De Middenstand in nood.
esi tveg. ts
die ^na^ende Aiespi^n
Id
Zaterdag 12 Maart 1938 No. 21
De Echo van het Zuiden
Tweede Blad
Waarom men in
Moskou bekent*
De brug over de Niagara-waterval
IV.
Zooals wij reeds zagen in onze
voorgaande artikelen is de toestand
van den middenstand in zijn geheel
verre van rooskleurig Naast de
algemeene economische depressie
heeft hij ook nog met speciaal voor
hem gevaarlijke tegenstanders te
kampen. Als men nu echter ander
zijds meent, dat het goed is om zich
tot pessimistische beschouwingen te
bepalen dan is dit minstens scha
delijk. Ook een afwachtende houding
is hier niet het juiste remedie voor
de kwaal, evenmin dus als een over
dreven pessimisme of optimisme.
Op zijn plaats is een gezonde be
schouwing van de huidige toestan
den, de mogelijkheden die daarin
aanwezig zijn, om te komen tot
betere toestanden en verhoudingen.
De loop der geschiedenis wijst ons
verschillende ups en downs aan in
het cultureele en ook in het sociaal
economisch leven, in scherpe mate
voelde de middenstand deze dadelijk
aan, en reacties bleven met grootere
of Kleinere snelheid niet uit. De
tegenwoordige toestanden en ver
houdingen hebben den middenstand
speciaal een vervaarlijke tegenstan
der gegevenhet warenhuis en
eenheidsprijsding.
In het boek van den grooten
Duitschen econoom prof. Sombart
»das Warenhaus« aarzelt deze niet
het Warenhuis een door en door
kapitalistische instelling te noemen,
een echt kind van het groot-kapi-
talisme, dat op het eind der vorige
eeuw opkwam. En al moge de schijn
anders zijn,hetvalt niet te ontkennen
dat deze instellingen een verderfe-
lijken invloed uitoefenen op
hel gehetle sociaal economische leven.
Immers zij hebben het lot in handen
van groote en kleine fabrikanten
wien zij door hun macht de prijzen
kunnen afdwingen, die zij wenschen.
Wie b.v. onder middelmatige fabri
kanten met hen kennis heeft gemaakt
en zich heeft laten verleiden om
uitgeknepen orders uit te voeren,
die zal tevens door een gemakkelijke
redeneering weten dat deze uitknij-
perij gegaan is ten koste van den
fabrikant zelf en niet minder ten
koste van den arbeider die in de
productie werkzaam was en daar-
door weer ten koste van de heele
gemeenschap, immers de verhouding
tusschen de daling van den kostprijs
en de daling in den verkoopsprijs
is verre van gelijk.
Helaas is er in politieke en eco.
nomischekringen lang niet voldoende
aandacht geschonken aan dit ramp
zalig gebeuren, wat eeuwenoude
verhoudingen in de war bracht.
Zelfs nu nog worden in bepaalde
kringen, ook hier in Nederland, nog
gunstige stellingen verdedigd voor
deze inrichtingen.
Het mag toch algemeen bekend
worden geacht van hoe groote ver
derfelijkheid de reclame en zoo-
grenzen van onzen opzet verre
overschrijden. Hier ligt nog een
arbeidsveld braak voor menige
promovendus, die hierover een in
teressante dissertatie zou kunnen
schrijven.
Wat kan nu de middenstand ter
verdediging doen tegen dit kwaad,
dat hem speciaal en op de meest
directe wijze bedreigt? Deze vraag
opwerpen beteekent tevens een zeer
groot en ingewikkeld probleem aan
snijden, dat door de uitgestrektheid
van het arbeidsterrein van den
middenstand een groot zakelijk in
zicht vereischt, gepaard gaat met een
scherpe intuïtie voor de »speciale«
psychologie van den middenstander
in het algemeen en iedere tak van
bedrijf in het bizonder. Al de ver
weermiddelen, die aangewend kun
nen worden, opsommen, gaat buiten
wij er maar blijven» of om een
kleinere broeder, die er bij is, ach
teloos te verwaarluozen en te ver
werpen in de geest van het woord
dat al zooveel maatschappelijkkwaad
stichtte »ben ik dan mijn broeders
hoeder«, mits dus dit alles wordt
uitgesloten en eenieder een plaatsje
onder de zon wordt gegund kunnen
door het combineeren van orders
door de leden betereen voordeeligere
condities bedongen worden en kun
nen ze zeker beter en voordeelig
zijn voor den consument als het
warenhuis, filiaalbedrijven enz.enz.
In de praktijk is helaas af en toe
gebleken dat er inkoopcombinaties
zijn, waarin onder de leden ook een
kapitalistische geest heeft kunnen
post vatten, terwijl hun optreden
tegenover vakgenooten en tegenover
de buitenwereld dikwijls kapitalis
tisch gekleurd was.
moet de hoop en energie schenkende
kracht blijven van het geloof in den
mensch, die juist door zijn rede de
koning der stoffelijke wereld is en
zich vernederend verlaagt zoo hij
de menschen en de menschelijke
belangen, dus ook die van honderd
duizenden middenstandsgeziimen
ten offer brengt aan de stof, die
meedoogenloos wreed is als zij den
mensch eenmaal gevangen heeft in
haar klamme greep.
W. S.
Geertruidenberg, Maart 1938.
HF* Zij die zich thans voor het
volgende kwartaal op dit blad
abonneeren, ontvangen de nog
tot dien datum verschijnende
nummers GRATIS.
MIJNHARDTJE"
genaamde voor half geld-methodes
dezer instellingen zijn. Hoe deze
door een nauwkeurig berekende
massa psychologie het volk weten
aan te zetten tot het aanschaffen
van groote quantiteiten artikelen,
waaronder veel minderwaardige
prullen, valt iedere waarnemer, die
slechts even het gedoe in en rond
een warenhuis en eenheidsprijsding
observeert, onmiddellijk op.
Daarnaast bestaat een groot gevaar
voor de gemeenschap in den mono
poliegeest waarmede zij bezeten
schijnen te zijn en waardoor zij in
te groote mate prijsvormend en
regelend op kunnen treden, waarbij
natuurlijk in eerste instantie het
belang van het kapitaal gediend
wordt in stede van dat van de ge
meenschap.
Het is daarom geen overhaaste
conclusie te noemen, wanneer men
zegt dat deze instellingen een groot
gevaar vormen opzuiver economisch
gebied voor een gezond maatschap,
pelijk leven, terwijl daarnaast nog
verschillende gevaren van juridi-
schen, socialen, moreelen en publiek-
financieelen aard kunnen worden
aangevoerd. Dit zou echter de
het bestek van deze artikelen. Wij
meenen echter als tijdelijk middel
o.a. te moeten aanbevelen, dat men
zich in bepaalde branches combi
neert met het doel zoodoende de
inkoopsprijs te kunnen verlagen,
zonder echter in de fout van de
overzijde te vervallen en andere
maatschappelijke belangen daardoor
te schaden. Wanneer zij het doel
niet hebben zwakkere broeders uit
te schakelen kunnen inkoopscom
binaties een machtige dam vormen
egen de voortdurende dreiging van
de meedoogenlooze concurrentie der
warenhuizen, filiaalbedrijven, een
heidsprijswinkels en coöperatieve
verbruiksvereenigingen.
Men kan niet ontkennen dat ver
schillende middenstanders, die dit
tijdig inzagen en den moed hadden
de bakens te verzetten, een groot
deel van het verloren terrein konden
heroveren, althans zich staande
houden door een niet versagende
hardnekkigheid en energieke durf.
JVIits er dus geen mentaliteit
heerscht die liberaal riekt, om name
lijk alles maar uit te schakelen »als
Inkoopcombinalies zijn dus een
krachtigmiddel om staande te blijven
hoewel wij het natuurlijk niet als
het eenige en bij uitstek geschikte
middel willen aangeven. Als straks
al wat nu leeft hegraven is bestaat
de mogelijkheid, dat de ordenings
gedachte is doorgewerkt en wanneer
deze is uitgevoerd in een christelij-
ken zin, dan zal men zich niet druk
behoeven te maken voor veledingen,
waartegen men zich nu zoo schrap
moet stellen, omdat de waarheid
ook op economisch gebied door
eigen kracht zal zegevieren en op
de puinen van de oude kapitalis
tische wereldorde het zegerijk van
onderlinge verdraagzaamheid en
liefde zal worden opgetrokken, die
voor het instandhoudenvandegroote
wereldorde evenzeer noodzakelijk
is, als in het huisgezin of welk ge
meenschappelijk verband ook. Even
min als kanonnenkoningen zal men
dan nog warenhuisbaronnen kennen
maar wel menschen die door bun
eigen kortzichtigheid met een zware
les geleerd, beseffen dat de menschen
elkaar zoo broodnoodig hebben.
Dit moet niet aan gezien worden
als illusionistisch gefrazel, maar
Alja Rachmanowa heeft een boek
geschreven «Fabriek van nieuwe
menschen«; daaraan ontleent een
der bladen een passage die in onze
dagen van Russische processen wel
actueel is.
In deze passage schildert de
schrijfster een proces tegen een
dokter, die van samenzwering tegen
de macht der Sovjets wordt be
schuldigd.
Als de beklaagde ontkent, dat er
'n samenzwering heeft plaatsgehad
en hij ook geen namen van mede
plichtigen kan noemen, klinkt het
bevel van den rechter van instruc
tie: «Naar den natten kelder«.
Men bracht den dokter naar een
hoog, klein hokje onder in den
kelder. Er was geen venster, zoodat
het pikdonker was, toen de deur in
het slot viel. De voeten van den
dokter sopten in ijskoud water. Een
koude rili ng liep hem over het
heele lichaam. Daar ging de deur
weer open.
»Heidaar!« riep de soldaat. «Dat
l)e wind kwam ij.it, het Zuidwesten,
dus moest de vlieger van de Canadese
oever opgelaten worden. De volgende
dag ging een hele mensenmenigte mee
met den jongen Walsh. De vlieger
steeg op, vloog over het water en
zweefde hoog boven de andere oever.
Als bij zonsondergang de wind ging
liggen, zoals meestal, dan zou de
vlieger wel naar beneden komen. Daai
wachtten ze nu op. Maar het werd
donker voor de vlieger daalde en nie
mand kon hem meer zien. Men zocht
en zocht, waar hij was terechtgekomen
en eindelijk hoorde men op de Cana
dese oever een geschreeuw van de
overkant, dat boven het geluid van de
waterval uitklonk. De vlieger was ge
vonden.
Nu begon Homan heel voorzichtig
de lijn wat te laten vieren. Maar plot
seling werd het touw hem met een
krachtige ruk uit de hand getrokken.
Het was achter een ijsschol blijven ste
ken en werd meegevoerd. Een paar
dagen later werd het nog eens gepro
beerd en ditmaal ging alles goed, de
vlieger landde op de juiste plaats en
het touw bleef heel. Aan het dunne
touw bond men eerst een dikker touw
en daaraan weer een stalen kabel, zo
dat de eerste verbinding tussen beide
oevers was gelegd en het werk kon
worden begonnen.
1 2 3 9 11 8 7, stap, tred.
0 4 13, gat in het ijs gehakt.
5 10 7 13 10 12, gering.
HOE MOEST HET BEGIN GE
MAAKT WORDEN.
De vlieger bracht de oplossing.
Een paar weken geleden lazen we in
de krant, dal de beroemde brug over
de Niagara-waterval door de kracht
van de ijsschotsen geheel is vernield.
Duizenden menschen hebben in de
loop der jaren op die brug gestaan, die
over het bruisende kokende water
heen was geslagen en hebben gekeken
naar de schitterende waterval, die
door schijnwerpers met telkens wisse
lende kleuren wordt belicht. Maar
heel weinigen hebben vermoed, dat ze
daar slechts konden staan door toe
doen van een kleinen jongen met zijn
vlieger.
In 1850 was Niagara een onbekend
stadje met een paar duizend inwoners.
Toen werd het plan geopperd om een
brug te bouwen, niet ver van de wa
terval. De nodige gelden werden er
voor gekregen, plannen en ontwerpen
getekend en ingenieurs kwamen uit
de groote steden om de plaats te be
kijken en met het voorbereidende
werk te beginnen. Maar toen ze de ge
weldige watermassa's zagen, toen ze
het donderend geluid hoorden, waar
mee de schuimende stroom tegen de
rotsen sloeg, toen begrepen ze dat hier
grote moeilijkheden zouden zijn te
overwinnen.
Allereerst moest er een verbinding
van de ene oever naar de andere tot
stand worden gebracht, maar hoe
moest dat gebeuren? Geen boot kon
over dat bruisende water heen varen.
Eindelijk dacht men de oplossing te
hebben gevondeneen raket zou wor
den afgeschoten naar de andere oever
en daar zou een lijn aan vast worden
gebonden. Maar de raket kwam niet
aan de andere oever en het plan mis
lukte.
Toen dachten ze er over om het
touw op een rustige plek over het wa
ter te spannen en dan met de beide
uiteinden net zo lang langs de oevers
te lopen, tot het boven de waterval
13.
Spreekwoord van 5 woorden of 25
letters.
16 11 9 17 20 1, autostalling.
11 17 6 25 2 12 4 21 3, gedachtenis.
19 2 9 4 24 14 21 13 8 3, ambachts
volk.
22 18 23 9 10 17 11 9 7, stookin
richting.
20 5 15 15 2 12, doet missen.
14.
Spreekwoord van 5 woorden of 23
letters.
21 14 23 4 22 5, netelachtig.
3 17 13 15, geen tweemaal.
16 2 12 18, niet gezond.
7 8 9 10 19 1, voetbedekking.
20 6 13 11 3, interest.
VERBORGEN PLAATSNAMEN.
3 Er is aan dit huis (of gebouw)
nogal veel hout en steen verwerkt
4 Ja, zei de koopman, dat benne
broeken die kun je zoolang dra
gen totdat ze versleten zijn.
5 Hij heeft de nacht op het politie
bureau doorgebracht.
6 Zou de fruithandelaar seloenen
hebben? Ga eens even hooreu,
Annie.
w is
was gekomen. Maar de oevers waren
te rotsig en te veel vol diepe kloven en
afgronden om dat uit te voeren. Rade
loos stonden de knappe ingenieurs
aan de kant.
Eén keek toevallig naar boven en
zag daar een zwart figuurtje in de
lucht. Wat was dat? Een vlieger!
„Nou heb ik het! Zien jullie hel zwar
te ding daar in de lucht?" riep hij en
meteen keerde hij zich naar een troep
je dorpsjongens, die stonden te kijken.
„Weten jullie van wie die vlieger daar
is?" „O, ja, meneer, die is van Homan
Walsh. Die heeft zijn vliegers altijd
zo hoog." „Ga dien jongen dan eens
zoeken en breng hem hier, je krijgt
er twee dollar voor!" Dat was de moei
te waard en een poosje later stond
Homan voor de heren en men vertel
de hem, wat hij moest doen.
TEKENOEFENING.
Hier hebben we het cijfer zes, een
kromme en een rechte zes. De krom
me wordt een rat, die recht overeind
zit, een grote met een lange staart. En
ook een grappige clown met een paar
haren boven op zijn hoofd. Van de zes
met de rechte steel kun je een para-
pluie maken in de regen en een onge-
rold stuk papier of karton. Dat is mis
schien nog niet zo gemakkelijk, maar
met het voorbeeld erbij gaat het na
tuurlijk wel.
Beroemde mannen leven langer.
Door middel van statistieken heeft
men vastgesteld, dat gemiddeld vrou
wen een hogere leeftijd bereiken dan
mannen maar dat beroemde man
nen daarentegen weer ouder worden
dan beroemde vrouwen. De gemiddel
de leeftijdsgrens voor beroemde vrou
wen is op 60 jaar berekend, die van
beroemde mannen op 67 jaar.
OPLOSSINGEN.
De schoorsteenmantel.
Dat ze gesloten is.
De trom.
Raadsels.
11.
Spreekwoord van 7 woorden of 31
letters.
22 3 24 12 26, beslist waar.
8 16 23 13, landbouwer.
27 2 31 7 29, geen verlies.
24 5 11 13 20 31, omdraaien.
1 4 31 18 9 26, jaargetijde.
31 16 14 25 23 13 28 31, poschrijven.
19 3 26 21, vlug rendier.
15 30 6 17 31, maat nemen.
12.
Spreekwoord van 2 woorden of 13
letters.
PROBEER HET EENS!
Kun je over een lucifershoutje
springen? Daar moet je zeker om la
chen, want dat kun je natuurlijk. Wie
kan dat nou niet! Maar kun je het ook
zonder je knieën te buigen? Dat lijkt
ook niet zo moeilijk, hè? Een lucifer
is zo klein, dat zal nog wel gaan, denk
je zeker. En toch valt dat niet mee, je
zult zien dat je het niet kunt. Probeer
het maar eens!
Op sommige Engelse scholen zal 't
worden ingevoerd, dat er tijdens ver-
koudheids-epidemiën in alle klassen
gratis papieren zakdoeken zullen
worden uitgedeeld, om tegen te gaan
dat de kinderen elkaar telkens weer
aansteken door steeds dezelfde zak
doek te gebruiken.
Waarom kalkoen met Kerstmis
Vroeger was het algemeen gebruik
in Engeland om met Kerstmis een
fling stuk varkensvlees te eten. Ko
ning Jacobus I echter hield helemaal
niet van varkensvlees en liet zich voor
het eerst een kalkoen op tafel bren
gen, als Kerstmaal. Sindsdien eet heel
Engeland met Kerstmis kalkoen en
heeft die gewoonte zich ook over an
dere landen verspreid.
12 cachets 50 ct.
P roef doosje
2 cachels 10 cf.
Bij Apoth.en Drog.
NOVISSIM
