De Echo van hel Zuiden
Briet uit Waspik.
P E T T E N
J. Hoendervangers,
No. 25. Zaterdag 24 Maart 1934. 57e Jrg.
DERDE BLAD.
DE BISSCHOP
VAN 's-HEUTOGENBOSCH
aan de Hem toevertrouwde
Geestelijkheid en Geloovigen,
Zaligheid in den Heer!
Naar aanleiding van het bekend
verzoek van den liaad van Ministers
voegen Wij aan de reeds vroeger
door Ons ter zake gegeven voor
schriften de dringende uitnoodiging
toe, dat Maandag a.s. op den voor
avond der bijzetting van 't stoffelijk
overschot van H. M. de Koningin-
Moeder, waar dit eenigszins mogelijk
is, in alle parochiekerken van Ons
Bisdom, alsmede in de kerken of
kapellen, waarover een rector is
aangesteld, op een door den pastoor
of den rector nader aan te geven
uur de PsalmenMiserere en De
Profundis met de oratio «Fidelium
Omnium» zullen gezongen en het
Rozenhoedje met de Litanie van
O. L. Vrouw voor de overledenen
zal gebeden worden.
Wij sporen de geloovigen aan, deze
godsvruchtige plechtigheid zooveel
mogelijk bij te wonen.
Gegeven te 's Hertogenbosch den
22en Maart 1934.
t A. F. DIEPEN,
Bisschop van 's-Hertogenbosch.
Waspik, 19 Maart 1934.
Geachte Lezer,
In onze R.K.V.V. Hercules schijnt
't momenteel niet al te best te boteren.
Zooals vaak, wanneer een club veel
verliest, zijn er spelers die er zoo'n
beetje den brui aan gaan geven en hoe
onsportief dit overigens ook moge
wezen, ook in Hercules schijnt dit t
geval te zijn. In de opstelling vanj.l.
Zondag, misten we een paar spelers
uit 't eerste, die we niet gaarne missen,
en bij informatie bleek ons dat bijv.
de bekende keeper A, R. zijn ontslag
had genomen. Er werd zelfs nog bij
verteld, dat 't niet was uitgesloten, dal
nog meerderen zouden volgen. Wat
er van waar zij en waar de schuld
vraag in deze gezocht moet worden,
voor het kijklustig publiek zullen de
wedstrijden er wel niet interessanter
op worden. Want, al moge de debutant
voor het tweede elftal al een vrij goede
doelman genoemd worden, toch zal hij
er de kneep niet zoo van weg krijgen
als R. De opwindendste momenten,
ook voor 't publiek, zijn zeker wel die,
wanneer de bal het Hercules—doel
nadert en R. heeft ons meermalen
laten genieten van een zeer tactisch
optreden en heelt, alle gevaar trot-
seerend, doorzijn verrassend ingrijpen,
ons vaak laten zien, dat hij de juiste
man op de juiste plaats was. Is er nu
absoluut niets aan te doen, dat deze
onverkwikkelijke questie alsnog wordt
opgelost? 't ls waar, Hercules heeft't
nog niet ver weten te brengen op hei
ranglijstje van den I V.C B., maar
kwam dit nu wel precies altijd door
de minderwaardigheid van het Her
cules-spelpeil? O i berust een voetbal,
uitslag ook voor 50°/o op fortuin en
we kunnen gerust zeggen dat Hercules
in 't loopende seizoen nog niet erg
gelukkig is geweest. Om maar eens bij
de laatstgespeelde match teblijven.de
(beruchte??) wedstrijd tegen D.V.C.
moeten we zeggen dat de bezoekers
verdiend gewonnen hebben; de door
hen gemaakte goals, (wat een juweeltje
die kopbal van Fr. S.l) waren onhoud
baar, maarwaarom bleven de
doelpunten voor Hercules uit? Na de
rust was het D.V.C -doel voortdurend
ingesloten, wel een 20 a 25 minuten
lang. Bezit de Hercules-voorhoede dan
zoo'n slechte schutterscapaciteiten
Neen, we moeten eerlijk zeggen, dat
Fortuna hier niet met hen wa9 En dit
hebben we reeds in verschillende wed
strijden geconstateerd. 19 dit nu voor
de spelers een reden om den moed te
laten zinken? Zeker niet! Geluk of
geen geluk, voetbal moet gespeeld
worden om het spel en zoo bekeken
i9 de uitslag slechts een bijkomstigheid.
Verschillende spelers, zoowel als
supporters beschouwen den uitslag als
het voornaamste, met het funeste ge
volg, dat bij een beetje onfortuin
onaangenaamheden ontstaan en dan
heeft het de aanvoerder of de scheids
rechter of deze of gene speler die een
fout maakte, gedaan. Herculanen, wilt
gij Uw club behouden, wilt gij blijven
wat gij zijt, laat dan morren en mop
peren achterwege, speelt zoo goed gij
kunt, ernstig en eerlijk en gij zult zien,
dat ge het voetbalminnend publiek op
Uw hand hebt, zelfs al zoudt gij moeten
degradeeren. Geachte Lezer, velen
Uwer zal misschien de heele voetbal
beweging niet interesseeren, maar toch
wil ik er nog even op door gaan. Hei
is een absoluut feit, dat onze beide
voetbalclubs, W.S.C. en Hercules hoe
langer hoe meer de belangstelling van
tWaspiksche publiek weten te trekken,
en we zien tegenwoordig menschen
langs de lijn, van wie we vroeger ge
zegd zouden hebben, dat ze te ernstig
of te hoogstaand waren, om interesse
voor voetballen te hebben. Maar de
tijden veranderen en voetbal i9 tegen
woordig heusch niet meer het .stief-
kind" onder de diverse liefhebberijen.
Met dien groei van het belangstel
lend publiek wordt echter tot op heden
nog te weinig rekening gehouden Zoo
hebben we al verschillende lieden
aangetroffen, die zich afvroegen, of het
nu absoluut onmogelijk is om het uur
der wedstrijden te verzetten. Tot heden
worden nog steeds de wedstrijden
aangevangen juist op een uur dat men
zich inplaats van naar het voetbalveld,
naar de kerk zou willen begeven.
Hierdoor wordt de Zondagsviering er
niet beter op, en ons dunkt dat, waar
het hier R.K. clubs betreft, dat hierin
verandering kan en moet gebracht
worden. Vooral nu de dagen al wat
gaan lengen, is hiervoor wel een op
lossing te vinden. De Eerw Heeren
Adviseurs zouden velen aan zich ver-
plichten als hierin spoedig veran
dering kwam, terwijl het aantal entree's
er vermoedelijk ook nog door zou
stijgen. Wie bindt de kat de bel aan?
Geachte Lezer, ik zou te veel plaats
ruimte vergen, wilde ik nog andere
plaatselijke onderwerpen gaan aan-
roeren. Alleen wilde ik nog even de
aandacht vestigen op het vanouds
bekende café „De Plantaadje" in
Benedenkerk, hetwelk van binnen als
van buiten geheel gerestaureerd, veel
bijdraagt tot het aanzien van de straat
ter plaatse, terwijl wij een bezoek in
deze vernieuwde zaak, t.z.t. gaarne
aanbevelen.
Te samen met nog een paar nieuwe
en vernieuwde huizen, i9 dit al weer
een stap in de goede richting.
bijzonder geisoleerde gemeenten
tramweg vaak het eenige vervoermid
del was. De geweldig snelle ontwikke
ling echter van het autovervoer, zoowel
voor personen als goederen, eenerzijds,
de groote verbetering in het wegennet
anderzijds, hebben ertoe geleid, dat
voor personenvervoer volgens com
munis opinio de trams geheel uit den
tijd zijn.
Ook de tramwegmaatschappijen heb
ben dit ingezien en zijn ertoe overge
gaan door de exploitatie van autobus
diensten aan de gewijzigde verkeers-
eischen aanpassing te zoeken.
Weliswaar wordt voor het voortbe
staan der tramwegen, ook voor het per
sonenvervoer, aangevoerd het argu
ment, dat de trams in staat zijn bij be
paalde gelegenheden een massaal per
sonenvervoer te verzorgen, doch daar
tegenover staat, dat ook door autobus
sen hetzelfde valt te hereiken, hetgeen
wel heel duidelijk blijkt, wanneer men
nagaat, welke enorme aantallen bezoe
kers aan internationale voetbalwed
strijden, politieke demonstraties en
dergelijke door autobussen bijeen kun
nen .worden gebracht. Waar een der
de ongeveer 21/» maand per jaar plaats
vindt, terwijl reeds thans een belang
rijk bietenvervoer met autotractie ge
schiedt.
Wat Jiet vervoer van baksteen be
treft zou men verwachten, dat de tram
wegen zeer veel vervoer te verzorgen
zouden hebben van de steenfabrieken.
Dit blijkt echter absoluut niet het ge
val te zijn. Volgens mededeeling van
de N.V. Steenhandel „Noord-Brabant",
de verkoopsorganisatie van het over-
groote deel der over de geheele pro
vincie verspreide Brabantsche steen
fabrieken in totaal zijn 22 steen
fabrieken aangesloten is in de laat
ste twee jaren geen enkele wagon stee-
nen per tram vervoerd; het geheele
vervoer wordt per vrachtauto's ver
zorgd over vaak groote afstanden, zoo
dat dan ook de N.V. Steenhandel
„Noord-Brabant" ons verklaart, dat
het voortbestaan van de tramwegen
voor haar geen enkel belang heeft.
Ook voor het vervoer van steenko
len kan de tram o.i. zonder bezwaar
worden gemist en wordt er ook slechts
een beperkt gebruik van gemaakt. In
de praktijk toch worden de steenkolen
ADEPT.
De Kamers van Koophandel en Fa
brieken voor Westelijk Noord-Brabant
te Breda, voor Oostelijk Noord-Brabant
te Eindhoven, voor Tilburg en Omstre
ken te Tilburg en voor de Langstraat
te Waalwijk hebben naar aanleiding
van het wetsontwerp tot bevordering
van samenwerking van de tramwegen
in de Provincie Noord-Brabant het
volgende adres gericht tot de Tweede
Kamer
Voorzooveel het onderhavige wets
ontwerp beoogt door fusie der be
staande Tramwegmaatschappijen te
komen tot een concentratie en daar
door tot een meer rationeele en meer
efficiënte exploitatie van een aantal
vervoerondernemingen in deze Pro
vincie, kunnen ondergeteekenden zich
met deze strekking zeer wel vereenigen
Immers ook de Kamers van Koophan
del zien zeer wel in, dat de belangen
van handel en nijverheid door een ver
keerschaos geenszins zijn gediend, in
tegendeel dat ook deze belangen ten
zeerste gebaat zijn bij een goed-georga-1 goederenvervoer per tram wagen
gelijk massaal personenvervoer per Per spoor of boot naar Noord-Brabant
autobus mogelijk is gebleken, mag als
aststaande worden aangenomen, dat
bet bussenmateriaal in de verschillen
de streken der Provincie aanwezig
voor bijzondere gelegenheden eventu
eel aangevuld met een aantal bussen af
komstig uit verder afgelegen plaatsen
het toch Iiog steeds in omvang be
trekkelijk bescheiden aantal passa
giers, dat aan markten, processies en
dergelijke gaat deelnemen, van de tram
zal kunnen overnemen.
Hoe snel zich overigens bet autover
keer ontwikkelt, moge blijken uit bet
feit, dat reeds thans moet worden ge
constateerd, hoe in verschillende ge
meenten de locale autobusdiensten een
fnuikende concurrentie ondervinden
van het in omvang zoo snel toenemend
taxtiverkeer, in het bijzonder sinds
de invoering der kleine taxi's met de
zeer lage tarieven, die voor deze ver
keersmiddelen gelden.
Terwijl dan ook voor bet personen
vervoer de trams als volmaakt ver
ouderd kunnen worden terzijde ge
steld, moet de vraag worden onder
zocht in boeverre zij voor bet goede
ren-vervoer, in het bijzonder voor het
massa-goederen-vervoer, nog een bij
zondere beteekenis hebben.
De; omvang van het goederenvervoer
daF door de Brabantsche Tramwegen
wordt verzorgd, is van geringe betee
kenis tegenover het vervoer, dat op an
dere wijze en ;in het bijzonder door
autotractie, geschiedt.
In de Memorie van Toelichting tot
het onderhavige wetsontwerp zou men
gegevens verwacht hebben omtrent de
ontwikkeling van het goederenvervoer
hij de Brabantsche tramwegen, doch
deze ontbreken daarin ten eenenmale.
Hoe snel intusschen de beteekenis
der tramwegen ook voor het goederen
vervoer achteruitgaat, wordt h.v. geïl
lustreerd door de cijfers van de Tram
weg-Maatschappij „De Meijerij". Sinds
1929 vertoonen de cijfers het volgende
beeld
Goederenvervoer door de Tramweg-
Maatschappij „De Meijerij":
1929 113.580.000 K.G.
1930 v 102.530.000 K.G.
1931 87.044.000 K.G.
1932 54.632.000 K.G.
Bij het ontbreken van volledige
gevens omtrent den omvang van
ge-
het
wij
niseerde en bekwaam geleide vervoer-1 ons aan een schatting en komen dan
onderneming, die de geheele Provincie tot een cijfer van 6 millioen kilogram
bestrijkt.
Indien onze Kamers desniettegen
staande tegen het wetsontwerp ernsti
ge bezwaren hebben, dan spruit zulks
voort uit het ontbreken in het wets
ontwerp van de noodige waarborgen,
dat de geprojecteerde fusie der tram
wegen geen sta-in-den-weg zal blijken
te zijn voor een gezonde en rationeele
verkeersontwikkeling in onze Provin
cie.
Reeds onmiddellijk trekt het de aan
dacht, dat de fusie blijkbaar niet uit
voerbaar wordt geacht zonder dat op
nieuw overheidsgelden beschikbaar
worden gesteld.
De Kamers meenen te mogen voor
opstellen, dat in beginsel elk vervoer
middel zijn eigen kosten behoort te
dekken. Siechts in bijzondere omstan
digheden kan er aanleiding bestaan
voor de overheid om in de tekorten
eener vervoer-onderneming tegemoet
te komen. Toen in het verleden parti
culieren tot den aanleg van tramwe
gen in Noord-Brabant besloten, ge
schiedde (dit met de overtuiging, dat
die ondernemingen rendabel zouden
zijn te exploiteeren. De geheel gewij
zigde verhoudingen echter, wat de ver-
voermogelijkheden betreft, hebben er
toe geleid, dat de beteekenis der tram
wegen in een snel tempo achteruit
ging. Steeds meer werd overheidssteun
noodzakelijk om het voortbestaan der
tramwegen mogelijk te maken. Voor
dien overheidssteun bestonden aanvan
kelijk zeker goede motieven, waar voor
per week door de gezamenlijke Bra
bantsche tramwegen; een schatting,
die de werkelijke cijfers zeer waar
schijnlijk overtreft. Wij achten dit cij
fer zoo gering dat men voor het blij
ven verzorgen van, dit verkeer kwalijk
de instandhouding van een tramweg-
net door de geheele provincie gemoti
veerd kan achten, gelet op de groote
bezwaren, die aan die instandhouding
in ander opzicht verbonden zijn en
waarop wij hieronder nader terugko
men.
Als argument voor de noodzakelijk
heid van het voortbestaan van de tram
wegen wordt veelal aangevoerd der-
zelver onmisbaarheid voor het mas
sale goederenvervoer. Al willen wij
niet ontkennen, dat mogelijk in be
paalde deelen der Provincie de tram
voor het goederenvervoer nog nuttige
diensten bewijst, toch gelooven wij,
dat zelfs dit argument niet voldoende
sterk is om het onderhavige wetsont
werp aan te nemen, waar deze aan
vaarding toch de handhaving der
Tramwegen ook over trajecten, waar
ze zonder eenig bezwaar kunnen ver
dwijnen, zal medebrengen,
Voor het massale goederenvervoer
per tram zou men mogen verwachten,
dat op de eerste plaats gebruik zou
worden gemaakt voor artikelen als
suikerbieten, baksteenen, steenkolen
en dergelijke producten.
Ten aanzien van het vervoer van
suikerbieten dient opgemerkt te wor
den, dat dit vervoer slechts gedurende
vervoerd, waar zij dan van de los
plaatsen met paarden of autotractie
naar de plaats van bestemming wor
den gebracht.
Evenals dit ten aanzien van metsel-
steenen het geval is, heeft de auto bo
ven de tram ook hier dit voordeel, dat
de auto ,de goederen rechtstreeks aan
huis bezorgt en daardoor het extra-
overladen, dat de tram zou eischen,
overbodig maakt.
Ongetwijfeld wordt door sommige
verladers van den tramweg voor het
goederenvervoer gebruik gemaakt,
waarbij wij in het hijzonder denken
aan veevoeder, kunstmeststoffen en
dergelijke. Dat in deze gevallen aan de
tram de voorkeur wordt gegeven bo
ven vervoer per auto-tractie vindt voor
een belangrijk deel zijn verklaring in
de vaak abnormaal lage tarieven, waar
tegen de tramwegen zich met dit ver
voer belasten, doch deze abnormaal
lage tarieven zijn alleen mogelijk, dank
zij den steun, dien deze vervoeronder
nemingen tegenover andere, niet-ge-
subsidiëerde, vervoerders van de over
heid ontvangen. Wij zijn echter over
tuigd, dat de omvang van dit vervoer
geenszins zoo groot is, dat daarin niet
eveneens op andere en uit een oog
punt van het algemeen belang minder
nadeelige wijze zou kunnen worden
voorzien.
Onze Kamers zijn van oordeel, dat
in het algemeen de tram ook voor het
goederenvervoer kan worden gemist,
terwijl de beteekenis der tramwegen
voor he t goederenvervoer zeker niet
zoo groot is, dat deze de instandhou
ding van een tramwegnet door de ge
heele Provincie zou motiveeren.
Pleit reeds de omvang van het dooi
de tramwegen verzorgde vervoer geens
zins voor de instandhouding van het
instituut der tramwegen, daarnaast
zijn aan dit middel van vervoer zoo
groote nadeelen verbonden, dat alleen
reeds op grond daarvan het zoo spoe
dig mogelijk opheffen der tramwegen,
waar dit maar eenigszins mogelijk is,
moet worden bepleit.
In dit verband willen wij Uwe Hooge
Vergadering in de eerste plaats wijzen
op de belemmeringen, welke de trams
aan het verkeer over de wegen in den
weg leggen. Vele wegen in, Noord-Bra
bant, welke noodzakelijk verbreed
zouden moeten worden, moeten in den
ouden toestand gelaten worden, omdat
de tramlijn zich tegen verbreeding ver
zet. Ook de aanleg van rijwielpaden
langs de wegen voor het snelverkeer
wordt door de tramlijnen verhinderd.
Wij behoeven U slechts te herinneren
aan de verkeersongelukken, welke
jaarlijks plaats vinden, tengevolge van
gezichtsbelemmeringen door rook van
de tram of op plaatsen, waar de tram
plotseling den gewonen weg over
steekt, om U de gevaren aan te wijzen,
welke de trams voor het gewone weg
verkeer mede brengen. Nog sterker
spreken deze verkeersbelemmeringen
daar, waar de tramwegen zich bevin
den in de bebouwde kom der gemeen
te. In de toch vaak reeds smalle stads
straten vormen de trams, doch vooral
de tramrails, een zeer ernstigen hinder
voor het verkeer en brengen zij boven
dien ernstige gevaren voor de verdere I
weggebruikers mede, waarbij wij in
het bijzonder denken aan de wielrij
ders, die van de aanwezigheid van
tramrails in stadsstraten doorloopend
den grootsten hinder ondervinden.
Een verder ernstig bezwaar tegen het
onderhavige wetsontwerp zien wij hier
in, dat het voortbestaan der tramwe
gen op kunstmatige wijze wordt ver
lengd. De Memorie van Toelichting op
pert de mogelijkheid, dat het trambe
drijf gefusioneerd misschien wederom
rendeerend zou kunnen worden. Deze
gedachte nu kan door onze Kamers
niet sterk genoeg bestreden worden.
Wel vreezen wij, dat de nieuwe Naam-
looze Vennootschap, teneinde tot eene
sluitende exploitatie-rekening te ko
men, zich een monopolistische positie
op vervoergebied in deze provincie zal
trachten te verwerven, waarvan het
gevolg zal zijn, dat het Brabantsche
bedrijfsleven, in den vorm van sterk
verhoogde vervoerprijzen, zal moeten
bijdragen voor het rekapitaliseeren van
een aantal vervoerondernemingen, wel
ker kapitaalbezit reeds vrijwel als ver
loren kan worden beschouwd.
Het belang van handel en nijverheid
eisclit vooral in dezen tijd, dat de over
heid geen belemmeringen aan een ge
zonde ontwikkeling van het verkeer in
den weg legt, doch integendeel ook ten
opzichte van het tramwegvraagstuk
blijk geeft van dezelfde breede inzich
ten, waarvan zij getuigt door op zoo
krachtige wijze de totstandkoming van
moderne wegen en groote verkeers-
bruggen in Nederland te bevorderen.
Plaatsen wij tenslotte het wetsont
werp in het algemeen kader der hui
dige regeeringspoltiek van versobering
en bezuiniging, dan achten wij dit
wetsontwerp daarmede kwalijk ver-
eenigbaar. Hier worden overheidsgel
den beschikbaar gesteld voor de reor»
ganisatie van een vervoermiddel, dat
zich geheel heeft overleefd en waar
aan in het algemeen geen behoefte meer
bestaat. Volgens deskundig oordeel
moet reeds thans worden vastgesteld,
dat de totstandkoming der fusie op de
basis als in de bij het wetsontwerp aan
gegeven stukken is uiteengezet, voor de
overheid beteekent niet alleen het aan
vaarden van groote risico's, doch bo
vendien het brengen van belangrijke
financiëele offers.
Resumeerende komen onze Kamers
tot de volgende conclusies:
lo. voorzooveel het wetsontwerp
beoogt de totstandkoming eener goed
georganiseerde en bekwaam-geleide
vervoeronderneming in de Provincie
Noord-Brabant, is de strekking, aan de
Kamers sympathiek;
2o. de geheele opzet wijst er echter
op, dat de instandhouding van een
tramwegnet door de geheele Provincie
een der eerste doelstellingen van de
ontworpen fusie is;
3o. wordt het ontwerp aanvaard,
dan zullen de tramwegen ook daar ge
handhaafd worden, waar zij vervoer-
technisch kunnen worden gemist, ter
wijl daardoor, de nadeelen aan de aan
wezigheid van de tramwegen in en bui
ten de gemeenten verbonden, voor on-
bepaalden tijd zullen worden besten-
digd.
4o. het wetsontwerp biedt geenerlei
waarborg, dat indien de fusie tot
stand komt een gezonde ontwikke
ling van het vervoer, op moderne leest
geschoeid, in onze Provincie verzekerd
is.
Op bovenvermelde gronden verzoe
ken wij Uwe Hooge Vergadering met
aandrang aan het onderhavige wets
ontwerp Hare goedkeuring te willen
onthouden en de totstandkoming te
willen bevorderen van eene wet, welke
met de bovenvermelde wenschen en
bezwaren rekening houdt.
De Kamers van Koophandel
Fabrieken voornoemd.
en
PROVINCIAAL NIEUWS.
Waalwijk, 23 Maart 1934.
Hoopt In Waalwijk.
Steunt de WaaiIwIJkscht:
handel en Industrie.
W. B.
Legaten.
Door wijlen Mevr. Wed. E.
Stiphoud—Michaël zijn.vermaakt de
volgende legaten
Groene Kruis Waalwijk f200.
Ned. ZendingsVer. Rotterdam f200.
Vereen. Silo te Utrecht 1 100.
Chr. Vereen, voor verpleging van
lijders aan vallende ziekte f100.
N.V. Hotel de Twee Kolommen.
In de op 22 Maart 1.1. gehouden
jaarvergadering der N.V. Hotel de
Twee Kolommen werd de balans
en winst— en verliesrekening over
1933 goedgekeurd.
Tot bestuurslid inplaats van
wijlen den heer B. Timmermans—
Verschure werd gekozen de heer P.
van Schijndel, terwijl de heer Willem
Timmermans werd benoemd tot
voorzitter. De andere functionarissen
werden herkozen.
NIEUWSTE DESSINS.
Grootestraat 155 Waalwijk.
Na het
Princcn is
Veteranen
Huis» de
»Ons Huis».
vertrek van den heer
benoemd tot leider der
Turnvereeniging »Ons
heer L. van Drunen en
tot voorzitter dhr. G. J. v. Oostrum,
tot secretaris dhr. H. Meeth en tot