Herdenking wijlen Wethouder
Gragtmans en wijlen Raadslid Surig.
No. 10.
WOENSDAG 2 FEBRUARI 1927. 50e Jaargang.
DERDE BLAD.
Openbare vergadering van den Raad
der gemeente Waalwijk op Vrijdag 28
Januari 1927 des namiddags 7 uur ten
raadhuize. t
Voorzitter de edelachtb. heer E. Moo-
nen.
Afwezig met kennisgeving van ver
hindering wegens ziekte Wethouder
Eibers alsmede de heer Jac. Oomens,
terwijl er twee vacatures zijn.
De vaststelling der notulen wordt tot
de volgende vergadering aangehouden.
Aan de orde:
I. Gedachtenis aan het overlijden
van Wethouder J. Gragtmans en het
lid H. A. W. Surig
De voorzitter verheft zich van zijn
zetel en spreekt als volgt:
In de eerste vergadering van het vorig
jaar, nu een jaar geleden, mocht ik mijne
wenschen vertolken voor Uw welzijn en dat
voor Uwe gezinnen en hoewel betreurende
dat twee onzer, onverwachts aan de hunnen
ontrukt, thans op het appèl ontbreken, meen
ik toch mijn heilwenschen den levenden niet
te mogen onthouden. Moge Gods zegen U
en de Uwen het nieuw ingetreden jaar
blijven begeleiden.
Droefheid vervulde ons, teen ons de
treurmare bereikte, dat de Heer Surig in den
vroegen morgen van den Nieuwjaarsdag de
eeuwige rust was ingegaan, zonder dat een
enkel symptoom zijn plotseling, geheel on
verwacht verscheiden deed vermoeden.
De Heer Surig heeft slechts korten tijd
deel uitgemaakt van Uwen Raad; niettemin
heeft hij zich doen kennen als een man,
wien de behartiging van zijn mandaat volle
ernst was en die zich met veel toewijding
gaf aan de belangen, welke hij vertegen
woordigde. Al betreuren wij zijn heengaan
als lid van den Raad, grooter verlies betee-
kent zijn dood voor zijn gezin, waarin hij
nog zoo moeilijk kon worden gemist Zijne
nagedachtenis zal bij ons blijven voortleven
door de wijze, waarop hij de openbare zaak
heeft gediend.
Nog was de indruk van het onverwachts
overlijden van den Heer Surig niet vervaagd,
toen een nieuwe jobstijding ons bereikte.
Ondanks aller hoopvolle verwachting op een
langzaam voortschrijdend herstel werd ook
Wethouder Gragtmans door den onverbid-
delijken dood getroffen en uit den kring
zijner familie en uit ons midden weggerukt.
Wethouder Gragtmans is lid van den Raad
dezer gemeente geweest van het einde van
1887 af, dus nagenoeg 40 jaren, waarvan hij
er bijna 30 deel heeft uitgemaakt van het
College van Burgemeester en Wethouders.
Het is overbocig in bijzonderheden te
schetsen wat de overledene in die 40 jaren
voor de gemeente is geweest, en welk aan
deel hij heeft gehad in hare ontwikking. Ik
moge volstaan er U aan te herinneren dat
Wethouder Gragtmans in een leidinggevende
en verantwoordelijke functie zich vol toe
wijding en met de hem eigen helderheid
van inzicht heeft gegeven aan de belangen
der gemeenschap in een periode, dat Waal
wijk van een kleine gemeente is uitgegroeid
tot een industrie-gemeente van beteekenis.
In de vele belangrijke beslissingen in dat
groot aantal jaren genomen, heeft hij zijn
inzichten doen gelden, inzichten, getoetst
aan de eischen door hem zelf als deugdelijk
aan het leven gesteld.
In het tijdvak, waarin Wethouder Gragt
mans op verschillend gebied zijn krachten
aan de belangen der gemeenschap heeft
gewijd, heeft zich het proces voltrokken dat
de maatschappelijke samenleving zoozeer
heeft vervormd en waarin de patriarchale
verhoudingen, waaraan een vorig geslacht
was gehecht, werden verstoordin deze
periode viel ook het ingrijpen van den wet
gever tot leniging der sociale nooden.
Dit proces zal zich wellicht hebben vol
trokken, zonder dat meerderen onzer daaraan
bijzondere aandacht hebben geschonken,
mede ook omdat de grootste strijd al ge
streden was vóór dat onze belangstelling
daarheen werd getrokken. Den overledene
heeft dit proces echter niet onberoerd gelaten,
hij heeft midden in dien strijd gestaan hij
heeft mede gestreden al was het ook in de
verdediging.
De overledene was een bijzonder mensch,
althans in dien zin dat zijne levensopvatting
ui niet onbelangrijke mate afweek van die,
welke men heden als norm zou mogen
aannemen. Sober van aanleg en eenvoudig,
was hij streng voor zich zelf en daarbij
gehecht aan toestanden en verhoudingen,
zooals hij die in zijn jeugd had gekend en
op het behoud waarvan zijne opvoeding was
gericht geweesthierdoor werd een gemoeds
gesteldheid geschapen die, geleid en gedreven
door een groote mate van karaktervastheid,
noodzakelijkerwijze op al zijne handelingen
en besluiten, zoowel in zijn privaat als
openbaar leven, haar stempel moest drukken
t. w. het stempel van eenvoud en ouder-
wetsche degelijkheid.
De talrijke vraagstukken, waarvoor het
gemeentebestuur in dit merkwaardig tijdperk
werd geplaatst, zijn mede door zijn adviezen
tot oplossing gebracht en waar deze niet
zelden een onvermijdelijk gevolg waren van
de zich snel baanbrekende evolutie op
maatschappelijk en sociaal gebied, behoeft
het geen verwondering te wekken, dat
wethouder Gragtmans meermalen geroepen
werd zijne medewerkingteverleenen,wanneer
zulks tegen zijne beginselen indruischte.
Overweegt men dat alles en legt men bij
de beoordeeling van zijn beleid als raadslid
en wethouder als maatstaf aan zijn rotsvast
geloof in de deugdelijkheid zijner beginselen,
dan zal niet alleen de critiek, waar deze
meent zich te moeten uiten, milder worden
en van grooter waardeering getuigen, maar
dan zal bovendien datgene, in de totstand -
koming waarvan hij zijn aandeel heeft gehad
maar niettemin inging tegen zijn overtuiging,
het karakter krijgen van een offer, zich zelf
opgelegd om tegemoet te komen aan de
door hem niet gedeelde meening van zijne
medebestuurderen. En wanneer de geschied
schrijver uit het archief dezer gemeente de
gegevens zal putten om na te speuren de
feiten en omstandigheden, die de ontwikkeling
dezer gemeente hebben begeleid, dan zal
wellicht blijken dat de rem, door den over
ledene dikwe/f aangelegd, waar het snel
voortschrijden der nieuwere begrippen op
allerlei gebied het volgen of ingrijpen van
het gemeentebestuur eischte, is geweest tot
heil der gemeenschap, wier belangen hij had
te vertegenwoordigen en naar zijn beste
weten te verdedigen en aan welke taak hij
zich van ganscher harte gaf:
Ik heb mij tot deze karakterontleding laten
verleiden om wille van de groote verdiensten
van den overledene voor Waalwijk. Hij heeft
er recht op, dat zijn nagedachtenis niet
worde vertroebeld door verkeerde gevolg
trekkingente gereeder nog voelde ik mij
genoopt enkele zijner karaktertrekken te
belichten, omdat hij in den omgang, buiten
den kring van zijne familie en goede ken
nissen, ietwat stug was waardoor indrukken
gewekt zouden kunnen worden, welke aller
minst bedoeld waren.
Hij is ons onverwachts ontvallen zijn
spoedig verscheiden werd niet voorzien door
hem zelf, noch door zijne familie en aller
minst door ons. Tijdens zijne ongesteldheid
vroeg hij mij of het niet wenschelijk was,
zijne wethoudersfunctie neer te leggen, zulks
omdat hij een voorgevoel had, dat de ver
mogens hem zouden ontbreken om die taak
naar behooren te blijven vervullen. Mijn
raad om zijn herstel af te wachten en eerst
daarna te beslissen schonk hem verlichting
en tevens voldoening, want zoo voegde hij
mij toe: „Het zou mij nu zoo zwaar zijn
gevallen". Het heeft echter niet zoo mogen
zijnde dood heeft ook hem verrast.
Zijn leven en zijn sterven mogen ons ten
voorbeeld zijn. Zijn leven door de groote
toewijding waarmede hij zich gedurende 40
jaren aan de belangen der gemeenschap
heeft gewijd en door de liefde, waarmede
hij zonder uiterlijk vertoon de aangelegen
heden van anderen heeft behartigd. Zijn
sterven moge er ons aan herinneren, datook
wij onvoorbereid opgeroepen kunnen worden
om rekenschap af te leggen van onze daden.
De herinnering aan de prettige wijze,
waarop wij de vraagstukken dezer gemeente
behandelden, zal mij steeds levendig blijven
ik zal den overledene blijven gedenken als
een trouw vriend, die mij altijd op welwil
lende wijze tegemoet trad, terwijl zijn groote
verdiensten voor deze gemeente mij voor
oogen zullen blijven staan en voor mij een
prikkel zullen vormen om te trachten, zijn
voetspoor te drukken.
Hierna vraagt de lieer P. Ver wiel hel
woord en spreekt als volgt:
M. de V., geachte medeleden.
Na het memoriam van onzen ge-
achten Voorzitter, gewijd aan de na
gedachtenis van Wethouder Gragtmans
zij het mij vergund ook enkele woor
den te wijden aan den dierbaren over
ledene, die ik steeds heb hooggeacht,
en welke achting, met de jaren, dat
ik met hem deel mocht uitmaken de
zer vergadering, steeds geklommen is.
Want de heer Gragtmans was een man
van rijpe ondervinding, een man van
diepe overtuiging, een man van vasten
wil, een man van goeden raad. Dit
kunnen getuigen degenen die met hem
hebben saamgewerkt, dit zouden kun
nen getuigen de burgemeesters, die hij
heeft geïnstalleerd en die veel te dan
ken hadden aan zijne voorlichting.
De vele jaren dat Waalwijks bur
gerij hem afvaardigde tol dezen Raad,
omvatten een heel stuk van Waalwijks
geschiedenis, en in Waalwijks voor
uitgang en ontwikkeling, waaraan hij
zoo ruim deelhad, zal dit geslacht hem
eene eereplaats uit dankbaarheid in
ruimen.
Hij was de man dien het wel en
wee van Waalwijk en diens ingezete
nen, van zijne industrie, zijne toe
komst zeer na aan het hart lag, hij
was een volbloed Waalwijker, een
hoogstaand burger.
Onbaatzuchtig heeft hij zich steeds
gegeven aan de plichten, die de Ge
meente hem had opgelegd en met
noeste vlijt aan hare belangen zich
gewijd, met de groote liefde die hij
had voor zijne geboorteplaats.
In hem is heengegaan een eminent
ingezetene, een buitengewoon ver
dienstelijk Raadslid, wiens nagedach
tenis wij rn hooge eer zullen houden.
Hij ruste in vrede.
II. Onderzoek der geloofsbrieven
van de nieuwgekozen leden J. A. Loeff
en A. van Gent, en beslissing omtrent
hunne toelating.
Tot leden der Commissie van Onder
zoek worden aangewezen de heeren
Smolders, v. d. Geld en de Graaff.
Na o-nderzoek deelt de Commissie
bij monde van den heer Smolders me
de de stukken in orde te hebben be
vonden en dat tot toelating kan wor
den geadviseerd, waartegen geen der
overige raadsleden bezwaar maakt,
noch stemming verlangd.
Voorzitter. Zooals onder de agenda
is medegedeeld zal over 14 dagen we
derom een raadsvergadering worden
gehouden. Ik heb deze agenda vrij wil
len houden van zakelijke onderwerpen
om haar zooveel mogelijk het karakter
van een herdenking der overledenen te
doen behouden. De voornaamste zaken
;Cho van
Geneeateraifl Waalwijk