HE ECHO HI HET Ml
5?I
zenuwen
ffynfvmiis
opwaartsche tevegiig Ier Men-, Leder- en sehinnrkL
OT2 areia
Kmwvkftkttm
Hoest, Keelpijn
3
tenties voor het „Kerk
klokje" voortaan in ons bezit
moeten zijn vóór Vrijdag
morgen 9 uur.
b-ll
PI
f
J
Nr. 19. Zaterd. 3 Maart 1928. 51e Jrg.
DERDE BLAD.
PROVINCIAAL NIEUWS.
WAALWIJK, 2 Maart 1928.
Examen.
Op de examens gehouden te Oen
Haag, Instituut Pont. slaagde voor
Machineschrijven Mej. Wilhelmien
Verhoeven. Zij genoot hare opleiding
van de Eerw. Zusters alhier.
Esperanto.
De laatste jaren is Esperanto een
groote vraag geworden van onzen tijd,
zoodat we vrij veronderstellen mogen,
dat ieder al in meer of mindere mate
hiermede op de hoogte is.
Aanhoudend verschijnen in diverse
tijdschriften en couranten artikels
over deze groote internationale be
weging, die in haar circa 40 jarig be
staan zulk een omvang heeft aange
nomen.
Nu eens leest men. dat de Parij-
sche politie haar verorderingen op
vreemdelingen publiceert in Esperanto
naast het Fransch, dan weer wordt
er melding gemaakt, dat de Interna
tlonale Bond van Radio Uitzend-ver-
eenigingen Esperanto als hulptaal heeft
erkend. Elke dag brengt wat nieuws,
het eene bericht volgt op het andere,
en elk voor zich getuigt van groei of
vooruitgangde Esparanto-vonk vliegt
door de geheeie wereld.
Als hoofdoorzaak van den opgang,
die deze beweging maakt, mag wel
worden aangenomen de zich steeds
meer opdringende behoefte aan een
wereldtaal. Hoe toch kan een vredes
conferentie blijvende resultaten af
werpen wanneer van den beginne af
op een reeds wankele basis, het taal
verschil met zijn logische gevolgen
gebouwd wordt. Esperanto wil naast
de moedertaal een tweede taal worden
voor elk. daar gelijkheid van taal de
eerste stap is, die tot verbroedering
tusschen de volkeren leidt. Dit is de
grootsche hoofdgedachte die aan de be
weging ten grondslagjligt en elk gebo
ren Esperantist is hiervan diep door
drongen.
Echter ook zij, die gewoon zijn de
zaken van den buitenkant uit een
meer direct practisch oogpunt te be-
schouwen mogen niet langer talmen
met het leeren van Esperanto. Strekt
thans reeds voor verschillende be
trekkingen kennis van Esperanto tot
aanbeveling, de tijd, dat het als een
eisch zal gesteld worden is niet verre
meer. Betoogde niet de groote taal
geleerde Dr. Gerlach Royen, op het
te Tilburg gehouden congres: „Espe
ranto is een eisch van den tegen
woordigen tijd'.
Men zij dus op zijn hoede en kome
niet te laat.
De tweede oorzaak van de popula
riteit van onze wereldtaal is haar een
voud.
Bleef vroeger de minder met aard-
sche goederen gezegende mensch van
veel wetenschap verstoken daar hem
tijd, geld en gelegenheid ontbrak de
noodige talen te leeren. thans is dit
niet langer het geval. Esperanto is te
leuren voor ieder, die de lagere
school doorloopen heeft, kennis van
vreemde talen is wel een niet te ver
smaden voordeel doch heelemaal niet
noodzakelijk. Hoe prettig moet het
wezen voor 'n overigens weinig ont
wikkeld mensch een boek te kunnen
lezen in de hem bekende taal Espe-
ranto. Wat een bron van genot en
algemeene ontwikkeling ligt er niet
verborgen in het spreken en corres-
pondeeren met Fransche, Duitsche,
Engelsche. Japansche, Chineesche en
andere buitenlandsche geestverwanten
zonder ook maar een syllabe van hun
resp. moedertaal te kennen.
Om dit te bereiken bestaat maar
één middel:
Katholieken leert Esperanto.
Ja het zijn juist wij Katholieken,
die deze taal moeten leeren.
Ze wordt helaas ook benut voor
aanvallen tegen onze kerk.
Hoe zullen wij in slaat zijn om vol
doende te verdedigen indien we de
taal, waarin de aanvallen gesteld wor
den niet eens machtig zijn
Dan moeten er ook Katholieke
Esperanto—schrijvers gekweekt wor
den.
Het aantal Esperanto—werken dat
jaarlijks van de pers komt is groot
en wordt steeds grooter, doch er is
zooveel kaf onder het koren, ondanks
het loffelijk streven van het comité
„SANKTA MICHAELO", te Parijs,
dat zich ten doel gesteld heeft het
uitgeven van Katholieke Esperanto-
werken.
Dat Esperanto van onschatbare
waarde is voor onze Eucharistische
congressen behoeft zeker wel niet
meer te worden opgemerkt
Laten we ons vervolgens eens een
oogenblik inbeelden, dat Z.H.dePaus
spreekt voor de microfoon, dat zijn
stem vanuit Rome doorklinkt in onze
huiskamer en dat wij hem kunnen
volgen als in onze moedertaal, daar
hij Esperanto spreekt.
Dergelijke perspectieven opent de
wereldtaal. Het was nietten onrechte,
dat Z E. Kardinaal van Rossum sprak
„Esperanto zal aan de Kerk nog veel
diensten kunnen bewijzen."
Esperanto is een katholiek cultu
reel belang en daarom- mag niemand
verzuimen het te leeren wanneer zich
daartoe ook maar de gelegenheid
voordoet.
Het Propaganda-Comité.
Waalwijks Belang.
Algemeene vergadering op Maan
dag 12 Maart des avonds ten 8'/j uur
in de achterzaal van hotel Verwiel.
Aan de orde
Opening en Notulen.
Jaarverslag van den Secretaris.
Verkiezing Bestuursleden wegens
periodieke aftreding.
Volksconcerten.
Mededeelingen.
Rondvraag en sluiting.
R K. Werklieden vereeniging.
De R K Werkliedenvereeniging
houdt op 19 Maart a s. haar alge
meene jaarvergadering, waarbij o.a.
aan de orde komt de verkiezing van
drie bestuursleden, wegens periodieke
aftreding van de heeren C. Didden,
P. van Brunschot en J Franssen.
Begin van Brand.
Waarschijnlijk door den aanslag van
olie vloog Donderdagmorgen ongeveer
8 uur de knalpot van den motor in
de veekoekenfabriek van de firma
Teurlings aan de haven, plots in brand.
Een sterke vlam schoot omhoog en
tastte direct het dak aan.
Qelukkig ontdekte men direct den
brand en slaagde men er in de vlam
men spoedig met zand te dooven.
Persoonlijke ongelukken kwamen
niet voor.
Onder de wielen geraakt.
Toen de fam. v. B. uit Qenderen
aan 't verhuizen was naar Sprang,
geraakte Donderdagavond omstreeks
half neger, de verhuiswagen bij den
oprit van den Zomerdijk aan den grond
vast. Bij het loswerken der wielen
trokken de paarden plots aan met het
gevolg, dat v. B met een been onder
een der voorwielen bekneld raakte.
Door de nevige pijn viel v. B be
wusteloos en werd daarop binnenge
dragen in de garage van de firma de
Graaff en Co.
Dr. Langemeijer, die intusschen ver
scheen, constateerde dat niets gebro
ken was. Van B was echter niet in
staat om een voet te verzetten.
Hij werd daarop door den heer v
Hilst Jr. per auto naar zijn nieuwe
woning gebracht,
Benoemd.
Tot dagelijksch opzichter bij den
bouw der nieuwe scholen alhier, is
door B en W. benoemd de heer J.
Prins te Kaatsheuvel.
Late postbestelling.
Van verschillende zijden uit de Mr.
van Coothstraat, speciaal van kanto
ren, bereiken ons klachten over de
zeer late ochtend postbestelling aldaar.
Als men om half 10, 10 uur meest
al, de eerste bestelling krijgt, is dat
ook veel te laat.
Wij vertrouwen dat het den direc
teur, die steeds even behulpzaam is,
mogelijk zal zijn ook hierin ver
betering te brengen.
De heer Sars en T.A.V.E N.U.
Toen j 1. Woensdag eerst bij het
ter perse gaan van 't blad ons het
bericht ter oore kwam van de ont
slagname van den heer Jac. Sars als
Directeur van TAVENU, waren we niet
meer in de gelegenheid daaraan nog
een persoonlijk woord toe te voegen,
want de beteekenls en de verdiensten
van den heer Sars als Directeur vaA
TANEND zijn te belangrijk, dan dat
we zouden kunnen volstaan met een
simpel bericht. Bovendien zouden we
in onzen plicht te kort schieten.
Met groot leedwezen zullen zeer
velen het beslui! van den heer Sars
vernomen hebben, echter heeft men
anderzijds de gegronde motieven van
den Directeur te eerbiedigen.
Wat de heer Sars yoor TAVENU
is geweest en nog is, want hij zal
niet geheel en al 't contact met de
vereeniging, zijn vereeniging, ver
liezen valt niet in enkele woorden
op de juiste waarde te schatten.
Vanaf de oprichting, nu tien jaar
geleden, is de heer Sars directeur
geweestvan TAVENU wat voorhem als
't ware hetzelfde wil zeggen, zich
tien jareo te hebben uitgesloofd, dag
in dag uit. zeer dikwijls met zware
opofferingen en altijd met voorbijzien
van persoonlijke belangen. Hij was
ten slotte zoo met de vereeniging
samengegroeid, was er zoo geheel en
al de ziel van, dat men op 't laatst
de naam Sars met TAVENU kon
vereenzelvigen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
kalmeeren en worden qesterkl door
Buisje 75ct B.j Apoth en Drogisten
-+•*** ■■n u --
Onder zijn bekwame en aliijd meer
bezielende leiding werden in deze tien
jaren opera's en operetten uitgevoerd,
die tot ver buiten Waalwijk de aan
dacht trokken, 't Muziek- en zanglief
hebbend publiek van Waalwijk kan
den heer Sars dan ook niet genoeg
dankbaar zijn voor hetgeen hij tot
stand heeft weten te brengen.
Maar juist de instudeerirg van
opera's vergde de laatste twee jaren
vooral te veel van de krachten van
den Directeur, want aan de opvoering
van elke opera ging een moeilijke
studietijd vooraf van niet minder dan
een half jaar. Naast drie of vier repe
tities soms per week, kwam men ook
nog altijd eiken avond in kleine groe
pen ten woonhuize van den heer Sars
studeeren.
En als men bedenkt dat de heer
Sars ook directeur is van de Lieder
tafel „Oefening en Vermaak", dan
krijgt men een indruk welk een ont
zaglijken arbeid door hem wordt ge
daan. Aan dit onvermoeid werken
dankt men dan ook het hooge peil
waarop de heer Sars zijne vereeniging
heeft weten te brengen.
Voor alles wat hij voor TAVENU
heeft gedaan, zeggen wij hem harte
iijk dank.
1927
Door het bestuur worden thans
pogingen gedaan om de plaats van
den heer Sars weer aan te vullen.
In hoeverre men daarin geslaagd
is, weten we nog niet.
De vorderingen aan den bouw
der nieuwe Gasfabriek.
Men was dezer dagen zoo welwil
lend ons rond te leiden op de ter
reinen van de in aanbouw zijnde
nieuwe gasfabriek, waar zich reeds
een drukke bedrijvigheid begint te
ontplooien.
Van de kolenloodsen en andere ge
bouwen is nie;s meer te zien. Ook
de arbeiderswoning-, n op het van ouds
genoemde „Fort" of „Nova-Zembla",
zijn reeds door sloopershanden aan
den grond gelegd. Met de opruiming
van het puin is men druk bezig.
In de werkzaamheden der nieuwe
fabriek zelve begint ook al eenlge
teekening te komen.
Begin januari is de firma denTeu-
ling aan de zware betonfundeeringen
begonnen voor het ovenblok. Door
de firma Van Wees, alhier en Hovers
Tilburg, wordt geleidelijk het enorme
ijzerconstructie-werk aangevoerd en
voor een drietal weken is men al
begonnen met den bouw van het om
vangrijke ijzeren geraamte.
De zes hoofdzuilen, die een lengte
hebben van ll M en met de over
kapping worden uitgebouwd tot een
hoogte van 18 M., zijn reeds opge
steld. Aan deze hoofdzuilen zijn reeds
aangebracht de kortere steunbiokken
waar de kamers van het ovenblok op
komen te rusten. Uit een zeer practi-
sche overweging werden ook zoo
spoedig mogelijk de trappen en bor
dessen aangebouwd, omdat deze voor
den verderen opbouw der fabriek den
arbeid zeer in de hand werken.
De gewapende betonfundeering voor
den 35 M. hoogen fabrieksschoorsteen
met een middellijn van 5'/a M. is ook
door den heer den Teuling gemaakt.
De fabrieksschoorsteenbouw firma
Engerath uil Rotterdam heeft met
den aanzet reeds een begin gemaakt.
Zoodra men met het geheeie sloo-
pingswerk gereed is zal de firma Aarts
met de machinegebouwen en kolen-
loodsen een aanvang maken
Aanbesteding.
Bij onderhandsche aanbesteding
door den architect den heer Bossaerts
alhier, is het verfwerk der gebouwen
van het St. Theresia gesticht alhier,
opgedragen aan den heer W. van der
Heijden, voor de somma van f313
A.l.O. verbinding Waalwijk—Dongen.
Naar verluidt zal de dienst der
A.TO.-autobussen Dongen—Waalwijk
over ongeveer drie weken geopend
worden.
Militaire Zaken.
Naar het bureau van Militaire Zaken
ons mededeelt, zal de keuring der
ingeschrevenen voor den dienstplicht
lichting 1929, alsmede voor de tijdelijk
ongeschikt verklaarden voor de lichting
1928 plaats hebben te Waalwijk op
26 en 27 April a.s. in de openbare
school, Stationsstr. 24.
1928
Hebei
t
f
f
f
f
y
'r
Gegund.
Het bouwen van een woonhuis met
magazijn en paardenstal aan de Haven
te Waalwijk voor rekening van den
heer G. Millenaar, onder architectuur
van den heer H. v. d. Heuvel te
Kaatsheuvel is opgedragen aan den
heer M. Wijnands, aannemer te Waal
wijk voor f 8150.
Verkooping
Het vastgoed in huur bij dhr. M. v. d.
Broek in de le Zeine, hedenmorgen
in Hotel Verwiel verkocht door de
notarissen Canters en Jansen, is in
eigendom overgegaan aan den heer
J. C. Klerx voor een bedrag van f 1413.
Waalwijks Gemengde Zangvereeniglng.
Door Waalwijks Gemengde Zang
vereeniglng is in studie genomen de
Groote Kaiser messe van Haydn voor
gemengd koor, soli en orkest.
Aan Heeren Adverteerders
in 't „Kerkklokje".
Wij deelen mede, dat adver*
Met het oog op een a.s. uit
breiding van omvang en parochies
is dit absoluut noodzakelijk voor
tijdige verspreiding.
N.V. de Graaff en Co. Automobiel
handel.
De N V A. de Graaff en Co's
Automobielhandel, welke nog slechts
sinds September 1927 hier ter plaatse
is gevestigd, getuigt weer van ruim
inzicht en voortvarendheid, door aan
haar moderne reparatie-inrichting een
nieuw werktuig toe te voegen, n.l.
een kabelwagen met zware kraan een
z.g. ambulance-wagen om eventueel
langs den weg in nood verkeerende
auto's op te halen.
Deze kraanwagen voorziet zeer zeker
bij het steeds grooter wordend ver
keer en de daaruit vloeiende meerdere
ongelukken met auto's, in een reeds
lang gevoelde behoefteen is de eenlge
In deze omgeving.
Tevens ziet deze firma door uitbrei
ding der zaken zich reeds gedwongen
hare ruime garage door verbouwing
nog belangrijk te vergrooten.
Actie tegen verzwaard en overladen
Zoolleer.
Volgens „de Schoen" is op de Za-
terdag 18 Febr. gehouden bestuurs
vergadering van de Vereeniging „Le
der—Controle—Stations" besloten tot
kostelooze voorlichting aan Schoen-
makers inzake Zoolleer.
Plaatselijke of gewestelijke Schoen
makers—patroons-vereenigingen kun
nen op hiervoor te beleggen vergade-
/ingen kosteloos een spreker beko
men.
Hiervoor stelden zich beschikbaar de
heeren: H. J. Bogers Utrecht, W Don
ker Pzn. Rotterdam, J. Hardenbol
Rotterdam. M. D. Lankester Amster
dam en A. J. Schlaghecke Arnhem.
Ouderlijke woning ontvlucht.
Een zoontje van de fam B uitvm.
Besoijen, dat de ouderlijke woning
ontvlucht was, werd dezer dagen
weer door de politie bij zijn ouders
teruggebracht.
Ongeval.
De toestand van den heer Zw. Tr.
die 1.1. Woensdag een ernstig ongeval
overkwam is, naar wij vernemen op
't oogenblik naar omstandigheden vrij
wel.
Industrie.
Naar wij vernemen zal de nieuwe
Meubelfabriek in de le Zeine, die
gevestigd wordt in de Hollandia B-
fabriek, begin Jnli a s. in werking
worden gesteld met een personeel
van pl.m. 60 man.
's BOSCH.
Plaatselijke Commissie van Toezicht
op de Bioscopen te 's Hertogenbosch.
Door den heer Burgemeester werd
gtïnstalleerd en beéedigd de plaatse
lijke commissie van toezicht op de
Bioscopen.
De oommissie is samengesteld als
volgt
Mr. Dr. L. J. van Gorkum, voorzitter.
L S. J. M. Florie, secretaris.
J. Staal, L. de Leijer en F. van Berge.
DRUNEN. 1 Maart hield de pluim-
veevereeniging van Drunen en om
streken haar Algemeene Jaarvergade
ring in de zaal der Meisjes—Congre
gatie.
Ongeveer 7 uur opende de voor
zitter de heer L Sikkers, deze bij
eenkomst met den gebruikelijken groet
en heette de talrijke aanwezigen wel
kom.
De secretaris L. Pijnenborg, direc
teur der Veiling, bracht daarna ver
slag uit over het afgeloopen boekjaar
1927, waaruit blijkt dat in 1926 wer
den aangevoerd 17793 eenden-eieren
en 649300 kippen—eieren, totaal
667093.
In 1927 steeg dit tot 43959 eenden
eieren en 877071 klppen-eieren, totaal
921030.
De opbrengst in 1927 bedroeg
f 2426.24 voor eendeneieren en
f 52354 44 voor kippen—eieren. To
taal bedrag van f 54780,68.
Prijs gemiddeld van eend—eieren
f 5 51 en kippen eieren 15.97. In 1926
was dit gemiddeld f 5,75 eend-eieren
en f 6 kippen —eieren.
De ontvangsten bedroegen van
eieren f 54780 68, van kippen f 145,50,
toeslag op bruine eieren f 183,84.
Boete f 95.50. Contributie f 242,40.
Diversen f 7,90. Saldo op 31 Decem
ber 1926 is f 92,85. Totaal f 55548.67.
De uitgaven bedroegen aan eieren
f 54610,07, aan kippen f 141,53, aan
bruine eieren extra bijbetaling f 183,52.
Contributie f 202. Onkosten f 161,70.
Totaal der uitgaven f 55298 82. Alzoo
blijft op 31 Dec. 1927 in kas f 249,85.
Het ledental der pluimveevereeni-
ging is in 1927 gestegen van 427 tot
492.
De Voorzitter dankte den secretaris
voor zijn keurig verslag en zijn finan-
tieel beheer.
Bij de besluursverkiezing werd M.
Veldman met acclamatie herkozen.
Daarna werd door den heer L. Pij
nenburg directeur der veiling in het
kort uiteengezet, hoe voortaan de
eieren verpakt moeten worden.
Waar het buitenland steeds hooger
eischen stelt voor het invoeren van
Hollandsche producten, is het nood/g
dat men daaraan gevolg geeft.
De directie der G. R. E. te Roer
mond heeft besloten en voorgeschre
ven dat alle leden beginnen met de
eieren te sorteeren in drie soorten in
kleine tot hoogstens 57 gram.middel-
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
Mljnhardt'a Hoesttabletten. Doo» 30 ct.
Mijnhardt's Keelpijntabletten, 60 en 30 ct.
Bij Apoth. en Drogisten.
a»
-1926
215
210
005
200
195
190
185
180
175
170
165
160
155
150
145
140
135
130
125
120
115
110
105
100
Jut!
Aug
Sept
Okt.
Nov.
Dez.
Jaa
Febr.
H3a
April
Mai
Juni
Juli
AugJSept
Okf.
Nov.jDei
Jan
A
-0
-o-
>-
Hl
ideri
ory.
f
O
O
O
Zo
ol'cc
!erp
p.JS
-■
-
Bo>
cait
C
Ch<
vre,
IU
<5
o
Lac
<ied
er
O
3
a
o
-
3 0
-0
5c
>oer
prij
zen
V
O
1
0'
o'
C
<S
*7—
1
n\
p-
5
O
t
0
f
p
f.'
f
T+
-f
7
S
-r
n-°"
Yl.r
1
—h
p
V'
--
y
»*o»
—o
0*0
0"-O
•O—Q
r
205
200
195
190
185
180
175
170
165
160
155
150
145
140
135
130
125
120
115
110
105
100
