Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
i
i
i
flit
Voor.
Winkelnieuws.
Mol
Gaat
HEERENBAAI
UITGAVE:
WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON TIELEN.
Telefoon No. 38.
Telegr.-Adre»: ECHO.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
EERSTE BLAD
De Nederl. Schoenindustrie
in 1930.
Het zou zeker in den aanvang van
1932 zeer belangwekkend zijn geweest
te vernemen, hoe het met de schoen
industrie in 1931 is gesteld geweest.
Daaromtrent kan echter voorloopig
alleen gezegd worden, dat „de toestand
in het afgeloopen jaar over 'l algemeen
niet gunstig was", om 't maar! heel
zacht uit te drukken;
Dergelijke algemeenheden hebben
slechts betrekkelijke waardewillen
wfl b.v. met actie bij de Regeering
iets bereiken, dan moeten wij met
vaststaande gegevens aankomen, met
statistieken, welke op betrouwbare en
wetenschappelijke wijze zijn samen*
gesteld. Voor het verzamelen van deze
gegevens zorgt in ons land 't Centraal
Bureau voor de Statistiek in Den Haag.
Er gaat echter altijd een jaar mee
heen, voor ze, behoorlijk gerangschikt,
gepubliceerd kunnen worden, zoodat
in het juist verschenen Maandschrift
van dit Bureau de gegevens omtrent
den toestand van de schoenindustrie
in 1930 zijn vermeld. Bezien wij deze
cijfers nader, dan blijkt, dat we, over
het geheel genomen, over 1930 nog
géén klagen hebben, zooals we trou
wens ook In het Jaarverslag 1930 van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor de Langstraat kunnen lezen,
waarin de toestand van handel en
nijverheid In vergelijking met den
algemeenen toestand van ons land
althans in het eerste halfjaar van 1930
zelfs vrij gunstig wordt genoemd. Maar,
wordt er in het Verslag van de Kamer
aan toegevoegd, „daarna traden malaise-
verschijnselen op, die in de latere
maanden van het jaar ernstige vormen
aannamen."
De statistiek komt dit oordeel be
vestigen, men vergelijke onderstaande
cijfers, waarbij de getallen tusschen
haakjes de cijfers voor 1929 aangeven.
schoenen geproduceerd, welke, naar
de waarde, de helft der geheele pro
ductie vertegenwoordigden, m a.w. de
Langstraat is nog in sterkere mate dan
vroeger gebleken te zijn het schoenen-
land bij uitnemendheid.
In de voornaamste plaatsen van de
Langstraat ging de productie tamelijk
vooruit, in de minder belangrijke
plaatsen was de productie stationnalr.
Dit zal wel samenhangen met het feit,
dat het kleinbedrijf ln 1930 over de
geheele linie sterk achteruitgegaan is,
vooral ook te Waalwijk.
Tilburg ging nog al vrij wat achteruit,
doch deze vermindering werd goed
gemaakt door den flinken vooruitgang
van Oisterwijk, dat wat de hoeveelheid
betreft, Tilburg bijna ingehaald heeft.
ln aansluiting hierop nog de volgende
opmerking
Waalwijk stond in 1930 evenals in
andere jaren ver bovenaan wat de
waarde van het geproduceerde schoen
werk betreft, terwijl ook de hoeveelheid
nog nooit zoo groot geweest is als in
1930. Toch moeten wij niet over het
hoofd zien, dat het in betrekkelijken
zin, in de laatste 5 jaren achteruit
gegaan is. Immers, Kaatsheuvel, Don
gen en Oisterwijk hebben hun productie
in die jaren zeer zien toenemen, terwijl
Waalwijk zoowat gelijk is gebleven.
In 1926 was de productie te Waalwijk
43 pCt. van de geheele productie van
de Langstraat, In 1930 slechts 37 pCt.
(de waarde als maatstaf genomen)
Vergelijken we echter de cijfers van
1921 met,die van 1930 dan blijkt de
verhouding tusschen Waalwijk, Kaats
heuvel en Dongen in de laatste 10
Productie van schoenwerk in 1930
Aantal paren x 1000
1. De Langstraat.
Waalwijk 1,213 (1,097)
Kaatsheuvel 1,185 (1,133)
Loonopzand 261 237)
Dongen 930 861)
Drunen 144 144) f
Sprang-Capelle 167 186)
Overige plaatsen in de Langstraat 66_(60)
Totaal i/h. gebied v/d. K. v. K. v/d. L. 3,966 (3,718)
2. District Tilburg en Omstreken.
Tilburg 1,085 (1,129)
Oisterwijk 1,060 993)
Hilvarenbeek j
Moergestel
Gilze-Rijen
Waarde x 1000 gulden
7,664 7,804)
5,091 5,261)
1,434 1,318)
5,076 5,132)
1,923 2,064)
743 756)
21,188 (21,579)
4,844 4,971)
3,726 3,623)
3,309 3,664)
Totaal 2,888 (2,878)
3. Overig N.-Br. bij elkaar geteld.
In de le plaats Eindhoven en Den Bosch 765 690)
In geheel Noord—Brabant
4. Buiten Noord-Brabant.
Nijmegen
Overige plaatsen
Totale productie bulten N .Brab.
Totale productie van Nederland
11,879 (12,258)
3,400 3,436)
7 619 (7 284)
882 789)
1,106 (1,274)
36 458 (37,295)
2,691 2,461)
4,274 4,724)
1.988 (2,063)
6 965 7,185
9,607 (9,347)
43 413 (44 480)
De waarde—cijfers zijn dooronder-
geteekende berekend uit de gegevens
van het Centraal Bureau, aangevuld
door de geschatte waarde van de
productie in bedrijven van 1000—5000
paar.
Wat blijkt uit deze cijfers?
De Langstraat heeft in 1930 41 pCt.
van de hoeveelheid Nederlandsche
jaren vrijwel dezelfde te zijn gebleven
en is alleen Oisterwijk in gunstiger
conditie gekomen.
Tilburg is niet enkel relatief, maar
ook absoluut ln de laatste 5 jaren
achteruit gegaan, staat nu wat de
waarde betreft, achter Kaatsheuvel en
Dongen, in 1926 volgde het onmid
dellijk op Waalwijk.
Het is wel eigenaardig dat de twee
plaatsen met de grootste bedrijven
blijkbaar meer van de ongunst der
tijden te lijden hebben dan de andere.
Diezelfde verhoudingen spiegelen
zich ook af in het personeel, dat in
de verschillende jaren in de fabrieken
werkzaam was.
Dit is sedert 1926 te Waalwijk
vrijwel gelijk gebleven: plm. 1870
personen, te Kaatsheuvel is het aantal
personen gestegen van plm. 1000 tot
1300, in Dongen van 1020 tot 1160,
ln Tilburg is het ongeveer gelijk ge
bleven plm. 1120,
In ons geheele land is het perso
neel gestegen van plm. 9250 in 1926
tot plm. 10.500 in 1930.
Opmerkelijk is het, dat te Waalwijk
verreweg de meeste meisjes (of
vrouwen) werken: 572, tegen b.v.
slechts 290 in Kaatsheuvel.
Interessant is ook de statistiek van
het verbruikte overleer, omdat dit ons
een idee geeft van de soort schoenen,
welke in de verschillende industrie
centra worden vervaardigd.
Waalwijk geb uikt bijna de helft
van al het fantasie.leer (w.o. peau de
suède), dat in or.s land wordt ver.
werkt; het neeft ook de hoogste
cijfers voor masibtx en boxcalf, voor
chroomleer en lak, doch verwerkt
bijna geen boxrund, boxjava en wild-
box. Kaatsheuvel verwerkt dit goed
koopere leer vrij veel, doch legt zich
ook steeds sterker toe op de ver
werking van duurderde soorten,
gebruikt bijna evenveel lakleer als
Waalwijk en verwerkt b.v. 2 maal
zooveel fantasie-leer ais Tilburg en
6 maal zooveel als Dongen.
Te Dongen worden behalve box
rund, vooral mastbox, boxcalf en
chroomleer verwerkf, evenals te
Tilburg.
Wanneer we al deze cijfers nagaan,
dan blijkt 1930 nog zoo'n slecht jaar
niet geweest te zijn voor de schoen
industrie.
Er zijn echter ook nog andere
factoren, welke ln aanmerking genomen
moeten worden.
Te Waalwijk zijn In de laatste jaren
verschillende fabrieken enorm ver.
groot, dit kan hieruit blaken, dat het
primair vermogen der krachtwerk
tuigen in p k. berekend, ln 5 jaren
met meer dan 50 pCt. gestegen is.
in Kaatsheuvel en Tilburg met resp.
13 en 9 pCt., in Dongen gelijk ge.
bleven is. Wanneer dus betere tijden
aanbreken, dan kunnen wij een sterke
stijging van de productie te Waalwijk
verwachten, voorloopig mogen wij
gerust aannemen, dat hier gemiddeld
hoogstens op 2/3 van de capaciteit
wordt gewerkt. Dit is reeds één on
gunstig verschijnsel. Met de productie
alleen zijn wij er nog niet, de fabri-
kant heeft minstens evenveel belang
bij den afzet en nu blijkt deze over
het geheel tamelflk beneden de
productie te zijn geblevenover het
geheele land gerekend, bedroeg het
overschot der productie llOOOOpaar.
Erger is echter, dat dikwijls ook de
betaling door de winkeliers In 1930
zeer te wenschen overliet, maar
daaromtrent zijn geen cijfers beschik
baar.
Al sedert eenige jaren eindigt elke
beschouwing over de schoenindustrie
met de stereotype opmerking: „de
binnenlandsche productie heelt zich
weten te handhaven de invoer is
echter sterk toegenomen, de uitvoer
wordt uiterst moeilijk gemaakt".
De In- en Uitvoerstatistiek komt
zulks ook voor 1930 bevestigen.
Verontrustend was dit verschijnsel
echter in 1930 nog niet, de invoer
van leder-schoeisel was in vergelijking
met 1929 alleen in hoeveelheid wat
grooter dan de uitvoer, de waarde
was gelijk gebleven, ernstiger is
echter, dat de uitvoer van leder
schoeisel met f800 000 ls achteruit
gegaan. Alleen de invoer van rubber
schoeisel is sedert 1926 sterk omhoog
gegaan. Het is echter zeker, dat 1931
veel ongunstiger cijfers zal laten zien
de contingenteeringswet is waarlijk
niet te vroeg gekomen, 't is te hopen,
dat ze ook ten spoedigste worde
toegepast.
Hebben we hiermede een beeld
gegeven van onze industrie in hei
voorlaatste jaar, het zou zeker te
wenschen zijn, dat men ook met
eenige waarschijnlijkheid in de toe.
komst kon zien. Niemand zal zich aan
definitieve voorspellingen willen wagen,
maar toch geven de gebeurtenissen
van den dag wel eenige aanwijzing
De productie voor het binnenland zal
zich met goedkoopere prijzen
In hoeveelheid wel handhaven, export
is naar ons inzien, voorloopig alleen
naar België mogelijk, althans wanneer
wij met onze zuiderburen tot een
of anderen vorm van economische
overeenstemming kunnen komen.
De toestand van Engeland zal
voorloopig wel ongunstig blijven in
verband met de uiterst gevaarlijke
verwikkelingen in Britsch-Indië, Noor
wegen, Zweden en Denemarken zijn
zoo sterk ingeseld op Engeland, dat
ze hun valuta ongeveer evenveel
hebben laten dalen als het pond
sterling, de koopkracht van Duitsch
land en andere centrale landen zal
zich dit jaar wel niet in die mate
herstellen, dat invoer op eenigszins
groote schaal mogelijk is.
Amerika met zijn opgeschroefde
welvaart, gaat ln 1932 eveneens waar
schijnlijk een moeilijken tijd tegemoet.
In Frankrijk is de algemeene toestand
ook ongunstiger dan uit het bezit van
de enorme hoeveelheden goud zou
kunnen worden afgeleid.
Voorloopig zijn dus nog niet veel
lichtpunten te bespeuren de economie
is zoo sterk met de politiek verbonden,
dat niemand kan zeggen wat ons
inzake handel en industrie te wachten
staat.
Toch geldt ook voor onze ftyden
het woord van Jan Pieterszoon Coen
lekerTriache Heewtbam, maardwi
ECHTE FR1ESCHE
„Ende des-espereert niet" (wanhoop
niet) Bij de installatie van de contlngen-
teeringscommissie is juist gezegdde
oorzaak van deze crisis is 't pessimisme.
Men durft niet meer hopen op politiek
en economisch herstel, en daardoor
wordt de toestand steeds ongunstiger,
evenals bij een zieke, die niet meer
op genezing durft te hopen. Hoop
daarentegen doet leven en uit het
kwade komt ook vaak iets goeds
voort. Moge dit ook voor de schoen
industrie in 't algemeen, voor die van
de Langstraat ln het bijzonder be-
waarheid worden I
DE VRIES.
Waalwijk, 4 Januari 1932.
BINNENLAND.
Directeur - generaal van handel en
nijverheid.
Bij kon. Besluit is dr. H. Njl. Hirsch-
feld, te Rotterdam, te rekenen van
28 December 1931benoemd tot di.
recteurgeneraal van handel en nijver,
heid.
Dr. H. M. Hirschield studeerde
aan de Nederlandsche Handelshooge.
school, welke studie hij afsloot
met een dissertatie over het ontstaan
van het moderne bankwezen.
Dr. Hirschfeld is daarna eenigen
tijd werkzaam geweest in het ba<ik.
wezen hier te lande, waarna hij als
secretaris van de directie der Javasche
Bank naar Indië is gegaan. Daar heeft
hij zich in het bijzonder bezig ge
houden met de bestudeering van den
oeconomischen toestand van Ned.-
Indië en er de leiding van de
statistische afdeeling op zich genomen.
Twaalf gevallen van Kinderverlamming
te Venraai]
Deed zich eenigen tijd geleden een
geval van kinderverlamming met doo-
delijken afloop voor, thans zijn te
Venraalj, naar wij vernemen, niet min-
der dan twaalf gevallen van kinder-
verlamming geconstateerd.
100 ton eierkolen ter beschikking ge
steld voor het het Nat. Crisis Cotnité.
Het secretariaat van het Nationaal
Crisis—Comité meldt:
De gezamenlijke Steenkolenmijnen
in Limburg hebben een hoeveelheid
van 1000 ton eierkolen ter beschik
king gesteld van het Nationaal Crisis-
Combé.
Deze zoo buitengewoon belangrijke
gift Wordt door het comité op hoogen
prijs gesteld en zal zoo spoedig mo
gelijk gedistribueerd worden.
De storm.
De storm die Woensdagavond ons
land geteisterd heeft, is in z'n gevol.
gen ntet zoo ernstig geweest, als men
zou kunnen vermoeden. Op tal van
plaatsen weiden gebouwen beschadigd,
telefoondraden losgeruktin Oroningen
kwam het tot een overstrooming, vele
schepen hadden te lijden.
Zoover bekend wordt een schip ver
mist nl. de „Stanfones" op de Zul.
derzee", waarschijnlijk met 4 man
vergaan. Men heeft reeds wrakstuk
ken gevonden en gisteren heeft men
de boot gevonden. De bemanning is
verdronken.
Ook verschillende spoorlflnen zijn
ernstig beschadigd, en de treinen on
dervonden vertraging. Een auto werd
tegen een boom geslagen.
NUMMER 3.
ZATERDAG 9 JANUARI 1932.
Il( JAARGANG.
De Echo van het Zuiden,
Waalwybschc en Langslraatsclie Conraotj
Dit blad verschijnt v
WOENSDAG en ZATERDAG.,
Brieven, Ingezonden stukken, gelden enz.j
franco te zenden aan den Uitgever. 1
Abonnementsprijs per 3 maanden 1.25.|
Franco p. post door 't geheele rijk 1.40.
Prijs der Advsrtentiën:
20 cent per regel; minimum 1.50.
Bij contract flink rabat.
Reclames 40 cent per regel.
Advertentiën moeten Woensdag en
Vrijdag des morgens om uiterlijk 9 uur
in ons bezit zijn.
Uitverkoop bl| MOL
Dat zal pardoes wat zijn
MOL is wel niet bet eerst
MOL houdt zlcb immer klein
Dat juist Is MOL's clou
't Is als Columbus ei
De laatsten zullen 't eerst
De eersten, de laatsten zijn.
MOL BLIJFT GOEDKOOPER.
20 SO cl PER ONS
