Vervolgens wordt nog besloten tot
het aangaan van een geldleening groot
f 70 000 (f 45 000 voor den aanleg
van een drainageveld en f 25 000 voor
schoolbouw te Loonopzand) a pari en
tegen een rente van 43/4 V°or aï
sluitprovisie wordt 1/2 in rekening
gebracht. De aflossing zal geschieden
in 40 jaren terwijl het recht tot vroe
gere aflossing zal worden voorbehou
den.
Van der Horst. Is ook op andere
plaatsen geinformeerd.
Voorzitter. Ja, de N V. Hypotheek
bank te 's Hage was het goedkoopste.
Adres van de bewoners van de Ver
lengde Hoofdstraat houdende' het ver
zoek tot het leggen van trottoirbanden
voor de bestrating langs hst verharde
weggedeelte.
Adressanten wijzen er op, dat door
het tegenwoordig drukke auto-verkeer
het daar zeer gevaarlijk is geworden.
De bermen zijn 's winters in ware
modderpoelen herschapen, terwijl het
rijden daarover door de auto's en
zware autobussen zeer gevaarlijk voor
het verkeer is.
Voorzitter. Dit adres is pas ingeko
men en daarom acht ik het 't beste het
eerst in handen van Burg. en Weth.
te stellen.
De heer Snaphaan wijst op de groote
noodzakelijkheid om in het groote ge
vaar te voorzien. De chauffeurs wijken
absoluut niet uit, rijden maar door,
zoodat de voetgangers dan geen be
schutting hebben. Voor kinderen en
fietsers is het gevaar beslist groot.
Wordt in handen gesteld van Burg.
en Weth.
Een verzoek van het bestuur der
Bijz. school te Loonschen dijk tot be
schikbaarstelling van een kachel wordt
ter afdoening in handen van Burg. en
Weth. gesteld.
Bij de rondvraag wijst de heer Snoe
ren op de nieuwe straat in Loonopzand
waar het auto-verkeer van dag tot dag
drukker wordt. Worden geen maat
regelen genomen, dan kan het niet
uitblijven of ongelukken gebeuren,
vooral als de scholen aan- of uitgaan.
De ingang van dezen weg bij de kerk
is veel te smal en bovendien kan
niemand, doordat de tuinmuur van de
kerk alle uitzicht belemmert, iets zien
aankomen.
Spr. geeft in overweging om, evenals
zulks hier in de Schoolstraat is ge
daan, borden te plaatsen.
Voorzitter. Dat is daar inderdaad een
heel gevaarlijk punt geworden nu de
auto's al meer en meer van dezen weg
gebruik gaan maken. Doordat de weg
goed is, wordt de Prov. weg gemeden.
Burg. en Weth. hebben daarover reeds
van gedachten gewisseld en willen er
een spiegel plaatsen, zooals dat in
Gilze is gedaan. Men kan* elkaar dan
zien aankomen.
Snoeren.(naar den heer Swagemakers
kijkend): Er wordt daar dikwijls veel
te hard gereden.
Voorzitter. Om het daar voor auto's
af te sluiten gaat ook niet. want be
halve de dokter, móeten er geregeld
velen komen. Ook uit den Berkdijk
en de Moer zijn adressen ingekomen
ter verkrijging van waarschuwings
borden. Dat in den Berkdijk een bord
op z'n plaats is, zal iedereen toegeven.
Het is daar een rechte hoek. in de
Moer evenwel heeft men een rechten
weg en bovendien is het verkeer daar
niet noemenswaard, ik zal deze kvVestie
echter in de eerstvolgende vergade-
ingekomen. Wat er voor gedaan is
hebben wij zelf gedaan. Naar Den
Haag is al geschreven en zelfs is
naar aanleiding daarvan al iemand
van de Regcering hier geweest om een
onderzoek in te stellen.
.Snoeren. In Loonopzand zijn ge
lukkig nogal geen werkeloozen van
beteekenis, maar hier wel en daarom
had ik verwacht dat er al pogingen
in het werk waren gesteld om tot
hulp te komen.
Voorzitter. Kops is bij de conferentie
tegenwoordig geweest.
De heer Snoeren vraagt of de werke
loozen aan de drainagevelden te werk
gesteld kunnen worden.
Voorzitter. Alleen als ze daartoe
geschikt zijn.
De Wijs. De vakvereeniging heeft
nog niets gedaan, wel heeft de Voor
zitter gezegd, dat hij eens zou komen.
Wijdemans. Een vorig jaar was aan
een onderwijzer vergunning verleend
voor een jaar om buiten de gemeente
te mogen wonen. Woont die nu al
hier.
Voorzitter, ja.
Wijdemans. Hoe is het met de
samenwerking van de Bouwvereeni
gingen. Is men daar al iets mee ge
vorderd.
Voorzitter. Binnenkort zijn de statuten
daarvoor gereed. De Secretaris is er
al voor naar Den Haag geweest en
eerlijk gezegd is hij daar niet veel
wijzer geworden. Men heeft hem naar
de gemeente Den Helder verwezen
waar onlangs eenzelfde vereeniging
van Bouwvereenigingen heeft plaats
gehad. Na de bestudeering van deze
statuten zal nu deze zaak verdere
voortgang worden gemaakt.
Van der Horst. Over den Hilschen
pad komen aanhoudend klachten en
ik geloof dat ze gegrond zijn. fnplaats
van een verbetering is het een ver
slechtering daar geworden. Er zijn
menschen die geld hebben uitgegeven
voor die verbetering en grond hebben
afgestaan en nu is het nog erger dan
vroeger, nu wordt alles stuk gereden,
tot zelfs de stoepjes.
Voorzitter. Als Lugters maar wil
beginnen met die heg op te ruimen,
dat is het eenigste.
De Wijs. Lugters is niet te bewegen
om daar iets te doen.
Voorzitter. De andere menschen
hebben zich een kleine opoffering ge
troost en als Lugters dat ook had
gedaan was alles in orde geweest en
had men daar een mooie weg gehad,
maar nu is er weinig aan te doen.
Van Lier. Men had nooit aan het
werk moeten beginnen vooraleer men
met alle eigenaars tot een accoord
was gekomen.
Van der Horst. Vroeger stonden
daar toch van die palen.
Voorzitter. Ik zal er met den op
zichter nog eens heen gaan.
Vrinte Wanneer wordt achter in de
Marktstraat de verbetering aangebracht
waartoe reeds lang is besloten.
Voorzitter. Ik zal het den opzichter
vragen hoe het er mee staat. Ik vrees
maar dat als daar wordt begonnen de
heele Vaartkant zal komen.
Vrinte. Het is toch een besluit en
het geld daarvoor is ooit uitgetrokken.
'Daarna gaat de raad over in ge
heim comité. s
gevolg gegeven.
d. Verzoek van den WelEerw. heer
Haanraats te Venlo om voor de R K.
Militaire Vereeniging een subsidie van
f 10 te willen verleenen.
Voorzitter. Ik stel voor om dit ver
zoek bij de behandeling van de be
grooting te bespreken.
Daartoe wordt besloten.
2. Benoeming lid-onderwijzer der I
tot wering van school-de Voorzitter de vergadering.
Commissie
verzuim.
Voorzitter. Door het 'vertrek van
den heer A. Boom naar Breda is er
cene vacature in de Commissie ont
staan.
De Commissie heeft de heer A. W.
heid is te verhelpen moet dat zeker
worden gedaan maar ik heb er nooit
de minste klacht over gehoord. Dit is
de eerste keer dat er op wordt ge
wezen. Bij wie zou zoo iets moeten
worden gemaakt.
Van den Koppel Bij Buizer.
Voorzitter. Afin, dan zullen we wel
eens zien.
Niets meer aan de orde zijnde sluit
Sevrijne
geplaatst
no. 2.
No. 1
ais
en
no.
de
1 op de voordracht
heer A. H. Simonis
wordt
DUSSEN.
Openbare vergadering van den raad
dezer gemeente op Donderdag 30 Sept.
ring van Burg. en Weth. ter sprake jgg namiddags ten 3 uur.
brengen om dan zoo spoedig mogelijk Voorzitter de Edelachtb. heer Snij-
bij den raad met een voorstel te ^ers
komen.
Van Amelsvoort.
Ongeveer kwart over drie uur opent
f -yV ,en BerkdlJk de Voorzitter de vergaderingafwezig
is het beslist noodig dat daar een paar j de heeren Hermans en Van Dijk.
borden worden aangebracht.
Verschure. Ik zou de weg langs de
Kerk tot aan den slachter verbieden.
Snoeren. Dan zit je weer met de
Tuinstraat te kijken.
Verschure. Daar heeft niemand iets
te maken, er staan maar twee huizen.
Voorzitter. In de politieverordening
zou daaromtrent eene bepaling kunnen
worden opgenomen.
Van der Horst. Is er al iets gedaan
inzake de aanvraag om subsidie in den
scholenbouw te Kaatsheuvel en Loon-
op-Zand.
Voorzitter. Het adres daartoe is
reeds verzonden. Daar een gunstige
beslissing vooral zal afhangen van het
advies van Ged. Staten, zou het niet
ondienstig zijn ter zijnertijd een
audiëntie bij den Commissaris der
Koningin aan te vragen.
De notulen der vorige vergadering
worden na voorlezing ongewijzigd
goedgekeurd en vastgesteld.
AAN DE ORDE
1. Ingekomen stukken en mede-
deelingen.
Voorzitter. In een vorige vergade
ring is door den heer Berm gevraagd
om een lantaarn te willen verplaatsen.
Daar is inmiddels aan voldaan maar
wat de heer Hermans heeft gevraagd
lijkt Burg. en Weth. erg onzinnig.
De heer Hermans heeft gevraagd om
nog een lichtpunt aan te brengen aan
de Havenkade, maar daar is werkelijk
meer dan genoeg licht. De lantaarn
die bij het huis van Van Balkom is
geplaatst verlicht de geheele kade en
met een lantaarn meer te plaatsen
bereikt men niets, dan alleen dat een
Snoeren. Zijn de pogingen van den woning wat verlichting zou hebben
gemeente-opzichter, om ook in de
nieuwe school te Loonopzand centrale
verwarming te brengen, gelukt.
Voorzitter. Neen, dat is niet gelukt.
De ketel bij de Eerw. Zusters is daar
niet groot genoeg voor.
De Eerw. Fraters hebben tegen het
plaatsen van kachels ook geen be
zwaar.
Snaphaan. Er wordt geklaagd dat
er voor de werkeloozen zoo weinig te willen betuigen aan een door haar
wordt gedaan. Is er van de vak- j aan de Prov. Staten gericht verzoek
vereeniging al een adres daarvoorom den weg van Vlijmen tot Herpt
ingekomen. j te willen overnemen.
Voorzitter. Neen, er is nog niets Voorzitter. Aan dit verzoek is reeds
maar het gaat toch kwalijk aan voor
een woning een lantaarn te plaatsen
waarvan de kosten geraamd zijn op
f 100.
b. Procesverbaal van kasopneming.
Uit het onderzoek is gebleken dat
de boeken in orde waren en het
noodige bedrag aanwezig.
c. Verzoek van het Gemeente
bestuur van Hedikhuijzen om adhaesie
warm aanbevolen
omdat men dan iemand uit Hank in
de Commissie heeft alsook iemand
die het R. K. onderwijs vertegen
woordigt.
De heer Sevrijne wordt benoemd.
3. Uitloting van schuldbrieven.
Wordt uitgeloot van de leening
1918 groot f35.000 twee aandeelen
de nos. 43 en 55.
Van de leening 1919 groot f6000
een aandeel no. 2.
Van de leening 1920 groot f 13.000
een aandeel no. 5.
4. Subsidieering Autobus-onder
nemingen.
Voorzitter. De raad heeft dit verzoek
in de vorige vergadering aangehouden
en Burg. en Weth. opdracht gegeven
te informeeren wat de gemeenten
Almkerk en Eethen hebben besloten.
Almkerk schrijft dat in de 10 Aug.
gehouden raadsvergadering besloten
is om aan de autobus-ondernemingen
'/3 deel van de Prov. subsidie te ver
leenen mits Dussen en Eethen daartoe
ook overgaan.
Van Eethen is het bericht ingeko
men dat in de 21 Augustus gehouden
vergadering besloten is aan de Auto
bus-onderneming De Alad. Onze
Dienst en de Nabo een subsidie te
verleenen van ten hoogste 'ƒ3 deel van
de door de Prov. Staten te verleenen
subsidie.
Van den Koppel. De kwestie is dus
zoo: Doet Dussen het niet,dan geven
ook de andere gemeenten niets.
Berm. Hoe groot is de subsidie van
de Ged. Staten.
Voorzitter. Dat kan nog niet worden
gezegd. Het is juist te doen om van
de Prov. Staten subsidie te krijgen.
Middelkoop. Het hangt toch niet van
Dussen af of Almkerk, Eethen en de
Provincie subsidie zullen geven.
Voorzitter. Begrijp ik het goed, dan
zullen Almkerk en Eethen geen sub
sidie verleenen als Dussen het ook niet
doet. Ged. Staten hebben het als eisch
gesteld, ook omdat deze gemeente den
weg niet hebben te onderhouden.
Berm. Zoo, geeft Dussen dus niets
dan vervalt het van de andere gemeen
ten ook, dat is nogal erg.
Van den Koppel, Eethen zou afwach
ten wat Dussen doet. Doet Dussen het
dan doen zij het ook, zoo is besloten
op die vergadering.
Voorzitter. Juist, geeft een dezer
gemeenten geen subsidie, dan
wordt deze ook door de andere
gemeente niet gegeven. Althans zoo
heb ik de zaak opgenomen. Ik geef
toe dat er ruimte is voor een andere
meening.
Het voorstel van Burg. en Weth. om
de gevraagde subsidie te verleenen
wordt aangenomen met 5 tegen 4
stemmen.
Voor stemden de heeren Middelkoop,
v. d. Koppel, Berm, T- v. d. Pluym
en van der Steentegen de heeren
van Drunen, van Baïkom, A. v. d.
Pluym en Leemans.
Berm. Den laatsten tijd heeft Bax
nogal eens met de lijkwagen moeten
rijden en dan is telkens gebleken dat
hij groote moeite heeft met 't draaien.
Soms moet hij het paard of de paar
den eerst uitspannen om dan pas te
kunnen draaien, laatst nog bij de be
grafenis van den burgemeester. Bax
heeft mij gezegd dat, als er eengroo-
tere molen onder de wagen wordt
aangebracht, alles in orde is te krij
gen. Die molen moet zoo groot zijn
als 't wiel van een fiets, dan kan hij
er mee draaien zooals hij dat met zijn
melkwagen kan doen. De kosten zou
den volgens hem f 40 bedragen.
Voorzitter. Ik heb nog nooit daar
omtrent eenige klacht gehoord.
Berm. Hij komt iedere keer voor dit
feit te staan, zegt hij.
Van den -Koppel. Daar voor de stoep
kan hij nooit draaien, of anders dui
velt hij om. Ik heb het ook meer ge
zien dat het niet om te doen is.
Van Drunen. Ik geloof niet dat het
zooveel zal helpen dat hij dan kan
draaien.
Berm. Hij doet het nu met zijn
melkwagen ook.
Van den Koppel. Nu kan hij dat
nooit, daar is de doorloopende burrie
te kort voor.
Van Drunen. 't Zal wel helpen,
maar zooveel dacht ik niet.
Voorzitter. Als het met een kleinig-
BINNENLAND.
Onderstaand staatje geeft, in
millioen guldens, aan, hoeveel in de
laatste twintig jaar de Staatsontvang-
sten, gewone en buitengewone te
zamen, en de Staatsuitgaven, eveneens
gewone bijeen, hebben bedragen.
Het eerste cijfer is het jaartal, het
tweede het millioenencijfer der inkom
sten, het derde dat der uitgaven
1906
181
177
1907
183
182
1908
183
194
1909
191
197
1910
200
203
1911
205
208
1912
213
224
1913
227
238
1914
245
359
1915
263
504
1916
300
532
1917
534
688
1918
561
1050
1919
695
811
1920
810
911
1921
709
990
1922
662
1084
1923
650
770
1924
642
702
1925
668
663
Bij koninklijk besluit zijn bevor
derd en benoemd resp. tot officier en
ridder in de Orde van Oranje-Nassau,
de Voorzitter en de Vice-Voorzitter
van de Land-en Tuinbouwtentoonstel
ling te Venlo.
Wat schijnt een landbouwtentoon
stelling, die elk jaar op tientallen van
plaatsen gehouden wordt, van toch veel
grooter beteekenis dan een internatio
nale industrie- en vaktentoonstelling,
zooals wij die hier een gehad hebben,
en die misschien als zoodanig nergens
haar weerga vond, zouden we durven
zeggen naar aanleiding van boven
staande onderscheiding en het bezoek
van autoriteiten aan Venlo, Enschede,
enz
De Secretaris van de gezondheids
commissie te Breda deelt mede, dat
de typhus aldaar zich dagelijks nog met
enkele gevallen uitbreidt en nog niet
gestuit is kunnen worden. Een honderd
gevallen, zooals vermoed werd, zijn er
echter nog niet. Ten hoogste een 70.
Ook in Princenhage valt nog eenige
uitbreiding te constateeren. Men meldt
een nieuw geval. Intusschen wordt de
toestand vandaag niet zoo pessimisiisch
ingezien als de laatste dagen. De medici
hebben goede hoop den toestand
meester te worden.
In Helmond zijn reeds 18 lijders
aan typhus in de barakken opgenomen.
Dezer dagen is een 7- jarig kind van
K. aan deze ziekte overleden. Ook zijn
te Helmond gevallen van roodvonk
geconstateerd
Feestrede van Dr. Wltlox.
„BRABANT, LET OP UW SAECK!"
Doorluchtige Hoogwaardigheid.
HoogEerwaardc Heeren.
Mijne Zusters en Broeders!
Mijne Zusters en Broeders! Zoo mag ik U
yvcl noemen, nu wij hier vereenigd zijn in
feestelijke, maar meteen diep-ernstige bij
eenkomst, als leden van het ééne groote
echt-Brabantsche en dus echt-Katholieke
gezin van het Bossche diocees, als kinde
ren, rondom onzen Vader in Christus,
onzen hoog vereerden Bisschop, aan wiens
ziekte spr. met eenige woorden herinnerde,
zich verheugend over zijn herstel. (Applaus).
Een Katholiekendag is een familie-bijeen
komst, waarin men het wel en wee. van het
gezin in verleden, heden' en toekomst be
spreekt, met een gevoel van innige saam-
hoorigheid en het dringend verlangen het
geluk der familie te verzekeren voor verre
toekomst.
Kan dit gelden voor iederen Katholieken
dag, dan toch zeker in bijzondere mate voor
deze eerste bijeenkomst in het nijvere
Waalwijk, waar het gezoem van de ver
nuftige machines der moderne groot
industrie een oogenblik verstomt, en het
oor zich te luisteren legt naar de klanken
uit een ver verleden, om aan dat verleden
het lieden te toetsen, en plannen te maken
voor de toekomst.
Dat is de opzet, dat is het doel van de
zen Katholiekendag, ofschoon wij in deze
slotvergadering, het eind van onzen keer-
schouw, het oog toch vooral dienen te
richten op hetgeen de komende tijd van
ons. Katholieke Brabanders, zal eischen.
Het Verleden.
Wanneer wij echter ook het verleden een
oogenblik voor den geest gaan roepen,
dan doen wij dit èn op het voetspoor, en
met de reine en edele bedoeling van den
eersten spreker op de slotvergadering van
onzen eersten dioccsanen Katholiekendag,
den grooten Groot-Waalwijker, dien wij
hier op zijn geboortegrond wel een oogen
blik in Uwe dankbare herinnering mogen
terugroepen, den nobelen staatsman, hoog
en ongerept van karakter, met het diepe,
door philosophischc en juridische studie
gescherpte inzicht, den oud-student onzer
beide Seminariën, oud-minister, Mr. Jan
Loeff. (Applaus).
„Niet uit hartstocht, zoo sprak Mr.
Loeff, ro'epen wij droeve herinneringen
wakker, maar om te stemmen tot dank
baarheid jegens hem, die onze droefheid in
blijdschap verkeerde, en die onze voor
vaderen bekleedde met het harnas van
Zijn kloekheid en Zijn kracht". En, zoo
voegen wij er bij, om ons te sterken, en te
stalen voor den strijd onzer dagen, door
hun verheven voorbeeld tot onze leering,
en misschien niet geheel ongerechtvaar
digde beschaming meteen.
Een beschaming, die ons wellicht al ter
stond bevangt bij de eerste herinnering
aan onze roemvolle geloofsverkondigers
van Frankischen en Angelsaksischen stam,
een St. Lambertus b.v. en een St. Willc-
brord, die ons den kostbaren schat brachten
van ons heilig geloof, dat alleen de heil
belofte in zich bergt voor dit en het toe
komende leven, endie vaak zoo alge
heel door ons worden vergeten in onze
dankbaarheid en in ons gebed. De grootste
zoon onzer diocese, de heilige Kerkleeraar
Petrus Canisius, zou misschien; wanneer
Hij in ons midden terugkeerde, beginnen
met hetzelfde, waarmede Hij in Zwitserland
begon: de propaganda voor de vereering
der nationale heiligen, vooral van de eer
ste geloofsverkondigers, die ook door de
Zwitsers geheel schenen vergeten. Verge
ten wij het nooit: onze vaders in het geloof
en onze diocesane heiligen, als de H. Petrus
Canisius, staan ons zeker zoo na, als an
dere heiligen, en dankbaarheid en gerecht
vaardigd vertrouwen moeten ons vóór alles
doen bidden tot hen. Onze Noordelijke broe
ders met hun oplevende devotie b.v. tot een
St. Bonifacius, geven ons hier een opwek
kend voorbeeld.
Op dien solieden grondslag, door de
eerste geloofsverkondigers gelegd, bloeide
dat heerlijke, dat stoere, dat kleurige mid-
deleeuwsche geloofsleven op, met zijn
eeuwen-tartende Kathedralen, met zijn
fleurige landjuwcelen, met zijn geestelijke
broederschappen, en zijn volbloedige gilden,
met haar wel vaak ongebreidelde levens
kracht. met haar diepen godsdienstzin en
haar spontane levensvreugde, liet. konings-
merk van een diep doorvoeld en doorleefd
Katholicisme.
En in weemoed denkt onze, aan echte,
aan kinderlijke, aan spontane levens
vreugde zoo doodarme tijd, aan die eeuwen,
met haar kinderblijheid, en het was wèl de
smartkreet van onze dagen, bij uitstek,
toen een bisschop der levensblije Katho
lieke Kerk den roep deed hooren om: Meer
Vreugde! Een vreugde, die, hoewel een on
misbare sociale factor, maar al te zeer ont
breekt aan de „technische beschaving"
van onzen tijd, zooals een niet-Katholiek
schrijver die stelt tegenover de „ziele-
beschaving" der middel-eeuwen. Die mo
derne vreugdeloosheid is, naar het woord
van Nietzsche, juist de moeder der uitspat
tingen van dezen tijd, zoodat reeds de
cynische Palmcrston getuigde: „Het leven
zou nog te dragen zijn, maar 0! die ver
maken!" Wat zou die Engelsche staatsman
thans wel zeggen, wanneer hij ons tegen-
Wil de echte levensvreugde terugkeeren,
wil ons Brabantsche Volk, willen onze ar
beiders vooral, de levensblijheid behouden,
dan mag nimmer worden vergeten: echte
vreugde vindt alleen een geschikten voe
dingsbodem in. een diep-godsdienstige
overtuiging, zich uitend in een diep
doorvoelde geloofspraktijk, zoowel in
ieders persoonlijk, als in het maatschappelijk
leven, in het moderne vereenigingsleven
bovenal.
E11 wij herinneren hierbij aan twee op
schriften, genomen uit Rerum Nova-
r u m, die de wanden sierden der alge-
meenc-vergaderingszaal van onzen eersten
diocesanen Katholiekendag: „De gods
dienst moet den vereenigingen tot grondslag
harer regelen strekken". E11: „Het is nood
zakelijk de gilden, met behoud van den
ouden geest, die haar bezielde, met de
tegenwoordige behoeften in overeenstem
ming te brengen".
Zal deze wensch van den grooten Leo
XIII in vervulling gaan of blijven gaan, dan
zullen onze zuiver-godsdienstige vereeni
gingen steeds de ruggegraat, het hart, de
ziel moeten blijven van ons sociaal ver
eenigingsleven. Het is onze innige over
tuiging, die voorzeker ook leeft in de
harten onzer parochiale geestelijkheid en
onzer maatschappelijke leiders: als het
godsdienstig vereenigingsleven kwijnt,
gaat het sociale noodzakelijk aan
bloedarmoede te gronde.
In beider bloei alleen herleeft de door
Leo XIII gewenschte gildengeest en prac-
tisch zal deze bloei voor ons diocees
hoofdzakelijk afhangen van den bloei der
Derde Orde, H. Familie en Congregatie,
waarbij wij met klem en nadruk de vraag
zouden willen stellen, of onze hoogere
stand op dit punt niet lijdt aan geestelijke
bloedarmoede, en of in enkele meerdere
plaatsen van ons diocees b.v. Waal
wijk niet een Heeren-congregatie op
haar plaats zou zijn.
Dit is, naar onze meening, wel de voor
naamste les, te trekken uit een al te
vluchtige herinnering aan den middel-
eeuwschen geloofsbloei en de gilden, wier
beteekenis voor de maatschappij, naar het
woord van Prof. Blok, door het Christen
dom werd veredeld. (2)
Maar helaas! Niet ongestoord mocht
deze bloei volgroeien. Reformatie en
geloofsstrijd deden hun intrede in deze
rustige gewesten.
Tijdsgebrek verbiedt ons hier lang bij stil
te staan. Slechts met een enkel woord zij
herinnerd aan de onderdrukking van den
godsdienst en de stelselmatige pogingen
tot protestantizeering van de Meierij. Men
denke zich een oogenblik de gemoedstem-
(1) Mgr. von Kcppler: Meer Vreugde,
blz. 12, 24, 25, 52.
-') Ge sell. v. h. Ned. Volk I, 241.
woor^iff seslaclit in dollen ren zag voort
jakkeren achter de vermaken, buiten
adem als 't ware, zonder de echte levens
vreugde ook maar een oogwenk te raken.
Eu de hoofdschuldige? Mgr. von Kcppler
noemt zonder aarzelen: den onchristelijken
tijdgeest, want- 't doorleefde geloof alleen
kweekt blijheid en kan een volk gelukkig
maken: zonder goed geweten geen op
rechte vreugde. 0)
