SGHOENENFABRICAGE IN
NEOERL.INDIE.
LANDBOUW.
smakelijk ofeu
GEMENGD NIEUWS.
INGEZONDEN STUKKEN.
BATA'S PLAN TOT FABRIEKS-
VESTIGING.
Voor Nederland is het nog niet te laat.
Wij lezen in de „Maasbode":
Nu ongeveer een jaar geleden - vide ons
Avondblad van 13 Februari 193G deden
wij een poging om de Langstraat te bewe
gen tot een samengaan ter oprichting van
een schoenfabriek in Indië. Wij kenden
toen immers reeds Bata's plannen omtrent
een eigen industrie te Shanghai en te Sin
gapore, doch vreesden maar al te juist, dat
het daarbij niet zou blijven en waarschijn
lijk eveneens wel de productie van schoei
sel in Ned.-Indië zelf beoogd werd; meer
in het bijzonder dan van de z.g. rubber
schoenen, in hoofdzaak bestemd zijnde
voor de overzeesche-, niet Europeesche be
volking.
En thans blijkt uit de jongste betreffen
de Aneta-telegrammen, dat onze tijdige
wenk aan de Nederlandsche schoenindu
strie zeker niet voorbarig is geweest, wijl
Bata's opzet terzake reeds een vasteren
vorm heeft aangenomen en derhalve de
mogelijkheid niet uitgesloten mag worden
geacht, dat onze schoenenexport naar Insu-
linde eerlang tegen Bata's overzeesche pro
ductie zal hebben op te tornen, zoowel in
de betere als in de goedkoopere kwalitei
ten. Want dat het Bata's bedoeling zal zijn
om straks eventueel uitsluitend „rubber-
schoenen" in Indië te doen vervaardigen,
zulks meenen we te mogen betwijfelen. Ook
al met het oog op het groote aantal eigen
schoenwinkels van het concern aldaar, dat,
overeenkomstig reeds medio 1934 bestaande
plannen, geleidelijk lot niet minder dan 'n
80-tal filialen is of zou worden uitgebreid,
en in elk dier filialen bestaat er natuurlijk
evenzeer vraag naar de z.g. „Europeesche"
schoenen.
Wellicht zal men daartegen willen aan
voeren, dat er in Indië niettemin toch steeds
nog wel behoefte zal zijn aan een product
van beter genre dan Bata gewoonlijk af
levert, doch ook te dien aanzien ware het
onjuist om optimistisch te zijn. Want als
direct gevolg van de in Indië de laatste ja
ren zoozeer gedaalde inkomsten, hebben
gelijk ook trouwens ook hier te lande het
geval is ginds de beter-gesitueerden al
evenzeer genoegen moeten nemen met
kleeding, schoeisel, etc. van een mindere
kwaliteit dan ze zich vóórdien plachten aan
te schaffen.
Dat niettegenstaande die omstandigheden
de import van Hollandsch schoenwerk in
Indië gedurende het afgeloopen jaar in
vergelijking met 1935 nog vrijwel stabiel is
gebleven, moet de factor slechts geweten
worden aan een geleidelijke opleving van
het bedrijfsleven, welke Indië sedert om
streeks begin vorig jaar heeft mogen door
maken. Wanneer we trouwens onzen in
voer over Jan.-Nov. 1936, rond 23.000 pa
ren ad. pl.m. 63.600 c.i.f., eens stellen te
genover dien van bijv. 1931 en 1933— vide
ons bovenvermeld artikel van 13 Februari
a.p. dan bestaat er voor onze industrie
heusch geen aanleiding om tevreden te zijn.
Tot beter inzicht geven we daarom hier
nog even den volledigen Indischen import
over den gezegden termijn Jan.-Nov. 1936,
e.c.a. ontleend aan het C.B.S.
Schoenen, laarzen en pantoffels, geheel
of gedeeltelijk van leder, zonder rubber-
zolen en/of hakken:
waarvan afkomstig uit:
Tsj.*
Totaal Ned. Eng. Zwits. Slow,
in doz. paren 30634 1907 1324 649 16650
maal ƒ1000 485 65 53 39 247
Hongkong China Japan
in doz. paren 2453 1753 5590
maal 1000 29 19 23
incl. overschepen via Singapore.
Waaruit de navolgende dooréén-e4i.f.-
prijzen voor de onderscheidene Europeesche
landen vallen af te leiden:
Tsj.
Ned. Eng. Zwits. Slow,
per paar f 2.78 3.37 ƒ5.00 ƒ1.24
Inderdaad een wel zéér laag cijfer voor
het Bata-product (in het algemeen), waar
van echter de verzending direct van de fa
briek aan het Indische depot geschiedt en
de partij te Zlin gefactureerd wordt, en
waartegen wellicht dan ook slechts mid
dels een eigen overzeesche productie van
Hollandsche zijde behoorlijk te concurree-
ren valt.
En wat nu de door Bata vooropgestelde
fabricage der z.g. rubberschoenen in Ned.-
Indië betreft en waarvan tot dusver Japan
vrijwel de leverantie ginds gemonopoliseerd
heeft, zoo volgen hier de invoercijfers over
de periode Jan.-Nov. 1935 en 1936:
Java en Mad. Buitengew.
1935: 154100 137900 doz. paren - prijs
1936: 77700 133500 v. Japan c.i.f.
f 2.50 p. doz. pr.
Hieruit valt reeds als conclusie aan te
nemen, dat blijkbaar in 1936 ongeveer de
helft van het voor Java benoodigde kwan
tum ter plaatse (in gouvernementsbedrij-
ven?) aangemaakt werd.
In ieder geval moge uit hel vorenbespro-
kene blijken, dat het vestigen eener schoen
fabriek overzee inderdaad nog de belang
stelling onzer industrieelen verdient en uit
voering toelaat. Weliswaar zou een zooda
nige industrie-verplaatsing alsdan ten
koste gaan van onzen toekomstigen
export 25.200 paar ad pl.m. ƒ74
mille over 1936) daarhéén, doch we
zullen ons te dien opzichte toch ver
trouwd dienen te maken met de ge
dachte, dat er van dien export in vol
gende jaren waarschijnlijk toch niet
veel meer zal kunnen overblijven.
En onder zoodanige omstandighe
den is het tenslotte toch beter, dat er
in ons Indië met Nederlandsch kapi
taal, onder Nederlandsche leiding en
met Nederlandsche vaklieden schoe
nen gefabriceerd worden
mayonnaise, wat azijn. Maggi's
Aroma, olie, peper en zout, wat
fijngehakte peterselie.
Snijd de koude aardappelen en de
biet in niet te dunne plakken, zóó, dat
de bietenschijfjes iets kleiner zijn dan
de aardappelplakjes en ze dus hij het
op elkaar stapelen trapsgewijs komen
te liggen. Laat de beide soorten
ieder afzonderlijk een uurtje „ma
rineeren" in wat door elkaar geroer
de olie, azijn, Maggi's Aroma, peper
en zout.
Snijd intusschcn ook de eieren en
H. N.
Het is thans nog niet te laat(!e «roote augurken in plakjes, niet
te dun, maak de sla schoon en sla ze
goed droog.
Maak nu trapsgewijze toeloopende
stapeltjes van een aardappelplakje,
een bietenschijfje, een plakje augurk
en een plakje ei met in het midden
van het dooTergedeelte een klein nopje
fijngehakte peterselie.
Maak de sla of de sterkers aan met
wat olie, wat azijn (of citroensap),
wat Maggi's Aroma; spreid ze uit op
een vlakken schotel en schik er de
veelkleurige stapeltjes regelmatig op.
Leg, wat niet strikt noodig is, op de
sla hier en daar een theelepel mayon
naise, maak op hel uiterste randje sla
een omlijsting van vierde- of achtste
partjes hardgekookt ei.
Wie voor het gerecht wat meer geld
beschikbaar heeft, kan de bietenplak
jes vervangen door tomaat: in dat ge
val wordt het grootere tomatenplakje
als onderste laagje gebruikt, terwijl 't
aardappelschijfje daar dan op komt
te liggen.
OVERZAAIEN VAN SUIKERBIETEN.
Het komt nog al eens voor, dat sui
kerbieten overgezaaid moeten worden
en dat is voor den landbouwer een
vervelende geschiedenis. Niet alleen
dat het veel arbeid kost en .uitgaven
aan zaaizaad, maar overgezaaide bie
ten geven immer een kleiner beschot.
De oorzaak van het moeten overzaaien
kan tweeërlei zijn, n.l. parasitaire en
klimatologische invloeden.
'1 ot de eerste kunnen wij rekenen
de wortelbrand, welke gelukkig door
het ontsmetten van het zaad afdoend
bestreden kan worden.
Dan hebben de jonge plantjes dik
wijls, vooral in een droog voorjaar,
te kampen met de larven van de knip-
tor, z.g. ritnaalden, koperworm, draad
worm en met andere vreterij.
In sommige jaren heeft men te kam
pen met de bietenvlieg, aan iederen
bietenverbouwer wel bekend. Door die
aanvallen kunnen de jonge bieten
plantjes met duizenden vallen. Afdoen
de middelen zijn tegen bovenstaande
vreterijen nog niet gevonden. Zijn de
bieten eenmaal wat grooter geworden
dan behoeven ze practisch niets meer
te vreezen. Door gebruik van een snel
werkende stikstofmest kunnen wij ze
spoedig ook nog wat stevigheid geven.
Onder klimatologische oorzaken,
waardoor overzaaien noodzakelijk is,
kunnen wij in de eerste plaats noe
men gebrek aan vocht, vooral in zwa
re kleigronden nogal eens voorkomend
en het door zware regens veroorzaak
te structuurbederf, dichtslibbing, ge
volgd door verkorsting. Maar het
meeste overzaaien moet geschieden in
koude voorjaren en wanneer hebben
wij die in ons land niet? Daarom moet
men bieten verbouwen, die van het
begin af de moeilijkheden het beste
weten door te komen en in dit opzicht
blijkt er nog al eens verschil tusschen
de soorten te bestaan.
Een krachtige biet, gekweekt voor
onze omstandigheden, die aan de ge
varen van het begin het allerbest het
hoofd kan bieden, leverde gelukkig
onze eigen Nederlandsche veredeling,
de suikerbiet Kuhn P.
Men boude er met de hestelling van
het zaad rekening mede.
„HAPJES" VOOR DEN PAASCH-
M A ALTIJD.
De verschillende „automatieks", ex
pres-buffetten en lunchrooms hebben
het publiek den laatsten tijd duidelijk
ingeprent, dat „het oog ook wat wil",
m.a.w., dat de aantrekkelijkheid van
een gerecht niet enkel den smaak be
treft, maar zeker óók het uiterlijk.
Zoo kunnen zeer eenvoudige, dage
lijks gebruikte levensmiddelen rest
jes zelfs een goed effect maken op
een feestelijk gedekte tafel: ze helpen
door hun frissche kleuren en hun
smaakvolle rangschikking mee om
van den maaltijd het stempel van het
alledaagsche weg te nemen.
Speciaal op Paschen het fleurige
voor jaarsfeest zal de huisvrouw
voor zulke „hapjes" voelen, vooral als
ze met zeer geringe kosten kunnen
worden bereid en als ze aan benoo-
digdheden niet veel anders vragen dan
de toch voor het Paaschfeest gebrui
kelijke eieren, het altijd wel aanwe
zige brood, wat aardappelen en „iets
groens" (tuinkers, veldsla, gesnipperd
lof of iets dergelijks).
Laten wij U eens een paar van de
aardige schoteltjes beschrijven, die
op zoo'n manier tot stand komen.
Veelkleurige „hapjes".
Eenige koude gekookte aardap
pelen (groot formaat), 1 koude
gekookte biet (niet te dik), een
paar hardgekookte eieren, een
paar augurken, wat veldsla of
wat sterkers, een paar lepels
Roerei-broodjes.
Reken per persoon
2 eieren, 2 eetlepels melk of
water, y2 afgestreken eetlepel
boter, 1 theelepel Maggi's Aro
ma, wat peper en zout, 2 ge
roosterde sneetjes brood, bij
voorkeur wat den vorm be
treft casinobrood.
Begin met de sneetjes brood aan
weerskanten mooi goudbruin te roos
teren. Klop de eieren, voeg er de Mag
gi's Aroma, de peper en het zout bij
en giet het mengsel bij de gesmolten
boter in een kleine koekenpan of een
dieper pannetje. Blijf op een zacht
vuur voortdurend roeren, tot de eieren
een goed gebonden, maar vooral niet
droge massa vormen. Spreid de roer
eieren uit over de sneetjes geroosterd
brood, schik ze op een schotel en leg
er hier en daar hoefjes frissche peter
selie tusschen.
Breng in dit gerecht desverkiezende
variatie aan, door de geklopte eieren
te vermengen met 1 eetlepel geraaspte
oude kaas, 1 eetlepel fijngehakte ham
of 1 eetlepel door elkaar gehakte groe
ne kruiden (peterselie, kervel, selde
rij, sterkers).
Vogelnestjes (4 personen).
200 gram (2 ons) vleeschres-
ten, 1 eetlepel gehakte peterse
lie, 1 fijngehakt uitje, 1 thee-
lepel Maggi's Aroma, 1 flink
sneetje oud brood zonder korst,
wat peper, zout, nootmuskaat,
1 a 2 eetlepels melk of overge
bleven jus, 5 eieren, ongeveer
50 gr. y2 ons) boter.
Hak of maal het vleesch fijn en
maak er met het in de melk of de
jus fijngewreven brood, de kruiden,
wat zout en één rauw ei op de ge
wone wijze gehakt van.
Laat de boter in de koekenpan
smelten, vorm daarin het vleesch tot
4 ringen, zet de pan weer op het vuur
en breek, zoodra de boter weer heet
is, in eiken ring een ei. Zet de pan op
een zachter vuur en leg er een deksel
op (of zet de pan in den oven); laat
de eieren stollen en breng dan voor
zichtig de „nestjes" over op 'n schotel.
Leg tusschen de nestjes plukjes
sterkers en schik langs den rand van
den schotl achtste partjes citroen zon
der pitten, geschikt om te worden uit
geknepen.
VERDRONKEN.
Gistermorgen is de 75-jarige land
bouwer J. Burggraaf verdronken in een
der slooten in den polder Blokweer ge
vonden.
Om ongeveer 11 uur 'smorgens is
Burggraaf dezen polder, waarin lande
rijen van hem liggen, ingetrokken om
boomen te kappen. Aangezien hij lang
weg bleef en ook niet op het eten was
gekomen, maakte zijn 19-jarige knecht
H. Jonker zich over het lot van zijn baas
ongerust en vroeg aan den tuinder, den
heer L. Kruideniet, om mee te gaan op
onderzoek. In het land gekomen zagen
beiden reeds in de verte dat er iets niet
in orde moest zijn; men leidde dit n.l.
af uit de omstandigheid, dat de loop
plank niet meer te zien was. Op de
plaats der onheils gekomen, zagen zij
den ouden man verdronken in de sloot
liggen.
ONGELUK OP ONBEWAAKTEN
OVERWEG,
Gistermiddag is op den onbewaakten
overweg te Empel, tusschen Hedel en
Orthen, de 60-jarige wielrijder van
Teeffelen uit Lith, door een uit de
richting Hedel komenden Dieseltrein
gegrepen en van zijn rijwiel geslingerd.
De man werd tegen den berm van den
weg gesmakt, terwijl het rijwiel geheel
werd vernield.
Met verwondingen aan het hoofd is
de man een nabijgelegen huisje van een
spoorwegbeambte binnengedragen.
De trein heeft, na een vertraging van
acht minuten, de reis voortgezet.
SMOKKELAAR
DOODGESCHOTEN.
Woensdagmorgen heeft zich onder de
Belgische gemeente Stekene, even over
de Nederlandsche grens, een smokkel-
drama afgespeeld, waarvan twee smok
kelaars het slachtoffer zijn geworden.
Bij den terugkeer van twee vrachtauto's
naar Nederland opende de Belgische
douane het vuur op deze voertuigen met
als gevolg, dat de 45-jarige J. Bogaert
uit Clinge op slag werd gedood, terwijl
de veehandelaar E. Geensen uit Hulst
ernstig door een schot in het hoofd
werd gewond.
Hedennacht waren de twee auto's
uit Hulst vertrokken met als lading
plus minus veertig stuks hoornvee, die
België gesmokkeld werden. Toen de
mannen hun doel hadden bereikt en het
verbodene veilig ter bestemder plaatse
was afgeleverd, reden zij huiswaarts.
In de nabijheid der grens gekomen,
werd hun voorspoedige toch evenwel
gestuit door de Belgische douane, die
de auto's onder vuur nam. J. Bogaert
die een der auto's bestuurde, moet on
middellijk zijn getroffen en zeeg ineen.
Hij was op slag dood. De auto, die een
oogenblik den vrijen loop had, reed in
volle vaart tegen een der in de nabij
heid staande woonhuizen. De bestuur
der van den anderen auto, E. Geensen,
werd eveneens getroffen en ernstig aan
het hoofd gewond.
LOGé'S MET PASCHEN.
Eén onzer lezeressen schrijft ons:
„ïk verwacht met Paschen logé's
„en wil nog graag een paar wollen
„dekens waschen. Kunt U my eens
„vertellen, of ik dat zelf thuis kan
„doen en op welke wijze?"
U kunt een wollen deken uitstekend
thuis wasschen in een koud Persil-sop.
Voor een groote één-persoons wollen de
ken hebt U 1 pakje Persil noodig. De
Persil maakt U met koud water aan tot
een dun papje, waarin zich geen klont
jes meer mogen bevinden. Een ruime
teil of tobbe (of nog eenvoudiger: het
bad, indien U dit bezit), wordt gevuld
met 3 emmers koud water; de opgeloste
Persil wordt hierin gegoten, alles flink
omgeroerd en het koude sop is gereed.
Daarna stopt U de deken in het sop.
Flink op en neer halen, niet in het sop
laten staan. Als de deken schoon is, drukt
U het water eruit en spoelt daarna zoo
lang in koud water, tot het volkomen
helder blijft. Aan het laatste spoelwater
een scheut azijn toevoegen voor het op-
frisschen der kleuren. Het is beslist noo
dig, aan het spoelen evenveel zorg te
besteden als aan het wasschen, want
onvoldoende gespoeld waschgoed wordt,
doordat de zeepdeeltjes niet geheel zijn
verwijderd, op den duur geel en stug.
Wanneer U over een wringer beschikt,
kunt I' deze gebruiken, mits de deken er
losjes doorheen wordt gedraaid. Het
overtollige water kan er ook met de han
den worden uitgedrukt, echter nooit
wringen. Daarna hangt u de deken op,
bij voorkeur buiten, over een ronde
droogstok, doch vooral niet in de zon.
Bij drogen binnenshuis mag de deken
niet dicht bij een kachel hangen, doch
liefst op een koele plek, waar het flink
doortocht.
WAARSCHUWING.
De Brigade-Commandant der Konin
klijke Marechaussee te Alphen (N.B.)
geeft een ieder in overweging, geen re
laties aan te gaan met de Publiciteits-
Afdeeling „Superbe", gevestigd te
Baarle-Hertog (B.), voor wat betreft
het gratis vergrooten van een photo.
In werkelijkheid is Superbe niet ge
vestigd te Baarle-Hertog, doch te Zei-
lik bij Brussel, doch de correspondentie
moet gezonden worden aan het hoofd
postkantoor te Tilburg, bijkantoor
Baarle-Nassau.
Deze Publiciteits-Afdeeling laat door
geheel Nederland, huis aan huis, door
de posterijen kaarten bezorgen, waar
in staat vermeld, dat die kaart zoo
spoedig mogelijk moet worden inge
zonden en, wanneer men dan bij de
eerste groep inzenders behoort, b.v.
5000, men een aardige verrassing kan
bekomen.
Natuurlijk is eenieder bij de eerste
groep, waarvan men kennis krijgt en
tevens verzocht wordt een foto te zen
den van iemand die u dierbaar is,
waarvan dan geheel gratis een ver
groot portret zal worden gemaakt en
ook geheel gratis met vergulden of
verzilverden lijst zal worden toege
zonden. Kunstpropaganda is hun
doel.
Heeft men eenmaal een foto toege
zonden, dan krijgt men na verloop vai
tijd een schrijven, waarin verzoch
wordt een bedrag van 3.95 op te zen
den voor kosten van administratie en
dergelijke. Gaat men er niet op in, dan
wordt de vergrooting onder rembourj
toegezonden.
Hel komt meerdere malen voon
dat de kleine foto niet meer in het hei
zit van den rechtmatigen eigenaai
komt, of met zeer veel moeite.
ZEVEN INBRAKEN OPGEHELDERD,
De politie in Den Haag heelt weei
zeven diefstallen, in bedragen \ar
f47.— f 535. - weten op te helderen
DE OVERVAL OP DE POST-AUT0
Zooals men weet zijn twee ver
dachten van den postauto overva
in Den Haag geairesteeid. Ook
derde, naar wien men lang zocht
is thans geknipt.
Hoe dat in z'n werk gegaan is
moge blijken uit 't volgenue relaas
Zaterdag j.l. stapte de politie-
inspecteur, de heer Pool op cien
trein naar Wiesbaden. Hij wist,ua
nummer drie, zekere K. H., uaa.
kennissen en familie had wonen
Voorts was hem bekend, dat H. eer
kamer in Kzuleu eu hij vermoedde
dat het juiste adres hem ïu Wies
haden gegeveu zon worden.
Bij kennissen van H., die in de
omstreken van Wiesbaden wonen
hoorde de inspecteur Zondagochteni
dat H. hen juist dien avond tevoren
uad bezocht. In samenwerking me
de politie ter plaatse kwam vervol
geus uit, dat H. in een hotelletjei
vViesbaden logeerde, vanwaar hi
echter Zondagochtend om y uu
vertrokken was.
De Duitsche politie zette toen haar
netten uit en arresteerde den man
dienzeifden middag om hall vier
ten huize van een met hem bevrieiiüi
familie.
H. legde op het politiebureau een
volledige bekentenis al, zooual
zaak tnans volkomen duidelijk n
geworden.
Door H.'s bekentenis bleek,
de overval zorgvuldig was voorbe
reid. M. zou den postbeambte me
een ploei lenüooder bewerken. E zou
cnauifeeren en H. de postzakkei
ouit maken. Alle drie waren werk
loos en zij meenden te mogen aan
nemen, dat de auto, op dal uur, aan
uet einde van een langen rondrit
veel post van waarde zou bevatten
Den avond van den overval wert
inderdaad voor een waaide vai
fJjUUU vervoerd.
Eigenlijk hadden de heeren o
den 3eu nun slag willen slaan, maa
de oinstandigüeden bleken voor he
toen niet gunstig, zoodat de overva
een dag later plaats vond.
H. heeft, volgens inspecteur Poo
een blanco stralregister en is doo
de heide andere verleid. Of hij ii
Duitscnland terecht zal staan ol 11
ons land staat nog niet vast. Voo
de medewerking van de Duitsch
politie had inspecteur Pool niet
dan lof.
(Buiten verantwoordelijkheid der Red.
Geachte Redactie.
Pretentieloos, maar met klèm,-|
ter wille van waarheid en goedj
zaak, het volgende
Herhaaldelijk, blijkbaar, word
mijn naam gebruikt, om de „Kleine
Boerenactie te schragen ik zou die
yoeukturen, ze begroeten als 'n uit
komst; ik zou hebben gezegd
Goddankdat we Bouwman hebben
enz,
Wat de waarheid is?
Waar de kwestie Bouwman wen
aangeroerd, heb ik duidelijk meeli
en meeleven getoond met den stak
kerigen kleinen boer, die verdient
naar beste weten en kunnen, gehol
pen te worden; ik heb hem aange
raden, klachten en desiderata t
deponeeren bij aangewezen organi
saties en kerkelijke Instanties; he
den Boerenbond gesmeekt, breed
sociaal alles te bezien in 'n loyal
houding; heb toegegeven, dat wa
leuen in de brouwerij", ooit gtwensch
wezen kan. Daarnaast heb ik feite
hjke groei en uitgroei gladweg af
gekeurd,en b.v. het politiek geknoe
noemde ik fataal en onzinnig. El
..gevoiinis" bleef intusschen ge ladef'
van „begrijpen" en „erbarmen".
Wat ik hier beweer, kunnen heel
wat priesters en massa's leeken be^
wijzen als gezegd en gebeurd.
Mogen voortaan bovengenoemde
beweringen en insinueeringen achter'
wege blijven; 'k zou me anders
kannen genoodzaakt zien, een en
ander op tafel te leggen, uit er. ronc
'n onderhoud van me met den heer
Bouwman zelf.
Hartelijk dank voor plaatsing,
P. HENRICUS, Capucijn,
Helmond.
