i
On:e Raadselwedstrijd.
Antwoord aan den heer Roxs inzake
verlichting Winterdijk.
A.
B.
C.
No. 77.
ZATERDAG 1 OCTOBER 1927
50e Jaargang
TWEEDE BLAD.
Openbare vergadering van den ge
meenteraad op Donderdag 29 Septem
ber 1927, des avonds 7 uur.
Voorzitter de edelachtbare heer E.
Moonen.
Afwezig de heeren H. v. d. Waerden
en H. Donkers. De heer v. d. Waerden
had bericht gezonden wegens ambts
bezigheden niet tijdig aanwezig te kun
nen zijn. (Hij is echter tijdens de korte
zitting niet meer ter vergadering geko
men; de heer Donkers heelt de vei ga-
dering nog gedeeltelijk bijgewoond).
De notulen der vorige vergadering
gaven geen reden tot eenige opmer
king.
Aan de orde:
1. Ingekomen stukken,
a. Verslag van de medische leiders
en enquetrices der Vereeniging tot Be
strijding der Zuigelingensterfte.
1). Goedkeuring raadsbesluit tot ver
huring van een woning in v.m. Besoij-
en aan Th. van Ravenstein.
Beide stukken worden voor kennis
geving aangenomen.
Roxs. Wanneer eventueel de huur
der vóór het verstrijken van den ter
mijn de woning wil verlaten, welke op
zeggingstermijn geldt er dan voor heml
Voorzitter. Hij heeft het voor 5 jaar
gehuurd, dus zit er altijd voor 5 jaar
aan vast. Zou hij er door omstandig
heden buiten zijn wil vóór dien tijd
uit moeten vertrekken, dan zou deze
kwestie aan den raad ter beslissing
worden voorgelegd.
De heer Roxs is met dit antwoord
bevredigd.
2. Benoeming van twee leeraren
voor de gemeentelijke Teekenschool.
Ingevolge advies van B. en W. wordt
zonder opmerkingen besloten tot vaste
aanstelling van den heer H. J. van den
Heuvel uit Kaatsheuvel en tot verlen
ging der tijdelijke aanstelling van den
heer J. M. v. d. Pol.
3. Voorstel tot het treffen van een
regeling met de Ned. Herv. Gemeente
van v.m. Baardwijk, inzake gebruik
der begraafplaats.
(Zie hieromtrent het'prae-advies van
B. en W. in ons vorig nummer afge
drukt).
Zonder bespreking wordt het voor
stel van B. en W. goedgekeurd.
4. Voorstel tot bepaling der huur
van de woning in gebruik bij F. Jan
sen.
Voorzitter. Zooals de heeren weten
is aan den agent van politie, Jansen,
den dag waarop hij 55 jaar werd, eer
vol ontslag uit den gemeente-politie
dienst verleend, wegens ongesteldheid.
De bedoeling is nu dat de raad de
huurwaarde van die ambtswoning
vaststelt. Door den gemeente-opzichter
is de huurwaarde getaxeerd op 2,75
per week, waarmede Jansen accoord
kan gaan.
Kan; de raad zich daarmee ook ver
eenigen?
Roxs. Ik kan niet beoordeelen of het
veel of weinig is, omdat ik de woning
niet ken, maar het komt me wel heel
weinig voor.
Timmermans. Dan kunt U er ook
niet over oordeelen als U er niets van
kent.
Voorzitter, 't Is een benedenwoning
boven hebben ze niets. Ze ligt ook ach
teraf. Er is een keuken waarin men
tevens woont en een slaapkamer, als
mede een klein tuintje.
Pulles. Is er verder aan het huis nog
iets verbonden.
Voorzitter. Ja, het gebruik van een
tuintje dat grenst aan de woping van
Thijssen en een stuk achter de alge-
meene begraafplaats, wat echter thans
weer bij de begraafplaats wordt ge
trokken. Hij heeft reeds een verzoek
ingediend om dat tuintje bij Ihijssen
weer te mogen buren. Dat valt dus bui
ten de huur van de woning.
Zonder verdere opmerkingen wordt
hierna de huur bepaald op 2.75 per
week.
5. Vaststelling van het kohier der
straatbelasting 1927.
Het wordt vastgesteld op dezelfde
bedragen als vorig jaar.
6. Voorstel lot het aangaan eener
geldleening.
Voorzitter. Wij hebben deze vergade
ring een dag vroeger gehouden dan ge
woonlijk, om gelegenheid te hebben
nog vóór 1 October de leening van
500.000 te kunnen opzeggen. Zulks
moet 3 maanden tevoren geschieden;
om ze dus per 1 Januari a.s. af te los
sen moet ze vóór 1 October zijn opge
zegd. Nu hadden wij van een commis
sionair een aanbieding ontvangen van
4 5/8 pCt., doch hij belde ons vanmor
gen op dat dit aanbod vervallen was,
omdat bij het reeds elders geplaatst
had. Waar hij ons geen verdere voor
waarden had gesteld, wisten wij niet,
dat hij dat aanbod niet lang kon ge
stand doen, anders hadden wij de zaak
misschien nog.meer bespoedigd.
De kwestie is nu maar, dat wij het
niet langer kunnen afzien, daar de
leening van 500.000 3 maanden tevo
ren moet worden opgezegd. Er bestaat
echter geen enkel bezwaar zulks toch
te doen, want we kunnen intusschen
nog altijd een andere voordeelige aan
bieding zien te krijgen en voor 4 3/4
pCt. kan men wel aannemen dat men
zeker slaagt.
De Pensioensraad, waarmede wij ons
inmiddels reeds in verbinding hebben
gesteld, kon nog niet met zekerheid
zeggen of hij tegen 1 Januari dat be
drag beschikbaar zou hebben. Dit is
wel een duur adres, doch de noteering
was daar thans ook 4 3/4 pCt. a pari.
Daarvoor wil ons ook die andere com-
missionair, die eerst de aanbieding van j
4 5/8 pCt. deed, wel helpen, doch ik
voel er niet veel voor met hem nog te
beginnen, nu hij ons ditmaal zoo heelt
laten zitten.
Ik zou dus voorstellen om toch maar
te besluiten die leening van ƒ500.000
op te zeggen en dan maar te zien waar
we het voordeeligst klaar komen om
haar te converteeren.
Wij hebben een berekening gemaakt
welk voordeel deze con ver tie de ge
meente zou medebrengen. ij hadden
daarbij gerekend op die aanbieding
Voorzitter. We hadden ook nog een
aanbieding gehad van 4 pCt. tegen den
koers van 92'/a. Volgens onze bereke
ning zouden we daarmee het eerste
jaar een voordeel van 2807 behaald
hebben, doch na 15 jaar zou het voor
deel reeds in een nadeel zijn omgezet
en de laatste 23 jaar zou een verlies
van 10.000 geleden worden op een
voordeel van 21.000 in de eerste ja
ren.
Zonder opmergingen wordt op voor
stel van B. en W. goedgevonden om
nog denzelfdcn avond per expresse-
brief de leening van 500.000 op te
zeggen.
De Voorzitter zegt dat de agenda is
afgewerkt, doch dat hij na de rond
vraag in geheime zitting nog even een
persoonlijke zaak wil bespreken.
Daarop geeft hij aan den heer Smol
ders gelegenheid van antwoord te die
nen op de vragen van den heer Roxs
betreffende verlichting van den Win
ter dijk.
Smolders. Mijnheer de Voorzitter.
Naar aanleiding van de vraag van den
heer Roxs in de vorige vergadering,
om de mogelijkheid te overwegen op
den Winterdijk lantaarns te plaatsen
aan gasverbruik, onderhoud lantaarns,
rente en afschrijving, bedragen 2GG2.
Wat met deze belangrijke uitgaven
bereikt wordt, is dit door U, Mijnheer
de Voorzitter, in de vorige vergadering
typisch, maar juist gezegd: „de paar
tjes zullen een K.M. verder gaan", en
wat de heer Roxs denkt te zullen be
strijden, wordt slechts verplaatst.
Trouwens, hoeveel wegen en paden,
waar de heer Roxs uit hoofde van zijn
bedrijf niet regelmatig komt en die
welhaast hetzelfde beeld geven als de
Winterdijk, zouden in de gemeente
nog verlicht moeten worden, en welke
uitgaven, naast de reeds genoemde,
zouden daarvoor nog noodig zijn, als
voor de door den heer Roxs bedoelde
bestrijding overal verlichting moest
worden aangebracht.
Op grond van de zeer hooge uitgaven
en mede op grond, van het feit, dat
door die hooge uitgaven zeer waar
schijnlijk nog slechts een verplaatsing
van bet kwaad als resultaat bereikt zal
worden, moeten wij adviseeren, geen
uitvoering te geven aan hetgeen de heer
Roxs in de vorige vergadering gevraagd
heeft.
Als antwoord op de vraag van den
vooral uit zedelijkheidsoogpunt heer van der Geld kan ik wel meedee-
alsmede naar aanleiding van de vraag len, dat het niet de bedoeling is op ge-
van den beer van der Geld, om in de noemde plaatsen lantaarns aan te bren-
Tweede Zeine de weg, die naar gen, zoolang die gedeelten niet zoo
Sprang loopt en nogal veel bereden druk bebouwd zijn, dat door aanslui
wordt ook lantaarns te plaatsenting van panden aan de gasleiding, het
De heer v. d. Geld. Als ik op mag doortrekken van die leiding eenigszins
merken, ik bedoel niet de Tweede Zei
ne, maar daar achter bij den Waterto
ren.
Smolders. Het spijt mij dat ik dhr.
v. d. Geld heb misverstaan. Ik heb de
berekening gemaakt op de Tweede
Zeine, zoodat ik hem nu niet volledig
kan beantwoorden. Trouwens, betref
fende het ingenomen standpunt, maakt
het geen verschil.
Ik heb op de eerste plaats den Direc
teur der Lichtbedrïjven een kostenbe-
grooting laten maken van de kapitaals
uitgaven en van de jaarlijks terugkee-
rende lasten.
rendabel wordt.
Om eenig beeld te geven van de kos
ten van het plaatsen van één lantaarn,
wil ik wel enkele cijfers noemen. Lan
taarnpaal 20, Lantaarn 28, Druk-
stootapparaat 20, Stijgbuis met kraan
2.50, brander 1,50, totaal ruim 70,
ongeacht buisleiding en arbeidsloon.
v. d. Geld. Ik zou toch wethouder
Smolders in overweging willen geven
dat standpunt over het al of niet ren
dabel zijn van een gasleiding een beetje
royaal op te vatten. Men kan er wel
rekening mee houden, dat daar in de
toekomst veel gebouwd zal worden en
van 4 5/8 pCt. en dan zou het 't eerstemerkelijk grooter zou kunnen zijn dan
jaar een voordeel van 2400 geweest in de bebouwde straten, is a 80 M.
Het standpunt ingenomen, dat de i dat dus later zoo'n doorgetrokken lei-
onderlinge afstand der lantaarns aan-'
zijn. Dat wordt door de aflossingen na
tuurlijk jaarlijks kleiner. Als we nu
4 3/4 pCt. zouden moeten betalen,
wordt dat voordeel met 1/5 vermin
derd, dus blijft het 't eerste jaar toch
nog een voordeeltje van een kleine
2000, wat voor een groot gedeelte aan
de waterleiding ten goede komt.
Smolders. We hadden uitgerekend
dat het voor de waterleiding alleen
9G9.voordeel zou zijn; dat zou bij
4 3/4 pCt. dan ook minder worden.
voor onderlingen afstand aangehouden,
tegen 55 a 60 Meter in de bebouwde
straten.
Voor den Winterdijk zouden 54 licht
punten noodig zijn; de kapitaalsuitga
ven voor 54 lantaarnpalen, lantaarns,
drukstootapparaten, stijgbuizen met
kranen, branders, glazen, pennen,
kousjes, de buisleiding, graafwerk, ar
beidsloon, fitters enz. enz. zijn ge
raamd op 6100.—De jaarlijks terug-
keereiule lasten voor den Winterdijk
ding wel rendabel zal worden. Doch
als er eerst zooveel woningen en aan
sluitingen moeten zijn dat bet, renda
bel is, dan zullen de verschillende
menschen, die daar reeds gebouwd
hebben, toch lang moeten wachten en
zich met petroleumlampen moeten be
helpen. Dat is geen toestand voor
menschen, die toch evengoed in het
hartje van de gemeente wonen.
(De lieer Donkers komt thans ter
vergadering).
Voorzitter. U noemt het daar het
hartje van (Je gemeente, maar het ligt
zelfs een heel eind buiten de bebouw-
Armoe
Met 'n gezichtje paars en blauw van
de kou, de schouders hoog opgetrok
ken en de verkleumde handjes onder
't dunne schortje, liep het negenjarige
Riekske de besneeuwde straatweg over.
Naast haar ging een kleine dreumes,
'n ventje van ongeveer vier jaar, klap
pertandend van de kou. 't Kereltje
was zoo dun gekleedDicht liep hij
tegen z'n zusje aan, die beschermend
haar eene arm om z'n halsje sloeg,
terwijl de andere hand broertjes vuistje
stevig in de hare geklemd hield om
't te verwarmen. De kleine klomp
voetjes zakten bij eiken stap diep weg
in de sneeuw. Terwijl ze stevig door-
stapten, naderden de kleuters 'n klein
bouwvallig huisje aan den rand van den
weg. De snijdende wind gierde er
rondom en deed de ruiten rinkelen.
„Ziezoo, Fransje, we zijn er", zei
't kleine meisje, en lichtte de deur
klink op. „Zou Moeder al thuis zijn
vroeg ze en liep 't huis eens door.
Moeder was uit werken, maar ze had
beloofd vroeg thuis te komen. Ze zou
kolen meebrengen, 't Was anders zoo
koud in huis, en de brandstof was al
een week op. In een kil, halfdonker
kamertje gingen de kleuters binnen.
Fransje hield z'n verkleumde handjes
voor z'n mondje om ze te beademen.
„Zoo koud, Riekske", huilde hij.
„Moeder zal zoo komen, Fransje",
troostte zus, „en dan brengt ze kolen
mee. Kom maar dicht bij me zitten,
dan wordt je van zelf warm". Riekske
trok 't kleine ventje naar zich toe en
als een moedertje nam ze hem op
haar knie en drukte hem vast tegen
zich aan. Fransje sloeg zijn armpjes
om zusjes hals en zoo zaten de klein
tjes daar tot Moeder thuis kwam. Het
was de vrouw wel aan te zien hoe
had-
'n groote armoede ze al geleden
den en nog leden. Alles in 't huisje
wees daarop. Slechts 't hoog noodige
was er te vinden.
„is de school al lang uit, Riekske",
zoo begroette Moeder bij 't binnen
komen haar dochtertje.
„Nee, Moeke, net pas. Broertje had
zoo'n kou. Toen zijn we maar dicht
bij elkaar gaan zitten, en nu wordt 't
al wat warmer, hé Fransje", en lief-
koozend streek ze hem over de blonde
krulletjes.
„M'n arme, kleine jongen, en nu
heeft Moeder nog geen kolen mee
gebracht", zei Moeder met zachte,
treurige stem, en keek bezorgd naar
't paars-bleeke gezichtje, met de fletse,
diepliggende oogen. Wat zag hij er
uit! Ze tilde 't ventje op haar arm,
en Fransje legde 't moeë hoofdje op
Moekes schouders.
„Zal ik je maar gauw naar bed
brengen, vent? Kom, eerst 'n boter
hammetje, en dan maar diep onder
de wol. Hij is ook zoo verkouden, hé.
Maar als ie maar eens lekker geslapen
heeft zal 't wel overgaan, is 't niet
vent?"
Zoo pratend zette ze hem op den
grond en nam een klein petroleum
lampje dat ze aanstak, 't Vertrek werd
er slechts flauw door verlicht. Moeder
nam het brood uit de kast en zette
het op tafel.
„Fransje lus niet boterham", kwam
't ventje.
„Wat is dat nou? Je bent toch niet
zie"k is 't wel, manneke? Toe, toe,
één klein boterhammetje lust ie wel.
Anders wordt ie nooit een groote
jongen", praatte Moeder, terwijl ze
de boterham in stukjes sneed. Fransje
at met blijkbaren tegenzin. Moeder
zag 't wel en bezorgd keek ze naar
t kleine, nietige ventje daar naast
haar, dat al zoo vroeg ontbering lijden
moest. In 'n opwelling van medelijden
nam ze hem op en kuste hem hartelijk.
Kom, ze zou hem maar gauw naar
bed brengen, dan was ie zóó warm.
Vlug kleedde ze hem uit. Op Moekes
schoot bad ie z'n avondgebedje en
toen naar bed. Moeder dekte hem
stevig toe en gaf hem een kruisje op
't gloeiende voorhoofd. Nog'n vriend
schappelijk tikje op zijn wang en
Moeder ging weer verder voor de
boterhammen zorgen. Riekske moest
ook maar gauw naar bed gaan, vond
ze. Hier in de kamer was't zoo koud.
Moeder had nog een beetje te naaien.
Die kwam straks wel.
Toen Moeke 't meisje naar bed
bracht sliep Fransje al gerust. Hij
had z'n armpjes boven 't dek gewoeld
en een zacht rood blosje kleurde zijn
wangetjes. Goddank 1 't Was maar
wat vermoeidheid van den kleinen vent
geweest daar straks. Moeder zuchtte
verlicht en ging weer terug naar de
kamer, waar ze met een tevreden
glimlach om de lippen ging zitten
naaien tot diep in den nacht.
M. v. D. B.
Lieve Nichtjes en Neefjes.
Ziezoo, beste vriendjes, hier ben ik
dan om mijn belofte te vervullen. Ik
wed, dat jullie al met ongeduld naar
de raadsels hebt uitgezien. Natuurlijk
staan al mijn trouwe makkers reeds
in 't gelid, om bij den lsten oproep van
mij, naar pen en papier te grijpen.
Ja, dit schreef me deze week een
ijverig vriendje uit Waalwijk. Hij
stelde zich al onze jeugdige lezers en
lezeressen van ons hoekje voor als
één groot leger, met aan 't hoofd hier
van Oom Wim. Dat is aardig gezien
van mijn jonge vriend hé! Maarzoo
is het ook.
Jullie spelen natuurlijk wel eens
soldaatje hé! Wel, wij doen het
nu ook. maar op een andere
manier. En ik zal maar zoo vrij zijn
om me tot generaal te benoemen. Ik
geloof wel, dat ik een goed aanvoer
der ben, een flink opperhoofd. En
wie wil niet gaarne in de gelederen
van een goed generaal staan? Alle
maal natuurlijk!
Hallo nu blaas ik op mijn trompet
aantreden, opgelet, allemaal netjes in
't gelid, zooals je dat op school reeds
geleerd hebt. Nu stel ik jullie in slag
orde op want de strijd, onzer raad
selwedstrijd gaat beginnen.
Maar voor dat al mijn jeugdige strij
ders in het strijdperk treden, moet de
generaal de noodige orders geven,
want daar hangt veel van af. Wie de
aanwijzingen van den aanvoerder
stipt opvolgt, zal beslist als overwin
naar uit den strijd treden.
Dus alle ooren nu goed openwe
stellen vast, dat de oplossingen vóór
4 October a.s. moeten worden inge-
zonden.
Een ieder doet mee in deafdeeling
waarin hij volgens leeftijd mee mag
doen.
Al het ingezonden werk moet met
inkt op een helder stuk papier ge
schreven zijn.
Ieder nichtje en neefje moet duide
lijk opgeven
le naam en voornaam voluit;
2e leeftijd, en
3e plaats, straat en huisnummer.
Wie in afd. C mee doet moet een
opstel maken van minstens drie zijd-
jes. Denk er aan,'t papier mag slechts
aan één zijde beschreven worden.
Dat zullen jullie wel goed onthou
den hé 1 Het is ook toegestaan, om in
twee afdeelingen mee te doen, b.v. in
A en C of B en C. Wie dus de raad
sels oplost en tegelijk een opstel
maakt heeft tv/ee kansen.
Evenals vroeger heb ik de raadsels
weer in twee afd. verdeeld, A voor
kleinen en B voor de grooten.
En nu dapper aan den slag.Moeie
lijk zijn de raadsels niet.
De prijzen bestaan ditmaal weer in
een partij mooie leesboeken, die van
af heden in de etalagekast van het
Bureau van de firma Tielen, Groote
straat te bezichtigen zijn. Heeft men
een bepaalde keus, dan kan men bij
de oplossingen een extra briefje voe
gen en vermelden, welk boek men
gaarne zou willen hebben.
Doet dus allen mee.
Ik hoop weer al mijn oude kennis
sen aan te treffen, zooals Cupido,Jan,
de Treffertjes, Dalmeijers en vele
anderen. Maar natuurlijk verwacht ik
ook veel nieuwe gezichtjes.
En nu mijne vriendjes, allen dapper
aan den slag. Ik wensch jullie van
harte succes.
Uw aller
De Raadsels.
(Voor de kleinen van 6 tot 12 jaar).
Noem mij een jongensnaam die
omgekeerd hetzelfde blijft?
Welke broek heeft geen pijpen?
Welk meer heeft geen water?
Hoe harder men trekt hoe korter
het wordt?
Welke molen heeft geen wieken?
Wie gaat op zijn kop de trap op
1.
2.
OOM WIM.
(Voor de grooten van 13 jaar
en ouder).
Wie kan alle talen spreken zonder
ze te leeren?
Ik ben een week dier, doet men
de voorste letter van mij af dan
ben ik een schrijfbehoefte. Wie
ben ik?
Mijn eerste is een blad, mijn tweede
is een blad en mijn geheel is ook
een blad. Ra, wat is dat?
Het is in huis en er buiten, maai
het is nog nooit door de zon be
schenen. Wat is dat?
Ik heb twee vleugels en een been
en toch kan ik niet loopen of vlie
gen. Wie ben ik?
Welk hoofd heeft een hoofd en is
tevens hoofd?
(Voor allen).
Maak een opstel, verhaal, sprookje
of versje, 't onderwerp mag je zelf
kiezen. Maar denk eraan, 't moet be
slist eigen werk zijn, dus niets af-
of overschrijven.
Nogmaals vóór 14 October
moet alles binnen zijn bij
„OOM WIM"
„De Echo van het Zuiden"
Waalwijk.
De Echo van het Zuiden.
Gemeenteraad Waalwijk.
l VV 1111C1 IIIJ1V itiiimo» VV. 1'-
