iüMIU HEI lUIÜtH. Stijve Nek lüoosterbahem c. Niet omkijken! No. 79. Zaterdag 8 Oct. 1927. 50e Jrg. TWEEDE BLAD. KUNST EN LETTEREN. nDE PELGRIM'. Religieuze Kunst in Vlaanderen. IV. Albert Servaes. Als zoovelen heeft ook Servaes aan zich bewaarheid gezien de woorden van Emerson „Miskenning is veiliger dan lof." Zeker, het is pijnlijk niet te worden begrepen, doch de waardeering komt ten sioite toch en de miskende leert zich te verheffen boven elke valsche beoordeeling. 't Valt werkelijk niet te ontkennen d'r is ook geen reden toe en de artist Servaes is er ons niet te min der om dat Servaes zijn huidige plaats in de Vlaamsche schilderkunst, en daar buiten te danken heeft aan de katholieke jongeren in Vlaanderen. Neen, geheel juist is dit, geloof ik toch niet. Als ik me wel herinner dan vond Servaes wel 't eerst in Brabant waar deering, nu eenige jaren geleden. Voor de Vlamingen moet dit wel een prikkel zijn geweest om wat meer aandacht te schenken aan 't geen Ser vaes openbaarde. Waar een ziel spreekt hebben we eerbiedig te luisteren ook al is deze vierkant tegen ons gekant. Zoo ook j met 't weik van Servaes. Niemand klapt op het eerste gezicht voor deze kunstuiting spontaan in z'n handen. Toen ik daar in 't stille zaaltje van Servaes zat hier hangt een sugge- reerende sfeer 1 en me in aanschou wing van zijn kunstwerk verloor, dacht ik onwillekeurig aan de opmer king die m'n leeraar eens maakte bij 'n Boutens-studie: wJe moet de verzen van Boutens leeren lezen." Met een kleine variatie hierop kan ik even goed zeggen: „je moet 'n schilderij van Servaes leeren zien". En, ik erken 't grif, dat is niet gemakkelijk. Hier is bij de diepte van schouwing abso luut noodzakelijk wil men de schoonheid van een Scheppingswerk op zich laten inwerken dat ons innerlijk „zijn" geheel passief is en in den zelfden gemoedstoestand vervalt als de schilder gedurende het schep pingsproces. Ik wil hiermee geenszins zeggen, dat dit een algemeen zielkun- dig evangelie is met betrekking tot het hergenieten van kunstgenot; 't ge val Servaes staat geheel op zich zelf. 't Verschijnsel doet zich hier n 1. voor, dat Servaes de omhulde diepte van z'n zielsgebeuren achter een sluier openbaart; hij is niet op den man af onthullend. Van den waarlijk goed-willenden kunstgenieter vraagt de kunst van Servaes een groote gevoels-verbeel ding, een zich kunnen en willen irn leven tot een andere gedachtenwereld en een zich sluiten voor de begrip pen die omtrent haar (de kunst van S. n.l.) in oinloop zijn. Zooals ik reeds zeide brengt de uiterlijke verschijningsvorm van dit werk nogal bezwaar mee om terstond tot het wezen ervan door te dringen. Naar mijn oordeel ziet Servaes God en de verlossing door een groote grauwe wolk. Een enkele maal slechts schiet er een felle bliksemstraal door het donker, 't Effect is dan onver wacht en boeiend: een schichtige spokerige verlichting van een be paald motief, wegvloeiend weer in somber en donker contour. Wanneer men 't werk van Servaes heeft leeren waardeeren, dan kan men soms betreuren dat de vormbeheer- sching niet wat machtiger is en de teekening veerkrachtiger en bewuster. (Ik spreek hier natuurlijk alleen over 't tentoongestelde deze opmer king. omdat mij ook buitengewoon sterke teekeningen van Servaes bekend zijn Zijn Kruisweg b.v. is als een ver droomde (kleuren) visie. Natuur en menschen wijken hier terug tot in een halfbewustzijn en groeien niet naar vormen in 't licht van dagelijksche dingen, 't Gevoel heeft zich bij Ser vaes losgerukt van bepaalde vormen der buitenwereld en 't blijft zweven op den drempel van bewust- en on derbewustzijn. Wat we bij Servaes vooral kunnen en moeten waardeeren dat is de groote angstvalligheid waarmee hij elk intellectueel element uit zijn werk weet te weren. Zijn figuren doen soms denken aan de oudste beelden in de domkerk van Köln; expressie en vorm van zijn Christuskop toonen een groote overeenkomst met de „Gero Krucifix" in den ouden dom. Dit doet aan de waarde van zijn Kunstwerken natuurlijk geen afbreuk. De Hollandsche Salon. Het genootschap van R K. Kunste naars den Haag heeft op deze Pel grimtentoonstelling een extra Salon. We treffen er aan beeldhouwwerk van P. Biesot en W. v. d. Winkel; bouwwerk van: Han Groenewegen, M. P. J. H. Klijnen, B. Koldewey, A. Kropholler, C. M. van Moorsel en F. A. W. v. d. Togt; schilderwerk Alex Asperslagh, Louis Asperslagh. Thomas Groenendaal en Antoon Ni- naber van Eijben glas in loodAlex Asperslagh. A. Ninaber van Eijben; Paramentiekvan Alex Asperslagh. Schilderwerk. Thomas Groenendaal Arnhem. Onder de Hollandsche exposanten is Thomas Groenendaal een openba ring gebleken. M.i. steekt zijn werk ver uit boven dat zijner kunstbroeders van den Haagschen Kunstkring. Hij onderscheidt zich door een breede geniale opvatting. In zijn forsch pen seel, dat toch fijn blijft, zijn ruim- rythmisch lijnenspel zit iets monu mentaals, iets grootsch dat bewonde ring afdwingt. En ge slaat even spoe dig over tot begeestering, want Groe nendaal blijft van een heerlijke klaar heid. Dit heeft hij op zijn Vlaamsche en Hollandsche kunstbroeders voor, maar ook, dat hij eiken vorm van scheppingsdrift door knap technisch kunnen weet te leiden. Techniek en kunst hebben hier weten te geven en te nemen om samen te vloeien tot 'n har monisch geheel. Zijn gestigmatiseer de St. Franciscus is er wel 't schoon ste voorbeeld van. De stigmatisatie van den Heiligen Frans heeft Groe nendaal tot een levend-zielsgebeuren weten vast te leggen. Daar klap ik voor in de handen en gij ook Antoon v. d. Velde, v. d. Hallen, Flor en Jef, e.a. en roep door den horen God, geef ons meer zulke kunstenaars. Thomas Groenendaal, ge zijt 't heer lijk exempel dat een artist kan zijn, middelaar tusschen God en de men schen. Van uit een donkeren hoek maakte een manneke met schralen geest de opmerking dat de kunst van Groe nendaal een verstandsdaad is. Ik haast mij te zeggen dat dit een groote dwa ling is, om 't niet erger uit te drukken Héél 't werk van Groenendaal is zichtbaar gegroeid uit innerlijke bele ving en aanschouwing, 't Gevoel wordt overal tot groote klaarheid ge bracht, en dit is niet in 't minst te danken aan 't sterke en gezonde stijl begrip dat aan Groenendaal's kunst ten grondslag ligt. Groenendaal bouwt gij gerust op den stevig gelegden grondslag voort Blijft daarbij dat vol warme, leef- krachtige van den Zuiderling in U voeden en wij verwachten nog veel schoons van U. H. Bijvoet, Haarlem. Deze Hollandsche Schilder, eigenlijk meer teekenaar, staat geheel alleen met zijn werk, (waarom ook hem niet bij de Hollandsche afd. ondergebracht?) En zijn landgenooten, althans enkelen, waren er rap bij om 't te veroordee- len. Men sprak van invloeden van Toorop en Roland Holst. Dat is nogal goedkoope critiek vind ik. Zeker, een diepgaande studie van Toorop en of Roland Holst kan hier een werkenden invloed hebben gehad, maar daarom is 't geheel nog niet te veroordeelen. Ik erken gaarne dat ik in 't werk van Bijvoet eenig stijlbe grip van Toorop terug vind, maar ik voeg er tevens aan toe dat Bijvoet geen copiëst is, noch van Toorop, noch van Roland Holst. En, men beschouwe dit niet als een gewilde of onaange name opmerking, het ware te wen- schen dat vele teekenaars en schilders iets van Bijvoet's degelijkheid over namen. Oppervlakkig gezien, zou men ge- KERKNIEUWS. Tridium in de kerk der H. Theresia te Waspik-Boven. Wij kunnen hieromtrent de volgende bijzonderheden mededeelen Donderdagavond om 7 uur opening lof en preek. Vrijdag en Zaterdag eveneens om 7 uur lof en preek. Zondag om 10 uur plechtige Hoog mis en 's middags om half drie lof met preek. Inde preeken zal het leven der groote H. Theresia (1515—1582) en dat der kleine H. Theresia (1873- 1897) behandeld worden. De H. Missen zijn in de week om half zeven en half 8. Zondagsmorgens om 7 uur. Na de H. Missen vereering der relikwieën der beide heiligen. Het aanstaande St. Ger ar dus Octaaf op de Bedevaartsplaats DE WEEBOSCH.{BergeykJ. Ook dit jaar zal het octaaf van St Gerardus te De Weebosch op plech- tige wijze worden gevierd. De feestdag van den beminnelljken volksheilige valt op Zondag 16 Oct. Dit hoogfeest van den H. Gerardus heeft een octaaf dat ook op Zondag valt n.l. 23 October. Geleerd door de ondervindingen der laatste jaren moet er wederom op ge wezen worden, dat wanneer allen op denzelfden dag zouden komen, de jarochiekerk geen ruimte genoeg zou bieden, om zulk een menigte pelgrims te bevatten. Wie de grootste drukte wil vermij den, kome op een der dagen van Maandag 17 October tot Zaterdag da.v. De orde der plechtigheden wordt volgens jaarlijksch gebruik met circulaires bekend gemaakt. Op Zondag 16 October en Zondag 23 October geschieden er ten gerieve der talrijke pelgrims vier H.H. Missen zooals de laatste jaren hier steeds geschiedde. De H. Gerardus wordt in de Wee bosch bijzonder vereerd als de mach tlge Beschermheilige der moeders met betrekking tot haar moederschap. De parochiekerk .De Weebosch- met de twee torentjes is de eerste kerk in ons bisdom die aan den H. Gerardus is toegewijd. De H. Gerardus Majella bezit in de nelgd^zijn^r^eggen dat Bijvoet alleen4 st. Gerarduskerk een eigen kapelletje een sterk intellect is. Maar bij een ietwat nauwer toezien zal men dit oordeel terstond móeten herzien. Men zie maar z'n teekening „Golgotha welk een boeiend'1.: expressie. Overal wordt 't GothiscirJ lijnenspel tot een rijken zang. En ziet eens die buiten gewone „Planmassigkeit", en dat po sitieve in z'n uitzegging. Aan elk de tail schenkt Bijvoet zijn gansche aan dacht en op punten die de ziel raken een klemmende accentuatie. 't Ontwerp voor een wandschilde ring in een Hollandsch gemeentehuis Waarheid en Recht die tot vrede leiden, handhaaft in Uwe poorten. (Sacharia) is een voorbeeld van ge weldige concentratie. In de kunst van Bijvoet zit echter een gevaarlijke kant: dat'tverstands element onbewust gaatoverheerschen Hiertegen heeft Bijvoet te waken. H. B. dit mooi kerkgebouw aange past aan de landelijke omgeving met bosch en heide, is in 1907 gebouwd door den bouwkunstenaar Jan Stuijt. De Weebosch is een gehucht in de oude echt Meierijsche gemeente Ber- geijk en wordt terecht het idyllisch plekje van Bergeijk genoemd. Alle bezwaren om de Weebosch te bereiken zijn opgeheven. Een nieuwe kunstweg is aangelegd vanuit Bergeyk ('t Loo) naar de Weebosch, en via Eersel geeft het „Autopad" een ge makkelijke verbinding met het Sint Gerardus genadeoord. De autobussen staan gereed RECHTSZAKEN. ,,Geen Goud zoo goed" (Alle correspondentie te richten aan: Oom Wim, „De Echo", Waalwijk). DE RAADSELS. A. (Voor de kleinen van 6 tot 12 jaar). Noem mij een jongensnaam die omgekeerd hetzelfde blijft? Welke broek heeft geen pijpen. Welk meer heeft geen water? Hoe harder men trekt hoe korter het wordt? Welke molen heeft geen wieken? Wie gaat op zijn kop de trap op 1. 2. 3. 4. 5. O. 5. 6. is in huis en er buiten, maar het is nog nooit door de zon be schenen. Wat is dat? Ik heb twee vleugels en een been en toch kan ik niet loopen of vlie gen. Wie ben ik? Welk hoofd heeft een hoofd en is tevens hoofd? 1. 2. 3. B. (Voor de grooten van 13 jaar en ouder). Wie kan alle talen spreken zonder ze te leeren? Ik ben een week dier, doet men de voorste letter van mij af dan ben ik een schrijfbehoefte. Wie ben ik? Mijn eerste is een blad, mijn tweede is een blad en mijn geheel is ook een blad. Ra, wat is dat? (Voor allen). Maak een opstel, verhaal, sprookje of versje, 't onderwerp mag je zelf kie zen. Maar denk er aan, 't moet beslist eigen werk zijn, dus niets af of over schrijven. Nogmaals vóór 14 October moet al les binnen zijn bij: „OOM WIM", „De Echo van het Zuiden", Waalwijk. ONZE RAADSELWEDSTRIJD. Lieve Nichtjes en Neefjes, 't Gaat goed zoo; eiken dag worden aan het Bureau brieven gebracht door neefjes en nichtjes van ons Hoekje, j Dat vind ik fijn, komen jullie maar, j hoe meer hoe liever. En wat ik zoo prettig vind? Dat er zooveel nieuwe lingen bijkomen. Maarer is nog meer plaids, al komen er nog een paar honderd bij. Ik verwacht dus nog veel meer vriendjes op visite en vooral mo gen ditmaal mijn oude trouwe viien- den niet ten achter blijven hoor. Hallo, jongens en meisjes, nog eens flink aan gepakt. Kun je alle raadsels niet op lossen, stuur dan maar in wat je meent, dat goed is opgelost. Ook al heb je niet alle raadsels kunnen oplos sen,'toch blijf je nog een win-kansje behouden, omdat er maar een enkele is die ze allemaal goed heeft opgelost. Stuur dus maar gerust in wat je er van gemaakt hebt. Ofschoon ik de vorige maal uit drukkelijk gezegd heb, dat men geen verhaaltje mag af- of overschrijven, zijn er toch enkelen die zich hieraan schuldig hebben gemaakt. Dat mogen jullie in geen geval doen, beste jongens en meisjes. Het staat toch heclemaal niet netjes als je mij een verhaaltje stuurt en zegt, „dat heb ik zelf ge maakt", terwijl ik later ontdek, dat het hier of daar uit boek of blad is over geschreven. Je meent het misschien wel niet direct zoo kwaad, maar je doet toch in elk geval een poging om oom Wim te foppen. Let er echter wel op, dat ik mij niet zoo bij den neus laat nemen. Ik verlang dus uitsluitend eigen werk. Als je vroeger eens een verhaaltje gelezen hebt, dan moogt ge dat wel met eigen woorden vertellen, maar doe er dan een briefje bij waarop je schrijft waar je 't opstel of verhaal eens gele zen hebt. Knoop dit nu eens voor al tijd in je ooren. Evenals de vorige maal plaats ik ook nu weer tweemaal de raadsels. Denk er aan, 14 October gaat de deur op slot, wie later komt wordt niet meer binnengelaten. Tot volgende week. Uw aller OOM WIM. CORRESPONDENTIE. Dirk Klootwijk, Capelle. Natuurlijk ben je welkom in ons Hoekje. Maar uit je inzending kan ik niet goed wijs worden, Dirk. Voor een opstel kan 't toch niet doorgaan. Schrijf me nog eens. Marie Hogenhout. Wel Marietje, heb jij dat opstel zelf gemaakt? Probeer ook eens de raadsels op te lossen. Dag Marietje. Lily C. Ik heb alles goed ontvangen. Dank voor de spoedige toezending Lilv. Krijg ik nog eens een brief en sprook je? Bij voorbaat dank. Groet alle liuis- genooten. VOOR DE GROOTEN. Bestaan er voorgevoelens bij dieren.' (Slot). Wij hebben de vorige maal gezien dat sommige dieren bepaalde gebeui- tenissen kunnen voorvoelen en hoe zij daarop reageeren. Een vergelijkend onderzoek heelt ook bewezen, dat vogels in sommige geval len vooraf een bliksemgevaar raadden. Zoo wist men herhaaldelijk op te mer ken, dat gedurende een zwaar onweer vogels plotseling hun nest verlieten, en onmiddellijk daarop de boom waar in zij nog tevoren gezeten hadden dooi den bliksem werd getroffen. Vermoe delijk kunnen we dit verklaren, door dat vogels, die ook dikwijls een nade renden storm reeds eenige uren van te voren gewaar worden, de electrische spanning in de lucht veel eerder waar nemen. Zoo wordt ook bevestigd, dat alle kraaien vóór het uitbreken der eholera-epidemie in Przemysl (Gali- ziën), herfst 1872, de stad verlieten en gedurende de besmettelijke ziekte de stad angstig ontweken. Toen de vogels weer met veel geschreeuw terugkeer den, deed zich in de stad geen enkel cholera-geval meer voor. Ten slotte heb ik hier nog de vol gende historische gebeurtenis. Toen Lodewijk XI op jacht ging, voorspelde hem zijn meest bekwamen astroloog goed weer. Onderweg ontmoette hij n kolenbrander, die een ezel voor zich uit dreef. De kolenbrander zeide, dat er binnen eenige uren een zwaar onwe- der zou losbreken. Op deze mededee- ling keerde de koning dadelijk weer naar huis terug. En werkelijk, nauwe lijks thuis gekomen, kwam er een zwaar onweer opzetten. Toen de kolen brander voor den- koning werd ge bracht en deze hem de vraag stelde vanwaar hij zijn profetische kracht haalde, verklaarde de eenvoudige man dat zijn ezel de beste weervoorspeller was. Hij kon er steeds zeker van zijn, dat de ezel eenige uren vóór liet on weer zijn ooren voorwaarts liet han gen en den kop liet zinken. Ook werd het dier dan veel trager in zijn bewe gingen en schuurde zich gedurig langs den muur. De koning beloonde den armen ko lenbrander en zei: Een volgende maal zal ik geen astroloog, maar een kolen brander raadplegen. OOM WIM. Uitspraken. den A. P., arbeider te Almkerk, conform eisch vrijgesproken van de aanklacht we gens valsche aangifte. J. B., timmerman te Almkerk, alsvoor, Dat zal men U gewoonlijk niet behoeven te zeg gen, wanneer Ge het gevoel hebt, of men Uw hoofd met honderd spijkers op Uw romp heeft getimmerd". Maar dan zult U Akker's Kloosterbalsem als wrijf- middel waardeeren. Een herhaalde en krachtige wrijving met deze verwar menden balsem zal U spoedig doen gevoelen hoe de krampachtige samenge trokken spieren verslappen en weer soepel worden. En de stijfheid verdwijnt. AKKER» Groote pot 60 ct. Zeer groote pot II.— vrijgesproken. De eisch was 14 dagen gevangenisstraf. De openbare veiligheid. In het verkeer met autobussen ligt nog altijd een moeilijk vraagstuk en de Kan tonrechters hebben 't er druk mee. Aanhou dend komen strafzaken voor in verband met overtredingen door bestuurders van motorrijtuigen. In deze strafzaak was nu eens de chauf feur de lijdende partij. G. v. E., chaulffeur, den Bosch, heeft een autodienst langs de Langstraat. M Was op 21 Augustus Vlijmensche Ker mis en op den weg naar Vlijmen kreeg hij een massa passagiers, die allen mee wilden naar de kermis. Er waren 27 plaatsen, doch er stapten 37 personen in, alzoo 10 te veel. De chauffeur hield ze achter aan den In gang der bus tegen, doch dan sprongen ze er langs den voorkant weer in. Hij stond er machteloos tegenover. Dat 's geen verontschuldiging, aldus de president, je had dan zoo verstandig moe- Ion zijn om. als 't publiek) niet wijzer is, de bus maar te laten staan en niet te rijden. Je had de grootste ongelukken kunnen heb ben. Gesteld dat onder die overlading van vracht de as eens brak? De wet is er voor de openbare veiligheid, wij kunnen dit geval maar zoo niet verontschuldigen. De chauffeur liet nog uitkomen, dat hij toch ook ten plicht had den dienst op tijd te volbrengen volgens de regeling. Daar moet de ondernemer dan maar wat op vinden, aldus de president. Inderdaad, de chauffeur stond wel tus schen, twee vuren. 't Was daarom blijkbaar dat bij er goed afkwam: 5.boete. Verkiezings varia. thans J. A. A., hoofd der school te Werke J A A., hoofd der school te Werkendam en W. M. A., predikant te Werkendam,

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1927 | | pagina 5