KEÜNEN-MALINORÉ
STER-TABAK
STER
n 1
111 I
No.
DERDE BLAD.
2)a watervoorziening en
afwatering onzer folders.
(Plan Kleikx—Nieuwkoop).
I.
in een onzer vorige nummers stelden
wlj er onze lezers reeds mede in kennis
dat door de heeren Ctir. Kleikx en C. O
Nieuwkoop een plan was ontworpen
tot verbetering van de watervoorziening
en waterafvoer onzer polders en tot
ophelfhg van de bekende havenmi* ère.
Wij gaven daarbij een opsomming
van de gunstige uitwerkingen die de
verwezenlijking dezer plannen naar
Net oordeel van deze heeren zou
medebrengen. Onder deze gunstige
resultaten, in een 10—tal punten
samengevat, waren er van zoo groot
algemeen belang, dat begrijpelijkerwijs
met een slag de aandacht van publiek,
gemeente— en waterschapsbesturen op
deze aangelegenheid was gericht en
even vanzelfsprekend was het dat ons
blad gaarne zijn kolommen beschikbaar
stelde om alle bela ïgstellenden met de
bijzonderheden op de hoogte te houden
en wij ons beijverd hebben om nadere
gegevens en het oordeel van de meest
deskundige lichamen over deze plannen
te verkrijgen.
Wij beschikken thans, dank zij vooral
de medewerking van de ontwerpers
en niet minder van die van Ir. K> ügers
van het Rijksbureau voor de ontwate
ring te Tilburg, over verschillende
bijzonderheden die op dit plan betrek
king hebben en stellen ons nu voor
in een paar artikelen onze lezers
uitvoerig met een en ander op de
hoogte te stellen.
Een teekening van de betrokken en
ontworpen waterloopen vindt men
hierbij afgedrukt, aan de hand waar
van men gemakkelijker de beschrij
vingen zal kunnen volgen.
Allereerst memoreertn wij nog even
wat de ontwerpers zich voorstelden
met het uitvoeren van hun plan te
bereiken.
1. Zuiver drinkwater voor het vee
in den binnenpolder.
2. Zuiver drinkwater voor het vee
in den buitenpolder.
3. Stroomend water voor de in
dustrie.
4. Opheffiig van den onhoudbaren
toes'and in en rondom de Loint.
5. Het scheppen eener gelegenheid
voor een doelmatig zwembassin midden
in de gemeente.
6 De vermeerdering der grond
waarde mits medewerking der polder
besturen.
7. Volgens landbouwdeskundigen
20 pCt. meerdere opbrengst der lande-
rijden, mits medewerking der polder
besturen.
8 Finale oplossing der haven—
mbère.
9 Enorme verbetering van het
gehalte der zuivelproducten.
Wij willen hier allereerst de ont
werpers aan het woord laten om daarna
het oordeel van zeer deskundige zijde
hieromtrent weer te geven.
De heeren willen vooraf verklaren
dat het niet te doen is om 't verleden
van de Loint te doen kennen, toen het
nog een helder stroomend beekje was,
waaraan het bestaan afhing van een
zeer groote tak van industrie: de
leerlooierij, ledereen, behalve het
jongere geslacht, weet daf.
't Is ook niet te doen om de peiiode
te schetsen, die de Loint na 't verval
der kuipleerloolerijen tot nu toe heelt
meegemaakt. Dat is dagelijks ie zien.
't is ook vooral niet te doen om
eenig lichaam of persoon schuld aan
te wrijven. Daarmee schieten we zeker
niets op.
Alléén is het doel onze polders te
zuiveren die veel geleden hebben
van de verontreiniging en meer
welvaart te brengen daar waar lang-
zaam maar zeker verval is gekomen.
Bijgaande teekening wijst de moge
lijkheid aan om da geheele polders
van Waalwijk, Baardwijk en Besoijen
weer op te klaren.
Met de hulp van den heer Krü?ers,
ingenieur van het Rijksbureau voor de
ontwatering te Tilburg en die zich
geheel disponibel stelt, zullen verdere
plannen worden overwogen en uit
gewerkt.
Onze zienswijze in deze is dat de
werkzaamheden om tot het groote doel
te komen zullen moeten bestaan in
1. Qeheele verbinding van alle
spoorsloten in onze gemeente van
Oost tot West, ter afwatering van de
gronden en ter voorkoming van inun
datie der buitenpolders.
2. Verbinding van de spoorsloot
met het Kanaal te Baardwijk.
3. Eene verbinding met de spoor
sloot en de Loint te Baardwijk, die
ofschoon niet voldoende, bestaat.
4. De rióleerfng van het Kerkpad.
5. Verbinding dezer rioleering met
spoorsloot en haven.
6. De mogelijkheid blijft open voor
verbinding van het Kanaal met de
Loint.
7. Zoo mogelijk afsluiting der dui
kers die op den buitenpolder uitkomen,
minstens gedurende de zomermaanden.
8. Qeheele zuivering der Loint en
in den ouden toestand terugbrengen,
wüar mogelijk zonder rioleering, voor
zoover zulks nog niet bestaat.
9. Wanneer de Loint in v.m. Waal
wijk is schoongemaakt en in de rich
ting van de haven is gespuid, de
afsluiting die aan het Kerkpad moet
worden aangebracht, tegelijk wegnemen
om ook den Besoijenschen polder door
te spoelen.
10. Daarna rijkelijke toevoer van
versch water uit het Kanaal, nog
aangevuld met het overvloedige hemel
water uit het Zuiden.
IV/Ml W//#.
B EZO0EN.
ssanst
PROVINCIAL NIEUWS.
TABAK
optimistischen toon, die in de vorige
jaarvergadering kon worden aangesla.
gen thans geen reden is. De verwach
tingen over 1929 toch zijn zeer teleur-
gesteld. De contributieopbrengst der
leden is achteruit gegaan en bedraagt
pl.m, f 300 minder dan verleden jaar.
Spreker doet een krachtig beroep
op medewerking en spoort de aanwe
zigen aan onder hunne familie en
kennissen propaganda voor de ver
eeniging te maken. Hij dankt Burge
meester en Wethouders met de leden
van den raad voor de royale subsidie
ook over 1929 wederom ontvangen.
Voorts brengt hij dank aan de zusters
ziekenverpleegsters. wij kkraam ver
pleegsters, Zuster Oomen en allen van
wie de vereeniging medewerking heeft
ondervonden. Dat er altijd nog men-
schen worden gevonden, die wel gaarne
van de vereeniging prcfi eeren, doch
geen lid wenschen te worden, acht
Wijnhandel-Distilleerderij
Likeu rstokerij
Opgericht 1816
HEUSDEN.
Filiaal te Waalwijk:
E. VERDURMEN>BOTERMANS
Stationsstraat No. 60.
Op alle plaaisen in de Langstraat
worden bestellingen tot ieder bedrag
franco huis geleverd. 44031
en ouderwetsche bakers vaak groot
onheil werd aangericht, dat meestal,
wanneer dan nog d§ hulp van den
geneesheer werd ingeroepen niet meer
j te verhelpen was.
Door den loop der jaren, kwam
Financieel, doch niet minder moreel, I hierin zij het slechts zeer langzaam,
hebben wij Uw hulp dringend noodig. verbetering en aan het algemeen Oroene
Vervolgens brengen wij dank aan al- Kruis komt de eer toe den eersten
len dm direct of. indirect aan den op- jn dje rjcht,ng Je hebben gege.
ven, echter zonder veel succes. Het
conservatisme van den plattelander ver
zette zich tegen iedere verandering op
dit gebied, men was en bleef nu een
maal liever bij zijn oude gebruiken.
Toen er echter, mede door de nawer
king van den mobilisatietijd bij de
boeren en arbeiders meer welvaart
kwam, werd men ook langzamerhand
meer toegankelijk voor betere genees
kundige en hygiënische verzorging,
faald had, kon alleen omdat het R.K.
was het Wit Oele Kruis bloeien. Dit
kwam tot stand naar aanleiding van
het rapport van een ingestelde com
missie in de bisdommen 's-Bosch en
Breda, dat als conclusie vermeldde,
nig voor verpleging werd gedaan en
hierin verbetering kon komen door de
instelling van een algemeene zieken
verpleging, wijkverpleging, tuberculose-
verzorging en kraamverpleging. Dank
zij vooral het werken van Pastoor Kit-
Een kwartet uit het Zangkoor van I selaar, de groote stuwkracht van het
St. Jan, bestaande uit de beeren A. Wit Oele Kruis werden in korten tijd
van Bladel, Mahieu, T. Burmanje en verschillende afdeelingen opgericht
A. van de Ven, bracht hierna met e'en welke wederom federatief werden ver-
paar fraaie nummers wederom een zeer I bonden in de Diocesane vereeniging.
gewaardeerde afwisseling. j Het Wit Qeie Kruis heeft voorna-
Aan het finantiëel verslag, ultge melljk ten doel de ziekenverpleging
in het gezin te leiden. De zieke be
hoort aan het gezin en zoo eenigs-
zins mogelijk is de gezinsverpleging
steeds te prefereeren boven die in een
ziekenhuis.
Het is de taak der geëxamineerde
wijkverpleegster de gezinsverpleging
in de goede banen te leiden. Het is
van het grootste belang, dat ze dege
lijk onderlegd is, ook in gevallen
welke Riet rechtstreeks de verpleging
raken, daar ook op ander gebied in de
gezinnen waar zij een dagelijksche
gast is vaak haar hulp en voorlichting
zal worden gevraagd, maar vooral
moet zij in alles en vóór alles streng
Roomsch—Katholiek zijn. Een goede
wijkverpleegster zal ook over zekere
karaktereigenschappen dienen te be
schikken als iact, geduld en optimisme,
welke ieder op zijn beurt haar vaak
van dienst kunnen zijn en een flinke
dosis overredingskracht zal haar tevens
ten goede komen wanneer zij te velde
moet trekken tegen kwakzalverij en
bracht door den penningmeester den
WelEd. heer Mr. Ooninx is het vol
gende ontleend
De ontvangsten van de R.K. Kliniek I soms diep ingeworteld bijgeloof. In
van het Wit—Oele Kruis bedragen
Ontvangsten f 3965 43
f 4277 44'/,
f
Uitgaven
Verlies
Wit Gele Kruis.
Woensdagavond werd in de zaal
van den R K. Qildenbond dejaarlijk-
sche algemeene vergadering gehouden
van het Wit Oele Kruis, welke zeer
druk bezocht was.
De voorzitter, de heer Weijers
heette in zijn openingswoord allen
welkom in het bijzonder den Weled.
"eer Dr. Lobach uit Udenhout, die
zoo welwillend was hedenavond een
causerie te houden en constateerde
lot zijn vreugde, dat de belangstelling
voor de vergaderingen van het Wit
Dele Krni8 de laatste jaren steeds
stijgende is. Deze avond slaat echter
wat het bezoek betreft wel een record
-Spreker betreurde het, dat voorden
bloei. Hij heeft dan ook, hoe ongaarne
ook, aan de zusters opdracht moeten
geven, niemand meer hulp te verleenen
of verplegingsartikelen te verschaffen
die niet voorzien is van de lidmaat
schapskaart. Hij spreekt tenslotte de
hoop uit, dat 1930 voor de vereeniging
onder Qods zegen een voorspoedig
jaar mag zijn. Applaus.
Door den heer C Pullens worden
de notulen van de vorige algemeene
vergadering voorgelezen en onveranderd
goedgekeurd.
Ter afwisseling worden door de
Harmonie St. Crispijn eenige nummers
ten gehoore gebracht, welke door de
aanwezigen zeer op prijs worden gesteld.
Aan het jaarverslag, dat alsdan door
den seretaris. den heer A. Verwiel
wordt uitgebracht ontleenen wij het
volgende
verband hiermede worden door Dr.
Lobach een paar aardige voorbeelden
aangehaald. In de toekomst zal voor
de wijkverpleegster misschien nog een
nieuwe taak worden weggelegd, als
Causerie Dr. Lobach. I assistente van den arts bij den op te
Met genoegen, zegt Dr. Lobach heb I richten schoolartsendienst.
ik de uilnoodiging van Uwen voor I Door de aanstelling van gedipio-
zitter aangenomen om hedenavond I meerde kraamverzorgsters daalde de
voor uwe vereeniging eene lezing te I sterfte onder de kraamvrouwen snel,
houden en een en ander te vertellen I die der zuigelingen bleef echter nog
over de ziekenverpleging ten platte-1 zeer hoog. Hierin brengt hetWitQele
lande. Hiertoe dient vooreerst een blik Kruis reeds geleidelijk verbetering door
op de historie der ziekenverpleging te de onkunde op dit gebied te vermin-
worden geworpen. I deren, door het houden van moeder-
Een 30-tal jaren geleden waren er cursussen en het opleiden van moderne
ten platteiande nog zeer weinig ge I bakers,
neesheeren en nog minder zieken- en Dr. Lobach besluit zijn rede met de
kraamverpleegsters. Echter meer nog hoop, nog eens te hebben belicht het
dan door hun gering aantal waren de groote nut van het Wit Oele Kruisen
geneesheeren in dien tijd gehandicapt spoort de aanwezigen aan deze mooie
door de slechte wegen en gebrekkige vereeniging moreel en financieel te
vervoermiddelen. Een dokter, die zijn blijven steunen,
patiënten vaak uren ver in den omtrek Een dankbaar applaus beloonde Dr.
moest bezoeken trok er 's morgens in Lobach voor zijn interessante causerie,
zijn wagentje op uit en bezocht meestal De voorzitter sprak een hartelijk
de eene helft den eenen dag en den J dankwoord, waarna werd overgegaan
volgenden dag de rest j tot verkiezing van 3 bestuursleden
Van het meermalen daags be- wegens periodieke aftreding van Mej.
zoeken van een ernstigen patiënt was Verwiel. den heer Adr. Jansen en den
natuurlijk heelemaal geen sprake. Qeen heer Arn. Verwiel. Daar geen tegen-
wonder, dat in de meeste gevallen candidaten waren gesteid waren de
wanneer genees-of verloskundige hulp I aftredende leden herbenoemd,
noodig was en de geneesheer zoo Door den heer W. van der Mee
goed als onbereikbaar, de zieke was wordt namens de controle—commissie
overgeleverd aan de hulpvaardigheid verslag uitgebracht omtrent boeken en
van goedwillende buurvrouwen en i bescheiden welke in orde waren be-
ouderwetsche bakers. De ziekenver-vonden. De voorzitter brengt de heeren
pleging was in dien tijd zoo goed als van der Mee en van Beurden dank en
uitsluitend het werk van naastenliefde verzoekt hen tevens zich weer met
en vooral de burenplicht speelde hier het boekenonderzoek voor dit jaar te
een groote rol. willen belasten.
Deze burenplicht was ten plattelande Van de rondvraag werd gebruik ge-
zeer uitgebreid en bij gelegenheden I maakt door den heer C. Witlox. die
als geboorte, ondertrouw, verhuizing een vraag stelde betreffende de taak
en sterven waren het steeds de buren van de vroedvrouw n.l. of zij alleen
die den plattelander met raad en daad j behulpzaam mag zijn bij de bevalling,
bijstonden. Aan goeden wil ontbrak j of dat zij eventueel de verdere krarfm-
het niet, doch men begrijpt, dat bij
zieken- en kraamverzorging door de
onkunde van gedienstige buurvrouwen
verpleging kan blijven waarnemen.
Dr. Lobach antwoordde, dat naar
zijn meening na de verlossing de taak
12. Zaterdag 8 Febr. '30. 53e Jrg.
Het aantal verpleegdagen bedraagt
799; het aantal verpleegden 29; patiën
ten hoogtezon 36; bestralingen 1021;
electriseerbehandelingen 115; patiënten
5; operaties Dr. Langemejjer 7, opera
ties Dr. de Bruin 100.
De financieele resultaten over 1929
zijn helaas slecht. Zooals de exploitatie
rekening aangeeft, bedraagt het verlies
f 312.01*.
Het aantal verleende consulten be
draagt 789.
Hiermede zijn wij aan 't einde van
ons verslag gekomen, waaruit blijkt,
zoo U gehoord hebt:
a. dat de contributie belangrijk is
teruggeloopen;
b. dat 't aantal verpleegde kraam
vrouwen 23 minder bedraagt dan in '28;
c. dat aan giften belangrijk minder
is binnengekomen;
d. dat 't aantal bezoeken door de
Zusters Ziekenverpleegsters is gestegen
met 4033 of in uitgedrukt, met pl.m.
60
e. dat ons batig saldo per 1 Januari
.1. is teruggeloopen met 550.pl.m.
ongeacht het verlies der kliniek.
Moge uit deze cijfers duidelijk voor
u spreken, dat het een dringende nood
zakelijkheid is dat elk uwer blijft mede
werken om onze vereeniging zoo krach
tig mogelijk te maken
Tol der
0AHKV WUK
Waalwijk, 7 Febr. 1930.
Vele menschen vragen al
tijd weer „iets nieuws", om
dat het oude geen bevredi-
Sing schenkt. Deze rookers
enken hier anders over.
Zij blijven bij
omdat ze er van overtuigd
zijn, dat er niets beters
bestaat.
NAAKT
VRIENDEN
waargenomen, heeft in de eerste helft
van 1929 ons college verlaten, wegens
vertrek naar elders. Voor de groote
moeiten en zorgen, die zij zich voor on-
ze vereeniging gegeven en voor de accu
rate wijze waarmede zij onze financie
ring beheerd heeft, past het ons, haar
hiervoor nogmaals onze erkentelijkheid
te betoonen.
Er vonden 8 bestuurs- en 1 algemeene
vergadering plaats.
Door afgevaardigden van ons bestuur
werden twee vergaderingen van de Pro
vinciale Federatie van 't Wit-Gele Kruis
bijgewoond
Ultimo 1929 bedroeg 't aantal leden
1190.
Aan jfontributfe werd slechts geïnd
1935.60. Een vermindering helaas van
ongeveer 300.met 1928 en dit, on
danks de meerdere activiteit, die ont
plooid is. Hadden wij gehoopt dat wij
in het afgeloopen jaar wederom een
accres hadden mogen boeken (in 1928
bedroeg dit het niet onbelangrijke be
drag van 440.of pl.m. 25 wi
zijn hierin zeer teleurgesteld geworden.
Hoofdzakelijk is deze terugslag te wijten
aan de vermindering van de contributie
Spreker een belemmering voor haar van de leden, die meer betaalden dan
bouw onzer mooie vereeniging hebben
medegewerkt. Wij noemen: Onzen advi
seur den ZeerÉerw. heer Pastoor van
Riel, Mevr. Timmermans-Mastboom, de
heeren doktoren Sweens, Langemeijer,
de Bruin en Verhoeven, het dagelijksch
bestuur onzer gemeente incluis den
raad, en de Pers, in het bijzonder de
plaatselijke bladen De Echo van het Zui
den en Het Kerkklokje.
Tot slot kunnen wij onze tevredenheid
betuigen aan de Zusters van Baal,
Schambergen en Oome voor de wijze
waarop zij hunne functie opvatten en
uitoefenen. Hiervoor niets dan lof.
loeienen. Hiervoor nieis aan ioi. s ri
En besluiten wij dit rapport met ook j doch waar hei Alg. 0>..>ene Kruis ge
aan de Zusters van O. L. Vrouw van het
H. Hart onze groote trouwe mede
werksters de steunpilaren onzer af-
deeling ziekenverpleging, onzen warmen
dank te brengen.
Openlijk mag hier gezegd worden dat
wij hooge waardeering en diep respect
tuigd houden dat wij namens zeer velen
spreken. En zij kunnen deze woorden
accepteeren als gevoelsuitingen: ze zijn
oprecht gemeend, 't Is ons een behoefte
ze haar kenbaar te maken.
Moge Gods zegen rusten op de werk
zaamheden van 1930.
Applaus.
voor haar hebben. Zij kunnen zich over- dat jn genoemde bisdommen zeerwel
tnirtH nnnrion Hot txtti numpnc 7PPr vpIpr I 0
De ontvangsten bedroegen:
Saldo 1.564.18*
Contributie f 1.935.60
Subsidie Gemeente 2.350.
Subsidie Rijk 444.44
Giften 100.
Opbrengst Magazijnarl. 28.10
Verlossingen 982.75
Diversen 24.17
Totaal 7.429.24*
De uitgaven zijn:
Salarissen ziekenverpl. 2.000.
Salarissen kraamverpl. 2.850.
Huren 174.96
Verplegingsartikelen 236.48
Drukwerk 45.85
Contributie Federatie 220.
Rijwielen f 123.10
Rentezegels 28.80
Diversen 107.42
T. B. C. 10.—
Kinder Consultatie bureau 412.50
Saldo 1.108.13*
Totaal 7.420.24*
312.0i'/ï
Door de uitbreiding die wij meenden
aan het bestuur te moeten geven, be
draagt het aantal bestuursleden thans
elf en zijn de functies verdeeld als volgt:
E. Weijers, Voorzitter; Adr. Jansen,
Vice-Voorzitter; Arn. Verwiel, le Secre
taris; C. Pullens, 2e Secretaris; Mr.
Ooninx, Penningmeester; Mevr. Hoff-
mans-van der Schoot, Mej. A. Verwiel,
Mej. A. Gragtmans, J. van Mierlo, Fr.
Passier en Fr. Smolders, leden.
Geestelijk adviseur is de ZeerEerw.
Heer Pastoor van Riel.
Mej. H. Pullens, die jarenlang de
functie van penningmeesteresse heeft
de minimum bijdrage van 1.50.
Ontvangen van de gemeente Waal
wijk 2350.Gewaardeerd wordt door
ons de vlotte wijze waarop onze gemeen
tebestuurderen onze pogingen om de
zieken- en kraamverpleging zoo goed
mogelijk te laten functioneeren, steunen.
Een woord van dank vergezelt onze ui
ting van waardeering.
Als legaat van wijlen den ZeerEerw.
heer Pastoor Kuypers is 100.bin
nen gekomen.
Dankbaar gestemd gedenken wij het
vele goede, dat wijlen Pastoor Kuijpers
in het belang van Waalwijk, maar spe
ciaal voor onze vereeniging gedaan
heeft, 't Is ook aan hem te danken dat
wij sedert jaren de niet genoeg fe waar-
deeren steun van de Zusters van O. L.
Vrouw van 't Heilig Hart genieten.
Door drie gediplomeerde Zusters van
genoemde Orde: Zuster Anssfrida, Zus
ter Hillegonda en Zuster Irma, werd de
zieken-wijkverpleging waargenomen.
Afgelegd werden: 10.274 bezoeken
met verpleging, 472 zonder verpleging;
458 bedraagt 't getal der patiënten, 3944
het getal der verplegingen' in de poli
kliniek, 265 het getal patiënten in deze
inrichting, 598 is 't getal der uitgeleende
artikelen.
De Zusters van Baal en Schambergen
zijn gedurende 1929 als wijkkraamver-
pleegsters werkzaam geweest.
Verpleegd werden 80 kraamvrouwen,
waarvan 2 hulp verleend werd in de
kliniek. Het aantal bezoeken bedraagt
3104.
Sedert 1 Januari 1929 wordt de kli
niek bediend door Zuster Oome in sa
menwerking met Zuster van Baal en
Zuster Schambergen.
