Land- en Tuinbouw»
INGEZONDEN STUKKEN.
Van alles wat.
DE OPENBARE VERHURING VAN HET BOUW- EN WEILAND VAN DE
STEDELIJKE GODSHUIZEN TE GEERTRUIDENBERG.
IV.
Onder Geertruidenberg.
Zooals we in een van onze vorige
artikelen zagen volgt op net leeu
wenaandeel dat Made neelt in de
landelijke bezittingen der Goüshui-
zen, üeertruidenoerg. Ook ouder
deze gemeente is een vrij groote
oppervlakte gelegen namelijk in to
taal 25,14,6U ü.a. Uit werd aange
boden in zes perceeleu waarouuer
twee perceeleu weiland waren. JJeze
beide gedeelten besloegen slechts
een oppervlakte van ruim twee b.a.
zoodai verreweg bet overgroote deel
bouwland was. Het eerste perceel
dat aangeboden werd was de .wGast-
huiswaard«, gelegen tusschen het
Zuider- en Noordergat van de rivier
»De Donge«. De buitengronden be
hoorden er niet bij. Hel geheel was
groot 18.ÖU.2U h.a. Het kwam eerst
in vier gedeelten te weten
a. De blokken 1, 2 en 3 bouw
land, te samen groot 4,43,23 h.a.
b. De blokken 4, 5 en b bouw
land, te samen groot 4,o4,lU h.a.
c. De blokken 7, 8 en 9 bouw
land, te samen groot 4,52,32 h.a.
d. De blokken 1U, 11, 12 en 13
bouwland, te samen groot4,8U,6U h.a.
Daarna kwam het in massa. Het
geheel was in huur bij J. J. Staal
te Geertruidenberg. De huurders
van deze vier perceelen moesten
per. jaar betalen voor huur van de
Noorder-, Zuider. en dwarskade te
weten: van die sub. a. f 8U,—van
die sub, b. f 43, van die sub. c.
f 34,en die van sub d. f 67,—.
Deze bedragen bleven verschuldigd
onverschillig of de Gasthuiswaard
in perceelen of in massa afging. De
huurders van de Gasthuiswaard
kregen het recht voor hetgeen zij
huurden, gratis gebruik te maken
van de stalling en de bergplaatsen
en van de loswal en den uitweg na
bij het pakhuis van den Boerenbond.
Alzoo ging men in zee. Eerst
kwamen de vier hiervoren genoemde
perceelen afzonderlijk aan de beurt.
Daarna werd het in massa opgeveild
en vond toen een pachter voor de
totaalsom van f 131U,Omgerekend
per h.a. werd dit een bedrag van
pl m. f 72,Het was al onmiddel
lijk te zien dat de eigenlijke lief
hebbers zich eerst zouden doen
hooren wanneer het perceel in
massa aan bod kwam, want de ge.
deelten afzonderlijk brachten te sa
men heel wat minder op, dan de
bovengenoemde prijs waarvoor de
Gasthuiswaard in massa werd afge
mijnd.
Het volgende perceel was even
eens bouwland doch lang niet zoo
groot als het voorgaande. Het had
een oppervlakte van 1,46,60 h.a
»Den Dulder« genaamd. Het was
tot dan toe in huur geweest bij J.
Dirven. Bij f 180, werd »mijn«
geroepen, en de betrokkene kreeg
het voor dat bedrag toegewezen.
Per h.a. wordt dit een prijs van
ruim f 122,
^Perceel nummer drie bestond uit
weiland. Het was gelegen aan het
Vondelwegje, ter grootte van 1,51,60
h.a. Hub. Staal had het gedurende
de laatste periode in gebruik gehad.
Ongetwijfeld was het een zeer ge
wild perceel. Verder dan f 170,
kwam de afroeper niet, want voor
dit bedrag dook er een gegadigde
op, en hij kreeg 't ook voor het
bedrag hierboven genoemd. Alzoo
kwam dit weiland per h.a. bijna
aan f 112,
Het volgende perceel was wederom
bouwland, Ruimersdijk »de Groote
Kikvorsch«. Het had een opper
vlakte van 1,76,80 H.A. De laatste
periode was het in huur geweest
bij J. Staal en W. Sins. Ook nu
vond het weer een grage huurder
want voor f 160,ging het af. Per
ha. werd dit ongeveer f96,—Doch
dit bleek maar voorloopig te zijn
want met het nu volgende perceel
zou het opnieuw in massa worden
opgeveild. Dit perceel was eveneens
bouwland ter grootte van 1,57,50 h.a..
Ruimersdijk »L)e Kleine Kikvorsch«,
gedeeltelijk eigendom van het Kroon,
domein. Ook hiervan waren J. Staal
en W. Sins de oude huurders. Te-
samen waren beide perceelen groot
3,34,30 h.a. In massa brachten ze
op de som van f 420, - of te wel
per h.a. omgerekend f 126,Als
laatste stukje onder de Gemeente
Geertruidenberg kwam een perceel,
tje weiland »Op den Dulder«, ter
grootte van 0,51,90 h.a. en in huur
bij de Erven S. G. Berende te Geer
truidenberg. Ook dit was blijkbaar
nog al gewild want reeds bij f70,—
werd »mijn« geroepen en voor deze
prijs ging het ook af. Rekenen we
dit om per h.a. dan komen we aan
een bedrag van pl.m. f 135,— een
alleszins aanzienlijke som.
Zagen we onder Made het weiland
verpachten voor een gemiddelden
prijs van f 109,— per h.a. Onder
Geertruidenberg ligt deze gemiddel
de prijs nog aanmerkelijk hooger
en bedraagt namelijk f 123,50. Nu
moge het hier boeren betreffen die
in de gelegenheid zijn hun melk te
verkoopen rechtstreeks aan particu
lieren, toch zouden wij hen willen
aanraden zich eens grondig te rea
liseeren wat in dergelijke omstan
digheden van de rentabiliteit der
melkwinning overblijft, wanneer
voor de instandhouding daarvan
dergelijke pachtprijzen moeten wor
den besteed. Wanneer we de prijzen
bekijken welke gemiddeld voor 1
h.a. bouwland zijn besteed dan zien
we juist het omgekeerde. Komt dit
in Geertruidenberg aan een bedrag
van pl.m. f 107,te Made zien we
daarvoor besteed ruim f 121,
In Zevenbergen was de gemiddelde
prijs per h a. ruim f 113,—.
Een volgende maal zullen we de
perceelen welke gelegen zijn onder
de Gemeente Waspik de revue laten
passeeren en mogelijk ook wel die,
welke vei pacht zijn onder de Ge
meente Dussen.
(Buiten verantwoording van de Red.)
Open brief aan de Inwoners
van Geertruidenberg.
Naar aanleiding van de onwar? ge
ruchten betreffende de handeling van
(ie Vrijz. Kiesvereeniging, ziet het be
stuur zich verplicht, zich met de vol
gende verklaring tot de inwoners van
Geertruidenberg te richten. Wij doen
dat per open brief, omdat door berich
ten in de Pers en door mededeelingen
van den Voorzitter van de afdeeling
Geertruidenberg van de Roomsch
Katholieke Staatspartij in haar bui
tengewone algemeene vergadering ge
houden op Woensdag 29 April 1.1.,
onjuiste en voor onze vereeniging
zulke kwetsende geruchten zijn ont
staan, dat wij genoodzaakt zijn die op
deze wijze openlijk te weerleggen.
De heer M. J. Timmermans heeft
ons toestemming gegeven tot bekend
making van de volgende door hem af
gelegde verklaring:
Ondergeteekende verklaart hier
bij, dat hij kort na Paschen een on
derhoud mocht hebben met den
Edelachtbaren Heer Burgemeester
Bianchi, waarin deze hem, in zijn
kwaliteit van Voorzitter van de Vrij-
zinige Kiesvereeniging, voorstelde,
in zijn kiesvereeniging te doen over
wegen, de dubbele raad in dezelfde
verhoudingen te doen samenstellen
als de thans zittende, te weten: 5
R.K., 1 S.D.A.P., 1 Vrijzinnige
Kiesvereeniging. De Burgemeester
verzocht hem het besluit van de
Vrijz. Kiesvereeniging te willen me-
dcdeelen, aangezien hij een overeen
komstig verzoek ook aan de Voor
zitters van de beide andere partijen
gedaan had en hij uit der aard aan
de drie partijen van eikaars beslui
ten mededeeling moest doen.
Ondergeteekende betreurt het
zeer, dat hij dit verzoek van den
Edelachtbaren Heer Burgemeester
niet juist aan het bestuur en de le
den van de Vrijzinnige Kiesvereeni
ging heeft overgebracht. Hij heeft
n.l. van bovengenoemd gesprek al
leen medegedeeld, dat de burge
meester voorstelde de dubbele raad
bij enkele candidaatstelling te doen
samenstellen. Hij heeft echter niet
erbij gezegd, dat dit verzoek de in
leiding vormde om tot een bindende
afspraak van de drie Kiesvereeni-
gingen te komen.
Hij betreurt het zeer, dat door
zijn verzuim de indruk gewekt is,
dat zijn Kiesvereeniging zich niet
aan een afspraak gehouden heeft.
Echter, door zijn verzuim was de
Vrijzinnige Kiesvereeniging geheel
onkundig van het voorstel van den
burgemeester om tot een bindende
afspraak te komen.
Ondergeteekende betreurt deze
gang van zaken zeer, hij biedt bij
deze aan den burgemeester zijn
excuses aan. Ziekte en zorgen zijn
voor dit, door hem zeer betreurde
verzuim, zijn eenige verontschuldi
ging-
M. J. TIMMERMANS.
Wij zijn onzen geachten Voorzitter
zeer erkentelijk voor deze openlijke
verklaring.
Ons bestuur stelt het voorts zeer op
prijs, om bij deze openlijk aan den
Edelachtbaren Heer Burgemeester
Biachi haar verontschuldigingen aan
te bieden voor de moeilijkheden die
uit het verzuim van den heer Timmer
mans zijn voortgevloeid.
Uit de verklaring van den heer Tim
mermans volgt nu:
le. Dat het bestuur en de leden van
de Vrijzinnige Kiesvereeniging tot
op Zaterdag 25 April (de dag
waarop het verzuim van den heer
Timmermans bleek) onkundig
zijn geweest van den juisten in
houd van het verzoek van den
Edelachtbaren Heer Burgemees
ter Bianchi;
2e. dat de besluiten van onze vereeni
ging op Donderdag 23 April (waar
de Heer J. M. Lucas, hoewel geen
bestuurslid zijnde, alleen voor
dien avond als voorzitter optrad)
geheel te goeder trouw zijn ge
nomen, en dat wij eerst op onze
vergadering van Zondag 25 April,
toen wij van het volledige voor
stel van den Burgemeester ken
nis hadden genomen, daarover
een besluit konden nemen en hem
eerst daarna konden antwoorden
op zijn voorstel;
3e. .dat er geen sprake is van het ver
breken van een overeenkomst door
onze vereleniging, gelijk blijkens
het verslag in de Dongebode, de
heer G. du Pont als vorozitter van
de afdeeling Geertruidenberg van
de R.K. Staatspartij in de buiten
gewone algemeene vergadering
van 29 April heeft meenen te mo
gen beweren.
Want uit de verklaring van den
heer Timmermans volgt, dat door
het door hemzelf zoozeer betreur
de verzuim, de Vrijz. Kiesveree
niging in het geheel geen gelegen-,
heid heeft gehad zich aan een af
spraak te binden!
Hiermede zijn de onware, voor onze
vereeniging en haar leden beleedigen-
de geruchten (men heett het blijkbaar
zelfs niet beneden zijn waardigheid
geacht de zaken zoo voor te stellen,
dat in de Pers de uitdrukking „woord
breuk" gebruikt is), weerlegd.
Wat voor ons echter het meest grie
vende is, is dat, hoewel wij van den
beginne af aan tegen ieder die het maar
hooren wilde betoogd hebben dat wij
geheel te goeder trouw zijn geweest,
de kwade géruchten desondanks ge
hoor gevonden hebben.
Lezers, heeft onze vereeniging ooit
door haar gedrag er eenige aanleiding
toe gegeven dat, nu er misverstanden
rezen, er maar direct door velen in
Geertruidenberg een zoo lage daad als
het verbreken van een overeenkomst
verondersteld mocht worden?
Het spijt ons voorts, te moeten ver
klaren, dat wij in het bijzonder on
aangenaam getroffen zijn door de wijze
waarop de heer G. du Pont als voor
zitter van de afdeeling van de R.K.
Staatspartij jegens onze vereeniging is
optreden. Wij achten de goede naam
van onze vereeniging door dit optre
den aangetast.
Blijkens het verslag in de Dongebode
heeft de heer du Pont als voorzitter
op meergenoemde vergadering in zijn
openingswoord onze vereeniging be
schuldigd van het verbreken van een
overeenkomst. Want, naar hij mede-,
deelde, stond het voor hem geenszins
vast dat de heer Timmermans in deze
zaak in verzuim was. Dus berustte
volgens hem de schuld bij onze ver
eeniging.
Dat was een zware beschuldiging,
die gevolgd is door een motie van af
keuring van de handeling van onze
vereeniging.
Is het nu echter niet vanzelfspre
kend, en tevens een eisch van fatsoen
te achten, dat men, alvorens men een
vereeniging van zooiets ernstigs als 't
verbreken van een overeenkomst gaat
beschuldigen en daarmede een smet
werpt op die vereeniging, haar be
stuur en haar leden, men zich eerst
terdege vergewist of zijn meening wel
waar is?
Wij keuren het in het optreden van
den heer du Pont zeer af, dat hij niet,
voordat hij beschuldigingen ging uit
spreken, op alle mogelijke manieren
en zoo nauwkeurig mogelijk, heeft on
derzocht of zijn meening waar was!
Want, dat wat het meest voor de
hand lag, heeft hij niet gedaan, n.l.
eerst met den heer Timmermans gaan
spreken
Diens toestand is gelukkig van dien
aard, dat hij hem direct een onder
houd zou hebben toegestaan.
Dan had hij de waarheid gehoord.
De heer du Pont, noch iemand an
ders, heeft het echter noodig geacht
naar den heer Timmermans te gaan
om hem eens precies te vragen wat
er gebeurd is.
Maar wel acht hij het verantwoord
om onze vereeniging en haar leden
zoo zwaar te beschuldigen.
Wij laten U, lezer, het verdere oor
deel over zoo'n handelwijze over!
Beseft U nu, na al het hierboven
medegedeelde, hoe wij ons gegriefd
achtten, hoe onwaar en beleedigend
allerlei geruchten en mededeelingen
voor onze vereeniging en haar leden
persoonlijk, geweest zijn?
Tenslotte: Het is natuurlijk geheel
overbodig, maar wij willen het toch
uitdrukkelijk verklaren, dat wij het
verzuim van den heer Timmermans
door zijn door ons zeer betreurde ziek-
te, volkomen begrijpelijk achten.
Het spijt ons zeer voor hem, dat
anderen, zij het doordat zij niet in zijn
verzuim wilden gelooven, daardoor op
onze Kiesvereeniging een zoo onver
diende smet hebben geworpen.
Het Bestuur van de Vrij.
zinnige Kiesvereeniging.
VAN HET DAK GEVALLEN.
In de Zeeburgerstraat te Amster
dam was een jongeman op bet dak
van een der buizen bezig met bet
nazien van de antenne. Daarbij
beeft bij vermoedelijk bet evenwicht
verloren en is van net dak op straat
gevallen. Hij kwam op zijn achter
hoofd terecht en werd in zorgwek-
kenden toestand naar bet O. L.
Vrouwegaslhuis vervoerd.
Koit daarop is bij daar overleden.
DOODELIJKE
VERKEERSONGELUKKEN.
Op den Spaarndammerdijk te
Amsterdam beeft een aanrijding
plaats gehad, waarvan een leerling
van een ambachtsschool het slacht-
oll'er geworden is. De jongen was
achterop een vracbtautogeklommen,
die in de richting Sloterdijk reed.
Bij den Hem weg sprong bij van den
in vollen vaart zijnden wagen al en
kwam daarbij vlak voor een met
ijzer beladen auto terecht. Deze ging
geheel over hem heen. De jongen
was op slag dood.
Te Zuid-Laren is een meisje, dat
op den Rijksweg plotseling achter
de hoornen te voorschijn kwam, en
den rijweg wilde oversteken aan
gereden door een vrachtauto. Het
Kind werd door den wagen gegrepen
en was vrijwel op slag dood. Den
chauffeur treft geen schuld.
Te Nieuwersbrug heeft op den
rijksstraatweg een ernstig ongeluk
plaats gehad, waarvan de 14-jarige
Henk Slingerland het slachtoffer is
geworden.
Een vijftal jongens kwam per
rijwiel uit de richting Bodegraven,
rechts van den weg rijdend, toen
plotseling de 14 jarige jongen den
weg overstak om bij zijn huis aan
te rijden. Op hetzelfde oogenblik
naderde een vrachtauto, waarvan
de bestuurder nog signaal gaf en
scherp naar links uitweek, teneinde
een aanrijding te voorkomen. De
jongen werd nochtans gegrepen en
op den berm van den weg gesmakt.
Hij was op slag dood.
BLOEDIGE THUISKOMST VAN
DE KERMIS.
Te Venray onstond 'n vechtpartij
waarbij een tweetal inwoners dier
gemeente, zekere Werdellen en
Hendriks, die van de kermis uit
Horst kwamen, door messteken
werden gewond.
De jongens reden op den provin
cialen weg HorstVenray, toen zij
plotseling werden nageroepen door
een tweetal personen, dat zich langs
den weg had opgesteld. De beide
wielrijders stapten af, waarop de
onbekenden op hen afkwamen.
Er ontstond toen een woorden
wisseling tusschen de wielrijders en
de onbekende mannen, waaropeen
bloedig handgemeen volgde.
Werdellen kreeg een vrij ernstige
messteek in den hals, terwijl Hen
driks enkele ongevaarlijke messteken
in zijn wangen opliep. Na deze
steken te hebben toegebracht, zijn
de daders, zonder dat zij tengevolge
van de duisternis door de aange-
randen zijn herkend, en zonder zich
verder om hun slachtoffers te
bekommeren, op de vlucht geslagen
Hoewel hevig bloedend, waren
beide slachtoffers toch nog in staat
op hun rijwiel te stappen en een
dokter te bereiken. Hier aangekomen
bleken de krachten van Werdellen
ten gevolge van 't vele bloedverlies
zoodanig te zijn uitgeput, dat hij
bewusteloos ineenzonk, en naar het
ziekenhuis moest worden overge
bracht.
Hendriks is na verbonden te zijn
naar zijn woning teruggekeerd.
Beiden hebben geen signalement
van de daders kunnen opgeven.
Omtrent de oorzaak van de aan
randing tast men in het duister.
DE ONBEWAAKTE OVERWEG.
Op een onbewaakten overweg in
den Sondernweg te Aalten is een
ernstig ongeluk gebeurd. Een uit de
richting Aalten komende vracht
wagen met paard, bestuurd door
een zoon van Vreeman, wonende
op de hoeve »Vreeman«, werd door
den trein, die om half negen in de
richting Arnhem vertrokken was,
gegrepen. De bestuurder werd, na
door dr. Hartman voorloopig ver
bonden te zijn, in vrijwel hopeloozen
toestand naar het ziekenhuis te
Winterswijk overgebracht, waar hij
is overleden. Het paard, dat door de
locomotief gegrepen is, werd op slag
gedood.
INBREKER TE 's-HERTOGENBOSCH
AANGESCHOTEN.
De politie te 's-Bosch heeft gister
nacht een inbreker neergeschoten. Om
streeks 1 uur trof een surveilleerend
agent op den Straatweg naar Engelen
een onbekenden wielrijder aan, die
vergezeld was van een hond en on
duidelijke inlichtingen gaf aan den
agent, die hem staande hield. Het
bleek den agent met een inbreker te
doen te hebben en deswege wenschte
hij den man voor te geleiden. Aanvan
kelijk scheen dit goed te gaan, doch
in het duister hitste de onbekende
plotseling zijn hond tegen den agent
op. Het dier vloog den politie-agcnt
naar de keel, waardoor deze genood
zaakt was den arrestant los te laten.
De laatste kon in het duister ontsnap
pen. Onverwijld zette de agent de ach
tervolging in en loste daarbij verschil
lende schoten op den vluchteling. Ge
komen in de verlichte buitenwijken
slaagde de agent er in den vluchteling
te treffen. Hij werd toen overmees
terd en naar het politiebureau over
gebracht. Het bleek, dat men te doen
had met den schipper J. N., met een
sleepboot liggende in de haven te
's-Bosch. De man is naar het zieken-
gasthuis overgebracht, waar de kogel
langs operatieven weg zal worden ver
wijderd.
Bij nader onderzoek is gebleken, dal
J. N. te zamen met een zekeren v. S.
te Hedel bij 's-Bosch door de politie
was verrast tijdens een inbraak in een
lunchroom aldaar. J. N. had daarbij
kans gezien op het rijwiel van een der
veldwachters te ontsnappen. Van S.
is te Hedel gearresteerd. Beiden zullen
aan den officier van justitie te 's-Her-
togenhosch worden voorgeleid.
NEDERLANDSCH SCHIP GEZONKEN.
Het Nederlandsche stoomschip Al-
phard is gisteravond in het Engelsche
Kanaal in botsing gekomen met het
Duitsche stoomschip „New-York". De
Alphard liep zware averij op en is ge-
zonken. De opvarenden zijn veilig aan|w»7
hoord van de New-York, die op eigen WA/
krachten naar Dover vaart.
Boven het Kanaal hing gisteravond Qe
een zware mist, die de Alphard, een M0|0r(
schip van Van Nievelt Goudriaan en L,omen
Co.'s Stoomvaart Mij. te Rotterdam, L| 0]
dat 3551 bruto registerton meet, nood- spor,ie
lottig is geworden. Het kwam in bot- Lgaw
sing met het stoomschip New-York m
van de Hamburg-Amerika Lijn, dat op Qe
weg was van New-York naar Ham- gou(je
h»rg. Lijn ai
Beide schepen werden ernstig be- Jnder(
schadigd. De Alphard echter het meest, {n au
het schip maakte zeer veel water en meedc
l il de
ad heel
ke de s
#ente:
|Dg is'
iin op d
ch bepc
I hebb<
N.V.V
dolen'
enen v
rotest t>
ok in 1
j \Vas[
voeger
De in^
onk acl
rukte,
jor bun
ver wil
leening
meentc
m 280C
ic in z'i
oudingt
eele om
en waa
orden,
ül men
an op
erken,
it de I:
Wij k
de
ge wij 2
en-artik
en and
leter
oen al;
Nu h<
eer eei
epeild
irdigc
lat er i
eweest
eteekei
n nu o
elfstan
eer he
elijke
Deze
rukkel
enden
eloftei
In h(
enoem
psplaa
e houi
Is pre
verkeerde weldra in zinkenden toe-
loonei
stand. De New-York streek onmiddel-
lijk een reddingsboot om de opvaren-
den van de „Alphard" over te nemen,
wat haar volkomen gelukte. jvgrge|
Anecdote. Zonde
In een openbaar gebouw dat ont- wl]zei
zettend slecht werd onderhouden en P°
allersmerigst eruit zag, had de con- inschl
cierge onder aan de trap een bordje lusscl
bevestigd waarop stond Men wordt naar
beleefd verzocht zijn voeten te vegen. !lerr'
Een grappenmaker schreef er onder: Te'
Als men weggaat. VOor
En metselaar is van de derde prach
verdieping op straat gevallen gelukkig den
in een zandhoop. Een heer snelt omge
dadelijk met een glas water toe, om
doch de metselaar schuift het ter 12 ei
zijde en vraagt: Hoe hoog moet je Oo
hier vallen om een glas wijn te word
krijgen ("troi
La
auto
ijk»- 1
die
