De Middenstand in nood.
BINNENLAND.
BUITENLAND
Zou
v.
DE VESTIGNINGSEISCHEN EN HET GROOTE GEZIN,
men armoe lijden
om een mondje meer?
Ach, waar menschen strijden,
Helpt de HeerI
Dat zijn de woorden van het be
kende liedje van Bené de Clercq,
dat dikwijls zooveel aandoening ver
wekt, maar,dat voor velen,een exuus
lijkt te zijn voor hun schuldige in
activiteit ten opzichte van het groote
gezin de Heer helpt immers tocti 11
Wanneer we ons de vraagstellen
hoe het met het groote gezin
veelal het middenstandsgezin gesteld
is, dan is het antwoord bedroevend.
Voor nog niet zoo'n langen tijd
konden de meeste kinderen van het
gezin een plaats vinden in eigen
zaak thuis ol er was nog wel zoo
veel perspectief, dat zij ter zijner
tijd zelf een zaak konden beginnen.
Door de steeds groeiende macht,
eenerzijds der grootwarenhuizen,
anderzijds der coöperaties is de toe
stand geheel andersgeworden. Neem
als voorbeeld het platteland waar
vroeger goed rendeerende zaken
waren ze zijn thans mede door
bovengenoemde misgroeiingen op
sociaal economisch terrein, van het
plan verdwenen. Zelfs zaken die
voor enkele jaren nog een aardige
omzet hadden, lijden een armzalig
bestaan en sterven een langzame
dood, onder de van leed en ont
zetting vervulde oogen van den
hnisvader die aan zijn kinderen
denkt. Honderden filiaalbedrijven,
die over het platteland zijn neer
gestreken vooral na 1933 hebben dit
proces verhaast. De machtige con
currentie heeft automaten, rijdende
winkels, autodiensten enz. aange
grepen om den bonafide zakenman
een wissen ondergang te bereiden.
En toch is het op cultureel, so
ciaal, religieus en politiek teirein
voor 't algemeen belang noodzake
lijk een krachtig en gezond platte-
land te hebben met een degelijken
en bloedrijken middenstand. Want
hij heeft er met den boerenstand
voor gezorgd dat de kernkrachten
aanwezig waren, waar thans nog op
kan worden geteerd. Onze actie
voor het platteland, voor een ge
zonde sociale actie blijft onafwijs
baar noodzakelijk; dit beaamde
dezer dagen iemand in een groot
dagblad, die in deze kwesties de
harde waarheid poneerde dat men,
om het platteland ook economisch
te verdedigen, belangstelling moet
vragen voor dit probleem, dat het
geheele volk en niet in de geringste
mate den godsdienst raakt.
Het ontgaat waarschijnlijk velen
dat juist op het platteland de kernen
gevonden worden die bereid zullen
zijn om het christendom en haar
moderne wapens, waaronder ook de
pers, de regionale pers hoort, te
verdedigen.
Ookdezefoutzullen wij weer maar op
rekening der menschelijke tekort
komingen schrijven en verder maar
uitzien naar betere dagen.
Hoewel het eenigzins buiten het
bestek valt dezer artikelen, achten
wij het toch nuttig hier op te wijzen,
temeer daar over het algemeen in
Brabant teveel eerbied wordt ge
koesterd voor het geluid uit kelen,
die het Rottei damsche of Haagsche
dialect spreken.terwijltoch de advie
zen van boven den Moerdijkniet altijd
even nuttig kunnen zijn, omdat men
onze psyche en onze locale toestan
den dikwijls niet aanvoelt.
Jammer is in dit verband ook,
dat te veel van onze organisaties
zich steeds boven den Moerdijk ge
nesteld hebben, waar niet altijd het
klimaat bevorderlijk is voor ruime,
blije en toch bezonnen opvatting
van menschen en dingen. Wij willen
hier niet den banvloek van bekrom.
pen provincialisme op ons laden,
maar enkel erop wijzen, dat wij
hier zelf krachten hebben, die ook
benut kunnen worden.
Intusschen is het groote midden-
standsgezin, ook ten plattelandeniet
in een gunstige positie; de angst
voor het bestaan uit zich op ver
schillende wijzen. Zoo is er aller-
wege verzet gerezen tegen dat pracht
stuk van in zichten beleid in den
middenstandsnood inzake de inter
pretatie dervestigingseischen. Nadat
de middenstand langen tijd werd
gehouden in een Sinterklaasavond
stemming, blijkt het cadeautje van
misschien goed bedoeld vernuft voor
velen een koude douche te zijn. In
alle toonaarden hoort en leest men
men erover klagen. Een bakker uit
den Bosch b.v. schrijft in de Bossche
Courant: Ik ben vader van acht
kinderen, waaronder vijf zonen.de
oudste 15 en de jongste 6. Ik ben
overtuigd katholiek en geniet een
goede reputatie bij geestelijke en
wereldlijke overheid. ik heb een
bi ooübctkkeiij waaiin ik uict üarü
werken vuur mijn gezin Uen koal kan
vermenen, üank zij ue nuip van 2
zonen een van 10 en een van 14
jaar dan vervolgt bij om mijn
zoons te laten sluaecien daarvoor
beb ik geen financiën en ik kan ben
niet missen in üe bakkerij voor ue
kostwinning van mijn gezin Wel
kan ik mijn zonen lot goede werk
lieden en uegelijke mannen voor kerk
en maatschappij opvoeüeu en daarna
zal een intellectueel bakker, wiens
brood niet beter zal zijn mijn zonen
uit huns vaders bakkerij verdrijven.
De vestigingswet zal van hen maken
tabi ïeksarneiüeis, indien er in de
labriek plaats voor hen is, anders
sturen zij hen naar de werkver-
scnalling ol steun. Indien ik geen
Godsvertrouwen bad, zoo ware hel
bij deze vestigingswet beter mijn
zonen nooit te nebben gehad, niet
tegenstaande mijn vaderlijke trots.
Lrij zelfstandige kleiue midden
standers, ziehier het lot van Uwe
kinderen en gij gelukkige kinderen
van de grootere en rijkere midden
standers gij zult nog meer geld gaan
verdienen omreden Uw mede
mensen wordt uitgeschakeld en
dan wijst hij nog verder op het feit
dat de kleine middenstander niet
opgewassen is tegen hel kapitaal en
de „groote" middenstand en wijst
den hond van groote gezinnen ook
op de macht van katholieke en
christelijke vakbonden.
Wij kunnen niet in alles met de
zienswijze van den inzender accoord
gaan, het is echter teekenend als
syinptoon van de paniekstemming
die in sommige kringen heerscht en
die verwekt wordt mede door de
hooghartige houding van grootere
en sterkere vakgenooten, die dikwijls
een groote invloed hebben op wet
gevende instanties, terwijl hel niet
uitgesloten blijkt te zijn, dat zij dien
invloed en macht gebruiken, om den
economischen zwakkeren broeder,
die natuurlijk eigen expansie ver
hindert stilletjes te wurgen, door
een handige interpretatie van wetten
en normen. Dit schijnt voor velen
ook het geval te zijn met de vesti
gingseischen. Van de zijde van
professoren wordt er reeds gewaar
schuwd tegen een overdreven intel-
leclualiseenng, die tot uiting zou
gekomen zijn bij de interpretatie
der vestigingseischen. Natuurlijk
moet de middenstander een behocr-
lijke ontwikkeling hebben, maar in
het onderhavige geval lijkt het alsof
er soms te veel waarde wordt ge
hecht aan een verstandelijke ont
wikkelingterwijl de eigenlijke ma-
terieele vakontwikkeling op het
tweede plan wordt geschoven. Nu
is het niet zoo absurd gedacht,
wanneer men in die inteliectueele
eischen juist de mentaliteit ziet uit
gedrukt van de kringen van N. V.
Middenstandersdie bewust van de
materieele onmogelijkheid van vele
kleinere middenstanders vooral om
financieele redenen, om te voldoen
aan die eischen, op zulke wijze
„onbloedig" een einde kunnen
maken aan het bestaan van vele
kleinere broeders. Het valt niet te
verwonderen, dat waar profs voor
gaan met te verklaren, dat deze
interpretatie en uitvoering der vesti
gingseischen verderfelijk is, de klei
nere man volgt met zijn uitleg van
het geval, waarin hij de kleine sen
timenten, die dikwijls bij groote
mannen geen rol spelen met chirur-
gale scherpte blootlegt,
Het blijft nog altijd waar, dat
voor het slagen noodig zijn: men
schenkennis, vakkennis en begrip van
financiën. Natuurlijk is de verin-
tellectualiseering van het leven mede
schuld aan zulke interpretatie en
men houdt bij het al dan niet slagen
in het zakenleven geen rekening
met de beslissenden factor van de
practische intuitie, die nu eenmaal
niet geexamineerd kan worden.
Als men den bakker van het in
gezonden stuk ziet klagen, dan
vraagt men zich terecht af of er
geen groot gevaar bestaat de waar
achtige liefde voor den stiel te zien
verdwijnen en in de plaats daarvan
zullen dan kapitalistisch georiën
teerde methodes komen, zeker niet
ten voordeele der gemeenschap.
Mij dunkt, al hoop ik dat ik mij
vergis, dat bij de beraadslagingen
om te komen tot actie van deze wet
te weinig rekening is gehouden met
denpractischen wensch en den practi-
schen mensch, of heeft men zich te
veel als norm gesteld eigen positie,
eigen genoegdoening?
Intusschen voor den kleinen vak-
middenstander een gevaar meer 11
W. S.
G'berg, Maart '38.
Rijksmiddelenopbrengst
over Februari
De Rijksmiddelen hebben over
Februari opgebracht f33,378,911,
hetgeen bijna f23,000 meer is dan
over Februari 1937, doch 2,39 mill,
minder dan de raming was. Over
de eerste twee maanden van 1938
bedroeg de opbrengst f66,719,424
hetgeen f2,9 mill, meer is dan over
hetzelfde tijdvak van 1937 en f4,8
millioen minder dan de raming.
Prijsverlaging voor de spoor-
abonnementen eerste klas
Naar wij vernemen worden de
prijzen deralgemeene abonnements
kaarten eerste klasse der Ned.
Spoorwegen met ingang van 1 Mei
a.s. verlaagd tot f75,— voor de
eerste maand en f50,voor elke
aansluitende maand (met geldigheid
in D-treinen zonder betaling van
toeslag f5,— meer).
De prijzen der achtdaagsche
abonnementskaarten eerste klasse
zullen worden verlaagd tot f25,_
Deze prijsverlaging is, zooals men
weet, een gevolg van de omstandig
heid, dat het aantal treinen, waarin
in de eerste klasse gereisd kan
worden, ingaande 15 Mei a.s. sterk
beperkt wordt.
Opkomst van Capitulanten
De minister van defensie brengt
ter kennis van de belanghebbenden,
dat voor een aantal dienstplichtige
sergeanten en fouriers van 't wapen
der infanterie van de lichtingen
1934, 1935, 1936 en 1937, (geboren
na 31 December 1913) alsnog de
gelegenheid wordt opengesteld, in
werkelijken dienst te komen op
voorwaarden van het capitulanten-
reglement, teneinde na gebleken
geschiktheid als capitulant te worden
aangenomen.
Tevens heeft de minister bepaald,
dat zoowel voor de thans dienende
als voor de aan te nemen capitu-
lantén het zakgeld met ingang van
26 Maart 1938 wordt verhoogd tot
f5,— per week voor de eerste drie
jaren en daarna tot f7,per week.
Dienstplichtige onderofficieren der
infanterie, die niet genegen zijn
als capitulant te dienen, doch wel
gedurende eenigen tijd vrijwillig in
werkelijken dienst willen komen of
blijven, zulks op de voorwaarden
betreffende belooning enz., welke
gelden voor capitulanten, kunnen
zich eveneens met een daartoe
strekkend verzoek rechtstreeks
wenden tot hun regimentscomman
dant.
Gedadigden voor opkomst in
werkelijken dienst als bovenom
schreven moeten zich ten spoedigste
rechtstreeks wenden tot hun regi
mentscommandant
De legering van onze troepen
Door den plotseling genomen
maatregel om den eersten oefentijd
van de lichting 1938 te verlengen
is het uitgesloten, dat de nieuwe
lichting gelijktijdig met de lichting,
welke thans onder de wapenen is
in de bestaande kazernementen
kan worden ondergebracht.
Maar ook al zou zulks kunnen,
dan zou dit toch niet geschieden,
omdat het legerbestuur thans in
staat is de nu geoefende oude ploeg
van 1938, die einde Maart met
groot verlof zou zijn vertrokken,
zooveel mogelijk te bestemmen
voor hetzelfde doel als waartoe
de geoefende manschappen van de
lichting 1939 in het jaar 1939 zou
den worden bestemd, n.l. ter ver
zekering van de grensbeveiliging.
Daarbij doet zich thans de vraag
voor, hoe de kazerneering van deze
manschappen zal moeten geschie
den. Terwijl er alle tijd is om voor
de lichting 1939 de hiertoe noodige
maatregelen voor te bereiden, is
zulks thans uitgesloten en zullen
thans tijdelijke maatregelen moeten
worden genomen om de man
schappen behoorlijk ter plaatse
onder te brengen.
Voor deze tijdelijke maatregelen
is, naar wij uit goede bron ver
nemen, de medewerking ingeroepen
van de verschillende departementen
van algemeen bestuur, die plaatselijk
wellicht gebouwen hebben, welke
op korten termijn in gereedheid
zouden kunnen worden gebracht.
Voor zoover dit nog niet volledig
kan geschieden, zal tijdelijk met
inkwartiering worden volstaan.
De bedoeling is, dat omstreeks
28 Maart de troepen naar de ver
schillende plaatsen zullen vertrek
ken, omdat met 1 April de nieuwe
ploeg onder de wapenen komt en
de kazernes dan zullen moeten zijn
ontruimd.
Steun aan de kleine tuinders
De ministers van economische
en van sociale zaken hebben voor
de kleine tuinders eenzelfde regeling
getroffen als voor de kleine boeren
In bijzondere gevallen kunnen op
voorstel der plaatselijke commissie,
gelet op een hooger levensstandaard
in sommige centra van den inten-
sieven tuinbouw, de grenzen der
klassen onderling van den B- en
C categorieën van f7,— en van
f9,— verhoogd worden tot een
maximum van respectievelijk f9,25
en fll,25.
De leiding van de steunverleening
aan de kleine tuinders zal worden
gelegd in handen van den inspecteur
van den tuinbouw en het tuinbouw-
onderwijs, die bij dezen arbeid zal
worden bijgestaan door 'n commissie
van advies, waarin de vertegen
woordigers der organisaties zullen
worden opgenomen en waarvan de
directeur-generaal van den land
bouw ambtshalve het voorzitter
schap zal bekleeden.
Hitler's grootsche Intocht
te Berlijn
De ontvangst van den Führer in
de hoofdstad van het thans ver-
groote Duitsche rijk is grootsch en
geestdriftig geweest. Het is de ge
weldigste uitbarsting van geestdrift
geweest die Berlijn nog ooit heeft
beleefd.
Door jarenlange oefening verstaan
de Berlijners voortreffelijk de kunst
om in betrekkelijk korten tijd
enorme menschenmassa's op een
daarvoor aangewezen plaats te
coneentreeren.
Maar ditmaal was de tijd van
voorbereiding kort en er was langs
den weg, welken de Fuhrer zou
nemen, eenvoudig van het vliegveld
naar de kanselarij niet veel plaats.
Het indrukwekkendst was 'twerke-
ijk spontane samenloop van volk,
van menschen, die nog niet geleerd
hebben om in een bepaalde cadans
een vasten uitroep te herhalen,
maar die inderdaad zonder eenige
ook directe pressie of noodzaak
waren samengestroomd, om den
Führer als terugkeerenden triom.
ator te huldigen.
De Rijksdag komt Vrijdag bijeen
Officieel wordt gemeld, dat de
rijksdag tegen Vrijdagavond 8 uur,
bijeengeroepen is.
Men verwacht, dat Hitier deze
bijeenkomst van den rijksdag zal
gebruiken voor het afleggen van
belangrijke verklaringen omtrent
Oostenrijk en Tsjecho Slowakije en
eve tueel ook omtrent Spanje.
Ook neemt men aan, dat hij zich
bij deze gelegenheid tot Italië zal
richten en antwoord zal geven aan
Engeland en Frankrijk.
Mussolini spreekt
In zijn in de Italiaansche Kamer
gehouden redevoering heeft Musso
lini gistermiddag een overzicht ge
geven van het Oostenrijksche drama
waarbij hij een parallel trok tusschen
de eenheid van Duitschland en die
van Italië.
Tijdens zijn uiteenzetting zeide
hij reeds in Juli 1937 tegenover
Schuschnigg te hebben verklaard
dat de as Rome Berlijn basis was
der Italiaansche politiek en dat de
onafhankelijkheid van Oostenrijk
door Italië werd beschouwd als een
zuiver Oostenrijksche kwestie. Hij
voegde hier aan toe dat hij Schusch
nigg had medegedeeld, toen deze
hem in kennis stelde van zijn plan
een plebisciet te houden, dat «deze
helsche machine in zijn eigen
handen tot een ontploffing zou
komen«.
Mussolini sprak voorts in levende
bewoordingen over de vriendschap
tusschen Italië en Duitschland. De
aanwezigheid van dit laatste land
aan den Brenner maakt op Italië
geen indruk, daar, naar hij zei:
»De grenzen praten niet, zij ver
dedigen zich«.
Mandement van Kard. Innitzer.
Oproep tot trouw aan de
nieuwe overheid.
Na een onderhoud met Adolf
Hitler waarin hij den trouw der
kameraden betuigde, heeft kardinaal
Innitzer een mandement uitge
vaardigd, waarin hij het volgende
verklaart
»De katholieken moeten zich het
woord van Christus herinneren, dat
men den keizer moet geven wat des
keizers is en Gode wat Gode is.
Priesters en geloovigen moeten
zonder voorbehoud den Groot -
Duitschen staat steunen en ook^den
Füehrer, wiens strijd tegen het
bolsjewisme en voor de macht en
de eenheid van Duitschland beant
woordt aan de bedoelingen van de
Voorzienigheid.
De priesters moeten zich van
iedere politiek onthouden en zich
alleen met hun religieuse taak
bezighouden.
De kardinaal noodigt verder de
leiders van de christelijke jeugd
organisaties uit hun inlijving in de
staatsjeugdbeweging te vergemak
kelijken. »De kerk zal haar trouw
jegens den staat niet berouwenor,
deze woorden heeft den Fuehrer
tot den kardinaal gericht. Dit is
voor den kardinaal een garantie
dat de kerk haar taak zal kunnen
vervullen«.
De zelfmoord van Fey met vrouw
en zoon en verdere afschuwe
lijke drama's.
Majoor Emil Fey, oud-vice-kanse-
lier van Oostenrijk en een der
stichters en leiders van de Oosten
rijksche Heimwehren, heeft in zijn
woning te Weenen met zijn vrouw
zelfmoord gepleegd.
Daarna heeft ook hun 19.jarige
zoon Herbert een einde aan zijn
leven gemaakt.
Onder de vele berichten over
tragische voorvallen, welke in deze
dagen uit Weenen komen,zal zeker
wel het bericht over den zelfmoord
van majoor Fey ;met echtgenoote
en zoon diepen indruk maken.
Deze vreeselijke gebeurtenis
vreeselijk, omdat drie menschen
een eind aafri hun leven maakten
werpt wel een bijzonder licht
op de groote verwarring en ont
wrichting, welke thans in Oosten
rijk in de kringen der vroegere
regeeringsm edewerkers en -aan
hangers heerscht. De ondergang van
Oostenrijk en daarmede van veler
levenswerk, de angst om wat de
dag van morgen bieden zal, brengt
velen tot de uiterste grens van
zenuwspanning.
De vreugde in Oostenrijk, hoe groot
ook, is zeker niet onverdeeld. 200 000
Joden in Weenen en andere deelen van
Oostenrijk zien hun positie eiken dag
meer bedreigd. Zij kunnen het land
niet verlaten en weten niet wat van hen
moet worden. Er ziin veel Joden gear
resteerd- Het schiint dat de anti-semie
tische maatregelen in Oostenrijk met
grooter haastzullen worden doorgedreven
dan vijf jaar geleden in Duitschland
geschiedde. Er zijn reeds veel zelf
moorden voorgevallen. Een Joodsch
dokter en zijn moeder die te Weenen
zeer bekend waren, hebben zelfmoord
gepleegd, nadat gisteren een afdeeling
S. A- mannen de woning binnendrong
en een Swastikavlag uit het raam hing.
De Joodsche eigenaar van een groote
fabriek in Opper Oostenrijk vroeg zijn
dochter hem dood te schieten. Zij deed
dat en sloeg toen ook de hand aan
zichzelf. Gisteravond was een buiten
lander in een bar toen een jonge Jood
binnenkwam, Heil Hitier schreeuwde,
een lang mes zwaaide en zich daarmede
de keel afsneed.
De Joden worden blootgesteld aan
allerlei plagerij. Ook zijn veel Joodsche
zaken „overgenomen" door nazi-orga
nisaties. Ook niet Joodsche tegenstanders
van het nazi-regime onverschillig of zij
aanhangers van Schuschnigg of socialis
ten waren, worden vervolgd. Zeer velen
van hen, ook hooge ambtenaren, zijn
gearresteerd.
De Parijsche «Excelsior» verneemt
uit Weenen, dat dr. Kuhnwald een
bekend econoom van Joodsche af
komst, die financieel raadsman is
geweest van alle Oostenrijksche
bondskanseliers van mgr. Seipel tot
dr. Schuschnigg, des ochtends dood
in zijn woning is aangetroffen.
De Tiroolsche grootindustrieel
Reitlinger, eigenaar van destaalbe»
drijven te Jenbach, heeft met zijn
dochter eveneens een einde aan zijn
leven gemaakt.
Ook prof. Gustav Bayer van de
Universiteit te Innsbruck is met
zijn dochter in den dood gegaan.
De maatregelen tegen het
Joodsche grootwinkelbedrijf worden
op bevel der partij voortgezet.
Enkele restaurants waren reed door
nationaal-socialisten genaast en nu
is ook een der zeer weinige waren
huizen in Weenen, dat der firma
Hermansky, door de N.S.D.A.P.
overgenomen, waarbij de chef, die
een week geleden door den intus-
schen naar Frankrijk gevluchten
Joodschen eigenaar wegens natio
naal socialistische gezindheid ont
slagen was, tot bedrijfsleider is
benoemd.
Roerigheid in Eupen.
Volgens te Brussel ontvangen be
richten zouden zich Maandagavond
te Eupen politieke incidenten heb
ben voorgedaan. Leden van een
zweefclub hebben in de straten der
stad betoogd ten gunste van den
Anschluss. Even later zou een aan
tal andere jongelui door de stad
zijn getrokken en Duitsche nationaal
socialistische liederen gezongen heb.
ben.
Volgens de aldaar ontvangen be
richten heeft de politie terstond de
betoogers uiteengedreven en vier
vreemdelingen gearresteerd, wier
identiteit nog niet bekend is.
Den geheelen nacht hebben pa
trouilles gendarmes de stad door-^'
kruist.
ABONNEERT U OP DIT BLAD.