jjjjjÖ VAN HET ZUIDEN.
VWEEDE BLAD,
*1r
De ooievaar met de pijl van een neger
ECHO'S.
Wij herinneren
40. Zaterdag 25 Mei 35. 58e Jrg.
Gasaanvallen.
00k in ons land zijn den laatsten
op vele plaatsen oefeningen ge-
jgn ter bescherming van de
Eerlijke bevolking in geval van
"allen uit de lucht Meerendeels
oefeningen prachtig verloo-
1JI1 toonden zij een goede voorbe
en g van ^el Pers0Iiee* en trok"
B'n zii de algemeene belangstelling
e bet publiek.
Onder dat publiek zijn ook men-
hen geweest, die verder dachten
C zich ervan bewust waren, dat
ft alles, dat thans nog op spel ge
in de naaste toekomst wel eens
Stteren ernst kon worden.Nu worden
„0g grappen gemaakt met derge-
j*eoefeningen en slechts weinigen
{denken dat we straks wel eens
'llemaal ons eigen gasmakker zullen
'eten opzetten en in onze gas
lichte kelders zullen moeten weg-
•rtiipen, om de bommen te ont-
oopen,
die onze mede menschen
-wistig over onze steden uitstrooien.
Maar het is de vraag of wij, als
,et ooit tot deze werkelijkheid zou
;oinen, ons afweer -mechanisme
'ven perfect zullen bedienen als
bans. Als de.échte bommen neer
rallen op huizen, fabrieken en
jleinen, zal dan niet alles in rade-
oOZe paniek dooreen loopen om
net veege lijf te bergen
In Parijs zijn vorige week ook
(as-oefeningen gehouden. Onder
jet publiek was daar een oud man,
jje aan de een hand een kind had,
[n met de andere hand een kruis
Boeg terwijl hij mompelde: l)at
God ons beware
Gisteren zei de heer Baldwin in
het Engelsche Parlement letterlijk
»\ls ik het ronduit mag zeggen, ben
|k er eigenlijk misselijk van dat wij
laatslieden van alle landen 2000
jaar na de geboorte van onzen Ver.
T E losser nog naar middelen moeten
zoeken om te verhoeden dat vrou-
Len en kinderen met afgrijselijke
>on léerwondingen naar ziekenhuizen
jerdeipioeten vervoerd worden en een ge-
lieele bevolking in bomvrije kelders
.gen toevlucht zal moeten zoeken.»
nchtii Qnze beschaving heeft het ver ge
bracht! Zij staat klaar om zichzelf
;ube]Ien gronde te richten. En moeten
ïe dus alles nog maar blijven accep-
leeren als gezond nationalisme?
pste $\Te verschuilen ons bij de verdedi
ging van de Wapen razernij altijd
maar weer achter de eer en de
vrijheid van het Vaderland. Konden
we dat Vaderland maar als een
oogere zaak zien, een verheven
begrip, dat men niet met de afgrij
selijkste moordwerktuigen in verband
mag brengen.
Het wordt tijd dat de wijsheid in
Europa komt regeeren in plaats
van de hartstocht en de hebzucht.
De wijsheid van den ouden man,
die een kruis sloeg en vier woorden
bad, die moesten de Europeesche
Staatslieden bezitten!
DIMMCMI AMn
Beerta weer zichzelf
De regeeriog heeft een wetsontwerp
ingediend tot intrekking der wet,
waarbij een regeeringscommissari9 is
aangesteld voor het bestuur der ge
meente Beerta.
Een brochure van mr. H. P. Marchant
Naar wij vernemen, zal aan het
einde van deze week bij A. W.
Sijthoffs Uitgevers Maatschappij te
Leiden een brochure verschijnen van
mr. H. P. Marchant, getiteld: „Tot
Verweer".
Verlaging Loodsgelden
Binnenkort i9 een wetsontwerp te
verwachten tot verlaging van de
loodsgelden voor zeeschepen, waar
door onze loodstarieven op het peil
der Belgische zullen kunnen worden
gebracht.
Philips te Brussel
Het paviljoen van Philips op de
wereldtentoonstelling te Brussel is
Donderdagochtend geopend.
Prinses Juliana ongesteld
H. K. H. Prinses Juliana, die
momenteel op het Huis ten Bosch
vertoeft, heeft een lichte keelaan-
doening met een weinig verhoogde
temperatuur.
Cigaretten-strijd.
Dr. J. Mignot te Eindhoven heeft
aan de leden van Eerste en 1 weede
Kamer een adres gericht betreffende
den toestand in de cigarettenindustrie
Deze is op het oogenblik, blijkens
het adres zoo, dat de groote British
American Tobacco Co, met alle
mogelijke middelen tracht de middel
groote cigaretten bedrijven weg te
concurreeren, teneinde in ons land
een cigaretten-monopolie te ver-
krijgen.
Door de accijnspolitiek van aen
staat wordt de Nederlandsche industrie
steeds meer geschaad en zal zij op
den duur de concurrentie tegen de
oppermachtige B. A. 1. Co. niet
kunnen weerstaan. Feit is namelijk
dat de verhooging der accijnzen dooi
de dumping-politiek der B. A. T. Co.
niet drukt op de verbruikers van
cigaretten, doch op de fabrikanten.
Ondanks de accijns-verhoogiug zijn
de cigarettenprijzen immers voort,
durend minder geworden.
Volgens het adres wordt de Neder
landsche cigaretten.industrie door deze
politiek met totalen ondergang be
dreigd.
De woningvoorziening hier te lande
in 4934.
Verschenen is het verslag van den
hoofdinspecteur van de volkshuis
vesting, ir. H. van der Kaa, over het
jaar 1934. Als steeds bevat dit verslag
weer tal van interessante gegevens
van oeconomischen en socialen aard,
die toegelicht met deskundige be
schouwingen, een uitstekend inzicht
verschaffen in den stand van de
woningvoorziening.
Ir. van der Kaa wijdt in de eerste
plaats aandacht aan de groote acti
viteit van het bouwbedrijf juist in
de crisis. Dit bedrijf wordt gevoed
door braakliggende kapitalen van
elders. De hierdoor veroorzaakte
vermeerdering van den woning
voorraad, die boven de toeneming
van de behoefte uitgaat, maakt het
huizenbezit zeer precair.
De aanbouw van woningen wordt
mede sterk bevorderd door de groote
daling van de bouwkosten, welke
slechts 20 pet. boven die van 1914
liggen. Deze daling komt voor een
deel voort uit de vermindering der
materialenprijzen, voor een ander
deel uit een verdere verlaging van
de loonen der bouwvakarbeiders,
die zich heeft doorgezet, zij het niet
overal in voldoende mate.
Mede door de daling van den
rentevoet is de post rente en aflossing
voor nieuwgebouwde woningen thans
vaak 40 pet. lager dan in 1930. De
exploitatie is echter nog steeds belast
met de hooge vaste lasten, die aan
de overheid verschuldigd zijn. Ver
laging daarvan is dringend nood
zakelijk, omdat de huren de daling
der bouwkosten slechts voor een
deel hebben kunnen meemaken
Mede om de verliezen uit bestaand
huizenbezit (met hun funesten in
vloed op de inkomsten der over
heidskassen) te beperken, is de
verlaging noodig. Bovenal echter om
den aanbouw van goedkoope wonin
gen met lage huren te stimuleeren.
De hiermede nagestreefde aanpassing
zal evenwel vooral moeten worden
bereikt door woningen van een
eenvoudig type te bouwen.
Dit in het kort is de strekking van
de belangwekkende beschouwingen,
die ir. Van der Kaa in zijn jaar
verslag levert.
Het aantal nieuw gebouwde wonin
gen bedroeg in 1934 52,fi00, een
aantal, dat in geen enkel der vooraf
gaande jaren bereikt is.
Ook in de thans heerschende crisis
heeft zich weer het verschijnsel
voorgedaan, dat vroegere crisis
perioden kenmerkte: bloei van de
bouwnijverheid in een tijd van in
zinking van handel en industrie.
Zulks is ook wel verklaarbaar. Door
de slapte in het bedrijfsleven is er
slechts weinig vraag naar kapitaal.
Daardoor liggen groote bedragen
renteloos, die geen emplooi kunnen
vinden, en die door de bezitters
gaarne ter beschikking van de bouw
nijverheid worden gesteld.
(Vrij naar »Die deutsche Heimat»)
Icleo Het was lente. De ooievaars trok
ken weer uit Afrika naar het Noor
den en met luid geklapper van hun
vleugels hielden ze hun intocht in
deze landstreken. Ruim een twaalf
tal hield halt in een dorp in de
Spreewald en verdeelden zich over
de huizen. De meesten van hen
hadden daar reeds de voorgaande
jaren gewoond, maar nu waren ook
enkele jonge ooievaars meegekomen.
Op een boerderij was de boer
juist bezig zijn landbouwwerktuigen
na te zien, toen hij het vrolijk ge-
klapper boven zich hoorde. Dadelijk
riep hij z'n vrouw toe, die druk in
de keuken bezig was
«Moederde ooievaars zijn er
weer.»
Moeder de vrouw kwam naar
buiten en keek naar het dak van
hun grote huis, waarop het oude
wagenrad met het kolossale nest
was aangebracht.
«Maar dat is d'r maar één,» zei
ze verdrietig, »dat zal het mannetje
wel wezen, hij heeft het wijfje niet
meegebracht. Ach, zou dat beest een
ongeluk hebben gehad? Andere
jaren kwamen ze toch altijd met
z'n beiden.»
De boer keek met bedenkelijk ge
zicht zijn vrouw aan, krabde zich
eens achter de oren en antwoordde
»Ja, moeder, als ik het wel heb, dan
kwam het mannetje altijd een paar
dagen eerder dan het wijfje. Kijk
eenseen professor heeft mij eens
verteld, dat ze in Afrika volstrekt
niet bij elkaar zijn. Nee, de man
netjes van de ooievaars zijn op een
heel andereplaats dan de wijfjei. Om
geen ruzie samen te hebben, en zo,
begrijp je. Och als je daar zo de
ganse lange winter, trouwens dan
hebben ze daar in Afrika het heer
lijkste zomerweer, dat zich denken
laat, als je daar al die tijd niets te
doen hebt, geen nest bouwen, geen
kinderen verzorgen en... nou ja, je
weet zelf wel hoe dan de vrouwen
dikwijls zijn...»
»Nou weten we 't wel, hoor. Hou
je nou maar stil Ik zeg je, dat ze
in Afrika wel bij elkaar zijn en dat
onze ooievaar een ongeluk overko
men is. Ik weet het zeker, ik voel
het.»
«Zeker, zeker... wat kan daar
allemaal niet gebeuren Misschien
zijn ze boven de zee in een storm
gekomen en in 't water gestort.»
»Ja, of zo'n krokodil, zoals je die
in Afrika hebt, heeft onze ooievaar
te pakken gekregen Ach, ik begrijp
niet, waarom die domme dieren
ook niet bij ons blijven!»
»Maar, moeder hoe zou'en ze dat
nou kunnen. Niets te bikken En
van 't klappeien met de vleugels
alleen, krijgen ze hun maag ook
niet vol. En dan, 't is hier zo koud
Maar gevaarlijk is zo'n reis wel.
Weet je, die lummels van 'n negers
zijn zo handig met hun pijlen. Mis-
Ir. Van der Kaa berekent dat de
nettovermeerdering van den woning
voorraad in de laaiste vier jaren
bijna 172,000 woningen heeft bedra
gen, terwijl de berekende behoefte
een toeneming met 120,000 woningen
eischte. Dit surplus van 50,000 is
het aantal leegstaande woningen
(50,000 eind 1930) met een gelijk
getal komen vermeerderen, zoodat
thans het werkelijke aantal leeg
staande woningen in het geheele
land beteekenend meer dan 100,000
bedraagt.
De waardedaling van het huizen
bezit is door het groote aantal
leegstaande woningen aanmerkelijk
verscherpt. In alle huurgroepen is
dan ook een huurdaling ingetreden,
welke voor sommigen catastrophale
afmetingen aanneemt. Deze zal zich
zonder twijfel verder voortzetten
en leiden tot de ruïne voor de
betrokken eigenaren, althans wan
neer de aanbouw op den huidigen
voet blijft doorgaan.
Er is geen enkel verschijnsel, dat
op een belangrijke vermindering
van een aanbouw wijst. Indien het
voor den bouw benoodigde kapitaal
ook in de toekomst beschikbaar
wordt gesteld, zal de aanbouw \an
nieuwe woningen blijven uitgaan
boven de toeneming der behoefte.
Dit kapitaal zal vermoedelijk niet
op zich laten wachten.
De voortgang van den aanbouw
van woningen wordt ook bevorderd
door de aanmerkelijke daling van
de bouwkosten, welke sedert het
intreden van de crisis heeft plaats
gehad. Het indexcijfer van de
bouwkosten, vergeleken met 1914,
bedraagt thans 120 pet., terwijl het
in 1931 nog op 155 pet. stond.
Zelfs leveren sommige aanbeste
dingen vóóroorlogsche prijzen op.
Deze daling komt voor een deel
voor rekening van de bouwmate
rialen, van welke vele beneden
vóóroorlogsche prijzen worden ge
leverd. Ook de loonen van de bouw
vakarbeiders zijn verder gedaald,
het minst te Amsterdam, waar nog
regelmatig loonen van f 40 tot 1 50
worden betaald.
Ook de rentevoet is gedaald. Ver
gelijkt men de exploitatiekosten van
gelijkwaardige woningen, gebouwd
in 1930 en thans, dan kan worden
aangenomen, dat tengevolge van de
daling van den rentevoet en van de
bouwkosten de post rente en aflos
sing van het bouwkapitaal met vaak
40 pet. is gedaald.
De vaste lasten aan de overheid
zijn nog in vrijwel alle gemeenten
onveranderd gebleven.
In de groote steden, waar het
vraagstuk der lage huren het meest
nijpend is, vormen de vaste lasten
een zoodanig deel van de exploita
tiekosten, dat een verlaging van den
post rente en aflossing als sedert
1930 heeft plaats gehad, slechts ten
gevolge heeft, dat de huren van
nieuwgebouwde woningen niet.meer
dan 20 pet. lager kunnen zijn dan
die van voor de crisis gebouwde.
In verband met de aanpassing
aan een lager kosten peil blijft ver
laging van de vaste lasten dus
dringend geboden.
Aanbouw van goedkoope wonin
gen is noodzakelijk, omdat met
name in de groote steden, ondanks
het groote aantal leegstaande wo
ningen nog vele gezinnen met ge
ringe inkomens boven hun draag
kracht gehuisvest zijn.
Deze woningen zullen dan uit
sluitend moeten worden toegewezen
aan gezinnen van geringe draag
kracht, die een goedkoope woning
werkelijk noodig hebben.
Steun aan de zeescheepvaart
Ingediend is een wetsontwerp tot
wijziging en verhooging van rente-
looze voorschotten ten behoeve van
de zeescheepvaart.
Het totaal bedrag hiervoor uitge.
trokken bedraagt f 8,200 000.
In de memorie van toelichting
wordt herinnerd aan den noodtoe
stand, waarin de Nederlandsche
scheepvaart verkeert. Uit de beschik
bare gegevens, inzonderheid uit de
adviezen van de Benas moet gecon
cludeerd worden tot een verscherping
van de situatie, die steeds ernstiger
vormen aanneemt. Meer en meer
worden verschillende reederijen met
ondergang bedreigd.
De oorzaken van dezen bedroeven-
den toestand van een bij uitstek
nationaal bedrijf dragen in de eerste
plaats een internationaal karakter.
Uiteindelijk zal in deze internatio-
nale oorzaken slechts langs den weg
van internationaal overleg verbetering
kunnen worden gebracht en het is
een verheugend feit, dat dit overleg
tusschen de reeder9 van verschillende
zeevarende naties bezig is zich te
ontwikkelen.
Het is zaak in den tijd, die nood
zakelijkerwijze moet verloopen, voor
en aleer het internationale overleg
vrucht kan dragen, de Nederlandsche
handelsvloot paraat te houden.
Het ligt in de bedoeling de voor
schotten te verstrekken voor één jaar
e rekenen vanaf 1 Januari 1935.
t Ewve-Aljechin
Het is thans definitief dat de kamp
Euwe-Aljechin om het wereldkampi-
oenschap schaken in October a.s. te
Amsterdam zal gespeeld worden.
schien heeft d'r een, zo'n zwarte,
nog zwarter dan de kachel, die we
in onze kamer hebben staan, ge
schoten, en dan vooruit d'r mee,
in de soepketel! Jonge, jonge, als
ik zo'n kerel te pakken kon krijgen.
Die zou d'r van lusten
Meteen spuwde de boer in z'n
rechterhand en deed, alsof hij er een
over z'n knie legde.
Op 't zelfde ogenblik vloog ergens,
ver van het Spreeivald af een ooie
vaar, geheel alleen. Met slappe vleu
gelslag kwam ze verder. Ze scheen
moe, erg moe te zijn, en dat was
ze ook. Ze was zó moe, dat ze niet
meer merkte, hoe moe ze was. Als
er niet in haar hart was dat on
verklaarbare, dat haar aandreef, dat
haar dwong, naar haar «heimat» in
het Spreewald te vliegen, dan had
ze zich al lang ergens neergelaten,
om niet meer op te vliegen. Wat
daar in haar hart brandde, vuurde
haar onophoudelijk aan, de vleu
gels te roeren en voort te vliegen
door voorjaarsstormen en regen
vlagen heen naar haar geliefde
«heimat».
Wat mankeerde haar dan De
moeder vogel plaagde zichzelf niet
met deze vraag, want ze kon immers
niet helder denken en overleggen
als een mensch. Ze bemerkte alleen,
dat ze zich bij het vliegen veel meer
moest inspannen van vroeger en dat
er iets was, dat haar voorover deed
hellen, waardoor ze steeds moest
worstelen om in evenwicht te blijven.
Als ze op de grond was en voedsel
ging zoeken, dan schoot ze voortdu
rend tegen dat domme ding, dat
sedert die bewuste morgen in haar
borst zat, toen ze in Afrika tamelijk
laag over een negerdorp was ge
vlogen.
Dat domme ding Ze kon het wel
met de snavel beetpakken, maar het
deed erg zeer, en ze kon heter niet
uittrekken. Bij het voedzelzoeken
had ze er meer last van dan bij
het vliegen, en zoo kwam het, dat
de ooievaar nauwelijks iets gegeten
had sedert die ongeluksdag, toen
een pijl van een neger haar had
getroffen. Haar reisgenoten had de
ooievaar al vanaf de eerste uren
verloren. Die hadden geweldige haast
gehad en elke dag 400 500 kilo
er onze abonné's aan dat men
de courant aan huis bezorgd
kan krijgen voor 10 cent per
weekeveneens in Drunen,
Sprang, Vrijhoeven, Capelle e.a.
meter afgelegd. Neen, dit reistempo
had zij niet kunnen bijhouden. Ze
had zelfs de lange en gevaarlijke
weg over de zee alleen moeten af
leggen.
Up zekere avond hoorde boer
Jochem zijn ooievaar luid en opge.
wonden klapperen, en toen hij met
zijn vrouw buiten kwam »wis en
waaratje», daar stond de vermiste
ooievaar op de rand van het nest,
druk met haar vleugels »goeien
avond» te klapperen Maar wat was
düt Uit de borst van het dier stak
een dun, bruin staafje naar buiten,
dat aan het eind met veren was
bezet.
»Wel nou nog mooier!» riep de
boer woedend, «heb ik het niet da
delijk gezegd?! Daar hebben die
akelige negers het dier geschoten
Nou, passen jullie maar eens op.
Je bent nog niet gelukkig, als ik 'ns
in Afrika kom. Jullie zwart neger
volk 1 Je zult nog 'ns met Jochem
kennis maken!
De geschiedenis van de negerpijl
werd gauw genoeg in hel dorp rond
verteld, en alle mensen kwamen bij
Jochem kijken, en beraadslaagden,
hoe ze het dier zouden kunnen
helpen. Na lang wikken en wegen
kwamen ze op een gelukkige ge
dachte.
Zaterdagmiddag, dan hadden ze
tijd. Dan zouden ze uit een paar
visnetten een klapnet maken en over
het nest spannen. De brandweer
moest toch nog een voorjaarsoefe
ning houden, dat ging dan mooi
samen.
Op de afgesproken dag gingen ze
aan het werk en met de lange
brandweerladders was het net spoe
dig over het nest gespannen. En nu
afwachten maar. Want, wat heb je
aan een net, wanneer er geen ooie
vaar in zit? Maar na een uurtje
daar kwam het dier thuis, ging
naast het nest op het dak staan,
bekeek een lange tijd wantrouwend
het vreemde ding boven het nest,
klapperde opgewonden over de vele
mensen, die daar beneden stonden
te kijken, maar wandelde toch'ein
delijk naar haar nest. Roets
Jochem trok aan het touw, en de
ooievaar spartelde om los te komen.
Het verdere ging heel eenvoudig,
leder van de grotere jongens wilde
wel graag naar boven klimmen.
Maar dat ging natuurlijk niet, twee
was genoeg. De brandweerladders
werden er weer tegen gaplaatst.
Woedend en wild hakte de ooievaar
naar de handen die haar wilden
pakken, maar al gauw werd ze kalm.
Het was net, alsof het dier begreep,
dat men haar wilde helpen.
De dierenarts was er ook reeds
bijgehaald. Die sneed de negerpeil
eruit, wies de wonde schoon en
deed er zalf en watten op. Daarop
lieten ze de gewonde vogel los, maar
ze dacht er volstrekt niet aan, da
delijk weg te vliegen. Trots stapte
ze tusschen de mensen rond, en
klepperde met haar vleugels, alsof
ze zeggen wilde«Vriendelijk be
dankt, jullie allemaal.»
Het net bleef nog enige tijd boven
zitten, maar het was niet nodig, de
ooievaar nog eens te vangen. De
pijl was niet verder geweest dan in
het borstvlees.
Het ooievaarspaar bracht nu het
nest weer op ordr, broedde en
bracht de jongen groot en.... Toen
de herfst kwam, gingen ze weer op
reis naar het verre Afrika. Eenmaal
breekt de. tijd aan, dat elke trek
vogel van deze reis niet terugkeert.
Of Jochem nog naar Afrika is ge
weest, om het zwarte volkje nog
eens ongezouten de waarheid te
zeggen
Oplossingen.
1 de spotvogel, 2 de kachel, 3
n(acht) w(acht), 4 voorraad, 5 een
verkoudheid, 6 een koetsier, 7 twee
huilende honden.
Raadsels
1 Welke stenen liggen 't meestin
de rivieren.
2 Welke val is altijd aangenaam.
3 Welk werk kan men in liet don
ker het beste zien
4 Welke bomen hebben takken
noch bladeren.
5 In Holland regeer ik,
Drie letters begeer ik,
't Is altijd nacht in mijn kasteel,
Mijn kleed is zachter dan fluweel.
6 Welk verschil is er tussen een
draad en een vlag.
door JAN DE JONGE.
ike,
dl
