Heeren- en Kiiiflerhieedin}
magazijn ie Adelaar".
VoorHoed of Pet
Bernard Vaes
Schoonmaak
Hoeden en Petten
„Het Anker"
Pat is JE ADRES.
H. VERHULST,
Voorjaar 1929.
blad eenige mededeelingen gedaan
over den toestand van het grasland.
Het eerste punt, waarop ik de aan
dacht vestigde is dit, dat de ontwate
ring' nog zoo heel veel te wenschen
overlaat. In verband hiermee moge ik
thans -over bovenstaand onderwerp
hier ter plaatse eenige opmerkingen
maken.
Een van de grootste bezwaren waar
mee men over het algemeen te kampen
heeft bij de uitoefening van het land
bouwbedrijf, is een te hoogen stand
van het grondwater. Met dezen stand
komt veelal het peil van het slootwa
ter overeen. Een te hoog peil in de
sloot wijst dus vaak op een te hoogen
grondwaterstand.
In de 2e plaats kan opgemerkt wor
den, dat er ook dikwijls geheel ver
keerde inzichten bestaan omtrent het
meest gewenschte sloot peil, eventueel
den meest gewenschten grondwater
stand. Daarom zij het mij vergund het
volgende over deze kwestie in dit blad
mee te deelen.
1. Voor alle zand- en kleigronden
en voor alle landbouwcultures is het
wenschelijk in den winter het peil zoo
laag mogelijk te hebben voor de
veengronden is de toestand anders.
Deze moeten voortdurend een vrij
hoog watergehalte hebben. Drogen ze
sterk uit, dan nemen ze later hoogst
moeilijk of in het geheel geen water
meer op. Daarom mag hier de stand
van het grondwater niet te laag zijn.
In den zomer moet de toestand als
volgt zijn:
2. Bij gedraineerd bouwland is het
wenschelijk, dat de stand laag is, b.v.
minstens 1.20 M. beneden het maai
veld.
3. Bij gedraineerd grasland kan 'n
overeenkomstig peil als wenschelijk
worden beschouwd.
4. Ongedraineerde perceelen bouw
land op kleien zavelgronden moet
men zoo spoedig mogelijk draineeren.
Laat de stand van het slootwater een
behoorlijk diepe drainage niet toe, dan
moet deze verlaagd worden.
In enkele polers is men van mee
ning, dat ook zonder drainage de bo
dem ten allen tijde voldoende ontwa
terd kan worden. Dit wordt dan toe
geschreven aan de aanwezigheid van
spleten in den ondergrond of aan een
veenlaag onder de klei. Door dit een
en ander wordt een snelle waterbewe
ging naar de slooten mogelijk en wordt
drainage overbodig.
5. Het draineeren van zandgronden
ban onder omstandigheden ook zeer
wenschelijk zijn, wanneer ze niet be
paald een hooge ligging hebben. Be
hoorlijk vruchtbare, niet te hooge
zandgronden komen er het eerst voor
in aanmerking. (In het Westen van
mijn ambtsgebied beeft men er zich op
zandgrond ook meermalen mee bezig
gehouden).
6. Met het draineeren van blijvend
grasland houdt men zich over het alge
meen minder bezig dan met de drai
nage van bouwland. Een bezwaar voor
den grasgroei is dit draineeren niet en
in vele gevallen wordt een gunstiger
toestand verkregen, wat de graszode
betreft. Het is echter nog niet uitge
maakt in welke gevallen het drainee
ren van grasland beslist rendabel is.
7. Als men ongedraineerd land
heeft, dat door greppels ontwaterd
wordt, dan moet het slootpeil natuur
lijk beneden den bodem van de greppels
zijn. Een lagere stand levert voor de
cultuur geen voordeel, maar ook geen
bezwaar op. Een lagere stand, zou wen
schelijk kunnen zijn met het oog op
gedraineerd land, dat elders in de
zelfde polder gelegen zou kunnen zijn.
Bij aanwezigheid van een veenlaag
in den ondergrond kan het wenschelijk
zijn, dat het peil eenigszins hoog is
om uitdroging van de veenlaag te
voorkomen. (Zie punt 1).
8. Heeft men ongedraineerd gras
land, dan is een slootpeil van pl.m. 50
c.M. beneden het maaiveld voldoende,
als de greppels niet dieper zijn. Een
lagere stand van het slootwater levert
voor het grasland geen bezwaar op,
zelfs al zou deze stand meer dan een
Meter beneden het maaiveld zijn. Een
plotselinge verlaging van den grond
waterstand kan voor grasland echter
bedenkelijk zjjn. Moet een verlaging
plaats vinden, dan is het beter, dat dit
geleidelijk gebeurt, zoodat de graswor
tels in de gelegenheid, zijn de verlaging
van den grondwaterstand te volgen.
9. Bij de twee voorgaande punten
heb ik aan zandgronden, zavelen
kleigronden gedacht. Ligt er moer on
der een kleilaag van 30 40 c.M. dikte,
zóoals dat meermalen voorkomt, dan
moet er aan worden gedacht, dat het
water aan deze moerlaag niet al te
zeer wordt onttrokken (Zie punt 1).
Overigens is men op kleigronden veel
al van meening dat hoog gelegen gras
landen beter van kwaliteit zijn dan
laag gelegen perceelen.
10. Het inzetten van water in de
slooten heeft voor de voorziening van
de planted met water geen beteekenis,
zoolang het peil van het slootwater
beneden den bodem van de greppels
blijft, omdat bet indringen van het
water uit de slooten veel te langzaam
gaat. Blijft de stand van het slootwa
ter dus beneden den bodem van de
greppels, dan zal dit geen invloed van
beteekenis hebben op den stand van 't
grondwater, d.w.z. eene periodieke
verhooging of verlaging van het sloot
peil zal dan van beteekenis geen ver
andering brengen in den stand van 't
grondwater.
Dit geldt natuurlijk niet. als men
met een ondergrond te maken heeft,
waar b.v. scheuren of spleten inzitten
of die op een andere wijze ZEER
doorlatend is. Dit komt misschien niet
vaak voor.
11. Bij het voorgaande heb ik in
hoofdzaak aan het slootpeil gedacht.
Betreffende de grondwaterstand zij
opgemerkt, dat deze altijd tamelijk
laag moet zijn. Hierdoor en door een
diepe bewerking van den grond zal 't
diep wortelen van de gewassen (ook
van de planten op bet grasland) in de
band worden gewerkt.
Er zal op deze wijze meer worden
geprofiteerd van den voedselvoorraad
in den bodem en in tijden van droogte
zal men biervan minder gauw nadeel
ondervinden.
12. Op zandgrond moet men het
diep wortelen van de gewassen bevor
deren, hetgeen men kan doen door:
a. Den grond diep te bewerken.
b. Hierdoor ook in diepe lagen de
humus met den grond te vermengen
en op deze wijze de structuur en daar
mee de watercapaciteit tot grootere
diepte te verbeteren.
c. Gewassen in de vruchtwisseling
op te nemen die van nature diep wor
telen. De openingen, die door de wor
tels van deze gewassen in den grond
worden achter gelaten, zullen door
minder diep wortelende worden benut
om er in door te dringen.
In verband met al het voorgaande zij
tenslotte opgemerkt, dat op lichte
gronden of op gronden met sterk door-
latenden ondergrond de stand van het
water in de slooten in den zomer wel
eens te laag kan zijn, met het oog op
het gevaar, dat de stand van 't grond
water hierdoor wel eens te laag zou
kunnen worden.
Op; kleigronden, die geen ondergrond
bezitten met een zeer bijzondere door-
latendheid, bestaat er echter ook in
den zomer geen gevaar voor, dat de
stand van het slootwater voor den
groei van de gewassen te laag kan
worden. Een zeer lage stand is zelfs
op de kleigronden in den zomer zeer
wenschelijk, om o.a. de zekerheid te
hebben dat men het overtollige water
ook spoedig kwijt kan worden.
Moeten de slooten dienen voor drink
watervoorziening voor het vee, enz., of
voor afschatting van perceelen wei
land, dan moet er natuurlijk een vol
doende hoeveelheid water in zijn.
De Rijkslandbouwconsulent
H. E. HUIZENGA.
Breda, 1929.
GEMENGD NIEUWS.
Revisie in dp mak (Hes en-Nieuwer kerk?
In verband met de opzienbarende be
kentenis van het .echtpaar Kr. te Rot
terdam in zake den moord te Giesen
Nieuwer kerk, waarbij zij medegedeeld
hebben valsche verklaringen te hebben
afgelegd, ten gevolge waarvan Klunder
en Theunissen tot 15 jaar gevangenis
straf zijn veroordeeld, had een corres
pondent van „De Tel." een onderhoud
met mr. H. N. J. C. van Meerten, ad
vocaat te Den Haag, die destijds Klun
der als verdediger was toegevoegd.
De heer van Meerten deelde mede,
dat de procureur—generaal bij den
Hoogen Raad, mr. Tak, in het onder
houd dat gisteren heeft plaats gehad,
de toezegging heeft gedaan, met den
meesten spoed en de grootste nauw
keurigheid een onderzoek te gelasten
naar de gepubliceerde feiten en de
justitie te Dordrecht in deze instruc
ties te geven.
Bij den Hoogen Raad werd tevens
gedeponeerd een schrift van vrouw K.
uit Rotterdam, waarin zij een uitvoe
rig verhaal heeft gedaan hoe zij tot de
valsche verklaring onder pressie zou
zijn gekomen en verder een briefje
van den Rijks-rechercheur De Jong,
thans te Utrecht, waarop hij volgens
vrouw K. zou hebben geschreven, wel
ke verklaringen het echtpaar K. voor
de Rechtbank zou hebben af te leggen.
Eep onmiddellijke invrijheidsstelling
is niet bepleit bij de gisteren gehouden
conferentie, maar wel een revisie van
het arrest van het Haagsche Gerechts
hof, waarbij zij tot 15 jaar gevangenis
straf werden veroordeeld.
De Hooge Raad heeft de gegrondheid
van de te berde gebrachte feiten te on
derzoeken en kan dan de zaak naar
een ander gerechtshof, niet het Haag
sche in dit geval, verwijzen. De Hooge
Raad kan voorts in zulk een geval ge
lasten, dat de tenuitvoerlegging van
het arrest geschorst wordt. Ruim drie
jaar is mr. van Meerten met deze zaak
bezig geweest. Op verzoek van de aan- j
nemers Stuy te Baarn, by wie beide
veroordeelden werkzaam waren voor
den moord op den seinhuiswachter,
heeft hij een nieuw onderzoek ter hand
genomen, omdat voor hen de onschuld
van beiden vaststond.
Revisieverzoeken hadden echter geen
succes, omdat het echtpaar K. bij zijn
afgelegde verklaringen bleef. Later
heeft mr. Roobol, advocaat te Arnhem,
zich op verzoek eveneens met het on
derzoek belastbij heeft 2 April j.i. 'n
nieuw revisieverzoek bij den Hoogen
Raad ingediend. Daarin was echter
nog geen sprake van de verklaringen
van bet echtpaar K., die pas een paar
dagen later gevolgd is.
Dat het echtpaar K. nog wegens
meineed vervolgd zal worden, schijnt
niet tot de onmogelijkheden te hooren.
In het Westelijk deel der Veree-
nigde Staten is de hittegolf van de
laatste dagen gevolgd door sneeuw
stormen en een hevige vorst.
Deze plotselinge omslag van het
weer, die bijna zonder wedergade is,
heeft verscheidene slachtoffers ge-
ëischt, benevens een groot aantal ziek
tegevallen veroorzaakt.
Op de Hudson werd de scheepvaart
bijna onmogelijk gemaakt door een
sneeuwstorm, welke het uitzicht onmo
gelijk maakte.
Te Gemantown in Pennsylvanië,
waar de thermometer Maandag nog
op 90 gr. Fahrenheit stond, is Woens
dag veel sneeuw gevallen.
In het Noorden der stad Neuren
berg heeft zich een vreeselijk familie-
dama afgespeeld. Een 67jarige lee-
raar, die eenige jaren geleden gepen-
sionneerd was, loste een schot op zijn
34jarigen zwakzinnigen zoon en
trachtte daarna zichzelf door een
schot in den slaap te dooden.
De man leed reeds eenigen tijd aan
een geschokt zenuwgestel en aangezien
hij geloofde, dat hij niet lang meer zou
leven, wilde hij zijn zoon mee den dood
innemen, teneinde zijn vrouw van de
zen last te bevrijden. De zoon kreeg
slechts een licht schampschot, terwijl
de vader in levensgevaarlijken toestand
naar een ziekenhuis moest worden ver
voerd.
De te Nieuw—Borgvliet, bij Ber
gen op Zoom, alleenwonende bejaarde
vrouw van G., die Vrijdag j.l. tijdens
het aanmaken van een kachel met haar
kleeren in brand geraakte, en met ern
stige brandwonden naar bet Algemeen
Burger Gasthuis alhier moest worden
vervoerd, is aldaar aan de bekomen
verwondingen overleden.
Te Landsberg aan de Warthe
stapte een 67jarige vrouw in den
sneltrein naar Schniedemülil, inplaats
van in het boemeltreintje, waarmede
ze naar haar dorp wilde terugkeeren.
Toen de vrouw de vergissing bemerk
te, sprong ze uit den zich in volle vaart
bevindenden sneltrein. Ze werd zoo
ernstig gewond, dat ze weldra over
leed.
KUNST EN LETTEREN.
Mevrouw Noordewier-Reddmgius te
's Bosch gehutdigd.
Ter gelegenheid van haar zestigsten
verjaardag werd j 1. Zondag Mevr. A
Nourüewier-Rtaaingius irt de grooie
zaal van het Concerigtbouw door hei
Koninklijk 's Hcrtuger.Dus.th' Mannen
Koor en Bosch' ücmer.ga koor, op
zeer bijzondere wijze genuidrgd.
Het feit, dat deze grooie Neder-
landsche zangeres Brabarasche is,
ze werd op 1 September I8b8 te
Deurne geboren, gal aan dn con
cert een heel eigen karakter.
Een eere-comné, waarin o.a. zitting
hadden genomen de Commissaris der
Koningin, de oud burgemeester en
burgemeester van 's HertogenDosch,
de burgemeester van Deurne, de voor
zitter van 's-Hertogenbosch Belang'
en de leiders der verschillende kunst
vereenigingen, was te harer eere
samengesteld.
„Het Huisgezin" had bij deze gele
genheid een huldigingsnummer uitge
geven, waarvoor de burgemeester van
's Hertogenbosch mr. F. J. van Lan
schot, Willem Mengelberg, Evert Cor
nells en anderen bijdragen hadden
afgestaan.
Van de groote bewondering, die
men ook in de hooidstad van de Pro
vincie Noord-Brabant voor haar heeft,
gaf een stampvolle zaal op enthou
siaste wijze uitii g.
Namens de gemeente 's Hertogen
bosch Bosch'Gemengd Koor, Konink
lijk 's-Hertogenbosch Mannenkoor,
Bosch Belang en 's Hertogenbossche
Kunstkring, heeft mr. F. J. van Lan-
schot haar na afloop van het concert
gehuldigd.
Hij gewaagde van den trots der
Brabanters haar een der hunnen te
kunnen noemen en sprak de verwach
ting uit, dat weldra in de Ned. Her
vormde Pastorie te Deurne een gevel
steen zou worden onthuld, vermeldend
dat daar de Brabantsche Aaltje Red-
dingius op 1 September 1868 werd
geboren.
Verschillende bloemstukken werden
aangeboden, waaronder een fraai
bloemstuk der gemeente Deurne
daarnaast een oorkonde van het
Bossche stadsbestuur, een boekwetk
„Brabant in beeld" van Bosch' Belang
en een Bossche koek van de be
kende fiima j. Suijs.
Paus en Koning.
(Vrqheids Cantate).
Ter blijde herdenking van de op
tossing uer Romcinscne kwestie en
net a.s. gouueit PiicsieijuDiié van
Z H. Paus Pius XI zal binnenkort bij
den muziekuligtver A. Biemans te
Üisieiwijk, verschijnen een feest
cantate ouder bovenstaar.den titel.
Deze cantate werd gecomponeeto
door üert Heer j. van Nuenen u
Berlicutn op tekst van Kap. P. van
Riet. Ze is geschreven voor drie
stemmig Mannenkoor, Tenor en
Bariton-solo, Kwartet, Volkslied en
Orgel- ot Pianobegeleiding, in alte
opzichten een schitterende aanwinst
voor onze zangkoren 1
geeft menige huisvrouw en dienstbode ruwe
en roode werkhanden. Deze worden weder
om spoedig gaat, zacht en blank door furol.
DRUNEN. Door enkele personen is
een bijcenkumsi genuuuen om ie
nomen tot een Corrmé iet gelegenheto
van het 50 jarig priesterfeest van Z. H.
Paus Pius XI Het comité is gekozen
en bestaat uit: den WetEerw. Heet
Kapelaan Wiltems, President en de
neeren J. Peldeis, L. Pijnenborg, L.
Sikkers en jos. v. Kessei.
Dezen winter is voor het eerst
alhier eene huianouüschool opgericht,
waaraan verschillende jongens heD-
ocn deelgenomen. Thans worden reeds
plannen Ocraamd om lot een tentoon
stelling over te gaan, welke wij spoedig
verwachten,
Mocht de groote tentoonstelling
van den Missienaaikring zich j 1 Zon
dag in een druk bezoek verneugen,
met minder was dat op Maandag en
Dinsdag, waarop talrijke vreemdelin
gen van uit den ve.reii omtrek ge
nomen waren om de prachtige kieeren,
eigenhandig door de dames gemaakt,
in oogenschouw te nemen.
Wij zagen veie Eerw. Geestelijken
en andere autoriteiten, welke zien dt
moeile getroostten een kijkje te nemen,
waarvan zij geen spjji genaü hebhen.
Het was wel de moeite waard om
dezepriesterkleeren, altaarparamenten,
processie benoodigdheütn, in een
wuord een geneeien uitzet voor dt
nieuwe kerk van pastoor Pater de
lager, in Wanbi, N.Guinea bestemd,
ie zien.
Bij deze gelegenheid werd door de
Eeiw. Paters van het H. Hart te Til
ourg een film gegeven over de missie
van Ned. N Guinea, alwaar Pater van
den Bergn, welke deze lezing gat,
ruim 28 jaren is werkzaam geweest
Onvermoeid verklaarde Z Eerw. uren
iang de schoone lichtDeeiüen die op
net doek werden gebracht over dt
Missie, Wij kregen te zien vooreerst
net vertrek der Missionarissen vanai
net Misstenuis te Tilburg, per trein,
om later met een grooie boot te rei
zen naar Batavia en vandaar verder te
gaan naar Colombo, een der groote
navens van Java. Spr. voerde ons
verder naar Makassar, Soerabaja en
Celebes, waar hij liet zien hue dt
rouwen aan den arbeid waren om
nun eigen kleeren te weven en ook
oij het oereiden van het etenverdei
ae verschillende volksspelen en feest-
dansen, die aldaar op gepaste mantei
geschieden. Verschillende Zusters en
Paters werden op het doek vertoond,
alsmede vele kerken en scholen, ge
bouwd door Paters en Broeders uit
Holland. Hij liet duidelijk uitkomen
dat er nog veel kan en moet gedaan
worden, doch de noodige steun ont
breekt. Veel moet er gegeven worden,
veel is er noodig om nog vele heide
nen terug te brengen op den waren
weg. Hieraan, aldus spr., kunt U
allen veel bijdragen vooral door gé-
bed, maar ook met stuffdijken steun.
Wij kregen tevens een duidelijk
beeld van den moeitevollen arbeid
der missionarissen en welken zwaren
arbeid ze moeten verrichten.
Ook werden de verschillende vak
ken welke daar worden uitgeoefend,
op het doek gebracht en hoe ze in
korten tijd een kerk bouwen met
eenige groote keien, bamboepalen en
eenig Indisch riet.
De Eerw. Pater hoopte ook dat in
Drunen veel gegeven zal worden en
als er ook jongens of meisjes zijn die
zich bereid vinden om daar ginds te
gaan zien, wij kunnen er nog veel
gebruiken. Spr. bracht dank aan de
dames van den Missienaaikring voor
het schoone werk wat hier voor de
Missie is tentoongesteld en hoopt ook
dat allen hun steun zullen blijven
geven, opdat er nog vele heidenen
kunnen bekeeren.
De WelEerw. Heer Kapelaan dankte
den Pater voor zijn schoone en leer-
VOOK HANDEL EN INDUSTRIE.
Het aangewezen adres
voor Uw
Hinthamerstraat 5,
- DEN BOSCH. -
Voordeellger als elders.
Zondags tot 12 uur geopend.
naar
Vughterstr. 65, DEN BOSCH.
ONTVANGEN NIEUWE COLLECTIE
Cmque modellen.
HEMDEN, tevens met afknoopbare
Manchetten,
(HEMDEN, óók naar maai).
Heerenmodemagaztjn.
Markt 5. DEN BOSCH.
Telefoon 841.
zame rede en de dames voor hunne
actie. Hij bracht tevens dank aan alten
die iets tot het welslagen der Missie-
lentoonstelling hebben bijgtdiagtn.
Daarna weiden een 6U tal prijzen
verloot, weike gedurende de tentoon
stelling waren te zien. De eerste prijs
vlei ten deel aan H. Brok. De andere
prijzen werden eveneens uitgereikt,
waarna per slot van rekening een
groote menigte met lichte beurzen
nuiswaarts keerde.
De uitstag van deze tentoonstelling
heeft de hooggespannen veiwachtln-
gen verre overtreffen. Drunens Ka-
inolieken hebben getoond, ook hier
de missie-actie hoog te willen op
voeren. De naaikiing mag met genoe
gen op zijn werk neerzien.
CAPELLE. Gedurende de maand
Maart werd in de Rijkspostspaarbank
op het nulppostkantoor alhier ingelegd
16998,58 en terugbetaald 14264.25.
A.s. Donderdag 25 April, des
voorm. van hal! tien tot 12 uur en
des nam van 1 tot 4 uur, zal in het
gymnastieklokaal der O. L. School in
de Kom alhier, voor deze gemeente
de herijk van maten en gewichten
plaats hebben.
Voor de Ned. Herv. gemeente
a. d. Loonschendijk hoopt a.s. Zondag
des nam. 2 uur op te treden Ds.
Ewoldt uit Raamsdonksveer.
Tot visiteuse bij het douanekan
toor te Roosendaal (N.B.) is benoemd
onze vroegere dorpsgenoote, Mej. P.
v. d. Hammenv. d. Schans.
Voor het afhalen der weggeld-
kaarten zal op Vrijdag 19 April a.s.
des voorm. van 9 tot nam. 1 uur en
van 2 tot 4 uur in het gymnastiek
lokaal der O. L. School in de Kom
alhier zitdag worden gehouden, terwijl
voor dit doel te Vrijhoeve-Capelle op
Maandag 22 April d.a.v. des voorm.
van 9 tot 12 uurophet gemeentehuis
zitdag zal worden gehouden.
In de plaats van den heer J.
Eisenga, die overgeplaatst is naar
Giessen Nieuwkerk, is tot assistent
bij de Stoomzuiveifabriek „De Toe
komst" te dezer plaatse benoemd de
heer Antonisse te Helenaveen.
Met ingang van 15 dezer wordt
de arbeider-telegrafist bij de Nederl.
Spoorw. de heer J. Raben, overge
plaatst van het station Capelle—
Nieuwevaart naar Gennep.
Mej. J, H. Cové alhier heeft haar
benoeming tot onderwijzeres aan de
O. L. School te Vrijhoeve Capelle,
aangenomen.
Door gebrek aan belangstelling
is de Chr. Gemengde Zangvereeniging
„Halleluja* in de Nieuwstraat, naar
men ons mededeelt, ontbonden.
Het bouwen van een woon- en
winkelhuis voor den heer Nieuwen-
huizen in de Nieuwstraat is bij on-
derhandsche aanbesteding opgedragen
aan den aannemer J. H. Spierings
Zn.
Onze vroegere dorpsgenoot, de
heer L. P. Sterrenburg Pz.te Nijmegen,
die dezer dagen benoemd werd tot
onderwijzer aan een Chr. Schooi te
Veenendaal en aan die te Spiang,