ME
CE
111
E 1
IET ZDIiEE
rïTTnn
TWEEDE BLAD.
No. 51. Zaterdag 23 Juni '34. 57e Jrg.
INTERNATIONALE TENTOON
STELLING „STAD TILBURG 1934".
De grootsch opgezette Tja-
toonstelling wordt Donder day
a.s. geopend.
Begin April waren wij te gast bij het
voortvarende Tilburgsche tentoonstel
lingscomité, om een en ander te ver
nemen over opzet en omvang der „In
ternationale Tentoonstelling Stad Til
burg 1934". Toen moest de eerste
spade nog in den grond gestoken
worden en we hebben ons dan ook
afgevraagd hoe het mogelijk zou zijn
dat men een dergelijk imposant ge
bouwencomplex, dat een oppervlakte
van ruim 15.000 M2. beslaat, in nau
welijks 2i maand kon neerzetten.
Met dezelfde voortvarendheid en
hetzelfde optimisme echter, waarmee
deze geheele onderneming is aange
pakt, is men met den bouw begonnen
en thans, een week voor de opening,
zijn de reusachtige hallen zoo goed
als gereed, zoodat men met de inrich
ting der stands kan beginnen.
Majestueus beheerscht de 40 meter
l.ooge toren, een juweel van houtcon
structie, vervaardigd* door de N.V.
,.b emaho" te Doetinehem, het uitge
strekte terrein, gelegen aan de Ring
baan Oost, nabij den weg Tilburg
's-Bosch.
Den indruk dat hier iets „groszar-
tigs" is opgezet, dien men reeds krijgt
bij het betreden van het terrein door
den hoofdingang, wordt nog versterkt
als men de machtige centrale hal bin
nengaat, waarop de zes enorme expo
sitie-hallen uitkomen.
Uit den aard der zaak zagen wij bij
ons bezoek nog slechts het naakte in
terieur, waar honderde bedrijvige
handen in de weer waren met den op-
1 ouw der stands. Slechts hier en daar
was reeds een tipje te bespeuren van
het vele wat deze tentoonstelling be
looft te bieden. Zoo noemen wij een
prachtige voorstelling van het bedrijf
der Nederlandsche Staatsmijnen, de
machtige machines in de Nijverheids
hal en 't enorme machinecomplex, dat
in de textielfabriek in constructie is;
we zagen hier enkele enorme kolossen
van machines.
In de zalen waar men reeds een be
gin had gemaakt met de stoffeering en
a«'. nkleeding der interieurs, konden we
wel zien dat hier menschen met smaak
de leiding geven. Datzelfde geldt ook
voor de verzorging van het decoratie-
werk, dat den jongen sierkunstenaar
Jan de Bont, die dit gedeelte onder
leiding van architect Jan van der Valk
verzorgde, terecht een goeden naam
zal bezorgen. Het decoratiewerk op
Venetië is van den Amsterdamschen
schilder Jaap van Dam.
Omvang en opzet.
We hebben indertijd reeds uitvoe-
Een blik op het tentoonstellingsterrein vanuit den hoofdingang.
Zonder tchriftedjke toestemming is eeni *e overname uit deze rubriek verbod- n.
HEIN EN KAREL.
Hun kibbelpartijen werden
steeds erger, tot er iets ge
beurde, dat hun genas.
De «jongens van Zaal» zooals
Hein en Karei door hun vrienden
en bekenden genoemd werden, gol
den nu niet bepaald als voorbeeld
van een ideaal broederpaar. Vanaf'
dat ze konden praten en loopen
waren ze gaan kibbelen. Wat Vader
en Moeder ook gedaan hadden om
hen die leelijke gewoonte af te leeren,
het had niets geholpen. En nu was
Hein dertien en Karei twaalf jaar
en hun kibbelpartijtjes waren lang
zamerhand overgegaan in formeele
gevechten. Of vader al straf gaf, of
moeder hen al vriendelijk vroeg
toch wat verdraagzamer te zijn tegen
elkander,1 niet zoodra waren de jon
gens in eikaars buurt of om een
kleinigheid vlogen ze elkander in de
haren. In de vrienden- en kennis
kring waren ze spreekwoordelijk
geworden. »Zoo onverdraagzaam als
Hein en Karei Zaal» te worden ge
noemd was niet bepaald een com
plimentje.
En het rare was, hun ruzies waren
nooit om iets ernstigsmaar altijd
om iets onbeduidendsZe zijn bij
voorbeeld beide hun huiswerk aan
't maken in de woonkamer; het is
rustig. Moeder zat te naaien, genie
tend van het oogenblik, dat haar
zoons eens geen herrie maakten.
Karei klapt zijn boek dicht en wil
een ander van tafel pakken. En om
dat hij het niet gauw vindt, kijkt hij
eens of het soms tusschen Heins
werk ligt, die aan den anderen kant
van de tafel zit te schrijven. Dat is
al voldoende voor Hein om op te
stuiven
»Ik heb jouw rommel niet. Blijf
van mijn boeken af!»
«Jongens, jongens», vermaant
moeder verdrietig.
Maar ze luisteren niet.
»Rommel, rommel? Jij hebt rom
mel maar ik niet» ruziede Karei
terug. »Ik kaft mijn boeken altijd
netjes, terwijl jij vlekken op de kaf
ten hebt
«Bemoei je niet met mij. Mijn
rig geschreven over datgene wat er op
deze tentoonstelling te zien zal zijn.
'loch achten we 't dienstig hieromtent
nu, vlak voor de opening, nog een en
ander te laten volgen.
De tentoonstellingsgebouwen zijn
opgetrokken op een door de gemeente
belangeloos afgestaan terrein, waarop
de diverse expositiezalen een opper
vlakte beslaan van 15 a 16.000 vier
kante meters. Deze hallen komen ster-
ge wijze uit op een monumentalen toren
van een zeer bijzondere houtconstruc
tie en een hoogte van 45 Meter, waar
van den bouw alleen reeds de respec
tabele som van 30.000 gekost heeft.
In verschillende zalen zijn onder
gebracht allerhande uitingen en
veelal de nieuwste van handel, in
dustrie en nijverheid, terwijl de clou
van het geheel zal zijn een volledig in
werking zijnde textielfabriek van een
iengte van 125 meter en voorzien van
de nieuwste machines' uit Polen,
buitenland zijn aangewezen, absoluut
onjuist is." De meest uiteenloopende
industrieën hebben dan ook de gele
genheid aangegrepen op deze expo
sitie te laten zien, wat zij vermogen.
Tot deze behooren om slechts een
enkele greep te doen o.a. de scheep
vaart, de particuliere- en staatsmijnen
en ook het onlangs geheel gemoderni
seerde Gein. Electriciteit- en Gasbe
drijf, verschillende machinefabrieken,
enz.
Buiten al deze zullen nog de aan
dacht trekken een tentoonstelling van
Kunstnijverheid, Beeldende Kunsten
van Brabantsche schilders, de poppen-
tentoonstelling, die pas zoo'n succes
volle tournee door Brabant heeft ge
maakt en nog talrijke andere bijzon
dere wetenswaardigheden.
Tot de exposeerende kunstenaars
behooren Frans Slager, Corrie Slager,
Frans Perder, Theo van Delft, van
Wezel Ernst, Henriette Pessers, Jan
opgetrokken en dan ook genaamd
„Stad Venetië", waaraan zelfs een gon
delvijver met de beroemde Ponte Rial-
to niet ^ntbreekt. Rondom dezen vij
ver, waaraan een zeer origineels at
tractie is verbonden, die nog een ver
rassing moet blijven, zijn gebouwen
opgetrokken van de grilligste instellin
gen van vermaak, waartoe zelfs behoort
de beroemde Azuren-grot van Capri,
een Dogenpaleis, waar ook een Doge
met zijn staf zetelt en zijn scepter zal
zwaaien. Verschillende andere gebou
wen, bekend uit het origineele Venetië,
zijn hier natuurgetrouw nagebootst.
Voorts behooren tot dit terrein Ve-
netiaansche winkelgalerijen en restau
rants, een cinema, en 'n groote caba
retzaal en nog vele malle gevallen.
Van het attractie-gedeelte zij nog
vermeld het bekende Lilliput-theater,
een moderne kegelbaan en tusschen dit
alles de tentoonstelling is nu een
maal internationaal! een specifiek
Een kiek van het attractie-terrein
Buitschland, Frankrijk en België, be-
stemd voor de wollenstoffenindustrie;
machines welke in Nederland niet
vervaardigd worden.
I)e bezoekers van deze interessante
fabriek, waarin dagelijks zestig per
sonen werkzaam zijn, zullen hier het
volledige fabricatie-proces vanaf de
ruwe wol tot het costuum van nabij
kunnen volgen, iets wat tot dusver nog
nimmer ook niet in het buitenland
openbaar werd gebracht. Bij deze
fabriek behoort een bijzonder uitge
breide show van de vermaarde pro
ducten der Tilburgsche deken- en wol-
lenstoffen-fabrikanten. Ook de keur
van schoen- en lederindustrie laat op
deze tentoonstelling zien, wat zij ver
mag en ver boven het buitenlandsch
product werkelijk presteert.
Want dit is ook het voornaamste
doel van deze tentoonstelling: „in het
algemeen handel en industrie dienen,
doch speciaal onze Nederlandsche in
dustrie de gelegenheid bieden hare
producten te toonen en het bewijs te
leveren dat de meening van velen, als
zouden wij voor velé artikelen op het
boeken gaan jou niets aan». Ze staan
nu tegenover elkaar' nog een woord
en de vechtpartij begint. Dan trekken
ze elkaar aan de haren en de klee-
ren, slaan en trappen, tot ze van
vermoeidheidheid niet meer kunnen.
Als ze dan op school kwamen,
Hein met een blauw oog en Karei
met een buil, lachten de jongens in
de klas al.
»En, lekker gevochten?» vroeg
de een.
Juli ie zijn er allebei niet erg
mooi afgekomen», spotte een ander.
»Waarom heb je geen twee blauwe
oogen, Hein? Eén slaat zoo raar»,
riep de derde.
Innerlijk schaamden ze zich dan
maar om zich groot te houden, zei
Karei: »Ik wil hem het tweede
blauwe oog er wel bij geven
«Durf eens», tartte Hein. En onder
het geschreeuw der anderen vlogen
ze dan weer op elkaar af.
»Toe Karei, geef hem 1»
Het was een gejoel en gegil van
jewelste.
Op een middag, toen ze weer ge
scheurd en gehavend naar huis
kwamen, keek Vader hen aan tafel
zoo eigenaardig aar;, dat ze niet goed
wisten wat er van te denken.
Na het eten, zei Vader
»Blijf eens even zitten, jongens;
ik heb iets met jullie te bespreken
en toen ze verwonderd, en een beetje
ongerust omdat Vaders stem zoo
ernstig had geklonken, bleven zitten,
ging hij verder:
Jullie begrijpen natuurlijk wel
waarover het gaat. Over jullie zelf!
Hein is nu dertien jaar en Karei
twaalf; zoo oud jullie zijn kibbelen
jullie al. Moeder en ik hebben ge
tracht jullie van dat gebrek te ge
nezenhet ging niet. Toen dachten
we dat het vanzelf wel over zou
gaan, als jullie ouder en verstandi
ger geworden zoudt zijn. Inplaats
Venetië" met de „Ponte Rialto".
Franken e.a. Onder de beeldhouwers
treffen we o.a. aan Toon Depuis en
August Falise.
Een belangrijke groep vormt ten
slotte nog de uitgebreide afdeeling
'I ourisme, waarvan de organisatie be
rust bij de Algem. Nederl. Vereen.
\oor Vreemdelingenverkeer: de groote
Nederl. vereenigingen op het gebied
van tourisme, zooals Kon. Ned. Auto-
niobielclub, K.L.M. e.a.
Aan het tentoonstellingsterrein zijn
voorts verbonden twee groote restau
rants met bij behooren, een groote con
greszaal voor bijeenkomende vereeni
gingen, lokalen voor: officieele ont
vangsten, brandweer, politie, douane,
pers, een speciaal post- en telegraaf
kantoor en een telefooncentrale met
12 lijnen en 84 aansluitingen.
Venetië en andere attracties.
Onvermijdelijk aan een tentoonstel
ling als deze is verbonden een attractie
terrein, dat al van even grooten om
vang en bijzondere inrichting is als de
tentoonstelling zelve. Dit attractie-ter
rein is geheel in Venetiaanschen stijl
daarvan wordt het steeds erger. De
toestand is onhoudbaar geworden
en daarom heb ik nu een oplossing
gevonden. Hein, de oudste gaat naar
kostschool. Het zal ons wel veel
geld kosten, maar er zit niet anders
op. Op deze manier is het voor
moeder en mij niet meer uit te
houdenVader zag bleek. De jon
gens hadden stil voor zich uitgeke
ken, nu waagden ze naar moeder
te zien. Die hield het hoofd gebogen,
maar de jongens zagen hoe een paar
tranen langzaam op haar handen
drupten. «Volgende week gaat Hein
weg, alles is al in orde gemaakt en
besproken. De kostschool is een
heel eind weg, alleen in de groote
vacantie mag hij thuis komen.
Ondertusschen krijgt Karei hier geen
enkel pretje. Hij gaat alleen naai
school en moet verder aldoor thuis
of in den tuin blijvenHet heeft
me moeite genoeg gekost om tot
zulke krasse maatregelen over te
gaanmaar we zullen hopen, dat
het helpt l»
Even later waren de jongens
alleen. Hein stond met zijn neus
tegen het venster gedrukt naar buiten
te kijken, Karei zat stil aan tafel.
Jij begint ook altijd!» zei hij plot
seling. Met een ruk keerde Hein
zich om. «Dat is niet waar. Jij bent
altijd diegeen. die het eerste begint
te vechten».
»Niet waar, jij
»Nee, jijEn het duurde niet
lang, of ze rolden weer over den
grond.
(Wordt vervolgd.)
diening, een expositie van inlandsche
curiositeiten, een diorama van den be
kenden schilder Eland, die ook de be
schildering van het Nederlandsche Pa
viljoen te Parijs heeft verzorgd.
Het behoeft geen uitvoeriger betoog
dat groote attractie van de tentoonstel
ling en vooral van dit Venetië zal uit
gaan door de feërieke verlichting bij
avond. Zoo is(de illuminatie van het
veelbelovende en sprookjesachtige at
tractie-terrein „Venetië" volgens een
heel nieuwe vinding met allerlei typi
sche licht-effecten, welke tot dusver
Indisch restaurant met Javaansche be-
alleen nog slechts met buitengewoon
succes werd toegepast op (1e wereld
tentoonstelling te Chicago, zoodat de
Tilburgsche tentoonstelling hiervan
voor Europa de premjière geeft.
De „uitvinding" bestaat hierin, dat
de voornaamste licht-bundels in aller
lei kleuren en schakeeringen in hoofd
zaak vallen op de gebouwen en het pu
bliek zoodoenfïe ietwat in de donkerte
komt te verblijven. Elke gevelverlich
ting houdt rekening met de schilde
ring van het betreffende gebouw. Ook
2. Detachement
tam, ham, man, Deen, mat, tand,
tent.
3. Willem de Zwijger, Johan van
01denbarneveldt,Jacoba van Beieren.
4. S
een
Seine
Ans
e
5. Urk, jurk, kurk, Turk.
Oplossingen.
ar
nee
maan
sloot
Drente
Raadsels.
Dit zijn plaatsen in Nederland die volgens
het A B C de beginletters hebben, en tot
s uitletter de M, tot het inden ervan, is
tusschen iedere plaats een letter geplaatst,
en de naam van de Provincie daarachter
waarin die plaatsen gelegen zijn.
De met een X geteekend zijn geen
plaatsen in Nederland.
A e M N.H.
B 1 M N.Br.
C a M N.Br.
D d M Gdld.
E M N.H..
F n M Frld
G n M Z.H.
H r M N.H.
I n M N.H;
J 1 M Fld.
K r M N.H.
L c M Odl.
M k M Z.H.
N w M N.H.
O a M O.v.
P g M Fld.
Q x XX
R e M Z.H.
S i M Z.H.
T m M Fld.
U r M Gr.
V e M N.H.
W e M N.Br
X x XX
IJ x XX
Z n M N.H.
i.;