Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
HflflR ERFDEEL,
wmm
Hoor den dag er meel
FEUILLETON
(l
NUMMER 13.
ZATERDAG 10 FEBRUAUR1 1934.
57« JAARGANG.
Dit blad verschijnt
WOENSDAG en ZATERDAG
Brieven, Ingezonden stukken, gelden, eni.
franco te zenden aan den Uitgever.
Abonnementsprijs per 3 maanden 1.25.
Franco p. post door 't geheele rijk 1.40.
UITGAVE:
WAALWUKSCHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON TIELEN
Telefoon No. 38.
Telegr.-adreaECHO.
Prijs der Advertentiën
20 cent per regel; minimum 1.50.
Bij contract flink rabat.
Reclames 40 cent per regtl.
Advertentiën moeten Woensdag en
Vrijdag des morgens om uiterlijk 9 uur
in ons bezit zijn.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
EERSTE BLAD.
WERKLOOSHEID.
De werklooshe'd is heel erg, ook
op hetoogenblik nog. Er is niemand
die dat betwijfelt. Van tijd tot tijd
Worden daaromtrent eenige cijfers
gegeven, die niemand in 't onzekere
laten. In deze omstandigheden is het
misschien niet direct opportuun te
heeten, dat minister Slotemaker de
Bruine in een persgesprek door de
samenvatting der beschikbare ge
gevens nog eens extra de aandacht
op de volle zwaarte der werkloosheid
heeft gelegd, juist nu een kentering
is ingetreden, het dieptepunt van de
crisis gepasseerd schijnt te zijn
wat ook de minister toegaf en de
vooruitzichten beterend zijn. Het
werkt wat ontmoedigend, zoo precies
voorgerekend te krijgen, hoe diep
we wel in de put zitten.
Ter kenscnetsing van het crisis
verloop lichten we uit de cijfers,
door dei? minister verstrekt, de vol
gende werkloosheidspercentages
gemiddelden over de jaren van
neergaande conjunctuur. \Ve hebben
dat al gedaan, maar willen ze hier
herhalen.
In 1920 bedroeg de werkloosheid
6,5 pCt., in 1930 7,9, in 1931 15,1,
in 1932 26,9, in 1933 28,1 pCt. Uit
de betrekkelijk geringe toename in
1933 kunnen we reeds vaststellen,
dat we het keerpunt waren genaderd
en uit de cijfers van de laatste maan
den van het afgeioopen jaar valt te
concludeeren, dat de wending ten
goede is gekomen.
Zwaar zijn natuurlijk de lasten,
welke door zulk een omvangrijke
van „De Echo van het Zuiden".
Naar het Engelsch
van
Joseph Hocking.
werkloosheid worden veroorzaakt en
waar deze maatschappeiijl e bezoe
king voor een belangrijk deel wel
van permanenten aard zal blijken
te zijn, is het te begrijpen, dat alle
middelen worden aangewend om de
lasten te verminderen. Met belang
stelling volgen deswege verscheidene
gemeentebesturen het experiment in
Alphen a. d. Rijn, waar 't gemeente
bestuur besloten heeft om de werk-
loozen ten behoeve van hun steun
nuttig gemeenschapswerk te laten
verrichten, d.w.z. men laat ze zooveel
uren 5 35 cent arbeiden tot ze hun
wekelijksche uitkeering zelf hebben
verdiend. Heel veel menschen zullen
het op prijs stellen dat ze niet langer
zijn aangewezen op een bedeeling,
maar hun uitkeering eerlijk mogen
verdienen, maarer blijken in
Alphen mede vele menschen te zijn
die plots anderen arbeid hebben
kunnen vinden als ze voor de
te verrichten gemeenschapsdiensten
worden opgeroepen. Dat laatste is
het voordeeligst voor alle pai tijen.
Het plan—Alphen inzake de uit-
keeringen aan werkloozen heeft
overal ten zeerste de aandacht ge
trokken en schijnt voorbestemd om
in breeden kring uitvoering te vinden.
In Alphen laat m^i dus de werk
loozen arbeiden voor hun uitkeering
en het schijnt dat deze gedachte
Elotseling wordt aangezien als wijlen
et ei van Columbus.
En toch, hoe vaak reeds is er niet op
aangedrongen dat men ze zou laten
werken voor hun uitkeering, waar
door deze laatste loon zou gaan
beteekenen inplaats van steun, ver
dienste in stede van een aalmoes I
Is het eigenlijk dikwijls iets anders
Nadruk verboden.
50.
Ik durf niet te komen, /.ei het mcis-
aarzelend.
Wat moet ik dan doen? vroeg Sa
rah Ellen.
Vlieg naar een dokter, misschien
dat
Er is niets meer aan te doen, ant
woordde de vrouw. Ze was den laat-
sten tijd onder behandeling van een dok
ter
Dat heeft ze me nooit verteld.
Dat weet ik. Ze wilde u niet onge
rust maken.
Telefoneer hem toch maar direct.
Nancy kleedde zich aan als in een
droom. Ze kon het zich nog niet realisce-
ren. Ze herinnerde zich de woorden van
Mary den vorigen avond: Morgen zal ik
het geheim weten. Zou ze een voorgevoel
hebben gehad?
Ze hoorde Sarah Ellen aan de telefoon
met den dokter spreken en bijna zonder
te weten wat ze deed ging ze de slaapka
mer van Mary binnen.
Sarah Ellen had gelijk gehad! Het leek
of ze in een diepen slaap was. Haar ge
zicht was kalm en vredig en een g.imlach
lag om haar lippen. Nancy stond er als
versteend by. Welke gedachten waren
door Mary's geest gegaan in het uur van
haar dood? Had ze haar vader, den
ouden Amos Judson, teruggezien, die
haar toelachte uit een land, waar geen
verdriet is? Ze dacht eraan, dat Mary
dien avond zoo vreemd-hartelijk was ge
weest.
Gewoonlijk was Mary koel, liet ze haar
geweest dan gemakzucht hier ge
mis aan energie om iets aan te
pakken en te organiseeren elders,
dan wel bureaucratische sleur,
waardoor zoo lang gewacht is
moeten worden op een initiatief
als nu in Alphen genomen?
In elk geval de oplossing van
Alphen is »de» oplossing», het eenig
ju>ste principe. Bij uitvoering, ook
in andere gen.eenten, zullen onder
steunden weer werkers zijn ge
worden ende gemeenschap
zal iets hebben terug ontvangen
voor het uitgegeven geld.
In Alphen laat men de werkloozen
normalen arbeid verrichen tegen
normaal uurloon en dan gedurende
zooveel uren per week dat ze hun
vastgestelde uitkeering hebben ver
diend. In elke gemeente zijn tal van
nuttige werken te bedenken, die
onder normale omstandigheden
nooit kunnen worden uitgevoerd,
omdat ze economisch niet te ver
antwoorden zouden zijn. Denken
we maar eens aan het egaliseeren
van teireinen, verbeteren van buiten
wegen, ergens anders het uitdiepen
misschien van vaarten en slooten,
het aanleggen van fietspaden enz.
Wij schreven reeds vroeger over
bovenstaand plan van burgemeester
Colijn van Alphen a. d. Rijn en in
verband met bovenstaande trollen
wij toevallig een artikel in de Tel.
over dit goede voorbeeld. Daaruit
blijkt dat men in Alphen en Boskoop
zeer tevreden is over dit principe,
waardoor twee ernstige vragen tot
nadere oplossing komen n.l.wat
met al die menschen die werkloo
rondloopen, te doen en hoe kunnen
noodige werken verricht worden ais
er geen geld is?
Het systeem schijnt in de practijk
goed ie voldoen. N ituurlijk preien-
deert het niet het werkloosheids
vraagstuk op te lossen. Het Voert
slechts een gezond beginsel in. Het
beginsel van den dienst. Als de
overheid mij helpt, moet ik ook
iets voor de overheid doen. Het
bespaart de gemeente allerhi kosten
en houdt tegelijkertijd de werkloozen
van de straat.
Een moeilijkheid zit in 't vinden
van geschikte objecten. Zij mogen
nagenoeg geen kapitaalsuitgaven
vereischen en dienen ook niet door
het gewone gemeentepersoneel te
kunnen worden verricht. Verder
doen zich nog sommige kleine be-
i zwaren gelden. B.v. het vraagstuk
van kleeding -slijtage en dat van de
verzi kering. Indien er echtereen
college van B. en W. is, dat hart
gevoelens weinig blijken, maar een paar
keer had ze herhaaldGeef me nog een
zoen, meisje, en had Nancy feeder tegen
zich aangedrukt. Dat moest een diepere
beteekenis hebben gehad!
Nancy snikte hevig. Ze had zich sterk
aan Mary gehecht en voelde dat het le
ven zonder haar afschuwelijk eenzaam
zou zyn. Ze bedacht ook, dat het een
van Mary's liefste wenschen was geweest
dat zij het oude huis weer zou bezitten
en herinnerde zich met dankbaarheid,
dat Mary gezegd had, dat zij de laatste
3 jaar de zon in haar leven had gebracht.
Het mysterie van den dood greep het
meisje aan. Eenige uren geleden leefde
haar vriendin nog, maakte ze plannen,
tintelden haar oogen; nu was alles voor
bijvoor eeuwig.
Even later kwam de dokter binnen.
Kom, kom, zei deze tegen het snik
kende meisje. U moet niet zoo aan uw
verdriet toegeven. Ik heb dit al lang zien
aankomen, vervolgde de arts, het heeft
me verwonderd, dat het nog zoo lang
heeft geduurd. Ik heb u willen waarschu-
j wen, maar ze wilde volstrekt niet, dat ik
u ongerust maakte. U hebt veel voor haar
beteekend, miss Trevanion, zonder u zou
den deze laatste jaren wel heel droef
voo. haar zijn geweest.
Wat heeft haar gemankeerd? vroeg
Nancy bijna machinaal.
Een hartkwaal, antwoordde de dok
ter. Ze klaagde nooit om u niet te ver
ontrusten.
Van wat er de volgende dagen gebeur
de gaf Nancy zich ternauwernood reken
schap. Ze herinnerde zich flauwtjes dat
John Shawcross haar schreef, dat ze niet
op de fabriek hoefde te komen; ze had
het besef dat er een menigte vreemde
menschen in het kleine huisje kwamen.
Ze leefde als in een roes.
Ze maakte geen plannen voor de toe
komst, het drong niet tot haar door, dat
ze een nieuw tehuis moest zoeken. Jessie
Briggs had haar gevraagd om een maand
op Woodroyd te komen, maar Nancy had
de uitnoodiging niet aangenomen.
Zooals in Yorkshire gebruikelijk was,
kwamen er een massa bekenden bij de
begrafenis. Sarah Ellen had voor een
uitgebreiden maaltijd gezorgd.
Miss Mary hield er van om de din
gen goed te doen, zei ze. Ik zou me
schamen, als ik haar later in den hemel
tegenkwam en ik had niet goed voor al
les gezorgd.
Nadat de maaltijd was afgeioopen,
kwam het gezelschap bijeen in de huis
kamer. De notaris, mr. Josua Blackburn
haalde een document te voorschijn.
Dit is het testament van miss Jud
son; ik moest alles precies opschrijven
zooals ze het dicteerde.
Het document luidde aldus:
Ik, Mary Judson, in het volle bezit
van mijn geestvermogens, maak de vol
gende beschikkingen: Ik vermaak aan
mijn dienstmeisje, Sarah Ellen, de som
van twintig pond en als herinnering de
broche waarvan ze zooveel hield. Alles
wat ik verder bezit, vermaak ik aan m'n
lieve vriendin, Nancy Trevanion, die de
laatste 3 jaar bij mij heeft ingewoond en
ik hoop uit heel mijn hart, dat ze einde
lijk mag slagen in wat we zoo lang ge
probeerd hebben. Ik wil haar daarbij
zooveel mogelyk helpen. De formule,
waarnaar ze zoozeer verlangde, ligt in de
brandkast, naast mijn bed. Ze mag er
mee doen wat ze wil. De sleutel van de
brandkast ligt in mijn geldkistje. Het
huis „Laburnum Cottage" met zijn ge«
heelen inventaris laat ik haar ook na en
ik hoop, dat ze er zal blijven wonen tot
ze haar oude huis kan terügkoopcn. Het
laboratorium met zijn heelen inventaris
en mijn opgespaarde geld, behalve de 20
pond voor S. E., zijn ook voor haar.
Nadat de notaris het testament had
voorgelezen, heerschte er een lange stilte
in de kamer.
Dat is een eigenaardig testament,
merkte een van de aanwezigen op.
Ja. zei de ander, zou het wel gel
dig zyn?
Waarom niet? zei de notaris. Het
is absoluut in orde. De tekst is geheel
/ooals zy die zelf heeft gewild en het is
naar behooren onderteekend.
Daar is niets tegen te zeggen, merk
te een van de bloedverwanten op.
Mary was altijd een rare snijboon,
net als haar vader.
Hoeveel geld laat ze na?
Als alle rekeningen zijn betaald, is
er oneeveer 200 pond over.
Ik had gedacht dat er veel meer zou
zijn.
Ze had geen cent toen de oude
Amos stierf, beweerde een ander.
U zult dat zeker niet hebben ver
wacht, miss Trevanion, zei de oude
Josua.
Neen, nooit, beaamde Nancy.
Al heeft ze niet veel contanten, het
huisje is toch wel een 600700 pond
waard en dat is toch wel de moeite
waard, ging de oude notaris voort.
bent er niet slecht bij gevaren,
miss Trevanion, en met een veelzeggen-
den blik verliet de man der wet de
kamer.
Een paar minuten later was Nancy al
leen in huis met Sarah Ellen.
Ik had nooit gedacht dat ik haar
zoo zou missen, dacbt het jonge meisje.
Bijna werktuigelijk las ze het stuk, dat
de notaris had achtergelaten, nog eens
over.
Ze kwam aan de woorden: „De for
mule ligt in de brandkast naast myn bed.
Ze mag er mee doen wat ze wil. De sleu
tel ligt in myn geldkistje. Nancy sprong
op en zonder zich te bedenken, zocht ze
het geldkistje in Mary's slaapkamer. Daar
had ze de sleutel en in koortsachtige
spanning opende ze de brandkast. Ze
doorzocht elk vakje, iedere lade
maar de formule vond ze niet.
HOOFDSTUK.
De verloren formule.
Het eerste oogenblik dacht ze, dat ze
in de opwinding van het moment niet
goed had gezocht. Ze keek de brandkast
zorgvuldig na. Oude brieven, documen
ten, maar geen formule! Wat had dit te
beteekenen? Honderd gedachten flitsten
door haar hoofd. Ze herinnerde zich den
avond, dat ze voor het eerst het labora
torium was binnengekomen en Mary haar
het groote geheim had toevertrouwd. Ze
had over de formule gesproken, maar
haar vriendin had haar niet toegestaan
om die formule met eigen oogen te le
zen. Waarom niet? Nancy wist dat haar
vriendin haar vader beloofd had, zoo
lang zy leefde niemand deze formule te
laten zien, tot het haar gelukt was rub
ber te vervaardigen. En ze wist, dat de
formule werd bewaard in de brandkast
naast Mary's bed. En nu was zy nergens
te vinden. Een twijfel rees in haar op.
Had die formule wel ooit bestaan? Was
het geen hersenschim geweest? Iets
waarover Marv zoo lang had gesproken
voordeze goede zaak heeft, dan is
het mogelijk dat deze «arbeidsdienst»
slaagt.
Hoe staan de werkloozen er zelf
tegenover? Een deel van hen geeft
het voldoening dat zij ook eens iets
voor de gemeenschap kunnen doen,
dat zij wat kunnen aanpakken. Een
ander deel staat er onverschillig
tegenover.
Toch is men in Boskoop in het
algemeen wel over de contra
prestatie goed te spreken.
Toen minister Slotemaker het in
't hiervoor gereleveerde persgesprek
over de werkloosheid had, toonde
hij zijn verontwaardiging over de
onreëele praatjes van de N. S. B.—
leiding, welke voorgaf, dat zij in
staat zou wezen om de werkloos
heid afdoende te onderdrukken. Het
is misdadig, meende de minister
terecht, om een dergelijk plan voor
zich te houden, als het inderdaad
bestaat, en „uitvoerbaar zou zijn.
Helaas, geen redelijkdenkend mensch
kan het,gelooven. dat een dergelijk
hocus pocus-middel te vinden is,
evenmin dat een-.oplossing, alleen
ons land betreffende, te vinden zou
zijn van een geesel, welke heel de
wereld teistert. Het is alles onver
antwoordelijk gepraat van de N. S. B.
Die bezondigt zich daaraan trouwens
wel meer.
In verscheidene vergaderingen
hebben haar wooidvoerders getuigd,
dat ze vóór het uitbreken van üen
brand in de Amslerdamsche telefoon
centrale volledig op de hoogte zou
zijn geweest van de communistische
plannen tot dergelijke brandstichting
en dat de N. S. B.-leiding de Amster-
tot ze zelf aan het bestaan was gaan ge-
looven? Opnieuw zocht ze de kast door.
Elk stukje papier werd onderzocht en ze
keek zorgvuldig of er geen geheime vak
jes waren. Maar zonder resultaat.
En toch moest die formule bestaan.
Nancy ging terug naar beneden en dacht
er ernstig over na. Ze was in het diepst
van haar hart overtuigd, dat ze zou sla
gen om rubber te maken met behulp van
de formule. Ze had vast. en zeker ver
trouwd op het succes en nu scheen alles
volkomen hopeloos. Gedurende de vol
gende dagen zocht Nancy tevergeefs het
heele huis door. Geen stukje papier liet
ze na te onderzoeken, maar alle pogin
gen faalden. En toch kon ze zich tenslot
te niet indenken, dat die formule niet
had bestaan, daarvoor kende ze Marv te
goed. Maar waar moest ze zoeken? Nan
cy besloot in Laburnum Cottage te blij
ven wonen. Ze voelde dat Mary het liefst
dat had gewild en hoewel het idee daar
geheel alleen te zitten haar weinig aan
lokte, was het toch beter dan vreemde
kamers te moeten huren. Haar ontwer-
Sen kregen meer en meer succes en John
hawcross kwam zyn overeenkomst een»
lijk na.
Jessie Briggs noodigde haar herhaal
delijk uit, maar Nancy was niet erg ge
steld op een verblyf by de familie Briggs.
Ben probeerde voortdurend met haar al
leen te blijven en dat wilde ze zooveel
mogelijk vermijden. Zoo kwam het, dat
ze het grootste deel van den tijd alleen
was. Ze was wanhopig als ze er aan dacht
dat de tyd voorbij ging zonder dat ze
dichter bij haar doel kwam. Na den dood
van Mary Judson en het verlies van de
formule kwam ze weinig meer in het
laboratorium. Ze herinnerde zich hoe
haar vriendin hier dag en nacht gewerkt
had en dat ze toch niet had kunnen sla
gen.
In Augustus ging ze met Jessie Briggs
lar 't Lake District, maar toen Jessie
naar
haar vertelde, dat Ben hen zou komen
opzoeken, ging Nancy na twee weken
naar huis terug. Ze voelde niets voor
Ben Briggs' avences.
Toen ze terugkwam, vond ze een brief
van John Trefry. John schreef haar, dat
hy door bemiddeling van den directeur
van het electriciteitsbedryf een betere
positie had gekregen en dat hy die had
aangenomen, maar hy gaf geen verdere
bijzonderheden.
Wordt vervolfd.
e Echo van het Zuiden,
Waalwyksche en Langstraatsche Courant,
MAAJSCMAfpy VAN VERZEKER!HG OP MET LEVU1