au
mensgh en techniek.
lEMTrNfERAiDT
TWEEDE BLAD.
BUITENLAND.
No
76. Zaterdag 22 Sept. '34. 57e Jg.
II.
Wij dienen dan op de eerste plaats
n blik te slaan op de geweldige en
^dicale revolutie, die ons leven sedert
Middeleeuwen, en vooral dan sedert
jC vlucht der machinale productie,
?Lft doorgemaakt. Treffend heeft
prof. Huizinga dit in zijn „Herfsttij der
Middeleeuwen" geschilderd.
Vergelijken we het karakter van den
arbeid in de Middeleeuwen met dat in
onze dagen.
Vroegere geslachten bezaten in de
hun toegemeten levensruimte voor zoo-
ver deze met arbeid gevuld werd. een
rekere speling, zekere mogelijkheden
gis spontane, creatieve menschen te le
ven en het geheel te dienen, en ook
bezaten zij plaatselijk zichzelven bestu
rende instellingen, waarin mensch met
mensch, als makker met makker recht
streeks verkeerde. Het bewustzijn eener
algemeene saamhoorigheid werd ge
voed door den individueelen levens-in
houd van allen", zegt mevr. Roland-
Holst. „Ook de verhouding van heer
schappij en dienstbaarheid werd vaak
door echte saamhoorigheid, door be
wuste en onderbewuste verbondenheid
verzacht".
En denken wij aan de persoonlijke
bevrediging van den individueelen ar
beid van den ambachtsman, die hem
kracht gaf om zijn werk met liefde, ja,
met zekeren hartstocht aan te pakken,
omdat straks het klare werkstuk zijn
rechtmatigen trots zou streelen.
,,In het groot-kapitalisme en den ge-
centraliseerden staat is van dit alles
geen flauwe schemering overgebleven.
Zijn reuzenbedrijven, zijn Naamlooze
Vennootschappen, kartels en trusts aan
den eenen kant, zijn ver doorgevoerde
arbeidssplitsing en haast volstrekte
anonymiteit der leiding aan den ande
ren kant, maken eiken menschelijken
band tusschen patroon en arbeider, elke
patriarchale verhouding tusschen wer
kende massa en chefs onmogelijk.
Het spreekt vanzelf dat dit zich
moest wreken. Elke bedrijfswijze en el-
ken bedrijfsvorm, die het menschelijke
in den mensch met geweld wil onder
drukken, komen bedrogen uit.
De aard van het groote industrieele
kapitalisme stompt de arbeiders af, en
doodt, zoo niet bij allen, dan toch bij
velen de vreugde in den arbeid. De in
het groot-bedrijf heerschende saamhoo
righeid voorkomt niet, dat de vonk van
spontane scheppingskracht in millioe-
nen menschelijke wezens wordt ge
doofd, den adem van het bewust naar
hooger streven verstikt. De mechanisa
tie van den arbeid maakt deze millioe-
nen ondanks het feit dat zij hun be
tere levensvoorwaarden, meer vrijen
tijd, grooter mogelijkheden tot ontwik
keling verschaft, dan hun vaderen be
zaten tot vollediger objecten der ge
schiedenis dan deze waren".
Het karakter van den arbeid die de
gemechaniseerde productie heeft aan
genomen, is weergaloos scherp getee-
kend door een Feiler, de schrijver van
een der beste commentaren over het
Bolsjewisme. Als hij in een groote cho
coladefabriek te Moskou honderden ar
beidsters zij aan zij ziet werken, schrijft
hij: „Duizelingwekkend snel, onver
poosd werken haar vlugge vingers.
Waarin bestaat de arbeid? Zij wikke
len bonbons in kleine, vooruit klaarge
maakte vloeipapiertjes. Acht uren per
dag doen zij dat, en 300 werkdagen per
jaar. Ook dat is dus een levenstaak:
bonbons inpakken, levensvervulling
voor honderde menschen
Hier wordt de mensch verlengstuk
der machine, de mensch met fantasie
gaat er onherroepelijk ten gronde.
Feiler verzucht dan ook: „Het pro
bleem van den mensch in het industrieel
grootbedrijf: onopgelost, onoplosbaar".
En zoo zien we deze vervlakking des
levens niet alleen in den arbeid, doch
evengoed in de ontspanning, in gezel
schap, kortom in alle levensomstandig
heden.
En nu meene men niet, dat dit alles
in hoofdzaak op het uiterlijke slaat. Het
tegendeel is waar. In laatste instantie is
het een proces van God-vervreemding.
Het is waar dat dit proces reeds voor
de machine-eeuw begonnen was. In
dezen zin was het dan ook voorwaarde
voor de mechanische ontwikkeling. De
vervreemding van God, die zich uitte
o.a. in de verabsoluteering der weten
schap, die haar doel in zichzelf ging
stellen en zich buiten den dienst der
menschen stelde, deze vervreemding
leidde zelfs tot de ontwikkeling der na
tuurwetenschappen en der techniek. En
anderzijds is het proces dier vervreem
ding juist door de geweldige macht der
machine tot zijn volle ontwikkeling ge
komen. Zoo vloeien hier oorzaak en
gevolg ineen.
En hoe staat de mensch, die dit pro
ces heeft doorgemaakt tot het leven?
„Het menschelijk-maatschappelijk le
ven, losgemaakt van de hoogste wet
matigheden, zwalkt stuurloos op de wa
teren der onleschbare begeerte", zegt
mevr. R. H. Wij kunnen het in eenvou
diger woorden zeggen: de mensch, die
zich niet voortdurend met God verbon
den voelt, mist ook de zuivere instelling
tegenover zijn leven en .zijn levensom
standigheden. Hij mist de toetssteen,
die hij feitelijk bij elke handeling die
hij stelt, gebruiken moest. Vandaar ook
het verschijnsel dat veel kwaad, dat er
thans in de wereld bedreven wordt,
door velen heelemaal niet meer als
kwaad gekend wordt.
Waar de persoonlijkheid in verval is,
waar de mensch zijn richting gevende
beginselen verloren heeft, daar verdoe
zelen de grenzen tusschen goed en
kwaad. Opmerkelijk is dan ook het
woord van een Amerikaansch senator:
„Als iemand een stuk rail steelt, gaat hij
naar de gevangenis, maar steelt iemand
een heele spoorweg, dan zeggen wij dat
hij een financier is".
Uit het gemis aan persoonlijkheid is
ook veel te verklaren wat we den laat-
sten tijd om ons'heen hebben zien ge
beuren. De ontwortelde mensch voelt
onbewust een afgrond tusschen zichzelf
en zijn hoogere doeleinden. Die af
grond wil hij vullen door bescheidener
waarden te vergoddelijken. Vandaar
den afgodendienst van staat en natie
en ras. Vandaar ook de hunkering naar
onbeperkt gezag en naar een voorwerp
van onbegrensde vereering, dictator en
Führer. Vandaar dat zoovelen zich met
graagte overgeven aan de leidende
macht van fascistische of communisti
sche partij, die de levenshouding harer
leden decreteeren, omdat die leden zelf
niet bij machte zijn hun levensrichting
te bepalen.
Dit alles zijn verschijnselen, die zich
uiten bij den mensch, die zijn persoon
lijkheid verloren heeft, zijn persoonlijk
heid, dat is: zijn vermogen om zelf zijn
levenshouding te bepalen, zijn persoon
lijkheid, dat is in laatste instantie zijn
verbondenheid met zijn Schepper.
H. Roland Holst: „De Crisis der
Westersche Cultuur".
DUSSEN.
Dinsdagmiddag vergaderde de Raad
der gemeente Dussen onder voorzitter
schap van burgemeester Snijders.
Afwezig de heer v. Dijk.
De notulen worden na voorlezing
goedgekeurd.
Aan de orde:
1. Ingekomen stukken.
Hieronder zijn: van Ged. Staten goed
keuring der Warenkeuringsverorde-
ning.
Van den Minister van Binnenland-
sche Zaken schrijven waarin wordt
aangedrongen op verlaging van het sa
laris van den gemeente-veldwachter.
Een norm-salaris van 1300—1700
acht de minister voldoende.
De Voorzitter zegt dat in de volgen
de vergadering een voorstel van B. en
W. in deze ter tafel zal komen.
Subsidie-verzoeken zijn ingekomen
van de Vroedvrouwenschool te Heer
len, de Blindenzorgver. St. Antonius,
het Consultatiebureau te Almkerk en
de landbouwschool te Andel. Deze ver
zoeken worden tot de begrooting aan
gehouden.
Ingekomen is het rapport over den
toestand der scholen van de Commissie
van Toezicht op het L.O.
Alle scholen zijn in behoorlijke orde
bevonden: bijzondere opmerkingen
worden niet gemaakt.
In totaal tellen de lagere scholen 571
leerlingen, waarvan de R.K. Bijzondere
Meisjesschool te Hank 140, de R.K.
Bijz. Jongensschool te Hank 145, de
R.K. Bijz. Meisjesschool te Dussen 88,
de R.K. Bijz. Jongensschool te Dussen
78, de Chr. School te Dussen 66 en de
Openbare L. S. te Hank 59.
Dit stuk wordt voor kennisgeving
aangenomen.
2. Aanbieding gemeente-rekening
1933.
De rekening, die sluit met een nadee-
lig slot van 3244.43 in den gewonen
en van ƒ44.95 in den kapitaaldienst,
wordt tot onderzoek m handen gesteld
van een commissie, bestaande uit de
heeren van Rijswijk, v. Dalen en Leeg-
gangers.
3. Verkoop gemeente-woning met
school in wijk A.
De Voorzitter zegt, dat de school met
woning onderhands verkocht kan wor
den voor 3400. Er is ook een aan
vraag om alleen de woning met tuin
voor 4.per week te huren.
B. en W. stellen voor de eigendom
men onderhands te verkoopen voor den
geboden prijs.
De heer v. Dalen zou graag zien, dat
dit punt nog werd aangehouden, opdat
de raad de zaak eerst kan overwegen.
20 JAAR JONGER.
Mijn man zigt, dat Ik er beter uitzie"
Rheumathiek en constipatie verdwenen.
Sederi 2 jaar gebruik ik Kruschen
Salts. Ik had altijd veel last van
rheumathiek, constipatie en pijn in
den rug en ik was bang om de deur
uit te gaan. Nu voel ik mij veel flin
ker en kan ik weer uit werken gaan.
Sinds ik Kruschen Salts gebruik
zegt zelfs mijn man, dat ik er veel
beter uitzie en niet ouder lijk dan
20 jaar. Hieruit kunt U opmaken
hoe ik veranderd ben, want ik ben
41.» Mevr. H.L. te B.
Kruschen Salts zorgt, dat Uw li
chaam dagelijks den belangrijksten
plicht volbrengt. De zacht-purgee
rende werking verzekert het goed
funclioneeren der afvoerorganen,
waardoor U inwendig van alle scha
delijke afvalstoffen gezuiverd wordt.
Zoodoende zorgt Kruschen Salts
voor een zuiveren bloedstroom, en
verhoogt Uw levenslust en energie.
Kruschen Salts is uitsluitend ver
krijgbaar bij alle apo hekers en dro
gisten f 0.90 en f 1.60 per flacon,
omzetbelasting inbegrepen. Let op,
dat op het etiket op de flesch, zoo
wel als op de buitenverpakking de
naam Rowntree Handelsmaatschap
pij Amsterdam voorkomt.
De Voorzitter heeft daartegen geen
bezwaar, daar er toch spoedig weer een
vergadering is.
Wordt aangehouden.
4. Verstrekking voorschotten inge
volge de landarbeiderswet.
Aanvragen zijn ingekomen van Mar.
Schalken om 2320. adressant heeft
zelf den grond voor de woning: en van
S. Verhoeven om 2200.
De heer van Rijswijk juicht het zeer
toe dat er nieuwe woningen gebouwd
worden, daar er in de gemeente beslist
een tekort aanwoningen is.
De gevraagde voorschotten worden
verleend.
5. Vaststelling vergoedingen inge
volge artikel 101 der L.O.-wet.
Deze vergoeding wordt nog alleen
vastgesteld voor de R.K. Jongensschool
in wijk B op basis van 8.48 per leer
ling.
6. Winkelsluiting.
De Voorzitter zegt, dat de mogelijk
heid geschapen is om den verkooptijd
op Zondag te verruimen. Daar echter
nog geen overleg gepleegd is met de
belanghebbenden, wordt het punt aan
gehouden.
7. Reclames Hondenbelasting.
Op hun verzoek wordt een half jaar
ontheffing verleend aan J. van Dord-
mond, J. Verhoeven en H. van Geffen,
en 1 jaar aan A. Simonis.
8. Vaststelling vergoedingen art, B
der L.O.-wet.
Deze vergoedingen voor de kosten
van het schoolgaan van kinderen wor
den als volgt vastgesteld.
A. v. Drunen 55.25: Versluis ƒ25:
W. Groen ƒ138. Kistemakers 69;
W. v. Drunen 276.-: P. Smits 144;
J. Klop 213.—; J. van Sta 138. A.
Bouman 6.Kistemakers 69.
v. Zuilekom 34.43.
Van de Rondvraag maakte geen der
leden gebruik, waarna de vergadering
gesloten wordt.
Zonder «ehriftedjke toestemming »j> eeni Je overname uit deze rubriek verbod- n.
DE BRIEF VAN ELS.
Boschoord, Sept. 1934.
Lieve Mams en Paps,
Cor, Hans en Robbie.
Ik heb zoo ongeveer uitgerekend
dat jullie deze brief met de avond
post zullen krijgen. Dan zal kleine
Robertje wel slapen. (Wil Mams
hem morgen een kus van me geven?)
Maar jullie allemaal zitten om de
tafel thee te drinken.
Ik wil wedden, dat Hans aan
vader vraagt, of mijn brief voor
gelezen mag worden. Heb ik het
goed gedacht? Dat doet vader
natuurlijk. Maar nu zal ik maar
echt beginnendit is een babbeltje
vooraf, dat er dus eigenlijk niet bij
hoort 11
Lieve Mams en Paps, Cor, Hans
en Robbie.
Hoe maken jullie het allemaal?
Nog net zoo goed, als toen ik ver
leden week wegging? Ik ben al een
heeleboel beter. Wordt door Riny's
grootouders verwend, dat het meer
dan erg is. En tante Miek (dat mag
ik ook zeggen 1) is een schat.
Zoo dom als ik, om meteen na de
zomervacantie ziek te worden, is
ook niemand. Wie weet, was het
nog niet eens zoo dom want het
is hier heerlijk En als ik het puntje
van 'n neus van jullie zou zien, was
het volmaakt. Riny's Oma heeft al
gezegd, dat mama maar eens gauw
moest komen kijken, hoe ik vooruit
ga. Alleen ben ik bang, wanneer ik
weer terug ben, dat ik verschrikke
lijk lui zal zijn. Om half negen pas
komt tante Miek me roepen 's och
tends; dan kleed ik me aan en ga
naar beneden om te ontbijten. Na
het ontbijt ga ik, als het mooi weer
is in den tuin en anders in de serre
op een ruststoel liggen.
En weet je wat naar is? Dat ik
dan vaak in slaap val. Om half
twee drinken we koffie en na het
koffiedrinken gaan tante Miek en
ik wat wandelen in den tuin. Om
half vier moet ik weer op mijn
ruststoel liggen en dan komen de
oude mevrouw en mijnheer en tante
Miek bij me zitten en Toon, de
huisknecht, brengt de thee. Om
kwart over zeven eten wedan mag
ik nog een uurtje of zoo opblijven
en dan beveelt tante Miek (dal kan
ze zoo leuk): »Een, twee, drie.
marsch, naar bed. Zieke kinderen
spoken niet zoo laaf over de grond.»
En of ik al protesteer, dat ik niet
meer ziek ben, er helpt niets aan
ik ga naar de logeerkamer. Als ik
in bed lig, kom tante Miek meestal
nog even bij me zitten en dan ve -
telt ze me van vroeger, toen Riny's
moeder en zij nog jong waren en
wat voor kattekwaad ze toen alle
maal uitgehaald hebben. Meestal
merk ik niet eens, wanneer tante
Miek weggaat, want ondertusschen
ben ik in slaap gevallen. Net als
kleine Robdie valt ook in slaap
als je hem sprookjes vertelt, voor
het slapen gaan.
Oh, nu vergeet ik nog te vertellen,
dat verleden Zondag Riny hier ge
weest is. Met haar vader en moeder
in de auto. Maar de oude mevrouw
ten Heuvel zei later, dat Riny de
eerste weken niet meer mocht
komen, omdat het nog veel te druk
was voor mij. Ik vond het heelemaal
niet, juist fijn Riny vertelde me
alles van schoolwe hebben een
paar nieuwe meisjes in de klas ge
kregen. Vader, denk je, dat ik erg
achter zal raken op school Dat
zou vervelend zijn I
Oh, mams, Riny zei, dat ze deze
week bij U zou komenis ze al
geweest
Als ik terug kom, breng ik voor
Hans wat moois meeeen avon
turenboek, dat aan de broer van de
oude mevrouw behoord heeft. Dat
mocht ik meenemen voor hem. Die
broer was zeekapitein maar zijn
schip is met man en muis vergaan.
En voor Corrie ben ik iets aan
het makenik verklap alleen nog
niet wat 11 Blijf maar een beetje
nieuwsgierig, Zus!! Vraagt Robbie
wel eens naar zijn Elsje? Ik verlang
Ontbinding van de arbeidsgemeen
schap van Katholieke Duitschers.
De rijkspartijleiding deelt mede, dat
het in verband met de wet op staat en
kerk en in het belang va neen nauwere
samenvoeging van den arbeid noodza
kelijk is om de arbeidsgemeenschap van
katholieke Duitschers te ontbinden.
Het kerkconflict in Duitschland.
Het conflict tusschen de Evangeli
sche kerken en de Duitsche rijkskerk
spitst zich steeds meer toe. Naar ver
luidt zal Hitier binnenkort persoonlijk
in het conflict ingrijpen. Hitier zal de
eerstvolgende dagen een aantal promi
nente persoonlijkheden van de Evange
lische kerk voor een conferentie te Ber
lijn bijeenroepen en op deze conferentie
een poging doen om het schisma in de
Evangelische kerk af te wenden, dat na
het mislukken van de kerkelijke onder
handelingen van den bisschop van
Hannover thans meer dan ooit dreigt.
Duitschlands buitenlandsche politiek.
Minister v. Neurath heeft te Mün-
chen over Duitschlands buitenland
sche politiek o.m. het volgende gezegd:
De Duitsche regeering wil haar
macht in het binnenland niet verzeke
ren door politieke successen in het bui
tenland. De kunst is, het volk uit een
sfeer van angst in een sfeer van rust te
brengen. Om dit te bereiken moet ech
ter een systeem van veiligheid worden
verkregen en dit wordt belet door het
verdrag van Versailles.
De rijksregeering wenscht niet, dat
Duitschland geïsoleerd van het buiten
land staat. Op het program van onze
buitenlandsche politiek komen twee
punten voor, omtrent welke wij positie
ve eischen aan de andere regeeringen
hebben gesteld: in zake de bewapening
willen wij behandeld worden als een
land met gelijke rechten en de aanstaan
de regeling van de Saarkwestie moet
geschieden volgens de bestaande bepa
lingen van het verdrag.
Italië voert 40-uren-week in.
Als gevolg van een vergadering
waaraan vertegenwoordigers van de
arbeiders, employé's en werkgevers in
Italië hebben deelgenomen, is een ac-
coord bereikt, waardoor het aantal
werkloozen met minstens 200.000 zal
verminderen. De maatregelen, welke
tot dit resultaat hebben geleid, bestaan
uit een vermindering van den wekelijk-
schen werktijd tot 40 uur en een alge
heel verbod van overwerk.
Vreemd commando op de
Morro Castle".
Tripp, een 18-jarige leerling-machi
nist van de „Morro Castle", legde he
den voor de commissie van onderzoek
een verklaring af, volgens welke het
laatste bevel, dat van de commando
brug naar de machinekamer werd door
gegeven was: „Stuurboordmachine vol
le kracht vooruit en bakboordmachine
volle kracht achteruit". Dit commando
zou het brandende schip als dol in het
rond hebben doen draaien. Het bevel
werd, aldus Tripp, niet uitgevoerd, in
verband met de hitte en den ondrage-
lijken rook.
Hevige gevechten met stakers.
De ongeregeldheden in verband met
de staking in de textielindustrie in de
Ver. Staten hebben wederom grooteren
omvang aangenomen. In tal van di
stricten is het tot botsingen gekomen
soms verschrikkelijk naar die kleine
peuter. Hij is ook zoo liefl
Vooral als ik 's morgens wakker
word, denk ik vaak, wat jullie nu
wel allemaal zouden doen. En dan
stel ik me dat alles precies voor.
Maar lieverts, nu ga ik ophouden.
Tante Miek zegt, dat ik al veel te
veel geschreven heb. Krijg ik een
dikke brief lerug en komt U gauw,
paps en mams? Een dikke zoen
voor jullie allemaal. En denk nog
eens aan
ELSJE.
RIT A VAN B.
Raadsels.
1. Mijn geheel:
1 2 3 4567289 10 33 is
een staat in Zuid—Afrika.
2 8 9 10 is het hoofdvoedsel
der Inlanders.
5 3 bevestiging.
7 6 2 niet dichtbij.
9 10 2 3 3 10 weg met aan beide
zijden huizen.
4 vat, kuip.
10 1
2. x
x
x
medeklinker
worden visschen mee gevangen
marterachtig roofdier dat van
visch leeft
gebruiken we in den winter
op het ijs
zuidelijkst gedeelte van Zuid-
Amerika
meervoud van school
hebben paarden en leeuwen
niet wraak»
klinker
Op de kruisjeslijnen komt het
zelfde woord te staan.
3. De volgende lettergrepen, goed
gerangschikt, geven de namen
van 6 groote rivieren
a, dal. dus, eu, gan, ger, ges, gu,
in, le, phraat, na, phraat, na, qui,
ti, vier.
4. xxxxxxx groote havenstad in
Duitschland
x.. talent, geschiktheid
x meisjesnaam
x... verscheurend dier
x 60 minuten
x dwarshout aan de mast
x medeklinker
Op de kruisjeslijnen komt het
zelfde woord te staan.
5. Met b ben ik een boom
met k een bedehuis
met m eenherkenningsteeken
met p een bloemperk
met st niet zwak
met w ben ik arbeid
met z een grafsteen
Wie ben ik
Oplossingen.
1 Oslo, Parijs, -- Rome.
2 Margaretha van Parma.
Philips de Schoone.
Marnix van Sint Allegonde.
3 O
as
Ada
raak
Osaka
4 Wat was het?
De directeur zag plotseling, dat
de jongeman een gekeerd pak droeg.
Het borstzakje, dat bij heeren aan
de linkerkant zit, zat bij hem aan
de rechter kant. En ook de knoopen
waren verkeerd aangezet. Als de
jonge man werkelijk de zoon was
van'n rijken buitenlander, zou hij niet
noodig gehad hebben, een gekeerd
pak te dragen.
Bij informatie bleek dan ook, dat
de jonge man een oplichter was.
TANTE TIN.
X
XXXXXXXXX
X
X
X
X
