Zaterdag 27 Juni 1936 No. 52
Schlager-films, welke binnenkort in Waalwijk worden verwacht.
De Echo van het Zuiden
Vierde blad
De electriciteits- en gastarieven
verlaagd. Het raadhuisplein wordt
bebouwd door de fa. de Gruijter.
Aankoop van grond a. d. haven.
De raad der gemeente Waalwijk
kwam Vrijdagavond om 7 uur in
openbare vergadering bijeen onder
presidium van Burgemeester E.
Moonen.
Secretaris de heer J. van Mierlo.
Alle leden zijn aanwezig.
De notulen der vorige vergadering
worden ongewijzigd vastgesteld.
1. Ingekomen stukken.
Alle ingekomen stukken, zooals
in ons blad reeds opgenomen, wor
den voor kennisgeving aangenomen.
2. Voorstel tot wijziging der veror
dening op de heffing van vermat
kelij kheidsbelasting.
In het praeadvies van B. en W.
wordt uiteengezet, dat de wijziging
wordt voorgesteld, daar de Minister
van Binnenlandscbe Zaken en Ged.
Staten van oordeel zijn, dat enkele
artikelen niet in overeenstemming
zijn met artikel 304 der gemeente
wet.
De raad gaat met het voorstel
accoord.
3. Voorstel tot het verleenen van
eervol ontslag aan den heer G. J.
van Loon als lid van het Burger
lijk Armbestuur van Waalwijk en
tot benoeming van een nieuw be
stuurslid.
De Voorzitter betuigt den heer
van Loon dank voor de groote
toewijding, waarmede deze de zaak
heeft gediend.
Spr. deelt mede, dat B. en W. voor
dragen de heeren P. Th. Bierlaagh en
G. Goutière. Op den heer Bierlaagh
worden uitgebracht 6 stemmen en op
den heer Goutière 7 stemmen, zoodat
deze lastste gekozen is als lid van het
Burgerlijk armbestuur.
4. Voorstel tot beschikbaarstelling
van een crediet voor de betegeling
der trottoirs aan het Vooreinde.
Aangenomen.
5. Voorstel tot vaststelling der ver
goeding ingevolge artikel 101 der
lager onderwijswet over 1934 ten
behoeve der bijzondere Nut's ULO-
scliool.
Aangenomen.
0. Voorstel tot toekenning eener bui
tengewone subsidie en van een
garantie aan de harmonie Sint
Crispijn voor de viering van het
25-jarig bestaan dier vereeniging.
Aangenomen.
7. Voorstel tot verlenging van de
huur der rijksbelastinggebouwen
in de Mr. van Coothstraat.
prae-advies D).
Aangenomen.
8. Voorstel tot wijziging der begroo
tingen 1935 en 1936.
Aangenomen.
9. Voorstel tot verlaging van de elec
triciteits- en gastarieven.
De heer Strijk acht het wenschelijk
het voorstel tot een volgende vergadering
aan te houden, opdat de leden gelegen
heid krijgen zich volledig in te werken.
De Voorzitter zegt dat het de bedoeling
is de verlaging met 1 juli te doen ingaan,
waarop de heer Strijk opmerkt dat men
de verlaging zou kunnen verleenen met
terugwerkende kracht tot 1 Juli. Spr.
acht de verlaging vrij gering.
De Voorzitter merkt op, dat de bedrijfs-
uitkomsten nog geen verdere verlaging
toelaten, De voorgestelde veilaging
levert reeds een nadeel van f 4300
voor de bedrijven op.
De heer v. d. Waerden kan de ver
laging met één cent niet erg belangrijk
noemen. De verbruikers van minstens
150 K. W per jaar die vastrechttarief
nemen bereiken buiten de besparing van
1 cent per K. W. tevens een extra
besparing van 90 cent. Zij die minder
gebruiken daarentegen, dat zijn de minst
kapitaalkrachtige ingezetenen kunnen
nooit meer dan die één cent besparing
per K. W. bereiken. Spr. zou gaarne
zien, dat er een middel gevonden werd
om ook voor deze klein verbruikers een
grootere besparing mogelijk te maken.
Zulks zou misschien mogelijk zijn door
een lagere spitstijdbelasting vaat te
stellen ofwel door verbruikers van
minder dan 150 K.W. per jaar het tarief
nog een cent lager dan 24 ct. te stellen.
Men moet niet zeggen het maakt zoo
weinig verschil uit, want in die kringen
ia ook de kleinste besparing van be-
teekenis.
De heer van Gent zegt zeer sym
pathiek tegenover het voorstel te
staan, hoewel ook hij van meening
is, dat de verlaging zeer minimaal
is voor klein verbruikers Spr. vindt
de nieuwe tarieven zeer handig op
gezet, hetgeen trouwens zeer be
grijpelijk is van den directeur der
bedrijven, die spr. een tweeslachtig
wezen noemt: eenerzijds moet hij
ijveren voor zoo goed mogelijke
bedrijfuitkomsten, anderzijds moet
hij de belangen van de ingezetenen
behartigen. De electriciteitstarieven
dienen z.i. aan redelijke eischen te
voldoen en mogen geen beletsel vor
men om zooveel mogelijk gebruik te
maken van de electriciteit. Thans
is dat voor den kleinen man vaak
niet mogelijk; wanneer iemand in
een ziekenkamer een electrische
kachel wil plaatsen, is hij daartoe
met deze tarieven niet in staat. Spr.
acht zich een beetje meer dan leek
op dit gebied, waar hij in zijn be
drijf eigen stroomopwekking heeft.
Spr. is van oordeel, dat de tarieven
hier niet aan redelijke eischen be
antwoorden. Spr. zou het voorstel
willen terugverwijzen naar de com
missie opdat het zóódanig kan wor
den gewijzigd en aangevuld, dat
stroom voor verwarming goedkoo-
per geleverd kan worden, waarvan
de gemeeente wegens grootere af
name geen nadeel zal ondervinden.
Weth. Smolders beantwoordt de
sprekers en merkt op dat men de
voorgestelde tariefverlaging moet
bezien in het raam waarop enkele
jaren geleden, namelijk Juli 1934»
het eerste vastrechttarief is opge.
bouwd.
Daarna is een kleine verlaging
gekomen, terwijl thans wederom
een kleine wijziging wordt voorge
steld, die het voor een grootere groep
van afnemers mogelijk maakt van
de voordeelen van het vastrecht*
tarief te profiteeren. Aanvankelijk
kon men eerst bij een jaarverbruik
van 250 KW. het vastrechtvoordeel
behalen. Bij het aanhangige voor
stel valt men reeds bij een verbruik
van 150 KW. hieronder. De groep
kleine verbruikers, waarop hier ge*
doeld wordt is zeer groot, namelijk
ongeveer 700. Voor deze verbruikers
een verdere verlaging in te voeren
kan die van 1 cent per KW, als
voorgesteld, zou het beschikbare
bedrag verre te boven gaan en fa
tale gevolgen voor het bedrijf kun
nen hebben. Het is heel gemakkelijk
dergelijke vroome wenschen teuiten
maar vóór alles moeten we het be<
drag in het oog houden, dat be
schikbaar is en zorgen, dat de ren
tabiliteit van het bedrijf niet wordt
aangetast. Spr. zegt, dat direct de
gelegenheid is aangegrepen de ta
rieven te verlagen, toen 1935 een
overwinst opleverde. In die rich
ting zal worden voortgebouwd en
als de uitkomsten zich in stijgende
lijn blijven bewegen, zullen zeker
nieuwe voorstellen tot verlagin
volgen. Ook al zou het aanhangige
voorstel, zooals de heer van Gent
in overweging gaf, naar de com
missie of naar B. en W. worden
gerenvoyeerd dan zouden dezen
toch niet verder kunnen gaan. Voor
verwarming van een ziekenkamer
zou spr. gasverwarming in over
weging willen geven, hetgeen veel
goedkooper en ook zeer practisch
en doelmatig is.
De Voorzitter wijst er op, dat de ge
meente- de baten uit de bedrijven, zoo
als die op de begrooting zijn geraamd,
hard noodig heeft en deze niet kan
verlagen, daar zij anders noodlijdend
zou worden en in dat geval de ellende
nog niet te overzien zou zijn. Verdere
verlaging moet langzaam groeien, het
zou sterk te ontraden zijn lucht
sprongen te maken.
üe heer Pullens zegt als lid der com
missie het plan mede te hebben goed
gekeurd. Spr. was wel niet zoo enthou
siast over de verlaging, maar waar el
ke verlaging welkom is en hij het ge
vaarlijk acht in dezen tijd met het be
drijf te gaan experimenteeren, heeft
hij er zijn toestemming aan gegeven
in de hoop, dat er bij de aanstaande
behandeling der begrooting misschien
nog aanleiding tot verdere verlaging
gevonden kan worden. Het geld, wat
de gemeente noodig heeft, moet er toch
komen. Verdere verlaging zou anders
belastingverhooging tengevolge kun
nen hebben, temeer waar de uitkom
sten van 't gasbedrijf nog steeds niet
rooskleurig genoemd moeten worden;
Spr. is het met den heer v. d. Waerden
eens, dat de tarieven voor de minder
gesitueerden bij een volgende verla
ging niet uit het oog mogen worden
verloren.
De heer v. Gent zegt met genoegen
van de heeren Smolders en Pullens de
verzekering te hebben gehoord, dat
naar steeds verdere verlaging zal wor
den gestreefd. Spr. merkt nog op, dat
gasverwarming z.i. zeer onhygiënisch
is, terwijl aparte meters en buizen de
aanschaffing nog bemoeilijken. Men
dient er zich naar sprekers meening
mee vertrouwd te maken, dat het gas
bedrijf stervende is en het electrici-
teitsbedrijf zich in opgaande lijn zal
blijven bewegen.
De heer v. d. Waerden becijfert dat
een verdere tegemoetkoming aan de
kleine verbruikers het bedrijf ongeveer
1000.zou kunnen kosten: Als dit
niet in de bedrijfsuitkomsten gevonden
kan worden, zou men met aandeel in
de spitstijdbelasting van andere klas
sen van 80 cent op 85 cent per volle
10 Watt per jaar kunnen verhoogen.
Als B. en W. de toezegging zouden
kunnen doen, dat bij een eerstvolgen
de verlaging op de eerste plaats de
minder gesitueerden tegemoet zullen
worden gekomen, dan kan hij zich
voorloopig wel met de voorgestelde
kleine verlaging vereenigen.
Weth. Smolders betoogt, dat de vas
te lasten van het bedrijf ongeveer ƒ35
per verbruiker bedragen. Er zijn dus
heel veel kleine verbruikers, die deze
vaste lasten niet eens opbrengen, maar
uit sociaal oogpunt moeten ook deze
zoo goedkoop mogelijk van stroom
worden voorzien, doch om daarmede
al te ver te gaan, acht spr. een onbil
lijkheid tegenover de groote verbrui
kers, die de winsten voor de bedrijven
opleveren. Spr. zal ernstig overwegen
om in de toekomst de limiet van 150
KW nog lager te stellen. De opinie
van den heer v. Gent omtrent het elec-
trisch bedrijf tegenover het ten doode
opgeschreven gasbedrijf wordt hier
niet gedeeld. Men laat hier de vrije
concurrentie en allen aangeslotenen
wordt steeds het goedkoopste geadvu
seerd, onverschillig of het gas of elec
triciteit betreft. Spr. moet het voorstel
van den heer v. d. Waerden ten stel*
ligste ontraden.
De heer v. Gent vreest, dat de direct
teur in het belang van de bedrijfsuiU
komsten de duurste stroom het liefst
levert; spr. geeft daarom in overwe*
ging om alle aangeslotenen een exeim
plaar van het nieuwe tarief thuis te
bezorgen, zoodat ieder voor zich het
voordeeligste kan kiezen.
Weth. Smolders zegt, dat de direc*
teur nog verder zal willen gaan. Op
het kantoor van het bedrijf weet men
gewoonlijk beter dan de betrokkenen
zelf, hoe groot zijn jaarlijksch ver*
bruik is en welke klasse van het nieu*
we tarief voor hen het meeste voordeel
afwerpt, en zal men hen dienovereen*
komstig van advies dienen.
Hierna wordt het voorstel van BI
en W. met algemeene stemmen goed-l
gekeurd.
Bebouwing Raadhuispleini
ondergeschikt gemaakt moesten wor
den aan de verwezenlijking van dit
plan?
Als U mij vraagt: hebt U personen
gesproken, die nu werkelijk ingenomen
waren met dit plan. dan moet ik U
zeggen: neen. Wel heb ik ingezetenen
gesproken, die er onverschillig tegen
over stonden, en weer andere, die zich
over deze zaak het liefst niet uitlieten
in verband met hun positie, waarin zaj
verkeeren. Doch ik zou U wel kunnen
noemen een eindelooze rij van perso
nen, die tot oordeelen in staat zijn en
die het met mij een onverantwoordelij
ke daad zouden.vinden, indien tot! ver
koop van dezen grond werd overge
gaan.
Mogelijk heeft bij B. en W. voorge
zeten het geldelijk voordeel, dat voor
de Gemeente te behalen is, doch wan
neer het gaat om deze 5000..dan
ben ik er vast van overtuigd, dat er in
deze gemeente nog personen te vin
den zijn, die op zich durven nemen om
te zorgen, dat er een fonds wordt ge
vormd, waardoor jaarlijks de rente
van dit bedrag aan de gemeente kan
worden overgedragen.
Over het Middenstandsbelang zal ik
het thans niet meer hebben. Een vorige
maal heb ik hiervan uitvoerig melding
gemaakt en handhaaf ik, hetgeen ik
toen gesproken heb.
Mijn streven is vooral het behoud
van het plein. Hiervan mag geen af>-
stand worden gedaan.
Zij, die de grootsche feesten van
Zondag hebben gadegeslagen, zullen
toch moeten erkennen, welk een voorv
recht het is voor deze gemeente een
dergelijk plein te bezitten. Dank zij dit
plein kon er een organisatie te zien
worden gegeven, waarvoor men bei-
wondering hebben kan. Naar wij ven-
wachten, zal verder ook dit jaar nog
op dit plein andermaal een groot feest
worden georganiseerd, waarbij zal kom
men vast te staan, dat dit plein van
niet te schatten waarde zal zijn. En
vanwege de ruimte, die het thans biedt
èn vanwege het prachtig gezicht, dat
men thans hierop heeft, van welke rijt
de der gemeente men ook komen mag;
Zou voor de bebouwing van dit plein
een meerderheid in den Raad aanwe*
zig zijn, wat ik zeer wel mogelijk
acht, dan wensch ik hierbij te ver*
klaren, dat ik niet bij die meerderheid
zal behooren, daar ik voor mij de over-
'trouwen in den heer Kropholler.
De Voorzitter zegt, dat op het oogen-
blik alles draait oin de kwestie van be
bouwen cf vrijlaten en daarin zal het
gezag, de verantwoordelijkheid en de
bezinning een antwoord moeten ge
ven. Wanneer er in de Staten-Gcneraal
een crediet gevraagd wordt voor brug
genbouw over groote rivieren, dan
denkt geen enkel kamerlid eraan er
zichzelf van te overtuigen of deze brug
voldoet aan alle eischen. Men vindt
hel vanzelfsprekend, dat men zich een
voudig. verlaat op het gezag en de ver
antwoordelijkheid van de betreffende
ingenieurs. Hetzelfde ziet men in de
Provinciale Staten, als men b.v. een
crediet voor verzwaring van een dijk
of i.d. beschikbaar stelt. Ook dan ver
laat men zich op het gezag en de ver
antwoordelijkheid van degenen, die
Ged. Staten van advies hebben ge
diend. Wanneer het echter de kunst
en speciaal de bouwkunst betreft,
vindt iedereen zich gerechtigd zijn oor
deel uii te spreken; dan acht ieder zijn
eigen uil een valk. Spr. zal niemand
liet recht ontzeggen zich een meening
te vormen en daaraan uiting te geven
nu ar wil er toch tegen waarschuwen,
dat als men voorlichting geeft, men
ook inderdaad gezaghebbend moet zijn
en geroepen om deze voorlichting te
geven. Er zullen misschien wel enke
len, zijn,, die voldoende onderlegd zijn
om te beoordeelcn of de bebouwing
al of niet gevvenscht is? maar geen van
die inwoners kan toch op een lijn ge
steld worden met den bouwer van ons
raadhui», arch. Kropholler.'
Bij den raad berust de verantwoor
delijkheid voor het besluit, dat heden-
avond moet vallen, hij B. en W. voor
het gegeven advies, maar grooter nog
is de verantwoordelijkheid van archi
tect Kropholler, want door de bcbou-
wing van het raadhuisplein zou hij de
aantrekkelijkheid van en waardeering
voor een zijner beste werken in gevaar
kunnen brengen. Spr, is er dan ook
van overtuigd, dat men de beslissing
geheel kan laten afhangen van het
oordeel van den heer Kropholler.
Het zal ermede gaan, zooals het met
den raadhuisbouw gegaan is. Toen dat
besluit gevallen was, waren er buiten
gewoon weinig enthousiasten. Die
10. Voorstel tot verkoop van grond
aan het raadhuisplein aan de N.V.
P. de Gruyter Zoon te 's-Her-
togenbosch, in de vorige vergade
ring aangehouden. (Het ontwerp»
raadsbesluit en het van den heer
A. A. van Hilst nader ingekomen
schrijven ligt voor de raadsleden
ter inzage).
De Voorzitter gelooft, dat men dit
maal kort kan zijn, waar de zaak in
de vorige vergadering is bekeken en
ieder zijn meening heeft kunnen ken»
baar maken.
De heer Roxs zegt, dat het bekend
is, dat destijds de heer Snijders de ge*
legenheid heeft gehad een café op het
raadhuisplein te bouwen, doch voor*
^oover hij zich kan herinneren, is er
tooit door den raad een uitspraak ge-
aan of. men dit terrein al of niet zou
willen bebouwen.
Spreker zou daarom willen voorstel*
lep dat de raad zich allereerst over al
of niet bebouwing uitspreekt en daar
na pas door wien en hoe zal worden
gebouwd.
De Voorzitter meent, dat ieder lid;
dat stemt voor het verkoopen van een
gedeelte van het terrein aan de fa. de
Gruyter, vanzelf ook voor bebouwing
stemt, maar zegt er geen bezwaar te
gen te hebben de raad eerst een derge
lijke uitspraak te laten doen.
De heer Pullens zou het overbodig
achten om thans weder opnieuw de
besprekingen van de vorige vergade
ring de revue te laten passeeren. De
beslissing hierover lijkt spr. echter van
zoo groote beteekenis voor deze ge
meente, dat men hierover niet zwij
gen kan en niet zwijgen mag.
We hebben, zegt spr., als leden van
den Raad voor deze gemeente een op
dracht gekregen en hebben deze taak
met een groot verantwoordelijkheids
gevoel te vervullen.
De argumenten, die ik in de vorige
vergadering heb naar voren gebracht
en die tegen bebouwing van het plein
waren, zijn U bekend. Thans is er bijna
een maand verstreken en wij hebben
hierdoor nog eens ruim gelegenheid ge
had, het voor en tegen te overwegen.
Hoe meer aandacht ik echter aan deze
zaak gaf, hoe meer het tot mij door
drong, dat, door een deel van het
Raadhuisplein voor dit doel te laten
bebouwen, wij Waalwijk een zeer
slechten dienst zouden bewijzen. Her
haaldelijk heb ik mij dan ook afge
vraagd, waarom heeft B. en W. toch
kunnen besluiten met dit voorstel in
den Raad te komen, en hoe is het toch
mogelijk geweest, dat de Voorzitter v.
den Raad het verzoek van de firma de
Gruyter met zoon overtuiging heeft
verdedigd. Waren de belangen die er
voor deze gemeente op het spel ston
den dan zoo groot, dat al de bezwaren
Theater
Titel
R. D.B.
Theater
R. D.B
Theater
R. D. B.
Theater
R. D. Bi
Theater
De Baretts
van
Wimpole
Street
SCHOTS
EN
SCHEEF
EPISODE
OP DE
PLANKEN
Onderwerpt:
De strijd het
geluk
Norma Shearer
Charles Laughfon
Maureen tW\m
Kaiherlie Alexander
Avonturen vani
2 Schotten, die-
in het Vreem
delingenlegioen
verzeild raakten.
Het leven van
een alleenstaand
meisje im
armoed
Hoofdrollen
Stan Laureb
eir
Oliver Hardy
Paula Wessely
en
Carl LudwigDieh!
Hoe?
Een der meest
grootsche film
werken der
filmkunst.
Enorm komische
De „Fra Diavolo"
van 1936.
Ontvoerend mooie
film met voortref
fel ij k spel.
Het leven van
een artist-
Joe E. Brown
Ann Dvorak.
Om te brullen van
het lachen.
tuiging heb, dat binnen afzienbaren
tijd een dergelijk besluit diep zal wor
den betreurd.
Ik herhaal dan mijn voorstel, op de
vorige vergadering reeds gedaan, na+
melijk dat het Raadhuisplein intact
blijve en hierop voor het doel als hier
wordt voorgesteld, niet wordt ge*
bouwd.
Ik ben van meening, dat dit voorstel
het eerst in omvraag moet worden ge*
bracht, daar toch, waar hier meer dan
één gegadigde is, de Raad zich eerst
zal hebben uit te spreken, of hij in be-
ginsel bereid is te doen bouwen.
De heer Roxs zegt zich nog de
raadsvergadering te herinneren, waard
in de heer Kropholler tegenwoordig
was ter bespreking van de nieuwe
raadhuisplannen. Door spr. is toen
gevraagd, of het raadhuis nog niet wat
verder achteruit kon worden gezet om
meer ruimte voor het plein te winnen.
Met genoegen heeft spr. toen later gev
zien, dat het raadhuis 5 5 6 M. meer
Noordwaarts werd geplaatst dan het
oorspronkelijke plan. Het heelt spr.
gefrappeerd, dat de raadsleden bij een
bezoek aan het terrein achter het raad
huis hem gezegd hebben: „Roxs, ge
hebt toch wel gelijk gehad, want de
ruimte achter het raadhuis is nog meer
dan groot genoeg". Wanneer het raad
huisplein nu bebouwd wordt, zou 75
M- hiervan verloren gaan welke echter
weer teruggewonnen worden, indien
voor de markt gebruikt kan worden
gemaakt van de hallen, die achter den
winkel komen. Spr. voelt meer voor
bebouwing van het plein, omdat ar
chitect Kropholler gezegd heeft dat
het 't cachet van het raadhuis zou ver
hoogen. Spr. kan er als leek niet over
oordeelen, maar stelt het grootste ver-
groep tegenstanders achtte zich zoo
sterk, dat zij op ongepaste wijze, ook
in geschrift, uiting gaven aan hun oor
deel. Daarnaast waren er velen, die
de kwestie beu waren en in de beslis
sing berustten. Verder was er een
groep van personen, die zich niet warm
maakten voor de zaak. Thans is er
één loflied op ons mooi raadhuis en
zelfs de tegenstanders grijpen de
schoonheid van het raadhuis aam om
het plein niet te doen behouwen. Daar
uit blijkt op de eerste plaats dat Krop
holler gelijk gehad heeft en op de twee
de plaats;, dat het besluit van.den raad
tegen de algemeene opinie in, juist is
geweest. De meening. van spr. en die
Aan het college van B. en W. is, dat
men deze gelegenheid om het hoofd
motief van dit gebouw naar voren te
brengen; welke zich in de toekomst
niet meer zal voordoen, met heide
handen'moet aangrijpen.
Spr. vraagt tenslotte den heer Pas
sier of hij na deze uiteenzetting zijn
in de vorige vergadering geuite mee
ning niet ondergeschikt zou willen
maken aan die van arch. Kropholler.
De heer van der Waerden zegt, dat
het hem spijt, dat het zeer vloeiend
betoog van den Voorzitter aan de argu
menten van hem en dhr. Pullens voor
hij is gegaan. Er is nimmer beweerd,
dat arch. Kropholler iets zou bouwen,
wat niet zou bevallen. Het spreekt
vanzelf, dat, als er gebouwd moet wor
den, het bij niemand in betere handen
is, al gaat spr.'s smaak ook een ande
re richting uit. Dit doet echter naar
spr.'s meening. niets ter zake. Het gaat
hier over bebouwing of niet bebou
wing. Spr. zegt met bijzonder genoe
gen het „laatste woord" te hebben ge
lezen en zich volkomen te kunnen
Gemeenteraad Waalwijk.
