OWVAN HET ZUIDEN Platlelandsloestanileii. ECHO-PUZZLE. No. 9. Zaterdag 28 Jan. 1928. 51e Jrg. TWEEDE BLAD. VI. In aansluiting met hetgeen we de vorige maal schreven, omtrent de po- sitie-van den doorsnee winkelier mid denstander. zullen we voor vandaag beginnen hierover in 7 algemeen iets te schrijven. Wij hebben dan tevens de gelegen heid om den geachten inzender van het ingezonden stuk in de „E.v h.Z." van 21 Januari j 1. en onderteekend door hem met X te kunnen antwoor den. Wij laten er echter dadelijk op vol gendat 't geenszins de bedoeling Is, om zooals de schrijver meent de Midden- standsbelangen alleen te bepleiten, iets anders is, dat de positie waarin o.m ook de Middenstander ten plattelandeis geraakt, ja oorzaken heeft, en die oor zaken en gevolgen meenen wij in onze artikelen betreffende plattelandstoe standen te hebben aangetoond en zul len wij nog trachten aan te toonen. Evenals den vorigen keer willen wij nogmaals zeggen, dat wij niet wen- schen in te gaan op brieven, die ons gezonden worden met het oogmerk om de daarin beschreven plaatselijke toestanden en zeer zeker mistoestan den e beschrijven, evenmin gaat het om op ingezonden stukken in te gaan, welke niet voluit onderteekend zijn. Wij juichen eene actie ten gunste van het platteland ten zeerste toe, wij zullen er mede voortgaan, maar we willen geen bekentenissen van tege moetkomingen uitbuiten want we hebben allemaal fouten begaan, doch we moeten niet te dom zijn deze te erkennen, schreven wij reeds eerder. Eene actie op geheimzinnige wijze gevoerd kan den toestand niet verbe teren wij onderteekenen onze artikelen zelf ook zonder bijbedoelingen, doch alleen om op te komen voor de rech ten van de plattelanders in het alge meen. Intusschen, nemen wij op- en aan merkingen dankbaar aan, maar met de conditie, dat deze niet moeten bevat ten, zooals dezer dagen een bekend socioloognogschreef.de z.g. luiheids neiging onzer gevallen natuur, die zich nergens iets van aantrekt en alles be schouwt als iets waar nu eenmaal niets aan te veranderen of te doen is. In welke positie is thans de Mid denstand (in 't algemeen) geraakt? Dan moeten wij beginnen met den middenstander-vakman, zooals krui deniers-vak, galanterie-vak, rijwiel-vak etc. etc. dus iemand die zijn vak van jongs af geleerd heeft en alzoo wa renkennis moet bezitten, kortom wier doen en laten gebaseerd is op in- en verkoop, met het doel om daaruit een bestaansmogelijkheid te scheppen. Alzoo wij bedoelen niet iemand die het winkelbedrijf als een bijbaantje beschouwt, b.v. een ambtenaar of ambachtsman, als een timmerman die er een drogisten zajk bij heeft. Niet dat deze personen niet bij den Middenstand behooren, echter zal men wel moeten toegeven, dat er tusschen den een of anderen een hemeisch breed verschil is. Is het misschien daarom juist, dat de positie van den vakman-winkelier op soms zeer zonderlinge wijze wordt beoordeeld? Immers er zijn er die hem als overbodig beschouwen, ter wijl anderen, die vooral op sociaal- economisch gebied meer thuis zijn, zeggen dat de winkelier de sociale taak vervult tusschen producent-con sument. Het een en het andere wordt aangevochten, maar wij herinneren ons nog een gesprek met een minis ter, toen wij in de commissie verte genwoordigd waren. Deze was toen de meening toegedaan dat voor de distributie van dagelijksche goederen het beter was direct van producent naar consument. Z.Ex. wilde zulks bewijzen o m. met eenheidsworst— eenheidscostumes, enz. enz. en toch moest Z Ex. een jaar later op een vergadering van het Middenstadscorps in Breda erkennen, dat de onmisbare schakel tusschen den producent en den consument de winkelier is. Wij zouden op deze motieven dieper kunnen in gaan en misschien komt er nog wel gelegenheid, maar wel beklagen wij ons vaak over de oppervlakkigheid waarmede men toestanden wil be oordeelen, terwijl men tevens zoo dweept met onze vrijheid, en toch zullen we er daar niet alieen mede komen. Die vrijheid veroorlooft o.m. iedereen winkelier te zijn, het win kelwezen is van overheidswege niet gestremd. Iedereen kan zich vestigen hoe en waar hij wil. Van vele andere vakken in de Maatschappij worden kundigheden geeischt, van doctoren, ingenieurs, apothekers en drogisten, alvorens zij zich mogen vestigen, terwijl men met een paar centen op zak, winkelier is of b.v. polderjongen, of werkeloos- arbeider is of b.v. gepensioneerd uit Indië komt of over een ander inkomen beschikt daarnaast mag men wel een winkel beginnen, zonder vak of warenkennis. Aan al deze mistoestan den kan alleen een wettelijke regeling een einde maken en daarom komen wij nog even terug op hetgeen wij eerder reeds schreven, dat er daar waar de wetten gemaakt worden een groot tekort is aan afgevaardigden die een andere maatschappelijke ordening willen en de kunde en de karakter vastheid hebben om die actie te ont wikkelen en meer voorstellen in te die nen. Wij erkennen graag dat om dit te bereiken veel moed en actie noodigis, maar moeten wij vooral als Midden standers niet erkennen, dat juist door onverschilligheid en nog zooveel meer, het zoover gekomen is, dat we, laten we het juist zeggen niets of bijna nietste vertellen hebben en wij afhangen van een groote oppervlakkigheid, waar mede men toestanden beoordeelt in het Middenstandsbedrijf, en die ook geen belangstelling trekken van degenen, die er niet direct bij betrokken zijn. Wij vragen om weltelijke bescher ming, maar niet in den zin als de onzalige tabaksbelasting, die vele kleine vaklui, nijvere Midden standers eenvoudig kapot heeft gemaakt, echter mijn bedoeling is weer een bescherming tegen het boven aangehaalde en tegen de tuusts en overheersching van het groote ka pitaal. Er moet over het algemeen toch erkend worden, dat ten plattelar.de de winkelier met z'n tijd is medegegaan, men ziet toch vele moderne winkels iets anders is, dat zij die deze drijven nu -niet altijd modern zijn of kunnen zijn. Er wordt wel eens gesproken over conform en eischen stellen, ja als men deze stelt in den vorm van een lift of om op zachte tapijten te loopen dan zeggen wij direct, dat kost geld, en veel ook, (en dat moet toch op den klant verhaald worden) en dat kan juist ten plattelande niet. Stelt men eischen in sorteering, ja, maar hoe dikwijls heeft de winkelier niet ondervonden, dat hij in een of ander artikel een groote sorteering heeft nagehouden. Voor zijn zorgen en moeite heeft hij dan als dank, de onverschilligheid en het vooroordeel van anderen. Wij zouden voorstanders zijn vange- specificeerde bedrijven doch met onze huidige wetten en toestanden is zulks onmogelijk, er is daarom ook geen vol doende omzet te vinden. Kan een winkelier ten plattelande aan zijn doel beantwoorden, dan moet hij in de be hoeften van de afnemers kunnen voor- Zonder schriftelijke toestemming is eenige overname uit deze rubriek verboden. Onze Jubileumprijsvraag en „Echo"-puzzle. Lieve Nichtjes en Neefjes! .Ziezoo, daar zijn we dan met onze belofte. Jullie hebben natuurlijk met ongeduld naar de krant uitgezien, om toch maar te weten of Oom Wim nu werkelijk voor zijn jeugdige lezers en lezeressen zoo iets bijzonders zou brengen. Nu, jullie belangstelling is alleszins gerechtvaardigd, naar alles wat ik tevoren over onzen jubileum wedstrijd heb geschreven. Qeloof me vriendjes, ik heb met even groot verlangen als jullie naar dezen dag uitgezien. Over den zin van onze prijsvraag behoef ik zeker niet meer te schrijven, dat deed ik immers reeds voor veer tien dagen. Jullie hebt dat natuurlijk allemaal goed in je ooren gezet hé Daar vertrouw ik ten minste op. Zooals ik voor een maand geleden reeds aankondigde, zou ik voor ons hoekje iels nieuws brengen. We heb ben al meer dan eens raadsels uit geschreven en ook rebussen en daarom vond ik 't aardig ditmaal voor jullie een „Echo"—puzle te maken, wat eigenlijk 't zelfde is als een kruiswoordraadsel. ja, dat ziet er zoo op het eerste gezicht maar vreemd uit, zullen jullie zeggen. Nu, zoo oppervlakkig gezien is er ook, zooals men wel eens zegt, geen touw aan vast te knoopen. Maar wanneer jullie nu eens goed willen luisteren naar mijn uitleg, dan wordt 't zoo eenvoudig als 2 x 2 is 4. Eerst zal ik nog eens eenige alge- meene bijzonderheden vertellen over de „Cross—word—puzzles", zooals ze in Amerika heeten. Het idee is van Amerikaanschen oorsprong en wérd voor 't eerst in 1925 naar Neder land overgebracht. We hebben toen een paar jaren gehad waarin het oplossen van kruis—woord—puzzles jong en oud, arm en rijk onafgebro ken bezig hield. Men sprak toen in de kranten van een kruiswoord manie, zooals die ook naar Duitsch- land, Frankrijk en Engeland was over geslagen. Ik beschouw 't oplossen van een goed gesteld kruiswoord—raadsel een aangenaam maar ook nuttig werk. Men noemt het „tijdverdrijf", maar dan moet ik eraan toevoegen dat het een verpoozing is, waarvan men zelf ook voordeelen geniet Een kruis woord—puzzle ontleent zijn hoogste waarde aan de opvoedende kracht, die uitgaat van het geduldig en vol hardend zoeken naar woorden, die, soms lang vergeten, plotseling weer in onze herinnering schieten en ons de belangstelling in öepaalde en vaak verwaarloosde deelen onzer ontwik keling weer doen herwinnen. Of ook wel dat een kruiswoord—raadsel ons plotseling stelt tegenover woorden, die ons geheel vreemd zijn, onze nieuwsgierigheid prikkelen en ons tot verdere" navorsching aansporen. We kunnen dus ook door zoo'n puzzle onzen taalschat enorm uitbreiden. Maar nu moet ik eerst eens kort en duidelijk uiteen zetten hoe we zoo'n vak met witte en zwarte hokjes kun nen oplossen. Elk wit vakje van neven staande afbeelding moet met een letter gevuld worden. Die witte vakjes zijn samengesteld in horizontale en in verticale rijen. Elk vakje, waarin een nummer staat, moet de beginletter van een woord vormenen elk cijfer ver wijst naar de toelichting, die het vin den van het juiste woord vergemakke lijkt. Het aantal letters in een woord is gelijk aan het aantal witte vakjes vanaf het vakje waarin de beginletter komen moet, tot aan het eerstvolgend zwarte vakje. Derhalve begint bij het cijfer 1 (horizontaal gelezen, dus van links naar rechts) een woord van 18 letters. Raadplegen we nu het lijstje met de toelichtingen, dan zien wij, dat het horizontale woord van 18 letters de naam van een veel gelezen weekblad moet worden. Dat is nogal gemakkelijk zou ik zeggen, en ten einde een voorbeeld te geven hoe verder te zoeken, zal ik 't maar zeggenDe Echo van het Zuiden. Dus in elk wit vakje bovenste rij vullen wij een letter in. Deze let ters samen vormen het woordDe Echo van het Zuiden. En zoo gaan we door, ook in verticale richting (dus van boven naar beneden). We zien dat 1 ook in verticale lijn een woord is, en wel van drie letters. Eén letter weten we immers al, dat is de D; kijken jullie nu eens naar 't lijstje met hulpwoorden en vul dan zelf het gevraagde woord in. Zien jullie nu wel, dat het heusch niet zóó moeilijk is, als 't op het eerste gezicht wel lijkt. En nu dapper aan den slagJe moet nooit den moed opgeven hoor Lukt 't vandaag niet heelemaal, dan probeer 't morgen nog eens en roep zoo noodig de hulp van Vader en Moeder in en vraag een vriend of broer en zuster om raad. Als je niet de geheele puzzle hebt kunnen oplossen, stuur dan maar in zoover je er mee klaar hebt kunnen komen. Ditmaal zijn er veel prijzen, dus blijft er een groote kans om iets te winnen. 't Moeilijkst zullen zijn te vinden de woorden die z.g. doodloopen, die dus niet met letters uit andere kruis woorden zijn samengesteld, zooals b v. 14 in verticale richting. Dat moet een woord zijn van zes letters en je weet dat de beginletter een U is. De prijzen. En nu iets over de prijzen. Zooals ik vroeger reeds mededeelde, heeft de uitgever, Mijnheer Tieten, ter gelegenheid van het 50 jarig beslaan van de krant, gemeend ditmaal ook mijn jonge lezers en lezeressen iets meer te moeten bieden dan gewoon. Hij stelde beschikbaar zes en twintig gulden aan geldprijzen en wel een prijs van f5, f4, L3 f2.50, f 1.50 en iO prijzen van f 1. Maar, zullen jullie zeggen, waar blijven nu de andere prijzen, waarvan u sprak Luister eens! De ervaring heeft mij geleerd, dat men soms een prijs wint, bestaande uit een of ander voorwerp, dat men reeds heeft. Dat is niet aar digb.v. gij hebt een vulpen en zult er nog een krijgen, dat heeft immers geen zin. Daarom stellen wij uitslui tend geldprijzen beschikbaar. Maar dat wil nog niet zeggen dat men niet naar keuze iets anders kan krijgen. Als je nu een prijs hebt en je wilt daar liever een of ander nuttig artikel voor hebben, dan kun je dat krijgen. Je behoeft dus slechts je wensch kenbaar te maken. Maar denk eraan, het gevraagde artikel mag den ge wonnen geldprijs niet te boven gaan Me dunkt, beste vriendjes, de prij zen zijn wel de moeite waard. Namens jullie allen zeg ik den heer Tielen hiervoor hartelijk dank. Ik vertrouw er nu op dat allen zullen meedoen aan dezen interessan. ten wedstrijd. Niemand mag achter blijven. Ik reken ditmaal op honder den inzendingen. De tijd van inlevering. De oplossing moet vóór of op 9 Februari a.s. worden ingezonden aan OOM WIM Bureau „De Echo van het Zuiden", WAALWIJK. Ik zal me dan haasten om nog in ons hoekje van 11 Febr. den uitslag bekend te maken. Ik raad jullie aan: stuur de oplos sing op een apart vel papier in, met duidelijke vermelding van: a. Voornamen (voluit). b. Familienanm. c. Leeftijd. d. Straat en huisno. e. Woonplaats. je doet 't dus b.v. zoo: Bovenaan schrijf je Oplossing Echo—puzzle van Jan Pietersen, oud 13 jaar, Groote straat No. 100, Waalwijk. En daar onder schrijf je dan de oplossingen, zoo: Horizontaal. 1. De Echo van het Zuiden. 19. 21. enz. Verticaal. 1. 2. enz. Schrijf alles op een behoorlijk vel papier. Brieven die over de post gezonden worden moeten v oldoende gefraneerd zijn. En nu wacht ik met spanning de oplossingen af. Tot volgende week. Uw aller OOM WiM. Hieronder volgt de lijst met aan duidingen en omschrijvingen der woorden die in horizontale en verticale richting de vakjes moeten vullen. Horizontaal. 1. Veel gelezen weekblad, 19. Persoonlijk voornaamwoord. 21. Lust gij dat 23. Naam van een rivier? 30. Lokmiddel. 42. Bloedverwant. 47. Lidwoord van bepaaldheid. 49. Gezichtseinder. 52. Werken bepaalde lieden mee 59 Behoort bij ijsvermaak. 63 Lengtemaat. 69. Kleedingstuk. 72. Bijvoeglijk naamwoord, zelf standig gebruikt, een beperkt aan tal aanduidend. 79. Legt men in een kleedingstuk. Verticaal, 1. Jongensnaam. 2 Een vogel* 5. Een bloem, 6 Plaatsnaam. 9. Is onbeleefd. 10. Een stuk gereedschap (men loopt er ook op 12 Voor duivenhouders. 14. Heeft Oom Wim bij de inleiding van dit puzzle gegeven. 18 Chemische stof. 33. Bloedverwant. 38 lihoudsmaat. 47. Roofdier. 51. Komt voor in de toonschool (muziek en zang.) 55. Viervoetig dier. De Sprookjes van Ernest van der Hallen. Hoe schoonheid stierf. (slot.) Als nu heel het woud omvergekapt was waren de menschen tevreden en blijde en ze zegden aan elkander dat ze nu iets schoons gingen maken. En toen kwamen ze met kuipen en vaten vol kalk en mortel, met brokken steen en spaden en allerhande getuig. Eiken dag klonk helder en klinkend het truweel op den steen en zongen de menschen en riepen blij ee dingen naar elkaar. Dat duurde zoo maanden achtereen na den Zomer kwam de Winter, en weer kwam de Zomer, en toen stond het er kant en klaar. Waar vroeger het heerlijke wuivende zomer- woud groeide, stond nu een leelijk, groot fabriek met hooge schoorsteenen hooger dan de hoogste populier geweest was en vele, vele vensters. Ja, nu eerst kan ik vertellen van Schoonheidal dezen tijd heb ik er niet durven aan denken, want wat ze al die dagen deed is veel te droevig; ze werd ziek en zieker eiken dag, en iederen nacht wandelde ze alleen en droevig door het woud, en kuste lang en innig de boomen die den volgen den dag vallen zouden, en de volgels en de dierkens die de eigenste ure nog heen gingen, voor altijd. En toen heel het woud omver lag en het groote fabriek klaar stond, toen zekeren avond de dulzende werklieden in h«t gebouw waren, en langzaam de vele schoorsteenen zwarten smoor ultgulpten naar den klaren hemel en krijschende stoomfluiten eentonig be gonnen te hullen,, dat men het ver over het rondom-liggend land hooren kon; toen de-vensters blond verlicht werden en de rosse klaarte ver over de landouwen lichttetoen langzaam en zwaarhijgend de werktuigen en systemen aan 't jagen en werken gingen, dat heel het gebouw daverde en dreunde op zijn grondvesten toen is het gebeurd. De Schoonheid die sedert lang kwijnde en treurde is dezen avond, dicht bij de beek waar vroeger kam pernoelies groeiden met honderden en helmkruid bloeide onder 't wiegen van de riekende elzenstruiken, daar waar vroeger het hart klopte van het Schoone woud zachijes en alleen gestorven. Zonder 't zingen van het klare water, zonder 't jubelen van de zon. zonder 't wiegen van de purpre boomen en het feestelijk gonzen van de goudkevers, zond r 't klinken van de vogelzangen of het klagen van een houtduif, zachtjes en alleen is zij gestorven. De wind zweeg en de ster ren zongen niet: geen boschreuken waren daarom en geen madeliefke blonk in 't blonde van heur haar. Maar verder loeide eenig 't steenen monster, gromden zijn systemen, rook ten zwart zijn schouwen, kloeg zijn stoomfluit lang en hijgend in den avond, die nu nacht geworden was. En- op denzelfden stond is er in 't hart van al die menschen iets schoons gebroken, En 't leven was niet goed meer, toen. want daar om hen en ook in hen was er iets dood. Dat was Schoonheid die zijzelf gedood hadden. OUDERS, LEZEN OOK UWE KINDE DEREN ONS JEUGDHOEKJE? Y 18

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1928 | | pagina 5