OWVAN HET ZUIDEN
Platlelandsloestanileii.
ECHO-PUZZLE.
No. 9. Zaterdag 28 Jan. 1928. 51e Jrg.
TWEEDE BLAD.
VI.
In aansluiting met hetgeen we de
vorige maal schreven, omtrent de po-
sitie-van den doorsnee winkelier mid
denstander. zullen we voor vandaag
beginnen hierover in 7 algemeen iets
te schrijven.
Wij hebben dan tevens de gelegen
heid om den geachten inzender van
het ingezonden stuk in de „E.v h.Z."
van 21 Januari j 1. en onderteekend
door hem met X te kunnen antwoor
den.
Wij laten er echter dadelijk op vol
gendat 't geenszins de bedoeling Is, om
zooals de schrijver meent de Midden-
standsbelangen alleen te bepleiten, iets
anders is, dat de positie waarin o.m
ook de Middenstander ten plattelandeis
geraakt, ja oorzaken heeft, en die oor
zaken en gevolgen meenen wij in onze
artikelen betreffende plattelandstoe
standen te hebben aangetoond en zul
len wij nog trachten aan te toonen.
Evenals den vorigen keer willen wij
nogmaals zeggen, dat wij niet wen-
schen in te gaan op brieven, die ons
gezonden worden met het oogmerk
om de daarin beschreven plaatselijke
toestanden en zeer zeker mistoestan
den e beschrijven, evenmin gaat het
om op ingezonden stukken in te
gaan, welke niet voluit onderteekend
zijn.
Wij juichen eene actie ten gunste
van het platteland ten zeerste toe, wij
zullen er mede voortgaan, maar we
willen geen bekentenissen van tege
moetkomingen uitbuiten want we
hebben allemaal fouten begaan, doch
we moeten niet te dom zijn deze te
erkennen, schreven wij reeds eerder.
Eene actie op geheimzinnige wijze
gevoerd kan den toestand niet verbe
teren wij onderteekenen onze artikelen
zelf ook zonder bijbedoelingen, doch
alleen om op te komen voor de rech
ten van de plattelanders in het alge
meen.
Intusschen, nemen wij op- en aan
merkingen dankbaar aan, maar met de
conditie, dat deze niet moeten bevat
ten, zooals dezer dagen een bekend
socioloognogschreef.de z.g. luiheids
neiging onzer gevallen natuur, die zich
nergens iets van aantrekt en alles be
schouwt als iets waar nu eenmaal
niets aan te veranderen of te doen is.
In welke positie is thans de Mid
denstand (in 't algemeen) geraakt?
Dan moeten wij beginnen met den
middenstander-vakman, zooals krui
deniers-vak, galanterie-vak, rijwiel-vak
etc. etc. dus iemand die zijn vak van
jongs af geleerd heeft en alzoo wa
renkennis moet bezitten, kortom wier
doen en laten gebaseerd is op in- en
verkoop, met het doel om daaruit een
bestaansmogelijkheid te scheppen.
Alzoo wij bedoelen niet iemand die
het winkelbedrijf als een bijbaantje
beschouwt, b.v. een ambtenaar of
ambachtsman, als een timmerman die
er een drogisten zajk bij heeft.
Niet dat deze personen niet bij den
Middenstand behooren, echter zal men
wel moeten toegeven, dat er tusschen
den een of anderen een hemeisch
breed verschil is.
Is het misschien daarom juist, dat
de positie van den vakman-winkelier
op soms zeer zonderlinge wijze wordt
beoordeeld? Immers er zijn er die
hem als overbodig beschouwen, ter
wijl anderen, die vooral op sociaal-
economisch gebied meer thuis zijn,
zeggen dat de winkelier de sociale
taak vervult tusschen producent-con
sument. Het een en het andere wordt
aangevochten, maar wij herinneren
ons nog een gesprek met een minis
ter, toen wij in de commissie verte
genwoordigd waren. Deze was toen
de meening toegedaan dat voor de
distributie van dagelijksche goederen
het beter was direct van producent
naar consument. Z.Ex. wilde zulks
bewijzen o m. met eenheidsworst—
eenheidscostumes, enz. enz. en toch
moest Z Ex. een jaar later op een
vergadering van het Middenstadscorps
in Breda erkennen, dat de onmisbare
schakel tusschen den producent en den
consument de winkelier is. Wij zouden
op deze motieven dieper kunnen in
gaan en misschien komt er nog wel
gelegenheid, maar wel beklagen wij
ons vaak over de oppervlakkigheid
waarmede men toestanden wil be
oordeelen, terwijl men tevens zoo
dweept met onze vrijheid, en toch
zullen we er daar niet alieen mede
komen. Die vrijheid veroorlooft o.m.
iedereen winkelier te zijn, het win
kelwezen is van overheidswege niet
gestremd. Iedereen kan zich vestigen
hoe en waar hij wil.
Van vele andere vakken in de
Maatschappij worden kundigheden
geeischt, van doctoren, ingenieurs,
apothekers en drogisten, alvorens zij
zich mogen vestigen, terwijl men met
een paar centen op zak, winkelier is
of b.v. polderjongen, of werkeloos-
arbeider is of b.v. gepensioneerd uit
Indië komt of over een ander
inkomen beschikt daarnaast mag men
wel een winkel beginnen, zonder vak of
warenkennis. Aan al deze mistoestan
den kan alleen een wettelijke regeling
een einde maken en daarom komen wij
nog even terug op hetgeen wij eerder
reeds schreven, dat er daar waar de
wetten gemaakt worden een groot
tekort is aan afgevaardigden die een
andere maatschappelijke ordening
willen en de kunde en de karakter
vastheid hebben om die actie te ont
wikkelen en meer voorstellen in te die
nen.
Wij erkennen graag dat om dit te
bereiken veel moed en actie noodigis,
maar moeten wij vooral als Midden
standers niet erkennen, dat juist door
onverschilligheid en nog zooveel meer,
het zoover gekomen is, dat we, laten
we het juist zeggen niets of bijna nietste
vertellen hebben en wij afhangen van
een groote oppervlakkigheid, waar
mede men toestanden beoordeelt in
het Middenstandsbedrijf, en die
ook geen belangstelling trekken
van degenen, die er niet direct bij
betrokken zijn.
Wij vragen om weltelijke bescher
ming, maar niet in den zin als de
onzalige tabaksbelasting, die vele
kleine vaklui, nijvere Midden
standers eenvoudig kapot heeft
gemaakt, echter mijn bedoeling
is weer een bescherming tegen het
boven aangehaalde en tegen de tuusts
en overheersching van het groote ka
pitaal.
Er moet over het algemeen toch
erkend worden, dat ten plattelar.de de
winkelier met z'n tijd is medegegaan,
men ziet toch vele moderne winkels
iets anders is, dat zij die deze drijven
nu -niet altijd modern zijn of kunnen
zijn.
Er wordt wel eens gesproken over
conform en eischen stellen, ja als
men deze stelt in den vorm van een
lift of om op zachte tapijten te loopen
dan zeggen wij direct, dat kost geld,
en veel ook, (en dat moet toch op
den klant verhaald worden) en dat
kan juist ten plattelande niet.
Stelt men eischen in sorteering, ja,
maar hoe dikwijls heeft de winkelier
niet ondervonden, dat hij in een of
ander artikel een groote sorteering
heeft nagehouden. Voor zijn zorgen
en moeite heeft hij dan als dank, de
onverschilligheid en het vooroordeel
van anderen.
Wij zouden voorstanders zijn vange-
specificeerde bedrijven doch met onze
huidige wetten en toestanden is zulks
onmogelijk, er is daarom ook geen vol
doende omzet te vinden. Kan een
winkelier ten plattelande aan zijn doel
beantwoorden, dan moet hij in de be
hoeften van de afnemers kunnen voor-
Zonder schriftelijke toestemming is eenige overname uit deze rubriek verboden.
Onze Jubileumprijsvraag
en
„Echo"-puzzle.
Lieve Nichtjes en Neefjes!
.Ziezoo, daar zijn we dan met onze
belofte. Jullie hebben natuurlijk met
ongeduld naar de krant uitgezien, om
toch maar te weten of Oom Wim nu
werkelijk voor zijn jeugdige lezers en
lezeressen zoo iets bijzonders zou
brengen. Nu, jullie belangstelling is
alleszins gerechtvaardigd, naar alles
wat ik tevoren over onzen jubileum
wedstrijd heb geschreven.
Qeloof me vriendjes, ik heb met
even groot verlangen als jullie naar
dezen dag uitgezien.
Over den zin van onze prijsvraag
behoef ik zeker niet meer te schrijven,
dat deed ik immers reeds voor veer
tien dagen. Jullie hebt dat natuurlijk
allemaal goed in je ooren gezet hé
Daar vertrouw ik ten minste op.
Zooals ik voor een maand geleden
reeds aankondigde, zou ik voor ons
hoekje iels nieuws brengen. We heb
ben al meer dan eens raadsels uit
geschreven en ook rebussen en daarom
vond ik 't aardig ditmaal voor jullie een
„Echo"—puzle te maken, wat eigenlijk
't zelfde is als een kruiswoordraadsel.
ja, dat ziet er zoo op het eerste
gezicht maar vreemd uit, zullen jullie
zeggen. Nu, zoo oppervlakkig gezien
is er ook, zooals men wel eens zegt,
geen touw aan vast te knoopen. Maar
wanneer jullie nu eens goed willen
luisteren naar mijn uitleg, dan wordt
't zoo eenvoudig als 2 x 2 is 4.
Eerst zal ik nog eens eenige alge-
meene bijzonderheden vertellen over
de „Cross—word—puzzles", zooals
ze in Amerika heeten. Het idee is
van Amerikaanschen oorsprong en
wérd voor 't eerst in 1925 naar Neder
land overgebracht. We hebben toen
een paar jaren gehad waarin het
oplossen van kruis—woord—puzzles
jong en oud, arm en rijk onafgebro
ken bezig hield. Men sprak toen in
de kranten van een kruiswoord
manie, zooals die ook naar Duitsch-
land, Frankrijk en Engeland was over
geslagen.
Ik beschouw 't oplossen van een
goed gesteld kruiswoord—raadsel een
aangenaam maar ook nuttig werk.
Men noemt het „tijdverdrijf", maar
dan moet ik eraan toevoegen dat het
een verpoozing is, waarvan men zelf
ook voordeelen geniet Een kruis
woord—puzzle ontleent zijn hoogste
waarde aan de opvoedende kracht,
die uitgaat van het geduldig en vol
hardend zoeken naar woorden, die,
soms lang vergeten, plotseling weer
in onze herinnering schieten en ons
de belangstelling in öepaalde en vaak
verwaarloosde deelen onzer ontwik
keling weer doen herwinnen. Of ook
wel dat een kruiswoord—raadsel ons
plotseling stelt tegenover woorden,
die ons geheel vreemd zijn, onze
nieuwsgierigheid prikkelen en ons tot
verdere" navorsching aansporen. We
kunnen dus ook door zoo'n puzzle
onzen taalschat enorm uitbreiden.
Maar nu moet ik eerst eens kort en
duidelijk uiteen zetten hoe we zoo'n
vak met witte en zwarte hokjes kun
nen oplossen. Elk wit vakje van neven
staande afbeelding moet met een letter
gevuld worden. Die witte vakjes zijn
samengesteld in horizontale en in
verticale rijen. Elk vakje, waarin een
nummer staat, moet de beginletter van
een woord vormenen elk cijfer ver
wijst naar de toelichting, die het vin
den van het juiste woord vergemakke
lijkt. Het aantal letters in een woord
is gelijk aan het aantal witte vakjes
vanaf het vakje waarin de beginletter
komen moet, tot aan het eerstvolgend
zwarte vakje. Derhalve begint bij het
cijfer 1 (horizontaal gelezen, dus van
links naar rechts) een woord van 18
letters. Raadplegen we nu het lijstje
met de toelichtingen, dan zien wij,
dat het horizontale woord van 18
letters de naam van een veel gelezen
weekblad moet worden.
Dat is nogal gemakkelijk zou ik
zeggen, en ten einde een voorbeeld
te geven hoe verder te zoeken, zal
ik 't maar zeggenDe Echo van het
Zuiden. Dus in elk wit vakje bovenste
rij vullen wij een letter in. Deze let
ters samen vormen het woordDe
Echo van het Zuiden. En zoo gaan
we door, ook in verticale richting
(dus van boven naar beneden). We
zien dat 1 ook in verticale lijn een
woord is, en wel van drie letters.
Eén letter weten we immers al, dat
is de D; kijken jullie nu eens naar
't lijstje met hulpwoorden en vul dan
zelf het gevraagde woord in.
Zien jullie nu wel, dat het heusch
niet zóó moeilijk is, als 't op het
eerste gezicht wel lijkt.
En nu dapper aan den slagJe
moet nooit den moed opgeven hoor
Lukt 't vandaag niet heelemaal, dan
probeer 't morgen nog eens en roep
zoo noodig de hulp van Vader en
Moeder in en vraag een vriend of
broer en zuster om raad.
Als je niet de geheele puzzle hebt
kunnen oplossen, stuur dan maar in
zoover je er mee klaar hebt kunnen
komen. Ditmaal zijn er veel prijzen,
dus blijft er een groote kans om iets
te winnen.
't Moeilijkst zullen zijn te vinden
de woorden die z.g. doodloopen, die
dus niet met letters uit andere kruis
woorden zijn samengesteld, zooals
b v. 14 in verticale richting. Dat moet
een woord zijn van zes letters en je
weet dat de beginletter een U is.
De prijzen.
En nu iets over de prijzen. Zooals
ik vroeger reeds mededeelde, heeft
de uitgever, Mijnheer Tieten, ter
gelegenheid van het 50 jarig beslaan
van de krant, gemeend ditmaal ook
mijn jonge lezers en lezeressen iets
meer te moeten bieden dan gewoon.
Hij stelde beschikbaar zes en twintig
gulden aan geldprijzen en wel een
prijs van f5, f4, L3 f2.50, f 1.50 en
iO prijzen van f 1.
Maar, zullen jullie zeggen, waar
blijven nu de andere prijzen, waarvan
u sprak
Luister eens! De ervaring heeft mij
geleerd, dat men soms een prijs wint,
bestaande uit een of ander voorwerp,
dat men reeds heeft. Dat is niet aar
digb.v. gij hebt een vulpen en zult
er nog een krijgen, dat heeft immers
geen zin. Daarom stellen wij uitslui
tend geldprijzen beschikbaar. Maar
dat wil nog niet zeggen dat men niet
naar keuze iets anders kan krijgen.
Als je nu een prijs hebt en je wilt
daar liever een of ander nuttig artikel
voor hebben, dan kun je dat krijgen.
Je behoeft dus slechts je wensch
kenbaar te maken. Maar denk eraan,
het gevraagde artikel mag den ge
wonnen geldprijs niet te boven gaan
Me dunkt, beste vriendjes, de prij
zen zijn wel de moeite waard.
Namens jullie allen zeg ik den heer
Tielen hiervoor hartelijk dank.
Ik vertrouw er nu op dat allen
zullen meedoen aan dezen interessan.
ten wedstrijd. Niemand mag achter
blijven. Ik reken ditmaal op honder
den inzendingen.
De tijd van inlevering.
De oplossing moet vóór of op
9 Februari a.s. worden ingezonden
aan
OOM WIM
Bureau „De Echo van het Zuiden",
WAALWIJK.
Ik zal me dan haasten om nog in
ons hoekje van 11 Febr. den uitslag
bekend te maken.
Ik raad jullie aan: stuur de oplos
sing op een apart vel papier in, met
duidelijke vermelding van:
a. Voornamen (voluit).
b. Familienanm.
c. Leeftijd.
d. Straat en huisno.
e. Woonplaats.
je doet 't dus b.v. zoo:
Bovenaan schrijf je
Oplossing Echo—puzzle
van Jan Pietersen, oud 13 jaar, Groote
straat No. 100, Waalwijk.
En daar onder schrijf je dan de
oplossingen, zoo:
Horizontaal.
1. De Echo van het Zuiden.
19.
21.
enz.
Verticaal.
1.
2.
enz.
Schrijf alles op een behoorlijk vel
papier.
Brieven die over de post gezonden
worden moeten v oldoende gefraneerd
zijn.
En nu wacht ik met spanning de
oplossingen af. Tot volgende week.
Uw aller
OOM WiM.
Hieronder volgt de lijst met aan
duidingen en omschrijvingen der
woorden die in horizontale en verticale
richting de vakjes moeten vullen.
Horizontaal.
1. Veel gelezen weekblad,
19. Persoonlijk voornaamwoord.
21. Lust gij dat
23. Naam van een rivier?
30. Lokmiddel.
42. Bloedverwant.
47. Lidwoord van bepaaldheid.
49. Gezichtseinder.
52. Werken bepaalde lieden mee
59 Behoort bij ijsvermaak.
63 Lengtemaat.
69. Kleedingstuk.
72. Bijvoeglijk naamwoord, zelf
standig gebruikt, een beperkt aan
tal aanduidend.
79. Legt men in een kleedingstuk.
Verticaal,
1. Jongensnaam.
2 Een vogel*
5. Een bloem,
6 Plaatsnaam.
9. Is onbeleefd.
10. Een stuk gereedschap (men loopt
er ook op
12 Voor duivenhouders.
14. Heeft Oom Wim bij de inleiding
van dit puzzle gegeven.
18 Chemische stof.
33. Bloedverwant.
38 lihoudsmaat.
47. Roofdier.
51. Komt voor in de toonschool
(muziek en zang.)
55. Viervoetig dier.
De Sprookjes van Ernest
van der Hallen.
Hoe schoonheid stierf.
(slot.)
Als nu heel het woud omvergekapt
was waren de menschen tevreden en
blijde en ze zegden aan elkander dat
ze nu iets schoons gingen maken. En
toen kwamen ze met kuipen en vaten
vol kalk en mortel, met brokken steen
en spaden en allerhande getuig. Eiken
dag klonk helder en klinkend het
truweel op den steen en zongen de
menschen en riepen blij ee dingen naar
elkaar. Dat duurde zoo maanden
achtereen na den Zomer kwam de
Winter, en weer kwam de Zomer, en
toen stond het er kant en klaar. Waar
vroeger het heerlijke wuivende zomer-
woud groeide, stond nu een leelijk,
groot fabriek met hooge schoorsteenen
hooger dan de hoogste populier
geweest was en vele, vele vensters.
Ja, nu eerst kan ik vertellen van
Schoonheidal dezen tijd heb ik er
niet durven aan denken, want wat ze
al die dagen deed is veel te droevig;
ze werd ziek en zieker eiken dag, en
iederen nacht wandelde ze alleen en
droevig door het woud, en kuste lang
en innig de boomen die den volgen
den dag vallen zouden, en de volgels
en de dierkens die de eigenste ure
nog heen gingen, voor altijd.
En toen heel het woud omver lag
en het groote fabriek klaar stond, toen
zekeren avond de dulzende werklieden
in h«t gebouw waren, en langzaam de
vele schoorsteenen zwarten smoor
ultgulpten naar den klaren hemel en
krijschende stoomfluiten eentonig be
gonnen te hullen,, dat men het ver
over het rondom-liggend land hooren
kon; toen de-vensters blond verlicht
werden en de rosse klaarte ver over
de landouwen lichttetoen langzaam
en zwaarhijgend de werktuigen en
systemen aan 't jagen en werken
gingen, dat heel het gebouw daverde
en dreunde op zijn grondvesten
toen is het gebeurd.
De Schoonheid die sedert lang
kwijnde en treurde is dezen avond,
dicht bij de beek waar vroeger kam
pernoelies groeiden met honderden
en helmkruid bloeide onder 't wiegen
van de riekende elzenstruiken, daar
waar vroeger het hart klopte van het
Schoone woud zachijes en alleen
gestorven. Zonder 't zingen van het
klare water, zonder 't jubelen van de
zon. zonder 't wiegen van de purpre
boomen en het feestelijk gonzen van
de goudkevers, zond r 't klinken van
de vogelzangen of het klagen van een
houtduif, zachtjes en alleen is zij
gestorven. De wind zweeg en de ster
ren zongen niet: geen boschreuken
waren daarom en geen madeliefke
blonk in 't blonde van heur haar.
Maar verder loeide eenig 't steenen
monster, gromden zijn systemen, rook
ten zwart zijn schouwen, kloeg zijn
stoomfluit lang en hijgend in den
avond, die nu nacht geworden was.
En- op denzelfden stond is er in 't
hart van al die menschen iets schoons
gebroken, En 't leven was niet goed
meer, toen. want daar om hen en
ook in hen was er iets dood.
Dat was Schoonheid die zijzelf
gedood hadden.
OUDERS, LEZEN OOK UWE KINDE
DEREN ONS JEUGDHOEKJE?
Y
18