BINNENLAND
WEK UW LEVER-GAL OP
De ontknoping nadert in snel tempo.
M*
woord van den Koning der Belgen, gis
teren namens zeven neutrale rijken af
gelegd en dat we elders opnemen, niet
veel succes meer zal hebben op dit ver
bijsterend oogenblik.
De Duitschers zijn natuurlijk aan
zienlijk gesterkt door het diplomatieke
succes in Rusland, waarvan von Rib-
bentrop den Führer dezen nacht ten 1
uur de bevestiging zond.
Hieronder volgt de tekst van het ge
sloten verdrag.
De Duitsche rijksregeering en de re
geering der Sovjet-Unie, geleid door
den wensch, de zaak van den vrede
tusschen Duitschland en de Sovjet-Unie
te bevorderen en uitgaande van prin-
cipieele bepalingen van het neutrali
teitsverdrag dat in April 1926 tusschen
Duitschland en de Sovjet-Unie is ge
sloten, zijn het volgende overeengeko
men:
Art. 1De beide verdragsluitende
partijen verplichten zich, zich van iede
re gewelddaad, iedere agressieve han
deling en iederen aanval jegens elkaar,
en wel zoowel afzonderlijk als tezamen
met andere mogendheden, te onthou
den.
Art. 2. Ingeval een der verdrag
sluitende partijen het voorwerp zou
worden van oorlogshandelingen van de
zijde eener derde mogendheid, zal de
andere verdragsluitende partij deze der
de mogendheid in geenerlei vorm steu
nen.
Art. 3. De regeeringen der beide
verdragsluitende partijen zullen in de
toekomst voortdurend voeling met el
kaar houden om elkaar wederkeerig in
te lichten over vraagstukken, die haar
gemeenschappelijke belangen raken.
Art. 4. Geen der beide verdragslui
tende partijen zal deelnemen aan eeni-
gerlei groepeering van mogendheden,
die direct of indirect tegen de andere
partij is gericht.
Art. 5. Ingeval tusschen de ver
dragsluitende partijen geschillen of
conflicten over vraagstukken van den
een of anderen aard zouden ontstaan,
zullen beide partijen deze geschillen of
conflicten langs den weg van vriend
schappelijke gedachtenwisseling of, zoo
noodig, door arbitragecommissies rege
len.
Art. 6. Het onderhavige verdrag
wordt gesloten voor den duur van tien
jaar, met de bepaling, dat, voorzoover
niet een der verdragsluitende partijen 't
een jaar voor afloop van dezen termijn
opzegt, de geldigheidsduur van dit ver
drag geacht zal worden automatisch
met vijf jaar te zijn verlengd.
Art. 7. Het onderhavige verdrag
zal binnen den kortst mogelijken tijd
geratificeerd worden. De ratificatie
oorkonden zullen te Berlijn uitgewis
seld worden. Het verdrag treedt ter
stond na onderteekening in werking.
Een volledig verdrag dus, dat wer
kelijk een heel nieuw tijdperk inwijdt.
Men ziet dat het wei-overwogen is
en dat de Westersche mogendheden ge
rust huistoe kunnen, bedrogen als ze
zijn, door het stelletje bolsjewisten, die
niet alleen niet zullen aanvallen en neu
traal zullen blijven, maar zelfs welwil
lend neutraal.
Wat dit voor Duitschland beteekent,
behoeven we niet te zeggen. Rusland
met z'n schat van granen en grondstof
fen!
Wat tegenover deze eventueele hulp
Duitschland beloofd heeft, wordt na
tuurlijk niet vernomen. Maar dat
Duitschland met meer verzekerdheid op
durft treden, is intusschen begrijpelijk.
Tokio en Spanje schijnen echter, en
terecht, verstoord te zijn over hun
vriend. Spanje heeft de vrienden van
hun vriend pas goed leeren kennen!
I de Italiaansche regeering, aldus de pre-
sider.t, voorstellen mocht hebben voor
een vreedzame regeling, dan kan zij
daarbij rekenen op de volle sympathie
van de Vereenigde Staten van Noord-
Amerika. Voorts heeft hij een persoon
lijke oproep gericht tot Hitier en den
Poolschen president.
Omtrent de militaire maatregelen van
Duitschland worden slechts berichten
uit buitenlandsche bron ontvangen. Aan
de Zwitsersche grens heeft men groote
troepenverplaatsingen in Baden kun
nen waarnemen. Aan de Belgische
grens is vastgesteld, dat de Siegfried-
laiie bezet is en zware artillerie in stel
ling gebracht wordt.
1 enslotte kunnen wij nog mededee-
len dat de Engelsche en Fransche mili
taire missies hedenmorgen Moskou heb
ben verlaten en dat Hitier alle pogin
gen aanwendt om de gunst ook van
Turkije te winnen, althans zeker zich
een neutrale houding van dit land te
verzekeren.
GOUWLEIDER FORSTER
STAATSHOOFD VAN DE VRIJE
STAD DANTZIG.
Officieel is te Dantzig medegedeeld:
Op grond van de wet tot verdediging
van volk en staat van 24 Juni 1933 en
van de wet tot verlenging van deze wet
van 5 Mei 1936 wordt het volgende
met kracht van wet verordend:
Artikel 1. De gouwleider van Dant
zig is het staatshoofd van de Vrije
Stad Dantzig.
Artikel 2. De verordening treedt op
23 Augustus in werking.
Wat zullen wij nog mededeelen uit
den overvloed van berichten?
Overal worden de militaire maatre
gelen krachtig voortgezet, vooral in
Frankrijk. Engelsche oorlogsschepen
zijn in de Oostzee verschenen en den
Engelschen en Franschen wordt aange
raden Duitschland te verlaten.
Hitier zal Zondag in Tannenberg
spreken, als er tenminste voor dien tijd
niets anders gebeurd is.
De spanning in de Europeesche
hoofdsteden is gisteravond tot een
hoogtepunt gestegen.
Niet het minst droeg daartoe bij een
bericht uit Dantzig van het Duitsche
Nieuwsbureau, volgens hetwelk Pool-
sche troepen de vrije stad in het Zui
den en Westen ingesloten zouden heb
ben. De samentrekking van op oorlogs
sterkte gebrachte divisies, aldus het D:
N. B., in de onmiddellijke nabijheid
van de grens van Dantzig, heeft het ge
vaar van een onmiddellijk te verwach
ten aanslag op Dantzig zeer dichterbij
gebracht.
Het Poolsche telegraafagentschap
heeft onmiddellijk geantwoord, dat de
bewering van het D.N.B., dat Polen
van plan zou zijn een aanval op Dant
zig te ondernemen, geheel in strijd met
de waarheid is en blijkbaar ten doel
heeft den nationalistischen leiders te
Dantzig n nieuw motief te geven voor
provoceerende handelingen.
Het D.N.B. maakt verder nog mel
ding van koortsachtig uitgevoerde ver
dedigingswerken in Poolsch Opper-Si-
lezië, dat zich reeds in oorlogstoestand
zou bevinden.
Rijkskanselier Hitler is gistermiddag
om 6 uur in Beieren te Berlijn aange
komen. Hij begaf zich onmiddellijk naar
de rijkskanselarij, waar hij minister van
Ribbentrop en generaal-veldmaarschalk
Göring ontving, met wie hij geruimen
tijd confereerde.
Na een zeer vastberaden rede van
Chamberlain heeft het Lagerhuis het
wetsontwerp tot het verleenen aan de
Britsche regeering van buitengewone
volmachten voor de defensie, zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
Lord Halifax heeft gisteravond een
uitvoerige rede gehouden, waarin hij
den ondergrond in 't conflict uiteen
zette, maar nogmaals de bereidheid van
Engeland tot onderhandelingen uiteen
zette.
Chamberlain zeide in zijn rede o.m.:
Op de boodschap namens de Britsche
regeering door sir Nevile Henderson
aan Hitier overgebracht, werd heden
Hitler's antwoord ontvangen. De bood
schap maakte het duidelijk, dat de Brit
sche regeering bereid is, alle machts
middelen, waarover zij beschikt, aan te
wenden, indien Duitschland tot geweld
zijn toevlucht zou nemen. Chamberlain
waarschuwde den Duitschen kanselier
om zulk een ramp voor de wereld te
voorkomen.
Hij uitte daarom als zijn inzicht, dat
het wenschelijk zou zijn tot een wapen
stilstand te komen, gedurende welken
de partijen zich van bedreigingen en
ophitsing zouden onthouden, ten einde
een geschikte atmosfeer te scheppen
voor het voeren van verdere bespre
kingen.
In zijn antwoord ontwikkelde Hitier
de these, dat Duitschland de vrije hand
in Oost-Europa dient te hebben.
Wij kunnen, aldus Chamberlain, er
niet mede instemmen, dat de nationale
belangen alleen kunnen worden verze
kerd door bloedvergieten of vernieti
ging van de onafhankelijkheid van an
dere staten.
Met het oog op den delicaten aard
van de situatie zeide Chamberlain zich
te moeten onthouden van eenigerlei
verderen commentaar op de tusschen
beide regeeringen gewisselde mededee-
lingen. De catastrophe, aldus besloot
Chamberlain, heeft ons nog niet ge
troffen. Hij sprak de hoop uit, dat de
rede en het gezond verstand nog een
weg zullen vinden om hun invloed te
doen gelden. Met Frankrijk wordt zeer
nauw contact gehouden. De houding
der Dominions wordt door de Britsche
regeering ten zeerste geapprecieerd.
Ook sprak Chamberlain waardeering
uit voor den vredesoproep van de Os-
lo-staten. De hoop, hierin uitgesproken,
wordt door de Britsche regeering ge
deeld. Chamberlain eindigde met te
herinneren aan de rede van Lord Hali
fax, waarin deze onlangs de grondsla
gen voor de Britsche politiek heeft om
lijnd.
Groot-Brittannië wenscht een inter
nationale orde te zien gevestigd, ge
grondvest op wederzijdsche verstand
houding en vertrouwen en het opgeven
van oorlogen voor de regeling van ge
schillen.
Indien echter al onze pogingen voor
den vrede mislukken en wij in een
strijd gewikkeld worden, dan zullen wij
niet strijden voor den status van een
ver afgelegen stad, doch voor het be
houd van de politieke principes, waar
over ik gesproken heb. De kwestie
van vrede of oorlog berust niet bij ons.
Wjt Engeland betreft, het heeft een
vereemgd volk achter zich en Cham
berlain hoopte, dat in het verdere ver
loop van de Lagerhuiszitting de natio
nale eenheid eveneens naar voren zal
rredui.
Nie'temin ontveinst men zich in En
geland den ernst van den toestand,
v. Ckc door de houding van Rusland
voor Engeland en Frankrijk veel moei
lijker is geworden en voor Duitschland
gunstiger, niet.
Strijd voor den vrede.
Nog steeds wordt intusschen de hoop
op het voorkomen van een ramp niet
opgegeven en aan die hoop hebben
twee vooraanstaande persoonlijkheden
op indrukwekkende wijze uiting gege
ven. In de eerste plaats heeft de paus
in een radiorede den wensch uitgespro
ken, dat de bestaande conflicten niet
door wapengeweld, maar door onder
handelingen bijgelegd zullen worden.
President Roosevelt heeft zich recht
streeks telegrafisch tot koning Victor
Emanuël van Italië gewend. Wanneer
Forster's positie.
Het besluit van den Dantziger Senaat
om gouwleider Forster tot staatshoofd
van Dantzig uit te roepen, is ongetwij
feld de eerste stap tot een annexatie
van deze stad en het er omheen liggen
de gebied „Dantzigland" genaamd. Zoo
als gemeld heeft Forster in zijn nieuwe
kwaliteit van souverein staatschef het
juridische recht, den status van het ge
bied te veranderen en bijvoorbeeld de
aansluiting bij Duitschland te procla-
meeren. Het wachten is nog slechts op
het signaal, dat Berlijn zal geven.
Morgen in de vroege ochtenduren
zal de Duitsche oorlogsbodem de
„Schleswig-Holstein" te Dantzig bin-
nenloopen. Het geldt hier een officieel
bezoek, dat reeds in Juli was aange
kondigd. Onder de huidige omstandig
heden heeft de komst van dit schip ech
ter een geheel ander aspect gekregen.
Niet te controleeren geruchten doen
dienaangaande de ronde. Zoo zou de
Duitsche vloot voor 'n groot deel reeds
in de richting van Dantzig zijn opge-
stoomd en in den loop van den nacht
voor de kust aankomen.
HOE VERDEELT MEN DEN BUIT.
Volgens berichten uit betrouwbare,
doch niet officieele bron, aldus de
N. Rott. Crt., zijn Duitschland en Rus
land lot overeenstemming gekomen
over een verdeeling van Polen. Rus
land zal, volgens het Duitsch-Rus-
sische plan het Poolsche grondgebied
tot aan de „Wilson-lijn" in Oost-
Polen krijgen en Duitschland zal
Dantzig, den corridor en Poolsch
West-Silezië krijgen, aldus meldt de
Berlijnsche Times-correspondent.
De twee landen oefenen den grootst
mogelijken druk op Roemenië uit, om
zich los te maken uit het vredesfront,
maar als koning Karei halsstarrig
blijft weigeren, dan zal Rusland Bes-
sarabië nemen.
Het gebied van Teschen, dat na de
overeenkomst van München aan Po
len werd afgestaan, zal weer bij Mo-
ravië worden gevoegd, volgens deze in
lichtingen.
Tenslotte heeft Duitschland beloofd
zijn ambities t.a.v. expansie in de
Oekraine op te geven.
Wat Polen zelf betreft zijn Duitsch
land en, Rusland blijkbaar van plan
een „Congres-Polen" te vormen, dat
wel „onafhankelijk" zou zijn, maar
dat geen diplomatieke vertegenwoor
digingen in het buitenland zal mogen
hebben.
HITLER CONFEREERT MET ZIJN
MINISTERS EN DE CHEFS VAN
DE STAVEN.
Te Berlijn werd gisteravond verno
men dat alle ministers en de chefs van
de staven die in de hoofdstad aanwe
zig zijn op de Rijkskanselarij zijn ont
boden voor een conferentie. Men
neemt aan dat de conferentie tot laat
in den nacht zal voortduren. De acti
viteit in de Wilhelmstrasse is onge
meen hevig. Ministers komen en gaan.
Intusschen was men gisteravond op
de Britsche ambassade druk bezig met
pakken en het sorteeren van docu
menten.
BERICHTEN OVER POOLSCHE
TROEPENBEWEGINGEN ROND
DANTZIG.
Het Duitsche nieuwsbureau bericht
te gisteravond uit Dantzig, dat de
stad door een gemengde Poolsche di
visie in het Zuiden en Westen is in
gesloten.
Tot deze divisie behooren het 52ste
regiment infanterie uit Zlotow, het
55ste regiment infanterie uit Lissa,
en het 65ste regiment infanterie en
het 16de regiment artillerie uit Grau-
denz.
Het Duitsche nieuwsbureau voegt
hieraan toe, dat door het samentrek
ken van een devisie op oorlogssterkte
in de onmiddellijke nabijheid van de
grens van Dantzig het gevaar is ont
staan voor een onmiddellijken onver-
hoedschen aanval op de Vrije Stad.
HITLER OVER DANTZIG.
De Führer zeide 21 Mei 1935:
„Het Poolsch-Duitsche accoord van
1934 zuil enwij absoluut respecteeren.
Meer nog, wij verlangen dat het voort
durend zal worden verlengd en dat de
vriendschappelijke betrekkingen tus
schen Polen en het Rijk steeds beter
mogen worden."
De Führer op 20 Februari 1938:
„Ik zou willen dat de Duitsche natie
in de andere naties historische realitei
ten leerde zien, die zich niet laten on
derdrukken... Ik zou willen dat zij het
als 'n verderfelijke zaak beschouwde,
omdat het eenvoudig onmogelijk is, aan
een natie van 33 millioen zielen een toe
gang tot de zee te weigeren. Sinds de
Volkenbond heeft opgehouden in Dant
zig troebelen te verwekken, heeft dit
onrustige punt zijn dreigend karakter
ten opzichte van den vrede verloren.
De Poolsche staat eerbiedigt de natio
nale voorwaarden van Dantzig, en
hunnerzijds eerbiedigen de Duitschers
de rechten van Polen. Op deze wijze
is men erin geslaagd den weg te ope
nen voor een entente, waarvan Dant
zig het uitgangspunt is en waarvan de
uitwerking de verwijdering beteekent
van het vergif, dat de betrekkingen
tusschen Polen en Duitschland vertroe
belde."
De Führer op 26 September 1938:
„Een overeenkomst, die voorloopig
gesloten is voor den duur van tien jaar,
sluit in beginsel het gevaar van een
plotselinge verandering uit. Wij zijn er
allen van overtuigd, dat deze overeen
komst zal bijdragen.tot een duurzamen
vrede. Het Rijk en Polen zijn twee na
ties, waarvan de een den ander niet
zou kunnen vernietigen. Een staat die
35 millioen inwoners telt, zal altijd een
toegang tot de zee blijven zoeken. De
weg der overeenkomst moest gevonden
worden. Zij is nu gevonden. Zij wordt
steeds breeder".
„Overigens zal iedere verdere Duit
sche overeenkomst met het huidige bol
sjewistische Rusland voor ons geheel
waardeloos zijn".
„Wij kunnen met de Joodsche com
munistenleiders in het geheel niet dis-
cuteeren."
PRINSES JULIANA EN
PRINSES IRENE.
Het laatste bulletin.
Het volgende bulletin werd aan het
A.N.P. verstrekt:
De gezondheidstoestand van H.K.H.
Prinses Juliana is uitstekend. H.K.H.
heeft thans weer het normale leven
hervat.
De zorg voor Prinses Irene, die het
eveneens uistekend maakt, is verder
overgedragen aan dr. Carstens.
(w.g. dr. J. de Groot.
Soestdijk, 23 Augustus 1939.
Dit is het laatste bulletin, dat uit
gegeven wordt.
DE DOOP OP 14 SEPTEMBER.
Naar wij vernemen, bestaat het
voornemen, de doopplechtigheid van
Prinses Irene in de Nieuwe Kerk te
Amsterdam te doen plaats vinden op
Donderdag 14 September.
I)e hofprediker, prof. dr. H. T. Ob-
bink, is uitgenoodigd dezen dienst te
leiden.
VOORMOBILISATIE IN
NEDERLAND.
De regeeringspersdienst meldt:
De ontwikkeling van den interna
tionalen toestand heeft de regeering
tot het inzicht gebracht, dat hoewel
ons land geenszins is blootgesteld aan
eemge bedreiging van welke zijde ook
- het niet is uitgesloten, dat in de
naaste toekomst ter handhaving van
de neutraliteit tot mobilisatie van de
zee- en landmacht moet worden over
gegaan.
In verband hiermede heeft de'regee
ring besloten tot eenige maatregelen
(zoogenaamde voormobilisatie), welke
de strekking hebben de legering en
verpleging van hen, die eventueel bij
mobilisatie zullen worden opgeroe
pen, voor te bereiden.
DE VELDPOSTDIENST WEDER
IN WERKING.
Ten behoeve van de bij de grens-
beveiliging betrokken militairen is
met ingang van Woensdag opnieuw
de veldpostdienst in werking getre
den.
Veldpostkantoren zijn gevestigd te
Groningen, Apeldoorn, 's-Hertogen-
bosch en Maastricht.
Correspondentie voor militairen
als bedoeld moet zijn voorzien van:
De duidelijke aanwijzing „Veld
post"; naam, voorletters en militai
ren rang van geadresseerde het on
derdeel (in bijzonderheden omschre
ven) waartoe hij behoort of waarbij
hij is gedetacheerd.
Vermelding in het adres van de
plaats waar het onderdeel is gelegen,
mag niet geschieden, wel mag de
naam van het betrokken veldpostkan
toor worden toegevoegd, indien den
afzender bekend is onder welken terri-
torialen behebber (Friesland, Over
ijssel, Noord-Brabant of Zuid-Lim
burg) de geadresseerde behoort.
DR. COLIJN TERUG IN DE
REGEERING?
Naar de correspondent van „De Te
legraaf" in den Haag verneemt, wordt
in politieke kringen verwacht, dat wan
neer de internationale politieke situatie
nog meer verergert, de oudminister
president, dr. H. Colijn, zal- worden
uitgenoodigd in het kabinet-De Geer
zitting te nemen. De bedoeling is het
kabinet aldus een breedere. nationale
basis te geven.
In verantwoordelijke kringen wordt
beseft, dat het in dezen ernstigen tijd
een fout zou zijn, een man van groot
formaat als dr. Colijn, met veel erva
ring en autoriteit op het gebied der in
ternationale politiek, buiten de regee
ring te houden.
Welke portefeuille dr. Colijn even
tueel zal worden toevertrouwd, staat
nog niet vast. In politieke kringen
wordt het niet onmogelijk geacht, dat
dr. Colijn Algemeene Zaken zal krij
gen en jhr. De Geer, indien hij aan
blijft, Financiën zal houden.
Op de werf van de Nederlandsche Dokmaatschappij te Amsterdam, werd de
mijnenlegger „Willem van der Zaan" officieel in dienst gesteld. Het fraaie
schip.
en u zult 's morgens uit bed springen,
gereed om bergen te verzetten.
da<3 moet uw Iever een 'iter lever-gral in uw
'ovor i. i !c,n v!oe'en. Wanneer deze stroom van
net K i1 onvoldoende Is, verteert uw voedsel niet
üw ifchaam "opblazen, u ralkt verhop t!
ellendig, u™.ét alfes^ zwartU ber0erd e"
Ion fnn^f»er>'il£^rrniclcle'en ZÜ° slechts lapmidde-
nm ,V'"°r.CA^TER'S LEVER-PILLETJES némen
zJdt u een LehJoiVer"faI vrö te doen v,oeic» en u
lijk plantaarmt ,tn2?r mensch voelen. Onschade-
gal te doeuf vloei erf. onovertroffen de lever-
dr?SénCafrt0.75a Lever-pi"*tJeS bij apothekers en
V'
