DE ECHO VAN HET ZUIQLN
Je rg. 11 e u a .1 ose p 11 a
p r a 11 g e r s.
TWEEDE BLAD.
HET SINT JORISGILD
TE WAALWIJK.
1548—1878.
VIII.
De laatste 25 of 30 jaren van liet
bestaan van S. Joris kenmerken zich
niet door gewichtige gebeurtenissen in
den boezem van het gild. Wel kan men
zeggen, dat er, vooral 11a het maken
van het nieuwe reglement van 1848,
eenige, opbloei merkbaar was: het le
dental nam eenigszins toe en varieer
de van 1848 tot 1858 zoo ongeveer
van 20 tot 22. Maar na 1858 werd dat
getal telkens minder en liep zelfs terug
tot 10 leden in 1S68. Daarop bleef het
tot het einde toe nagenoeg staan: nu
eens een oud lid er af, dan weer een
nieuw lid er bij. Doch wat het gild aan
hoeveelheid verloor, werd, 0111 zoo te
zeggen, door hoedanigheid vergoed: de
burgemeester van Waalwijkde ge
meente-secretarisde, geneesheeren, de
postdirecteur, de apotheker, sommige
kooplieden en .de burgemeesters van
Besoijen en Baardwijk vormden haast
uitsluitend het ledental. Het valt mij
ten zeerste op, dat de mindere man, of
liever de kleine burger, die vroeger
Foto van den bestuurder IJ. Khinder
va/n het verongelukte IIollandschc
v vliegtuig, op de route Rotter
damParijs
sterk was vertegenwoordigd, in de
tweede helft dér 19-de eeuw geen lid
meer van St. Joris was: alleen de voor
naamste Waal wij ksche ingezetenen slo
ten er zich nog bij aan. Wat daarvan
de reden was en in hoeverre dat een
voor- of nadeel mocht genoemd worden,
kan ik niet beslissen: het feit ligt er
eenvoudig toe.
Toch werden door het bestuur, in
zonderheid door den beminden Besoij-
enschen burgemeester Arnold u
D a 1 1 e u, van 1838 lid en sedert
1840 hoofdman van het gild, de meest
loffelijke pogingen aangewend, om het
voortbestaan van St. Joris meer te
verzekeren. Echter te vergeefs! Tus-
sclien 1858 en 1S68 vertrokken, be
dankten of stierven zooveel oude leden
en meldden zich zoo weinig nieuwe le
den aan, dat, gelijk reeds gezegd werd,
het ledental '111 1868 tot 10 was weg
geslonken
Wat waren nu de voornaamste ver
richtingen van het gild in de laatste
30 jaren van zijn levensbestaan? Nadat
tusschen 1848 en 1857 eenige nieuwe
invloedrijke leden waren aangeworven
o.a. de bekende teekenaar bij het ka
daster A d v i a 11 n s B e n e d i c-
tus v a 11 Lieshout, de burge
meester II e 11 d rik L o e f f (va
der van wijlen minister Mr. J. A.
Loef f), de rechtsgeleerde mr. L. 1'.
v a 11 M eer w ij k, werd in de ver
gadering der gildebroeders van 13 Au
gustus 1857, in plaats van 1) r. Fran
cis c u s Johannes v a n H e ij s t,
die wegens gevorderden leeftijd had be
dankt, een nieuwe gilde-secretaris ge
kozen, n.l. Pieter Reinier
van H e ij s t. Genoemde Dr. F. J.
van H e ij s t bleef evenwel nog het
ambt van chartermeester of schatbe
waarder waarnemen. Een drietal we
ken later, den September 1857, werd
besloten, om aan den mede-broeder,
burgemeester L. D. van He ij s t,
die van 1814 af reeds lid van St. Joris
was geweest, bij gelegenheid van zijn
gouden huwelijksfeest met P et ro-
11 e 11 a Josepha Sprangers,
„uit privé-beurs een huldeblijk aan te
„bieden, zullende bestaan uit eene zil
veren tafelschel, waarop het wapen
„van de gilde en eene toepasselijke in-
„schriptie zullen worden gegraveerd."
Wat ook geschiedde.
Inmiddels was het oude gilde-vaan
del, dat in 1807 voor niet al te hoogen
prijs was gekocht en dus niet van al
te beste kwaliteit zal geweest zijn, ge
heel versleten, zoo versleten en ver
scheurd, dat het meer dan schande
ivas het in H publiek te vertoonen. Er
werden daarom maatregelen beraamd
om de noodige gelden voor een nieuw
vaandel bijeen te krijgen, hetzij giften
of verplichte bijdragen.
Een eerste gift van 30 gulden werd
al spoedig toegezegd door de echtge-
noote van den burgemeesterP e t r o-
Haar schoonzuster J o li a 11 11 a
C li r i s t i 11 a B a x, tweede vrouw van
Dr. F ranciscus J 0 h a n n e.s v a 11
H e ij s t, die van bovengenoemde gift
had vernomen, wilde ook niet achter
blijven en liet door haar stiefzoon Dr.
L. va 11 H e ij s t weten, dat ook zij 30
gulden voor het goede doel over had,
terwijl de burgemeester L. D. v a 11
H e ij s t, na de begrafenis van zijn
zoon, Mr. F. J. van He ijst, die
in 1860 overleed en door de gildebroe
ders grafwaarts was gedragen, bij de
gift zijner vrouw nog een aanzienlijke
som beschikbaar stelde. Zoo had men
al spoedig een kleine 100 gulden bijeen.
Maar (lat was nog niet voldoende: men
wilde een prachtig en solied vaandel
hebbenDaarop werd in de vergade
ring van 17 Juli 1860 het gildehuis
was toen gevestigd bij J. B. T i m in e r-
111 a n s schuin over de Waalwijksclie
markt een ingekomen schrijven van
den hoofdman A r 11 0 ld u s Dalle u
voorgelezen, tintelende van liefde voor
het oude en roemruchtige St. Jorisgild,
waarin de adressant, 11a zijne warme
ontboezemingen te hebben luchtgege
ven, bepaalde middelen aan de hand
deed 0111 het nog ontbrekende bedrag
aangevuld te zien. Dientengevolge
werd in die vergadering besloten, dat
door ieder lid gedurende 6 maanden
elke maand een gulden zou gecontri
bueerd worden, van welke contributie
vrij zouden zijn de burgemeester, we
gens zijne aanzienlijke gift, en A d r i a-
11 u s B e n e d i c t u s van Lies
hout, wegens zijne vele belangrijke
diensten, den gilde reeds bewezen. Zoo
kwamen nog een goede honderd gulden
binnen. Toen toog men aan den arbeid.
De uitvoering van de vervaardiging
van het nieuwe vaandel werd aan eene
commissie opgedragen, n.l. de heeren
F. A. D. van der Klokken, A. B.
v a 11 Lieshout en J. C. L. v a 11
I e r s e 1, die het den 3 Juli 1861 ge
heel voltooid afleverden. De kosten be
droegen 185.34. Dit vaandel wordt
thans nog bewaard bij de familie
T i 111111 er 111 a 11 s.
Weldra zou de burgemeester van
Besoijen als zoodanig benoemd bij
koninklijk besluit van 20 Jan. 1839
zijn zilveren ambtsjubilé gedenken.
Dat mocht voor St. Joris niet onge
merkt voorbij gaan. Daarom werd in
de bijeenkomst der giljlebroeders van
0 December 1863 het besluit genomen
A r n o 1 d u s D a 11 e u op zijn jubel
feest te Besoijen (20 Jan. 1864) te gaan
complimenteer en, hierin bestaande:
a. Dat de gildebroeders, voorafge
gaan door het vaandel van de gilde,
zich gezamenlijk derwaarts zullen be
geven, versierd, met derzelver betrekke
lijke attributen
b. dat de gilde van St. Crispijn zal
worden verzocht den gemelden optocht,
met hun muziek te vergezellen, hetwelk
door den tegenwoordig zijnden gilde-
broeder van Lieshout, als direc
teur van gezegd muziekgezelschap, is
op zich genomen-,
c. dat de gildebroeders op meerbe-
doeldcn dag de nationale vlag zullen
uitsteken.
anuari
bij die zijner vaderen vergaard! Hij
was te Waalwijk geboren uit het huwe
lijk van Adrianus D a 1 1 e u en
Cornelia V e r li a g e 11, en ge
huwd met M i n a M a r ia V e r-
steegh, een Geldersche van geboorte
(Rumpt), bij wie hij geene kinderen
had en die hem reeds in 1854 in de
eeuwige rust was voorgegaan. Zijn op
volger als burgemeester van Besoijen
was de heer Johannes V e r-
w i e 1, terwijl in zijn plaats als hoofd
man van het St. Jorisgild werd geko
zen F r e (1 e r i c u s A r n o 1 d u s
ÏD.
HEDIKHUIJZEN.
Openbare vergadering van den Raad
dezer gemeente op Dinsdag 30 Juni dei-
middags ten 2 uur.
Voorzitter Edelaclitb. heer Van Bok
hoven.
Ongeveer kwart over twee uur opent
de Voorzitter de vergadering; afwezig
is de heer v. d. Heijden.
Wegens ziekte van den Secretaris
wordt dit Qmbt waargenomen door
den ambtenaar ter Secretarie, den lieer
De Wildt.
Damprobleem No. 14
van W. van Daalen.
Oplossing Kruiswoordraadsel No. 2.
Oplossing vorige week:
Wit: 38—33, 19—14, 28—23, 26—21,
37—31, 33 4.
Zwart alles gedwongen.
v a 11 der K 1 0 k k e 11 (7 Juni 1865).
Nadat den 30 Juli 1865 nog eene
kleine verandering in het gilde-regele-
ment, betreffende het honoraire-lid
maatschap, was gemaakt, -en nadat nog
eenige oude leden waren overleden of
vertrokken, werden tusschen 1864 en
1872 de laatste vijf nieuwe leden aan
genomen: J udocus T i 111 in e r-
111 a 11 s W z 11. den 6 December 1865,
en de heeren Johannes Ber
il a rdus Ti ni 111 e r 111 a 11 s W z 11,
J a 11 B a p t i s t van Gil s, D r.
A. v a 11 Gils en J. B. v a 11 (1 e r
II e ij d e n, den 13 December 1871. Wel
kwam er nu nog een kleine opflikke
ring in den boezem van het gild, voor
al ook in 1869, toen de heer van Waal
wijk en Besoijen G. de May de
II u 11 i 11 g u e zijn prachtig wapen,
met begeleidend schrijven, aan de gil
debroeders van St. Joris vereerde
bij welke gelegenheid er ten huize van
den hoofdman uitbundig werd gefeest
maar niets mocht meer baten: de
levensgeesten van St. Jfll'is vei zwakten
meer en meer en tusschen 1871 en
1875 werd zelfs geene enkele vergade
ring meer gehoudenhet gild was, ge
lijk in de notulen van den 21 October
1875 zoo gped werd gezegd, zijn win
terslaap ingetreden. De laatste ver
gadering der gildebroeders werd ge
houden den 16 April 1878, toen er
Zeer chique visite-toilet van zilverkant -
stof, gedragen met zwart satijn man
tel, welke van onderen een breeden in
zilver geborduurden rand heeft en aan
kraag en manchetten is afgezet met
zilverstof. Benaodigd voor het costuum
plus mim 3.1 Meter. Voor de mantel
33/4 Meter.
door de Burger-
nog scli ietoef en in-
Van de Leidsche Lustrum-feesten:
liet inhalen der reünisten, waaronder o.a. Burgemeester de Gyselaar, Mr.
Aug. Philips, de oud-gezant m Amerika.
Sommigen ouden ingezetenen van
Waalwijk en Besoijen mij niet meer,
want ik was toen amper 2 jaar oud
ligt het nog tamelijk versch in het ge
heugen, welke schitterende feesten in
Januari 1864 te Besoijen werden ge
vierd bij gelegenheid van het 25-jarig
burgemeesterschap van Arnoldus
D a 1 1 e u. Het geheele dorp was als
in een lusthof herschapen: van ieder
huis woei de vaderlandsche driekleur,
de gansche straat, van Waalwijk tot
het einde van Besoijen, was met hon
derden denne- en sparreboomen be
plant, aan elkander gesnoerd door
kleurige guirlandes, terwijl allerwegen
de schoonste eerebogen waren opge
richt, prijkende met van liefde en
achting getuigende opschriften en ge
dichten. Een schitterende optocht, om
stuwd door een talrijke prachtig uit
gedoste eerewacht te paard, leek wel
een triomftocht
...Helaas! op dit ondermaansche is
niets bestendig van duur; gelijk het
gras is ons kortstondig leven! Reeds
het volgende jaar 1865, den 5 Januari,
kwam burgemeester D a 1 1 e u in
den ouderdom van 67 jaren te overlij-
plannen werden gemaakt om het 25-
jarig priesterschap van pastoor Rij
ken plechtig mede te vieren; de
laatste gilde-koning was L. N. Moo-
II e 11. Na een bestaan van verscheidene
eeuwen was het St. Jorisgild ten doo-
de gedoemdde eigendommen werden
opgeborgen bij de familie T i 111 m e r-
III a 11 s. De eenige twee leden, die van
St. Joris nog in leven zijn, zijn de hee
ren J u d o c u s Timmermans
en Johannes Bernardus
T i 111 111 e r m a 11 s, die twee wakkere
Waal wij kers, die het door onderne
mingsgeest, wilskracht, arbeidzaam
heid en eenvoudige levenswijze zoo ver
in de wereld gebracht hebben!
Nu volgt nog de volledige naamlijst
der leden met eenige aanteekeningen.
Waalwijk.
J. van der Hammen Nicz.
De notulen der vorige vergadering
worden 11a lezing onveranderd goed
gekeurd en vastgesteld.
AAN DE ORDE:
1. Ingekomen stukken.
Eenige ingekomen stukken, allen
van administratieven aard, worden
voor kennisgeving aangenomen.
a. Proces-verbaal van kasopneming.
De Voorzitter deelt mede dat alle
stukken in orde zijn bevonden en liet
dien overeenkomend bedrag in kas aan
wezig was.
b. Adres van den Ned. R.K. Poli
tiebond St. Michael te 's Bosch, 0111
subsidie voor de politie-vakschool.
Van Ilemert. Een verzoek van den
algeméenen bond heeft men dok afge
wezen en dan zou ik het hier ook maar
doen.
Dobbelsteen. Ik zou het gewoon voor
kennisgeving aannemen.
Van Vrede. Men kan zoo wel aan den
gang blijven.
Wordt met algemeene stemmen be-
waarin gevraagd wordt het verzoek te
willen steunen en dringend bij U aan
te bevelen.
Voorzitter. Ik stel voor de gevraag
de 10 te verleenen. Ze willen een
Landstormdag houden. Waar is nog
niet bekend, maar waarschijnlijk zal
Vu glit worden aangewezen.
Van Ilemert. Ze vragen voor 31 Mei
antwoord te willen geven. Wanneer is
dit schrijven dan ingekomen.
Voorzitter. 20 April. Maar ze willen
het nu ook nog wel hebben.
Dobbelsteen. Ik geloof dat de Land
storm hier niet veel meer (loe't.
Voorzitter. Daarom moet juist wat
propaganda worden gemaakt door die
Landstormdagen.
Dobbelsteen. Er wordt nooit meer
iets gedaan.
Voorzitter. Wel
wacht, die houden
gen. In het Noorden hebben ze al van
die Landdagen gehouden en naar het
schijnt met succes en daarom willen
ze het hier ook doen. Het bedrag dat
gevraagd wordt is nogal gering, daar
om zou ik het geven.
Met algemeene stemmen wordt daar
toe besloten.
(1. Brief, gericht aan Burg. en Wetli.
van den Commissaris der Koningin,
die op verzoek van den Minister van
Arbeid in overweging geeft in te trek
ken het raadsbesluit tot opheffing van
het correspondentschap der plaatse
lijke arbeidsbemiddeling, 0111 schorsing
of vernietiging van voornoemd besluit
te voorkomen.
De heer Dobbelsteen geeft toe dat de
toestand hier ter plaatse wel wat is
gewijzigd en het daarom misschien van
nut zou zijn 0111 het correspondentschap
niet af te schaffen, wijl het van nut
kan zijn en daarom wil hij er een be
drag van 20 voor op (1e begrooting
houden. Die post ƒ200 was voor sala
ris, dat kan achterwege blijven.
Van Vrede. Die 200 was maar een
loos alarm.
Voorzitter. Die 20 is op de begroo
ting blijven staan, doch die ƒ200 is
afgevoerd.
Dobbelsteen. Dan is dit niet comme
il faut geschied.
De begrooting wordt gehaald en
daaruit blijkt (lat een post van ƒ20 op
de begrooting is gebracht. De Secreta
ris merkt op dat deze er later nog op
is gebracht op last van den Bosch.
Dobbelsteen. Dan is het ook niet op
geheven.
Van Vrede. Ik heb het gevraagd en
toen hebt u een ontkennend antwoord
gegeven. Toevallig heb ik het gisteren
nog nagekeken in de couranten en de
correspondenten zullen het toch niet
verkeerd opgeven.
Voorzitter. Ik kan er anders niets
van zeggen, dan dat het er altijd is
geweest.
Van Vrede. Het staat toch in de
Couranten.
Voorzitter. Die kunnen ook wel eens
abuis hebben.
Men moet wel in aanmerking nemen
dat er van het Rijk 20 pCt. van terug
komt.
Dobbelsteen. Dat weet ik wel. Ik zou
het ook laten bestaan, maar er geen
salaris voor geven.
Van Vrede. Dat werk behoort op de
Secretarie thuis en dan is het te gek
dat de gemeente er apart voor moet
opbrengen.
Voorzitter. Daar is wel meer van
Ingezonden Mededeelingen.
„Pa Pippel No. 14".
HOEST
Doos60-90ct.BijApoth.en drogisten
sloten het schrijven voor kennisgeving
aan te nemen.
c. Adres van de Gewestelijke Land
stormcommissie „De Meijerij" om toe
kenning eener bijdrage in (1e kosten
van den Landstormdag.
De Voorzitter deelt mede, dat hij
van de Commissaris der Koningin nog
een apart schrijven heeft ontvangen,
dat werk, waarvoor de gemeente apart
moet opbrengen.
Van Vrede. Het is een dwangbevel.
Voorzitter. Het is geen dwangbevel.
Dobbelsteen. Maar hoe kan men nu
een post op de begrooting brengen als
het is opgeheven. Dan had men dat
schrijven toch nooit kunnen richten.
Als die 20 van de begrooting is af-
bonbons
