Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
föSMMÉÜ
FElil' LETON
ii
in r
EERSTE BLAD-
WAALWIJK
HET HUIS IN DE STILTE,
bnJ:
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
DE POSITIE DER
NEDERLANDSCHE SCHOENINDUSTRIE.
POOP. EPNfoRING
&TKRTE
IN DE PUP
ZATERDAG 2 MAART 1935.
d°
i ht
rndj
'roof
'oor.
en
toe.
vier;
raai.
van
aan
Mo.
ijn-
jies-
ime-
rek-
ixnel
zen;|
ïrie-
van
Dit blad verschijnt
WOENSDAG en ZATERDAG
Brieven, Ingezonden stukken, gelden, enz.
franco te zenden aan den Uitgever.
Abonnementsprijs per 3 maanden J 1.25.
Franco p. post door 't geheele rijk 1.40.
UITGAVE:
WAALW1JKSCHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON
Telefoon No. 38.
Telegr.-adres
TIELEN
ECHO.
Advertentiën moeten Woensdag en
Vrijdag des morgens om uiterlijk 9 uur
in ons bezit zijn.-.
Bij contract flink rabat:
Reclames 40 cent per regel.
Prijs der Advertentiën:-
20 cent per regel; minimum - 1.50.
o-
5—
0-
van
I.
ern
In het maandblad der vereeniging
Nederlandsch Fabrikaat lezen wij
een artikel over de Nederlandsche
Schoenindustrie, dat wij in twee ge-
°P> deelten in ons blad zullen overnemen.
Hier volgt het eerste gedeelte:
ïes-
V.|
len
k».
ler-
I.
ur.
ing
In de industrie zelf heeft men met
„ordening" ook nog niet anders dan
droevige ervaringen opgedaan. Het
beste voorbeeld levert ongetwijfeld de
Centrale voor de schoen- en ledernij
verheid. Vrijwel alle. tot dit vak be-
hoorende branches waren in deze cen
trale vereenigd. dus zoowel schoenfa
brikanten als schoenenimporteurs, le
derfabrikanten en lederimporteurs, win
keliers en grossiers, kortom alle bij het
ledervak betrokken belangen.
Het waren dus wel zeer tegenstrij
dige belangen hetgeen reeds aanstonds
blijkt, wanneer men bedenkt, dat een
schoenfabrikant wel gebaat is bij beper
king van den invoer van buitenlandsch
schoenwerk, maar niet bij het aan ban
den leggen van den invoer van buiten
landsch leer. Tegenstelling dus tusschen
leer- en schoenfabrikant. Den impor
teur van schoenen kan het uiteraard
koud laten, of onze schoenennijver
heid nadeelen ondervindt van de con-
tingenteering van den lederinvoer, doch
hij zal onmiddellijk protesteeren tegen
een belemmering van den invoer van
schoenen.
Hier botsen dus reeds dadelijk tal
van belangen tegen elkaar. Ook de
winkelier kwam door de ordening in de
schoen- en leernijverheid al spoedig in
het gedrang. Vastgesteld waren name
lijk minimum-prijzen, die al heel gauw
maximum-prijzen dreigden te worden,
daar men moeilijk een paar schoenen
voor 2.75 kan verkoopen, indien het
publiek weet, dat er een minimum-prijs
van bijvoorbeeld 2.50 bestaat.
Bij dit alles kwam nog, dat, toen de
Centrale in het begin van 1934 haar
intrede zou doen, een paar groote fa
brikanten, w.o. Bat'a, en een groot win
kelbedrijf. buiten de regeling stonden
en het waren vooral deze buitenstaan
ders. die, hoe streng de bepalingen van
de Centrale ook waren, het leven der
aangesloten leden zuur begonnen te
maken. In grooten getale verlieten de
leden de Centrale, wier bestaan men
aanvankelijk nog trachtte te redden
door opheffing van de bepaling, dat de
leden met niet-leden geen zaken moch
ten doen. Weliswaar gold dit niet ten
aanzien van Bat'a, doch deze groote
onderneming had zich reeds buiten de
Centrale om weten te redden, o.a. door
het in bedrijf nemen van een eigen leer
looierij.
De positie van de Centrale was dus
spoedig zeer verzwakt en, blijkens de
laatste berichten daaromtrent, is zij fei
telijk reeds uiteengevallen. Men wil
den toestand nog redden, ook al in ver
band met de thans in behandeling zijn
de wet op de verbindendverklaring van
ondernemersafspraken, door een alge-
heele reorganisatie, in dien zin, dat het
zwaartepunt zou komen te liggen bij de
groepen uit het ledervak en niet bij het
dagelijksch bestuur, dat alleen nog
maar het recht van veto zou hebben.
Of hierdoor nu wel een goede orde
ning zal worden verkregen, staat zeer
te betwijfelen en in elk geval heeft Dr.
Colijn er in zijn even genoemde rede
op gewezen, dat het begrip der orde
ning niet zoo moet worden opgevat, dat
elke groep voor zich het groepsbelang
in handen zou krijgen en dat hiervoor
aan die groepen wetgevende bevoegd
heid zou moeten worden gegeven, in
dier voege, dat zij voor allen bindend
zou moeten zijn. Tegen een dergelijke
groepsvorming heeft de regeering over
wegend bezwaar, omdat zij niet gelooft,
dat het gemeenschapsgevoel hierbij bo
ven het eigen belang zal worden ge
stelcl.
vrees van de regeering volkomen dui
delijk geworden.
Het gaat onze schoenennijverheid.
om ons slechts tot deze eene groep te
bepalen, op het oogenblik niet naar den
vleeze. De prijzen dalen steeds verder,
de grooten maken den kleinen het le
ven lastig en de kleinen den grooten.
Bat'a werkt volgens Amerikaansche
methoden, die niet de methoden zijn
van de industrie in de Langstraat, ter
wijl de sterk in opkomst zijnde schoe
nennijverheid in Nijmegen al evenzeer
haar eigen productie- en afzetmethoden
volgt. Maar ook in de Langstraat zelf
heerscht weinig eensgezindheid. De fa
brikanten in Kaatsheuvel schijnen voor
al damesschoenen tegen eiken prijs op
de markt te werpen, daartoe ook al
weer min of meer gedwongen door de
sterk verlaagde prijzen van het eerste
klas schoenwerk uit Waalwijk. De
groep Dongen neemt een meer afzon
derlijke positie in met haar heeren
schoenwerk. En tenslotte is de finan-
cieele draagkracht van al deze groepen
Waalwijk en Dongen zijn gemiddeld fi
nancieel zeer krachtig, Kaatsheuvel ge
middeld vrij zwak een factor, waar
mede in den concurrentiestrijd rekening
moet worden gehouden. De grooten en
krachtigen zouden niets liever willen
van „De Echo van het Zuiden".
Uit gesprekken, die wij met verschil
lende fabrikanten hadden, is ons die
dan een vermindering van het aantal
deine en zwakke fabrikanten die al
door hun productie uitbreiden om tot
lagere kosten te komen en die dan die
productie weer tot eiken prijs op de
markt werpen om aan contanten te ko
men doch het resultaat is, dat er
voor eiken kleinen man, die verdwijnt,
er gewoonlijk weer twee nieuwe op
staan. Taai als het leer zelf, schijnt dus
het leven te zijn van de schoenfabrikan
ten, vooral van de kleinen, die als pad
destoelen uit den grond verrijzen. En
het is in de laatste instantie de consu
ment, die hiervan profiteert. Want dit
is zeker, Nederland behoort thans tot
de goedkoopste schoenenlanden ter we
reld. Op de heide bij Best, niet ver van
Eindhoven, werkt Bat'a met den loo
penden band, die duizenden paren
schoenen uit het ruwe leder tevoor
schijn toovert, heerenmolières, peau-de-
Suède-damesschoenen, lak- en chroom-
lederschoenen, in alle verlangde soor
ten, en tegen prijzen, die op geen stuk-
ken na met die van voor den oorlog zijn
te vergelijken. Alleen Kaatsheuvel
werkt nog goedkooper dan Bat a. In
dit district levert men letterlijk tegen
eiken prijs, doch de kwaliteit laat dan
ook vaak wel eenigszins te wenschen
over. Wie daaraan nog mocht twijfe
len, neme slechts kennis van de statis
tiek omtrent de productie van schoen
werk, opgemaakt door het Centraal
Bureau voor de Statistiek.
Wij vinden in deze statistiek ook de
verbruikte materialen opgenomen:
Naar de hoeveelheid produceerde
Waalwijk in 1933 ruim 1.6 millioen
paar, ter waarde van 5]/2 millioen gul
den, Kaatsheuvel eveneens 1.6 millioen
paren, echter ter waarde van 3j^ mil
lioen gulden. Dongen produceerde 1
millioen paren ter waarde van ruim 3
millioen gulden, Tilburg 1,2 millioen
paren voor 2.8 millioen gudlden. In
overig Noordbrabant werden 4 millioen
paren voor 2.8 millioen gulden. In
van 8,8 millioen, buiten Noordbrabant
3,1 millioen paren met een waarde van
5.7 millioen gulden. Rekent men Til
burg nog bij de Langstraat, dan valt uit
deze statistiek dus reeds af te leiden,
dat de schoenennijverheid in de Lang
straat, wat de productie betreft, geens-
&£n DAG IN V£ P£TO£T.
/v\AAtt
Naar het Engelsch van
ADELINE SERGEANT.
Nadruk verboden.
10.
Hij liep naar het bed, en legde zijn
hand zachtjes op het voorhoofd; en tot
Nell's groote verwondering kwam er
een. plotselinge verandering over de
zieke,die tot nu toe volkomen rustig in
dezelfde houding gelegen had. Zij be
gon plotseling te kreunen en te rillen,
en draaide haar hoofd rusteloos van
den eenen kant naar den anderen,
alsof zij ineenkromp onder de aanra
king van Mr. Lancaster. Het gekreun
nam toe, zoolang Mr. Lancaster haar
aanraakte, en Nell vond het vreemd,
dat hij niet vlugger zijn hand weg
haalde inplaats van deze daar, zooals
het haar toe leek een benauwden tijd
te laten. Tenslotte echter glimlachte
hij, maar trok toch z'n hand terug en
richte zich tot Nell om een en ander
uit te leggen.
U wist misschien niet, juffrouw
Davenant, dat ik in mijn jeugd medi
cijnen studeerde, en dat ik eenigen tijd
scheepsdokter was, voordat ik in de
rechten ging studeeren. Daarom acht
ik mezelf volkomen in staat, na een
specialist in de stad geraadpleegd te
hebben, om zijn aanwijzingen uit te
voeren. Als regel gaat er geen enkele
dokter, behalve ikzelf, over de zieken
in onze familie.
Het speet Nell dit te hooren. Zij
voelde, dat zij, in geval van ziekte, in
geen geval Mr. Lancaster als haar dok
ter zou kiezen,
Ik zal haar nu, legde hij uit, een
dosis van het kalmeerende geneesmid
del, dat zij eerder had moeten hebben,
geven. Als onze goede Plowden niet
zoo bezig was geweest, en op het vast
gestelde uur het drankje had gegeven,
zou U niet verontrust zijn geworden
door dezen aanval.
Nell wist niet precies, wat ze moest
zeggen. Zaker, het zag er naar uit,
dat juffrouw Plowden nalatig was ge
weest, door niet naar de bevelen van
haar meester te luisteren. Met haar
handen in de zijde sloeg zij de bewe
gingen van haar meester gade. Mr.
Lancaster nam een flesch uit een
wandkastje, en schonk een zekere hoe
veelheid van den inhoud in een glas.
Probeert U het eens aan haar te
geven, juffrouw Davenant? verzocht
hij. Misschien zal ze het van U gemak
kelijker nemen dan van mij. Ik ben
bang, dat ik haar soms onrustig
Ik zou het liever niet probeeren,
gaf Nell te kennen. Ik ben niet gewend
om medicijnen in te geven, en boven
dien; U vertelde me toch, dat ik geen
verplegingswerk behoefde te verrich-
ten?
Zeker! gaf Lancaster toe. Maar
U noemt het toch geen ziekenverple
ging als U een patiënt iets te drinken
geeft? Ik vraag het U alleen maar om
Te zien of 't U tijdens mijn afwezigheid
kunt verrichten. Er kunnen zich ge
legenheden voordoen, dat U haar
voedsel of een drankje moet geven,
terwijl ik weg ben.
Nell voelde zich uiterst nerveus,
maar ze veronderstelde, dat het haar
plicht was om te voldoen aan het ver
zins meer het monopolie heeft.
Wat nu de waarde van de geprodu
ceerde goederen betreft, valt onmiddel
lijk de goedkoopte van de schoenen uit
Kaatsheuvel op. De gemiddelde waarde
toch bedraagt daar nauwelijks iets meer
dan 1.50, d.w.z. over 1933. hetgeen
nu natuurlijk, na de..jongste prijsverla
gingen weer veel minder is. Waalwijk
levert daarentegen buitengewoon goede
damesschoenen tegen spotprijzen en 't
spreekt vanzelf, dat de Kaatsheuvel-
groep daardoor in het gedrang komt;
want wel is het publiek verzot op lage
prijzen, doch men kijkt toch ook nog
wel naar de kwaliteit van de gebruikte
grondstoffen. Die kwaliteit nu kan men
zeer duidelijk aflezen uit de statistiek
van de gebruikte materialen.
Men weet, dat de huid in verschillen
de stukken uiteenvalt. De beste stukken
zijn de zgn. croupons, dit zijn de deelen
van den rug, terwijl van minder kwa
liteit zijn de halzen, met of zonder kop,
de koppen en de liezen (de zachte dee
len van het buikvel). Uit de cijfers dan
zoek van haar werkgever, en daarom
kwam ze van haar plaats, nam het
glas uit Lancaster's hand, en ging
naast het meisje staan. Toen boog zij
zich over de uitgeputte en bijna be-
wustelooze gestalte en sprak op zach-
ten, geruststellenden toon: Wilt U
eens probeeren dit op te drinken? Het
zal U goed doen!
Tot haar verwondering werden de
zware oogleden opgeslagen, en een
paar doffe oogen keken recht in Nell's
sympatieke gezicht. Het was de prik
kel van een nieuwe stem, een nieuwe
aanraking, die haar tot het bewustzijn
scheen terug te roepen, maar een oo
genblikje later vielen de oogen weer
dicht. Het meisje wendde zich af en
met een haastige, krampachtige bewe
ging stootte zij het glas uit Nell's hand,
zoodat de heele inhoud over de deken
gutste. t
O, lieve help, riep Mr. Lancastei
op verdrietigen toon. Het was de laat
ste dosis uit de flesch, de allerlaatste
dosis. Pas over een paar dagen kunnen
we weer nieuw hebben. Och, och, u
bent wel ongelukkig met Uw eerste po
ging, juffrouw Davenant.
Het spijt me, dat ik zoo onhandig
was, antwoordde Nell berouwvol. Maar
het glas werd me bijna uit de handen
geslagen.
Nu ja, het is niet zoo heel erg,
maar ik ben bang dat ze een slapeloo-
zen nacht zal hebben. Een volgende
keer zult U wel leeren het beter te
doen.
Hij sprak heel vriendelijk en toch
meende Nell, dat er een uitdrukking
van ergernis op zijn gezicht kwam.
Maar één ding is me niet duide
lijk, dacht ze bij zichzelf, en dat is,
waarom hij niet een verpleegster ge
nomen heeft.
Ik geloof, dat we haar nu wel al
leen kunnen laten, besloot Lancaster
vriendelijk. Blijft U bij haar zitten, juf
frouw Plowden? Neen? Dan zult U de
kamenier van juffrouw Valery moeten
sturen om een oogenblikje bij haar te
blijven. En dan doen wij er beter aan,
naar beneden te gaan.
Na het avondeten gingen zij naar den
salon een saaie kille kamer. Zelfs
goed verwarmd en met de lampen aan
maakte deze nog een ongezelligen in
druk; Nell zou haast wenschen dat de
lambrizeering ook van zwart eiken
hout was geweest, evenals in de eetka
mer en de gangen. Dat deed haar nog
prettiger aan dan deze opschik van wit
en goud. Zij voelde, dat zij zich nooit
in dezen salon zou thuis gevoelen en
ze vroeg zich af of de eenzaamheid en
de triestheid van het landgoed soms
invloed hadden op Claire Valery's ze
nuwen en of dit de toestand van apa
thie, waarin zij verkeerde, had teweeg
gebracht. Haar taak leek in ieder ge
val veel moeilijker dan zij zich had
voorgesteld en zij wenschte van harte
weer in Londen bij haar moeder en
zuster te zijn.
Misschien raadde Lancaster haar ge
dachten, want, nadat hij haar geduren
de een paar minuten scherp had gade
geslagen, merkte hij op:
Ik geloof, juffrouw Davenant,
dat U nogal geschrokken bent van den
toestand, waarin U juffrouw Valery
gevonden heeft.
Ik verwachtte zeker niet, dat zij
zóó erg ziek zou zijn, bekende Nell vrij
moedig. Het lijkt me toe dat U beter
een verpleegster dan een gezelschaps
dame had kunnen engageeren.
Ah! Maar nu vergist U zich.
merkte Mr. Lancaster vlug op. Heeft
men U dan niet verteld dat onze arme
Claire aan een soort hysterie lijdt? Het
is een eigenaardige ziekte, en hoewel
Wordt vervolgd.
het vandaag kan lijken of zij op het
punt staat om te sterven, is het best
mogelijk, dat zij morgen met U door
de bosschen wandelt.
Dat lijkt onmogelijk, antwoordde
Nell.
Het is niet waarschijnlijk, dat
geef ik toe, maar ook zeker niet onmo
gelijk. U kent den aard van deze aan
vallen niet zoo goed als ik. Ze komen
hoofdzakelijk uit het zenuwgestel
voort en het zou absurd zijn om daar
voor een geroutineerde verpleegster in
dienst te nemen, omdat er soms dagen
en weken voorbijgaan, zonder dat zij
er last van heeft. U kwam toevallig op
een ongelukkig moment, maar U zult
zich verbazen als U ziet hoeveel heter
ze over een dag of twee is.
Daar zal ik erg blij om zijn, gat
Nell te kennen. U ziet dat ik geen ver
pleegster ben, en ik zou absoluut niet
weten wat ik in een geval van ziekte
zou moeten beginnen. Ik begon me
werkelijk al af te vragen of ik er niet
beter aan deed maar dadelijk mijn be
trekking neer te leggen.
Betrekking neerleggen? echode
Mr. Lancaster. Toen leahte hij hardop.
Betrekking neerleggen? Maar m'n lie
ve juffrouw Davenant, kom, kom, l
moet zich het contract dat U teekende
goed herinneren. U blijft hier tenmin
ste zes maanden, totdat onze overeen
komst bij onderling goedvinden wordt
verbroken, en ik verwacht natuurlijk
van U, dat U zich aan Uw afspraak
zult houden, evenals ik me aan de mij
ne zal houden. Zes maanden, zei hij,
vermanend met z'n wijsvinger schud
dend, dénkt u er aan dat is het min
ste. Dus spreekt U er niet meer over
Uw betrekking neer te leggen, zoolang
het mij behaagt U hier te houden.
Bb Echo van het Zuiden,
f aalwüksebe en Langstraatselie Courant
'fV/j VKABOy VAM VERZEKIWMG OP HET LEVU1
Douwe Eqt>crr$ Echte fn«sche tiwer -Baa. en
Bw-TAbaw. Melanqe van rijpe tabaKnen.
ïiiQcik*