Een praatje over Theebereiding, UW KRANT „De Echo van het Zuiden" Her) Zo'n Aspirientje helpt toch maar! De ooi ding en dat hierdoor weer getoond is dat Brabant zich één voelt. Den wensch uitsprekende dat de ge meenten goede vrienden zullen blijven, verzocht spr. den Commissaris de ope ning der waterleiding te willen ver richten. De Commissaris der Koningin hield een rede. waaraan het navolgende ontleend is: Voor de samenwerking tusschen de gemeenten zijn bij de wijziging van de gemeentewet in 1931 nieuwe mogelijk heden geopend. Maar de gemeentebe sturen moeten nog de goede gewoonte van samenwerking krijgen. Daarom verheug ik er mij zoo over, dat hier een zoo voortreffelijk voorbeeld van samen werking van gemeentebesturen wordt gegeven. Dit is een samenwerking waarbij beide partijen groot belang hebben. 's-Hertogenbosch verheugt zich in 't bezit van een uitstekende prise d'eau. waar beschikt kan worden over een practisch bijna onuitputtelijke hoeveel heid uitstekend water. Het is van groot belang dat deze zoo rijke bron zoo goed mogelijk wordt uitgebuit. Voor de ge meenten Vlijmen en Drunen is het van het grootste belang, dat zij zich op deze- wijze van uitstekend drinkwater kun nen voorzien. Deze waterleiding is van groot belang voor een afdoende bestrij ding van het brandgevaar en voor de volks-hygiëne. De gemeente 's-Bosch heeft hier goede leiding genomen, want het is niet wenschelijk dat kleine ge meenten zelf de distributie ter hand ne men. Niet lang geleden is besloten tot op richting van een waterleiding-maat schappij voor OoSt-Noord-Brabant, om den achterstand van dit deel der pro vincie tegenover het westen op te ha len. Het provinciaal bestuur verheugt zich over het voortreffelijke voorbeeld dat Vlijmen en Drunen hebben gegeven en het hoopt dat dit voorbeeld navol ging zal vinden. Ik breng hulde aa nde gemeentebe sturen van 's-Bosch, Vlijmen en Dru nen, aan den Directeur van het Bossche waterleidingbedrijf en aan den Direc teur van het Rijksbureau voor Drink watervoorziening. Met den wensch, dat zij in alle op zichten moge beantwoorden aan de ver wachtingen, verklaar ik deze waterlei ding geopend. Terwijl de harmonieën ..de Volhar ding uit Drunen en ,,de Eendracht' uit Nieuwkuik gezamenlijk een marsch inzetten, snelde de Commissaris ten tee- ke:> der opening de voor den toren op ge.- :1de fonteinen in werking. Mr. v. d. Heijden, bu.,;emeester van Drunen, hield hierna dc volgende rede: Mijnheer de Commissaris, mijne Hee- he.u. i\:i de woorden van welkom, IJ toe gesproken door den burgemeester van de gemeente Vlymen, en na de rede van den burgmeester van 's-Bosch, past het dat ook ile, namens de gemeente Drunen, als Dritte im Blinde, een enkel woord tot u richt. En ik doe dit gaarne, omdat mijn woord kan en moet zijn een woord van dank. U, mijnheer de Commissaris; breng ik dank, dat gij ons de liooge eer wildet be wijzen persoonlijk de officieele opening van de waterleiding Vlymen-Drunen te verrichten. Intusschen verwondert dit ons niet, aangezien het van algemeene bekendheid is, dat Gij zeer veel belang stelt in niet alleen, maar vooral ook Uw onmisbaren en gewaardeerden steun verleent aan ieder belangrijk werk in ons dierbaar Brabant. En dit is wel zeer bij zonder het geval, wanneer het geldt een werk in het belang der openbare gezond heid, i.e. de drinkwatervoorziening ten plattelande. Heeds bij de eerste voorbereidende werkzaamheden, om te komen tot het geen ons thans in een officieele plech tigheid vereenigt, hebben wij mogen on dervinden, dat steeds op Uw steun kon worden gerekend. Onze dank verder gaat uit naar onze groote zuster, de gemeente 's-Bosch, waarmede onze streek reeds zoo nauwe banden heeft en welke banden thans door een waterleidingnet nog nauwer zijn aangehaald. Het getuigt wel van een ruimen, onbe krompen blik, dat het gemeentebestuur en de gemeenteraad van 's-Bosch zich vereenigden met de gemeenschappelijke regeling tot levering van water, zooals die tusschen drie gemeenten is tot stand gekomen. Zonder aan te nemen, dat 's-Hertogenbosch zich daarbij heeft la ten leiden door gevoelens van louter philantropie, hebben wij toch groote waardeering voor de wijze, waarop in deze regeling de verplichtingen van onze gemeenten zijn vastgelegd. En al herin neren dan de gemakkelijke betalings voorwaarden in deze regeling sterk aan .een nieuwe gedurende de laatste jaren in ons maatschappelijk leven steeds meer burgerrecht verkrijgende, rechtsfiguur, n.l. de huurkoop, waarbij ook de verkoo- per zeer zeker zijde spint, toch blijkt hieruit een groot vertrouwen in de be- teekenis en de solvabiliteit van onze ge meenten. Ongetwijfeld zal dit vertrouwen niet worden beschaamd. Het was immers voor onze gemeenten een uitkomst, dat wij in deze moeilijke tijden gespaard hieven voor een kapitaalsuitgave, die een zeer zware last zou hebben beteekend. Het is zelfs zeer te betwijfelen, of zonder de ondervonden vlotte medewerking van 's-Hertogenbosch dit belangrijke werk wel tot stand was gekomen. En dit zou zeer te betreuren zijn, aangezien zoowel de volksgezondheid als een meer doel treffender bescherming tegen brandge vaar onverwijld voorziening eischten in een gemis, dat dreigde op onze gemeen ten het stempel van achterlijkheid te drukken. I)it klemt te meer, nu na de zoo langdurige voorbereidende en zoo juist opgezette wijziging van gemeente grenzen én Vlijmen én Drunen belang rijk in beteekenis zijn toegenomen. Bij deze van het gemeentebestuur van 's-Hertogenbosch ondervonden mede- werking danken wy naast aan den Burge meester zeer bijzonder aan wethouder Houtman en aan den voortvarenden di recteur der Bossche bedrijven, den heer Roborgh. I)e onderhandelingen, met hem gevoerd, werden voor ons gekenmerkt door een prettige verstandhouding en groote voorkomendheid. Tenslotte hreng ik dank aan U, in woners van Vlijmen en Drunen, die hier door Uw aanwezigheid blijk geeft van de belangstelling, die Gij hebt voor de totstandkoming van dit voor onze ge meenten zoo belangrijke werk. Moge die belangstelling bevorderen, dat het aan tal aansluitingen aan het waterleiding net, dat in enkele maanden reeds zonder eenigen dwang liep tot 40% der aansluit- bare perceelen, gestatig groeie. Vervolgens hield ir. Krol, directeur van het Rijksbureau voor Drinkwater voorziening. nog een geestige rede, waarin hij constateerde dat de gemeente 's-Bosch in het 750ste levensjaar nog haar waterleidingsgezin zag uitgebreid. Hij deed daarom het voorstel den bur gemeester van 's-Bosch te benoemen tot eere-lid van den Bond van groote wa terleidingsgezinnen. Spr. maakte voorts nog de opmerking dat het Rijksbureau, in tegenstelling met elders, hier heeft kunnen volstaan met het spelen van een adviseerende rol. Tenslotte hoopte spr. dat onder den druk van 's-Bosch het water tot in lengte van jaren uit de kranen in Vlij men en Drunen zal blijven vloeien. Het gezelschap ging vervolgens den watertoren binnen, waar verschillende yerverschingen werden aangeboden. Hier werd nog het woord gevoerd door den heer Roborgh, directeur van het Bossche Waterleidingbedrijf. Spr. bracht een bijzonder woord van hulde en dank aan al degenen, die aan de totstandkoming der waterleiding op eenigerlei wijze hun medewerking heb ben verleend. Hij ging daartoe in chro nologische volgorde de totstandkoming na. Allereerst de vaststelling van de „Gemeenschappelijke Regeling" tus schen de gemeenten 's-Hertogenbosch, Vlijmen en Drunen. waarbij spr. er op wees, dat dit een zeer bijzondere is. Zij berust op een zeker afbetalingssysteem en wel zoo. dat gedurende de eerste drie jaren door Vlijmen en Drunen niets be hoeft te worden betaald. Dan eerst vangt de afbetaling aan. Voor de des kundige en scherpzinnige wijze waar op deze regeling is ontworpen, bracht spr. hulde aan den hoofdboekhouder, den heer Hillebrand. Voorts dankte spr. in het bijzonder den bekwamen bouwkundige, den heer Maassen. den ontwerper der gebouwen, den heer Neukirchen, technisch ambte naar. die de leiding had bij het leggen van het buizennet, de verdere leiders van het werk, ir. v. Velthoven, de Wit, Boezeman, Hagemans en Jamin, de aan nemers: de Bredasche Beton Maat schappij en de N.V. Electro-technische en Industriëele Mij. Groeneveld Co. te Amsterdam. Ten slotte uitte spr. de hoop dat de waterleiding zal blijken te zijn een wel daad voor de bewoners en een niet te zware last voor de gemeenten. De heer v. d. Velden, inspecteur der Volksgezondheid te Breda, voegde hieraan nog een gelukwensch aan alle inwoners van Drunen en Vlijmen toe. De meeste heeren maakten gebruik van de gelegenheid om de 250 treden naar het topje van het bouwwerk te be klimmen om daar boven te genieten van een prachtig uitzicht en bovendien om de technische uitvoering van den toren te bewonderen. De Watertoren, in gewapend beton uitgevoerd en met baksteen ommanteld, heeft op den beganen grond een inwen- digen diameter van 11.75 Meter en is 45 Meter hoog. In het daarin opgestelde hoog-reser- voir. concentrisch in tweeën gedeeld, met een gezamenlijken inhoud van 250 M3, eveneens in gewapend beton uitge voerd en van een afdekking voorzien, is een ..Regir' -installatie geplaatst, welke langs electrischen weg bij lagen water stand de pompinstallatie in het pomp station in bedrijf stelt en bij hoogen wa terstand uitschakelt. De hoogwaterspiegel ligt ongeveer 38 Meter boven den beganen grond en onderhoudt een voldoenden druk in het 37 K.M. lange distributienet. Rondrit. In een lange file auto's trokken de officieele personen vervolgens door Nieuwkuik, Drunen en Vlijmen. Te Nieuwkuik en Drunen werd halt ge maakt om de demonstraties der brand weer te bewonderen, die twee krachtige stralen triomphantelijk de lucht in spo ten, ten teeken dat de dorpen thans ge wapend zijn tegen den alouden vijand: het vuur. In Drunen werd omgereden over den prachtigen nieuwen weg door de „Kuiksche Heide Tot slot van den tocht werd het pompstation in het Bossche Veld be zichtigd. Op het terrein van het pompstation zijn gebouwd: 2 gescheiden waterkel ders, samen inhoudende 400 M3; zij worden met water gevuld uit het bui zennet van 's-Hertogenbosch. In het pompstation zijn opgesteld: 2 automatisch-electrisch werkende pomp- aggregaten (één als reserve), elk in staat 50 M3 water per uur uit de kelders naar den Watertoren te Vlijmen te transporteeren, onder een druk van 60 Meter waterkolom. Het geheele technische apparaat van het pompstation is automatisch inge richt, zoodat de pompen vanzelf wor den ingeschakeld, wanneer de water stand in den toren te Nieuwkuik bene den het minimum daalt. Zoodra de re servoirs van den toren zijn volgepompt worden de pompen weer automatisch stop gezet. Om eventueel bevriezen te gen te gaan is een electrische verwar ming aangebracht, die automatisch wordt in werking gesteld, wanneer de temperatuur beneden 4° C. daalt. Geen wonder dat alle bezoekers vol bewondering waren voor het ingewik kelde technische apparaat, dat in den diepen kelder van het mooie gebouwtje is opgesteld. Hier eindigde de officieele plechtig heid, die voor de gemeenten Drunen en Vlijmen een historische gebeurtenis ge noemd mag worden. Serie Droogmachines Wie Uwer, die niet toevallig er een boek over gelezen heeft of in Indië geweest is, weet hoe de thee, die gij dagelijks drinkt, één, twee, drie maal bereid wordt? Wat er dus noodig is om van het groene blad, zooals het van de struik ge plukt wordt, te maken het product, dat U in den theepot met kokend water overgiet? Onlangs vroeg ik het aan een landgenoot, die werkelijk niet tot de ontwikkelden gerekend moet worden. En hij antwoordde: nu ja, plukken en dan drogen in de zon, die hebben ze gratis in Indië en van puike kwaliteit, en don het droge gopdje in de hand stukwrij ven.Simple comme bonjour. fijne topblaadjes, drie hoogstens vier van elke loot. Dit doen over het algemeen vrouwen met de hand. Zij stapelen die blaadjes op in een doek, de slendang, of in een mandje. Maar ze doen het voorzichtig. Want het theeblad mag niet gekneusd worden. Anders verliest het zijn geur al, vóór het in de fabriek komt. In de fabriek wordt het blad ge wogen en ontdaan van het grove blad en van de steeltjes. Dan wordt het in dunne lagen van zooveel mogelijk gelijke hoogte uitgespreid op in houten of ijzeren rekken ge spannen strooken volière gaas, dat echter allengs vervangen is door jute met geringe maaswijdte. Die rekken zijn opgesteld in aparte kamers, aan Die goede man had nog niet zoo heel lang geleden een prentje gezien in een bekend Nederlandsch geïllu streerd blad, een foto, waarop in landers met handen en voeten bezig waren droge theebladen te «rollen.» Dit kiekje moest dan een denkbeeld geven van «moderne» theebereiding... Maar het gaat heusch anders. Zóó eenvoudig is het niet «dit excellente kruytt», waarvan de deskundige Kiimpfer heeft getuigd «dat er tot heden geen plant ter wereld bekend is, welkers aftreksel of afgiedsel de maag zoo licht valt, rasser door het lichaam gaat, of zoo zachtjens de doffe geesten verfrischt en het ver stand en gemoet verkwikl», voor de markt pasklaar te maken. Daarvoor is noodig een machinale bereiding in een echte, groote fabriek. En een machinale bereiding, die de grootste nauwgezetheid eischt. Weest U nu maar niet bang, dat ik technisch zal worden, U vervelen met détails. Maar zoo'n algemeen overzicht kan toch zijn nul hebben. De thee wordt geplukt. Alleen de een der zijden voorzien van venti latoren die lucht over en door het theeblad zuigen, droge lucht Want het doel van deze bewerking het zoogenaamde verflenzen, is het blad droog te maken. Is het blad goed flens, hetgeen dus zeggen wil, droog en toch soepel en ongeschonden, dan volgt het rullen, waarvoor het, bij hoeveelheden van 150 kilo, gebracht wordt in een zoo genaamde rolmachine, die in hoofd zaak bestaan uit één stuk plaatstaal geperste tafel met opstaanden rand en een cylindrischen bodemloozen bak van zwaar messing, welke, in verticalen stand, zoodanig in de machine is bevestigd, dat zijn onder rand tot vlak boven de tafel reikt. Zoowel tafel als bak kunnen een draaiende beweging krijgen. En vult men den bak met flens theeblad, dan wordt het blad gerold, zooals kinderen klei en stopverf en brood in de handen tot balletjes rollen. Alleen wat zuiverder en ge compliceerder. Door het rollen worden er klonten en kluiten gevormd. En die gaan naar de zoogenaamde kluiten brekers waar zij gezeefd worden in drie soorten van verschillende fijnheid Die kluitenbrekers zijn of langzaam roteerende gaastrommels of mei gaas bespannen schudzeven, voorzien van een vulbak met een hierin snel rond draaiende houten kooi. Dikwijls wordt het rollen en zeven herhaald Dan is dus het grovere blad ge scheiden van het fijnere. En grof en fijn worden dan gebracht, doch zorgvuldig gescheiden, naar een donkere en koele ruimte, waar een zeer belangrijk proces begint in de theebereiding: het fermenteeren. Het droge en gerolde blad wordl uitgespreid op een vloer van witte tegels. Daar iaat men het aan zich. zelf over, twee drie uur lang. De lucht in het fermenteer-lokaal is koel en vochtig. In het formenteeren wordt de thee weer gedroogd tot het watergehalte niet meer bedraagt dan 5 a pro cent. Dit drogen geschiedt door heete lucht, die door een langs de dun uitgespreide thee sliijkt. Men heeft verschillende systemen van drogers. Doch welk systeem men ook toepast, steeds is het prin cipe: het gelijkmatig uitspreiden van het blad op een band zonder einde, totdat de thee terecht komt in een droogkast, die voortdurend gecontroleerd kan worden op de temperatuur. Is de thee voldoende gedroogd dan laat men haar afkoelen, om haar te brengen naar het lokaa waar het sorteeren plaats heeft in verschillende soorten, afhankelijk van de markt waar zij verkocht moet worden, van de kwaliteit of soort, waarnaa de meeste vraag is. Dit sorteeren gebeurt ook alweer machinaal. Het sorteerlokaal wordt zoovee mogelijk door ventilatoren stofvrij gehouden. En na het sorteeren wordt de af gewerkte thee opgeslagen in groote inwendig met zink bekleede kisten welke van boven door een luik ge vuld worden, terwijl men door een schuif onder aan een der zijwanden de thee er uit kan laten loopen, zoodra men gaat afpakken in de algemeen bekende triplex theekisten, met aluminium beslagen, welk af pakken ook machinaal geschiedt. En dan is de thee gereed voor de verzending. U ziet wel: zoo heel eenvoudig is het niet. Er komt heel wat bij kijken. Vooral omdat alles zoo vlug moei gaan. Het groene blad wordt tot gebruiksklare thee omgetooverd binnen een paar etmalen. Want er wordt op Java en Sumatra het heele jaar door thee geplukt. Nu eens meer en dan eens minder, dat hangt van zon en regen en snoeien af en van nog andere omstandigheden. Maar de theefabriek staat geen oogen- blik stil. Het is een continu-bedrijf, dag en nacht. Een zeer minitieus bedrijf, wanl thee is uiterst gevoelig voor andere geurtjes dan thee geur. En de thee proevers hebben een zuiveren smaak. De theeproevers van professie,bedoel ik natuurlijk. Niet de theeproevers, die 's morgens thee zetten en den heelen dag waim water gieten in den theepot, waarvan de inhoud lekker op een waxine lichtje slaat te koken MOET Z IJ N Weinig De w tieconfei de alge fende dc eindigd noemd, kwes'ie van ve deel n en' het wei nu toe, het einc eenkom De s voorstel leen ing; men. D ten rijks zich va Uit t dige be ten be dat er vingen marsch dusveri moeten De b thans zöo be zijde, vrij will zijde een toi overloc Hari vrees 1 verlate voordi ging v De nog st feitleij Hij 'h zichze hem r Het wordt tela ar midde te wi nu h confli' heeft lichte speld Var bewee regeei zeker Selas: ring noem had slotte Italia een De scher juist De uitbr Abes co mi Abes ceerc den wanl Dc den ben Egyj In mee plan rijke verv die behartigt de belangen van plaats en streek E Oss zam ovei de Oss jarij bek Hai E hee bef van veli mis sch bar var var en te kre aai hu Os de Tii rot die ra; kv ot dc ha w< ve d£ Pijnen van rheumatiek- aanvallen maken U soms machteloos. Neemt bij de eerste ver schijnselen van zo'n aanval Aspirin. Ook U komt dan tot de conclusie: /b\ Uitsluitend verkrijgbaar In de oranje-bandbuisjes van 20 tabl. 70 ets. en oranjezakjes van 2 tabl. a 10 ets. s Feïmentatiekamer in moderne theefabriek. Een Batterij van Rolmachinea. B„

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1935 | | pagina 2