Toeeewiid aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
s
FEUILLETON
(i
DE IN DE PUP
EERSTE BLAD-
pM II
HET HUIS IN DE STILTE,
in V£ lucat
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWEE BLADEN.
D€£>R ERVAEDfc/
|Q V0SEL5
M A AQ
WOENSDAG 20 MAART 1935.
58e JAARGANG.
ing
digt
mne
jre
hrift
met
Dit blad verschijnt
WOENSDAG en ZATERDAG
pin!.' Brieven, Ingezonden stukken, gelden, enz.
7m franco te zenden aan den Uitgever,
inci Abonnementsprijs per 3 maanden 1.25.
Franco p. post door 't geheele rijk 1.40.
UITGAVE:
WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON TIELEN
Telefoon No. 38. Telegr.-adresECHO.
Advertentiën moeten Woensdag en
Vrijdag des morgens om uiterlijk 9 uur
in ons bezit zijn.
Bij contract flink rabat.
Reclames 40 cent per regel.
Prijs der Advertentiën:
20 cent per regel; minimum 1.50.
doel"
I 12,
volc,
verh
a
van
2gd
van,
sub
em
>en
[J DIE ZICH MET INGANG VAN
RIL A.S. OP DIT BLAD ABON
NEREN, ONTVANGEN DE NOG
)T DIEN DATUM VERSCHIJ-
?NDE NUMMERS GRATIS.
kt
doel
12
eeniel
r gri
bant
33)
e G
en h
I.
In ons vorig nummer deelden wij
L'eds mede, dat de N. Rott. Crt. een
aar belangrijke artikelen of beschou
wingen heeft gewijd aan „De schoen-
ijverheid in de Langsraat
Wij zullen daaraan in opvolgende
ninmers een en ander ontleenen.
MR Re Langstraat zou ons de geheimen
jan de schoenenindustrie onthullen.
fan den trein uit hadden wij ons al
iènigszins kunnen orienteercn: een
«anggerekte streek van Den Bosch tot
IClLage Zwaluwe, met naar het Noorden
10JV Maaspolders tegen hun hooge dij-
werien, het land der oude Batavieren, zoo
54Voortreffelijk door Van Lennep be-
...jchreven. Naar het Zuiden het diluvia-
Vnn5 plateau van Brabant, met Loon op
hi Zand en Kaatsheuvel de namen zeg-
jen het reeds hoogerop eenerzijds
Zuidwestelijk Dongen, Zuidoostelijk
J vJ Disier wijk en Moergestel, evenals
.Waalwijk, dat wel aan de eigenlijke
U ILangstraat ligt, centra der schoennij-
kamiVerheid.
Geheel juist is het dus niet, wanneer
inliep jj zeggen, dat de Langstraat van ouds-
advefce,. de schoenmakerijen heeft geher-
54l£ergd, want noch Kaatsheuvel, noch
Dongen behooren in engeren zin tot
N leze streek langs de Maaspolders. Ver-
D CM erop in Brabant, in Tilburg, is de
n schoenenindustrie al evenzeer een be
langrijke tak van nijverheid, terwijl
buiten Brabant de nog betrekkelijk jon
ge industrie te Nijmegen een groote
vlucht neemt, gezwegen nog van de
nieuwe groote fabriek van Bata op de
heide bij Best, niet ver van Eindhoven.
Wij zullen aanstonds zien, hoezeer de
schoenenindustrie zich van haar oude
kern, de Langstraat en omgeving, heeft
losgemaakt.
Waalwijk maakt met haar prachtige
nieuwe buurten een zeer welvarenden
indruk. De streek met haar eindelooze
huizenrijen doet eenigszins denken aan
de goed gesitueerde oude Groningsclie
veenkoloniën, zooals Wildervank,
Veendam en Pekela, met dit onder
scheid echter, dat de Langstraat niet
door kanalen wordt verlevendigd. Naar
Lage Zwaluwe zetten de dorpen zich
met kleine tusschenruimten voort; van
Den Bosch uit kronkelt de weg met de
grilligheid van de rivieren mede, over
wegend het oude landschap met zijn
typisch Brabantsche, en zeker nog wei
nig moderne boerderijen. Daar tus-
schendoor telkens fraaie vergezichten
over de polders van industrie ont
dekt men voorloopig maar heel weinig.
Dat wordt echter in Waalwijk reeds
aanstonds anders. Bij het station ziet
men al eenige groote fabrieken, die
geen twijfel laten aan de beteekenis
van de Brabantsche schoenen- en leder
industrie. Een zeer moderne nijver
heid, welke men stellig, voor wat de
groote bedrijven betreft, geen achter
lijkheid kan verwijten.
„Er heerschen in Holland zooveel
verkeerde begrippen omtrent de Lang
straat, zeide onze vriendelijke gastheer,
„omdat men hier zoo weinig komt. Men
heeft het over de Brabantsche gemoe
delijkheid, alsof die een karakterfout
zou zijn, die de energie niet ten goede
zou komen. Is er echter één industrie,
die zich zoozeer heeft aangepast als de
onze9 Zelfs Duitsche fabrikanten, die
waarschijnlijk mede tot de besten in de
schoenenbranche kunnen worden ge
rekend, hebben, als zij onze fabrieken
bezoeken, niets dan lof voor hetgeen
zij hier zien. Alleen in Holland schuift
men ons altijd weer achterlijkheid
in de schoenen. Zich persoonlijk over
tuigen van den toestand, doet men
evenwel maar heel weinig. En met de
plannen om het verkeer over de groote
hruggen met tollen te belasten, zal het
contact met Holland er zeker niet be
ter op worden. Het wordt immers alles
autoverkeer en men begrijpt, dat wij in
Brabant, als het bruggegeld er eenmaal
is en wij dus voor een bezoek naar
Rotterdam zoo ongeveer ƒ3.50 aan tol
len moeten betalen, er nog meer dan
tot nu toe de voorkeur aan zullen ge
ven om voor ontspanning naar Ant
werpen of Brussel te reizen".
Van dit bruggepraatje kwamen wij
al spoedig op de schoenennijverheid
en hare nooden. Die nooden zijn
thans zeer groot, zoo zelfs, dat
men in vele gevallen van een noodtoe
stand zou kunnen spreken. De prijzen
der schoenen en ook van het leer, dat
in Brabant gemaakt wordt, zijn dus
danig gedaald, dat waarschijnlijk
slechts enkele bedrijven hun kosten
kunnen goedmaken, om van winst in
het geheel maar niet meer te spreken.
Ongetwijfeld zullen er dit jaar heel wat
slachtoffers van de moordende onder
linge concurrentie vallen. Die toestand
wordt gedeeltelijk nog gecamoufleerd
door de drukte in de groote bedrijven,
die ook nu nog volop werk hebben,
maar met sterk dalende inkomsten,
zoodat men aldoor minder weet, of zij
tenslotte de productie-kosten nog wel
zullen kunnen dekken. Niet ver van
liet station Waalwijk zagen wij reeds
de sporen van de crisis: het bekende
oudste vache zooileerbedrijf der firma
A VA
lij im
1935
aalwi
van „De Echo van het Zuiden'
Jag
TWE
telkei
uis mi
jk, kat
root I
Naar het Engelsch van
ADELINE SERGEANT.
Nadruk verboden.
15.
uis ai Werkelijk? Nu, ik zal je gelief
koosd plekje eens komen bekijken,
kondigde Lancaster aan, waarbij Nell
schoc opmerkte dat Claire plotseling bleek
'7 gro werd. Zij kreeg zelf weer moed, toen
het gesprek verder ging, want zij be
nd pe dacht, dat het best mogelijk was dat
IwiiIr r jancaster alles van de deur afwist,
haar er op vertrouwde, dat zij ge-
A Nos*.]oten was> en geen idee had van den
lü H.A.Jeutel, die in het schuurtje hing. Maai
Van Iersel-Witlox stop gezet, zoodra 't
laatste leer in de kuipen zal zijn ver
werkt. De productie was niet loonend
meer.
Een telefonisch gesprek met een
grooten afnemer noopte onzen gast
heer zijn betoog even te onderbreken.
,U hoort het: een order van eenige
duizenden paren schoenen tegen zoo
scherp mogelijke prijzen. Het publiek
denkt zoo langzamerhand, de schoenen
voor niets te kunnen krijgen, want laat
ik er dadelijk aan toevoegen, dat zelfs
goede schoenzaken in onze groote ste
den al bijna geen kans meer zien,
schoenen hoven 5.90 te verkoopen.
Dat is de grootste moeilijkheid voor
ons bedrijf, ons altijd maar weer op
nieuw te moeten aanpassen aan prij
zen. die nu reeds ver beneden liet peil
van voor ^en oorlog zijn aangeland,
Nederland is het goedkoopste schoe-
ncnland ter wereld en het publiek kan
er van overtuigd zijn, dat het waar
voor zijn geld krijgt, mits men ook
inderdaad naar kwaliteit vraagt
Dat laat echter alles te wenschen
over. De gemiddelde Nederlander
en vooral bij dames is dat zeer opmer
kelijk heeft geen idee van wat een
goede schoen is. Als de schoen het in
de etalage maar „doet" en de prijs
maar laag genoeg is, is het allang goed,
de prima winkels niet te na gesproken
en die zijn er gelukkig nog vele.
„Wat bijvoorbeeld te zeggen van dit
damesschoentje? Hebt U ooit en
onder het praten scheurde de fabri
kant de zool er onder weg, rafelde hij
het binnenwerk, dat louter papier
bleek te zijn, uiteen zulk 'n „schund"
gezien? Dat is ook Nederlandsch fabri
kaat en wordt maar liefst voor 4.50
in de winkels verkocht. Een mooi op
gepoetst zooltje en imitatie krokodil
lenleer. met zoowaar gespikkelde vie
zigheid onder de zool, ter meerdere
verfraaiing van dit speciale artikel"
Daarmede moet men bij het publiek,
dat wél verstand van schoenen heeft,
uiteraard niet aankomen. Van de 40000
Duitsche dienstmeisjes in ons land zul
len er waarschijnlijk geen tien zijn, die
dergelijk schoenwerk koopen. Maar de
Nederlandsche dienstboden zullen daar
bij voorkeur op af komen. Die vragen
niet naar een randgenaaide schoen ot
nhar een Goodyear Weltschoen, omdat
ze eenvoudig niet weten, wat dat is.
Oouwt Egberts Echte f riesche Reeten - Baai en
jsten
>etalin
5404
j moest haar angst toch wat hebben
Jen blijken, want Lancaster richtte
ich tot haar, en zei, een beetje geamu-
ierd.
Ik zie, dat jullie er niet op ge
teld zijn als ik je in je afzondering
.om storen. Maar ik heb het te druk
nn m'n tijd in den tuin te verspillen;
!oo aanlokkelijk vind ik het daar
Bovendien niet.
Zoo veranderde hij van onderwerp
en Nell voelde zich verlicht. Ze was
nauwelijks voorbereid op Claire's
plotselinge uitroep, toen zij haar zit
kamer hadden bereikt.
Hij vermoedt iets! riep zij. We
.unnen beter de volgende dagen niel
naar den tuin gaan.
Och, wat kan het voor kwaad,
als hij in den tuin komt Hij hoeft
niet te weten, dat wij den sleutel van
de deur hebben, en we kunnen wach
ten tot hij naar Londen gaat. Dan
zijn we volkomen veilig.
We zijn nooit veilig, antwoordde
Claire, met ingehouden stem. Je weet
nooit, of hij werkelijk weg is of niet.
We moeten er altijd op bedacht zijn,
dat we risico loopen .Zei je niet, ver
volgde ze, dat je vanmiddag naar het
dorp ging?
Ja, ik heb een paar postzegels
noodig, antwoordde Nell. Misschien
kan ik nu beter gaan, voor het begint
te regenen.
Wil je dan dezen brief voor me
posten? verzocht Claire.
Mischien kun je hem beter niet
in je hand houden, raadde Claire haar
aan. Steek hem in je zak, en praat er
alsjeblieft niet over; als iemand je
vraagt waar je naar toe gaat, zeg dan,
dat je een paar postzegels gaat koo-
pen.
Nell knikte. Ik begrijp het! ver
klaarde zij, en daarop liet ze Claire
alleen.
Zij had niet meer dan twee of drie
minuten noodig om zich te kleeden,
maar toen zij de hall doorliep kwam
Lancaster naar buiten en sprak haar
aan.
Gaat U wandelen, juffrouw Da-
venant?
Ik moet enkel maar even naar
het dorp, antwoordde Nell.
Zoo. En heelemaal alleen? Zal
ik met U meegaan?
O, neen. Dank U! weerde Nell
Het doorgenaaide en afgelapte schoen
tje is voor ons publiek met een smalle
beurs blijkbaar goed genoeg.
„En toch, als men, gelijk het publiek
in andere landen dat veelal wel doet,
zich eens even de moeite getroostte n
schoen goed te bekijken en zich dan
tevens rekenschap gal van liet geno
dat een goede schoen verschaft, dan
zou bet stellig met het geknoei van de
prijzen spoedig gedaan zijn. In anjs
bijvoorbeeld vindt men maar hee wei
nig schoenen beneden de ()9 trs. Slechts
met moeite kan men er voor o9 trs.
terecht. Hier te lande kan men echter
reeds van ƒ1.90 af te kust en te keur
En wederom toonde men ons een
schoentje uit den voorraad prulla-
baastig af. Ik heb alleen wat postze
gels noodig.
O, over postzegels hoeft U zich
nooit zorgen te maken. Ik wil er met
genoegen een dozijn voor U laten ha
len.
Maar dan berooft U me van mijn
wandeling, gaf Nell lachend ten ant-
woord. Ik houd van wandelen, maai
het is altijd prettiger als men een
doel heeft.
Maar U vergeet juffrouw Da-
venant, dat U tegenover mij en Claire
een plicht hebt, sprak Lancaster, ter
wijl he plotseling zijn donkere wenk
brauwen samentrok. Als U even dooi-
denkt, zult U zich herinneren dat ik
van U verlangd heb, dat U voortdu
rend bij haar zou blijven. U mag haar
niet alleen laten om naar het dorp
te gaan en boodschappen voor U zelf
te doen.
Nell kreeg een hoofd als vuur. Ik
ben er zoo weer, verontschuldigde zij
zich. Alleen maar een paar postzegels
koopen. Ik dacht niet, dat U daar be
zwaar tegen had.
En hebt U geen andere bood
schap? vroeg Lancaster, haar scherp
aanziend.
Ik moet alleen naar liet post
kantoor, antwoordde Nell.
Maar dat is geen antwoord. U
moest een brief posten, die U niet
wilde laten zien. en, daar Nell haar
gezicht niet heelemaal in bedwang
kon houden, glimlachte hij tnom-
phantelijk, en zei.
U zult me zeer verplichten door
mij den brief te overhandigen.
Ik zie niet in, wat U met mijn
correspondentie te maken heeft,
meneer Lancaster!
Jammer genoeg is het niet Uw
eigen correspondentie, kwam het er
suikerzoet uit. Het is van de corres
pondentie van mijn pupil, waarhij ik
belang heb, en waarvan ik U reeds
gezegd had, dat U die controleeren
moest. Ik kan wel raden, dat U een
brief van Claire in Uw zak heeft, en
ik herhaal, dat U mij zeer zoudt ver
plichten, door mij dien brief te over
handigen.
Nell stond perplex, maar juist ter
wijl ze aarzelde, werden voetstappen
hoorbaar op de trap, die naar de
hall leidde, en een oogenblik latei-
verscheen Claire zelf en kwam recht
op hen af, alsof zij het onderwerp van
hun gesprek geraden had.
Je kunt mij den brief wel geven,
Nell, sprak ze rustig. Ik weet, wat
meneer Lancaster verlangt.
Aarzelend haalde Nell den brief te
voorschijn, en Claire stak haar hand
uit. Maar Nell was absoluut niet be
dacht op Lancaster. Hij griste den
brief, voor zij hem Claire kon over
reiken. uit haar hand. Met een kreet
van verontwaardiging sprong Nell
naar voren. Maar Claire trok haar
onmiddellijk terug, en haar bleeke
lippen glimlachten ironisch.
Houdt je maar kalm, voegde ze
Nell toe. Het was jouw schuld niet.
Intusschen las Lancaster het adres
op de enveloppe.
Den heer Everard Hume, las
hij. Ik dacht, dat je nu wel begreep
dat je geen contact meer met dien
man mag onderhouden, Claire?
Ik weet, dat het me verboden is,
antwoordde Claire rustig.
En ik wensch gehoorzaamd te
worden! verklaarde hij grimmig. Maar
het meisje keek hem onbevreesd aan.
Zal ik den brief openenvroeg hij,
haar van onder z'n saamgetrokken
wenkbrauwen aanziend.
Als U daar zin in hebt, hernam
ze onverschillig.
Als ik hem teruggeef, zul je me
dan beloven geen pogingen meer te
doen, 0111 hem nog eens te schrijven.
Neen, verklaarde Claire, ik be-
loof U niets!
In dat geval, besloot Lancaster,
zal ik mezelf het genoegen bereiden
inzage van je correspondentie le ne
men. Hij stak den brief in z'n zak, en
liep weg.
Nell, die bij deze scene had toege
zien, sprong hem met een kreet ach-
teTna.
Maar meneer LancasterU zult
toch niet zoo gemeen zijn om Claire s
brief mee te nemen, en hem te lezen
Laten we hem in het vuur gooien, als
U hem niet wil posten. Maar lezen
mag U hem niet!
Maar Lancaster vervolgde zijn weg,
en ging zyn studeerkamer weer bin
nen, alsof hij niet gehoor had.
Het hindert niet, Nell, zei Claire
kalm. Er staan slechts een paar on
benullige regels in dien brief, niet ge
noeg om Lancaster eenig houvast te
geven. Feitelijk was het een experi
ment. Ik wide weten of hij jou den
pas zou afsnijden. Hij wil niet, dat
ik met den man dien ik liefheb, coi-
respondeer. Als je meegaat, zal ik je
alles over hem vertellen, en dan zul
je me begrijpen.
Wordt vervolgd.
Oëlchóvan het Zuiden
laahvijkselit en Laiigstraatsebe Conrant
- .Ia m \\7 AAfl O,
ot
rijk
Wl
a al - 1 1 ,.L I 1V olll mn
-Tabak. Nederlands geungsfe pyptabak.
9
Zeker