Dt ECHO VAD KLT flllDtH
Vóór 25 jaren.
Provinciaal Nieuws
„DE ECHO VAN' HET ZUIDEN".
Numm. 99. Zaterdag 30 Nov '23
(1898.)
November—December.
5 Nov. Het onder leiding van den
heer Jos. van Ree gebouwde hotel-
restaurant Verwiel wordt geopend.
19 Nov. De ingelanden van den
polder geven met 24 tegen 4 stem
men concessie aan de Vicinaux
Hollandais om de tram over den
dijk te leggen van Baardwijk naar
de Waalwijksche haven.
19 Nov. M. A. C. Canters, cand. not.
te Drunen wordt benoemd tot notaris
aldaar.
2 Dcc. Feestelijke intrede van notaris
Canters te Diunen Door den burge
meester aan de grens ontvangen,
ging het in plechtigen intocht door
de gemeente, waar eerebogen enz.
waren opgericht.
7 Dcc. De firma Mij assen en Co.
te Amsterdam vraagt voorloopige
concessie tot oprichting van een
electrisch station te Waalwijk.
ledereen doet
natuurlijk van
daag weer mee
aan onzen
wedstrijd
WAALWIJK, 30 Nov. 1923
Wij hebben Donderdagmorgen
het volgende bulletin in onze gemeente
verspreid
ONZE BURGEMEESTER.
De toestand van onzen Burgemeester
is dermate verergerd, dat hem heden
morgen de H.H. Sacramenten der
Stervenden zijn toegediend.
Het was de wensch van Z Edelachtb.,
dat dit aan de pers zou worden be
kend gemaakt en daardoor aan de
geheele gemeente.
Deze droeve tijding voor onze ge
meente zal zeer zeker niet nalaten
diepen indruk te maken.
Moge door de veelvuldige gebeden
der gemeentenaren God hem nog voor
ons sparen
Wij behoeven niet te zeggen dat
deze treurige tijding het onderwerp van
alle gesprekken was in onze gemeente.
Algemeen hoort men dan ook de
krachtige hoop uitspreken dat het
God moge behagen, onzen algemeen
zoo geachten en beminden Burgemees
ter te behouden voor onze gemeente.
Storten wij daarvoor allen een hartelijk
gebed.
Woensdagavond fen half acht
had in de groote zaal van de R.K
Werkliedenvereeniging een algemeene
vergadering plaats van de R.K. Kies
vereeniging.
Toen de Voorzitter, de heer E.
Klijberg, de vergadering opende, waren
slechts weinig personen aanwezig, wat
zeer zeker aan het slechte weer za'
moeten worden toegeschreven.
Echter, degenen die niet zijn ge
komen, hebben zoo zei de Voorzitter,
ongelijk, want heden toch zal spreken
de heer Vesters, hoofdredacteur van
het Huisgezin bekend om zijn korte,
pittige, zakelijk en zoo goed begrijpe
lijk geschreven artikelen, waarop de
tegenpartij nooit vat kan krijgen.
Den Voorzitter is het aangenaam thans
de gelegenheid te kunnen aangrijpen
om den heer Vesters, die de belangen
van deze streek, laatst nog met het
Schoenenwetje, ten zeerste heeft ge
diend en brengt hem van af deze plaats
daarvoor lof, hulde en dank. (Bravo's
De heer Vesters hierna het woorc
verkrijgende, brengt op de eerste
plaats de aanwezigen dank omdat zi
het bar slechte weer hebben getrotseerc
en op de tweede plaats dankt hij den
Voorzitter voor de gebrachte hulde.
Hij zal hedenavond spreken over
het Rapport Barge met daarnaast de
voorstellen van het Hoofdbestuur.
Vooraf wijst hij op het oude
systeem van kiezen toen nog in ieder
district zelf een candidaat werd ge
steld en gekozen. Het voorbereiden!
werk was heel eenvoudig, men moe -
de zich alleen maar met de belangen
van het district en had men dan het
voorrecht, zooals hier, een goed
candidaat te hebben, een bekwaam en
hooggeacht staatsman als wijlen oud-
Minister Loeff, dan lfcep alles van zelf,
ook al kwam er een tegen-candidaat.
Door de evenredige vertegenwoordi
ging is in deze werkwijze groote ver
andering gekomen,, nu heeft men met
meer dan zijn. eigen district te maken
gekregeen. Daarbij is tevens nog ge
komen het a.lgemeen mannen- en daarna
het vrouwenkiesrecht. Het gevolg van
dat alles, was dat het werk niet zoo
makkelijk meer vlotte, ook al wijl vele
nieuwe denkwijzen waren ontstaan.
Het hoofdbestuur voelde dat verande
ring in de samenstelling moest komen
en heeft daarom alles eens grondig
herzien.
Daarop is gekomen het Rapport
Barge.
Deze professor wil nu dat de candi-
daten door een afzonderlijk lichaam
worden gesteld n.l. door een ver-
kiezingsraad. Die verkiezingsraad zal
voor het grootste deel de zaak leiden
en beheerschen.
Hoe die verkiezingsraad nu zal
worden samengesteld i
Prof. Barge heeft gedacht deze te
vormen uit de standsorganisaties, te
weten de algemeene vereeniging van
werkgevers, de middenstand, de werk
liedenvereeniging de boerenbond en
de R K vrouwenbond. Al deze organi
saties geven ieder een voordracht van 10
personen en daaruit worden 5 personen
gekozen die zitting zullen nemen. Alzoo
krijgt men dan 25 personen in den
Verkiezingsraad. Daarbij worden echter
nog gevoegd 5 personen uit de vrije
beroepen, dat zijn menschen die niet
in de bovenstaande vereenigingen
kunnen worden ondergebracht zooals
dokters, advocaten, notarissen, journa
listen, leeraren enz. Ten slotte hebben
nog 5 personen, bekende politieke
personen, in den Verkiezingsraad zitting
te nemen, zoodat die geheele Raad
zal bestaan uit 35 personen.
Vanzelf spreekt het dat daarvoor
mannen zullen worden genomen waarin
men een groot vertrouwen kan stellen.
Deze 35 menschen stellen dan ook
de candidaten voor de verschillende
cieskringen.
Bij het candidaatstellen heeft de
verkiezingsraad naar vele zaken te
cijken. Vooreerst moet men in de Ka
mer hebben knappe katholieke .man
nen. Doch daar alleen komt men er
niet mee want de Kamerclub moet zoo
zijn saamgesteld, dat aan alle eischen
kan worden beantwoord en daarom is
iet noodig dat men over allerlei spe
cialiteiten beschikt Men moet hebben
rechtsgeleerden, finantieele specialitei
ten, koloniale specialiteiten, landbouw
specialiteiten en bovenal ook industrie
specialiteiten. Vooral de laatste zijn
zeer noodig
Zoo heeit zich Prof! Barge de samen
stelling gedacht opdat zooveel moge
lijk met alle groote volksbelangen kan
worden rekening gehouden.
De afdeelingen hebben dus niet meer
over de candidaten te oordeelen Men
heeft gedacht, dat zulks beter is om
dat dikwijls te veel rekening wordt
gehouden met allerlei factoren van
bijkomende omstandigheden, die er
niet bij moeten komen, doch als van
zelf komen n.l. een candidaat goed
kennen, 't hem gaarne gunnen enz. enz.
Bij den Verkiezingsraad zijn alle per
soonlijke overwegingen uitgesloten.
Wel heeft men voorzien dat over de
werkzaamheden van den Verkiezings
raad een zekere onvoldaanheid kan
komen over zekere personen of in
zichten van een streek en daarom heeft
men de weg open gelaten dat vrije
lijsten kunnen worden ingediend.
Spr wil er op wijzen dat, zouden er
te veel vrije lijsten komen, de zaak
weldra zou ineenstorten doch verwacht
mag worden dat dit niet gemakkelijk
zal gebeuren, omdat men in den rege
zal komen met een voordracht die er
zijn mag.
Het spreekt vanzelf dat het indienen,
van zoo'n vrije lijst met den grootsten
ernst moet geschieden. Over de samen
stelling daarvan wordt in de Kiesver-
eeniging gestemd.
Als vanzelfsprekend is het dat he
Bondsbestuur dit rapport Borge ernstig
onder de oogen heett gezien. Het resul
taat van de gehouden besprekingen is
dat de Verkiezingsraad niet geheel
kon bekooren, vooral niet wat betreft
de samenstelling.
Het Bondsbestuur wil niet gaarne het
voorbereidende werk geheel uit haar
handen geven, maar niet dat ze gehee
op haar eigen houtje de candidaten
zal stellen. Ze zal overleg plegen met
de groote landelijke organisaties alsook
met de atgevaardigden van de 18 kies
kringen. Het Bondsbestuur wil veran
dering in de volgorde van de totstand
koming van hel Politiek Advies. Volgens
de thans voorgestelde methode zal
voortaan geen kieskring meer met een
voorloopige candidatenlijst mogen be
ginnen voor en alleer het Bondsbestuur
het Politiek Advies heeft opgemaakt.
Dat bestuur zal daarbij te rade gaan
bij personen en vereenigingen, maar
zal ten slotte het advies opmaken.
Sommige kieskringen gaat dit te ver.
Natuurlijk is het Politiek Advies niet
anders dan een advies, d.w.z. een raad,
waarvan men kan afwijken, doch men
weet dat zulk een advies bijna de
kracht heeft van een bevel om de een
voudige reden dat het niet doenlijk is
tegen heel de partij en haar organen
op te worstelen.
Dat heeft het Bondsbestuur zelf ook
wel zoo wat begrepen en daarom heeft
het de gelegenheid opengesteld voor
nevenlijsten die naast het Politek Ad
vies, ook over heel het land kunnen
verbonden worden. In zekeren zin is
dit dan een veiligheidsklep, die reeds
te voren werkt, omdat het Bestuur door
een goed gekozen advies zal trachten
te zorgen, dat er zoo weinig mogelijk
nevenlijsten zullen verschijnen.
Spreker vraagt zich echter af of het
Bondsbestuur bij zijn overwegingen
wel voldoende rekening heeft gehouden
met de neiging van de kiezers om zelf
wat te zeggen te hebben bij dat
belangrijke werk
Zeker is het, dat er geen algemeene
voldoening is over den opzet van het
Bondsbestuur. De bedoeling is zonder
twijfel goed, maar de vraag is en
dat is van zeer groote beteekenis
of wel voldoende rekening is gehouden
met de tijdsomstandigheden, met het
feit dat de groote massa niet voldaan
is als men een lijst van candidaten
krijgt.
Hij vraagt zich af of het voorstel
van het bondsbestuur niet moet worden
'ecorrigeerd.
Verdient het geen overweging te
vragen of er van te voren niet iets
moet zijn dat aangeeft dat de organisa
ties, de plaatselijke, iets meer te zeggen
lebben als het Bondsbestuur zich nu
heeft gedacht. Men kan wel zeggen
at het zoo moeilijk is om naar de
opinie, b.v. in dezen Kieskring, van
10.000 menschen te vragen, doch er
s toch alles voor te zeggen, want die
menschen kennen de behoeften van het
district
Het luide applaus bewees dat de
aanwezigen over deze duidelijke uiteen
zetting van dit belangrijke vraagstuk,
zeer enthousiast waren.
Door de heeren Klijberg en Smolders
werden daarna nog eenige vragen van
ondergeschikten aard gesteld, welke tot
beider voldoening door den heerVesters
werden beantwoord.
De heer Klijberg dankte daarna
den heer Vesters voor de groote
opoffering die hij zich heeft willen
getroosten om hier hedenavond dit
vraagstuk zoo glashelder te komen
uiteenzetten hij spreekt den wensch
uit dat de eenheid in de Katholieke
Staatspartij weer spoedig daar zal zijn
opdat weer veel tot heil van het
Vaderland kan worden gedaan.
Hierna werd de vergadering met den
Christelijken groet gesloten.
De derde ontwikkelingsavond,
Donderdagavond in de groote zaal van
den Gildenbond gehouden, is weer
buitengewoon geslaagd.
De opkomst was goed en wat de
weleerw. heer A. van Delft, kapelaan
te Geldrop, ons geboden heeft, was
subliem, was een overvolle zaal waar
dig.
De weleerw. heer L Bijnen opende
de bijeenkomst en deelde de aanwezi
gen mede dat de weleerw. heer van
Delft zou spreken over den grooten
dichter Dante.
Om dezen dichter en diens werken
goed te leeren kennen heeft hij expres
eerst de Italiaansche taal gaan leeren.
Ook wist spreker ons nog mede te
deelen dat de weleerw. heer v. Delft
een volksuitgave van Dante persklaar
heeft.
De weleerw. heer van Delft het
woord nemend, begon met er op te
wijzen dat er een zeer groot verschil
is te spreken voor een Dante-kundig
of een Dante vreemd gehoor.
Hij zal hier spreken voor een Dante-
vreemd gehoor omdat er in werkelijk
heid nog maar weinige Dante kundige
menschen zijn en dat kan ook bijna
niet anders want het kost veel speciale
arbeid en groote zelfopoffering. Het is
een harde bast die men moet splijten
om de pit te bereiken.
Spr. geeft daarna eerst een overzicht
van het leven en werken van Dante,
nu 600 jaar geleden gestorven.
Het ging Dante alles voorden wind
totdat hij aan de politiek ging doen,
wat voor hem noodlottig werd, want
zijn ideëen strookten niet met die der
toenmalige regeeringspersonen wat tot
gevolg had dat hij werd verbannen
En juist in die ballingschap heeft
Dante zijn groote heerlijke werken ge
schreven.
Vervolgens leest de dichter-kenner
eenige door Dante geschreven verzen
voor en laat dan in mooie taal zien
en voelen wat hij daarin heeft neerge
legd en dat was 't juist wat het gehoor
anderhalf uur lang in ademlooze stilte
den spreker deed volgen.
Het was een mooie, maar bovenal
een leerrijke avond
De St. Elisabethsvereeniging in
de parochie Maria Onbevlekt Ont
vangenis alhier, heeft door haren
directeur, den ZeerEerw. heer pastoor,
in de kerk Dinsdag 20 November 1.1.,
verslag uitgebracht over hare werk
zaamheden, van het jaar 1922 - 1923.
Wij vermelden hieruit het volgende
De uitgaven bedroegen
Bedeeling van melk f 189.90
vleesch 120.10
eieren 45.10
brood, diversen 30.05
Aan wasch en werkloon - 30.00
te zamen f 415.15
Uit het magazijn werd bedeeld voor
eene waarde van f 483.15 aan bedde-
goed, ondergoed, kleeren en manu
facturen.
Zondag 25 November werd bij eene
collecte in de parochiekerk, na een
opwekkende predikatie van den Zeer
Eerw. Pater Vossen, nog f 173.35 ont
vangen, waarvoor de milde gevers een
woord van dank zeer zeker toekomt.
Het Ciborium-Altaar in de nieuwe kerk
te Waalwijk.
Wij lezen in „Het Kerkklokje".
Naar aanleiding van de circulaire
bij de parochianen van St. Jan ver
spreid en van het couranten bericht
(„De Echo van het Zuid n", 10 Nov.)
over een ciborium-altaar. dat de pa
rochianen van Sint Jan volgend jaar
aan pastoor Van Riel willen aanbieden,
vraagt men mij wat we eigenlijk door
een ciborium- (niet: ciborie) altaar te
verstaan hebben.
Dat is heel makkelijk te zeggen.
Het altaar was oorspronkelijk een
tafel of mensa tafel) naar het toon
beeld van het Laatste Avondmaal des
Heerenin den tijd der vervolgingen
was het de dekplaat van het graf eens
martelaren in de catacomben. Van
daar nog het voorschrift, reliquiën van
martelaren in den altaar-steen te sluiten;
vandaar ook het gebruik aan de tafel
zelve den vorm van een graf (tombe)
te geven.
Het altaar moet krachtens den aard
der zaak niets anders zijn dan een
offer-tafelheel die opstand achter het
altaar (retabel) dien we tegenwoordig
overal zien, is dus feitelijk onnoodig,
ja on-liturgisch immers niet het altaar
wordt op die wijze versierd maar de
versiering treedt op den voorgrond,
het altaar zelf, de offertafel, valt weg
en wordt voor 't oog bijzaak.
Sedert de 4e eeuw verhief zich boven
het altaar een door 4 zuilen gedragen
overkapping of ciborium hieruit hing
een vat in den vorm van een duif,
waarin het Allerheiligste bewaard werd
later werd dit in een kastje in de
nabijheid des altaars bewaard Eigenlijk
hoort dus ook op het hoofdaltaar geen
tabernakel thuis, voor het Allerheiligste
dient de Sacraments-kapel, die we ook
in grootere kerken vooral vaak aan
treffen.
Wat betreft het practisch nut. is het
ciborium ook in de vroegste basilieken
zeker van gering belang geweest, maar,
zegt de Zeereerw. Heer Englisch in het
Liturgisch Tijdschrift van Aifligem 1922
No. 3—4 als meest passende versiering
van het altaar blijft het zonder weerga,
vooral echter, als het volgens de oor
spronkelijke opvatting een altaartafel
zonder retabel komt overhuiven.
Het ciborium blijkt dus de liturgische
voltooiïng van het altaar en in het
kerkelijk Caeremoniale wordt ook van
zulk een altaar gesproken.
Het is een gelukkige gedachte van
pastoor Van Riel, in de nieuwe kerk
zulk een altaar te plaatsen, te meer
wijl het met den bouwtrant der kerk
wonderwel overeenstemt. We krijgen
dus een eenvoudige offertafel met een
door 4 zuilen gedragen overhuiving
dat het toch zeer kostbaar kan zijn,
zal u blijken, wanneer ik u zeg, dat
het de bedoeling is dit altaar in marmer
en koper uit te voerenhet mag
niet minder, waar de kerk zelf zoo
Ondergeteekende heeft geconstateerd dat in de Nos. van
17 cn 24 Nov. cn IDec.maal „St Nico laas of i d."
voorkomt en achtte de advertentie der firma
voorkomende in een dier nos. de beste een meest doelmatige.
PLAATSNAAM
STRAAT:
Bovenstaand biljet, behoorlijk onderteekend moet ingevuld
worden bezorgd op ons Bureau, Maandag van 8 12 en van
2—6 uur en Dinsdagmorgen tot 10 uur, of per post worden ge
zonden
In de vestibule is een bus geplaatst om de biljetten (zonder
enveloppe) in te werpenwe verzoeken deze dus niet aan het
loket af te geven.
DE ADMINISTRATIE.
De berichten van gister (Donderdag)
avond zijn niet gunstiger. De toestand is
achteruitgaande, maar de burgemeester is
nog steeds bij volle bewustzijn.
Door de Kamer van Koophandel voor
de Langstraat werd onlangs bgsloten 500
subsidie te verleenen aan de Vereeniging:
„Ons Middelbaar Onderwijs" voor hare
hoogere handelsschool te Waalwijk. De mi-
nister heeft thans dit besluit goedgekeurd.
Wij vernemen dat het Munchener Pas
siespel-Gezelschap tot zijn groote spijt niet
meer naar Waalwijk kan komen daar het
reeds 5 December naar Duitschland terug
moet.
Naar wij vernemen zal het hulppost-
telegraaf- en telefoonkantoor te Sprang
met ingang van 1 Januari a.s. voor den
postdienst gaan ressorteeren onder het
Hoofdkantoor alhier, inplaats van onder
dat van Kaatsheuvel.
Dezer dagen ontving de familie Du-
moulin-Orie de onverwachte tijding, dat
hun zoon Louis, missionaris in Engelsch-
Indië, en schrijver van de interessante brie
ven in het Kerkklokje, voor een paar jaar
naar het vaderland terugkeert vooral tot
't maken van propaganda voor de Engelsch-
IndiscKe Missie in België en Nederland.
Voor de geachte familie wel een aange
name tijding. (Kerkkl.)
Met Birgit Engell, de beroemde Deen-
sche Zangeres, zal Maandag a.s. 3 Decem
ber de eerste serie abonnementsconcerten
voor het seizoen 1923—1924 te Waalwijk
worden geopend. Voor de bijzonderheden
omtrent aanvangsuujr, toe-Jang, plaatsbe
spreking etc. zij verwezen naar de in dit
blad voorkomende advertentie.
Voor degenen, die zoo nu en dan de kunst
rubrieken in de verschillende dagbladen
volgden, zal Birgit Engell zeer zeker geen
onbekende zpn. Men zal gelezen hebben,
hoe deze ontegenzeggelijk hoogstbegaafde
artiste met haar prachtig orgaan, waar
mede zij en met recht de benaming
van „Deensche Nachtegaal" heeft verwor
ven, meermalen op de groote concerten in
verschillende steden van ons land, haar
toehoorders in vervoering bracht. Haar
kunst staat inderdaad op een zéér hoog
peil, zoowel uit technisch als uit muzikaal
oogpunt en we twijfelen niet, of zij zal ook
het Waalwijk's publiek met bekoorlijke
schoonheid van haar stem weten te boeien.
Aan de abonné's wordt op dit eerste con
cert reeds dadelijk iets schoons geboden!
Zooals in de advertentie is vermeld, zal
dit eerste concert om 8 uur beginnen. We
zouden er hier eens even gaarne den na
druk op willen leggen, hoe het Comité hier
ter plaatse, dat zich met de organisatie
van deze concerten heeft belast (waarbij
heel wat komt kijkeneen drimgend be
roep doet op de medewerking van het pu
bliek. Dit is natuurlijk in ruimen zin be
doeld, doch allereerst met het oog op den
aanvang der concerten op het vastgestelde
uur. Men kome niet om 8 uur doch vóór 8
uur. Vooral ten gerieve van de bezoekers
der omliggende plaatsen, doch ook voor den
goeden gang van zaken acht het Comité zich
verplicht, alles in het werk te stellen dat
deze concerten op het aangekondigde uur
beginnen, zoodat ze ook tijdig zijn geëin-
digd. Om 8 uur, bij den aanvang van het
j eerste nummer, worden de zaaldeuren ge
sloten en zal gelegenheid tot binnenkomen
niet eerder kunnen toegestaan worden dan
i na beëindiging daarvan.
Zooals men heeft kunnen lezen, is het
bureau der plaatsbespreking voor de con
certen gevestigd bij de Firma Pulles, Siga
renmagazijn, Grootestraat Waalwijk, welke
firma zich welwillend hiervoor beschikbaar
stelde, ook voor den voorverkoop van enkele
j kaarten. Men gelieve met de reserveerkos-
ten de bijkomende rechten te betalen, waar-
mede men dus bij vertoon van diploma
i resp. toegangskaart van verdere betalings-
verplichtingen is ontslagen. Het Comité
hoopt, dat de abonné's in hun eigen belang
I van deze voorregeling zullen gebruik
maken waarmede levens op den concertavond
gedrang voor het loket aan den zaalingang
wordt voorkomen. Plaatsbespreken is trou
wens toch zéér aan te bevelen, wil men
niet de kans hebben, ergens in een hoekje
gezet te worden. De garderobe is niet zoo
als gewoonlijk aan den ingang, doch achter
in de zaal.
Tenslotte zij nog medegedeeld, dat voor
leerlingen van scholen (hetzij in Waalwijk
of in andere plaatsen) persoonlijke diplo
ma's verkrijgbaar zijn a 4.plus rechten,
voor de geheele serie.
St. Nicolaas-Wedsfnid 1923
