Antoon lieten.
Drukwerk
No. 25.
ZATERDAG 26 MAART 1927
VIERDE BLAD.
50e Jaargang, niet af kan. heb het nog nooit zoo gezien als het die men kan betitelen als boeken in
Na nog eenige discussie wordt be hier vroeger was. steen. De tooneelspelen zijn uit dezelf-
sloten om de voorgestelde wijzigingen Voorziiter. Wij zijn, meenik.opden i de idee ontsproten, zijn een weerspie-
betreffende den huurtermijn aan te goeden weg daarin verandering te bren- j geling van die boeken in steen,
nemen en in bijzondere gevallen aan gen en ik geloof, dat daarin ook reeds I De religieuze inspiratie vindt haar
den raad over te laten of er van kan heel wat bereikt is. I hoogte punt in Christel, kunst der
worden afgeweken. Smolders. Waai de heer Roks vooral middeleeuwen, waar heel 't inaatschap-
7. Benoeming van 2 leden der over „lypen" heeft gesproken, wil ik pelijk en individualistisch bestaan
commissie voor de Lichamelijke op- even opmerken dat men in geen enkele onaf scheidenlij k verbonden waren,
voeding. gemeente zooveel verschillende typen De oud-christelijke kunst was eigen-
Gekozen worden de heeren Math, vinden zal als hier. Dus wel een bewijs lijk niets anders dan een aanpassing
v, Loon en Dr. Langemeijer. dat de bouwcommissie genoeg proe- van heidensche vormen aan een nieu-
Rondvraag. ven neemt en al het mogelijke doet we leer.
Roks. is de gemeente bij het bou- om zoo goedkoop en gerieflijk mogelijk De gothiek heeft de geniale breuk
wen £van woningen aan bijzondere te bouwen, daarbij tevens nog lettend gemaakt in den hechten cyclus der an-
voorschriften omtrent bouwplannen op het uiterlijk Zoo ook in de Cris tieke kunst; zij is origineel en heeft
Openbare vergadering van den raad
dezer gemeente op Vrijdag 25 Maart
1927 des avonds ten 7 uur.
Voorzitter de edelachtb. heer E. C.
J Moonen
Afwezig de heeren B. Timmermans
en Jac Ooinens.
De notulen der vorige vergadering
worden ongewijzigd goedgekeurd.
Aan de orde
1. Ingekomen stukken.
a. Bericht van verhindering van den
heer B Timmermans-Verschure.
b Goedkeuring G^d. Stalen op het
raadsbesluit dd 11 Febr. tot verhu
ring van een gemeentewoning aan P.
J. Dupont.
c. Idem tot verkoop van een per
ceel bouwterrein gelegen aan het
St. Antoniasplein ter grootte van 121
M2 aan O. L de Rouw, voor de som
van t 900
Worden voor kennisgeving aange
nomen.
d. Verzoek Hendrika Michiels. wed.
H. A. W Surig, om onthelfing van
de verplichting van verdere huur van
een door haar bewoonde gemeente
woning.
Voorzifter. De weduwe Surig vraagt
om van de huur ontheven te worden
zoodra zij een andere woning heeft
gevonden.
Burg. en Weth. stellen voor om
haar van de huur te ontslaan een
maand nadat zij de buur heeft opge
zegd Deze woning was eigenlijk tot
1 Januari 1929 verhuurd
Geen der leden heeft hiertegen
bezwaar.
e. Bericht van kasopname bij den
Gem.-Ontvanger v h. Centraal Bureau
v. Verificatie en Financieele Adviezen
der Ver. Ned. Gem.
f. Schrijven van het Centraal Bu
reau voornoemd, dat verificatie der
administratie van het Woningbedrijf
ook het 4e kwartaal heeft plaats
gehad.
g. Alsvoren v. h. Gas-, Electriciteit-
en Waterleidingbedrijf tot en met 24
Febr. 1.1. heeft plaats gehad.
h. alsvoren Van den Gem.-ontvan
ger over le kwartaal '27 heeft plaats
gehad.
i. Schrijven van Ged Staten waar
ter voldoening aan de voorschriften in
de art. 73 en 104 der Gemeentewet
wordt gezonden een ontwerp wij
ziging der regeling van de jaarwedden
van burgemeesters, secretarissen en
ontvangers in deze provincie.
Zonder opmerking worden deze
stukken voor kennisgeving aangeno
men.
1. Schrijven van Fr. Klerks, die
volgens verklaringen van geneeskun
dige lijdende is aan een
kwaal, die hem ongeschikt maakt
voor zijn functie van ambtenaar ter
secretarie, waarom hij voornemens is
om pensioen aan te vragen. Hij zal
echter slechts aanspraak kunnen maken
op een pensioen van ten hoogste
f390.— Door de gemeente wordt voor
hem jaarlijks aan pensioensbijdrage
betaald een bedrag van f217.— Ten
einde in een bescheiden inrichting een
tehuis te kunnen vinden vraagt hij een
persoonlijke toelage van f 210
Voorzitter. We zullen dit verzoek
straks in geheime vergadering behan
delen en dan na heropening der open
bare vergadering eene beslissing
nemen.
Hiertoe wordt besloten.
2. Voorstel tot verkoop van een
perceel bouwterrein in de Mr. v.
Coothstraat aan den heer A. H. van
Schijndel Jr.
Zonder discussie wordt hiertoe be
sloten.
3. Voorstel tot het verleenen van een
crediet van f 15 200 voor den bouw
van 5 arbeiderswoningen aan het Sf.
Antoniusplein (3 beneden-en 2 boven
woningen) -
Roks Volgens het bestek dat ik
gezien heb beloven het wel mooie
woningen te worden die daar een heel
aardig figuur zullen maken, maar ik
vind een huurprijs van f4 60 toch
nogal hoog voor arbeiderswoningen.
Voorzitter. Dat is de gemiddelde
prijs, 't Is wel een hooge huur, maar
dit zijn dan ook de betere arbeiders
woningen en naar mij bij informatie
is gebleken, bestaat hieraan wel be
hoefte. Er zijn altijd arbeidersgezinnen
met een flink inkomen die graag iets
meer betalen om wat beter te wonen.
We kunnen trouwens op die plaats
ook bezwaarlijk goedkoope woningen
gaan zetten.
Zonder verdere bespreking wordt
overeenkomstig het voorstel van B. en
W. en de bouwcommissie besloten.
4. Voorstel tot het verleenen van
een crediet voor het aanplanten van
mast op de Fellenoord. (Zie prae-ad-
vies van B. en W. in ons vorig num
mer).
Voorzitter. Aan het prae-advies dient
nog te worden toegevoegd dat bedoelde
aanplanting iniussche.i reeds is ge
schied, omdat anders de geschikste
tijd daarvoor verstrijken zou. B. en
W. meenden zich daarom wel de vrij
heid te mogen veroorloven om op de
beslissing van den raad vooruit te
loopen.
v. d. Geld. Ik heb toevallig hierover
iets opgevangen van deskundige zijde.
Er zijn naar ik hoor 2-jarige planten
gezet en die deskundige beweerde dat
i-jarige planten veel beter hiervoor
geschikt waren. Die 2-jarige zijn veel
duurder en sterven eer af.
Eibers. Ons is van deskundige zijde
aangeraden om er 2-jarige planten te
zetten die grond is al eens meer ont
gonnen, dat is een verschil met heide
grond.
v. d. Geld. Ik ben niet deskundig,
ik vertelde maar wat ik gehoord had.
Voorzitter. Hier blijkt weer: „Ue
beste stuurlui staan aan wal" en „die
aan den weg timmert, heeft veel be
kijks".
5. Voorstel om Burg. en Weth. te
machtigen tot het toewijzen van ge
meeutewoningen (niet van het woning
bedrijf), die met de week verhuurd
worden.
Voorzitter. Zooals de secretaris mij
heett medegedeeld, gebeurde dit vroe
ger ook door B. en W. Doordat ik
daarvan onkundig was, is hiervan ge
durende den tijd dat ik burgemeester
ben onbewust afgeweken. Toch is het
aan te bevelen, dat B. en W. hierover
kunnen beiissen, daar anders de ge
meente, doordat de raad slechts éé..s
per maand bijeen komt, soms nuur
zou moeten derven. Te meer is hier
tegen weinig bezwaar nu de Voor
zitter der bouwcommissie in het college
van B. en W. fitting heeft.
Wordt besloten B. en W. bedoelde
machtiging te verleenen.
6. Voorstel tot wijziging van het
huurregiement voor de woningen var
het woningbedrijf.
Zooals wij in ons vorig nummer
reeds, meldden, komt het prae-advies
van B. en W. in hoofdzaak hierop
neer, dat voortaan voor woningen met
een huurprijs t.m, f 5 een opzeggings
termijn van één week wordt gesteld
voor die met een huurprijs vanf5t m
f 7 vier wekenvoor die met een
huurprijs van meer dan f 7 acht we
ken. Zulks om de risico van het leeg
staan van duurdere woningen, waarnaar
niet altijd even groote vraag is, tegen
te gaan.
Door den voorzitter wordt een en
ander nogmaals toegelicht en op de
wenschelijkheid vandttsdanige bepaling
gewezen.
v. d Aa. Als dit voorstel wordt aan
genomen, is het dan de bedoeling dat
hel altijd van kracht is ook al zou 't
bezwaar kunnen opleveren. Stel dat
iemand, die f 7 verwoont, werkloos is
en ergens werk kan krijgen, dan zou
hij daar de eerste 8 weken nog niet
heen mogen trekken vanwege dezen
opzeggingstermijn Zou daarmede geen
rekening te houden zijn
Voorzitter. Dat is natuurlijk een
moeilijk geval, zoo'n bepaling is van
vérstrekkende beteekenis. Waar moet
men nu de grens trekken. Moet men
zeggen dat dit niet geldt voor min-of
onvermogenden Het is niet gemak
kelijk om een goede bepaling te maken
die in alle gevallen voorziet.
v. d Aa. Ik wil niet zeggen dat zoo
iets in een besluit moet worden vast
gelegd, doch ik zou alleen aan B. en
W. de machtiging willen geven om in
bijzondere gevallen, naar hun oordeel,
ontheffing van den voorgestelden opzeg
gingstermijn te verleenen.
Voorzitter. Ik zou zeggen, als we
deze bepalingen zoo laten, dan staat
het toch nog altijd aan den raad vrij
om in een bijzonder geval ontheffing
te verleenen.
Vergeleken bij particuliere huurcon
tracten is zoo'n termijn nog zeer kort,
want daar heeft men vaak huurover
eenkomsten waar men in jarenlang
gebonden?
Voorzitter. Ja zeker. o.a. aan de
Woningwet en aan de bouwverorde
ning.
Roks. Dus toch niet aan een bij
zonder ype Dan zou ik er rekening
mede houden dat de huur der gemeen
tewoningen over het algemeen voor
de huidige draagkracht van den arbei
der te hoog is en dus trachien
woningen te bouwen die niet meer dan
f4.— per week aan huur behoeven
af te doen.
Voorzitter. Ik moet U zeggen dat ik
steeds al het mogelijke g. daan heb om
woningen van zoo laag mogelijken
kostprijs te bouwen, maar lager dan
van f2200 per woning hebben wij er
nog geen kunnen bouwen
Maar als U me misschien aan een
goed en goedkooper type kunt helpen
dan zou U daarmee den raad en de ge
meente een grooten dienst bewijzen.
Roks. Daar kan ik direct geen ant
woord op geven daarvoor zou ik
eerst nog eens bij deskundigen in
lichtingen moeten inwinnen.
Voorzitter. Ik ben o.a. eens naar
Helmond gaan zien naar de goed
koope gemeente-woningen, maar de
onze zijn altijd nog veel goedkooper
dan daar.
Roks. Ik kom dagelijks bij die
menschen en hoor dan algemeen
klagen over de hooge huur.
De Graaff. De heer Roks zegt dat
hij dagelijks in aanraking met die
menschen komt en ze dan allemaal
goedkooper willen wonen maar dan
moet hij ook eens vragen of ze iets
zouden willen missen als ze soberder
mogen worden ingericht kunnen ze
weer wat goedkooper zijn, maar daar
komen ze gewoonlijk niet van in.
Het is een feit dat de best ingerichte
woningen, dus de duurste, het meest
gevraagd worden. Maar als de heer
Roks ons eens een beter idee aan
de hand kan doen, dan zou ons dat
zeer welkom zijn.
Roks. De menschen die in die
huizen wonen kunnen niets missen,
zoo ruim zijn die woningen niet.
Maar misschien zou er nog wel een
type zijn dat hetzelfde biedt, doch
weer wat goedkooper is.
In de Crispijnstraat staan o.a.
woningen waar slechts één vertrek is
Toen er ergens een doode in huis
was moest men in hetzelfde vertrek
waar het lijk lag ook eten en werken.
Ik heb nog nimmer zulke droevige
woningtoestanden gezien als hier.
Voorzitter. Ik weet het niet, maar
de toestand is toch op dat gebied
heel wat verbeterd bij vroeger. Hoe
zou men dan vroeger In dergelijke
gevallen hebben moeten handelen,
toen er zoovele één-kamer woningen
waren
W. Eibers. Mag ik den heer Roks
ook even opmerken dat de Bouw-
commissie en de gemeente steeds al
het mogelijke hebben gedaan om goede
woningen te krijgen tegen zoo laag
mogelijken priis en toch moeten reeds
jaarlijks f 18 000 te kort op de exploi
tatie door de gemeente worden bijge
past, dus dat zou dan nog meer moe
ten worden.
Roks. Ik wil graag toegeven dat de
commissie al het mogelijke doet om
de huur zoo laag mogelijk te stellen,
maar u zult me toch moeten toege
ven dat de tegenwoordige toestand
alles behalve rooskleurig is en de
menschen de huur moeilijk kunnen
opbrengen
Voorzitter. U verkeert als bakker in
een bijzondere omstandigheid Tegen
den bakker zegt men soms dat men
niet betalen kan vanwege de hooge
huishuur en tegen de gemeente zeggen
ze omgekeerd dat ze niet kunnen.be
talen omdat ze anders den bakker
niet kunnen beiaien. We moeten bij de
beoordeeling van Uwe opmerking met
deze omstandigheid rekening houden.
Roks Als we daarover gingen uit
wijden dan kwam er nog heet wat
anders kijken, dan zou blijken dat de
bakkers veel belasting aan de ge
meente betalen.
pijnsiraat waar men f 3.65 huur beiaalt. bijna aan geen voorgangers iets te dan-
't Is heel gemakkelijk om er over te ken.
spreken hoe men het graag hebben Met de Grieksche kunstidee, die over
zou, .maar de bouwcommissie heeft de Europeesche kunstwereld alleen-
reeds ondervinding genoeg opgedaan heerscheres geweest is, werd de Go-
om te weten dat het onmogelijk is aan thiek direct „ebenbürtig". Tusschen
die wenschen tegemoet te komen. beide kunstuitingen liggen diepe con-
De vraag naar woningen blijft nog trasten die men heeft trachten te ver-
zeer groot, dus wel een bewijs dat er zoenen. Maar de eenvoudige strijd tus-
nog genoeg gegadigden zijn. We abl- schen Romantiek wat de ziel is der
len dus maar afwachten of de heer Gothiek en Classicisme bleef. Dit
Roks ons een beter idee kan aan de eenig contrast ligt in 't karakter der
hand doen. kunstenaars.
Roks. 't Was niet mijn bedoeling Het Classicisme is de rustige, gema-
om critiek uit te oefenen op de bouw- tigde, zich houdende aan de lijnen van
commissie. Ik wilde slechts in over- een afgebakende kunstconseptie, de
weging geven om zoo mogelijk nog Gothiek daarentegen is meer spontaan,
goedkooper woningen beschikbaar te los van regel, zich uitbreidend in een
stellen. ongebreideld individualisme.
Van Gent. Ik wilde gaarne een slot De Grieksche tempel is er een vol
aan deze woningdiscussie maken. De stille grootheid, éénheid, koel-wis-
conclusie die de bouwcommissie er uit kundig berekend opgebouwd in
trekken mag is deZe: dat zij op den strakke lijnen, volgens een jnincipe
goeden weg is. Als ik mij herinner en een steeds terugkcerende gelijkvor-
hoe de toestand was toen ik in Waal- migheid. De Gothiek is een ongelijk ka-
wijk kwam en hem vergelijk bij nu, dan rakterschrift, persoonlijk en niet tc
moet ik waardeering uitspreken dat imiteeren, terwijl de Grieksche kunst
zooveel verbeterd. Nu gaat menzuiver objectief is, wetenschappelijk
weer 5 woningen bouwen, dus blijft de ojïgezet met de traditie van zuilen, ar-
Bouwcommissie dapper op den inge- chitraaf en fries-systeem. Deze eigen
slagen weg voortgaan. schappen vinden we in iedere uiting
Hierna worden de discussies hier- van Classicisme, 't zij we staan voor
over die geen enkel nieuw gezichtspunt Parthenon, St. Pieter, of de verzen le-
naar voren brachten, gesloten en daar zen van Virgilius of een treurspel van
niemand meer het woord verlangt Racine.
schorst de Voorzitter de openbare zit- Na deze uiteenzetting van de anti-
ting om in geheime vergadering het pode der Gothiek en 't Classicisme
onder i. vermeldde ingekomen verzoek kwam de heer Van Iinbeeck tot zijn
van Fr. Klerks te bespreken. Besloten eigenlijk onderwerp de Gothiek.
werd bij afkeuring van jaar tot jaar, Gothiek is eigenlijk een scheldnaam
tot mogelijke wijziging in den toe- van verachting die de Renaissance had
stand komt, het gevraagde bedrag te voor deze kunstuiting. Men noemde de
verleenen. I Gothiek barbaarsch, omdat ze durfde
Het gemeentebestuur zal voor een afwijken van de eeuwige principes,
jaar proef nemen, de werkzaamheden om nieuwe oorspronkelijke, christelij-
met een ambtenaar minder, klaar te ke kunst te geven.
spelen.
(Ongecorrigeerd).
Laat daarom uw
in WAALWIJK
vervaardigen- Het geeft aan
vele handen werk.
Bestelt prima drukwerk bij
VERVOLG
PROVINCIAAL NIEUWS.
Zooals de Grieksche kunst aristo
cratisch was, zoo is het wezen der Go
thiek een zucht naar volmaaktheid,
een drang naar boven, een zucht naar
verlossing. De Gothiek ontstond op de
principes van het Romaansch maar
nieuwer, als de ziel van een kind in
een oude familie.
't Was in 1125, dat abt Auger, be
roemd bouwmeester van de Benedict,
kerk te St. Denis, voor 't eerst de
rondboog verving door spitsboog. Auger
voegt aan de Romaansche bouworde
drie nieuwe elementen toe die het es-
sentieele wezen der Gothiek zullen
vormen en ook den geest in essentie
belichamen.
De Gothiek wordt 't genie van de lij
dende en strijdende kerk, de heilige
onrust, die van Faust.
De steen zoo zwaar hij de Grieksche
en Romaansche bouw wordt bij de
Gothiek onstoffelijk geen massale
muur meer en drukt alles uit: flora,
fauna, God, demonen, heiligen, pro
feten, heidendom, kortom héél den
mensch.
Is Gothiek dan wel zoo origineel?
Ja, want ze verandert door het nieu
we de ziel der Kunst. Alle ronde en
horizontale lijnen worden verticaal.
De Gothieke kerk hecht niet meer aan
de orde, maar stijgt ten hemel met alle
lijnen en vormen, als een permament
LEZING DRS. VAN IMBEECK.
We kunnen van deze rijke lezing, I gebed tot God.
die Gerard van Imheeck gisterenavond De Gothische kerk in de 14e en 15e
in de achterzaal van hotel Verwiel eeuw is geheel open, als fijne Mechel-
hield en een zeer groote belangstelling sche kant, met een minimum van
genoot, zeggen, wat de Voorzitter aan muurvlakken. Dit was mogelijk door
liet slot van den avond zei: dat het peil toepassing van sleunheeren en lucht-
der voordrachtenavonden een bevesti- hogen en de gewelven hechter werden
ging vond met de lezing van den heer op steenen ribben. De kolossale druk
Van Imbeeck. wordt opgevangen door fijne, ranke
Van dit veel omvattende onderwerp zwevende bogen, juist op de plaats
„de geest der Gothiek in de Kathedra- waar de gewelven in de muren schie-
len en Mysteriespelen", dat een boven- ten-
menschel ij ke beheersching eischt van In Chartres en Parijs zijn de vor-
stof en geest, kunnen we slechts een men der Gothiek gelukkig nog be-
fragment geven. waard. Voligens Viole la Due bracht
De heer Van Imbeeck riep bij den het volk van Parijs 120 millioen goud-
aanvang zijner lezing de toegevendheid francs hijeen voor den bouw van de
in van zijn auditorium, een o.i. al te Nötre Dame.
groote bescheidenheid, gezien de wijze jn (je J4e eeuw is er vertroebeling
waarop de sjir. zich van zijn zeer moei- en reeds een vingerwijzing der nade-
lijke taak kweet. rende decadentie. De adellijke houding
De St. Jan, uit Den Bosch, zegt spr. cn vooral de etherische gelaatsuitdruk-
is 't beste vorbeeld van onze Nederl. king van de heelden der Kathedralen
Hartog De heer Roks heeft gezegd, j gothiek; in weerwil van de indiscrete [e Chartres en Amiens verdwijnen,
dat hij nog nooit zulke woningtoe- restauratie benadert ze toch zeer sterk Al zijn de heelden van Reims en
de Fransche Kathedraal. Straatsburg een meesterschap van
De St. Jan houdt ook innig verband beeldbouwkunst, ze zijn dichter bij de
met de mysteriespelen. aarde en missen de zuivere geest der
Alle kunst die van godsdienstigen Gothiek.
oorsprong is, vinden we nergens ster- in de 15e eeuw z.g. flambogante
Roks. U zult toch moeten toegeven. ker dan in de middeleeuwen, waarvan hespeuren we dat de Gothiek geleide-
dat woningen als daar bij V. Liempt, de ontzaglijkste uiting der inspiratie te lijk overgaat naar de Renaissance, naar
bij v. Leeuwen, enz. ellendig waren. Ik vinden is in de Fransche Kathedralen, j de vermensehelijktc kunst, en in de
standen gezien heeft als hier maar dan
behoeft hij toch niet zoo ver te gaan.
In 's Bosch o.a. zijn honderden ge
zinnen nog veel slechter gehuisvest
dan hier in de z.g. „dam"-woningen.
De Echo van het Zuiden.
Gemeenteraad Waalwijk