öéTcho van het zuiden
1
lï
.r
No. 39 Zaterdag 12 Mei '28 51e Jrg.
TWEEDE BLAD.
Gouden Jubileum
N.V. Stoomschoenfabriek
G. L. Smits Cie., Dongen.
De rij der gouden zakenjubilea In
onze plaats en streek wordt voortgezet
met de herdenking van het vijftigjarig
bestaan van een der eerste fabrieken
der Langstraat en omgeving, welks
directeur om zijn persoon en om 't
geen hij doet voor het industrieele en
maatschappelijke leven een zeer sym
pathieke en geachte figuur is, nl. het
gouden jubileum der firma G- L.Smits
Cie te Dongen, aan welker hoofd
staat de heer Ant. Smits.
De ontwikkelingsgang dezer naam-
looze vennootschap is er een van
regelmaat. Het beeld dat zij thans
geeft, zegt ons dat zij gegroeid is niet
door „toeval" of uit één voor de zaak
alles beheerschend gunstig oogenblik,
maar tot deze hoogte geraakte door
gestagen onvermoeiden arbeid en den
ver—zienden blik van den oprichter
der fabriek, dhr. G. L. Smits.
hield de heer Smits zijn tijd goed bij
Daarnaast ontplooide hij een goed
koopmanschap en wist elk jaar zijn
afzetgebied aanmerkelijk uit te breiden.
In 1893 had hij in zijn fabriek reeds
63 personen te werk gesteld De eerste
bekrooning voor zijn schoenwetk viel
hem ten deel op een in 1894 te Ant
werpen gehouden tentoonstelling. Met
zijn inzending verwierf hij een zilveren
medaille. Doch we zien later, dat hij
met deze onderscheiding nog lang niet
voldaan was.
Tegen het einde der 19e eeuw asso
cieerde zich de heer G L. Smits, die
tot nog toe de zaak geheel voor eigen
rekening gedreven had, met den heer
W. Travaglino onder de firma G L
Smits Cie. Een zeer actief aandeel
aan de zaken namen echter toen reeds
de zoons van den hr. Smits, de h.h
Ie. S. A. J. Smits, die de afdeeling
onderwerk, de machine— en arbeids-
aangelegenheid op niet genoeg te
prijzen wijze wist te^.leiden
2e. Ant. I. Smits, die den gehee-
len verkoop door hetengros magazijn
aan de Heerengr. te Amsterdam in
handen haden
3e. Jan C. J Smits, die, aan het
hoofd der afdeeling snijderij en stik
ker Ij staande, door zijn vernuftigen
geest en groote handigheid, vooral
als modelleur, groote verwachtingen
gaf, doch al op 25 jarigen leeftijd
door den dood aan de zaak ontrukt
werd.
In 1903 zond de firma ook'n mooie
collectie in op de eersie Waalwijksche
Intern. Tentoonstelling voor de Schoen
en Lederindustrie. Aangezien de heer
S. A. J. Smits echter deel uitmaakte
G. L. Smits.
Nu 50 'jaren geleden nam Ger.
Laur. Smits de handschoenmakerij van
Ger. Swaans over en legde toen den
gronds ag voor een machinaal bedrijf.
Dat ging te dien tijde, waarin men
nog niets van eenige mechanisatie van
het schoenenbedrijf wilde weten, be
grijpelijker wijze niet anders dan met
groote moeilijkheden en tegenwer
king. Maar de heer G. L. Smits was
een man van „vasthouden" en wist
de groote vooringenomenheid tegen
hei machinaal vervaardigde schucisei
te overwinnen. Het goed geleide be
drijf gaf dan ook al spoedig teekenen
van vooruitgang. In 1889 ging de heer
Smits er toe over zijn fabriek van 'n
stoommachine te voorzien, te dien
tijde genoemd „het zwarte gevaar".
Het jaar daarop volgde reeds de eerste
fabrieksuitbreiding en werd bij het
bestaande gebouw een nieuw aange
trokken van 25 x 12 Meter. Ook in
de verdere mechanisatie van 't bedrijf
JxV .-&V:
van de jury wenschte de firma buiten
mededinging te blijven. Een buiten
gewoon succes had zij in 1910 bij de
schitterende deelname aan een collec
tieve inzending op de Intern. Ten
toonstelling te Brussel. Hier wist zij
nl. met haar superieur werk beslag te
leggen op den Grand Prlx
Toen in 1905 de heer Travaglino
uit de firma trad, werden de zaken
door den heer G. L. Smits met zijn
beide zoons voortgezet tot 1915, in
welk jaar de oprichter het actief aan
deel geheel aan zijn zoons overdroeg.
De heer G. L Smits overleed op
26 Febr. 1918. Nog was de familie
dezen slag niet te boven gekomen of
zij werd opnieuw getroffen door het
plotseling verscheiden van den heer
S. A. Smits. Voor familie en firma
was dit een zware slag.
Van toen af kwam de leiding der
geheele zaak te rusten op den heer
Ant. 1. J. Smits Deze loonde zich al
spoedig een goed opvolger van wijlen
z'n vader. Onder zijn leiding onder
ging de fabriek sedert dien belangrijke
uitbreidingen.
In 1925 werd de fabriek omgezet
In een N V., met de statuaire bepa
ling, dat de aandeelen uitsluitend in
handen kunnen zijn van rechtstreek-
sche nazaten van den oprichter.
Ant. I. J. Smits.
De heer Ant. 1 J. Smits fungeert
thans als directeur.
In 1926 werd door hem 't geheele
bedrijf gtëiecirificeerd.
De fuma Smits is een geregelde
leverancierster van militair schoeisel.
De verscheidenheid harer artikelen is
overigens zeer groot. Vooral ook is
bekend haar fabrikaat van de laatste
jaren n 1. de „Welf shoe".
Momenteel werkt de firma met een
personeel van 140 werkkrachten Tus-
schen patroon en werknemers heersch-
te steeds een goede verstandhouding,
wat wel blijkt uit de lange rij van
oud—gedienden.
Evenals wijlen zijn vader, heeft
wijlen den heer Stans Smits en later
de tegenwoordige directeur steeds een
voorname plaats ingenomen in het
bondsleven. Zoowel zat hij steeds in
de leiding van den Bond als van de
plaatselijke vereenigingen.
In 1925 was hij lid van den Raad
Afdeeling Manufacturen.
Uitgelezen collectie Japonstoffen.
Effen Kasha, nieuwe kleuren f0.79
Wollen geruite Kasha f 1.25
Wollen Mouseline, 20 kleuren f0.79
Zwaar effen Kunstzijde f0.78
Geruite Kunstzijde f0.59
Katoenen Mouseline, vanaf f0.23
Afdeeling Gordijnstoffen.
Vitrage met rand vanaf 23 cent.
zonder rand 14 cent.
met gekleurde ruiten 36 cent.
Fijne tulle met schulp 78 cent.
Betere genre Vitrage vanaf
69 tot 1.78 per el.
Afgepaste Overgordijnen met
breeden rand f 10.95
Betere genre f 22.50 f 34.50.
Een goed begin voor jongelui die gaan trouwen is hun benoodigdheden te koopen bij
Een verstandige huisvrouw vergelijkt prijs en kwaliteit en koopt uitsluitend bij
Afdeeling Tapijten.
Rood met zwarte streep vanaf f 5.75
Gebloemde Karpetten vanaf f 8.85
Zwaar half wollen Karpetten f 16.75
Wollen Karpetten, vanaf f22.75
Exminster Karpetten vanaf f 16.75
Betere soorten Exminster Kar
petten f 29. f 36.50, f 46.50, f 52.50
Cocostapijt 100 c.M. breed f 1.09
Andere breedte naar verhouding.
Afdeeling Bedden.
2 persoons Bedden vanaf f 11.75
2 persoons wolvulling f 18.50
2 pers. 3 deelig kapok bedstel
10 jaar garantie, linnen tijk f59.50
2 persoons prima wolvulling
3 deelig genopt, vanaf f36.50
2 persoons Wollen en Kunst
zijden deken vanaf f 4.75
Prima Leidsche van f9.50 tot f 22,75
2 persoons gestikte deken vanaf f 6.95
Afdeeling Meubelen.
Ir. deze afdeeling brengen wij U zoe-
wel 't goedkoope als 't betere genre.
Wij belasten ons met het van a tot x
insialleeren van compl. meubileeringen:
Wij leveren tevens onder garantie:
Balatum f 1.19 en f 1.50 per el.
Krommenie Linoleum 11.79 oer el.
Graniet Linoleum 200 c.M. br. f 3.25 p.el
Vloerzeil en Linoleum
wordt gratis gelegd. 40490
Zonder schriftelijke toestemming is eenige overname uit deze rubriek verboden.
Lieve Nichtjes en Neefjes 1
Meermalen is mij gevraagd om eens
grappige vervolgverhaalijes in ons
hoekje te plaatsen. Nu ben ik blij dat
ik aan 't verzoek van zoovelen kan
voldoen.
Vandaag zullen we een begin maken
met ons verhaal nde Wereldreis van
Professor Weetgraag, slimmen Jochem
en Tippiede poes."
Ik raad jullie aan de avonturen van
dit grappige drietal goed te volgen.
OOM W1M.
Wereldreis van Professor
Weetgraag, slimme Jochem
en Tipple, de poes.
1
t Was avond, buiten blies de wind,
De storm deed kraken dak en bint.
Bij stroomen viel de regen neer,
't Was onpleizierig najaarsweer.
2
Gelukkig, wie bij 't knappend vuur
Zich koestren kon. Met vriend of buur
Wat pralen of door zang en spel
Den avond korten warm en wel.
3
Niet ieder toch had dit geluk,
Professor Weetgraag, altijd druk,
Zat in het late avonduur
Zoo moederziel alleen bij 't vuur.
4
Professor was al oud en grijs
En uit de boeken werd hij wijs.
Maar vriendschap en gezelligheid
Die werden hem nog niet bereid.
Al dikwijls had hij zoo gedacht:
„Och dat 't geluk mij rijkdom bracht
En, dat ik eens een reis mocht maken
En zien en hooren vreemde zaken".
6
Op d'avond, dat 't verhaal begint,
Professor luisterde naar den wind,
Daar klonk eensklaps, heel hard en
schel,
Het luide klingelen van de bel.
7
De huisknecht Jochem sloft naar
voren,
Een wollen das stijf om de ooren,
Om te gaan zien wie in dit weer
Nog aan durft bellen bij zijn heer.
8
Een flinke ruk, de deur is open»
Een man met glimmend koop'ren
knoopen
Reikt hem een brief, terwijl hij zegt
„Professor Weetgraag, hier terecht?"
9
De slimme Jochem neemt hem aan,
Eerst op de deur de knip gedaan,
Dan sloft hij naar de kamer voort,
Professor wacht daar, heel verstoord.
10
Wie maakte daar dat schrik'lijk leven
Warempel, 'k zit van schrik te beven,
Zeg, wie was daar nog zoo laat
Welk deugdzaam mensch loopt nog
op straat
11
„Hier is een brief, heer, van de post,
'k Heb niet gevraagd, hoeveel hij kost.
Hij is heel dik en volgeplakt
Met zegels, en ook dichtgelakt".
12
Professor grijpt met beide handen,
Haalt uit zijn jas met lange panden
Een zakdoek om zijn bril te wrijven.
En vraagt: wie heeft mij wat te
schrijven
13
En pakt den brief, bekijkt hem goed
„Een lak? Wat dat beteekenen moet
Hij maakt hem open. ziet en leest,
En Jochem fluistert, wat bevreesd:
14
,'t Is toch geen slechte tijding, heer
Professor geeft geen antwoord weer.
Springt eensklaps als een dolle rond,
'k Ben rijkl Zie wat men mij daar
zond
15
„'t Is uit Amerika dat geld,
Nu ben ik plotseling welgesteld!
En ga ik reizen, jij gaat mee!
Naar verre landen over zeel!"
(De eigenlijke reis vangt volgende
week aan).
Spaart de vogels.
„Spaart de vogels!" Dit zou ik jullie
willen toeroepen zóó hard en zóó
vaak, tot je ooren je tuiten En wel
om meer dan één reden. Niet alleen
dat het kleine, lieve dieren zijn en
ons leven vermooien door hun vroolijk
gezang; hun litflljk gefluithun lustig
gekwinkeleer in boomen en struiken
en hagen, er Is meer waarom ze onze
bescherming dubbel en dwars ver
dienen. En wel. doordat ze duizenden
en duizenden schadelijke insecten weg
pikken, die anders veel schade zouden
aanrichten aan het jonge groen der
boomen of aan de teere planten, die
de tuiman met zooveel zorg poot en
verzorgt. Zonder bladeren toch kan
boom, noch struik, noch plant leven.
Zonder bladeren geen. bloemen, zon
der bloemen, geen vruchten.
Nu dan, als wij dat goed begrijpen,
bestffen we tevens van hoe onbere
kenbaar groot nut de vogtls zijn, die
van 's morgens vroeg tot 's avonds
laat af en aan vliegen ter verdelging
dier schadelijke insecten.
Ter verduidelijking zal ik jullie eens
voorrekenen het nut dat éénezwaluw
doen kan, dan hebben we meteen een
maatstaf van het nut dat de andere
vogels in meerdere of mindere mate
voor ons hebben.
Ieder onzer weet, dat de zwaluw
zonder rusten rondvliegt, nu eens hoog
in de lucht, dan scherend langs het
watervlak, zoo gaat het door den gan-
schen lieven dag Dat doen ze om de
insecten, die in de lucht rondvliegen
te vangen, te dooden en op te eien.
Geleerde menschen hebben berekend,
dat ééne zwaluw per zomerdag zeker
niet minder dan negenhonderd van
die kleine, doch zeer schadelijke in
secten vangt en verslindt. Er leven
geen dieren die zich zoo snel ver
menigvuldigen als de insecten. Van
één enkel paar insecten kan van 't
voorjaar tot het najaar een familie
komen van niet minder dan.... pas
S. A. J. SMITS.
Schitterende plaquette van den beeldhouwer THeo van Delft. anntreboden door het personeel bü jrcleirenheid van het jrouden jubilé
der firma G. L. SMITS Co. te Donncn.
