I „HET FILMSPEL VAN ST. FRANCISCUS".
Plaatselijke Berichten
lOIE
4 Zaterdag 10 Juli 1937 No56.
De Echo van het Zuiden
Derde Blad.
DE KOMENDE OPVOERINGEN IN HET NATUURTHEATER
TE OISTERWIJK.
Wat de schrijver Felix Tim
mermans en de regisseur Hen
ri Caspeele van dit nieuwe
spel weten te vertellen.
Men herinnert zich nog de succes
volle openlucht-uitvoeringen die de
laatste jaren door ,,Die Ghezellen van
den Spele" te Oisterwijk werden gege
ven en waarbij o.m. „Die sevenste blis-
cap" en „De Paradijsvloek" zulk een
hoogstaande vertolking vonden.
De artistieke prestaties van dit Ois-
terwijksche dilettanten-gezelschap en
het prachtige nieuwe natuurtheater met
zijn 1200 amphitheatersgewijze ge
bouwde zitplaatsen, waarin deze op
voeringen gegeven wordeh, vormen de
laatste jaren een nieuwe, machtige sti
mulans voor het vreemdelingenbezoek
aan dit Brabantsche dorado, dat om
zijn schilderachtige bosschen en ven
nen een steeds stijgende reputatie als
vacantie-oord geniet.
In burgemeester Verwiel, in de ac
tieve bestuurders der Vereen, voor
Vreemdelingenverkeer en niet in het
minst 'in den artistieken, vol-ijverigen
moderator van den Katholieken kunst-
kring aldaar. Kapelaan Rovers, bezit
Oisterwijk mannen, die er onvermoeid
op uit zijn om den goeden faam van
dezen „Parel van Brabant" zoowel op
het gebied van natuurschoon als op
cultureel gebied steeds verder uit te
dragen.
Burgemeester J. Verwiel,
de promotor van 't cultureele leven
in Oisterwijk.
Zij weten bijNde voorbereiding van
hun ondernemingen ten volle te waar-
deeren van welke beteekenis de pers is
voor het welslagen van hun grootsche
artistieke plannen en het is tot een
soort traditie geworden dat tal van
persconfraters vóór dat met de opvoe
ringen van een nieuw spel wordt aan
gevangen in contact worden gebracht
met de betrokken organisators, schrij
vers en regisseurs, om dan met alle bij
zonderheden hieromtrent op de hoogte
te worden gebracht.
Zoo waren ook j.l. Zondag een 30-
tal journalisten, gevolg gevend aan de
vriendelijke invitatie van het gemeen
tebestuur, tegenwoordig op een pers
conferentie, waarop de moderator van
den Oisterwijkschen R.K. Kunstkring,
Kapelaan Rovers, de bekende schrijver
Felix Timmermans uit Lier en de re
gisseur der Kon. Vlaamsche Opera,
Hendrik Caspeele uit Antwerpen, een
en ander vertelden over het nieuwe
openluchtspel dat van Zondag 18 Juli
a.s. in het natuur-theater zal worden
opgevoerd.
Na een hartelijk welkomstwoord
door Burgemeester Verwiel, beant
woordde allereerst kapelaan Rovers de
vraag:
Waarom een Fransiscusspel?
ZijnEerwaarde vertelde hoe hij aan
vankelijk gedacht had aan een Bra-
bantsch spel en ten slotte aan den be
kenden schrijver Felix Timmermans in
Lier het plan had voorgelegd om naar
diens boek „De harp van St. Francis-
cus" een spel te maken geschikt voor
openlucht-opvoering.
De schrijver was aanstonds enthou
siast over dit i^ee.
Een Franciscusspel achtte spr. juist
in dezen tijd zoo op zijn plaats, wijl
men thans zooveel spreekt over dicta
tors en volksleiders en ook van Fran-
ciscus kan gezegd worden dat hij be
halve een Heilige ook een volksleider
was in den goeden zin en de figuur
van den „poverello" past ook zoo ge
heel in deze voor velen zoo kommer
vollen tijd. Ook in kringen van anders
denkenden bestaat een groote belang
stelling voor de Franciscus-figuur, die
zich ongetwijfeld ook in het bezoek aan
de opvoeringen demonstreeren zal.
Felix Timmermans.
De schrijver aan het woord.
Wij laten hier enkele gedeelten van
de uiteenzetting volgen die Felix Tim
mermans over zijn werk gaf:
Ik heb een boek geschreven „De
Harp van Sint Franciscus". Het is een
boek, dat het leven van dezen grooten
Heilige behandelt en de titel is spre
kend voor zijn figuur.
Eens zeide hij tot den Kardinaal Hu-
golino: Een minderbroeder is arm en
draagt niets bij zich en heeft voor en
kel bezit zijn harp, dat is zijn ziel, waar
mede hij God looft.
Dat is ook voor mij de groote teeke-
ning van dezen grooten man „niets be
zitten dan een godlovende ziel".
Ik heb lang gevochten om te weten
in welken stijl ik dit boek schrijven
moest. Het ging hier niet alleen om
wat er gebeurd is in het leven van Sint
Franciscus, maar om, hoe het gebeurd
is. Dus ook atmosfeer rond de figuur
scheppen. Dan wordt men makkelijk
verleid te litterair te worden, maar ik
heb het boek geschreven in een arme
menschenstijl, dat ook onze meid en
onzen melkboer er zouden kunnen van
genieten.
Nu heb ik getracht alles van en rond
St. Franciscus in dit boek te leggen en
bijzonder me bezig gehouden met dit
probleem van heilig zijn. Niet door be
spiegelingen en van lovende uitroepen,
maar door het in en uiterlijk leven te
beschrijven. Dat heb ik geprobeerd.
Hem laten leven. In zijn tragiek en zijn
vreugde. En dit zelfde heb ik met de
krachtige hulp van den heer Caspeele
in het openluchtspel willen weergeven,
of beter nog, wij willen het boek laten
zien, illustreeren, zoover dit mogelijk
is met tooneelspelende menschen.
Men komt hier naar het boek zien.
Wij hebben natuurlijk veel gevallen
moeten opofferen, verschillende citaten
dooreenmengelen; men kan toch geen
acht dagen aan een stuk spelen.
Wij hebben het een filmspel ge
noemd, al had ik het persoonlijk liever
-
émËËË
mm
Decor-ontwerp Charles Eijck.
circus-spel genoemd. Circus-spel in den
goeden zin. Het Oisterwijksch open
luchttheater heeft reeds het voorkomen
van een circus. Daarbij wordt er in dit
stuk gedanst, gezongen, te paard ge
reden; en Franciscus noemde zich zelf
de tuimelaar, de danser van O.L. Heer.
In een woord, alles deed mij aan een
circus denken. Maar ik duid er op in
den verheven zin, in den katholieken
zin, zooals men de passie van ons Heer
spelet. Doch er was kans, dat men het
toch verkeerd zoude begrijpen; en
daarom kon men gerust film-spel schrij
ven.
De vertolker van het figuur van Sint
Franciscus heeft een zware taak op
zich genomen, maar hij heeft de geest
drift en de liefde er voor en hij is ook
omringd van de befaamde Ghessellen
van den Spele, die als ze iets aanpak
ken er ook schitterend mee voor de
pinnen komen. Aan hen zal het niet
liggen. Zij staan hun man.
Caspeele over de regie.
Van de bijzondere moeilijkheden die
regisseur en spelers bij de instudeering
van dit werk hadden te overwinnen,
vertelde Hendrik Caspeele o.m. het vol
gende:
De meeste openluchtspelen bestaan
uit werken van rethorichen aard, vra
gen breed theatraal spel en worden ge
woonlijk in gezwollen stijl gedecla
meerd.
De gewoonte aan dat declameeren,
aan dat armen-gezwaai-spel groeit er
op den duur bij de spelers zoo in, dat
deze, wanneer ze een werk aangaan
zooals „Het filmspel van Sint Francis
cus", voor een zware en lastige taak
staan en de regisseur niet minder.
In tegenstelling met die andere open
luchtspelen is „Het filmspel van Sint
Franciscus" een brok proza, eenvoudig
en natuurlijk, heelemaal op zijn Felix
Timmermans, hoewel getrouw aan zijn
boek, er in het stuk zeer veel momen
ten komen van edele, hooge ziellijriek.
Ook het spel moet aldus eenvoudig
en natuurlijk zijn, niet gespeeld, maar
geleefd.
Juist dat natuurlijk spelen, of beter
natuurlijk doen, is de moeilijkste opga
ve. Dat ondervond ik in Vlaanderen en
dat heb ik ook hier opgemerkt. Dit ex
periment bekrachtigt de bewering dat,
als de speler natuurlijk kan doen, hij
pas een tooneelspeler is.
Dit was eene der groote moeilijkhe
den bij het instudeeren van Felix Tim
mermans' zijn „Franciscus".
Nochtans kan ik nu verklaren, dat
hier deze opgave overbrugd is.
Om nu in details te treden moet ik
er op drukken, dat de rol van „Fran
ciscus" verpletterend overweldigend
is. Deze speler moet in- en uitwendig
het ijlen en onbegrepen genieten voe
len van Franciscus. Van bij het begin,
wanneer hij van de zondige jongelings
vreugde de „Godsklop" zooals Fe
lix Timmermans dat noemt onder
gaat, om zoo gedurende drie volle uren
te metamorphoseeren van lichaam en
ziel. Kortom, de rol van Franciscus is
een opgaaf zooals er vast geen tweede
bestaat. Daarom breng ik persoonlijk
hulde aan den eenvoudigen jongen Jos.
v. d. Brugge, die het aangedurfd heeft
deze rol op zich te nemen en te torsen.
En dragen zal hij de rol, daar ben ik
zeker van.
Het spel zelf bestaat uit zeer veel ta-
fereelen, die echter een doorloopend
gebeuren daarstellen, in den vorm van
een film, een geliefde film, vandaar ook
de titel „Het filmspel van Sint Fran
ciscus".
Mijn innigste verlangen was, dat de
auteur van het boek „De harp van Sint
Franciscus" tevreden zou zijn en dat
hij nu eens zelf zijn menschen, zijn
geesteskinderen voor zich zal zien le
ven in vleesch en bloed, zooals hij ze
werkelijk in zijn meesterwerk heeft af
gebeeld.
Kapelaan Rovers was het die droom
de van dit boek een tooneel, een open
luchtspel te maken, welnu, dat idee
moet ik zelf meer loven dan mijn eigen
prestatie, de tooneelverwerking.
Moge door het succes van dit spel,
de dank keeren naar al degenen, die er
aan meegewerkt hebben en er zijn
er veel moge dit een historische ge
beurtenis worden voor de gemeente
Oisterwijk.
De energieke moderator van den Kath.
Kunstkring, kapelaan L. Rovers.
Bloempjesdag
Nu aller gedachten vol zijn van
de a.s. kermis en mogen we hopen
misschien de beurzen eveneens vol,
willen we toch even de aandacht
vestigen op den bloempjesdag van
Herwonnen Levenskracht.
Wanneer men U vandaag of
morgen een bloempje aanbiedt
geeft dan Uw dubbeltje metplezier
voor het goede doel, n.l. de bestrij
ding der T.B C
Uw kermisvreugde zal er niet
minder om zijn.
Jaarvergadering R.K. Werklieden-
vereeniging St. Clement.
Maandagavond hield de R.K.W.V.
haar jaarvergadering in 't patronaat.
Na opening door den voorzitter
den heer C. Maas deed de secre
taris voorlezing der notulen, welke
onder dankzegging werden goedge
keurd. De penningmeester gaf
hierna verslag van den financieelen
toestand der kas, welke met een
klein nadeelig saldo sloot.
Vervolgens werd behandeld de
begrooting 1937'38, waarbij de
uitgaven werdpn geraamd op een
bedrag van f412,76. Daarna had de
verkiezing plaats van 4 leden van
het bestuur, wegens periodieke
aftreding van de heeren C. Maas,
B. v. d. Wiel, A. van Brunschot en
G. Krol, die allen werden her
kozen.
Na nog enkele besprekingen van
meer huishoudelijken aard en een
propagandistisch woord van kape
laan Allard, geestelijk adviseur,
sloot de voorzitter de vergadering.
Ongeval
Woensdagavond had de 75-jarige
mej. W. aan de Haven 't ongeluk
met een trap in haar huis te
vallen. Zij kwam zoo danig terecht,
dat zij een ernstige hoofdwonde
kreeg, met lichte hersenschudding
en veel bloed verloor.
Nej. L. Eibers en de heer E v.
d. Pluijm, beiden in 't bezit van
't Roode Kruis diploma verleenden
direct voorloopige hulp, totdat dr.
Kolster aanwezig was, die met hun
hulp verdere noodzakelijke maat.
regelen nam en geneeskundige hulp
verleende.
Naar wij vernemen is de toestand
thans redelijk wel.
BIOSCOOP
THEATER »MUSiS SACRUM«.
Zaken zijn Zaken.
Brown maakt carrière. Zonder
hersens toch een goede positie
De Directie van Theater »Musis
Sacrum« is er zeer wel in geslaagd
een kermisprogramma samen te
stellen, dat klinkt als een klok.
Een programma, dat bestaat uit
een aantal films ieder in hun genre
de beste van het seizoen.
Hendrik van Casteele.
De inzet is komisch en wel met
Joe E. Brown de man met de
groote mond, die de duo overbe
kende kreet slaakt als hij in
extase is.
In Zaken zijn Zaken is Brown
reiziger in tractors. Hij heelt er
wel geen versland van, docü hij
weet door zijn greuzelooze brutali
teit toch een aanstelling als ver-
kooper te knjgen bij een reusachtige
tractorenlabnek. En nij gaai uuect
demonstreeren, zeil zoekend naar
de üandels, die hel gevaarte in
werking brengen. Dat laat »in de
zaal« een daverend gelacb opgaan,
wat steeds sterker wordt naar ge
lang de dwaze verwarringen toe
nemen. Het is alles ecüle deerlijke
humor.
De lilm is een aaneenschakeling
van wonderlijke avonturen, lei w ijl
de regisseur er ook voor gezorgd
heelt, dat de noodige sensatie niet
ontbreekt. Door ue handeling is
levens een liefdesgeschiedenis ge
vlochten, welke ertoe bijdraagt oat
de lacüorkanen niet van de lucht
zijn.
Een film waarbij men Brown op
zijn best ziet.
De Verboden Vrucht.
Maandag en Dinsdag loopt in
Musis »De Verboden Vrucht«. Een
lilm geregisseerd door Geza von
Bolvary. Een pittige amusante
comedie met als uitgangspunt
de verbouen vrucht. Men moet
bewondering hebben voor den
scenarioschiijver, die weer een ge.
heel nieuw idee bedacht om de
geliefden bij elkaar te brengen.
De intrige is werkelijk origineel
en buitengewoon vermakelijk. Het
zal immers niet dikwijls voorkomen
dat het jawoord woidt gefluisterd
op 1UUU meter beneden de zee
spiegel, terwijl de heele politiemacht
van de Rivièra op zoek is naar de
geschaakte of ontvluchte jongedame;
het gebeurt niet alle dagen, dut
twee geliefden elkaar in een zee
kogel omarmen, terwijl een wan
hopige moeder haar echtgenoot
met spoed laat overkomen en een
brutaal avontuiier de deur wijst.
Dit gebeurt allemaal in San Remo
het mondaine zeestrand van ue
Rivièra.
Het is een vroolijke luchtige film,
waarin door de bekenden komiek
Theo Lingen gezorgd wordt voor
de vroolijke noot. De hoofdrollen
van dit zeer geslaagde product zijn
in handen van Gustav Fröhlich,
Marie Claudius en Lola Chlud.
En deze lilm is een waardig num
mer op het feestprogramma.
Meisjespensionaat.
Nog een zeer goede film van
Geza von Bolvary.
Een film van een geheel ander
genre loopt Woensdag en Donder
dag. Dan gaat Meisjespensionaat
eveneens van Geza von Bolvary.
Deze film is een dramatische speel-
film grootendeels spelende in een
meisjespensionaat, waar een prinses
die daar leerlinge is, zich verlieft op
een sportleeraar. Ook in hem zijn
teedere gevoelens ontwaakt, maar
hij conpromitteert haar niet en als
de plicht haar terugroept blijlt hij
ontroostbaar achter. Doch een jaar
of tien later ontmoet hij de prinses
weer. Zij is moeder en zoekt een
goeden gouverneur voor haar
zoontje. Wie beter dan »hij« kan
over dil jonge kostbare leven waken.
Eens heeft hij toch ook met de
grootste opofferingsgezindheid ge
waakt over het lot van de prinses.
Zeer uitvoerig en fijn is deze
romance in de film verwerkt. De
film is vol fijne psychologische
trekjes. Angela Silloker de nieuwe
U F A-ster vertolkt de rol van
prinses Dagmar met groot succes.
De mannelijke hoofdrol is in handen
van Attila Hörbiger en ook hij
ï/?5ss
