Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Vijf en twintig jaar geleden.
Halifax zet Engelands politiek uiteen.
„NOORD-
BRABAND
1843
Buitenlandsch Nieuws.
Dalende werkloosheid.
Dit nummer bestaat uit Twee Bladen.
EERSTE BLAD
Croquetten
en Bitterbollen
Automatiek PULLES-HEESBEEN.
NUMMER 61.
ZATERDAG 5 AUGUSTUS 1939.
62c JAARGANG.
t
r
- -
Dit blad verschijnt
WOENSDAG en ZATERDAG.
Brieven, Ingezonden stukken, gelden,
:nz. franco te zenden aan den Uitgever.
Abonnementsprijsper 3 maanden
f 1.25. Franco per post door 't geheele
rijk 1.40.
UITGAVE t
WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON TIELEN.
Telefoon No. 38. Telegr.-adrea: ECHO.
GIRO-No. 50798.
Advertentiën moeten Woensdag en
Vrijdag des morgens om uiterlijk 9 uur
in ons bezit zijn.
Prijs der Advertentiën:
20 cent per regel; minimum 1.50.
Reclames 40 cent per regel.
Bij contract flink rabat.
Toen de oorlogsfurie losbrak.
En nóg heeft de menschheid niets
geleerd.
De ,,groote wereldoorlog is geschie
denis geworden. Wij, de ouderen", de
vijftigers en wie daar bóven tellen,
we zouden aan het jongere geslacht van
de verschrikkingen van 25 jaar gele
den kunnen vertellen, zooals ónze ou
ders en grootouders ons hebben ver
teld van den FranschDuitschen oor
log van '70. Toen wij op winteravon
den geboeid naar die verhalen hoorden,
lag de oorlog van '70 óók nog maar een
kwart eeuw of daaromtrent in het ver
leden. Maar wat waren de vertelsels
van toen een romantiek voor ons! Er
was nog geen radio in die dagen en
geen bioscoop. We poften toen nog
kastanjes of appelen in de aschlade van
de kachel en keken plaatjes in de Ka
tholieke Illustratie"; we zagen met eer
bied op naar het vergeelde portret aan
den wand van vader of van opa in zijn
schutterspak, of van hen die bij de zou-
aven gediend hadden.
De oorlog vonden we wel een
angstwekkend, maar toch ook een
gróótsch gebeuren; oorlog" was voor
ons een samenstel van verhalen over
heldenmoed. Hoe heette hij ook weer,
die ,,held van Lutjebroek?" Die had
een rol gespeeld als pauselijk zouaaf in
den oorlog om den kerkelijken staat.
Eveneens in de 70-er jaren. Zijn lijk
vonden ze boven op een hoogte, maar
om hem heen lagen de doode lichamen
van twaalf roodhemden, Garibaldisten.
Toen onze ,,held van Lutjebroek" zijn
geweer had leeggeschoten, had hij het
wapen aan het ondereinde vastgegre
pen en twaalf maal had-ie de kolf op
het hoofd van een roodhemd laten neer
dalen. Ze lagen in een kring om hem
heen, een aureool van dapperheid
vormende om het hoofd van den ge
vallen Lutjebroeker.
Wij, die van den oorlog 19141918
zouden kunnen vertellen, als 't hui
dige geslacht er naar wilde luisteren,
zooals wij vroeger geluisterd hebben
we zouden veel gruwzamer dingen moe
ten zeggen. Dingen, waarin van per
soonlijken moed geen sprake meer zou
zijn. We zouden moeten zeggen: en
toen, in de eerste dagen van Aug. 1914,
woedde 't oorlogsgevaar vlak langs
onze grenzen. De Duitschers motiveer
den hun inval in België met ..Kriegsnot-
wendigkeitZe verbrandden het stad
je Visé, zetten in het bij Luik gelegen
plaatsje Andenne 400 inwoners tegen
den muur en schoten ze overhoop; ze
verwoestten de stad Leuven en haar be
roemde universiteit; ook Dinant werd
verwoest en daar werden 676 mannen,
vrouwen en kinderen, ook zuigelingen,
door vuurpeletons neergelegd; België
telt 32.000 burger-martelaren van den
oorlog.
We zouden aldus waarheid spreken.
Maar het huidige geslacht houdt niet
van oorlogsverhalen, ze zijn te
gruwzaam. We hebben radio en bios
coop; we hebben sport, dans en spel en
we „doen aan politiek" op een wijze,
welke regelrecht naar nieuwe afgron
den voert. We houden de oogen ge
sloten voor realiteiten. We zeggen, dat
men anderen op hun manier het leven
moet laten leven en inrichten. Dat an
deren voor zich moeten uitmaken, wel
ke „ruimte" ze behoeven en tot welke
notwendigkeit te meenen te moe
ten concludeeren.
We prakkezeeren niet over de mil-
lioenen, die vijf en twintig jaar geleden
voor de vrijheid van Europa zijn geval
len. We misprijzen de gestrengheid van
Versailles, waaruit we alle narigheid
van thans verklaren, maar vergeten,
wat ons lot zou zijn geweest, als de af
loop van den wereldoorlog de omge
keerde ware geweest. Het huidige ge
slacht weet niet, hoe Nederland in de
oorlogsjaren op Duitsche kaarten reeds
tot een Duitschen bondsstaat was ge-
teekend, vereenigd met het Vlaande
ren, dat van 1914.1918 reeds werd
bestuurd door 'n Raad, gehuld in Duit
sche parade-jassen. We zijn ons niet
of nauwelijks bewust, dat in Verdun,
in het Somme-gebied erf in de loopgra
ven langs den Ijzer de voortduur van
ónze onafhankelijkheid is bevochten en
dat deze in Versailles werd beteekend.
Versailles was èrg voor de overwon
nenen en misschien te erg voor een
toekomstige vrede, maar anderzijds is
het misschien nog erger gebleken, dat
de bepalingen van Versailles niet in
haar volle kracht zijn doorgevoerd.
Laat het huidige jonge geslacht be
langstelling toonen voor de oorlogs
waarheid van '14 '18! Laat het zich
rekenschap geven van het naamlooze
leed, dat een overweldiger een klein
land uit „kriegsnotwendigkeit" kan op
leggen en laten we besluiten tot het
eenige, wat we heden nog tot afweer
daartegen kunnen doen: het betoonen
van een grimmige vastberadenheid;
't zoeken van kracht door eenheid en
offerbereidheid; het vormen van een
phalanx tegen agressie: een muur van
gewapende mannen rond de bescheiden
levensruimte van het Nederlandsche
volk.
De nieuwe regeering krijgt zeer
waarschijnlijk het voordeel van een op
gaande conjunctuur. De landbouwposi-
tie is helaas nog maar weinig veran
derd. Er is wat meer uitvoer en voor
sommige producten zijn de prijzen wat
opgeloopen, maar op de arbeidsmarkt
is van deze kleine verbetering in de
landbouwpositie nog niet veel te mer
ken. Wel is de situatie in den tuinbouw
den laatsten tijd aanmerkelijk verbe
terd. Er is hier een belangrijke her
nieuwde stijging van den uitvoer.
De stijging van den uitvoer in het al
gemeen als belangrijk moment in de
verbetering van het economische leven
van Nederland is vooral daarom van
beteekenis, omdat deze toeneming niet
op toevalllige omstandigheden berust.
De groote bedrijvigheid in verschil
lende landen, vooral verband houdend
met de steeds toenemende bewape
ningsactiviteit, heeft ook een stijgende
vraag naar producten tengevolge.
Hoewel het aantal werkloozen (zon
der de tewerkgestelden) sedert Juni '36
met 140.000 is verminderd, blijkt uit
het aantal van rond 200.000 dat in Ju
ni 1939 geregistreerd is (d.i. weer zon
der de tewerkgestelden), dat de werk
loosheid nog geenszins overwonnen is.
Met de circa 59.000 tewerkgestelden
(in Juni 1936 bedroeg het aantal co.
40.000), waren er dus in Juni 1936 nog
rond 260.000 werkloozen.
De omstandigheid dat naast een
groot werkloozenieger een tekort aan
bepaalde werkkrachten optreedt, brengt
het vraagstuk der herscholing als drin
gend op den voorgrond.
't Is niet juist om te beweren, dat er
op het oogenblik waar dan ook in
ons land een tekort aan arbeids
krachten zou zijn. Hoogstens kan er
hier of daar een moeilijkheid bestaan
om een geschikte kracht te vinden voor
een zeer bepaalde technische functie.
Feit is echter, dat de werkloosheid
zienderoogen afneemt. Waar dat pre
cies aan ligt, is moeilijk te bepalen. De
crisis overviel ons onvoorzien, mis
schien verdwijnt ze op dezelfde wijze.
De oorlogsvoorbereiding schijnt wel
van invloed te zijn; er wordt thans
reeds veel met speculatieve oogmerken
geproduceerd.
Nu er méér werkgelegenheid komt,
is het aanwijsbaar, dat de geschoolde
arbeiders, dus de menschen, die een vak
kennen, het eerst in het productieproces
worden opgenomen. En het ziet er naar
uit, dat ongeschoolden voorgoed op
steun en werkverschaffing blijven aan
gewezen.
Voor de eigenlijke productie kan men
slechts vakmenschen gebruiken.
Daarom zouden we willen raden aan
alle ouders, wier kinderen van school
zijn gekomen: al kunt ge het goed ge
bruiken, brengt liever nog wat offers
en stuurt de jongens naar een vak
school of naar een betrekking, waar ze
van onderen af op, een vak kunnen lee-
ren.
Dat is de beste verzekering tegen
den geesel der werkloosheid.
Beschouwingen over Japan en Rusland 1
en Polen.
In zijn antwoord op een aantal cri
tici heeft Lord Halifax Donderdag in
het Hoogerhuis een uiteenzetting gege
ven van de Britsche politiek.
Het verre Oosten.
Over den toestand in China zeide hij:
De algemeene overwegingen, die men
in gedachten moet houden, zijn, dat de
Japansche regeering nimmer van de
Britsche geëischt heeft, dat zij haar po
litiek zou wijzigen en dat de Engelsche
regeering dat ook niet zou kunnen als
het van haar verlangd werd. Het eeni
ge wat wij met deze formule gedaan
hebben, is te trachten de feiten vast te
stellen, zooals zij ons in waarheid sche
nen, en te trachten op practische wijze
den achtergrond vast te stellen, waar
tegen de toestand te Tientsin ontstaan
is. Het is al moeilijk genoeg om een
LEVENSVERZEKERING
19
WAALWIJK
deel van bezet China als een zeer ern
stig feit te beschouwen.
De toestand in Europa.
Halifax kwam vervolgens tot den
toestand in Europa en meer speciaal
tot de onderhandelingen met de Sow-
jetunie. De Britsche regeering heeft de
leiding genomen bij de poging om een
gemeenschappelijk verzet tegen ag-
gressie te organiseeren en het feit, dat
haar in het bijzonder alle moeilijkheden
en vertragingen verweten worden,
toont, dat haar leidende rol in deze al
gemeen erkend wordt.
Als de wereld rechtvaardig was, zou
de regeering het leeuwendeel krijgen
van den lof voor wat reeds bereikt is,
maar daar zij dat niet altijd ten volle
is, beklaagt de regeering zich niet, dat
zij het grootste deel te dragen krijgt
van den blaam voor wezenlijke of ver
meende tekortkomingen.
KOMT E\/EN SMULLEN.
uitsluitend van Ie kwaliteit
kalfsvleesch.
Het is geen geheim, dat de voorstel
len van Engeland en Frankrijk de Sow-
jet-regeering niet voldoende duidelijk
leken, terwijl de formule, welke de Sow-
jet-regeering voorstond, te ver scheen
te gaan in de andere richting. Het uit
stel is echter niet alleen een gevolg van
de ingewikkeldheid van het vraagstuk,
dat de rechten en belangen raakt van
een groot aantal staten. Het is volko
men waar, dat een voorloopige rege
ling, zooals die met Polen en Turkije
betrekkelijk vlug kan worden voltooid.
Doch in deze beide gevallen is de for-
meele overeenkomst nog altijd in be
spreking.
Op de vraag, of de overeenkomst
met Polen een definitie van agressie in
houdt, zei Halifax, dat een definitieve
overeenkomst met Polen nog altijd niet
gesloten is en dat de overeenkomst,
waaraan men bezig is, geen zinspelin
gen bevat op indirecte aggressie en
zulks om goede redenen. Onze waar
borg aan Polen berustte op een volko
men eenvoudige, welomschreven en be
trekkelijk verschillende basis. Zij wordt
van kracht, ingeval de Poolsche onaf
hankelijkheid duidelijk zou worden be
dreigd en de Poolsche regeering het
noodig zou achten, verzet te bieden.
overeenkomst nopens de vraagstukken
van Tientsin tot stand te brengen zon
der een verkeerde uitlegging van de
formule te geven en wij moeten zorgen
niet onnoodig de taak van onzen am
bassadeur te Tokio te verzworen, die
in moeilijke omstandigheden met vast
beradenheid en begrip van zaken op
treedt bij zijn pogingen een oplossing
te bereiken.
Daarom, terwijl niets wat wij ge
daan hebben en, naar ik hoop ook niets,
dat wij doen zullen bij eenige redelijke
overweging kan worden opgevat als
vergoeilijking van een handelwijze,
welke het karakter van agressie draagt,
en hoewel onze politiek stellig er op
gericht is den vrede en de internatio
nale orde te bevorderen, lijkt het mij
niettemin toe, dat het doel waartoe wij
onze pogingen moeten richten is:
le bij te dragen tot het zoeken van
een regeling, welke billijk is tegenover
alle betrokken belangen;
2e van het beperkter standpunt van
de belangen van Engeland uit te stre
ven naar een zoodanige oplossing van
de huidige moeilijkheden, welke onze
betrekkingen met China niet schaadt.
De regeering is verplicht de blokka
de van Tientsin en de vermeerderde ac
tie tegen de Britsche belangen in dit
HERDENKING VAN DE
OORLOGSVERKLARING.
De gedachten van allen in Europa
zijn deze week teruggegaan tot de
Augustusdagen van 1914, toen 't ont
zettende vierjaarsche oorlogswee zich
over ons werelddeel verbreidde. In
Duitschland hebben ze een feest ge
maakt van deze herdenking! De her
denking, welke een gebeuren betreft,
dat aan millioenen Duitschers het
leven kostte en het volk vier jaar in
zwarte armoe en ellende heeft gehou
den, met de nederlaag ten besluite.
Geldt het „feest" misschien echter
méér de komende revanche?
Van alle openbare gebouwen en
huizen in het Derde Rijk wapperden
Woensdag de vlaggen. In tal van ste
den werden indrukwekkende parades
en troependefilé's gehouden. Des
avonds gaven militaire kapellen con
certen.
Toen Wilhelm II den 2e Augustus
1914 de mobilisatie beval voor den
strijd tegen Rusland, had het rijk een
staand leger van nog minder dan 700
duizend man. Hitler's derde rijk heeft
op het oogenblik een leger ter sterkte
van 1 millioen, dat met de opgeroe
pen reservisten de 1.800.000 nadert.
Aan het einde van Augustus zal de
totale sterkte van het leger zelfs on
geveer twee millioen man bedragen.
In Engeland werd de 25e verjaar
dag van 't uitbreken van den wereld
brand niet met vlaggen en parades
en militaire concerten gevierd, doch
het land is een en al vervuld van ge
weldige manoeuvres-toebereidselen en
Britsche paraatheid.
De troepenbewegingen, de ballon
versperring, tallooze aanplakbiljetten
op de militaire oefeningen betrekking
hebbende en de Engelsche paraatheid
illustreerende, geven een beter beeld
van Engeland's' macht in de zomer-
crisis van 19.39 dan alle budgets en
bewapeningsstatistieken van de over
heid.
In Frankrijk ging de dag stil voor-
bij, het was de stilte der herboren
Fransche vastberadenheid.
DE NEW-YORKSCHE
WERELD-TENTOONSTELLING
EEN GROOTE DESILLUSIE.
De correspondent van het A.N.P.
te New-York meldt: Ook het verkrijg
baar stellen van „koopjes-kaarten"
voor de wereld-tentoonstelling te New
York en de verlaging van den toe
gangsprijs na 9 uur, zijn niet in staat
geweest, tot nu toe, het tentoonstel-
lingsbestuur een teleurstelling te be
sparen. Het resultaat is vijftig pro
cent onder de verwachting gebleven.
Ondanks het „koopje" was het bezoek
slechts 14.000 boven dat van het tot
nu toe drukste week-einde zonder
prijsverlaging. De van 75 cent tot 40
cent verlaagde toegangsprijs na 9 uur
bracht slechts enkele duizenden be-
1 zoekers op dit uur naar de tentoon
stelling.
Men verheelt zich de teleurstelling
over dezen gang van zaken niet, te
meer daar na de „koopjes-dagen" het
bezoek weer gedaald is onder het ge
middelde.
Op 25 Juli dus tachtig dagen na
de opening is de 15 millioenste be
zoeker genoteerd. Het valt dus te be
zien, of het bezoek ver boven de 30
millioen (dat is de helft van het oor
spronkelijk verwachte aantal), zal
stijgen.
Inmiddels is thans gebleken, dat 't
getal bezoekers op den openingsdag,
dat als 605.000 stond genoteerd,
schromelijk overdreven was. Het be
droeg slechts 265.000. Het tentoon-
stellingsbestuur heeft deze „ontdek
king" zonder commentaar laten pas-
seeren.
Het Nederlandsche pavilioen heeft
inmiddels niet over gebrek aan be
langstelling te klagen.
ABONNEERT U OP DIT BLAD.
De Echo van het Zuiden,
Waalw(jksclie en Langstraatsehe Courant*
