aansluiting bij het waterleidingbedrijf
alhier.
Ons waren "deze plannen eenige
maanden geleden reeds bekend, doch
op dringend verzoek hebben wij daar
toen geen melding van gemaakt,
meenende daarmee in 't belang der
zaak te handelen. Het verwondert ons
daarom wel, dat nu deze gewichtige
aangelegenheid voor publiciteit ge
schikt bleek, wij daarvan geen kennis
kregen.
Lezing Dr. Moller.
Over delezingen van dr. Moller kun
nen wij 't volgende nader berichten
Elke lezing op zich zal 'n afge
rond geheel vormen, doordat ook
zij die slechts afzondelijke avonden
kunnen komen, van het dan gebodene
velledig kunnen profiteeren. (De toe
gangsprijs voor één lezing is 1 25gid.)
Dr. Roller stelt zich voor de moderne
Nederlandsche letterkunde te behan
delen, en wel in de eerste lezing 'n
algemeene overzicht vanaf de oorzaken
die de kunstrevolutie van 1880 te weeg-
brachten tot de nieuwer® stroomingen
toe. In de volgende lezingen wordt
dan telkens 'n afzonderlijk persoon of
groep behandeld en passages uit hun
beste werk voorgedragen.
Zoo zullen o.m. worden besproken
Frederik van Eeden, Herman Gorter,
Felix Timmermans, Adama v. Schel
tema, Z Afrikaansche letterkunde en
de moderne Vlamingen.
De eerste lezing is Vrijdag 14 No
vember 's avonds ten half acht precies.
Het publiek wordt dringend verzocht
tijdig aanwezig te zijn, om 't storende
binnenkomen tijdens de lezing te ver
mijden.
Zooals wij reeds vroeger mede
deelden zal de bekende Bossche
kunstschilderes Jeannette Slager eene
tentoonstelling in onze gemeente houden.
Deze is nu bepaald van Zaterdag
15 tot en met Maandag 17 November
a.s. in de achterzaal van het hotel
Verwiel. Uitnoodigingen zijn zooveel
mogelijk verzonden, doch ieder belang
stellende is welkom en waar in onze
plaats en omgeving heel wat op kunst
gebied wordt gedaan, twijfelen wij
niet aan een druk bezoek en een wel
slagen van de tentoonstelling dezer
Brabantsche artiste, die al heel wat van
haar werk in deze streek heeft hangen.
- Tijdens de repetitie van 1.1. Zon
dagmorgen der liedertafel „Oefening
en Vermaak" nam de heer Th. Festen
de gelegenheid te baat, om namens de
vereeniging een woord van hulde en
dank te brengen aan den onvermoei-
den voorzitter, den heer A. C. van der
Heijden, mede naar aanleiding van de
groote diensten der vereeniging op
nieuw bewezen voor en tijdens het
groote concert van verleden week
Hij wees er in goedgekozen woorden
op, wat de heer v. d. Heijden in zoo
tal van opzichten voor Oefening en
Vei maak reeds zoo lang is geweest:
hij werkt voor de vereeniging op de
meest zorgzame en representeert haar
steeds -op de steeds waardige wijze.
Hij bracht hem namens de vereeniging
en 't kunstlievend Waalwijk daarvoor
hartelijk dank, de hoop uitsprekende
dat hij .dien machtigen steun zal blijven
geven, zoolang dat in z'n macht was,
hetwelk de heer v. d. Heijden natuurlijk
gaarne toezegde.
Het was een eenvoudige, spontane
en zeer verdiende hulde, waarbij wij
ons gaarne aansluiten.
DRUNEN. De werkloosheid in de
schoenindustrie blijft voortduren en
wordt steeds grooter. In de week van
2 tot 8 November hebben zich 27
leden van den J^. K. Fabrieksarbeiders-
bond en van den R. K. Werkmeesters-
bond als werkloos bij het correspon
dentschap der Arbeidsbemiddeling
gemeld.
Daarbij zijn er nog ongeveer even
veel niet aangesloten werkloozen en
reeds 10 uitgetrokkenen.
Op Woensdag 19 Nov. a.s. zal
het O. L. Vr. Broederschap haar 100-
jarig bestaan vieren.
De Zwemclub „D.Z.C." zal op
27 Nov. a s. haar „palingmaal" houden.
Om het feest beter te doen slagen zal
men er een voordrachtavond aan ver
binden voor de leden onderling.
Op de Groote Nat. Honden
tentoonstelling, j.l. Zaterdag te Rotter
dam gehouden, behaalde de heer Ant.
Willemse alhier met zijn Holl. Herder-
teef den len prijs „Uitmuntend".
Voor vette varkens besteedt men
alhier 40 tot 42 cent levend gewicht.
De boter is met f 0.20 per KG.
verlaagd en staat thans aan f 2.60
per K.G.
CAPELLE. Van de lotelingen der
lichting 1925 uit deze gemeente zijn
er 13 bestemd tot gewoon dienst
plichtige en 21 tot buitengewoon
dienstplichtige.
Gedurende de maand October
werden uit deze gemeente ter keuring
aangegeven: 17 runderen, 1 kalf, 85
varkens en 14 geiten.
Tengevolge van den ontzetten-
den was der Maas liep gedurende de
laatste dagen de veerstoep aan het
Capelsche Veer onder water, waardoor
het overzetten van voertuigen niet
meer mogelijk was.
WASPIK. Gisteravond werd het
biljart concours gesloten bij den heer
H. van lersel-Montens De prijzen
werden behaald als volgt
In de le afdeelingBaarle Nassau
le prijs 134 punten, Ulvenhout 2e pr.
98 punten, Waalwijk 3e pr. 89 punten.
In de 2e afdeeling: Dongen le pr.
met 76 punten, Waspik 2e pr. 71 p.,
Waalwijk 3e pr. 47 punten.
In de 3e afdeeling: Dongen le pr.
53 punten, Zevenbergsche Hoek 2e
pr, 50 punten, Sprang-Gapelle 3e pr.
48 punten.
Personeele-wedstrijdVan Alphen,
Breda le prijs 142 punten, A. Snels,
Dongen 2e pr. 81 punten.
Wegens slapte in het bediijf
werd op de scheepsbouwwerven der
heeren Gebr. de Graaf een gedeelte
van het personeel ontslagen,
De eerste aansluiting bij de wa
terleiding wordt gelegd bij de Scheeps
bouwwerven der firma Ruijtenberg.
RAAMSDONK. In 't gezin van de M.
heeft zich een geval van roodvonk
voorgedaan.
Door Jac. Fijneman is in de
rivier de Donge, nabij de Ooster-
houtsche brug, een richter gevonden
van ongeveer 7 M. lengte.
Aan S. A. van der Velden is
door B en W vergunning verleend
tot plaatsing van een electro motor
van 6 p.k.
Naar we vernemen zal om
bizondere reden de film „Adoro Te"
a.s. Zondag niet vertoond kunnen
worden. Waarschijnlijk krijgen we die
film nu begin December te zien.
De N.L O te Rotterdam heeft
plan om in deze gemeente een vlieg-
demonstratie te houden. Zoodra een
geschikt terrein is gevonden, zal de
datum kunnen worden vastgesteld.
De landbouwersknecht F. van D.,
die zich vorige week met een zeis
aan 't hoofd verwondde, wordt ver
pleegd in het gasthuis Zijn toestand
baart wel eenige zorg, daar de hersenen
even geraakt blijken te zijn.
RAAMSDONKSVEER. Donderdag
avond halfzeven treedt Ds. Ewoldt op
in de Veersche Kerk tot het houden
van een dankstond voor het gewas.
Bij die gelegenheid zal gecollecteerd
worden voor een Evangelisatie te
Dokkum.
De C. N. Werkm. Bond verga
dert Zaterdagavond op gewonen tijd
in het gewone lokaal. Lezing van dhr.
Stoffels.
I
VERSLAG
van het
Bezoek van de Leeraren en Leerlingen der
Rijksschool voor Leerlooiers en Schoenmakers
te Waal-wijk aan de
Naaml. Vennootschap Kaufmann's Huidenhandel
te Rotterdam.
(Beschreven door den leerling der Schoen-
niakerij-afdeeling Jac. Bergmans1).
Dinsdag 28 October trokken we met een 30-tal
leerlingen en de heeren leeraren Stütz en Gediga,
onder wier leiding de excursie stond, naar Bot
terdam, om de groote huidenmagazijnen van de
firma Kaufmann te gaan bezichtigen.
Weer en wind deden hun best om den dag te
bederven, maar dat dit niet ging kon men uit
de gezellige drukte opmaken in den gereserveerden
Wagon, waar door een der leerlingen prachtige
harmonicamuziek ten gehoore gebracht werd en
al pratende bereikten we dan ook al spoedig
Lage-Zwaluwe, waar zich evenals in Geertruiden-
berg nog eenige leerlingen bij het gezelschap
voegden.
De regen hield nog -steeds aan, sloeg tusschen
Moerdijk en Dordrecht zelfs knetterend tegen de
ruiten, maar bij de aankomst in Rotterdam was
het nagenoeg droog en 't veranderde 's middags
tot zeer mooi droog weder.
Even later zette de tram ons voor de massale
gebouwen van Kaufmann's Huidenhandel, waar
we door den firmant en enkele bedrijfsleiders
zeer vriendelijk ontvangen werden en direct met
den rondgang door de magazijnen begonnen werd.
We verdeelden ons spoedig in 2 groepen, het
geen hoofdzakelijk op een scheiding tusschen
Hollandsch- en Duitsch sprekenden neerkwam en
de heer Kaufmann verklaarde op de hem eigen
vakkundige wijze aan de eene groep, terwijl een
andere firmant de 2e groep voor zijn rekening
nam.
Hieronder volgt dan een korte beschrijving van
Wat ons zooal uitgelegd en getoond werd.
Eerst Wees de heer Kaufmann er op, dat men
de huiden kan verdeelen naar de streek waar ze
vandaan komen, èn ze ook meestal hieraan kan
kennen, zoo heeft men o.a. Europeesche huiden
(die geen brandmerken hebben uitgezonderd de
Hongaarsche) en Amerikaansche-, Mexicaansche-,
Afrikaansche- en Indische huiden, die wel
brandmerken hebben, en meer andere.
De brandmerken dienen om de koeien, die
daar in groote getale bij elkaar loopen, te kunnen
kennen. Worden nu zulke beesten verkocht, dan
zal de kooper zijn brandmerk opnieuw indruk
ken en zoo komt het voor dat dikwijls een aan
zienlijk gedeelte van de croupon veel aan waarde
verliest.
De bekendste. Europeesche huiden zijn de vol
gende
De Zürichcr ossenhuid. Dit is de duurste huid,
die bestaat en kost ongeveer 60 cent per pond
versch. Door het zouten etc. gaat er van iedere
huid 18—22% verloren, zoodat deze huid gezou
ten dus 72 cent kost. De huiden wegen ongeveer
80 pond zijn zeer goed afgeslacht en worden uit
sluitend voor drijfriemen gebruikt. Van deze hui
den, zoowel als van de andere soorten werden
verschillende exemplaren getoond.
De Hollandsche huiden daarentegen zijn allen
zeer slecht afgeslacht en vertoonen veel vilsne-
den, waardoor de waarde natuurlijk zeer vermin
dert, want daar men hier weinig prikkeldraad
heeft en dus de nerf goed is zou ze bij een goede
afslachting veel hoogeren prijs opbrengen. Ze
wegen versch ongeveer 75 pond en kosten 2325
cent per pond» versch.
De Elzas Lotharingsche huid is ook zeer goed en
wordt veel voor drijfriemen verwerkt.
De Lithauensche huid is slechter als de Hol
landsche, heeft veel vilsneden, een heele kop, zeerJ
donkere kleur en meestal nog staart en klauwen
In vele landen, ook in Holland en België worden
de huiden met de horens eraan gewogen, maar
zonder de horens verkocht. Daar een huid van 60
pond ongeveer 3 pond horens heeft is dit nog een
schade van 5%.
De huiden uit Lithauen afkomstig zijn alle zeer
licht en wel voor 50% van jonge koeien en worden
daardoor voor overleder gebruikt, speciaal lak-
leder. Daar de handel in Lithauen nog zeer on
reëel is, heeft de firma Kaufmann altijd 2 huiden-
koopers in Lithauen, die de huiden bij het inla
den in de wagon moeten nazien, en deze verzege
len.
De syndicaatshuiden uit Brussel zijn beter dan
de Hollandsche en worden veel voor automobiel-
lèèr gebruikt, het versch gewicht staat bij deze
huiden altijd in de huid gedrukt, wat natuurlijk
voor den handelaar zeer gemakkelijk is. Deze
Belgische ossen kosten 38 cent per pond versch
en hebben meestal geen snuiten.
Amerika, dat enkele jaren terug een importee
rend land was, heeft nu een export van huiden,
maar de Amerikaansche huiden hebben dikwijls
een slechte nerf door de vele schrammen van
prikkeldraad en worden meestal voor croupons
gebruikt.
De stierenhuiden hebben een zeer dikke kop
soms meer als 5 cM, en worden naar achter
dunner, terwijl een ossenhuid voor dun en achter
dik is'. Deze huiden kosten ongeveer 28 cent per
pond versch, en leveren slechts 40+ croupon en
G0% afval.
De Hollandsche stierenhuiden zijn, doordat ze
geen schrammen hebben beter dan de Amerikaan
sche en zijn daardoor voor automobielleer te ge
bruiken, maar slechts 30% van de Hollandsche
stierenhuiden is gaaf terwijl de Amerikaansche
goed afgeslacht zijn.
De Mexicaansche ossenhuiden zijn zeer goed
voor zoolleer geschikt, maar hebben vpor 80%
brandmerken en zijn voor Holland ook te duur,
daar ze 37 cent per pond kosten en slechts 35
pCt. croupon leveren.
De Rio Granda huiden zijn de beste van Zuid-
Amerika, zij zijn overal even dik en leveren wei
nig afval, waardoor ze voor zooileder en drijf
riemen zeer geschikt zijn, en zijn bovendien pri
ma afgeslacht. Voor den oorlog gingen deze hui
den meestal naar Rusland, en nu heeft de Sov
jet er weder 20.000 stuks gekocht, zoodat Rusland
weer de grootste importeur van deze huiden is.
Aan de huid kan men zien, wanneer de koe
ongeveer geslacht is. Hebben ze lang haar, dan
in den winter (dit is in onzen zomer) hebben ze
kort haar dan in den zomer (in onzen winter) en
bij halflang haar in een tusschentijdperk. Deze
leveren in tegenstelling met de Amerikaansche
60% croupon en 40% afval en kosten ongeveer
60 cent per pond. De huiden zijn niet groot en
hebben brandmerken en dikwijls ook schrammen.
De Bahia huiden uit Brazilië leveren slechts
overleer of binnenzoolleer. Ze worden droog of
gezouten in den handel gebracht en kosten onge
veer 35 cent per pond.
De Frigorifico huiden zijn afkomstig uit Zuid-
Amerikaansche slachthuizen en zijn meestal door
de warmte aan den vleeschkant iets rood gewor
den, hetgeen echter voor 't leder niet nadeeïig
is. Doordat deze huiden meestal zweren hebben,
die in ruwen toestand niet te zien zijn, maar bij
't looien voor den dag kómen, zijn ze ongeveer
30% minder in prijs.
De La Plata huiden zijn prima afgedaan, heb
ben geen sneden en zijn zeer droog, ze hebben
wel een brandmerk en schrammen, maar hebben
toch een groot rendement.
De La Plata stieren hebben ook zware koppen
en leveren ongeveer 40% croupon.
De Uraguay huiden zijn ongeveer gelijk aan die
uit de La Plata Staten.
De Johannesburger huiden zijn van gekruiste
Europeesche eri Zuid Amerikaansche beesten en
hebben dan ook eigenschappen van beide soor
ten. Ze hebben kort haar, zijn goed afgedaan de
bles mankeert meestal en kosten ongeveer 42 cent
per pond gezouten, waardoor ze eveneens een
goed rendement hebben. Dan werden ons nog ver
schillende vellen van andere dieren getoond, zooals
Zeehonden huid, die voor fantasie leer verwerkt
wordt; hondenvellen voor voetbalschoenleervar
kensvellen die zeer poreus zijn en ongeveer 12
cent per Kilo kosten; veulenvellen, meestal van
door ziekte gestorven dieren. Deze worden even
als de Ezelsvellen uit Polen voor bont gebruikt.
Muilezelvellen, die ongeveer 56 gulden per
stuk kosten.
Roshuiden uit Engeland, waarvan de nek voor
overleder en het schild voor zoolleer gebruikt
wordt.
Geitenleer voof handschoenen, split etc.
Dan begaven we ons naar de bovenste verdie
ping vjaar ook massa's huiden lagen, maar in ge
heel anderen toestand. Dit waren n.l. gedroogde
huiden uit Indië.
Deze huiden worden op vlakke terreinen opge
spannen en gedroogd door de zon, waarna ze dan
met arsenicum behandeld worden. Dit opspannen
wordt slechts in Indië gedaan, daar het ongeveer
1 dag duurt, om een huid op te spannen en dit
dus hier veel te duur zou worden. Deze gedroogde
buffelhuiden nu zijn geheel doorzichtig, alleen de
slechte plekken zijn donker, deze ontstaan bij het
drogen, doordat ze te warm worden, of eerst nat-
regenen en dan snel drogen. In den handel wor
den deze huiden verkocht op standaardmerken,
zoo komen met M. N. C. gemerkte huiden uit
Semarang, terwijl de letters N. N. het gewicht
aangeven.
Er zijn 3 soorten van deze huiden en wel die
uit Semarang, uit Batavia en uit Soerabaya.
Verder werden ons nog honderden huiden ge
toond, zooals Makassarhuiden, Padang buffel
huiden, kameelhuiden en vele andere, waarvan
ik de namen vergeten ben. Dan nog stapels hazen
vellen, lamsvellen, schapenvellen, ook nog ge
droogde en tevens gezouten huiden, etc.
Intusschen hadden we de kolossale magazijnen,
wejke bestaan uit een kelder en drie verdiepin
gen geheel doorloopen en was het reeds half twee
geworden.
Na eerst onze handteekening gezet te hebben
ter herinnering aan ons bezoek aan Kaufmann's
Huidenhandel vertrokken we met de tram naar
„Hotel Martinot' waar ons door de firma Kauf
mann een voortreffelijke lunch werd aangeboden.
Daar het reeds lang geleden was, dat we iets
gebruikt hadden, lieten we het ons best smaken
en onder de lunch dankte de heer Gediga namens
de Directie der School voor de zeer gulle ont
vangst, en de groote bereidwilligheid, die de fa.
Kaufmann aan den dag had gelegd, om ons hare
^magazijnen te laten bezoeken en alles zoo gron
dig uit te leggen en aan het slot klonk 3 maal een
„Hoch" op de firma Kaufmann.
Daarna hield de heer Carl Kaufmann een
schitterende speech, waarin hij zeide, dat het hem
een genoegen was geweest om ons een bezoek aan
zijn magazijnen toe te staan, daar hij er van
overtuigd is, hoe nuttig de vakscholen zijn, voor
al als zulke eerste klas leeraren aan de inrich
ting verbonden zijn, hetgeen hij ondervonden
heeft aan de vakscholen in Amerika, Engeland en
Weenen, welke hij van nabij kent. Vervolgens
gaf hij nog den raad steeds de meeste zorg te
besteden aan den inkoop van grondstoffen, im
mers al is de bewerking etc. nog zoo goed, dan
kan men met slechte of niet geschikte grondstof
fen nooit een goed stuk leer of een goeden schoen
fabriceeren.
Aan 't eind van zijn rede sprak hij de hoop
uit, dat de school mag blijven bloeien en groeien,
waarna het applaus bewees, dat we allen met
zijn rede instemden en den raad daarin gegeven
ter harte zullen nemen.
Daarna dankte de Heer Gediga nog voor de
waardeerende woorden door den heer Kaufmann
gesproken en hield de leerling Henke namens de
leerlingen een speech, waarin hij zeide, dat 't hem
als Zwitser genoegen deed, dat de Zwitsersche
huiden de beste en de duurste zijn, en de energie
prees van den heer Kaufmann, om een zaak op
een dergelijke hoogte te brengen.
Na de lunch namen we afscheid van den heer
Kaufmann en begaven we ons met een anderen
firmant naar de reusachtige opslagplaatsen van
de Holland Amerika Lijn, waar we door den
Chef vriendelijk ontvangen werden, die ons rond
leidde door de opslagplaatsen, die een lengte
Hebben van 360 meter en geheel uit beton opge
trokken zijn. Door het gevaar aan 't laden ver
bonden, was het ons onmogelijk het reusachtige
vrachtschip „de Spaarndam' te bezichtigen, dat
van Rotterdam naar Antwerpen vaart, dan naar
Spanje waar het 3 havens aandoet en daar onge
veer 1000 landverhuizers aan boord krijgt, van
daar gaat het naar Vera Cruz, Tampico ep Ha-
vanah en dezelfde route terug, zoodat het onge
veer 2 maanden en 10 dagen onderweg is.
Vroeger werden de lasten uit de opslagplaatsen
per handwagens, lorrie's geheeten, naar 't schip
gebracht. Dit is echter geheel vervangen door
electrische lorri's, die in grooten getale dikwijls
lyet groote snelheid door de veemen vliegen en
dez geven vooral aan de dóodsche kolossale ruim
ten een levendige indruk. Het is wonderlijk, zoo
als deze wagentjes, die door accu's gedreven wor
den, met 2 handels bestuurd de kortste draaien
kunnen maken en geremd kunnen worden.
Er was bij de machinekamer een aparte afd.
waar dez accu's iederen avond gevuld worden,
hier hingen verscheidene draden met ^koppelin-
gen naar beneden, waaraan de accu's aangesloten
kunnen worden.
De machinekamer bestond uit een groote vier
kante ruimte met langs 3 zijden groote schakel
borden van grijs marmer en aan de andere zijde
groote pompen voor de eigen brandweer, die
water in groote reservoirs oppersen naar het dak
van het gebouw van waaruit slangen loopen naar
alle zijden van de gebouwen, want, daar in de
pakhuizen dikwijls zeer groote hoeveelheden goe
deren liggen, die het eigendom zijn van andere
firma's, moet vooral 't brandgevaar zoo klein mo
gelijk en de brandweer zoo goed mogëlijk uitge
rust worden. In de machinekamer wordt de
stroom, die van de stad op hoog voltage betrok
ken wordt, door een transformator tot laag vol
tage gereduceerd.
Wanden, vloeren, machines zagen er schitterend
uit en de temperatuur was er, dank zij de cen
trale verwarming, heerlijk.
Dan bezichtigden we nog de eetzaal met buffet
voor de bootwerkers etc., ook waren er juist 8
compartimenten gereed met koud en warm water
douches voor de bootwerkers, dan een zaal met
40 a 50 wasclibakken met evenzooveel kranen
voor het handen wassclien, dan nog enkele hon
derden ijzeren kleerkastjes, waarvan ieder zijn
eigen slot krijgt en men kan dus in aanmerking
genomen, dat alle vloeren in deze afdeeling van
graniet zijn en de wanden van tegels, waarbij
nog kpmt, dat alles perfect schoongehouden wordt,
gerust aannemen dat de Holland Amerika lijn,
alle andere firma's wat hygiëne betreft voor het
personeel, nog ver voor is.
Aan 't slot van onze wandeling dankten we den
Chef voor al het interessante, wat we gezien had
den en voeren met het veer terug, waarna de
tram ons weer naar 't station bracht.
Na afscheid genomen te hebben van onzen lei
der en hem bedankt te hebben voor de bereid
willigheid, om! zoo'n aanmerkelijk deel van zijn
tijd voor ons te hebben opgeofferd, bracht de
trein ons onder opgewekte muziek naar Waalwijk
terug.
Men schrijft ons
De, voortgezette Jaarvergadering van den
B. D. Drankbestrijdersbond kenmerkte zich
door een heerlijk enthousiasme. Het feu
sacré", dat scheen uitgedoofd, is weer eens
opgerakeldde „blaaspijp", het opwekkend
woord, deed het „heilige vuur" krachtig op
vlammen, en door nieuwe brandstoffen aan
gewakkerd, verwarmde het aller harten en
zette allen in gloed voor de mooie zaak der
Roomsche Drankbestrijding. Dank zij de
groote activiteit der Tilburgsche drankbe
strijders, is deze dag schitterend geslaagd;
van het begin tot het einde
Voorafgegaan door het kranige muziek
korps „Ons Genoegen", van Huize Nazareth,
dat lustig er op losblies, marcheerde de
stoet, welke op het Stationsplein was ge
formeerd, precies op den aangegeven tijd
af. De optocht, welke door de talrijk mee
gevoerde vaandels, vlaggen, doeken en schil
den een keurig aanzien had, trok allerwege
de aandacht van het vele Zondags-publiek.
Eerst werd gemarcheerd naar de pastorie
op „den Heuvel", om aan den nieuw-be-
noemden Plebaan der Bossche St. Jan, den
Hoogeerw. heer Joh. Brekelmans, een af-
scheids-aubade te gaan brengen. Terwijl de
muziek een vroolflken marsch blies, maakten
het Hoofdbestuur van den B.D.D.B. en het
Bestuur van het Tilburgsche Kruisverbond,
waarvan de nieuwe Plebaan tot dusver
Geestelijk Adviseur was, hunne opwachting
en boden hun gelulcwenschen aan. De Ple
baan verscheen op den drempel van de
Pastorie en dankte met eenige woorden voor
de gebrachte hulde, zich verontschuldigende
dat hij door drukke werkzaamheden ver
hinderd was, dezen dag mee te maken.
Nu ging het, omstuwd door een groote
menigte, naar het vergaderlokaal der R.K.
Militairen-Vereeniging. De groote zaal was
weldra geheel gevuld, velen moesten zich
zelfs met een staanplaatsje tevreden stel
len. Aan de Bestuurstafel had, .met het
Hoofdbestuur van den B.D.D.B., ook plaats
genomen de Edelachtb. heer A. van Rijen,
Wethouder van Tilburg en Eere-Voorzitter
van het Tilburgsche Kruisverbond.
Namens de Afdeeling Tilburg, riep de
Voorzitter, de heer J. H. W. van den Akker,
allen eei> hartelijk welkom toe, waarna de
Vice-Voorzitter van den B. D. Drankbestrij
dersbond, Dr. C. A. Verbeek uit Oss, de
vergadering opende met den Chr. groet. In
zijn openingsrede bracht de Voorzitter dank
aan de Afdeeling Tilburg voor de schitte
rende ontvangst en verwelkomde hij op bij
zondere wijze de heer van Rijen, de Zeer
eerw. Pater Pancratius Winters, S.S.C.C.,
die in het Lof de predicatie zou houden, in
plaats van Pater Henricus, die door de Mis
sie, welke te Rotterdam werd gegeven, ver
hinderd was, benevens aan de talrijke Gees
telijke Adviseurs der Afdeelingen. Hierna
verleende de Voorzitter het woord aan den
Zeereerw. Pater lldefonsus, tot het houden
van zijn inleiding over het „Kort Program
van Sobriëtas".
Pater lldefonsus begon met de verklaring,
dat hij zijn inleiding anders zou beginnen,
dan in zijn voornemen lag. De oorzaak hier
van was, de aanwezigheid van één der
pioniers der Roomsche Drankbestrijding in
de volle zaal. Spr. had één der drie mannen
gezien en gegroet, dié voor 'n dertigtal jaren,
op 'n avond hunne schreden richten naar
de pastorie te Enschedé om aan hun bemin
den Kapelaan een geschenk te gaan aan
bieden, bij gelegenheid van zijn koperen
priesterfeest. Dat geschenk was het eerste
Kruisverbond in NederlandSpr. ging de
ontwikkelling van Soberiëtas na, en verge
leek de groei van de Katholieke Drankbe
strijding met het .mosterdzaadje, dat klein
en nietig in den grond geworpen, wanneer
het ontkiemt en opwast, een der grootste
hoornen wordt. Onder daverend applaus hul
digde spr. den aanwezigen pionier, Jozef
Probst, en stelde hem ten voorbeeld aan de
talrijke aanwezigen.
Komende tot zijn onderwerp schetste spr.
in groote lijnen de organisatie van Sobriëtas,
om aan te toonen, dat de Federatie Sobrië
tas de algemeene leiding der .drankbestrij-
dingsactie in ons land heeft. Om te bereiken,
dat de Katholieke Drankbestrijding iii diep
te en kracht van beweging zal gaan winnen,
heeft Sobriëtas een „Kort Program" uitge
vaardigd, bestaande uit twee deelen, n.l. een
studie- en een actie-program.
Het program bevat verschillende punten.
Bovenaan staat echter de actie voor de
Kruisbanier. De Kruisbanier in elk drank-
bestrijdersgezin en het abonnementsgeld op
gesloten in de contributie, dat zijn de pun
ten, welke op de allereerste plaats onze .aan
dacht vragen.
Een ander zeer voornaam punt is de „Sa
menwerking met Stands- en Vak-organisa
ties". Met voldoening memoreerde spr. de
goede ontvangst, welke ons voorstel tot sa
menwerking is ten deel gevallen, bij den
Dioc. R. IC Werkliedenbond, den N. C. B„
den R. IC Onderwijzersbond en bij „Voor
Eer en Deugd". Spr. zet in den breede het
doel dezer samenwerking uiteen en wijst
er uitdrukkelijk op, dat niet het doel is,
de leden van de Stands- en Vak-organisaties
ineens allemaal lid te maken van het Kruis
verbond, doch dat het hoofddoel van deze
samenwerking is: de besturen en de leden
dezer organisaties te "bezielen met den geest
van Sobriëtas.
Met een mooie peroratie, waarin Spr. dui
delijk deed uitkomen, dat drankbestrijding
nu meer dan ooit noodig is, besloot Pater
lldefonsus zijn enthousiaste rede, welke
met daverend applaus werd beloond.
Als intermezzo kregen wij nu de huldiging
van den heer Probst door de Tilburgsche
Afdeeling, waarbij deze sinds eenige maan
den is aangesloten. Onder luide toejuichin
gen spelde de Voorzitter der Tilburgsche
Afdeeling dèmheer Probst het zilveren eere-
kruis op de borst,terwijl de vergadering
spontaan het „Io vivat" aanhief. Nadat- de
heer Probst over de eerste ontroering heen
was, dankte hij in eenige woorden voor de
gebrachte hulde, om daarna een schitterende
propagandarede te houden, waarin hij ver
telde van de eerste jaren van den strijd, on
der leiding van „onzen dokter", nu Mgr.
Ariëns.
Thans was het woord aan den heer Joh.
Benne voor het houden van zijn inleiding
over „De organisatie van het Jeugdwerk in
Sobriëtas". <-
De Inleider gaf eerst een historisch over
zicht van den groei van het Sobriëtas-jéugd-
werk, vanaf 1914 tot 1918, het jaar waarop
de Centrale Jeugd-commissies en de Bonds-
.Teugdcommissies in het leven werden ge
roepen. Daarna behandelde spr. de taak
dezer commissies en het verband tusschen
deze commissies en het Federatief Bestuur
met zijn Diosesane Bonden, waarbij hij er
vooral op wees, dat Sobriëtas en de Dioce
sane Bonden, de eigenlijke bestuursmacht
over haar jeugdorganisatie niet uit handen
hebben willen geven, maar dat zij de Jeugd
commissies alleen hebben belast met de bij
zondere zorg voor de bestudeering, de uit
breiding, de deugdelijke inrichting, de beste
werkmethode der jeugd-drankbestrpding.
Met de instelling der Jeugdcommisies werd
geen nieuwe organisatie gesticht, maar een
nieuwe twijg geënt, op den ouden Sobriëtas-
stam.
Nadat de Spr. nog de verhouding tusschen
Kruisverbond en Jongensbond heeft aange
geven, en aan de leiders enkele wenken
heeft gegeven, besluit hij met den wensch
uit te spreken, dat zijne inleiding móge heb
ben .bijgedragen tot groei en bloei van het
drankbestrijders-jeugdwerk in ons Bisdom,
tot heil van onze Roomsche Jeugd.
Daar de tijd inmiddels verstreken was,
kon geen gedachtenwisseling over deze in
leiding worden gehouden. Ook van de rond
vraag werd afgezien. Aan één der aanwezi
gen werd echter het woord nog verleend,
omdat deze dit namens meerdere aanwezi
gen reeds bij het begin der vergadering had
gevraagd.
Deze spr. stelde voor, aan de Fransche
Regeering een protest-telegram te zenden,
waarin zou worden geprotesteerd, namens
den Bosschen Diocesanen Drankbest ij ders-
bond, tegen haar vervolging der Katholie
ken. Spr. wilde daardoor aan de Fransche
Katholieken een bewijs van medeleven geven
in hun zwaren strijd, en aan de Fransche
Regeering beduiden, dat haar heillooze ac
tie ook in andere landen de hoogste afkeu
ring vindt. Om aan dit protest meer kracht
bij te zetten, en het succes des te grooter te
doen zijn, hoopte Spr., dat andere organisa
ties ons voorbeeld zouden volgen.
De vergadering vereenigde zich onder da
verend applaus met dit voorstel, aan het
Hoofdbestuur overlatend, het telegram te
formuleeren. Wanneer dit telegram wordt
verzonden, zal het gepubliceerd worden in
de Roomsche Pers.
Daarna sloot de Voorzitter met een harte
lijk dankwoord de vergadering.
Alle aanwezigen togen nu naar de kerk
der Eerw. Paters Capucijnen, waar een-
plechtig drankbestrijderslof zou worden ge
celebreerd.
Het hoogaltaar was keurig met bloemen
en licht versierd, terwijl in het presbyteri
um, aan weerszijden van het altaar, de
vaandeldragers zich met hunne vaandels
hadden opgesteld. Dit maakte een grootschen
indruk. Het Lof werd gecelebreerd door
Pater lldefonsus. De gezangen werden ver
dienstelijk uitgevoerd door het gunstig be
kend staande zangkoor der 3e Orde. Onder
het Lof hield de ZeerEerw. Pater Pancratius
Winters, uit St. Oedenrode, een mooie pre
dicatie, waarvoor hij, met het oog op den
laatsten Zondag van October, tot onderwerp
had gekozen: „Maria, de "Moeder der
schoone Liefde". Indrukwekkend klonk na
deze rede het vierstemmige „Ave Maria" van
Witt, door het koor keurig gezongen. Ont
roerend was ook de vaandelgroet door de
Vaandeldragers aan den Eucharistischen
Christus gebracht, tijdens de Benedictie.
Met een vierstemmig „Laudate Dominum"
werd deze plechtigheid, en daarmede dezen
-ijrachtig-geslaagden Bondsdag, besloten.
