iileum der R. K. Handelsschool. f. els en. I 'en Bo. log ren as. de en oor 'ijk het en. ild. de ct. lis ed. en be- ee- jor die en, in. ïur nd og ize Ide te t kt Ide net an kei in »g. ien ;en ]kt int 00 ien dat rdt ia- of- >rd :n- i|n en aar in ige ie« Ige 'IJ. No. 11. Woensd. 4 Febr. '31, 54e Jrg. TWEEDE BLAD. 'isteren zijn de feestelijkheden ter snheid van het 12Va-jarig be- a„ der Rl. Hoogere Handels- ui alhier gehouden, tegelijk met feestelijke inzegening en officieel© 0jng van het nieuwe gymnastek- .plechtigheden begonnen met 'n Mis, opgedragen door den Wel. nv Heer L. A. Sanders, moderator r school. Een koor van leerlingen 01ld-leerlingen voerden de gezan- 0p zeer verdienstelijke wijze uit. B half 12 had de plechtige inze- ng van het nieuwe gymnastiekge- ,v plaats. Behah'e directeur, leerarencorps leerlingen der school, merkten wij jet gebouw o.m. op Dr. Moller, orzitter der vereeniging „Ons Mid- aar Onderwijs in Noord-Brabant", Dr. Th. Goossens, rector der R.K. indelshoogeschool te Tilburg; Dr. van Gils, lid van het curatorium jftK. Handelshoogeschool, de heer hoon, secr.-pennm. van „Ons ddelbaar Onderwijs"; van het plaat schoolbestuur de heeren J. van sclehJ. Tieten; van de Comm. van ei .cht op het Middelbaar Onder- Heeren H. Wiesman en N. v. verder een deputatie van oud- flingen en vele genoodigden en )ers van leerlingen. Allereerst nam de heer J. v. Iersel, lorziiler van het plaatselijk school uur, het woord. feereerw. Heeren Geestelijken, ooggeachte Heeren van het Hoofd- ir O.M.O. in Noord-Br., en van Bestuur dezer school. ,ggel. Heeren Dr. Goossens, In- deur van het M. O. in Noord-Bra- it en Dr. van Gils, lid van het Cu- irium van de Handels Hoogeschool Tilburg. idelachtB. Heeren leden van het meente Bestuur van Waalwijk. Gestr. Heeren Leden van de jniissie van Toezicht op het M.O. lier geachte Ouders en andere be- jstellenden. eer geachte Dames, H.H. Direc- r, Leeraressen en Leeraren, este jongens. As Voorzitter van de R.K. H. Han- mhool heb ik de eer U allen het op deze vergadering en fees- ke bijeenkomst toe te roepen bij lerdenking van het I21/2-jarig be- der school, tj herdenken heden het 12Va-jarig en dit is voorzeker eene reden iit feit in opgewekte en dankbare lemming te memoreeren, vooral ijj dit feest in eigen omgeving men vieren door de officieele ope- ivan het gymnastieklokaal, waar- I thans aanwezig zijn en ik mag nalaten op dit oogenblik een d van dankbare waardeering te ten aan het Gem.-Bestuur van aalwijk voor den steun en de tege nkomende houding, welke wij ien mogen ondervinden en waar- li wij in de gelegenheid zijn ge- om over dit lokaal te beschik ken lokaal, dat zeer zeker in alle richten aan de tegenwoordige hoo- eischen voor de gymnastiek vol- het hier een Katholieke instel- Jbetreft, een Katholieke instelling ivoor alle leerlingen van iedere ge- toegankelijk is, wanneer de jen aan de gestelde eischen van raamheid voldoen, nu mogen wij nalaten ook de gebruikelijke in- ling van dit lokaal te doen, om 's besten zegen af te smeeken voor eeraren en leerlingen, die in dit Ml werkzaam zullen zijn, en die ee opleiding op velerlei gebied deze R.K. H. Handelsschool mo- ondervinden. Eene opleiding, -hte dames en heeren, gegrond- op Katholieke beginselen, die de met de wetenschap, ook de roe de kracht en de sterkte geven in de tegenwoordige maatschap- Wor hunne beginselen uit te ko en hierdoor steunen het welzijn s belangen van Kerk en Maat- 'PPij- wil thans den Zeereerw. Heer lor verzoeken de inzegening van 'kaal te doen in tegenwoordig- V! \-4eze \'*rgadring. rede werd door applaus ge- vetïthhtte de Z.Eerw. Heer ,.,Jan viel, geassisteerd door H W ganders, de inze- miMsplechti Via Eer-"^ kV, hield vervolgens de vol- Na het applaus, dat op deze rede volgde, werden door den directeur der school de volgende gelukwenschen en berichten van verhindering voorgele zen: Van den burgemeester van Waal wijk, die verhinderd was de plechtig heid bij te wonen, daar zijn aanwezig heid ten Raadhuize noodzakelijk was in verband met de voltrekking van een huwelijk; van den heer E. W. Klij- berg Pernot, oud-voorzitter van het schoolbestuur; van den Bond van Di recteuren van Handelsscholen; van Drs. Hermans, leeraar; van Dr. Mi- chels, gecommitteerde; van Z.E. Heer van Erp, pastoor van St. Clemens; van den heer J. Ex, oud-leeraar; van Dr. Bouwens, rector der Lycea te Den Bosch; van Baron van Voorst tot Voorst te 's-Bosch; Dr. Knippenberg; Inspecteur van O.M.O. in Noord-Bra bant; Dir. der Handelsscholen te Amersfoort en Bergen-op-Zoom; Bur gemeester Loeff te Vught; Weth. Ei bers; Mr. v. Ommeren; Dr. Lange- meijer; P. Hoekx, Kaatsheuvel; H. Hens, Waalwijk; Eerw. Broeders der St. Petrusschool; Pastoor Buys, Be- soijen. Nadat door de aanwezigen het lied „Aan U o Koning der Eeuwen", ge zongen was, nam de heer J. van Ier sel nogmaals het woord. espaak. ;hte aanw.zigen. i deze kerelijke plechtigheid zij het 's Avonds. In de volle zaal, waarin we o.m. de Edelachtb. Heer Burgemeester Moonen. vele Gemeenteraadsleden, benevens vele ouders opmerkten, heerschte 's avonds een gezellige stem ming, die nog verhoogd werd door de opgewekte muziek van het strQkje. Te half acht werden de aanwezigen verwelkomd door den directeur, Dr de Vries, die de volgende rede hield Hierna besteeg Dr. Moller, voorzitter van het Hoofdbestuur van O. M. O. In N.-Br., het podium om de aanwezigen ongeveer als volgt toe te spreken Een krachtig applaus volgde op deze rede. Nadat het strijkje enkele nummers had gegeven, werden door een jongens, koortje, onder leiding van Mej Louise van Iersel, enkele liedjes op zeer ver. dienstelijke wijze ten gehoore gebracht. Ook enkele duetten, gezongen door Mej. van Iersel en de Heer Gerard Snels hadden veel sueees. Aanbieding cadeaux leerlingen. Onder het houden van de volgende speech, werd door den Heer Ad Mombers, namens de leerlingen, een stel prachtige tooneelgordijnen aan geboden Nadat het eerste bedrijf van „de schurkenstreken van Scapin" 2eer succesvol was Ien tooneele gebracht, werden onder leldine van den Heer Tervoort enkele aardige -gymnasüek- nummers aan rek en brug gegeven, Aanbieding cadeau Oud.leerlingen. Het cadeau der oud-leerlingen, een gebrandschilderd raam, waarvan het ontwerp op het tooneel aanwezig was. werd hierna door den Heer j. van Iersel Jr. aangeboden met de volgende toespraak ?ld. ICR e Echo van het Zuiden. Voor dit resultaat, dit succes dat on ze R.K.. H.H.S. niet alleen voor onze ge meente, maar ook voor de omgeving ge had heeft, hebben wij reden om onze hartelijke gelukwenschen aan te bieden. De school telt op het oogenblik onge veer 300 leerlingen en oud-leerlingen, 'n respectabel cijfer. Dit cijfer zegt mij ook dat onnoembaar veel goeds van deze school is uitgegaan, en in de toekomst zal uitgaan voor Waalwijk en zijne om geving; ik zou durven zeggen voor Oost en West, want oud-leerlingen zitten zoo wel in Amerika als in Indië. De zegenrijke werkzaamheid der school doet zich ver gevoelen, en het is mij dan ook als pastoor dezer parochie een ware behoefte om aan het bestuur mijn hartelijkste gelukwenschen aan te bieden. Dank voor al het goede dat zij voor de vele jongelui gedaan hebben, maar ook voor het vele goede bewezen aan kerk en maatschappij, want de jon gelingen die hier gevormd zijn, zijn" door trokken met de degelijke beginselen van ons Katholieke geloof en dragen deze beginselen uit naar buiten, en brengen ze weer op de plaats waar zij werkzaam gesteld worden, om zoo meer en meer het openbaar en sociaal leven te door dringen. Dat zijn de groote vruchten die deze school afwerpt voor het algemeen en Katholiek belang. Nog niet eens wil ik dan spreken van de groote vruchten voor de jongelui zelf, hoe ze zelf doortrokken worden van de degelijke Katholieke beginselen Zij vormen zich tot mannen die durven uitkomen voor hun geloof en overtui ging. Mannen worden zij in de toekomst waarop de maatschappij zal kunnen re kenen. Als wij dat zoo beschouwen, ben ik er zeker van, dat gij met mij zult in stemmen, dat wij aan onze school niet alleen onze beste wenschen toevoegen, maar ook wenschen dat zij moge groeien en bloeien zoolang Gods voorzienigheid het zal willen, opdat zij moge blijven en zijn een school van degelijke opleiding en godsdienstige jongens, niet alleen tot nut van deze omgeving, maar ook van kerk en maatschappij. Nog een woord wil ik hieraan toevoe gen, in verband met de zegening van dit lokaal. Bij de zegening is het in de formule gezegd: dat de zegen, van God afgesmeekt, ook moge worden uitgestort over de leeraren, die de jeugd onder wijzen, en de leerlingen die het onder wijs ontvangen. Het betreft hier wel li chamelijke opvoeding en kracht om een gezond lichaam te krijgen, maar wij kennen de woorden van de H. Schrift dat een gezond lichaam ook een gezonde en krachtige ziel zal huisvesten. Daarom hoop ik, dat de zegen over dit gebouw ook Gods genade over U zal mogen doen neerdalen, opdat het licha melijk onderwijs dat U hier geleerd wordt, niet alleen Uw lichaam zal ster ken, en gezond doen worden, maar te vens in U brengt een krachtig zieleleven, dat ook uw geestelijk leven tot hooger peil wordt opgevoerd om voor God te leven. Moge deze zegen die ik heb uit gesproken, die genade over allen doen neerdalen. Namens het Schoolbestuur en U allen dank ik den Zeereerw. Heer Pastoor voor de plechtige inzegening-en vertrou wen wij op den zegen van God, den Heer van Wijsheid en Wetenschap. Ik wil op verzoek deze gelegenheid waarnemen, geachte dames en heeren, om U nog eenige persoonlijke herinne ringen van feiten voor te leggen, welke ik sinds de oprichting der school uit eigen ervaring heb. Het was in 1916 dat Burgem. Suer- mondt de Bas Smeele z.g., onder wiens bestuur door den krachtigen steun van wijlen Min. Jan Loeff, ook de Ryksvak- school voor de Schoen- en Lederindu strie is tot stand gebracht, ook inzag, dat de opleiding van de jeugd, die later in de industrie werkzaam zou zijn, op hooger peil en hoogere aei, geassisieeru uoor aooger pen en noogere ontwikkeling ,Ty- Heer Sanders, de inze- moest gebracht worden. tmmle».hti Burgemeester Smeele was dooi- het hoofdbestuur van ons Handelsonderwijs op een vergadering te 's-Bosch uitgenoo- digd, op welke vergadering zou bepaald worden, welke gemeente in N.-Br. voor de stichting eener Handelsschool in aan merking zouden komen. r De Burgemeester verzocht mij hem te Veroorloofdeen kort woord tot U te vergezellen naar die vergadering, om- Jken. Op denerste plaats wil ik dan dat hij de quaestie als zijnde van groot bestuur van. „Ons Middelbaar On- rijs", het betuur onzer Hoogere lelsschool, drecteur ven leeraren harte gelukwmschen met het 121/a- bestaan der s-hool. jp/a Jaar. Als wj het getal jaren na- ,-^n, zou ik zegger, geeft dit reden tot e»icitatie. Toen de «hooi gesticht werd rRjft men erop gerekend dat zij geen km !aar' docn zoo lang mogelijk zou onjven bestaan. i21/s laar is niets, kun- eggen, m vergelijking met de van den tijd. Maar de ge- fee.m"!ch IS dubftel vaard op dezen reikt *fn0m mu'tat*a *H* El*r be groot belang beschouwde. Ronduit gezegd, had L hierin weinig ambitie en meende ik nuh tijd_ beter te kunnen besteden als aan de ingewikkelde schoolregeling-be- lange» en alhoewel ik eenigszins scep tisch ngenover het plan stond, heb ik het verbek van den Burgemeester niet willen Wigeren en hebben wjj samen de vergatsring in 's-Bosch bijgewoond. Op die ve^adering, geachte dames en heeren, was -ie zaak in betrekkelijk kor ten tijd voor elkaar en Werd Waalwijk als bevoorrecht gemeente genoemd voor de stichting euer Handelsschool op voorwaarde, dai Waalwijks industriee- len hunnen flnarqMiM steun 2eu<je» B-a?», '<3hA# verkenen voor de 4 eerste exploitatie jaren, daar het hier ook een industrieel belang betrof. We waren na de vergadering over tuigd dat de school met steun van de Regeering, Provincie en vooral van de gemeente plus de garantie der industri- eelen bij een eventueel exploitatie-ver lies, spoedig gesticht kon worden en ik heb op de terugreis nog de opmerking gemaakt „Burgemeester, we komen niet yan een koude, maar van een dure ker mis thuis en we krijgen een finantieelen strop!" We zullen nu het finantieele maar niet verder uitknobbelen, de heer Van Loon te Tilburg, penningmeester van O.M.O., een geboren Waalwyker, levert op dit gebied dikwijls verdienstelijk werk, doch ik wil alleen wijzen op wat heden bereikt is en het vele goede dat hiermee is tot stand gekomen. Ik moet echter kort zijn, dames en heeren. In 1917 werd het pand van den heer H. Witlox aangekocht en is de school onder de leiding van Dr, Knippenberg als directeur, geopend en in bedrijf ge nomen; de eerste 3 exploitatiejaren ga ven natuurlijk verlies, dat echter door eenige industrieelen van Waalwijk is bij gepast, men weet nu eenmaal dat ga randeeren of borg zijn synoniem is met betalen. Dank zij den steun van Regeering, Provincie en met dankbaarheid memo reer ik hier ook den steun der gemeente Waalwijk en omliggende gemeenten, vlotte de zaak en zag het Bestuur met eenig vertrouwen de toekomst tegemoet. Het Bestuur had het volste vertrou wen in Dr. Knippenberg, tusschen leeraren en leerlingen bestond eene uit stekende verhouding en als bewijs kan ik hiervoor aanroeren, dat 5 leeraren: Kapelaan Sanders, Doctorandus v. Im- beeck, Odekerken, Th. van Delft en van Mierlo ook thans hun 12V2-jarig jubi leum herdacht hebben. Ik zou inderdaad aan mijn plicht te kort schieten, wan neer ik niet voor hen de hartelijkste en beste wenschen aan dit jubileum zou verbinden. Blijft nog vele lustra de ijver volle leeraren welke gij tot heden ge weest zijt. Dit is uw welzijn en ook het welzijn der R.K. H. Handelsschool.. Slechts 2 jaren hadden wij het voor recht Dr. Knippenberg als directeur te liehben en de tijding van zijne benoe ming tot Dir. in Helmond en dus zijn heengaan uit Waalwijk werd door ons beschouwd als het -wegvallen van een steunpilaar onzer school. Deze vrees is gelukkig ongegrond ge bleken, waut Knippenberg's profeten mantel kwam op de schouders van on zen sympathieken en krachtigen Dr. de Vries, die het vertrouwen bij Bestuur en leeraren en leerlingen geheel en al wist te winnen en ik durf het gerust van de daken te verkondigen, dat de bloei en vooruitgang onzer school onder zijne leiding in zekere banen komt en blijft. Het zij mij vergund hieraan toe te voe gen, dat allen hier tegenwoordig den hartewensch uiten, dat Dr. de Vries nog tal van jaren de Directeur zal zijn en blijven van de school waaraan hij zijne gewaardeerde krachten reeds zoovele jaren gegeven heeft. Nog rest mij een woord van hulde en waardeering te brengen aan het Hoofd bestuur der H. Handelsschool, alsmede aan Inspecteur Thiel, die, wij erkennen 't gaarne, ons op allerlei wijze bewezen heeft dat hij eene voorliefde had voor de School te Waalwijk en ons steeds met de beste adviezen heeft voorgelicht om de school in te richten naar de eischen van het meest practisch onderwijs en dat door de Onderwijswet het meest ge- wenscht en dus ook het meest be schermd werd. Met genoegen kunnen wij constateeren dat wij ook verzekerd zijn van de sym pathie van Dr. Elsinga, welke sympathie ons het vorig jaar duidelijk is gebleken bij de reconstructie van den onderbouw onzer school, zoodat wij hebben eene Hoogere Burgerschool met 3-jarigen cur sus en eene Hoogere Handelsschool met 5-jarigen cursus. Geachte vergadering, ik heb Directeur de Vries belooft zeer kort te zijn, doch ik mag niet sluiten vooraleer ik mijnen voorganger, den heer E. W. Klijberg heb genoemd, die zoovele jaren met de mees te toewijding en bekwaamheid Voorzit ter van dit Bestuur is geweest en die steeds met de meeste belangstelling den bloei en opleving dezer school blijft vol gen. Dan ontbreekt nog heden eveneens wegens ongesteldheid, het lid van het Hoofdbestuur, die het met ons ten zeer ste betreurt deze vergadering niet te kunnen bijwonen en die vanaf de op richting zijne beste krachten zoo geheel belangeloos aan de school heeft gege ven, niettegenstaande zijnen zeer druk ken werkkring. Ik heb in onze bestuursvergadering het Voorzitterschap der Waalwijksche School huiverig aanvaard, doch de ge dachte, dat met den Direct, ook Secre taris van Liempt steeds met zijne onder vinding op onderwijsgebied mijn rech terhand zou zijn, heeft mij doen beslui ten het voorzitterschap te aanvaarden. Ik ben voorzeker Uw aller tolk, wan neer ik den innigen wensch uitspreek, dat Secr. van Liempt spoedig hersteld zal zijn, tot welzijn, steun en troost zij ner dierbare ega en kinderen en tot wel zijn van onze school en de zoovele be trekkingen, welke hem aan Waalwijk verbinden; ik ben ervan overtuigd dat Waalwijk hem daarvoor dankbaar is. ik meen thans te kunnen eindigen, doch nu wij nog in deze feestzaal zijn, wil ik nog een woord van dank brengen aan den architect van Huiten, die steeds met voorkomendheid onze verlangens voldoet, wanneer ze redelijk zijn. Ook den aannemer Lodewicus bren gen wij onzen dank voor de keurige uit voering van het gebouw. Nadat het applaus bedaard was, werd gezamenlijk het „Wilhelmus" gezongen. De Directeur, Drs. G. J. de Vries, nam hierna nog het woord. De Directeur gaf, mede namens zijn collega's, zijn groote vreugde te kennen over het feit, dat mannen als Dr. Moller, Prof. Goossens en Dr. van Gils, ondanks hun drukke werkzaamheden, er den tijd voor hadden afgenomen, om hier bü de ze plechtigheid tegenwoordig te zijn. 't Is een aanwijzing voor de jeugd, maar ook voor de ouders, die schoolgeld be talen, dat opvoeding en onderwijs, aan deze school gegeven, door de hoogsten in den lande op hoogen prijs worden gesteld. Daarmede wordt tevens gede monstreerd, dat er nauwe betrekkingen bestaan tusschen de R.K. Leergangen en de R.K. Handelshoogeschool te Tilburg eenerzijds en onze school anderzijds. Spreker hoopte, dat meerdere afge studeerden dezer school deze inrichtin gen voor hooger onderwijs zouden be zoeken. Bij dit jubileum memoreerde spreker ook met voldoening, dat we steeds op sympathie en steun van den Zeereerw. Pastoor van Riel hebben mogen rekenen. Hij dankte de Comm. van Toezicht op het M.O. voor de aangename verstand houding, welke altijd heeft bestaan tus schen haar en de school. Er zijn ook^ „stille krachten", welke a*n den bloei dezer inrichting mede werken, en dan noemt de directeur den geachten Secretaris van het Hoofdbe stuur, den heer van Loon, met wien de leeraren over het geheel aangenamer be trekkingen onderhouden dan de ouders. Tot die stille krachten rekent spreker ook den Moderator der school, den Z.Eerw. Heer Sanders, die steeds bestuur, directeur en leeraren met zijn adviezen ter zijde staat en zooveel heeft gedaan voor den bloei der school. De directeur verklaarde immer met genoegen te Waalwijk te hebben ge werkt, ook hierdoor, omdat hij in de meest volmaakte harmonie met het PI. Bestuur heeft kunnen samenwerken. Het speet alle leeraren ten zeerste, dat de gezondheidstoestand van Secretaris v. Liempt hem nog niet toeliet, hier aan wezig te zijn, doch spreker wilde graag aller tolk zijn, door mevrouw v. Liempt namens leeraren en leerlingen de hulde te brengen, welke den Secretaris voor zijn vele verdiensten voor deze school toekomt. De Directeur sloot zich aan bij de woorden van dank aan het gemeente bestuur gericht, wilde nog zijn persoon lijken dank betuigen voor de technische wenken en raadgevingen waarmede de Gem.-Bouwkundige, de heer van Huiten, hen terzijde had gestaan bij den bouw van dit gymnastieklokaal, en tevens den heer v. Vliet, directeur der Gas- en Elec- triciteitsbedrij'ven, die hen op het gebied van verwarming en verlichting met ad vies had gediend. Bij de woorden door den heer v. Ier sel tot den aannemer Lodewicus gericht, sloot spreker zich gaarne aan, memo reerde met genoegen, dat de lessen tij dens den bouw van" dit gymnastieklokaal ongestoord door konden gaan. De Directeur eindigde met de hoop, allen terug te zien bij de feestelijkheden van dezen avond. De officieele inzegeningsplechtig heid was hiermede beëindigd. Zeereerw. Heeren, Geachte Burgemeester, Leden van den Gemeenteraad, Dames en Heeren, Het is voor mij een hooge eer en een groote voldoening U allen mede namens hét Bestuur en de Leeraressen en Leeraars dezer school, een har telijk woord van welkom te mogen toeroepen. Onder de zoo talrijk opgekomenen zie ik immers vertegenwoordigers van het geestelijk en wereld lijk gezag, die door hun gewaardeerde aanwezig heid blijk willen geven van de hooge waarde, welke zij toekennen aan de opvoeding en onder wijs, aan deze instelling gegeven. Een woord van welkom richt ik tot hen, die, al is het ook aan andere instellingen van onder wijs, ten nauwste bij het onderwijs zijn betrok ken, ik bedoel meer speciaal de hoofden van lagere scholen, die de leerlingen voor onze school voorbereiden en aldus indirect aan den bloei van „Ons Middelbaar Onderwijs" medewerken. Ik heet van harte wekom, U ouders, die op verblijdende wijze aan onze uitnoodiging hebt gevolg gegeven, om eens nader met ons kennis te maken, om te zien, wat de eigen kinderen presteeren, om eens in oogenschouw te nemen, het gebouw, waar Uw kinderen voorbereid wor den voor het maatschappelijk leven. Een woord van welkom voor jullie, best jon gelui. Dagen lang hebt, U naar dezen dag uitge zien als een dag, welke afwisseling brengt in het soms eentonige leven van lessen leeren., werk maken en op tijd in school zijn. Bijna allen, wer ken op de een of andere wijze mede, om deze 12£-jarige herdenking te maken tot een echt schoolfeest, dat, naar we hopen, bij U ouders een blij venden indruk zal nalaten van de pret tige stemming, welke hier op school regel is. Een persoonlijk woord van welkom tot U, col lega's, leeraressen en leeraren dezer school, met wie ik eiken dag met vreugde samenwerk, en die U zooveel moeite hebt gegeven om dezen avond te laten zien, dat deze school niet enkel is een onderwijsinstelling, maar ook een cen trum van cultuur in, de Langstraat, overeenkom stig het advies, dat onze hooggeachte Voorzitter, Dr. Moller, een jaar geleden ons gaf. Eindelijk, maar niet in de laatste plaats, is het me een voldoening, de heeren leden van het Plaatselijk Bestuur met den Zeereerw. Modera tor te mogen begroeten, waarmede ik reeds zoo vele jaren in de meest volkomen harmonie mocht samenwerken, en die mij de zorgen van het di rectoraat zoo vaak hebben verlicht. Evenals de zen morgen de Heer J. van Iersel reeds gedaan heeft, betreur ik het ten zeerste, dat de gezond heidstoestand van den Heer van Liempt, die van af d* oprichting de functie van secretaris ver vult, hem nog niet in staat stelt, bij deze fees telijkheid tegenwoordig te zzijn. Des te harte lijker is het welkom aan Mevrouw van Liempt, die haar man hier representeert en' die aan haar echtgenoot zeker wel onze hulde wil overbren gen voor de steun en de vele adviezen, waarvan onze school en haar leeraren in zoo ruime mate hebben geprofiteerd. Ik vertolk hier zeker aller ge voelens, wanneer ik de hoop uitspreek, dat de Heer Secretaris van Liempt spoedig in de gele genheid moge zijn, eens met eigen oogen te zien, wat hier met zijn medewerking is tot stand ge bracht. Wat is nu het doel van deze bijeenkomst? In de eerste plaats willen wij uitdrukking ge ven aan onze vreugde bij het jubileum onzer school, onzen dank betuigen aan allen, die hef ons mogelijk hebben gemaakt, U in dit eenvou dige, maar smaakvolle lokaal te ontvangen, een lokaal, dat nog een wanneren indruk zal ma ken, wanneer de wanden een zachte tint hebben gekregen. Ik wil niet in herhaling treden van hetgeen de Heer Voorzitter van het Plaatselijk Bestuur he denmorgen reeds heeft gezegd; wil volstaan met mijn persoonlijken dank te betuigen aan het Ge meentebestuur in het algemeen, maar ook aan de ambtenaren in dienst dér Gemeente in het bijzonder, meer speciaal denk ik dan aan den heer van Huiten, die mij diverse malen, vanaf de eerste teekening van dit gebouw tot aan de voltooiing steeds welwillend met zijn advies heeft ter zijde gestaan. Een woord van dank wil ik richten tot den heer van Vliet, Directeur van Gas- en Electri- citeitsbedrijf, die er mede voor gezorgd heeft, dat we vanavond in een goed verwarmd en ruim verlicht gebouw kunnen plaats nemen. Het gebouw, Dames en Heeren, heeft thans meer van een tooneelzaal dan van een gvm- nastiekgebouw. Toch wil ik U gaarne de verze kering geven, dat het ook als zoodanig geheel aan zijn doel beantwoordt. Waar de heer Ter voort, onze gymnastiekleeraar, niet enkel zelf in het bezit der akte Gym. M.O. is, maar zelf er voor opleidt en elk jaar mede voor die akte examineert, m.a.w. een der meest bevoegde krachten is, ons in dezen als adviseur diende, daar behoeven wij aan de doelmatigheid der in richting niet te twijfelen. Natuurlijk zijn we in het bezit der meest moderne gyinnastiektoestel- len, maar, daar leg lk in dezen tijd van werke loosheid en hooge buttenlandsche invoerrechten den nadruk op, ze zijn alle van Nederlandsen fabrikaat, geleverd door de firma Winters te Venlo. Wij hebben gemeend, Dames en Heeren, goed te doen op deze bijeenkomst ook een korte be schouwing omtrent het onderwijs, dat hier wordt gegeven, omdat daarover maar al te vaak mis verstand Wij dienen naast elkaar te beschouwen Gym- jj nasium, Hooge Burgerschool en Hoogere Han delsschool. Het gymnasium is bij ons uitsluitend klassiek, alle gymnasia hebben bij ons Latijn en Grieksch als hoofdvakken, en hebben ten doel: een zui vere vooropleiding te geven voor het universi tair onderwijs. In 1863, in een tijd dus, toen de handel zich ging uitbreiden tot wereldhandel en de hand werknijverheid meer en meer plaats moesten maken voor machine-industrie, voelde men de behoefte aan jongelui, die een practischer op leiding hadden genoten dan de gymnasia en vooral de gymnasia van dien tijd afleverden. Niet enkel het nuttigheidsbeginsel, maar ook de tijdgeest bracht mede, dat hier in de eerste plaats wis- en natuurkunde de studievakken werden. Waar aan wiskunde zoo'n groote waar de als denkvak werd toegekend, oordeelde men een wiskundige voorbereiding bij uitstek gunstig als voorbereidende studie voor de wis-, natuur- en geneeskundige vakken. Vandaar dat de H.B.S.- gediplomeerden studierechten verkregen voor de twee genoemde faculteiten aan universiteit en de technische hoogeschool. Wis-, natuur- en schei- kunde-vakken zijn de kernvakken der H.B.S. ge bleven, al wordt dan ook aan de vreemde talen veel zorg besteed. Een combinatie van gymnasium en hoogere burerschool is een lyceum, waarbij in de onder ste twee klassen zoowel voor de latere H.B.S.- studenten als voor de a.s. Gym.-studenten het zelfde onderwijs gegeveii wordt. In sommige ly cea, zooals in den Bosch, dienen de eerste twee klassen ook nog als onderbouw voor H.H.S.-klas- sen. Hier in Waalwijk is van den beginne af de opzet geweest een school in stand te houden, welke voor de practljk was bestemd, zooals de heer van Iersel hedenmorgen duidelijk heeft ge zegd. Het was de behoefte aan administratie- personeel bij de industrie, welke de school deed ontstaan en bloeien. Met hulp van Rijk en Ge meente heeft het Bestuur hier een hoogere han delsschool in 1924 in een nieuw gebouw kunnen openen, waardoor Waalwijk een instituut kreeg, in de eerste plaats op de voorbereiding voor de maatschappelijke functies ingesteld, doch te vens een geschikte voorbereiding vormend voor de verdere studie in de handelseconomische vak ken, als daar zijn de handelshoogeschool, in specteur voor de belastingen, accountant, notaris, enz., tevens een opleiding gevend voor den handel in den meest uitgebreiden zin van het woord. Vandaar dan ook, dat op het programma in de hoogere klassen een grooter aantal uren voor de talen is uitgetrokken, dan op de H.B.S., dat de handelswetenschappen een flinke plaats op het rooster van lesuren innemen, dat de aard rijkskunde in de hoogste twee klassen meer ge richt is op de bestudeering van de middelen van bestaan der bevolking, dat wis- en natuur kunde het met een beperkter programma moeten doen. Erkende Hoogere Handelsscholen zijn er thans in NB. te den Bosch, Eindhoven (2), Til burg, Bergen op Zoom en Waalwijk, buiten de gemeentelijke te Eindhoven, alle staande onder het bestuur van O.M.O. in N.B. te Tilburg, on der voorzitterschap' van Dr. Moller, die er tevens de geestelijke vader van is. Het hooger handels onderwijs bloeit in ons land tegen de verdruk king innog altijd worden deze inrichtingen met slechts 50 of 60 gesubsidieerd, zoodat nog 40 c/c der uitgaven moet worden gevonden uit Ge meentelijke en Provinciale subsidies, subsidies van kerkbesturen, K. van K. en Fabr. en parti culiere bijdragen. Tot deze laatste beliooren ook die, welke gepaard gaan met het lidmaatschap van O.M.O. in N.B« te Tilburg, met een minimum contributie van 3.per jaar. Alle ouders van schoolgaande kinderen moeten daarvan lid zijn, maar we zouden het zeer op prijs stellen, wan neer hier te Waalwijk, evenals in andere plaat sen ook 'n aantal contribuanten buiten de ouders van leerlingen gevonden werden. De Hoogere Handelsschool is voor verschillen de jongelui wél wat lang, daarom hebben wij met den zeer gewaardeerden steun van de Re geering den onderbouw kunnen laten uitgroeien tot een aparte H.B.Sj 3, welke een algemeene vor ming geeft, op een hooger plan staat dan een school voor O.M.O., en voor een groot aantal jongelui die b.v. betrekkingen bij de spoorwegen ambieeren, of later willen studeeren in de rich ting van kunst, ambacht of onderwijzer, een gewenschte vooropleiding. Tevens kunnen de leer lingen, die 3-jarige scholen hebben afgemaakt en voldoende wiskundig onderlegt zijn, ook op een H.B.S. 5 verder studeeren. Dames en Heeren, ik mag niet te veel van Uw tijd vragen,ik wil U er echter op wijzen, dat wij, Bestuur, Directeur en, Leeraren, niets liever wen schen, dan ons onderwijs op peil te houden en zoo mogelijk nog uitbreiding te geven aan de eenige gelegenheid van M.O. in de Langstraat. Daarom blijven wij vragen de sympathie en de steun van Waalwijk, maar ook van alle Lang- straatsche Gemeenten, welke alleen door samen werking een dergelijk instituut kunnen in stand houden. Mocht U, onverschillig of U een jongen wilt plaatsen of niet, inlichtingen wenschen in zake onderwijs, dan ben ik alle Maandagen tus schen 46 en 78 gaarne bereid U van dienst te zijn. Nog een kleine opmerking, U gelieve bij de op voering van liet blijspel en bij den zang der leerlingen er rekening mede te houden dat we met bescheiden krachten en middelen werken. Ik hoop, d«t deze avond moge slagen en U werkelijk veel genoegen zult hebben. Geachte aanwezigen, Vieste Jongelui, Op een avond als deze voel ik behoefte om uiting te geven aan mijn gevoelens van dank baarheid. Op oude zonnewijzers leest men nog wel eens de spreuk: ik tel alleen de zonnige uren. Bij een herdenking als deza komen ook weer de moeilijk heden in onze gedachten, die men bij de stich ting van een dergelijke inrichting heeft onder vonden. Laten we daaraan nu echter niet den ken, doch laten we alleen de zonnige uren zien. Laten wc dank brengen aan O. L. H. die Zijn zegen heeft gegeven over deze inrichting, die niet alleen de eerste stichting van O. M. O. is geweest, doch die ook de onmiddelijke aanlei ding is geweest tot de oprichting dezer vereent ging. Waren er bij de stichting dezer school geen moeilijkheden gerezen, dan zon O.M.O. misschien niet gesticht zijn, maar juist hier heeft men begrepen dat men niet alleen moest blijven staan, doch dat een algemeene vereeniging moest gesticht worden, een vereeniging die nu in de belangrijkste plaatsen van Brabant hare scholen gesticht heeft. Het hoofdbestuur wil uitdrukkelijk zijn grooten dank uitspreken tegenover directeur, leeraressen en leeraren dezer school. Ook tot B, jongelui, zou ik nog enkele woor den willen spreken. Hier wordt gij onderwezen in het practisch handels- en nijverheidsleven dat U later wacht. Maar gij weet dat het niet al leen is een onderwijs in de vakken die recht streeks op de practljk gericht zijn, doch ook een opvoeding tot wezenlijke mannen der maat schappij. Juist dat moet gij bereiken, om later te kunnen werken voor de gemeenschap, waarin zooveel is dat eigenlijk niet met de christelijke beginselen overeen-te brengen is. Gij moet leeren handelen uit christelijk standpunt, dan zult gij later mannen worden die iets kunnen doen tot heil der gemeenschap. ZeerEerw. Heeren Geestelijken, Dames en Heeren, U zult 't mij vertegenwoordigend de leer lingen der Hoogere Handelsschool niet kwalijk nemen, dat ik me niet wend tot U allen, maar slechts tót 'n kleine groep onder l", n.l. tot de Heeren van 't bestuur, directeur en leeraren der school Geacht Bestuur, Geachte Heer Directeur, Geachte Leeraressen en Leeraren, Bij deze feestelijke herdenking van het 124- jarig bestaan en tevensl bij de inwijding van het nieuwe gymnastiekgebouw, valt mij de eer te beurt, namens mijn medeleerlingen eenige woor den te spreken. Wij hebben gemeend het best onze erkentelijkheid te toonen door een passend gschenk voor deze zaal aan te bieden in de vorm van deze gordijnen. Ik hoop dat dit 'n bewijs moge zijn van onze waardeering voor de lessen die wij van U ont vangen hebben. Mogen deze gordijnen nog lang deze zaal sieren, menigmaal voor vroolijke bij eenkomsten worden opgehaald en zoo de pret tige stemming in onze school helpen versterken tot in lengte van dagen. Ik heb gezegd. Z.E. Heeren, Geachte aanwezigen. Als Voorzitter van het Comité van oud-leerlingen is my de eer te beurt ge vallen om op dezen avond namens alle oud-leerlingen hunye gevoelens van dankbaarheid jegens Directeur en Leera ren der school in korte woorden over te brengen. Ofschoon de mij opgedragen taak. om ter gelegenheid van het ^'L-jarig be staan der school, Directeur en Leeraren namens alle oud-leerlingen te huldigen, geen gemakkelijke is, wil ik toch trach ten mij er zoo goed mogelijk van te kwij ten. In de eerste plaats ben ik er van over tuigd dat alle oud-leerlingen met veel genoegen terug zullen denken aan de ja ren die zij op school hebben doorge bracht. De aangename verstandhouding tusschen leeraren en leerlingen en ook tusschen de leerlingen onderling hebben er zeer veel toe bygedragen het school leven niet alleen tot een plicht, maar ook tot een genoegen te maken. Dat wij, oud-leerlingen, als wjj aan onze schooljaren terugdenken, slechts aangename herinneringen hebben, zal voor U een groote voldoening zijn. Zoo goed als U beseffen wjj echter, aal deze aangename herinneringen uit onze schooljaren niet de voornaamste zijn wat de school ons geschonken heeft. De hoofdzaak is toch dat wjj in die jaren de kennis en bekwaamheid heb ben opgedaan, die de grondslag moesten vormen voor onze latere carrière. De loopbaan, welke vele oud-leerlin gen na het verlaten der Hoogere Han delsschool hebben gevolgd, is er hel duidelijkste bewijs van dat het onder wijs der school op een, zeer hoog peil staat. Het is immers een opmerkelijk feit, dat sollicitanten in het bezit van hef eind-diploma der Hoogere Handels- school in zeer vele gevallen de voorkeur kregen boven andere, daar het eind diploma het bewijs was van een gron dige en degelijke opleiding. Dat dit ver trouwen niet ongegrond was, blijkt wel uit de snelle promoties die velen hun ner nadien maakten. Ook het feit dat velen reeds korten tyd nadat zij afgestudeerd hadden, een goede positie in Indië kregen, is een be- wys voor de goede naam der school, vooral daar voor het verkrijgen van een goede betrekking in onze Oost tegen woordig veel vereischt wordt. Ten slotte zij nog gewezen op de vele oud-leerlingen die na het verlaten van de school bij hun vader in de zaak kwa men en na eenigen tyd praktijk, voor hen een belangrijke steun werden en zelfs in enkele gevallen de zaak geheel overnamen. Ofschoon niet alle oud-leer- lingen met evenveel succes een politie in de maatschappij hebben kunnen ver overen, als wy over het algemeen de be haalde successen beschouwen, dan heefl de R.K. Hoogere Handelsschool niet al- leen hare reden van bestaan bewezen, maar zich zelfs gerangschikt onder de eerste onderwijs-inrichtingen van ons Zuiden. En dit feit moge voor den Di recteur en Leeraren, naast de dankbaar heid van ons, oud-leerlingen, een vol- z«n voor de veelal moeilijke en dikwyls ondankbare taak als leeraar. Om deze gevoelens Van dankbaarheid, welke ons thans bezielen, te uiten, heb ben wij besloten om als stoffelijk bewijs van deze dankbaarheid een geschenk aan de school aan te bieden. Door het groot enthousiasme, waar mede de oud-leerlingen hebben bygedra gen, werd de mogelijkheid gegeven iets moois en blijvends te geven, n.l. dit ge brandschilderd raam. Als bijzonderheid zij nog vermeld dat de ontwerper van dit raam is de heer hoos Bergmans, eveneens oud-leerling der school, die door dït ontwerp heeft bly'k gegeven een waardig oud-leerling der Handelsschool te zijn. Dat dit geschenk, thans door ons aan geboden, nog vele jaren blijk moge ge ven van de gevoelens van dankbaarheid van Uwe oud-leerlingen, en dat het ge- moge zyn van een voortduren dén bloei en groei van onze (goede) oude school. Dit is onze hartelijke wenseh. Ik heb gezegd. De Directeur bracht hierna dank aan leerlingen en oud-leerlingen voor de prachtige en blijvende blijken van belangstelling die zij haden aange boden. Het tweede bedrijf werd vervolgens opgevoerd, waarna een half uur pauze werd gehouden. De genoodigden be gaven zich naar de foyers, die in het schoolgebouw waren ingericht en waar thee geserveerd. y?er-4r - -- Na de paüze werd door hetkoolrtï£ van Mej. van Iersel nog enkele liedjes "'lot gezongen en werd het laatste bedrijf van het tooneelstuk gespeeld. De Directeur bracht aan het einde van den avond nog een dankwoord aan allen die tot het slagen van dezen avond hebben meegewerkt en deelde nog mede dat a.a. Donderdag nog-

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1931 | | pagina 5