Ziek
Tot zoover genoemd blad.
Ik voeg er bij:
Wat te voorzien was, is gebeurd.
De schoenindustrie eerst vóór in de
actie voor den aankoop en verkoop
van Nederlandsch fabrikaat, is nu
weer achter!
Hak toch door!!
Had men den knoop maar doorge
hakt op de laatste algemeene Federa
tie-vergadering. Alle fabrikanten wa
ren toen aanwezig.
Het voorstel 1 van 't arbeidsloon
voor de actie, was prachtig!
60.000 voor deze actie. Bravo!
Eerst geld en dan Zwitsers.
Waarom toch. het phsygologisch
^moment niet benut?
Een commissie van zulke mannen
heeft z'n waarde, maar 't werkt te
langzaam.
Men had direct moeten beginnen!
Arbeiders wat doet gijsteunt gij
onze actie voor Nederlandsch fabri
kaat. Een kwestie, een eisch van zelf
behoud! Kom voor den dag, zet over
al in den lande de leden van organi
saties aan, alleen schoenen te koopen
van Nederlandsch fabrikaat.
Allons, niet talmen, begin uw actie:
plaatselijk, diocesaan, landelijk!
Want de perspectieven voor 1931
zijn zeer ongunstig en de vestiging
van filialen van buitenlandsche
schoenfabrieken neemt hand over
hand toe!
Namen van buitenlandsche en bin-
nenlandsche merken publiceeren. Het
publiek moet weten wat Hollandsch
of buitenlandsch fabrikaat is; anders
loopt het er in! Dat kan eiken dag
honderden paren kosten. Het publiek
moet op de hoogte gebracht.
Vooruit, allerzijds, de tijd, de nood
dringt.
INSIDER.
stil te z t en. Door het voorttrekker
werden ze daarna vanzelf weer lekke*
warm. Fidel die vlak bij school ge-
komen, als al'ijd terug moe>t. dacht
dat hij wel bij de slede had mogen
blijven zitten en hij vond het heele-
maal niet aardig van Ton dat deze
onverbiddelijk was en hem toch heusch
naar huis zond. Doch, ten slotte ginc
hij maar. hij zag wei in, dat een slede
meer voorrechten heeft als een hond.
al is die nog zoo lief, want de slede
werd wel mee naar de school geno
men en binnen gezet In den gang
gekomen keken de kinderen wel heel
erg verwonderd. Dat was dan ook een
toestand. De onderwijzer vond dat er
wel een winkehje van al die sleeën
kon worden opgezet, zoovee' kinderen
hadden de hunne meegenomen. ijna
onder lederen kapstok stond er een
In het vrije kwartier gingen zl) met
hun steeg i naar de speelplaats. Twee.
drie stuks werden er aan elkaar ge
bonden en dan door een heel stelletje
kinderen getrokken. De grootste pret
hadden ze echter, als een of meer van
de sier ga omvielen en alle kinderen
kopje duikelden in de sneeuw.
TWEE DEUGNIETEN.
.Kan hfj zich zich niet rustig houden
Zijn g-blaf verveelt me hoor.
M' in mijn slaap te laten storen,
Zeker, daar bedank ik voor.
Maar. komaan we zijn nu wakker,
En van slapen komt niet meer.
Wat er toch wel aan de hand Is?
Hi, wat gaat die hond te keer."
Langzaam wil de spreker opstaan.
Maar, wat vliegt daar onverwachts,
In 't gezicht hém D'andere maaier
Kijkt er naar; zegt niets en lacht.
't Was ook om le lachen waarlijk.
Want die kleine dappere haan,
Botste onder 't haastig vluchten,
Tegen een der maaiers aan.
HET VRAAGSTUK: DE MANNE
LIJKE WERKELOOSHEID EN DE
VROUWELIJKE ARBEID IN DE
FABRIEK.
III.
Mogelijkheids factoren.
Als men wil nagaan hoeveel en wel
ke factoren in het voordeel dezer her
vorming zijn, zal men tot de conclu
sie komen, dat hun aantal en de ver
scheidenheid zoo groot is, dat het een
te tijdroovend werk is en aldus te
kostbaar om die langs dezen weg te
beschrijven. Bij voldoende belangstel
ling voor dit onderwerp zou het voor
mij loonend kunnen zijn, het geheel
in een brochure uit te werken, welke
brochure kon dienen ter algeheele
voorlichting der belanghebbende
groepen die (ter gelegener tijd door
de meest ongeintresseerden, aan hun
onderhoorigen, aan de ouders) voor
een onder ieders bereik liggenden
prijs of gratis te verstrekken zou zijn.
Ik zal me daarom heden bepalen tot
het beknopt verwerken van drie soor
ten:
A. Factoren welke kunnen ontstaan
uit de voorlichting der overheid.
B. Factoren welke het belang der
ouders dienen.
C. Factoren welke van invloed zijn
op de hervormingen, welke tevo
ren reeds zijn aangeduid.
Factoren A.
Wanneer ik naga of het mogelijk is
de jongens op de Lagere School in 't
zesde en zevende leerjaar tusschen de
andere vakken door of met wijziging
in die vakken waarin onderricht ge
geven wordt, vaktheorieën te verkon
digen, dan zou 't mij ten zeerste ver
wonderen, wanneer dit bij samenwer
king niet mogelijk was. Het onderwijs
in die vormende jaren kan van zooveel
invloed op de jongens voor de indu
strie zijn, dat daarvoor door de over
heid de noodige intresse dient gewekt
te worden. Zeker is dit het geval in
een streek, waarvan de toekomst in
hoofdzaak van één industrie afhan
kelijk is. Ik stel er prijs op, dat dit
paedagogisch standpunt goed over
wogen wordt.
Omtrent de mogelijkheid wil ik
hier voor enkele vakken iets ten voor
beeld stellen:
Ik haal hier een doodgewone som
aan uit een der bekende en heden in
gebruik zijnde Rekenboekjes:
J. Stumpers koopt een stuk land,
groot 150 bij 7 Meter. Hij betaalt 2
per M2. Hoeveel H.A. is dit land groot
en wat kost 1 H.A.?
Ik geef hierbij een „vaksom" die
hetzelfde is in vorm, doch een belang
rijker effect maakt.
V'oog hem onder luid gekakel,
In 't gezichtbegreep toen ras,
Dat er tot zijn groote schrik bier,
Weer een nieuwe vijand was
.Wei, wat zal ik nu beleven,
Waar komt die opeens vandaan",
Sprak de man, .dat is een vogel,
Zeker, 't Is een jonge haan".
Ha. nu heb ik het begrepen,
't Was voor jou dus, akelig dier,
Oat Fldel spektakel maakte,
Wacht maar, kom eens even hier.
'k Stop je in den zak en neem je,
Mee naar hui», gelooft dat vrij,
Als ik zoo'n lekker bou'je meebreng,
Zijn mijn vrouw en kinderen blij.
Vlug loopt de man nu naar den zak,
Die daar lag nog op den grond,
Maar 't haantje pikte vinnig,
Met den snavel in het rond.
Zou hq moog'lijk nog ontkomen?
Of was nu zijn lot beslist
Scheen wel. dat hier niets kon heipen,
Qeen behendigheid noch list.
Wordt vervolgd.
Oplossingen van de vorige week.
Ik ben, ik ben een parapluie I
Hoeveel visschen er in de zee zijn.
De letter A.
Omdat het bed niet naar ons komt.
1
De boom valt niet bij een eersten slag.
2
i
ons
visch
januari
Insulinde
kamille
lente
ede
e
J. Practijk koopt 1 pak Rundbox-
leder ter waarde van zes en zestig
gulden. Hij snijdt daaruit 180 paar
Meisjesbandschoenen. Hoeveel kost
ieder paar aan leder? Hoeveel (vier
kante) voet leder hij had, als
aan ieder paar 1,4 voet versneden is?
in denzelfden geest kan men dic-
té's en teekenlessen omvormen. De
grondbeginselen van het Hoeksysteem
voor het modelleeren leenen zich
bijzonder om te worden ingelascht.
Er zijn in dit opzicht zooveel be
langrijke aangelegenheden, dat er in
deze richting volop werk is.
B Factoren.
Ik wil hier mijn inzicht geven ten
bate van het voor ouders zoo moei
lijke vraagstuk: Wat zou het zijn,
als ik mijn jongen voor „stikker"
laat opleiden?
Mijn woord is geen wet, ik geef mij
ne meening graag prijs voor een be
tere, en zeker als die komt van men-
schen met veel ervaring, maar juist
omdat ik meen geen vreemde te zijn
op het gebied van onderwijs-organi-
satie en vakbelangen, wil ik trachten
daarop een gepast antwoord te geven.
Als U het niet kunt bekostigen om
Uw jongen „het vak" in de Vakschool
te laten leeren, voorzoover dit daar
mogelijk is, als u de opoffering
uwerzijds hooger aanslaat dan de
waarde van dat vakonderwijs, stuur
dan uw jongen gerust naar de fabriea
om zich daar een positie te verwer
ven, mits hij liefde heeft voor het vak,
mits hij onder goede leiding komt en
u hem thuis geen beroep wat hem lief
is, kunt laten leeren. Hoevelen zijn er
niet in uw directe omgeving, die in
hun jongensjaren hem zijn voorge
gaan, die thans een positie bekleeden
die te benijden is, aan wie ik hoop dat
zij een les zullen nemen.
Ik zal me echter nog duidelijker uit
drukken en U vertellen van de wer
kelijkheid, zooals ge die in bijna elke
fabriek kunt aanschouwen.
We zien daar de jongens bezig met:
1. Het aan- en afvoeren van mate
rialen en in bewerking zijnde produc
ten.
2. Het kleuren of verven van on-
derdeelen of in bewerking zijnde pro
ducten.
3. Het stempelen, schalmen, per-
foreeren, beplakken van onderdeelen
der producten.
4. Het ringen, haken, knoopaan-
zetten, dichtrijgen der bovenwerken.
5. Het spijkertjes inladen, was
aansmeeren en poetsen bij de diverse
werkzaamheden.
6. Het snijden van bezetsels en an
dere minder belangrijke onderdeelen
voor het product.
Hier ziet ge de scholing „het onder
wijs" in de fabriek. Zoo wordt de
eerste steen gelegd voor de positie
die hij zich later verwerven zal. Zoo
wordt de grondslag gelegd voor de
leering van den daarop toegedachten
WIJK BIJ DUURSTEDE.
arbeid, die afhankelijk is van de accu-
ratesse, de plichtsbetrachting, de
geestigheid, de werklust en eerlijk
heid.
Het aanleeren van al de voornoem
de bezigheden te zamen vormt zeer
zeker een meer productieve en alge
meene gedachtengang „en 'n kjjk op
het vak" bij de scholing in de fabriek,
dan de eentonigheid, vooral bij jeug
dige personen bij een en denzelfden
speciaalarbeid. Langs dien weg was de
scholing in de fabriek te bevorderen
ten voordeele der industrie en toe
komstige arbeiders, hetgeen in meer
dere industrieën wordt toegepast.
Verder zal ik daaromtrent niet afdwa
len; het is ook een belang, dat ge
rust onder het oog gezien kan wor
den. Wanneer we nagaan de loop
baan van verschillende vakmenschen
die door de Bovenwerk-afdeeling
in hoofdzaak door de sni.jderij zich
hebben opgewerkt en daarbij hun
vrijen tijd benut hebben door het aan
vullen hunner tekortkomingen aan
theoretische en practische vakkennis,
dan ligt daarin opgesloten dat zoo er
bij hun zoons een wil is de weg
voor hun toekomst open ligt.
Door de Snijderij, is volgens mij
niets beter dan door de Stikkerij. Zoo
min echter als alle Snijders zich bo
ven het middelmatige hebben kunnen
en zullen verheffen, zoomin als alle
Snijders het tot Afdeelings-chef, mo
delleur of stikmeester hebben kunnen
brengen en zullen brengen, zoomin
zullen dit ook alle Stikkers kunnen.
Doch zoo zeker als door de Schoen-
snijders een gevoegelijk loon ver
diend wordt, zoo zeker zal dit ook
in de Stikkerij mogelijk zijn.
Tot staving dezer bewering ten op
zichte van het arbeidsloon vergelijke
men de loonen van Stiksters en Snij-
door gevatte koude en bij pijnen van velerlei
aard zullen een der hieronder genoemde
Mijnhard! s Poeders
U spoedig helpen: Mijnharöt's Grieppoeders
Hoofdpijnpoeders. - Verkoudheidspoeders
Kiespijn poeders. Hoestpoeders. -
Maagpoeders Rheumatiekpoeoers. Op
poeders en doos staat de naam Mijnhardt. Let
bij het koopen hierop! Prijs per poeder 8ct.en
per doos 45 ct. Verkrijgbaar bij Uw drogist
I ders.
C Factoren.
Nieuwe Raadsels.
1
Ik ben een spreekwoord van 26
letters.
12-11 5 22-6 stad in Frankrijk
9 10 18 17 is iemand die niet
kan spreken
23-5—18-17 is niet recht
24-7 4—8—21 zit aan een hamer
12 11 122019 5 dient, om op
te schrijven
17-16 3—21 vindt men bij den
molenaar
23—2—26—14 jongensnaam
15-13-23 is niet dun
1 U—23 hebben we boven 't hoofd
17—11—25 ligt op den vloer
2
Vorm uit onderstaande letters de
naam van een stad in ons land.
ULETSELHOEVSIL
3
Van boven naar beneden en van
links naar rechts ben Ik een voorwerp
dat al in veie kamers te vinden is.
x medeklinker
xxx kleine woning
xxxxX soort insect
xxxxxxx heeft leder in den zak
xxxxxxxxx gebruiken de dames eens
xxxxxxxxxxx 't gevraagde woord
xxxxxxxxx bewaart ons gtld
xxxxxxx moet worden opgelaten
xxxxx boomvrucht
xxx boomvrucht
x medeklinker
Als vanzelfsprekend is het, dat ik
hier het oog laat vallen op de fabri-
j kanten, voor zoover zij persoonlijk
tot oordeelen bevoegd zijn en hun
bedrijfsleiders. Onder hen zie ik
in verhouding tot dit vraagstuk, op
timisten, pessimisten en sarcastisch
gestemden. Zij kunnen toonen de be-
langrijkheid te onderschatten, te
waardeeren of te bespotten. Zij kun
nen zich ten opzichte van deze her
vorming uitlaten volgens hun eigen
inzicht. Zij kunnen zich bij hun afdee-
lingschef beraden, hun accountants
over het rendement raadplegen, doch
alvorens mijn standpunt over de rich
ting die ik in deze voor mijn ideëen
hepaal, vernam ik gaarne van ieder
fabrikant en leider afzonderlijk of hij
idee heeft om zijn meening te uiten,
ook zijn zienswijze. Of hij genegen 1»
in deze richting iets te bevorderen,
enz., enz.
Dus het behoeven heusch alle geen
specifieke adhaesie-betuigingen te
zijn; men kome maar rond voor zijn
meening uit. Gaarne wil ik mij verder
leenen in het belang van deze zoo ge
wichtige vraagstukken en zie de post
tegemoet.
W. A. PULLES.
Zomerstraat 13, Tilburg.
(Wij mogen fabrikanten en fabrieks-
chefs wel eens met nadruk vragen of
dit onderwerp door den heer Pullet-
aangesneden, niet belangrijk genoeg
geacht mag worden in dezen tijd,
maar ook in gewone omstandigheden,
om het eens terdege te overwegen,
om daaromtrent hun meening eens te
zeggen, Mogelijk kan uit een uitwis
seling van zienswijzen, iets goeds ge
boren worden. We zijn natuurlijk
geen deskundigen, maar meenden toch
dat het z'n nut kon hebben, nog eens
de aandacht te vestigen op deze aan
gelegenheid, die de fabrikanten dik
wijls zooveel kopzorgen baart.
Men kan niet steeds aan 't oude vast
houden, men kan niet bij de pakken
blijven neerzitten. Vooral in een tijd
van industrieele malaise, kunnen alle
bedrijfsbevorderingen van belang zijn,
en voor een dergelijk vraagstuk is de
medewerking, of laat ons liever zeg
gen, de zienswijze der fabrikanten en
chefs, een eerste belang.
Wij herinneren er aan, dat deze ar
tikelen in de laatste drie Zaterdag
nummers van ons blad plaatsing von
den. Mist men er een, of wil men ze
gaarne nog eens herlezen, wij hebben
ze voor belanghebbenden of -stellen
den beschikbaar; alsook de noodige
plaatsruimte om hun meening daar
omtrent eens te zeggen. Red.).
OUDERS, LEZEN UWE KINDEREN
ONS JEUGDHOEKJE
Mijnheer de Redacteur,
Gaarne zou ik eenige plaatsruimte
van uw blad willen gebruiken, ten
einde een ander geluid te doen hoo-
ren dan de schrijver van het ingezon
den stuk in het nummer van Zaterdag
14 dezer, die onder de letter X weer
eenige pijlen de ruimte inzond.
Het is echter geenszins de bedoeling
met deze regelen het voor den Hoog
geleerden heer Prof. Noordtzij op te
nemen. Ware het niet dat de heer X
net handelde als een poedelhond, die,
nadat men hem in 't water werpt er
weer uitkomt, zich afschudt en van 'n
anderen kant weer opnieuw begint
aan te slaan, dan zou de heer X als
„Ridder" gevoeglijk zijn pen hebben
laten rusten.
Daar de heer X blijkbaar erg van
krantenschrijverij houdt, begint hij
van zijn oorspronkelijke grief tegen
Prof. N. geheel af te wijken en komt
hij met een „zeer ernstig vermaan",
onder het motto „waakt", zich wen
den tot de leden der Herv. kerken te
Sprang en Capelle.
Mijnheer X ziet in de toekomst een
aanslag op de kerkelijke goederen ge
pleegd vanwege kerkelijk Gerefor
meerde zijde!
Ook verloren beide gemeenten reeds
hun RaadhuizenMeerdere dinger
dreigen nog gevaarAldus de heer X.
O, die Gereformeerden toch...!
Ik zou U| in gemoede willen vragen,
mijnheer X, wat toch geeft U aanlei
ding, zoo onredelijk hatelijk te zijn,
tegen een groep onzer medeburgers,
die toch ook een goed deel onzer bur
gerij uitmaakt en die toch evenveel
rechten heeft voor hare belangen óp
te komen als U en een ander voor de
uwe respectievelijk zijne. Uw schrij
ven typeert zich door slechts één ding,
n.l. door een verregaande hatelijkheid,
Weet wel, dat U door zulk een optre
den niets meer bereikt, dan U zelve
te verlagen.
U schijnt er een eigenaardig soort
verdraagzaamheid op na te houden
Op publieke vergaderingen het o. 1,
onderwijs betreffende, wordt ook vaak
over verdraagzaamheid gesproken. Ik
mag toch niet veronderstellen dat
daar dezelfde soort verdraagzaamheid
bedoeld wordt, als door U aan den
dag gelegd wordt!?
Mijnheer X meent door zijn ver
maan de Herv. kerken zeer van dienst
te zijn.
Ik betwijfel echter zeer, dat de kern
dier kerken met dat vermaan is in
genomen.
Waarmede zijn onze kerken dan
wel gediend? Dit is toch zeker mei
het bewaren en uitdragen der zuivere
leer. In het middelpunt dier leer moet
toch steeds de volle Christus staan
met zijn gansche verlossingswerk.
Nu zie ik voor onze kerken ook een
gevaar dreigen. Inderdaad niet denk
beeldig. Echter vanuit een anderen
hoek komende dan dat van den heer
X. N.l. het groote gevaar van wat wij
in het gansche wereldgebeuren zien
uitleven, van verregaande onverschil
ligheid en hatelijkheid tegen al wat
het voor de eere van Christus wil op
nemen.
Leden van bovengenoemde kerken,
ziet toe dat geen wolven de schaaps
kooien binnensluipen. Gij hebt een
ontzaggelijk ernstige verantwoorde
lijkheid. De wolven liggen op den loer
en zijn steeds paraat U uw prooi te
ontnemen. Zij komen tot U in schaaps-
kleederen.
Zou het niet ontzettend zijn, zoo
eenmaal op onze kerken van toepas
sing werd, Psalm 79 vers 1:
Getrouwe God! de heid'nen zijn
[gekomen:
Zij hebben stout Uw erfland
[ingenomen;
Jeruzalem, de tempel, Uw altaren,
't Ligt al verwoest, door die
[geweldenaren
Uw knechten zijn geveld
Door hun verwoed geweld:
Hun lijken, onbegraven,
Verzaden na hunn' dood,
't Gediert' in hongersnood,
En gier, en kraai, en raven.
Neen mijnheer X, het is niet de
kracht van het ware leven, hatelijk,
onverdraagzaam en onverschillig te
zijn.
Laten we liever elkaar steunen en
opbouwen in 't leven. Met dien gees
bezield, kijken we ver over kerkmu
ren heen en zoeken we elkaar op,
te samen dingen tot stand te brengen,
die tot Gods eer en het welzijn der
gansche burgerlijke gemeente kunnen
dienen.
Mogen wij allen met dien geest ver
vuld zijn, opdat er dan bij ons noê
ware verdraagzaamheid voor andeis-
denkenden overblijft.
U, mijnheer de Redacteur, belee
dankend voor uwe plaatsruimte,
EEN LID DER
NED. HERV. KERK TE
's-GREVELD. - CAPELLfc.
ook handwerk, waarvan de glans is als die van
zijde. Een wandkleed, een Oostersch tafereel
voorstellend, toont welke buitengewone dingen
hiervan te maken, zijn. Er was ook een verklein
de copie van het kleed, dat de firma de Konin
gin ter gelegenheid van haar regeeringsjubileum
in 1923 aanbood; de zachtheid, grootste weelde
van elk kostbaar tapijt, bereikte hierbij wel een
hoogtepunt. Voor al deze tapijten wordt alleen
wol gebruikt, die in de fabriek zelf geverfd
wordt.
De Linoleumfabriek Krommenie zond «en keur
in van haar keurige voortbrengselen; de Leid-
sche dekenfabriek van, J. C. Zaalberg en Zn., hoe
wel de eereplaats latend aan het afgewerkt pro
duct, gaf ook een overzicht der verschillende
stadia van de vervaardiging en wat er bij te
pas kwam. Ruwe wol, eerste bewerking, tweede
spinsel, derde spinsel, volgden elkaar op, dan
kwamen volaarde en kaardebollen, tenslotte de
ruwe* deken, die meer op touw dan op wol leek,
maar door vollen en kaarden die mollige zacht
heid krijgt, waarom de Leidsche dekens sinds
den Gildentijd beroemd zijn.
De N.V. Artsilk, Breda, zorgde voor een aan
kleeding van 't uitwendige van haar stand met
klossen, kluwen, strengen zijde in alle kleuren.
Een dame aan een klein weefgetouw liet zien,
hoe kleedjes, tasschen, theemutsen en allerlei
moois ervan te maken zijn.
Tot slot loopen we tegen Nieuwerkerks Hopjes
aan, die een bijzondere functie op de tentoon
stelling vervullen. Iedere kooper wordt gemaand
zijn kassabon te bewaren, want op elke vijftig
koopers, ontvangt er één een doos hopjes en on
der de hopjes-winnaars worden 300 prijzen uit
gedeeld, de eerste voor dengene onder hen, die
het hoogste bedrag besteedde.
Op de tentoonstelling wordt dagelijks tot en
met 22 Februari van elf uur tot half één en van
drie uur tot half zes gedemonstreerd. Ze duurt
dus lang en ieder kan wel tijd vinden om er een
kijkje te nemen; ze verdient het.
