KING I PEPERMUNT Algemeen» Volkskunde. 1. De Schoenmaker. Als belooning stond hij daarom toe Dat tafereel vond men nog aan het gilde, dat daar bestond, hun ln de 18e en 19e eeuw voor meerdere patroonsfeest te vieren in de nabij ge-schoenwinkels in onze steden. Later Als de verschillende beroepen of ambachten een wapenschild voerden, dan zou dat van de schoenmakers ontegenzeggelijk bij uitzondering een rijk verleden toonen. En er is mis- scnien geen beroep, dat zich meer onderscheidt door allerhande bijnamen, zoowel ln binnen- als buitenland, ter wijl het bedrijf ook in verhalen en sagen en legenden een interessante rol speelt. Zoo wordt er b.v. beweerd, zoowel in ons land als daarbuiten, dat in heel oude lijden onze schoenmakers gaarne Maandag hielden om een onschuldigen hart—versterker te gaan nemen, en zoo hun patroon, St. Crispinus te vieren. Het moet wei heel lang geleden zijn, vermoedelijk in de allereerste jaren van onzen christelljken kalender, toen ze nog niet wisten, wanneer 't de feest dag van hun patroon was. En daarom vierden ze hem, voor de zekerheid, maar alle Maandagen. in Frankrijk b.v. had men aan den Schoenmaker, om den vorm van zijn voorschoot, een naam gegeven, dien wij dienen te vertalen als.opper priester.* Evenals men dichters en schrijvers vroeger wel eens sarcastisch noemde .ridders van de stalen pen,* zoo von- den we eens in 't Folkloristisch Mu seum te Antwerpen een stempel, waar op was afgebeeld of uitgebeiteld een zittende en werkende kleermaker. Rondom het beeld konden we lezen: „ridder van de korte lans met den voet ln den riem." Het woord „ridder* doet ons veronderstellen, dat op dien ouden stempel de els met een strijd wapen werd vergeleken. Een andere oplossing konden wij er niet van geven. Van de verschillende volkskundige verhalen, welke er over den Schoen maker bestaan, willen we er enkele aardige meedeelen, Het is al lang, heel lang geleden, dat Karei 11 of Karei de Kale ln Uuitsch land van een gedeelte des lands koning was, zoowat om de helft der 9e eeuw. Toen droegen vooral de vorsten alle maal heel korte broeken, de z.g. knie broeken. Maar Karei de Kale droeg steeds een bijzonder model. Bij gelegenheid eener wandeling of bi) een paardrit liep deze curieuse broek echter een erge scheur op. Goede raad was duur, daar in de geheele omgeving geen kleermaker te vinden was. Wel woonden daar eenige schoen, lappers, waarvan er dan ook een on middellijk ontboden werd. En de be- drijfsman wist waarlijk den scheur op voortreffelijke wijze dicht te naaien, voor weike prestatie de Koning dan ook erkentelijk wilde wezen. Kind legen Abdijkerk. De schoenmakers heb ben er nog heel lang het origineele dezer toestemming in hun gilden- koffer bewaard, en het perkament ls later voor een groote som gelds aan gekocht, en in 't Museum van Mainz terecht gekomen. Ook bij Hendrik de Groote, of Hen drik de Goede,eens Koning van Frank rijk, stond de Schoenmaker hoog aan- geschreven. Er waren in zijn regee- ringsjaren (16e eeuw) zeer veel mis dadigers in het land. en hij wilde onderzoeken, welke ambachten zich bet meest aan allerlei wandaden schul. dig maakten, En hij liet zich als zoo danig een lijst voorleggen. Daarop stonden vermeld de metselaars, de kolendragers, de dakdekkers, de kleer makers, enz. maar geen enkele schoen maker. Dit ziende, riep de Koning uit„Nu zie ik, dat schoenmakers jrave menschen zijn!* Het gezegde kreeg er ruchtbaarheid, en werd er dan ook sinds dien lijd op dit bedrijf toegepast. Maar er is nog meer ten hunnen gunste. Keizer Karei V, iedereen uit de ge schiedenls wel bekend, was in 't laatst van October, en wel den 25e op jacht. In de jachtvelden gekomen, bemerkte hij om middag, dat hij de boterham men. welke hij gewoon was mede te nemen in zfln weitasch, vergeten had. En de Keizer had inderdaad goeden honger. Wat nu, te doen? Er lagen slechts enkele armoedige huisjes in de omgeving. Toch richtte hij zijn schre den naar een dezer hutten, en zag er binnenkomend, dat er feest in huls was, en dat de bewoner, een schoen maker, dien dag (St. Crispinus) een gebraden feestgans op tafel had slaan. Toen de Keizer er om een boterham vroeg, werd hij vriendelijk ve; zocht mede aan te zitten aan den disch, en liet hij 't zich aan de ganzenboutjes dan ook lekker smaken. Als belooning voor dez-: gulheid, schonk de Keizer aan den schoen maker een groote laars met de keizer lijke kroon er boven op, welk geschenk dienen moest als ulthangteeken voor zijn beroep. Maar de schoenmakers hebben oud tijds ook een leest uitgehangen Toen echter deze eenvoudige leest meer be paald het ulthangteeken werd der win keliers van schoenmakers-gereedschap, hingen de schoenmakers zelf een rood- geschiiderden, leest die aan de kanten of randen blinkend verguld was Zoo zouden belangstellenden de leest beter in de verte kunnen opmerken. Toch werden weer door andere collega's-schoenmakers, om meer aan tal ten toon te stelten, de geheele luifel (voorafdak der winkelhuizen in de middeleeuwen) met schoenen en laarzen behangen. werd het b.v. bij de Amsterdamsche schoenmakers meer gebruikelijk een zeer gewoon opschrift te maken voor het raam, deurraam of op gevel: .Schoenen en Muilen tegen Overtoom- schen prijs De Overtoomsche weg was immers toen door een me nigte van Schoenmakers bewoond, die bekend waren om hun goedkoop werk. Later hebben die Overtoomsche goedkoope schoenen en muilen voor de Waalwijksche moeten plaats maken.* (Zie van Lennep en Ter Gauw's „Uit- hangteekens"). En dien reputatievollen naam heeft Waalwijk tot den huldigen dag nog getrouw weten te bewaren, d. i. het bekende land der schoen—industrie. Waarover later meer. VI. GERH. KR. BUITENLAND. Het verkeersprobleem te Parijs. Volgens een officieele mededeeling van de prefectuur van politie baart het verkeersprobleem ook le Parijs groote zorg. Talrijke politiemannen belast met de regeling van het verkeer zijn bij ver keersongelukken gewond. De statistiek heeft uitgewezen, dat gedurende de eerste tien maanden van dit jaar 644 agenten bij verkeersonge vallen betrokken zijn geweest. Twee hunner zijn overleden en 64 zwaar gewond. Gedurende dezelfde periode heeft de politie 71.536 automobilisten of motorrijders beboet wegens roeke loos rijden en het niet vaart minderen bij de overgangen voor voetgangers. Van 300 automobilisten werd het rijbewijs ingetrokken. De schaldenkwestie. Uit Albany wordt gemeld, dat Roosevelt tezamen met Owen Young geheel onafhankelijk van de door Hoo ver voorgestelde oorlogsschuldencom- missie, een eigen schuldenprogram uitwerkt, dat hij dadelijk na zijn ambtsaanvaarding zal publiceeren. Roosevelt zal waarschijnlijk Owen Young tot specialen agent voor de directe onderhandelingen met de schul denaars mogendheden benoemen. Young sleunt de politiek van Roo sevelt, die gericht ls op verlaging der tolmuren, teneinde den handel te doen opleven en den schuldenaarslandende betaling der oorlogsschulden te ver gemakkelijken. Het onderwijs ln Spanje. De Spaansche regeering heeft be paald, dat alle leerkrachten bij het onderwijs, wier godsdienstige of poli tleke gezindheid naar de meening der regeering niet met hun ambt in over eenstemming is, zullen worden ontsla gen of op pensioen gesteld. Tengevolge daarvan zfln in korten tijd twintig leeraren ln de klassieke studifin van hun functie ontheven en zijn nog 33 andere leeraren en profes soren, waaronder velen met een klin kenden naam, en uit diverse takken van onderwijs, ontslagen. Japansche en Amerlkaansche manoeu vres ln den Stillen Oceaan. De lapansche admiraliteit heeft be sloten, dat op 1 |anuari a.s. de groote manoeuvres van de Japansche marine- en luchtstrijdkrachten in den Stillen Oceaan zullen worden gehouden. Door het feit, dat de Amerlkaansche vloot in Januari haar manoeuvres in den Stillen Oceaan zal houden, krijgen de Japansche vlootmanoeuvres ook poli tieke beteekenis. De werkloosheid in Daltschland. Op 15 December bedroeg 't totaa aantal bij de Dultsche arbeidsbeurzen ingeschreven werkloozen ongeveer 5.604 000 of een vermeerdering met ongeveer 249.000 vergeleken met 30 November. De vorst, die een einde maakte aan de setzoenbedrljven in de open lucht en het eindigen van het werk voor Kerstgeschenken, versieringen enz. ge ven voor een deel de verklaring van de vermeerdering. Verkoop van bier in de V.S. Naar uit Washington wordt gemeld heeft het Huls van Afgevaardigden heden het wetsontwerp aangenomen, waarbij het brouwen en verkoopen van bier met een alcoholpercentage van 3.2 wordt toegestaan. Er werden 230 stemmen voor en 165 stemmen tegen het ontwerp uitgebracht, dat thans aan den Senaat zal worden voorgelegd. Het is onzeker welke houding de Senaat zal aannemen tegenover deze Bierwet, doch het gerucht gaat, dat als de Senaat de wet eveneens aan neemt, Hoover er wellicht zijn veto over zal uitspreken. Het is de eerste maal, dat een poging tot verzwakking van de Drankverbodawet in het Huls van Afgevaardigden succes heeft. De Troebelen van Zuld-Amerlka. Op de Para zijn twee Columbiaansche kanonneerbooten aangekomen, die van Brazilië vergunning wenschen om de Amazone op te varen naar Leticia, waar zich onlangs moeilijkheden met Peru hebben voorgedaan. Paraguay heeft aan den Volkenbond laten weten het bemiddelingsvoorstel van de neutrale commissie van Was hington niet te kunnen aanvaarden, daar volgens dit voorstel Bolivia tweederde van den Gran Chaco bezet zou mogen blijven houden. Intern, arbeldsconferenile. De buitengewone internationale ar- beidsconierentie ter behandeling van de verkorting van den werktijd ter bestrijding der werkloosheid en tot invoering van de 40 urenweek, tot het Met de heerlijke, opwekkende eigenschappen van het edele natuurproduct en onder controle van het laboratorium: Dr. van Hamel Roos Harmens. Adam. houden waarvan de raad van beheer van het Internationaal Arbeidsbureau heeft besloten zal op 10 Januari a.s. te Genève worden geopend. BINNENLAND. Geen versch brood l ln weerwil van het feit, dat in het dezer dagen verschenen wetsontwerp tot wijziging der Arbeidswet (bakkerij- paragraaf) voorgesteld wordt om het algemeen aanvangsuur in de bakkerijen op vijf uur 's ochtends toe te staan, zijn er nog geen voorstellen van de regeering te wachten, welke kunnen leiden tot verkrijging van versch brood aan het ontbijt. ln de Mem van*Antwoord totjwljzi- glng van de Tarwewet-1931 zegt thans minister Verschuur uitdrukkelijk, dat hij niet genegen is te bevorderen, dat het afleveringsuur van klein versch brood wordt vervroegd. Schilderijen der Koningin naar Indt'é. De Stoomvaartmaatschappij Neder land en de Rotterdamsche Lloyd.heb- ben aan H M. de Koningin verzocht te mogen medewerken aan het wel slagen van de door H.M. te houden tentoonstelling van schilderijen en teekeningen in Ned. Indië en daarvoor vrij vervoer naar en van Ned.-Indlë van de voor deze tentoonstelling be stemde stukken hebben aangeboden. H.M. de Koningin heeft dit aanbod gaarne aanvaard. De voor deze ten toonstelling bestemde stukken zullen per m s. „Indrapoera" in Januari a.s. naar Ned Indië worden verzonden. De Bossche Rijkskweekschool. De Tweede Kamer stemde Woensdag middag over de motie-Van Zadelhoff, beoogende de voorgenomen^opheifing van de Rijkskweekschool te 's-Herto- genbosch te niet te doen. De stemmen staakten (43 43). De Kamer heeft Donderdagnamiddag de motie v. Zadelhoff voor behoud van de Rijkskweekschool bij den aanvang van de vergadering verworpen met 47—46 stemmen, zoodat dus de school zal worden opgeheven. Zonder schriftelijke toestemming is eenige overname uit deze rubriek verboden EEN EIGENWIJS VOGELTJE. Verschrikt bleef 't kleine meisje staan En ach wat had zij een spijt. Nu is. dacht zij, de vogel weg Nu ben 'k het vinkje kwijt. Het vinkev rouwt je was gevlucht De open schuurdeur uit En vloog toeo daad'lijk naar haar man, Die riep met blij geluid .Kom gauw toch hier, mijn vrouwtje-lief Ga naast me zitten, vlug. Ik was toch zoo anistig en ik dacht, Nooit zie ik haar terug. Je hebt Je toch geen pijn gedaan, Je nergens toch bezeerd?" „Wees maar gerust, hoor beste man," Sprak zfl, .'k bleef ongedeerd Al heb ik even angst gehad Heel erg was het toch niet. Wees maar weer vroolljk, net als ik En heb maar geen verdriet. Die domme jongen en dat kind, Ze vonden me zoo mooi Daar loopt hij ginder in den tuin, Daar komt hij met zQn kool. Wel, wel, wat kijkt hij op zijn neus Nu ik hem ben ontvlucht." Terwijl de vinkenvrouw dit zei Daar suilde iets door de lucht. Het was een steen, waarmee de knaap Het vinkje treffen wou, Dat, nu het weer in vrijheid was, Voor hém niet zingen zou. Wordt vorvolgd. HANS BRENGT GELUK. Als hij als voorwaarde stelde, dat geen derde er ooit van hooren zou? Waarom dan niet? Waarom? Ja, hii Jurgen Wolraers, die in de vierde klasse zat van het stedelijk gymnasium, kon zich toch geen tien gulden in de hand laten stoppen, voor iets, dat zoo van zelf sprak, als de teruggave van een gesto len eigendom Neen, hij moest 't opgeven. Maar mijnheer Meelig moest dan ook zijn eigendom missen. Hij moest dan maar zien hoe hij naar de kegelclub kwam. Bij al zijn verdriet over eigen leed voelde Jurgen toch zoo iets als leed- vermaak, een zekere trou9t, dat het anderen toch ook niet heelemaal naar wensch ging. Jurgen was nu eenmaal geen engel, Niemand zou het hem toch kwalijk kunnen nemen, dat hij zijn Hans niet aan baas Meelig opofferde. En als hij thuis moest blijven, dan moest Meelig ook maar zien, hoe hij uitkwam Jurgen stond nog altijd in hetboschje. Hij staarde voor zich uit en peinsde en dacht na* Als hij nu het pruikje eens op zoo'n manier— Eensklaps begon hij de losse aarde weer uit te graven. Hij schepte en schepte en eindelijk, daar wa9 het ding weer. Eerst zag het er slordig uit, maar nu was 't nog erger met die aarde in de vette haren. Jurgen keek er niet naar, maar stopte het diep in zijn zak en toen- ja, toen riep moeder voor het ontbijt. Toen dat afgeloopen was, zat Jurgen op zijn zolderkamertje. Hans zat op de vensterbank en keek hoofdschud dend naar zijn meester. „Hansje," zei deze teeder en 9treelde hem over de zwarte veeren, „Jk geloof, dat je nog mijn gelnksvogel zult worden." Hij ging bij de tafel zitten en begon ijverig het pruikje te borstelen en uit te kammen, 't Begon er nu netjes uit te zien en ging hoe langer hoe meer lijken op een natuurlijke hoofdbedek- krullend lag het haar nu, alsof 't pas uit den kapperswinkel kwam. Daarna nam Jurgen papier, pen en inkt en schreef een brief. Toen hij klaar was, knikte hij Hans nog eens vriendelijk toe en ging heen. De raaf pikte intusschen aan een kaaskorst en 9taarde droefgeestig in de boomkruinen. Hij bemerkte iets dat hem aantrok. HoeschWeg was hij en 't zolderkamertje wa9 leeg. Mijnheer Meelig zat aan tafel, met het versmade, zijden kapje op het hoofd. Hij was kwaadaardig, en zijn eten smaakte hem niet, al was het ook zijn lievelingskostje: Kalfsvleesch met macaronie. Daar werd hem een brief gebracht. „Zeker weer een bedelpartij, Jetje. Maar 'k zal een boon worden, als ik Hij la9, en zijn gezicht klaarde op Luister eens even, Jetje. En hij begon: „Mijnheer Meelig doe ik hier bij weten, dat zijn pruik gevonden is Als hij die terug wil hebben, moet hij vanavond om acht uur, na het vallen van de schemering bij de haag in den tuin komen. Bij het gat daarin, moet hij blijven staan en recht voor zich uit kijken en dan precies doen, wat hem gezegd wordt. NotabeneHij moet de tien gulden gereed houden, die hij van motgen den eerlijken vinder beloofd heeft." Geen onderteekening. Versuft keek mijnheer Meelig op. „Kijk ereis aan. En hoe komt die daar nu bij? 'k Heb het maar alleen tegen jou gezegd, Jetje!" „Wat een wonder! Waarom gil je ook als een bezetene! De ramen stonden open!" „Nou, 't kan me niets schelen, t Komt gelukkig nog op geen tien gul den aan. Mijn pruikje is 't me best waard We kunnen 't immers missen, niet, Jetje?" Hij kneep zijn echtge- noote in de wang. Maar Juffrouw vleelig was heelemaal niet in een stemming om grapjes te maken. De scherven van haar waschgerei zaten ïaar nog dwars in de maag. „Voor jou dwaasheden is er altijd nog wel genoeg, dat weten we wel. vlaar als 't noodig is voor de huis houding—" „Nou, brom maar niet. Jetje. Hier heb je ook tien gulden. Koop daar voor, wat je wilt. Ik ga mijn middag dutje doen." „Je bent vandaag al heel rojaal uitgevallen, Meelig. Ik geloof, dat Mijnheer Meelig luisterde niet meer naar haar. Hij strekte zich behaagelijk op de sofa uit, in 't heerlijke vooruit zicht van zijn onverstoorden kegel avond en vreedzaam klonk spoedig zijn gesnurk door de kamer. Wordt vervolgd. Roos Mos in S brood hut d 23 Nieuwe Raadsels 1. Ik ben een spreekwoord van letters I—2—19—3 roofdier 7—12—13—14 verkorte jongensnaam 9—16—17 zot, dwaas 20-5-14 strik II-2—10-19—3 lengtemaat 6—4—20 komt van het schaap 15—8—11 verkorte jongensnaam 21—22—3 bloeiwljze 18—4 23 voorzetsel 2. Van links naar rechts en van boven naar beneden ben ik iels, dat de rijk dom van den boer uitmaakt x medeklinker xxx vrucht xxxxx niet smal xxxxxxx dient om kleeren aan op te hangen xxxxxxxxx het gevraagde woord xxxxxxx plaats In Noord—Holland xxxxx vrucht xxx telwoord x medeklinker 3. Van links naar rechts en van boven naar beneden ben ik een maand van het jaar: xxxxxxx het gevraagde woord xxxxxx water in Noord—Holland xxxxx zit aan lederen vinger xxxx plaats in den Achterhoek xxx voorzetsel xx verkorte jongensnaam x klinker Oplossingen van de vorige week. 1. Jon8 gewend, oud gedaan. KERSTMIS 3. e Evelien les Raalte lente Soest eenvoud 2. Met een mooie scheiding en sierlijk

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1932 | | pagina 7