De internationale toestand.
GEMENGD NIEUWS.
de invoering van het gezinspersoons-
kaartenstelsel als de volkstellingswerk
zaamheden bieden volgens de bedoel
de gewijzigde methode de gelegenheid
tot tewerkstelling van werklooze
hoofdarbeiders gedurende langeren
tijd.
Thans wordt hiervoor op een sup-
pletoire begrooting van Binnenland-
sche Zaken over 1938 een bedrag van
ƒ381.000 aangevraagd.
VIJF TON VOOR LUCHT
BESCHERMING.
Ten einde spoed te betrachten met
het treffen van de noodige voorzienin
gen voor de luchtbescherming, heeft de
minister van Binnenlandsche Zaken
een suppletoire begrooting over 1938
bij de Tweede Kamer ingediend, waar
bij de aanvankelijk voor dit doel uitge
trokken post van 175.000 wordt ver
hoogd tot 500.000.
ZOMERTIJD EINDIGT
OP 2 OCTOBER.
De minister van Binnenlandsche Za
ken heeft in een circulaire aan de ge
meentebesturen eraan herinnerd, dat
de vervroeging met één uur van den
wettelijken tijd zal eindigen den twee
den October a.s. te drie uur in den
voormiddag.
Blijkens een Koninklijk besluit zal in
België de terugkeer tot den normalen
tijd, in den nacht van Zaterdag 1 op
Zondag 2 October plaats hebben.
ZWARE SLAG VOOR ONZEN
EXPORTHANDEL.
De nieuwe maatregelen door de Bel
gische regeering getroffen ter beper
king van den invoer in België van
Nederland uit, dreigen bepaalde groe
pen van Nederlandsche exporteurs
zwaar te treffen. Gedurende de laatste
dagen reeds is door deze maatregelen
de drukte aan verschillende Belgische
grenskantoren aanzienlijk afgenomen
en zoo mist men b.v. te Stijbeek reeds
eenige dagen vrachtauto's van eenige
Nederlandsche vischexporteurs, die
dagelijks visch naar België vervoerden,
en van bepaalde kaasexporteurs, die
om de twee of drie dagen kaas in Bel
gië invoerden.
Sinds 16 September is namelijk voor
den invoer van kaas, levende, versche
of bevroren visch, versche of gerookte
garnalen, gerookte, gedroogde of ge
zouten haring een consent vereischt af
gegeven door de Belgische-Luxem-
burgsche administratieve commissie.
Deze invoerconsenten worden echter
alleen afgegeven aan Belgische impor
teurs en niet aan Nederlandsche ex
porteurs, zoodat deze laatsten niet
meer op eigen risico in België kunnen
importeeren, zooals tot dusverre wel
het geval was.
De Nederlandsche exporteurs van
een der bovengenoemde artikelen kan
dan ook op dit oogenblik alleen nog
in België importeeren, indien hij van
een Belgischen importeur de voor den
invoer benoodigde consenten heeft toe
gestuurd gekregen. Daar verschillende
Nederlandsche exporteurs regelmatig
direct leverden aan den kleinhandel,
welke geen invoerconsenten kan beko
men, daar deze alleen aan importeurs
worden afgegeven, zien de exporteurs
door de beperkende maatregelen der
Belgische regeering opnieuw een be
langrijk deel van hun debiet verloren
gaan.
RIJKSSTEUN VOOR WONING
VERBETERING.
Ten einde verbetering van bestaan
de woningen mogelijk te maken, is,
naar het oordeel der regeering, eenige
tegemoetkoming van de zijde van het
rijk gewenscht. Het ligt in de bedoe
ling over 1938 ƒ375.000 aan te wen
den tot het verstrekken van bijdragen
in die kosten, waardoor een aantal
verouderde, doch overigens goede,
woningen meer in overeenstemming
kan worden gebracht met eischen,
welke thans aan woningen worden ge
steld. Bij suppletoire begrooting wordt
aan de Tweede Kamer voorgesteld
alsnog 375.000 te voteeren.
MEDEWERKING VAN GEMEEN
TEN AAN UITBREIDING VAN
DE WERKVERSCHAFFING.
De regeeringspersdienst meldt, dat
de minister van Sociale Zaken zich in
een rondschrijven tot de gemeentebe
sturen heeft gewend in verband met de
uitbreiding van de werkverschaffing.
Het is in den afgeloopen tijd geble
ken, dat bij verschillende gemeentebe
sturen tegen medewerking aan deze
uitbreiding bezwaren bestaan, welke
gegrond zijn op overwegingen van fi-
nancieel-technischen aard. De bezwa
ren kwamen van de zijde van gemeen
ten, welke aanspraak kunnen maken
op de maximale gewone bijdrage uit
het Werkloosheidssubsidiefonds en
daarenboven voor het sluitend maken
der begrooting een extra- en eventueel
nog een belastingbijdrage moesten ra
men. De minister heeft thans medege
deeld, dat bij de vaststelling van het
bedrag der benoodigde bijzondere bij
dragen, c.q. van de in de plaats dezer
bijzondere bijdragen tredende rente-
looze voorschotten, alsnog rekening
zal worden gehouden met die als ge
volg van de uitbreiding der werkver
schaffing verhoogde of vóór 15 No
vember 1938 als nog te verhoogen ra
ming der kosten voor werkloozenzorg.
De omstandigheid, dat voor 1938 nog
geen extra- of belastingbijdragen zijn
vastgesteld in verband met het
voornemen van de regeering, om ook
dit jaar weder ten deele in deze be
hoefte te voorzien door het beschik
baar stellen van rentelooze voorschot
ten opent daartoe de gelegenheid.
Gelijk bekend, streeft de regeering
naar een uitbreiding der werkver
schaffing met 50 pet. In zeer vele ge
meenten ontbreekt echter de mogelijk
heid om, althans in 1938, de werkver
schaffing met dit percentage uit te
breiden. Zal het door de regeering ge
stelde doel worden bereikt, dan zullen
dus andere geme.enten, welke wel over
de noodige mogelijkheden beschiken,
tot een uitbreiding van meer dan 50
pet. moeten overgaan.
De minister doet een krachtig be
roep op de gemeentebesturen, de
uiterste krachten in te spannen, om te
komen tot objecten voor werkver
schaffing.
STRATEGISCHE VEILIGHEID
GAAT VOOR.
De Regeeringspersdienst meldt: In
verband met de reeds getroffen maat
regelen in het grensgebied zullen de
voorgenomen oefeningen in legerver-
band worden vervangen door oefenin
gen in kleiner verband.
De zaak is, dat bij de groote leger-
oefening en de oefening der Lichte
Brigade-troepen betrokken waren,
welke behooren tot dat deel onzer
weermacht, dat onze strategische vei
ligheid moet dekken. Deze troepen
zijn nu aan de legeroefeningen onttrok
ken en zullen oefenen in het terrein,
waarin ze in ernstig geval hun taak
hebben te vervullen.
Ten einde dit te kunnen uitvoeren,
is de troepenmacht, welke voor de le-
geroefening bestemd was, uit elkaar
gehaald. De overgebleven eenheden,
welke niet bij de dekking van onze
strategische veiligheid betrokken zijn,
zullen alleen oefenen op een deel van
't voor de legeroefening bestemde ter
rein. En dit worden, gelijk vanzelf
spreekt, oefeningen in kleiner ver
band.
KRUISERBOUW VERSNELD.
De Nederlandsche regeering heeft
in verband met den internationalen
toestand, naar verluidt, besloten tot
vervroegden bouw* van den vijfden
kruiser, welke bestemd is te zijner tijd
Hr. Ms. „Java" in Indië te vervangen.
Deze kruiser zal gelijk zijn aan den
vierden kruiser, waarvoor op de be
grooting 1938 een eersten termijn van
5.000.000 is toegestaan en waarvoor
op de begrooting 1938 de tweede ter
mijn zal worden aangevraagd.
Wij vernemen voorts, dat op de be
grooting 1939 onder meer gelden wor
den aangevraagd voor een extra groep
torpedo-vliegtuigen, als mede voor
torpedo-motorboot.
Aangezien, ook de aanschaffing van
modern materieel voor de landmacht
in versneld tempo wordt voortgezet,
schijnt eenige belastingverhooging niet
te kunnen uitblijven. Dit te minder
waar ook op ander gebied bijzondere
eischen aan de schatkist zullen worden
gesteld, zooals ten aanzien van de
werkloosheidsbestrijding, steunverlee-
ning, uitgebreide tewerkstelling van
jeugdigen werkToozen in werkkampen
en verruiming bij het Lager Onder
wijs, door soepele toepassing van de
regeling in zake de vergoeding van
extra leerkrachten ter voorkoming van
abnormaal groote klassen.
DE DIOC. KATHOLIEKENDAG.
Zondag werd in Nijmegen onder
overweldige belangstelling de 15de
diocesane katholiekendag gehouden.
De dag werd ingezet met een pontifi
cale H. Mis, opgedragen door Mgr. A.
F. Diepen.
Na dezen plechtigen openlucht-
dienst werden in zes zalen der stad de
verschillende afdeelingsvergaderingen
gehouden voor de vrouwelijke rijpere
jeugd, voor de mannelijke rijpere
jeugd, voor de vrouwen, voor de
werkgevers en de vrije beroepen, voor
den middenstand, voor de werknemers
en voor de landbouwers.
De drukst bezochte bijeenkomst, die
dan ook in de open lucht gehouden
werd, was die van de arbeiders, voor
wie Henri Hermans sprak over den
plicht der werkloosheid met alle mo-
reele en maatschappelijke middelen te
bestrijden. De heer A. van Rijen uit
Tilburg, die den spreker had ingeleid,
deelde aan het slot mede, dat Pater
provinciaal van de Capucijnen zes
priesters had beschikbaar gesteld, die
zich bijzonder zouden belasten met het
zieleheil en de zorg voor de sociale be
langen van de katholieke werkloozen.
Tegen het middaguur waren de sectie
vergaderingen geëindigd.
Goed twee uur stelde zich op het
Mariënburgplein een grootsche stoet
Overal
Maggi's Bouillonblokjes
MAGGI5 BOUILLON
op van alle deelnemende organisaties
van den Katholiekendag, welke zou
den deelnemen aan het défilé voor
Mgr., die met verscheidene geestelijke
en burgerlijke autoriteiten had plaats
genomen voor de Aula van het Uni
versiteitsgebouw aan den Byleveldsin-
gel. Het was een imponeerend hulde
betoon. Onder de hooge gasten waren
Mgr. Buckx, apostolisch Delegaat van
Finland, de commissaris der Koningin
van Noord-Brabant Jhr. Mr. Dr. A.
van Rijckevorsel, Mr. L. N. Dekkers,
oud-minister en voorzitter der katho
lieke Kamerfractie, leden der Kamers,
leden van Ged. Staten in Gelderland
en Noord-Brabant, de Dekens van Nij- j
megen, Den Bosch, Helmond enz.
Na het défilé verzamelden zich de
ongeveer 15.000 deelnemers op en om
het terrein van den Wedren, waar de
slotvergadering werd gehouden. Prof.
Dr. G. Brom van de Nijmeegsche Uni-
veersiteit sprak een kort inleidend
woord.
Nadat het Wilhelmus was gezongen
hield de ZeerEerw. heer Henri de
Greeve een pakkende rede over de
leuze van dezen Katholiekendag.
Na deze luid toegejuichte rede werd
een plechtig Lof gecelebreerd, waarna
Mgr. A. F. Diepen de slotrede uit
sprak.
Sedert ons laatste nummer heeft een
belangrijke conferentie plaats gehad in
Londen tusschen de regeeringen van
Engeland en Frankrijk, over hetgeen
Chamberlain met Hitier heeft bespro
ken.
Over deze besprekingen is niet veel
officieels gepubliceerd, alleen dat men
het eens geworden .was en sindsdien is
men wel zooveel te weten gekomen, dat
Engeland en Frankrijk zijn overeenge
komen om aan de Praagsche regeering
aan te bevelen het Sudeten-Duitsche ge
bied aan Duitschland af te staan, dus
zelfs geen volksstemming waar te
genover de nieuwe grenzen van Tsje-
cho-Slowakije door de omringende lan
den en Engeland, Frankrije en Italië
zouden worden gegarandeerd.
't Is wel een heel zware pil, die de
Praagsche regeering te slikken krijgt,
maar ook is 't die niet minder voor 't
Engelsche en Fransche volk, welk laat
ste zich met Tsjecho-Slowakije had ver
bonden tot steun in tijden van nood, als
een aanval op z'n grondgebied zou wor
den gedaan en nu adviseert om goeds
moeds het beste deel der republiek af
te staan.
Men heeft werkelijk Veel over voor
den vrede, maar Hitier zal terecht tri
omfen vieren.
Wat zal Tsjecho;Slowakije doen?
Benesj, de president en Hodzja na
hem, hebben Zondag nog uitdrukkelijk
verklaard, dat van volksstemming, laat
staan gebiedsafstarid, geen sprake kan
en zal zijn, maar als Frankrijk en En
geland niet achter hem staan, wat zal
hij dan beginnen, temeer waar Musso
lini in 'n rede te Triest verklaard heeft
dat deze en andere kwesties door zelf
beschikkingsrecht uit de wereld gehol
pen moeten worden. Lukt dit niet en
komt er een opmarsch, dan heeft hij z'n
stelling al ingenomen.
Het laatste bericht dat is binnenge
komen, luidt dan ook dat de Praagsche
regeering besloten heeft de aanbevelin
gen van Frankrijk en Engeland in prin
cipe te aanvaarden en nadere bijzon
derheden te vragen voor een definitief
antwoord.
Zoo zal dus Praag wel toestemmen
in afstand van 't Sudetenland, het rijk
ste deel van zijn gebied en wordt het
Duitsche rijk numeriek en economisch
weer krachtiger, om nog niet te spre
ken van de geweldige moreele en po
litieke overwinning van Hitier.
Maar men is er nog niet, ook de Hon
garen en Polen in Tsjecho-Slowakije
steken hun kop op en wenschen, daar
in gesteund door hun regeernigen, even
eens zelfbeschikking om bij hun land,
waarvan zij zijn afgescheurd, terug te
keeren, hierin met kracht gesteund door
Mussolini, die zelfbeschikkingsrecht
eischt voor allen, dus ook voor Honga
ren, Polen, Roethenen enz. enz.
Ook Duitschland wenscht zulks.
Alzoo een begin van ontbinding der
Tsjecho-Slowaaksche republiek
Intusschen verluidt, dat Chamberlain
Woensdag naar Godesberg vertrekt.
De schrijver van „De Toestand" in
de N.R.Crt. geeft de volgende be
schouwing:
Hitier heeft een zeer groot diploma
tiek succes behaald. Hij heeft het di
plomatieke spel tegenover Chamber
lain en Daladier gewonnen op vrijwel
alle punten. Hadden de laatsten tot
dusverre gesproken van een oplossing
binnen het kader van de Tsjecho
Slowaaksche integriteit, zij hebben dit
standpunt moeten loslaten ten gunste
van dat van Hitier. Een strook grond
gebied, welke behoord heeft tot het
vroegere Oostenrijk-Hongarije, maar
op een te verwaarloozen gedeelte na
nimmer aan het oude Duitsche rijk,
zal aan Duitschland worden toegewe
zen.
Te zelfder tijd, dat wij constateeren,
dat Chamberlain aan de verlangens
van Hitier heeft moeten toege
ven, moet toch ook de moed
worden gewaardeerd, waarmede hij
dit ten gunste van den vrede in
Europa heeft willen doen. De beslis
sing, welke hij genomen heeft, moet
voor hem ook een zelfoverwinning zijn
geweest. Intensief hebben de Engel-
schen de laatste dagen van de vorige
week naar een oplossing gezocht,
welke met het behoud van den vrede
ook nog zoo gunstig mogelijk voor
Tsjechoslowakije zou zijn en door Hit-
Ier geaccepteerd zou kunnen worden.
In de beslissende bespreking zouden de
Engelschen onder Franschen druk ten
slotte besloten hebben een garantie
voor het hervormde Tsjecho-slowakije
op zich te nemen, iets waar zij zich tot
dusverre steeds tegen hadden verzet.
De beslissing, welke genomen moest
worden, hing in de laatste uren voor
de komst der Franschen tusschen
volksstemming en grensherziening zon
der meer. Beide methoden hadden hun
voor- en nadeelen. Londen heeft ten
slotte de herziening van de grens ge
kozen, omdat deze oplossing het meest
overeenstemt met de belangen van den
Tsjecho-Slowaakschen staat. Daarom
kan men ook zeggen, dat deze oplos
sing ten gunste van Duitschland drie
slachtoffers heeft gemaakt. Want ter
wijl voor Praag een zeker gebied ver
loren zou gaan, zien de Polen en Hon
garen lang gekoesterde illusies in rook
vervliegen. Had men den Duitschers
een plebisciet gewilligd, dan zou dit
op moreele gronden aan de Polen en
Hongaren moeilijk geweigerd kunnen
worden. Deze oplossing zou dan ver
moedelijk den Tsjechoslowaken op een
veel grooter gebiedsafstand aan alle
zijden zijn komen te staan. Daarom is
ten slotte de oplossing der grensherzie
ning gekozen. De Tsjechoslowaaksche
staat zal met die minderheden verder
intact blijven. Niet alleen is dit een
bittere desillusie voor Warschau en
Boedapest, maar deze hoofdsteden zul
len, o ironie, nog uitgenoodigd worden
de integriteit van het nieuwe Tsjecho
slowakije te garandeeren. De vrees,
welke de laatste dagen in deze kringen
reeds merkbaar was, is bewaarheid ge
worden. Frankrijk en Engeland zijn al
leen geweken voor de Duitsche macht.
Zij heben een practische oplossing ge
zocht en gevonden, en waar na drie
volksstemmingen de bereidheid van
Tsjechoslowakije om het resultaat te
aanvaarden, vermoedelijk nog minder
zou worden dan zij reeds is, zijn de
andere minderheden aan deze belan
gen opgeofferd. Om formeele aanspra
ken te voorkomen, moest de idee van
een volksstemming, waarvan het re
sultaat trouwens tevoren zou vast
staan, losgelaten ten gunste van direc
te maatregelen. Bij de overbrenging
van dit voorstel aan Hitier zal Cham
berlain tevens zijn wenschen tot uiting
brengen met betrekking tot garanties
voor de Tsjechische, Joodsche en niet-
nationaal-socialistische bevolking in
het aan Duitschland toe te wijzen ge
bied, alsmede over de wijze waarop de
overdracht zal worden geregeld.
WAAROM ADVERTEEREN DE MIDDENSTANDS - WINKELIERS
NIET DRUKKER, ALS ANDEREN 'T WEL DOEN. ZOO WORDEN
ZIJ VERGETEN; HOUDT UW KLANTEN EN DIE 'T WORDEN
KUNNEN OP DE HOOGTE!
Dooaelijke val van een steiger.
De 49-jarige arbeider W. den
Toom uit Leerdam viel bij tiet
verrichten van werkzaamheden op
een loods van de lirma De Vries
Robbé van een steiger, vermoede
lijk doordat een haak losschoot.
Het slachtoffer was op slag dood.
Het lijk werd naar Leerdam ver
voerd. De man was gehuwd en
vader van twee kinderen.
Ernstige aanrijding bij Amersfport
Maandagmorgen omstreeks 12 uur
heeft op den Utrechtschenweg bij
Amersfoort een ernstig verkeers
ongeluk plaats gehad. Twee leer
lingen van de ULO school fietsten
naar huis den berg af. Ter hoogte
van de J. Tolliusstraat reden zij
zoo dicht bij elkaar, dat hun sturen
verward raakten. Beiden kwamen
te vallen, waarbij één van hen, de
U-jarige H. v. O. vijf meter werd
meegesleurd door een achter hen
rijdenden zandauto. Vervolgens
kreeg hij het achterwiel dwars over
het lichaam.
Op medisch advies is de knaap
naar het St. Elizabethsziekenhuis
overgebracht, waar hij kort na aan
komst is overleden.
De andere jongen werd van schrik
bewusteloos doch hij kreeg geen
letsel.
Doodelijk mijnongeluk.
Zaterdagmiddag is in de Doma-
niale mijn te Kerkrade de 43-jarige
opzichter J. Velraeds doodelijk ver
ongelukt. Zijn hoofd werd door de
liftkooi verpletterd. Het slachtoffer
was gehuwd en vader van een 16-
jarig meisje.
Baldadige aan dendood ontsnapt
Maandagmorgen ongeveer acht
uur is op üen onbewaakten overweg
achter de R.K. kerk te Urthen een
jong meisje uit Empel tegen den
elbctrischen trein aangereden. Het
was de 15-jarige Petronella Atém
Rooy, dienstbode in Den Bosch, die
met eenige vriendinnetjes na^r'de
stad ging. Toen zij den trein zagen
naderen bleven alle meisjes wachten,
doch Petronella meende klaarblij
kelijk nog te kunnen passeeren en
reed met groote snelheid den over
weg op. Een seconde voor zij daar
aankwam passeerde met een vaart
van ca. 12Ü K.M. de electri^che ^ein
uit Utrecht. De sirene gilde en
dreunend kwam de trein even voor
bij den overweg tot staan. De
machinist had op bet laatste moment
het meisje achter het huis van den
vroegeren wachtpost te voorschijn
zien komen en uit alle macht ge
remd. Het bleek dat Petronella van
Rooy door den trein niet was ge
grepen, doch opzij geworpen, waarbij
zij met een doodelijken schrik vrij
kwam. Zij werd in de wachterwo
ning binnengedragen en kon later
huiswaarts keeren. De spoorweg
dienst heeft van het geval proces
verbaal doen opmaken.
Metpetroleum geladenvrachtauto
door een trein gegrepen.
Op den onbewaakten overweg te
Berkum bij Zwolle, gelegen in den
provinalen weg Zwolle—Ommen,
waar reeds zoo vele automobilisten
doodelijk zijn verongelukt, is gister,
morgen wederom een doodelijk
ongeluk gebeurd.
Even voor acht uur is daar een
groote, met petroleum geladen
vrachtauto van de American Petro
leum Go., gegrepen door den snel
trein Leeuwarden—Zwolle, die om
8,14 uur te Zwolle moet aankomen.
De auto werd in de linkerflank ge
grepen, geraakte in brand en werd
schier 100 meter meegesleurd. De
inzittende chauffeur is in de cabine
verbrand.
Over de toedracht van ditoDgeluk
vertelden ooggetuigen dat de
auto zeer langzaam den overweg
naderde. In den aankomenden trein
scheen de chauffeur geen erg te
hebben. Zijn aandacht werd geheel
in beslag genomen door een pelro-
leumbus, die aan de overzijde van
den overweg binnen het hek stond
en die hij moest vullen. Argeloos
reed de man de lijn op en onmid.
dellijk daarna werd hij met zijn
wagen door den op topsnelheid
rijdenden trein gegrepenEen gewel
dige knal volgde en daarop spoot
een vuurstraal, afkomstig van de
ontplofte petroleum, voor de loco
motief omhoog.
Over een afstand van 100 meter
lagen brokstukken van den wagen
verspreid. Eerst na dien afsftfnd
afgelegd te hebben kon de machinist
den trein tot stilstand brengen. De
auto was geheel op de machine
geschoven, de trein moest achteruit
gebracht worden, voordat men den
verongelukten wagen kon losmaken.
Het lijk van den chauffeur kon nog
niet geïdentificeerd worden.
Overal wonen ervaren huisvrouwen, die weten,
dat Maggi's Bouillon in kwaliteit aan de spits
staat. Maggi's Bouillon heeft zo'n zuivere,
natuurlijke, krachtige smaak en evenaart het
allerbeste zelfgetrokken vleesnat.
Maggi's Bouillon is in alle opzichten ,,af"
de bouillon met een reputatie!
'MMfth'ttuhitfii imiwr.- «.i j «a.!- 1 Lj£t