LtDO HU Htr Ut No. Ié. Zaterdag 2 Mrt. '29. 52e Jrg. DERDE BLAD. PROVINCL\AL NIEUWS. Waalwijk, 1 Maart 1929. Ten behoeve der spfjskokerl] voor behoeftige kinderen door de SI. Vine.-Vereeniging. Bij het bestuur der St. Vincentius- vereeniging ontvangen Vorig bedrag f 262.35 N. N. 1. - 4.- 1-- 1283.35 Van een bakker 10 brooden. Aan ons bureau ontvangen Vorig bedrag f 108.30 N- N< 0 50 1 108 80 Jaarvergadering Wit-Oele Kruis. De vereeniging het Wil Gele Kruis houdt Woensdag 6 Maart a.s. haar algemeene jaar vergadering. Up deze vergadering, zal voor de leden een overzicat worden gegeven van de werkzaamheden over het at- gcioopen jaar verricht. Menheeflhei vertrouwen dat ditmaal velen ter ver gadenng zuilen komen. Andermaal zullen wij in de gelegen herd zijn Pastoor Klrselaar te hooren Deze promotor van net Wit Gele Kruis die een onderhoudend causeur is, zal op de algemeene jaarvergaderiug een woordje komen spreken. Niemand verzuime deze belangrijke vergadering bij te wonen. T. B. C. bestrijding. Morgen, 3 Maart wordt in onze gemeente een bloempjesverkoopdag gehouden ten bate van helN. Br. ver pleegfonds voor T. B. C. patiënten. Wij vertrouwen, dat na wat wij hierover reeds de vorige week hebben geschreven, verdere aanbeveling over bodig is en ieder een bloempje zal koopen, zoodat de opbrengst zoo groot mogelijk wordt. Verlaging Accijns. Woensdag en Donderdag vergader den de vergunninghouders in de „Korenbeurs" inzake verlaging van den accijns. Besloten werd de vergunninghouders in te deelen in 3 klassen voor den ver koop van sterken drank en wel voor 15, 20 en 25 cent per glas. Er zal eene Commissie worden benoemd, die de klasse-indeeling zal beoordeelen. Voor Donderdag 14 Maart a.s. is een vergadering belegd, om te komen tot oprichting van een afdeeling van den Bond van R.K. Vergunninghouders. Men deelt ons nog mede, dat reeds bijna alle vergunninghouders het con tract hebben geteekend om zich con tractueel te houden aan de voorschrif ten van de Centrale vereen, voor den gedistilleerdhandel. Vedehova. Lezing W. Donker. Op uitnoodiging van Vedehova hield dhr. W. Donker uit Rotterdam Woensdagavond in Hotel Verwiel een lezing over aHet controleeren van leder". Ofschoon door het actief bestuur van Vedehova op zeer ruime schaal aan deze voordracht publiciteit was gegeven, was de opkomst toch niet 2dó groot als men met recht voor dezen avond had durven verwachten. Vooral uit looierskringen had men zoe gaarne wat meer belangstelling gezien. Vooral waar Iemand als dhr. Donker een punt zou behandelen, dat de laatste jaren tot een strijdvraag is geworden, n.i. het Controlestempel. Door den voorzitter van Vedehova, dhr. Tak, werd dhr Donker met eenige vriendelijke woorden ingeleid. Hij zeide, dat de verwachtingen voor deze voordracht hoog gespannen zijn, maar spr. heeft de overtuiging, dai de heer Donker er in zal slagen de verwachtingen nog te overtreffen. Voordracht Donker. Eigenlijk zal ik niet veel nieuwe dingen zeggen, zoo verklaarde dhr. Donker. Maar hij wil doen als de dichter die een bloem plukt en ze aan de menschen toont, die ze anders ongemerkt voorbij zouden gaan. Spr. wil zijn onderwerp niet maken tot een simpel spel van vragen en ant woorden. Daarmee krijgt men geen dieper inzicht van het belang eener goede ledercontrole. Het is niet voldoende als men een onderdeel kent, maar men moet het vak in al zijn economische verhou dingen kunnen doorschouwen. Spr. wil zijn voordracht in drie deelen splitsen Ie. Wie hebben het ledercontrole- station noodig 2e. Hoe kan die controle worden verrichi 3e. Wat heeft die controle ons gebracht Aansluitende op zQn uitspraak dat men het vak in al zijn economische verhoudingen moet doorschouwen, een algemeene inleiding voorafgaan, die men zou kunnen noemenhet schoenmakersvak in de historie van de 19e eeuw. Toen de gilden afstierven ontkwam alleen deze streek aan de nadeelige gevolgen daarvan. Het karakter en de arbeid bleven hier onveranderd Maar in Holland en in het Noorden voelde men het gebrek van den Gildenband die eens de vakbroeders bond. Overal doken ze nu op met groote borden aan den muur: „Mr. Schoen maker." En ze waren niet in staat een reparatie naar behooren te ver vullen. Toen werd een schoenmaker syno niem met vrouwe armoede. Het vak werd gedreprimeerd en prijs gegeven aan de publieke verachting. Hoe kwam dat? Omdat het in het begin van de 19e eeuw hoe langer noe meer ontaarde in een knutselvak, dat niets met den ouden schoenma kersstijl te maken had Al die knutselaars, waarmede van daag de steden nog zitten volgestopt, noemt spr. kakkerlakken. Zij zoeken de warmte en ze kiijgen alles, maar met dat wat ze zoo hard noodig nebben. Dan wijst spr. erop hoe voor ruim 20 jaar werd opgericht de Bond van Schoenmakerspauooi.s en Schoen winkclieis van Nederland. Men had toen uitgerekend dat er in ons kleine landje niet minder dan 13600 schoen makcrspatioons waren. Ai die .schoenmakers" werden opgeroepen en op den dag van de oprichtingsvergadering kwamen er zeventien. Dat was de kern. Men wisi toen dat de scnoenmakerij, buiten deze centra gezakt was beneden alle peil. Steeds duidelQker kwam toen deze irits aan den dag: Weinig vakkennis, nijpende zorg en verachting. Spr. maakt dat duidelijk met voor- oeeiden uit eigen omgeving. De fiiosophie van den scnoenmaker uit die dagen was er een yan den Kouden grond. Men zat in armoede en rommel en schokschouderdeoch, van ons vak is toch niets te maken Oischoon de bond zich langzaam aan uitzette tot 1500 personen, bleet het toch nog „pompen of verdrinken". De oorzaak? Er waren er te veel die zich uitgaven voor schoenmakers. Men kan immers zoo gemakkelijk Oeginnen. Van een stoel maakte men een „werktafel* en de duurste uitgave was eigenlijk nog het bordje dai men had laten schilderen „Mr. Schoen maker," Als historische waarheid haalt spr. aan hoe voor 25 jaar een flinke schoenmakersknecht in de stad 13.75 per week verdiende bij een werktijo van des morgens zes tot des avonds naif tien. De oorlog bracht een hoog conjunc tuur, maar slechts kort, want spoedig volgde wederom verval. Spr. wees op de praktijken van sommige iederhandelaren, die een armen schoenmaker vol stoppen mei leer, dat hij onmogelijk kan verwer ken. De oorzaak ligt voor de hand Er was geen kennis, men had geen richtityn. Toen kwam er ook verandering in het looiproces. Voor dien was de kleine kuipiooier niet in veel beteren doen dan de schoenmaker. Groote risico zat er in dat kuipje en toen de machinale looierij kwam werd dai risico verlegd op Jonas, den armen schoenmaker. Kost wat kost, maar Jonas moest nu de kuip in. Spr. is nu aan het punt waarvoor hij gaarne meerdere lederfabrikanlen onder zijn gehoor zou hebben gehad Hij zou hun zoo gaarne de waarheid in het gezicht hebben gezegd. Spr. wil zich niet wagen aan een uiteenzetting van de verschillende looisysteemen. Al die systeemen op zich zelf laten hem eigenlijk koud. Voor hem geldt de kwestie, dat het risico heelemaal is verschoven. Het risico werd nu dienstbaar ge maakt tot een bron van inkomsten, werd als 't ware de regulateur van de winstmachine. Bij machinaal beheer heeft de fabrikant het in zijn hand leer te maken naar de vraag die ge 8teld wordt. Toen een handelaar eens afdong bij een lederfabrikant en ten slotte zei maak het dan zwaarder zoodat ik hei voor 95 cent kan krijgen, heeft spr gehoord dat de fabrikant antwoordde „ik kan er niets meer inbrengen". Spr. is nu gekomen aan de vraag: voor wie is ledercontrole noodig? De controle is noodig voor wie onbekend gemakkelijk konden dienen als winstobject van hen die slimmer zijn. Zegenrijk noemt spr. in dit verband het werk der Rijksvakschool, de steun van den heer v. d. Waerden en in 't bijzonder de groote taak van den heer Hoek, die door zijn wandelcursussen de oude schoenmakers tot eenige ont wikkeling brengt. Hierna kondigde de voorzitter een kwartier pauze aan. Na de pauze begon dhr. Donker aan zijn tweede vraagHoe kan ledercontrole worden verricht. Voor den Bond begon nu het moeilijke vraagstuk. Men sprak er bty den Voorlichtingsdienst over en het ls begrijpelijk dat den leider van dat instituut een objectieve houding ge- boden was. Het bestuur ging uit van het stand punt: het Proefstation Is een instel ling van het Rijk ten behoeve van de lederindustrie, niet in „beschrenkien" zin, maar voor de geneele schoen en lederindustrie. Voorzichtig is men toen aan het werk gegaan. Zich herinnerende het woord van Douwes Dekker: „Denkt desnoods verkeerd maar denk zeif", ging de bond den donkeren weg op van de ledercontrole. Spr. heelt nog nooit zooveel verguizing ondervonden als in de enkele jaren dat hijzich beijvert voor een goede lederconirole. Duide lijker werd steeds dat de waarheid een moeilijke weg gaat. Maar met de leugen wint men 't nooit. De grond slag van de ledercontrole is, dat de aargekteede leugen het nooit of te nimmer van de naakte waarheid zal winnen. De schoenmakers vragen nu waar aan kan ik zien dat ik niet oedrogen word Zij vragen een teeken en kun nen niet op tegen de rappe long van den handelaar. Men ehchi zekerheid Het is paradoxaal, zegt spr., maar nochtans de waaiheid, dat onze zekerheid grooter werd naarmate onze onzekerheid grooter werd. De zeker heid n.l dat schijnbaar goed leer verzwaard is. En het dossier werd grooter van de onzekerheid van het leer. Hier had men de kankerbaccil der lederindustrie. Terwijl men ge loofde dat de z g. ouderweisch looi ing goed was, kreeg men ontstellende analyses van 27 pCt. uitwaschbare sto ffn De arme schoenmakers, die om hard leer vroegen, hooiden niet den versto len lach achter de looierijdeuren. Spr. heeft croupons zien verwerken van 16 pond en zwaarder en kent een collega die voor kort nog 37 pCt. leer verbruikte. Door leer met con- trolestempel te nemen heett deze laatste het leerverbiuik van 37 pCt. kunnen brengen op 22 pCt. Een oogenoiik staat spr. stil bij de normen die door het Proefstation werden gesteld. Men wilde een norm. niet te hoog en niet te laag. bij 50 Gr. had men voor vachelecr aanvan kelijk 18 pCt., doch bij een gemid delde temperatuur van 40 Gr. kreeg men een lager percentage en weru dit vastgesteld op 17 pCt. Toen ontbrandde de strijd. Er werden met de iederhandelaren onderhande lingen geopend, Spr. heett zich latei teruggetrokken omdat hij niet met heterogene menscnen kan samen werken. De toestand werd redeloos toen de vraag van de scuoenmakers weru afgewezen. Maar met dat al kwam er animositeit. Men dacht, die schoen makers kunnen toch niets vinden. Niemand wilde aanvankelijk mee werken en spr. zei men, dat hij een krankzinnigenwerk begonnen was. Toert is spr. een weck op reis ge- weest en keerde terug met 't resultaat dat zich 18 ledeilaonkantcn oy controle station aanstoitn. Vanzckcrc zijde bleef men doorgaan met ver dachtmaking. Maar de waarheid bleet en ts nog aan den kant van den bond. De schoenmakers vragen tets wat den lederhandel ten goede komt 'tCon trole stempel geelt den bonafide handelaar een pracht tip. Spr. heeft verleden week reeds de 60ste stempelaar laten inschitjven. Ten slotte komt spr. aan de derde vraag Wat is er mee bereikt Dit: dat deze week een groot fa brikant zei: er ls nog nooit zoon goed leer gemaakt ais irt den laatsten tijd. Nu zijn ook de bedriegers aan den dag gekomen. De pauper schoen maker van vroeger is nu geworden een net burgeiman. En zijn er nu 2000 in den bond die zich vrij ge vuenten hebben. Hoek heett er vooi gezorgd, dat de schoenmakeis nu de kwaliteiten, de gesteldheid van een croupon kunnen beoordeelen. Eiken dag komen er nog vragen als deze voldoet mijn leder aan de normen van 't controle station Dat alles tezaam noemt spr. vei heugende tee kenen. Mer. heeft een looier wel eens ver. geleken met een melk verknoeier. Maar dit is volgens spr. 'n vergelijking die mank gaat. Iemand die water bij de melk doet, is bewust een bedrieger. Maar een looier die 30°/o in het leer brengt, krijgt ten eersie al geen l00°/o en kan ten slotte om concurrentie ge dwongen worden. Spr. noemt geen enkel lederfabrikant een opzettelijk bedrieger, 't Product werkt 't bedrog in de hand. 't Controle stempel heeft er ook toe bijgedragen, dat men nu weer voor goed leer een behoorlijken prös krijgt. De schoenmaker die eenmaal ge. proefd heeft van het proefstation en zijn leerverbruik op 22°/0 wist te brengen, denkt er niet aan om dit weer tot 40°/, op te voeren. Hij kent zijn voordeel. Een hartelijk en lang applaus volgde op de boeiende causerie van de heer Donker. De heer Tack sloot dezen avond met een passend dankwoord en wees nog eens op het streven en 't doel dat Vedehova voor staat. Lezing Herman de Man. Daartoe uiigenooaigd auor het Let terkundig Comité gat rietman ucMau Dortdetdagavond in hotel Ver wiel een lezing over het vernteuwue realisme. De publieke belangstelling was zeel gering. En de vele iiiuisbtijveis heb ben weer eens ongelijk gehad dooi bij de kactiel ie my ven. ue lezing van de Man was noogsiitiicrreasani, op een goede luctatrhisiotische basis mei psyshologische en fiiuso- pmsche sieunscis. Allereerst nam de Man de gedachte weg ais zou nel realisme ecuscnuine vertelkunst zyn, vei Ouden lectuur. Technisch duidt spr. hel realisme aan ais de posniel adjcciufiuozc ver tel ling. Sinds de opkotnsi van net ica itsrne valt heel nel volk in de litera tuur. De eenzyuige fifeuitnvan vrucgct maken daar piaais «oor hei gansenc volk in zijn oottie mengeling, £>pr. wijst op het diepgaande vctschtl van hei realisme mei hei kiasstctsmc, mei alleen in de kunsi maar ook in de p^cnologie. Het kiasstCisnte kent geen achakcciihg, geen nuance, maat Oeetdl hel volsttekie Wezen. Dan geelt spr. de giaducele tus- schenvotmen aan van net realisme, o.v. hel cymboitsehe, 'i lynschc proza, de ncoromantiek e.a. Spr. kan niet verklaren waar hei huidige realisme Vandaan komt. Toen de Fiansche revolutie de ockroning van de oourgcoisie biaeht weid ei voor de liiciatuur een nieuw groot veld geopend, uc ourger in opkomst werd een dankbaar object voor kuns tenaars ais Moirete en de Batzace.a Dan wijst spr. op de wisselwerking die unbewusi plaats heelt tusschen den tijdgeest en den kunstenaar. Dat z.g. tweede gezicht van den kunstenaar, dat kunnen voorzien, is moeilijk ui niet te verklaren. Spr. is van oordeel dat de basis zooais de letterkunde deze kent thans in de bouwkunst nog zoek is. Men oehoett daarvoor niet ver te gaan om dat te zien. Doelende op de bi. Jan alhier, zegt spr. de een bouwt een Moskee, de ander weer een Isiamsche enz. Kortom, veroand is er niet. Het realisme in de literatuur volgde de tijdsomstandigheden, bleet triscn en jong en is nu voor iedereen. De verantwoordelijkheid van den realist, zegt spr. is zeer groot. Hei realisme is een sociale kunst gewor den. Toen de revolutie het recht op ge- iuk predikte (Tnumisttscn veikiaar> o staat er geen reent op materieel geiukj werd du een machtig en groui geluld In de literatuur. Maar hel recht up geluk weid verkeerd verslaan, was gericht op unieven en uitsluitend ge idenuffcceid met materie. ï.et realisme werd Sixueel Hel had de lietde als ooispiong maar is ver worden tot een hcidensche iheurie. Een donkere loopbaan hecti hei door loopen. Ais tusschenphase noemt spr. nog net naturalisme. Technisch gesproken is deze vorm het vooikcuriooze rea lisme. Hel naturalisme heelt geen doel. Veideifclijk en onjuist acnt spr.de theorie l'ait pour l'art. Na de pauze vei klaarde de Man, de verdere omwikkeling van het rea lisme, dat zich steeds meer begon te veitynen. Als voorbeeld stelt spr. de ouigeiiljke school: Robocrs. johan de Meesier, Ina Buudier Bakker. De geluksiheone wordt nu geker stend door de p*ycnologie. Maar ook deze kunst ls beperkt materialistisch Echtscheidingen woidcn eengeiield onderwerp en bij voorkeur beeldt men lijdende menschen die zich mei kunnen uuleven. In geen enkel op zicht wordt de deernis uiigesptoken van den mensch die God verloren neeit. Deze diepste ellende is dooi net realisme van ae burgerlijke school voorbij gezien. In dezen voim is hei realisme artistiek puur en mei sociaal riet eeuwigneiüsgcvoel is losgelaten en de litlde wordt alleen-pnysiek verstean. De schoonheid van du rea lisme is dcstruciiel, en de psycholu gische anaiysc leidt hier tot vertij uing van besualueit Toen kwam 't genezend recept heel eenvoudig, de Goddelijke krachi werd wederom in het realisme be trokken. Spr. verklaart dat het ver nieuwde realisme een prachtige toe komst tegemoet gadt. De religiositeit ontwikken zich in de Maatschappelijke consiiuctie. In Frankrijk sprak jul Romein hei verlossende woord. Nu moet er eerst nog komen nieuwe collectiviteit des gcestes. Spr. zegt dat we schoonheid hebben verloren. We moeten haar weer terug zoeken. Een dankbaar applaus kwam uit de zaal voor deze goed doorwerkte voor dracht, waarvan wij natuurlijk slechts eenige punten kunnen geven. De heer van Liempt dankte den spr. en 't aandachtig auditorium onder mededeeling dat dit wel de laatste lezing zou zijn. Ondanks het feit dat de heeren de Man, van Moorsel, Mr. Timmermans en Jan Verhoeven zeer tegemoetkomend waren voorwat de honoreering aangaat, staat 't comiié andermaal weer voor een financieel te kort. 't Comiié zal 't begonnen werk moeten stopzetien, tenzij er een andere basis gevonden wordt en Jaarvergadering der afd. Waalwijk van aen TV. C. B. De opkomst der leden naar deze jaaivergaaentig was Slechts matig, 't was ongeveer naii acht eer deze legen nait zeven uitgeschreven vtrgaaeiing door den voorzitter, den heer J. v. Loon, weid geopend. Door den sccreiaris, den heer v. Spaandonk, werden ue zooats altijd keurig verzorgue notulen aer vonge veigaueririg vuurgtlczen en door ue veigauenng goedgckeuid. Un hei jaarvcisiag 1928. eveneens door den sccreians uugebiachi, biykk aal de inkomsten in luiaai beliepen 11824.03. de uitgaven in toiaai 11775 58 zuouai er een bang saido is van t 48.45, Met de oude schuld gaat het in flink tempo omlaag. bedioeg deze op t Jan. 19^8 t 9708.12, tnans isnemug 18978 73 en ais men in aanmeiking nctmi dat daaionaer ook tiet paknuis is bcgiepen, dan is de eigenlijke scnutü op siecdis t Z978.73 le sielicn. Eenige leden viagcn innemingen aangaande net onueizoek dai zuu wuiucn ingesteld In dc boeken van den oud secretaris. De secretaris doet voorlezing van net rappoil van den inspecteur. Hieruit ohjkl dai dei onderzoek nep over de jaren 1925 en 19z6 icsamcrr. in loiaai blctg omvangen 1 4434 74 ungaven 144U7 61, zoodal tr nog een saldo was van i z7.l3. Door den oua-secreiaris was reeds 124 afgedragen, na verdere loe- iicnung bleek mj nog slecnis 2 cent veiscnulüigd te zijn. Voor die 2 cent heett de vereeniging 120.onkosten gemaakt, ni. f 15.aan den inspecteur en i5.~ reis- en verblgtkosten secre taris. Besloten wordt deze aangelegenheid verder te laten rusten. Verslag paardenverzekering 1928. Hieruit blijkt dat er op 1 Jan. 1928 een batig saldo was van i 10l3,lb7a, aan premie was ontvangen i 950 6z'/a, andere onivangstentesamen 1344.24'/a, totaal i 2308 03"/a. De uitgaven beliepen totaal 115/3.61, zoodat er op 1 jan. i9z9 een batig saido was van l 984 42 De commissie met het onderzoek der boeken belast, verklaarde alles In orde te nebben bevonden. De benoeming van een nieuw lid in de commissie van onderzoek werd aangeiiuuden (ut deuajaarsvergadenng. De bestuursverkiezing moest van de agenda worden atgevoerd, omdat niet ac neilt van het aantal leden aanwezig was. Hierna werd den leden gelegenheid gegeven bestellingen te doen op super, &arX eu zaatgiar.eri. De scCrciaiis merkte op dat de super veel ln prijs gestegen ls. Werd try rut neden voor 12.55 per zag van lOO A.U. geleverd, itiai.s is ue piijs 13.40 iranco aan de naven. Toen gceli ue sdcretans ln over weging urn met ie wacnicn met super ie bestellen indien men nem nuourg neeti, want de prys zal veider op l 5 6ü en mrsscnicu nog veel nooger gesierd Worden en men zal Ucm anders niet tijdig meer ont vangen. uc reeds bestelde super wordt natuurlijk tegen 13 55 atgcievera. Veiscnrllenüe leden geven nicrua nog bestellingen van super up. De pi ijs van zegenaver is f 17.50 voor eersie en t 16.50 voor tweede nabouw, at 's Bosch. Voor thuisbren- gen komt er nog t 0.27 per 100 K.G. uy. Zaaierwier. kosien 127.50. Men ncetl nog enkele dagen gelegenheid oesiellingtn hiervan by oen secretaris up te geven. De secretaris zegt verder bericht te nebben ontvangen, dat het niet zeker is dal bestelde pooiaardappelen zuilen kunnen geleverd worden, daar er veel bevroren schijnen te zijn. Men doet dus verstandig zoo mogelijk zich elders te voorzien. Er is center nog mets positie! van te zeggen, misschien valt het nog wei mee mei nel bevriezen. Indien men rrog aardappelen te veel moent nebben, kan men dit eveneens aan den secretaris opgeven, want deze neeil van importeurs verzoek gekregen om zooveel mogelijk aaidappclen op re koopen. Er blijken er temer onder de leden geen te veel te zijn Hei bcSiuur deelt verder mede dat net niet kan adviseeren tot hel op lichten van een eigen verkoopveree- inging naast de in Drunen beslaande. uc leden van den N. C. B.kunnen eventueel ook van die vereeniging in Drunen gebruik maken. De voorzitter zegt dat door verschil lende leden aan het bestuur is verzocht om voortaan ook gezamenlijk steen kolen in te koopen, zooals nu met kalk e. d. geschiedt; men kan deze dan aan het spoor afhalen. Het bestuur is hiertoe wel genegen en verzoekt belanghebbenden om tijdig hunne be hoeften tegen den volgende winter op te geven. Ten slotte wekt de voorzitter alle leden op om zooveel mogelijk mede te werken om de veemarkt, die men in Waalwijk weer opnieuw wil laten opleven, te doen slagen. Als de boeren er met hun vee komen dan zullen er ook wel kooplieden komen. De leden blijken veel voor een opbloei der Waalwijksche veemaiktte voelen. Men zal het vooral apprecieeren dat er premies worden beschikbaar

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1929 | | pagina 9