Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Bel Bois der Stille Smarten, i I ÉasaSS De Nederlandsche Schoennijverheid in 1927. FEUILLETON mm NUMMER U. WOENSDAG 6 FEBRUARI 1929. 52e JAARGANG. Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs per 3 maanden 1.25. Franco per post door het geheele tijk 1.40. Brieven, Ingezonden stukken, gelden, en», franco te zenden aan den Uitgever. UITGAVE: WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON TIELEN. Telefoon No. 38. Telegr.-Adres: ECHO. PrJJs der Advertentlën 20 cent per regel; minimum 1.50. Bfl contract flink rubat. Reclames 40 cent per regel Advertentiën moeten Woensdag en Vrfldag des morgens om uiterlijk 9 uur in ons bezit zjjn. Het laatst verschenen nummer van het „Maandschrift van het Centraal Bureau voor de Statistiek" toont dui delijk aan, dat de schoennijverheid steeds meer den weg opgaat van het grootbedrijf. Van de ruim 8| millioen paar schoenen, die in 1927 in ons land werden vervaardigd, kwam ruim 95 voor rekening van de 196 ondernemers, met. een jaarproductie van 5000 paar en meer, terwijl die van 10005000 paar 3| van de productie leverden, die van 1001000 paar nog maar 1 In 1921 waren deze cijfers nog resp. 90, 61 en 3%. Kleinbedrijf is nog van eenig belang in de Langstraat, waar in de kleinere bedrijven in 1927 237.000 paar schoenen werden vervaardigd (te Kaatsheuvel alleen 85.000 paar) en in de plaatsen buiten Noord-Brabant, waar in tegenstelling met de Lang straat het kleinbedrijf zelfs /nog (^enigszins is toegenomen. Voortaan wordt in de statistiek voornamelijk rekening gehouden met ondernemingen, welke in het jaar van telling 5000 of meer paar schoenwerk hebben vervaardigd; vroeger was het minimum 1000 paar. In de volgende beschouwing wordt echter zooveel mogelijk rekening ge houden met Je productiecijfers van de kleine bedrijven, omdat die voor Kaats heuvel, Waalwijk en Dongen nog wei van belang zijn. Een tweede opmerking, waartoe de statistiek over 1927 aanleiding geeft, is, dat over het geheel genomen, er reden is voor een gematigd optimisme. Immers, de Nederlandsche productie is nogal aanmerkelijk gestegen; ze steeg van bijna 8 millioen paar in '26 tot 8-J millioen paar in 1927 en wat de waarde betreft van 37.3 millioen tot, ruim 39 millioen gulden. NAAR HET ENGELSCH. J. SCHEEPENS. I 38. Beste kerel, heel de omgeving sprak me als het ware er van, dat er een ei witgeschiedenis zich afspeelde. Die dokter Walter moet wel krank zinnig zijn om niet te hebben gezien, dat. men hem om den tuin leidde en 't een opgezet zaakje was. Ik wilde hem juist eens hartig) mijn idee zeggen over het geval, toen je briefje mij onder den neus werd gestopt door Enid, die met een paar oogen waarin ze geheel haar ziel liet spiegelen, smeekte toch het stilzwijgen te bewaren. Indien het meisje stierf was ik medeplichtig zoo wel vóór als na haar dood. Ge zult 't met me eens zijn, dat dit voor een dok ter een leelijk geval was." „Dat kwam omdat ge den anderen kant van het geval niet kende, m'n waarde Bell." „Dan zult ge zeker wel zoo vriende lijk willen zijn en me den noodigen uit leg geven?" zei Bell droogjes. „Natuurlijk. Dat geheele geval was een onderdeel van het door mjj ont worpen plan. In dat ontwerp van een roman, dat ik aan mijn uitgever ver zonden had, en dat door een of ander Reden tot verheuging gaf ook het feit, dat de invoer van schoenen in '27 bij vorige jaren aanmerkelijk terug liep, zoodat het Nederlandsche publiek in dat jaar van de totale binnenland- sche productie 71 van de hoeveelheid 85 7c van de productiewaarde voor zijn rekening nam. Niet alle plaatsen hebben in deze stijging gedeeld, Waalwijk en Tilburg gingen zelfs wat achteruit; Tilburg alleen wat cfe hoeveelheid, niet wat de waarde betreft, Waalwijks produc tiewaarde aan schoenen daalde in de 25 bedrijven van 5000 paar en meer, van ƒ7.452.000 in 1926 tot ƒ7.046.000 in 1927, een achteruitgang dus van 400.000.—. Tilburg staat, wat productiehoeveel- heid aangaat, sedert 1925 iets boven Waalwijk, maar wat de waarde be treft, staat het er nog 2.4 millioen gul den beneden. Opmerkelijk is de bloei van Kaats- heuvel's schoennijverheid, welke zich vanaf 1922 in steeds stijgende lijn be weegt en in 1927 een produotmoijfer ran 1 millioen paar heeft bereikt. Wat productiewaarde betreft staat het on geveer gelijk met Tilburg. Hierbij is Kaatsheuvel in engeren zin genomen voegen wij Loon—opZand er hij, wat de statistiek terecht niet doet, dan wordt de productie-waarde met nog een millioen gulden ongeveer ver meerderd. Na Kaatsheuvel volgt Dongen, dat in 1927 in alle bedrijven tezamen bijna 800.000 paar produceerde, d.i. 100.000 paar meer dan in 1926, waarmede een waardevermeerdering van 450.000 gepaard ging., Ook Drunen en Sprang-Capelle konden hun productiecijfers verbete ren, waardoor, ondanks het minder gunstige cijfer van Waalwijk, èn de productieboeveellieid èn de productie waarde in het gebied der Kamer van Koophandel en Fabrieken in de Lang straat. toch hooger waren dan in 1926. In geen enkele plaats is echter de productie zoo sterk en zoo snel om hoog gegaan als in Oisterwijk, terwijl in 1926 de productie 100.000 paar grooter was dan in 1925, was die van 1927 weer 200.000 paar grooter dan in 1926, terwijl de productie waarde van ruim 2.2 millioen gulden in 1925 steeg tot ruim 3.2 millioen gulden in 1927. Ook de dichtbijgelegen plaatsen Moer gestel en Hilvarenbeek hadden in '27 zeer gunstige cijfers, zoodat de schoen industrie in Tilburg en omgeving wat meer vooruitging dan de Langstraat, j In de bovengenoemde statistiek wordt nog afzonderlijk genoemd Eind hoven en omgeving, waar in 1927 ruim 400.000 schoenen werden gemaakt ter waarde van ruim 1.8 millioen gulden, terwijl in de overige plaatsen van N.B. nog 612.000 schoenen ge produceerd werden ter waarde van ruim 3.1 millioen gulden. Wanneer we nu eens nagaan welke beteekenis de schoennijverheid in de Langstraat inneemt ten opzichte van die van andere streken in en buiten Noordbrabant en we nemen de prodtic- toeval in handen kwam van de dames, vormde de veronderstelde dood van den hoofdpersoon de knoop der ge heele geschiedenis. En op dat idee ben ik gekomen door het lezen van een krantenbericht, waarin het geval werd verhandeld van een student, die op zulk een manier zich een aantal per sonen van het lijf hield, die hem an ders het leven zuur zouden hebben kunnen maken. Door de toepassing van het geheim van het eiwit veroor zaakte hij_ bij zichzelf de verschijnse len, welke u natuurlijk wel bekend zul len zijn. Trouwens, dat bewees vol doende het feit, dat u onmiddellijk op dat idee kwaamt, toen u Christina Henson ternauwernood had gezien. Die student dan maakte zichzelf zoo ziek, dat de hem behandelende arts niets anders dacht, dan dat hij sterven zou. Dat was hij ook inderdaad. In dien hij nog één dag zoo ware voort gegaan, zou hjj gestorven zijn. Maar inplaats daarvan hield hij met het ge bruik ervan op en begaf zich zelf naai den dokter, onder een vermomming, om hem mee te deelen, dat hij dood is. Hij krijgt een bewijs van overlijden mee, omdat de dokter niets anders dacht, dan dat dit werkelijk het geval moest, zjjn en ziedaar het geheele ge val. Ik vertel u geen romantisch ver zinsel, maar een waar gebeurd feit, van voor eenige jaren, zooals dit in de kranten te lezen stond. Ofschoon de dokter later achter, de waarheid kwam, heeft hij den bedrieger toch laten ver volgen. Welnu het viel me in dat dit een uitnemende stof was om er een roman omheen te spinnen en ik maakte een ontwerp in dien zin voor mijn uitgever gereed. In mijn korten inhoud veronderstel de ik dat het een vrouw was, die van plan was, aldus aan een valscli bewijs van overlijden tet komen, teneinde be ter in staat te zijn, den schurk die haar belaagt te bestrijden, en in het bezit te komen van haar rechtmatig behoorende belangrijke bescheiden, wel ke de ellendeling in zijn bezit houdt. Nu valt mijn korte schets in zekere handen. Men vraagt mij hoe de zaak in elkander zou worden gezet. Ik ver tel het. Met andere woordende zoo genaamde moord, welken gij heden nacht meendet ontdekt te hebben, was niets anders dan de uitvoering van 't ontworpen plan. Dokter Walter zal het beuijs van overlijden afgeven, ook al krijgt hij Miss Christina niet meer te zien. Reginald Henson zal haar be schouwen als dood en begraven, en zij zelf zal vrij zijn en in staat om alles te doen, wat in het. belang is van een spoedige ontmaskering en te strijden voor de eer der familie." „Maar ze hadden toch wel iemand anders te hulp kunnen roepen daar voor?" „Aan wien ze dus de geheele geschie denis van de schande der familie had den moeten bekennen. Tot zoover ge loof ik dus wel dat de zaak is opgelost. Maar het geheim van den sigarenkoker en het geld en van dien armen kerel in het zieken huis zijn het nog lang niet. Een mysterie. We zijn samen 'n paar geduchte tegenstanders, die ech ter tegelijk met het. nadeel hebben re kening te honden, dat zij in het duister werken, terwijl de tegenpartij hare po- tiecijfers van groote en kleine bedrij ven bij elkaar, dan komen we tot het resultaat, dat deze streek bijna de helft van de geheele Nederlandsche produc tie oplevert, wat de waarde betreft bijna 19 millioen gulden van de ruim 39 millioen en de helft van de Bra- j bantsche productie, wat de hoeveel- heid aangaat. Bovengenoemde cijfers, die de be- teekenis van de schoenindustrie afme- ten naar de productie, worden beves- t-igd door de statistiek betreffende het personeel, dat in de bedrijven van meer dan 5000 paar werkzaam is. Het gemiddelde nemend van de getalsterk te op 15 April en 15 September, zien we, dat dit voor Waalwijk bedroeg 1700, voor Tilburg ruim 1200, voor Kaatsheuvel 1150, voor Dongen 1050, voor geheel Noordbrabant 8300, bui ten N.-B. ruim 1400. Nu moeten voor. Waalwijk en Kaats heuvel deze cijfers met resp. minstens 50 en 100 man worden verhoogd, daar juist in de Langstraatsche paatsen de productie in de bedrijven van 1000 5000 paar nogal van beteekenis is. Wanneer wij nu eens niet letten op de dikwijls toevallige verschillen tus- sehen twee opeenvolgende jaren, maar de lijn nagaan waarin zich sedert 1921 de schoenindustrie beweegt, dan is deze voor de Brabantsche industrie in haar geheel vrij snel stijgend, die voor de andere provinciën langzaam omhoog gaand, zoodat, wat wij reeds vroeger constateerden, de schoennij verheid steeds meer een echt Bra- bantseh middel van bestaan wordt. Binnen het gebied van Noordbrabant is de productie naar verhouding meer in het gebied van Tilburg vooruitge gaan, dan in het gebied der Kamer v. Koophandel en Fabrieken voor de Langstraat, vooral omdat Dongen's vooruitgang beneden het gemiddelde is gebleven. Met het oog op pessimistische be schouwingen omtrent de Waalwijksche industrie, welke soms buiten en in sities te voren kan kiezen. Ge ziet dus, dat het gevaar, waarin deze arme meis jes verkeeren, niet minder groot is, dan dat waarin ik heb verkeerd en eigen lijk nog leef!" „Dat zie ik volkomen. Maar, we hebben een sleutel om uit die misère van jou te geraken, Steel, al is het een roestige. We zullen hem nog een goed moeten smeren, alvorens hem te* kun nen gebruiken, Steel, maar die is er." „Waar dan, kerel, waar?" vroeg Steel, die de beeldspraak van den dok ter begreep. „Wel, in het SussexCounty Zie kenhuis, natuurlijk. De man kan ster ven, in welk geval we al het mogelijke moeten doen om je eer en goeden naam te redden. Maar hij kan ook evengoed genezen en dan zal hij ons alles wel kunnen vertellen." „Dat kan hij. Maar hij kan ook voor geven, nergens van te weten. Het is mogelijk dat hij voorgeeft dat de heele geschiedenis slechts een toeval is, voor zoover hij erj bij betrokken is". „Ja, maar dan zal hij toch te vertel len krijgen, hoe hij je huis is binnen gekomen en wat hij er te doen had om half vermoord in je serre te kunnen worden aangetroffen. Laat ons hier uitstappen en de rest naar je huis te voet afleggen. Die koetsier weet al ge noeg van ons, dan dat hij ook nog met je adres op de hoogte behoeft te wor den gesteld. De koetsier werd met een flinke fooi heengezonden en beide heeren sloegen den hoek om van Eastern- Terrace. Laat als het was, bevonden zich in de omgeving van het ziekenhuis slechts weinig menschen, ofschoon het 30-35-40-50ch Waalwijk worden gehoord, is het niet ondienstig op te merken, dat Waal wijks schoennijverheid sedert 1921 percentsgewijze meer is vooruitgegaan dan die van Tilburg. In het Echo-nummer van 26 Jan. j.l. uitte de Redactie van dit blad haar bevreemding over het tendentieuse be richt, vanuit Tilburg aan verschillende bladen gestuurd, volgens hetwelk Til burg en niet Waalwijk het schoenen centrum is. Dit is reeds onjuist, wat deze plaatsen, op zich zelf genomen, betreft en in nog sterkere mate on waar wanneer men ze beschouwt als eentra van de twee voornaamste schoe- nengebieden van ons land. Moge de statistiek ook voor de vol gende jaren blijven aantoonen, dat de Langstraat het voornaamste gebied is van de Nederlandsche schoennijver heid, èn wat de productiehoeveelheid, maar vooral wat de productiewaarde betreft. G. J. DE VRIES. binnen de ommuring nog vrij druk scheen op dit ongewone uur van den nacht. Een onguur individu, die Bell en Steel gevolgd scheen te hebben sinds eenige oogenblikken, liet zich op een bank vallen bij den ingang van het gebouw en liet zijn hoofd achter over vallen, alsof hij uitgeput was van vermoeienis. Vlak hij den ingang rook te een man een sigaret. „Hallo, Cro^sriep David Steel uit, „je bent nog laat in de weer vannacht". „Drukke nacht!" antwoordde de aangesprokene slaperig, „een stuk of vijf zes ongevallen om de maat vol te maken, vanavond. Een autobusongeluk. Zieken van Palmer's particuliere in richting, die vervoerd werden en een aanrijding hadden. Maar, als ik mij niet vergis, is dat Hatherley Bell, dien gei daar bij je hebt?" „In eigen persoon", lachte Bell vroo- lijk. „Ik herinner me je nog uit Edin burgh. Zóó: dus de patiënten van Pal mer hebben een ongieluk gehad. Vroe ger behandelde ik altijd de speciale gevallen in zijn kliniek." „Ik heb er hier van avond een ge kregen, die je nog zeer goed kent", zei Cress. „Hij heeft een ontwricht schou derblad, doch overigens maakt, hjj het uitstekend. De man is behept met het idee dat hij een dokter is die een pa tiënt vermoord heeft". „Heeft electrisch licht iets met de geschiedenis te maken?" vroeg Bell levendig. (Wordt vervolgd). aalwpsclie en Langstraatsrle Conrant, «0» „DB BOBO VAN HBT BÜIDBN". 53Ktöfófli v- pond.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1929 | | pagina 1