ECHO (UN HET ZUIDEN
5
hfTTrn
rij
16.
R»
N
K
lts
lil
gns Weekpraatie.
E
:it,
82.
Zaterdag 15 Oct. '32. 55e Jrg.
sen,
oor
»JK.
tweede blad.
sntfna
nebben ln de laatste jaren vaak
oen gevoerd ten behoeve van de
lijdende werkers van onze samen-
2 |n crisistijd en wel in het bij—
voor de landbouwende bevol.
We hebben bepleit, dat boeren
loders aan het loon moeten worden
Ipen, dat ze voor hun arbeid toe-
desnoods en in de huidige
digheden resten geen andere
en door dwingende regee-
aatregelen.
lezer zal het derhalve kunnen
•Apen, dat we b.v. het menggebod
ooier wisten te waardeeren, ja zelfs
accijnshelfing op vetten, waartoe
jier Verschuur dezer dagen besloot,
meenen echter, dat de laatstbe-
e maatregel veel te streng is
zet, voor wat de uitvoering betreft
daardoor een grievend onrecht
sover andere crisis-slachtoffers,
aa| de ondersteunden, inhoudt,
drnenggebod van boter dreef den
voor het natuurproduct, zoowel
,0or margarine belangrijk omhoog,
gevolg, dat vooizien en bedoeld
Degenen, voor wie de prijs te
werd, konden zich met surroga-
ils reuzel en plantenvet behelpen,
val een fiscaal achterdeurtje voor
irmsten. üat deurtje nu heeft de
met een harden klap dicht
en gegrendeld. De spijsvetten
met 35 cent per kilo belast ge-
de vetten, welke als boter
bruikbaar worden gemaakt, zelfs
cent. Zeker, de minister heeft
de allerarmsten gedacht en op
jjke wijze voor ze gezorgd. Een
waarvan de kostwinner meer
3 maanden werkloos is en onder-
wordt, kan goeukoope marga-
bekomen voor 11 cent per half
mits de werklooze vader ten-
vijf kinderen rijk is. Maar wat
zoo'n gezin in de eerste drie
en van nood aanvangen en hoe
het gaan met de huishoudens,
minder kinderen worden geteld?
den nood in de gezinnen van
zen wordt zoo lichtelijk ge
ld. Niemand, zoo heet het vaak,
behoeft van honger om te komen,
de overheid steunt. Over dien steun
loopen vele fabels. In de grcote steden
des lands is de steunnorm vrij bevre
digend en daarnaar beoordeelt men
zoo'n beetje den welstand van alle
werkloozen. Maar op het platteland zijn
soms de toestanden heel anders dan in
de groote stedendé£r wordt inder
daad door velen de grootste ellende
geleden.
De redactie van het christelijk
weekblad, de „Geldersche Post", ga*
er dezer dagen een staaltje van. In
eenQeldersche gemeente van 15000
zielen zijn 300 crlsis-werkloozen. Van
100 dezer heeft de redactie de levens
omstandigheden onderzochtze no.
teerde de officieel—bekende cijfers der
gezins inkomsten en controleerde die
gegevens nog eens persoonlijk. Het
artikel bevat meerdere statistiekjes
maar we zullen omwille van de plaats
ruimte alleen de gemiddelde nemen.
De bedoelde 100 gezinnen telden te
samen 280 kinderen. De gezamenlijke
gezinsinkomsten, dus inbegrepen even-
tueele verdiensten van vrouwen en
kinderen, bedroegen na aftrek van het
verschuldigde voor woninghuur en
fondsgelden (alleen zieken, en begra
fenisfonds) tesamen een som van
f 611 26 per week, d. 1. de 100
ouders meegerekend gemiddeld
f 1.60 per week en per persoon, dus
nog geen kwartje per dag I Om... van
te leven 1
Dat als gemiddelde. Eén gezin met
7 kinderen .geniet* f 4 89 per week
d.i. per persoon 54 centen, per per
soon en per dag 8 centen.
Bedoeld gezin kan, als vader meer
dan 3 maanden werkloos is, goed
koope boter koopen van 11 cent per
half pond.
Maar voor een ander gezin, dat
slechts twee kinderen heeft, bestaat
deze mogelijkheid niet. In dat gezin
blijft na betaling van woninghuur en
fondsgeld f 2.31 per week over, per
persoon en per dag aizoo acht centen
en een vierde deel van een cent. Zulk
een gezin moet 35 cent per kilo be-
lasting betalen ten behoeve van de
noodlijdende boeren, als de menschen
reuzel of plantenvet op hun boterham
willen smeren 1
Dat de boeren worden geholpen is
goed en noodig, maar het mag niet
gaan ten koste van de allerarmsten
die zélf van den steun moeten
leven.
Als de overheid steungeld geeft aan
de werkloozen om in dezer noodigste
levensbehoeften te voorzien, dan is het
malligheid om ze van dat steungeld
weer steun te laten betalen aan andere
steunbehoevenden.
BUITENLAND.
Von Papen aan het woord.
Vanmorgen heeft von Papen voor
den Bond van Beiersche industrieèlen
le Munchen een rede gehouden, die
vooral om hetgeen hij over zijn hin-
nenlandsch beleid zeide, sterk de aan
dacht zal trekken. Feitelijk verkon
digde hij geen nieuws. Het is reeds
lang duidelijk waar hij heen wil. Maar
nooit te voren heeft hij zoo onbe
schroomd het plan verkondigd van de
dictatuur van een kleine groep, die
volgens hem geen partij, maar ver ho
ven alle partijen verheven is, omdat zij
haar gezag rechtstreeks aan hoogere
macht ontleent. In plaats van den kei
zer hij de gratie Gods in de bijzon
dere, absolutistische opvatting die
Wilhelm II van deze woorden had
is de dictatuur bij de gratie Gods ge
komen. De regeering die hij nu, vol
gens zijn schets, Duitschland wil ge
ven, is niet meer aan eenige parlemen
taire instantie, maar alleen aan eigen
geweten verantwoording verschuldigd
en dan verder aan den president, die
als vertegenwoordiger der democratie
in het stelsel figureert. In de rede
werd de Rijksdag ternauwernood ge
noemd, tenzij om schimpscheuten in
ontvangst te nemen. De partijen kwa
men nog slechter weg: het Duitsche
volk zou de partijbureaucratie met de
verachting bejegenen die zij verdiende
Alle partijperken moesten wegvallen
eenheid moest worden geschapen. Wij
kennen het recept, dat slechts in Rus-
larfd en Italië in de perfectie wordt
toegepast. Wie de regeering nog zou
tegenwerken in haar verschillend
streven, werd door Von Papen tot
„vijand van het Duitsche volk" ver
klaard.
Von Papen zeide verder:
Wat de regeering voor de boeren
deed waren slechts noodmaatregelen.
Jaren lang had men de industrie be
voordeeld ten nadeele van den land
bouw; nu moest de landbouw worden
gered. Het buitenland kon zelf de
Duitsche contingenteering overbodig
maken door in de wereld de protectie
tegen de industrieele productie van
Duitschland af te breken. Dit gedeel
te van zijn rede klonk zeer onzeker.
Men kon eruit merken, dat het gevaar i Herriot's bezoek aan Londen.
voor nieuwe werkloosheid, dat uit te- I in de Parijsche pers juicht men het
genmaatregelen van het buitenland totstandkomen van Herriot's Londensche
kan voortvloeien, niet nagelaten heeft i bezoek ten zeerste toe en men trekt er,
indruk te nu,ken von Papen en de
zijnen. Daar ligt een gebied dat buiten
het bereik is van hun machtsmidde
len. Verder was von Papen optimis
tisch. De toestand ging vooruit. In
September was het getal van werkloo*
zen in Duitschland 123.000 lager ge
worden, terwijl het verleden jaar
140.000 gestegen was in dezelfde
maand. Wel droeg de toestand in de
wereld daartoe bij, maar hij meende
er aanspraak op te mogen maken dat
zijn oeconomisch plan daartoe zeer
had bijgedragen. Zoo optimistisch was
hij, dat hij tegen den winter een ver
betering van den steun voor werkloo
zen meende te kunnen beloven. Hij
kondigde nog verdere concessies aan
op het gebied der sociale politiek.
Von Papen was begonnen met over
het vraagstuk van ontwapening en ge-
lykgerechtigheid te spreken. Veel er
in was op den ouden Duitschen toon
gestemd. Ook betoogde hij, dat in een
ontwapend Duitschland, dat open lag
voor zijn buren, geen geld in goed ver
trouwen kon worden belegd.
Hij herinnerde aan het binnenruk
ken der Fransehen in 1923 (de bezet
ting van het Roergebied), en de gevol
gen daarvan voor de mark. Ook zou
een zwakker gewapend Duitschland
een bron van onrust zijn.
besprekingen te onderschatten, zeer op
timistische conclusies uit voor de ver
dere ontwikkeling van de werkzaamhe
den der ontwapeningsconferentie. De
bladen schrijven echter algemeen, dat 't
l>y de bijeenkomst van Herriot en Mac
Donald niet om een conferentie van twee
gaat, doch om een wederzijdsche ge-
dachtenwisseling binnen het kader der
Fransch-Engelsche overeenkomst van
vertrouwen.
Men wijst er echter nadrukkelijk op,
dat de beide staatslieden geen besluiten
kunnen nemen, doch slechts kunnen
trachten tot een toenadering der weder
zijdsche opvattingen over den Duitschen
gelijkgerechtigheidseisch te komen.
Het Fransche Ontwapeningsplan.
De speciale correspondent»-van de Pe
tit Parisien te Genève weet tal van bij
zonderheden over het aangekondigde
Fransche ontwapeningsvoorstel mede te
deelen. Het plan, dat nog onderzocht
moet worden door het ministerie van
buitenlandsche zaken en door den Raad
van Defensie, houdt de volgende vijf
hoofdpunten in:
1. Een algemeene ontwapeningscon
ventie;
Een algemeen consultatief pact;
Een regionale overeenkomst to*
wederzijdschen steun bij de veilig
heid en controle;
Een overeenkomst tot instelling
van een internationale strijdmacht;
Een protocol over de uitvoering
van het principe der rechtsgelijk
heid;
Geen afstand van Portngeesch Timor.
Het Departement van Buitenlandsche
Zaken te Lissabon ontkent formeel de
berichten omtrent den afstand van Por-
tugeeseh Timor aan Japan.
Bankdirecteur te Chicago ontvoerd.
De president van de Security Bank te
0P-C lnnnor-ïven rmmmkt on hnrrira-I £hicag0' Norman Collings, is'ontvoerd,
gers loopgr.non gemaakt en barnca I De (Ia(}ers dreigen, dat wanneer er geen
des opgeworpen. De politie moest 5000 dollar losgeld wordt betaald, hij
meermalen charges ondernemen, om ter dood zal worden gebracht. Zijn echt-
Belletjes te Belfast.
Zooals wij reeds mededeelden, is 't
te Belfast hardhandig toegegaan. In
een deel van de stad hadden de betoo-
genoote, die eveneens ontvoerd was, is
weer in vrijheid gesteld, met de opdracht
het losgeld te halen.
Opstand in Abessinië.
In Abessinië is een revolutie uitgebro
ken. De zoon van den vroegeren koning
van Gojam, Ras Hailoe, die wegens ver-
de opstandigen te verspreiden, onder
wie vele vrouwen waren, die vooraan
stonden om een regen van steenen op
de politie-agenten neer te laten dalen.
De onlusten duurden, ondanks de
uitgebreide voorzorgsmaatregelen van
de politie, ook gedurende den nacht raad ter dood was veroordeeld en later
voort. Het kwam tot verscheidene bot- )vel'd begenadigd is in verzet gekomen
sin gen met ,1e politie, waarbij 3 men- gg» vagere gr «idem"
schen gedood en 11 zwaar gewond I van zfjn vader, bezet. Keizerlijke troepen
werden. In totaal zijn ongeveer 1U0 rukken tegen de opstandelingen op en be
legeren thans Debra Markos.
Mijnramp in Zuid-Afrika.
57 Arbeiders omgekomen.
In de mijn Geldenhuis-deep zijn ten
gevolge van gasverstikking 57 mijnwer
kers om het leven gekomen. Het gas ont-
I.
ider schriftelijketoeslemming is eenige overname uit deze rubriek verboden.
reiend
menschen licht gewond.
In verband met den kritieken toe
stand is de politie met 500 man uit
de omliggende plaatsen versterkt, ter
wijl een regiment infanterie gereed
staat om naar Belfast op te rukken. I wikkelde zich na een brand, die in de
eit
laaf
oed
tro
laar
ook
)rdt
i EIGENWIJS VOGELTJE.
ihler toch", riep het vinkevrouwije
zie eens, hier is overvloed 1"
oedig zat zl] daar te smullen
wat deed zij zich te goed I
toen de vinkeman zijn vrouwtje
smullen van het heerlijk graan,
hij, dat zou ik ook wel lusten
orrels staan mij heuich welaan.
veidra zat ook hij te pikken
I voedsel, dat hij lekker vond.
onder 't smullen keek hij telkens
even heel voorzichtig rond.
tensklaps.... och, wat schrok ons
vinkje
n van schrik niet elen meer,
streek vlak bij zijn vrouw, een
troepje
die brutale musschen neer.
te, dacht hij, wat is dat jammer,
't gedaan met het lekker maal.
unnen hier niet blijven zitten,
volkje is vreeselijk brutaal.
ra vrouwtje sprak hij, wij gaan
verder"
het vrouwtje keek haar man
eens aan.
is dat nu, dacht zij ontevreden,
torn „wil hij nu hier vandaan?
tnibberig sprak ze„Hoor eens
even
bister goed, naar wat ik zeg,
tien smaakt mij overheerlijk,
ijf, ga. jij alleen maar weg.
fcbt ook altijd iets te klagen
tot dit eten heusch niet waard,
juist toen vinkevrouw dit zeide,
pikte een musch haar in den
staart.
Wordt vervolgd.
HANNEKE.
Midden op de hei, in een aardig
klein huisje, woonde de bezembinder
Wouters met zijn vijf kinderen. Een
jaar geleden had hij zijn vrouw ver
loren en nu moest de arme man
alleen voor zijn gezin zorgen. Wel
kon Hanneke, zijn oudste meisje van
dertien jaar, al aardig werken, maar
ze was dikwijls een beetje iui uitge
vallen en stond liever in de deur
naar de gezonde bijtjes te kijken,
die op de heidebloempjes dansten,
dan dat ze den veger opnam en het
kamertje schoonmaakte.
Vader hielp haar een handje mee
hij harkte het kleine tuintje bij en
schrobde het geel steenen plaatsje
achter het huisook hield hij het
hok zoo zindelijk mogelijk, waarin
een geit was opgesloten, die de noo-
dige melk gaf. Maar 's Zaterdags,
juist als er zooveel te doen was, ging
Wouters naar de markt in de stad en
stond Hanneke dus alleen voor 't
werk. Haar broertjes en zusjes gingen
naar school en dat ondeugende troep
je liep haar doorgaans meer in den
weg, dan dat het ook maar iets voor
het oudere zusje deed. Neen 's Zater
dags was er geen tijd om naar bu ten
te kijken, maar toch hing Hanneke
uit het raam, om de kinderen, die
naar school gingen, zoo lang moge-
lijk na te wuiven, of, met haar beide
handen onder 't hoofd, een beetje te
soezen.
Ook dezen Zaterdagmorgen kon ze
maar niet opschieten Vader was al
vroeg weggegaan en dus had ze een
langen dag vóór zich. Maar 't was
warm en het zonnetje scheen zoo
vroolijk door de kleine ruitjes van het
kamertje, dat Hanneke den lust niet
weerstaan kon er buiten van te genieten.
Daar sloeg de dorpsklok tien uur
heel in de verte hoorde ze de school
kinderen joelen, ze mochten een kwar
tiertje spelen, maar toen werd 't stil,
en gingen ze weer aan 't werk. Ook
Hanneke zou beginnen foei, wat was
het al laat geworden. Anders had ze
om dezen tijd de aardappels al ge-
schild en kopjes gewasschen. Nu stond
de tafel nog vol rommel en de geit
liet een klagend „mèh, mèh" booren.
omdat het arme dier zoo laat eten
kreeg.
Hanneke deed haastig een blauwe
schort voor, ja, waar zou ze nu 't eerst
aan beginnen Ze maakte zich boos
op die vervelende geit in den stal,
kon dat beest nu niet eens eventjes
wachten Het meisje haalde een
emmer water en begon maar vast
den vloer te dweilen, als de kleintjes
dan thuis kwamen, was die tenminste
schoon. Gauw pakte ze 't tafeltje op
om een beetje ruimte te krijgen, maar
ongelukkig had zus Marie een kopje
wat te dicht bij den rand gezet. .Pats
daar viel het op den grond. Hanneke
kreeg een kleur van schrik en maakte
zich kwaad op haar zusje. Had dat
domme, onhandige kind dat kopje
wat verder op de tafel gezet, dan zo\i
't niet gebeurd zijn. Verdrietig raapte
ze de scherven op en besloot nu eerst
maar af te wasschen, dan stond het
boeltje tenminste veilig in de kast.
Dus lag de dweil naast den emmer
water te wachten, tot Hanneke aan
dat werkje toe zou zijn, maar daar
begon de geit opeens zóó vervaarlijk
te jammeren, dat het meisje de kopjes
weer in den steek moest laten, üat
droevige klagen was immers niet om
aan te hooren O, wat had Hanneke
het toch druk en toen de geit eindelijk
geholpen was, viel het huisvrouwtje
wanhopig op een stoel neer, om even
uit te huilen. Dan zou ze misschien
ook wat beter opschieten.
Maar stil, wat hoorde ze daar?
Klopte er iemand aan de deur? „Doe
eens open, Hanneke," klonk een fijn
stemmetje van buiten. .Kom, doe me
eens open en vertel eens gauw, waar
om je zoo'n verdriet hebt. Misschien
kan ik je helpen." Hanneke wipte de
ijzeren klink op en stond voor een
heel klein mannetje met een hingen,
grijzen baard. Wat zag hij er aar
dig uit met zijn vuurrood puntmutsje,
en dat korte, bruine broekje, dat strak
om zijn kniëen sloot, stond hem zoo
l
vlug. Op de lage, zwarte schoentjes
glommen mooie, zilveren gespen, zoo
iets bijzonders had Hanneke nog
nooit gezien. Zij droogde haastig haar
tranen en het kaboutertje lachte. „Je
hoeft voor mij niet te verbergen, dat
je geschreid hebt," zei bij. „Kom, wat
scheelt er aan" Hanneke trok de
schouders op, wat moest ze eigenlijk
zeggen Dat ze niet opschoot met
haar werk en van den hak op den
tak sprong
Het dwergje keek eens in 't kamer
tje rond, niets stond hier netjes op
zijn plaats. Hij schudde zijn grijs
hoofd over zóó 'n slordigheid. Hanneke
zag dit en om zich gauw te veront
schuldigen, zei ze: „O, ik heb nog
zooveel te doen en als vader van
avond thuis komt, zal hij me nog
druk bezig vinden."
„Neen," antwoordde het mannetje
beslist, .dat zal hij niet, want ik wil
je helpen en je meteen eens laten zien,
hoe wij werken hebben geleerd."
Eensklaps was hij verdwenen, maar
een oogenblik later kwam hij terug
met drie kameraden, die nog een
beetje kleiner waren dan hij. Zt
droegen emmertjes, waarin van aller
lei gereedschap was; boendertjes,spons-
jes, zeempjes, stofdoekjes, ja, nog veel
meer.
't Leek wel poppegoed, zoo klein
was alles. Hanneke zette een gezicht
of ze zeggen wou: „wat is dat nu
voor hulp, jullie dreumesen hadden
wel weg kunnen blijven." Maar t
duurde niet lang, of ze dacht er heel
anders over. In een wip was alles
opgeruimd en het kaboutertje, dat
eerst alleen was gekomen, comman
deerde hoe alles gebeuren moest. Ze
poetsten en schrobden naar hartelust
en een paar uurtjes later zag het huisje
er zoo keurig uit als nooit te voren.
De geit stond tevreden in 't zinde
lijke hok en smulde heerlijk van 't
gras, dat de mannetjes voor haar
gesneden hadden. Hanneke zelf voer-
dé niets uit, met haar handen in de
zij keek ze toe, hoe de bedrijvige
dwergjes bezig waren. In een oogen
blik kookten de aardappelen op 't
vuur en er was geen plekje meer in
't huisje, dat niet schoon gemaakt was.
.Kijk, Hanneke, zoo moet je wer
ken." zei de grootste kabouter, „daar
na mag je rusten, maar niet vóór dien
tijd." Toen verdween het viertal weer
even geheimzinnig als het gekomen
was.
's Avonds prees Wouters zijn doch
tertje heel erg, omdat hij alles zoo
netjes in orde vond, maar Hanneke
verzweeg hem, wie het werk voor
haar gedaan had. Dat was een ge
heimpje tusschen haar en de kabou
ters, van wie ze nog lang plezier
hoopte te hebben.
Oplossingen van de vorige week.
1. SEPTEMBER
Engeland
Pendule
Thomas
Emlle
Maas
Bes
En
R
2 Blaaskaken en zeepbellen bersten
spoedig.
3. Luilekkerland.
Nieuwe Raadsels.
1. Ik ben een spreekwoord van 35
letters
14—21—2—3 4 Is een meisjesnaam
5—15 6 17 hoofddeksel
22 19—20—21 heeft men op het
hoofd
1 19—24 niet droog
7—19—20—10 middel om zich uit te
diukken
25—11 12—7 herkauwer
18—30 13 tegenovergestelde van raak
14 9 16 25 een kleur
8-26 23—4 lichaamsdeel
27—28—29 plaats ln Qelderland
32—3—9 bezit van een boer
2. Van links naar rechts en van
boven naar beneden ben ik een plaats
in Noord Holland:
xxxxxxx het gevraagde woord
xxxxxx plaats ln Friesland
xxxxx jongensnaam
xxxx groote rivier in ons land
xxx voorzetsel
xx verkorte meisjesnaam
x medeklinker
3. Van links naar rechts en van
boven naar beneden ben ik de hoofd
stad van Noord Holland
x medeklinker
xxx rivier ln Zwitserland
xxxxx wordt van ijzer gemaakt.
vervaardiglrg van messen
xxxxxxx het gevraagde woord
xxxxx plaatsin Zeeuwsch Vlaanderen
xxx telwoord
x medeklinker
II
I
2.
3.
4.