"S VAN HET ZU10EH,
TWEEDE BHD.
f®T5T^T^r,'f
ECHO'S.
ONS WEEKPRAftTJE.
BINNENLAND
waarborgt
HET HARDE WOORD WÉKT WOEDE.
HET GESPUIS
,Q Zaterdag 18 Mei '35. 58e )rg.
Niets nieuws onder de zon.
uon moet nooit te gauw moderne ge
ilen veroordeelen als zijnde een uit-
ri na van onzen nieuwen, slechten
S' We hooren het zoo dikwijls over
ander afkeurenswaardig gebruik:
ocaere jaren bestond zoo iets niet.
°Frhter vergeten we te bedenken dat
Leste „moderne" gebruiken eigen-
V door alle eeuwen heen modern zijn
uwen. Steeds zien we weer bewaar-
m hetgeen een wijs man eens gezegd
Üft: dat er niets nieuws onder de zon
|V/e praten minachtend over de mo-
onze vrouwen gevangen houdt.
Maar is er wel eens een tijd geweest,
aarin de mode niet een overheer
sende rol speelde?
cn neem nu de rouge en de lippen-
t. en den heelen verfwinkel van de
'ouwelijke toilettafel. Is het niet heel
0(jern als de dames zich met behulp
,an al deze ingrediënten een aardig ge-
ichtje probeeren te geven?
Och neen! In het Maandblad Herme-
oeus vertelt mej. A. Hol dat onze groot
moeders niet in de diligence konden zit
ten zonder uit hun karbiesje het flacon
netje te halen om hun zakdoek met Eau
je la Reine te besprenkelen en daarmee
hun wangen af te vegen
De schrijfster onthult dat het gebaar
onzer moderne vrouwen al twee dui
zend jaar oud is. Ook toen reeds, in den
qouden tijd der Grieken, maakten de
dames hun wangen blanker en rooder
dan zij in werkelijkheid waren.
VVe hebben van den geleerden Ovi-
dius nog een fragment van een verhan
deling, die getiteld was: Gelaatszorg
van de Vrouw. Hij heeft daarin de da
mes van zijn tijd geleerd hoe zij poe-
-ders moesten fabriceeren, waarmede zij
v^Shnn gezichtsschoonheid zouden kunnen
S^%erhoogen. Uitgebreide en kostbare re-
F F pepten geeft de schrijver in dit werk
en het zou voor Houbigant of Coty de
moeite loonen om eens te zien wat er
- lavan te maken zou zijn.
C Onze dames kunnen dus gerust zijn,
:ij zijn niet de eersten, die schoonheids
middelen te baat moeten nemen. De
'ichtiGrieksche dochters waren haar voor, en
waarschijnlijk hebben ook die de kunst
van vroegere geslachten afgekeken.
de voordrachten van uiterst weinige
sprekers te hooren zal zijn.
Het harde woord, dat steeds heersch-
te op markten en in druk-bevolkte buur
ten, heeft geleidelijk de straten der ste
den en de dagbladen veroverd. Het is
ook binnengedrongen in staatkundige
redevoeringen, in toespraken en in
preeken. Het heeft in tijdschriften en
in radio-voordrachten zijn plaats ver
worven.
In het boek der Spreuken (XV) staat
geschreven: „Het bevallige antwoord
breekt den toorn: harde taal wekt woe
de".
Wat moet er dan dagelijks veel woe
de worden gewekt.
Brd
ubel
len
>ste
We lazen dezer dagen een interes
sant artikel van Vincent Cleerdin „over
gj|ihet bevallige woord". We vonden zijn
woord zéér stichtelijk.
!en Soms vraag ik me af, schreef Cleer
din, of het bevallige woerd voorgoed
heeft afgedaan in het openbare leven
en of het nu voortaan enkel in de boe-
ite f,ken van sommige dichters te vinden, in
Inderdaad.
Toen we het stichtelijk woord van
Cleerdin hadden overdacht, namen we
het was heusch toevallig! het
„Volksblad" in handen en verdiepten
we ons in de lectuur van den medewer
ker aan dit blad, die onlangs om zijn
prestaties op het gebied der schoone
letteren tot doctor honaris causa was
benoemd. We bedoelen Dr. Henri Po
lak. Hij had het over de N.S.B. tegen
welke hij opponeerend uitviel. Ook wij
heulen niet met deze „Beweging" en
ook wij maken soms van ons hart geen
moordkuil, maar zóó gortig als deze in
zijn letteren geëerde doctor uitpakte,
was het ons toch te erg. We hielden het
bij Vincent Cleerdin, al heeft diens „be
vallig woord hem dan ook nog geen
honoreering met een dokterstitel opge
leverd.
En thans vernamen we, dat het harde
woord van Dr. Polak een aanvrage tot
strafvervolging tegen den schrijvei
heeft uitgelokt.
Ir. Mussert heeft bij geschrifte van
zijn raadsman de justitie opmerkzaam
gemaakt op de volgende woorden van
Dr. Polak in het „Volksblad" (spelling-
Marchant):
„Duitsland heeft ons geleerd, dat te-
„gen deze misdadigersbende de rede
„niet baat. Wie ons land, ons volk,
„wil behoeden tegen (voor?) het lot
„dat Duitsland en zijn volk heeft ge
troffen, moet er op los slaan. De ge
nadelozen geen genade. Tegenover
„de geweldenaars het geweld. Al het
andere is nutteloos."
Dat was een hard woord en juist
zooals 't boek der Spreuken dat aan
geeft het maakte woede. En n aan
klacht bij de justitie. En straks vallen
er klappen op straat en worden gewon
den vervoerd naar ziekenhuizen.
Ja, maar zegt nu de redactie van
het Volksblad zóó heeft onze mede
werker dat niet bedoeld. De gewraakte
zinsnede moet... figuurlijk worden op
gevat. Dat kan een vertooning geven,
als des heeren Polak's partijgenooten
straks tegen de colporteerende N.S.B.-
ers er (figuurlijk) op los gaan slaan,
ze genadeloos (figuurlijk) gaan bela
gen en (figuurlijk) geweld gaan gebrui
ken tegen het (óók figuurlijk?) geweld
der N.S.B.-ers.
Dat wordt een compleet gekkenhuis
(indien te „hard", gelieve men te lezen
„zenuwinrichting"
Kleerekooper had onlangs in hetzelf
de Volksblad geschreven: „Indien de
fascisten met een stoet een arbeiders
straat intrekken om daar te colportee-
ren, dan verdienen zij te worden uit
eengeslagen". Aan den tand gevoeld
over deze uitlating, rectificeerde de heer
K., dat hij bedoeld had: door de politie
te worden uiteengeslagen.
Iedereen vat zulke bedoelingen maar
niet dadelijk en daarom voelen we toch
wel iets voor een teruggang in de jour
nalistiek naar het „bevallige woord",
dat geen woede wekt en daarom ook
geen gedurfde bedoelings-verklaringen
achteraf behoeft.
Deze teruggang is misschien een
beetje moeilijk, maar ze loont de moeite.
Prijzen zoo zegt Cleerdin valt
den meesten menschen moeilijker dan
het laken; ketelmuziek vergt geen over
weging of studie; lawaai is te maken
met knuppels en aschbakken. Het zach
te woord, het bevallige woord is als
muziek; het kan de fijnste aandoeningen
der ziel vertolken, maar hoeveel toewij
ding, hoeveel zelfbeheersching, hoeveel
innerlijke beschaving is er noodig om
op waardige wijze muziek voort te
brengen?
Het bevallige woord, dat den toorn
breekt en de liefde wekt, is onmisbaar
bij den opbouw der beschaving.
Alléén die naam
De Moerdijkbrug.
Na de ongunstige weersgesteldheid
van Dinsdag, toen de plaatsing van de
tweede overspanning der nieuwe Moer
dijkbrug om die reden werd uitgesteld,
is men er Woensdag toe overgegaan
om de overspanning in te varen. Het
werk is vlot verloopen.
De eerste gemeenteraad gekozen.
Bij de Dinsdag gehouden candidaat-
stelling voor den gemeenteraad werd te
Goirle slechts één lijst, n.l. van de R.K.
Kiesvereeniging ingediend. Dientenge
volge konden reeds aanstonds de te be
noemen leden worden aangewezen, en
zal een stemming overbodig zijn.
Samenvoeging van Kamers van
Koophandel.
De Kamers van Koophandel en Fa
brieken te Breda en Tilburg hebben aan
den minister van economische zaken
een adres gezonden, waarin allerdrin
gendst verzocht wordt af te zien van
het voornemen de gebieden dezer Ka
mer tot één geheel te vereenigen.
In de vergadering van den R.K. Mid
denstandsbond in het diocees Haarlem
heeft de voorzitter de hoop uitgespro
ken dat de regeering haar plan tot op
heffing van Kamers van Koophandel
zal terugnemen.
Verlichting van vaste lasten.
Naar wij vernemen is de indiening
bij de Tweede Kamer van een eerste
ontwerp van wet, betreffende de vaste
lasten zeer binnenkort te verwachten.
Geen herscl atting van
Landarbeiders-plaatsjes.
In antwoord op de vragen van het
Tweede Kamerlid den heer Hiemstra,
betreffende herschatting van de krach
tens de Landarbeiderswet uitgegeven
plaatsjes en het in overeenstemming
brengen van de verleende voorschotten
met de uitkomsten daarvan, heeft de
minister van financiën medegedeeld, dat
de kwestie van de hertaxatie herhaalde
lijk aan de orde is geweest, doch dat de
regeering daartegenover steeds een af
wijzend standpunt heeft moeten inne
men. Het stelsel der Landarbeiderswet
verzet zich tegen een geheel of gedeel
telijk voor rekening van het rijk nemen
van schade, die aan de uitvoering der
wet door daling der grondprijzen als
anderszins verbonden kan zijn. Boven
dien heeft de regeering in 1931 het ren
tepercentage der voorschotten van 4 tot
3 verlaagd, waardoor de lasten voor
de landarbeiders met 12 zijn ver
laagd.
Het bierverbruik
in Nederland dalende.
Volgens de mededeelingen van het
Centraal Bureau voor de Statistiek is in
1934 1512000 H.L. bier afgeleverd te
genover 1609000 H.L. in het vorig jaar.
De afzet met binnenlandsche bestem
ming (1.429.000 H.L.) is wederom niet
onbelangrijk achteruit gegaan met 7
pet. Het verbruik van binnen- en bui-
tenlandsch bier per hoofd der bevolking
daalde met 1.5 L. of 8 pet.
Wat er in ons land verrookt wordt.
In de vierde aflevering van het
maandschrift van het Centraal Bureau
voor de Statistiek komen eenige cijfers
voor betreffende de hoeveelheden siga
ren, sigaretten en tabak, die in 1934
volgens de door het Departement van
Financiën verstrekte opgaven zijn ge-
banderolleerd en waarbij rekening is
gehouden met de van de aanvragers
terug ontvangen zegels.
Daaraan zijn de volgende cijfers ont
leend: hoeveelheid in 1934, sigaren:
1.428.284 duizend, sigaretten: 3.926.445
duizend, tabak: 10.518 duizend kilo
gram.
Verkoopwaarden in 1934: sigaren:
70.595.000; sigaretten 44.310.000;
tabak: 20.652.000.
Dc totale verkoopwaarde vermeer
derde van ruim 138 millioen gulden in
1925 tot ruim 183 millioen gulden in
1930, waarop dalingen zijn gevolgd tot
bijna 137 millioen gulden in 1934.
Deze sterke daling is in hoofdzaak
veroorzaakt door het grootere verbruik
van goedkoopere soorten sigaren, siga
retten en tabak, waartegenover een
sterke teruggang van de duurdere soor
ten staat.
Diamant-industrie.
De regeering zal voorloopig en wel
gedurende vier maanden een zoodanige
hulp aan de diamantindustrie verke
nen, dat de industrie, hangende het on
derzoek naar den toestand, kan blijven
doorwerken.
"opeen koker
dab men U geen waardelooze
of schadelijke namaak ver roept.
Beperking mechaniseering sigaren-
industrie.
Door de betrokken ministers zullen
aan de Staten-Generaal maatregelen
worden voorgesteld tegen een te snelle
verdere uitbreiding van de mechanisee
ring in de sigarenindustrie.
Handelsbesprekingen met Engeland.
Door onze regeeringsvertegenwoor-
digers zijn te Londen besprekingen ge
voerd over de handelsbetrekkingen tus-
schen Engeland en Ned.-Indië.
Inschrijving voor den dienstplicht.
De minister van Defensie heeft aan
de burgemeesters bericht, dat het, in
verband met het ingediende wetsont
werp tot wijziging der Dienstplichtwet
gewenscht is, rekening te houden met
de mogelijkheid, dat de algemeene in
schrijving voor den dienstplicht voor de
lichting 1937 niet in Januari 1936, doch
reeds in October 1935 gehouden zal
worden.
Discontoverlaging bij de
Nedcrlandsche Bank.
Het rentetarief van de Nederland-
sche Bank is met ingang van heden als
volgt gewijzigd:
Wisseldisconto, verlaagd tot 4 pet.
Promessendisconto, verlaagd tot 4j/£
pet.
Rente voor beleening van effecten,
verlaagd tot 4j/£ pet.
Rente voor voorschotten in rekening
courant, verlaagd tot 4J/£ pet.
Er is weder een ontspanning ten aan
zien van den gulden ingetreden, die
duidelijk tot uitdrukking kwam in het
terugkopen van de geldkoersen op de
open markt.
Onder deze omstandigheden zal de
discontoverlaging, waartoe de Neder-
landsche Bank thans is overgegaan,
weinig verwondering wekken en ten
hoogste worden opgevat als een bewijs,
dat onze circulatiebank den aanval op
den gulden met succes heeft afgeslagen.
Koninklijke verhoogt het dividend.
Naar wij vernemen, zal de Koninklij
ke Nederlandsche Maatschappij tot Ex
ploitatie van Petroleumbronnen in Ne-
derlandsch-Indië over 't boekjaar 1934
een dividend uitkeeren van l]/2 7o (v.
j.6%).
De Dieseltreinen.
Op grond van de genomen maatre
gelen verwacht de directie van de Ne
derlandsche Spoorwegen, dat thans
binnen niet al te langen tijd de defini
tieve verbetering aan de Diesel-treinen
zal zijn vastgesteld en zij heeft derhalve
besloten, met ingang van heden den
Diesel-electrischen dienst weer uit te
breiden tot 4000 treinstel K.M. per dag
en dezen dienst voort te laten duren tot
weer tot invoering van den volledigen
dienst kan worden overgegaan. Door
den motor-leverancier worden voor de
zen gedeeltelijken dienst kosteloos de
noodige motoren gereviseerd en onder
houden.
Door uitgebreide proefnemingen kon
worden vastgesteld, dat de motorsto
ringen vermeden kunnen worden door
aanbrenging van contragewichten op
de krukassen.
Bij de thans vastgestelde oorzaken
van de motorbeschadigingen vallen de
kosten voor proefnemingen met verbe
teringen aan en herstelling van de mo
toren geheel te laste van den leveran
cier, die zijn verplichtingen loyaal na
komt.
Onze Vorstinnen in Brussel.
Donderdag zijn de Koningin en de
Prinses uit België in ons land terugge
keerd. Per auto kwamen zij van Brus
sel via Turnhout en Goirle in Tilburg
aan, waar zij bij hun doortocht harte-
(naar grimm)
door
JAN DE JONGE.
kug,
ïgd).
Het haantje sprak tot het hennetje:
»Nou is het de tijd, dat de noten
rijp worden. Laten we samen de
berg opgaan en ons eens te goed
doen aan de noten. Anders komt
het eekhoorntje weer en haalt ze
ons weg
»Ja», zei het hennetje, »dat zullen
we doen. We zullen samen dat ple
ziertje hebben
Daar gingen ze zamen op weg;
ze klommen de berg op en aten
noten naar hartelust. Omdat het
zo'n mooie, heldere dag was, bleven
ze tot de avond.
Waardoor het kwam, weet ik
niet; of ze zich te dik gegeten had
den, of dat ze dartel werden, ol te
trots? Kort en goed, ze wilden niet
meer te voet naar huis gaan het
haantje moest een kleine wagen van
notendoppen bouwen. 'I oen hij daar
mee klaar was, ging het hennetje
erin zitten en zei tot het haantje
»Nou, span je er maar voor
»Je kunt me nog meer vertellen,»
zei het haantje, »ik ga liever te voet
naar huis, dan dat ik me daar vóór
laat spannennee hoor, zo zijn
we niet getrouwd. Koetsier wil ik
nog wel zijn op de bok zitten, dat
gaat nog zo wat, maar zeil trekken,
nee, dat doe ik niet.»
Zo kibbelden die twee nog wat met
elkaar. Totdat opeens een eend op
hen kwam aanvliegen. Die begon te
schelden
»Hé, jullie dievenpak 1 Wie heeft
je gezegd, dat je in mijn notenberg
mocht komen 1 Wacht maar, dat
zal je slecht bekomen l»
Met wijd-opengesperdesnavel stoof
de eend op het haantje af. Maar
het haantje was ook niet van giste
ren en hij ging de eend geducht te
lijf. Op 't laatst hakte het met zijn
sporen zo geducht op zijn vijand
los, dat die zich gauw genoeg ge
wonnen gaf. 'lot straf werd ze ver
oordeeld, zich voor de wagen te
laten spannen, wat ze graag wilde
doen.
Het haantje ging op de bok zitten
en was koetsier. Hij spoorde de eend
tot grote spoed aan en voorwaarts
ging het in een wilde draf: »Eend,
loop, wat je lopen kunt!»
Toen ze een eindje gereden had
den, kwamen ze twee voetgangers
legende een was een speld, de
ander een naald. Die riepen de wa
gen aan: «Halt! halt!» ze zeiden:
»Het is dadelijk pikdonker, dan
konneo we geen siap meer doen.
Op straat is het ook zo vuil kun-
eeu we niet een eindje meerijden
We zijn in de heiberg buiten de
poort geweest en hebben ons bij het
bier verlaat.»
Het haantje zag, dat het magere
lui waren, die niet veel plaats nodig
hadden, en liet ze instappen, nadat
ze beloofd hadden, hem en zijn
hennetje niet op de voeten te trappen.
's Avonds laat kwamen ze bij een
herberg aan. Het zou dadelijk nacht
zijn en ze hadden geen lust in de
donker verder te rijden. Daar kwam
nog bij, dat de een«i ook al niet te
best te voet wasze waggelde zo
van de ene zijde op de andeie. Daar
om besloten ze hier te blijven.
De waard maakte eerst veel tegen
werpingen zijn huis was reeds vol.
Ook dacht bij, dat het wel geen
voornaam gezelschap zou zijn. Maar
de nieuwe gasten wisten zo lief te
praten, dat de waard eindelijk toe
stemming gaf, om die nacht over
te blijven. Ze hadden beloofd, dat
de waard het ei zou krijgen, dat het
hennetje onderweg gelegd had ook
mocht hij de eend houden, die elke
dag een ei legde
Nu lieten ze een lekker maal aan
rukken en leefden als prinsen.
De volgende morgen, toen het nog
schemerduister was en allen neg
sliepen, wekte het haantje het hen
netjehij baalde het ei, pikte het
stuk en samen slurpten ze het op
de schalen smeten ze in het open
vuur van de haard.
Daarop gingen ze naar de naald
die sliep nog. Ze pakten ze beet en
staken ze in het kussen van de
stoel van de waard de speld prik
ten ze in zijn handdoek. En einde
lijk vlogen ze, zonder zich verder
ergens over te bekommeren, over de
heide weg.
De eend, die graag onder de open
hemel sliep en op het erf achter
gebleven was, hoorde ze wegsnor-
ren. Zij h >d geen lust langer daar
te blijven en daarom waggelde ze
blij van zin weg. Ze vond een beek,
en zwom met de stroom mee; dat
ging heel wat vlugger dan voor de
wagen lopen.
Een paar uur later pas werd de
waard wakker. Hij klom uit de
veren, waste zich en wilde zich aan
de handdoek afdrogen.... daar streek
hij zich met de speld over het ge
zichteen rode streep liep van he<
eene oor naar het andere. Daarna
ging hij naar de keuken en wilde
zich een pijp aansteken. Toen hij
bij het open haardvuur kwam, be
gonnen de eierschalen te knappen
en de stukken vlogen hem in de
ogen.
«Van morgen moet het m'n hoofd
met recht ontgelden», zei hijver
drietig liet hij zich in de stoel, die
nog van zijn grootvader was, neer...
Maar met een ruk vloog hij weer
overeind en schreeuwde»Au au
want nu had hem de naald nog
erger gestoken dan de speld en...
niet in zijn hoofd.
Nu was de waard erg boos. Hij
verdacht dadelijk de gasten, die gis
teravond nog zo laat aangekomen
waran Hij ging eens kijken naar
hen, maar ze waren weg.
Stellig nam hij zich voor, nooit
meer zo'n gespuis in z'n huis te
nemeneerst verteren ze veel en
betalen niets en tot dank, bakken
ze je nog een poets bovendien.
Raadsels.
1 Welke vogel legt geen eieren.
2 Ik ga uit en blijf toch thuis.
Wie ben ik
3 Ik ben een woord van 10 letters,
neemt men er tweemaal (acht) af
dan blijven er nog twee over.
4 Welke raad is altijd goed.
5 Wat kan men zonder handen
vatten
6 Welke knecht zit altijd met de
hoed op voor zijn heer.
7 Wat maakt meer geraas dan een
huilende hond.
Dames en Heren
'k Zal je eens wat leren,
Van 'n mooie Gazelle)
Een sterke snelle.
Ze stond heel alleen
In de winkel van Van Veen,
Daar stond ze te turen
Naar allerlei figuren.
Daar zag ze twee boeren
Die saam gingen toeren,
Op een hoge kar
Echte boertjes, war
Plots hielden ze stil
Piet zei: «Kees ik wil,
Daar even kijken gaan
'k Zag een Gazelle staan.»
Weldra waren ze aan 't hopen
Om de fiets te kopen.
Ze vroegen smid Mich iel
Hoeveel kost dat rijwiel?
't Prijsje was naar kwaliteit
Wat een heerlijkheid,
Ze kochten dra de fiets
't Was toch haast voor niets.
Ze hesen ze op de kar
Ja, 't was bar,
't Ging in volle galop
De Gazelle bovenop.
Plots, alles er afgegleden
Men had te hard gereden,
Gazelle, boer Kees, boer Piet
Alles op de grond zo ge ziet.
Piet had zich pijn gedaan
En bij Kees kwam 't ook
even aan.
Alleen de Gazelle was gezond
Die had geen enkele wond.
Dames en Heren, leest dit liedje,
Dan koopt ge een Gazelle bij
Giel van 't Smiedje,
Zegt het voort, zegt het voort
Hebben jullie het gehoord?
Rechtvaart 29, Kaatsheuvel.
ZENUW-TABLETTEN
i- C.
PIETJE KONINGS.
