Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
DE OORLOG.
De Algemeene Toestand.
„NOORD-
BRABAND"
1843
Dit nummer bestaat uit Twee Bladen
EERSTE BLAD
Croquetten
en Bitterbollen
Automatiek PULLES-HEESBEEN.
NUMMER 72.
WOENSDAG 13 SEPTEMBER '39.
62e JAARGANG.
het
en
sch
.vat
iet,
of
aar
rke
lid,
or
als
sen
liet
ver
ten
en,
leb
die
:lfs
ge
in
rel
er-
jen
an
;en
ier
^er
ide
>de
Dit blad verschijnt
WOENSDAG en ZATERDAG.
Brieven, Ingezonden stukken, gelden,
tnz. franco te zenden aan den Uitgever.
Abonnementsprijs per 3 maanden
f 1.25. Franco per post door 't geheele
rijk 1.40.
UITGAVE t
WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON TIELEN.
Telefoon No. 38. Telegr.-adres: ECHO.
GIRO-No. 50798.
Advertentiën moeten Woensdag en
Vrijdag des morgens om uiterlijk 9 uur
in ons bezit zijn.
Prijs der Advertentiën:
20 cent per regel; minimum 1.50.
Reclames 40 cent per regel.
Bij contract flink rabat.
Op liet oogenblik staan de zaken
klaarblijkelijk zóó: de Duitsche regee-
ring is overtuigd aan den vooravond
te staan van den dag, waarop de di-
_^.i;ccte doeleinden \an den begonnen
strijd zullen worden verwezenlijkt, /ij
meent of zulks juist is, zal echter
nog nader moeten blijken dat de
Polen vernietigend zijn geslagen en
dat nog slechts de resten van het Pool-
sclie leger dienen te worden bijeenge-
veegd op het Duitsche oorlogsblik.
Danzig is Duitsch, de Corridor is
Duitsch en het heele Poolsehe gebied
kan worden gekoloniseerd gelijk Tsje-
cho-Slowakije.
Op het oogenblik heeft Duitschland
de Westcrsche democratieën op
nieuw, bij monde van Goering, den
vrede aangeboden. Wat we wilden
om onze nationale eer moesten willen
aldus de luchtmaarschalk in zijn ra
diorede van j.l. Zaterdag hebben
we verkregen. Sneller dan de wereld
heeft kunnen droomen en sneller ook
dan we het zelf hebben verwacht.
De Duitschers wisten, dat ze sterk
waren, maar dat ze zóó sterk bleken,
daarvan staan zij, ook hun woordvoer
der Goering, als men hem gelooven
mag, paf!
En hij verzekerde in zijn rede na
drukkelijk, dat ze thans, minder dan
ooit, bang zijn voor wie dan ook. Niet
voor Frankrijk en vooral niet voor En
geland.
Maar de Führdr en zijn volk hebben
den vrede lief. Daarom hebben ze te-
gen Frankrijk ook geen enkelen aan
val ingezet in het Westen. En ze heb
ben ook niets te eischen van Frank
rijk en Engeland. En of die twee nou
maar vrede willen sluiten met
Duitschland
Aldus vrij vertaald de radio
rede van maarschalk Goering, opvol
ger van den Führer „als dien iets
mocht gebeuren".
Wat te zeggen van dit Duitsche vre
desaanbod?
't Heeft er alles van weg, dat dit
aanbod al gereed was gemaakt, vóór
de oorlog met Polen begon. Niemand
heeft getwijfeld aan Duitschlands mi
litaire macht, maar iedereen heeft er
zich over verwonderd, dat de Duit
schers een oorlog met Frankrijk en
Engeland hebben getrotseerd, omdat
iedereen er aan twijfelt of het mach
tige Duitschland uithoudingsvermo
gen genoeg heeft.
In Berlijn nu schijnt men te hebben
gespeculeerd op de gedachte: als we
het Westen voor een fait accompli
stellen door de vernietiging van Polen
in enkele weken tijds en we wenden
ons dan nóg eens tot Frankrijk en En
geland met de boodschap: van jullie
willen we (voor het oogenblik) niets,
waarom dus zouden we vechten?
dat dan de Westersche democratieën
blij zouden zijn, zich alsnog zonder
kleerscheuren te kunnen terugtrek
ken uit een avontuur, dat geweldige
en niet te overziene gevolgen met zich
dreigt te slepen.
De Duitschers voelen zich voor het
oogenblik bevredigd. Goering heeft al
de rijkdommen opgesomd, welke Po
len aan steenkool, ertsen enz. enz. het
Derde Rijk belooft op te leveren hij
behandelde in zijn radiorede het op
den buurman veroverde gebied volle
dig als wingewest.
Zullen Frankrijk en Engeland de
Duitschers in staat stellen om zich
met behulp van de Poolsehe grond
stoffen nog sterker voor te bereiden
op de uiteindelijke afrekening van
Duitschland met het Westen?
Reeds des anderendaags gaven de
Britten aan wie Goering in zijn re
de geen verwijten en beschimpingen
had bespaard hun antwoord. Dal
luidde: „De Britsche politiek wordt
gebaseerd op de veronderstelling, dat
de oorlog drie of meer jaren zal du
ren. Alle departementen hebben op
dracht ontvangen, hun plannen hier
op te grondvesten".
„De bevoegde woordvoerder van
Engeland", aldus een bericht uit Lon
den. deelde aan de pers mede, dat En
geland weigert met Duitschland te on
derhandelen. zoolang de Duitsche
strijdkrachten niet volledig uit Polen
zijn teruggetrokken.
„Dit is de minimumvoorwaarde van
Engeland voor de beëindiging van de
vij andelij kheden".
De minimumvoorwaardeHet
samenstel der eischen formuleert de
„News Chronicle" als volgt:
f. Instelling van een fatsoenlijke
Duitsche regeering.
2. Herstel van de onafhankelijkheid
van Tsjecho-Slowakije.
3. Het afzien door Duitschland van
alle agressieve bedoelingen.
4. Ontwapening.
De Fransche pers uit zich in gelij
ken geest. Ziehier een citaat:
„Frankrijk gaat niet voor niets een
oorlog in. Wanneer eenmaal het be
sluit genomen is, de strijdkrachten
naar het front te zenden, zal Frankrijk
marcheeren tot de verplettering van
het regiem van Hitier en de wegne
ming van de Duitsche bedreiging te
gen Europa."
Deze besliste afwijzing van 't Duit
sche vredesaanbod, dat in Goerings
twee en een half uur durende redevoe
ring was vervat, moet in Berlijn wel
een zeer teleurstellenden indruk heb
ben gemaakt. Want al pochte Goering
op den Duitschen Westwal, dien hij
onneembaar acht, zelfs een Duitscher
weet, dat de oorlog voor de Duitschers
verloren kan worden, wanneer
Duitschland voor eenige jaren achter
een van het wereldverkeer, van de
zeeën, wordt afgesneden. De duur is
de bondgenoot van Franschen en En-
gelschen; Duitschland kan den oorlog
verliezen zonder dat een vijandelijk
leger (Duitschland heeft bestreden.
Hoe lang de „duur" moet wezen,
welke Frankrijk en Engeland aan een
overwinning kan helpen? Dat hangt
van de omstandigheden af, in het bij
zonder van de verdere internationale
ont- en verwikkelingen.
Als Duitschland even geïsoleerd
stond als in 19141918, dan zou de
oorlog gauw, ten nadeele van dit land
zijn beslist. Het Derde Rijk is veel ar
mer dan het Keizerrijk; het is krach
tiger bewapend, maar beschikt over
minder economische, financieele en
moreele reserves.
Maar Duitschland heeft thans „ach
terland". Doordat Rusland geen te
genpartij is, kan het over de Oostzee
voorraden aanvoeren uit Rusland.
Zoolang het kan betalen! En uit Italië
en misschien uit den Balkan.
Van groot belang is de vraag, wat
Rusland en Italië zullen doen, die.zich
thans nog „op den achtergrond" hou
den.
In Rome schijnt men niet veel te
gevoelen voor een avontuur in de Mid-
dellandsche Zee, waarbij het tegen de
gezamenlijke vlootkracbten van
Frankrijk en Engeland zou moeten
optornen.
Maar de RussenRusland zal
vermoedelijk niet bepaald de zijde van
Duitschland kiezen; de Russen blazen
in het oorlogsvuur en bevorderen de
verbreiding ervan. Rusland mobili
seert op het oogenblik aanzienlijke le-
gerkraehten en het concentreert deze
in het Oosten, maar óók in het Wes
ten. Het schijnt, dat Roemenië zich
bedreigd gevoelt het land heeft
thans bijna anderhalf millioen man
onder de wapenen gebracht.
Zal Rusland zijn in 1918 aan Roe
menië verloren gegaan gebied, Bcssa-
rabië, willen bezetten? En als de Duit
schers heel Polen dreigen op te slok
ken. zal Rusland dan misschien de
Oostelijke Poolsehe provincies, die het
tot 1918 beheerschte, weer tot zich
trachten te nemen?
LEVENSVERZEKERING
WAALWIJK
De militaire situatie is slecht voor
de Polen: de Duitschers zijn diep het
land ingetrokken, tot aan Warschau,
de hoofdstad toe en vervolgens tot een
lijn Noord en Zuid van deze stad. In
Warschau zelf houden de Polen
tot heden althans dapper stand en
zij hergroepeeren hun legers in stel
lingen, welke ze gedurende langen tijd
te verdedigen achten.
Daartegenover beweerde Goering in
zijn radiorede, dat de Polen reeds ver
slagen kunnen worden geacht. Hij zei
woordelijk:
„Op dit oogenblik is de Pool met
zijn geheele leger in drie groote krin
gen ingesloten. Het laatste bericht dat
ik ontvangen heb is, dat de ontbinding
is begonnen in het gebied bij Radom
en dat duizenden en duizenden de wa
penen weggooien en hel leger zich be
gint over te geven.
Een dergelijk Tannenberg heeft zich
in de militaire geschiedenis nog niet
voorgedaan. Een ingesloten Poolsch
leger komt niet meer weg. Naar onze
schatting zal de geheele veldtocht tot
en met het laatste opruimingswerk
niet langer dan vijf weken duren."
De eerstvolgende dagen zullen on:
leeren, of deze kenschetsing van den
toestand de juiste is.
Zondag jongstleden heeft Canada
aan Duitschland den oorlog verklaard.
Het besluit zal worden bekrachtigd
door koning George van Engeland, die
koning van Canada is.
Het directe belang van dit feit is
voornamelijk gelegen in de door die
oorlogsverklaring veel moeilijker ge
worden positie der Ver. Staten. Pre
sident Roosevelt moet tegen zijn
wil de neutraliteitswet toepassen
op alle oorlogvoerenden. Maar daar
door wordt de Amerikaansche handel
lam geslagen. Want niets wat in den
oorlog kan worden gebruikt, mag
thans worden uitgevoerd naar Frank
rijk, Engeland en cle Britsche domini
ons, daaronder thans ook liet uitge
strekte gebied van Australië en het
Noord-Amerikaansche Canada mede
inbegrepen.
Onder den druk der omstandighe
den krijgt Roosevelt nu kans op aan
vaarding van een wijziging der neutra
liteitswet bedoelende vrijheid te schep
pen tot contanten verkoop van oor
logsgoederen. Een voordeel, waarvan
enkel de geallieerden, die de zeeën
beheerschen, kunnen profitceren.
Hoe moeilijk de positie der neutrale
staten kan worden, bewezen reeds en
kele gebeurtenissen.
Britsche vliegtuigen, die pamfletten
boven Duitsch gebied hadden uitge
worpen, passeerden op den terugtocht
boven Belgisch gebied. Het was nacht
en Belgische vliegers bonden den strijd
aan tegen (le indringers, die met mi
trailleurs antwoordden. Eén Britseh
toestel werd tot dalen gedwongen,
maar een Belgisch toestel werd neer
geschoten en de inzittenden konden
zich slechts met hun parachutes red
den. Ze werden licht gewond. Brussel
seinde een protest naar Londen.
Zoodra zij kennis gekregen had
van het ernstige incident, dat zich
heeft voorgedaan, heeft de Brit
sche regeering spontaan den ambas
sadeur van Groot-Brittannië te Brus
sel opgedragen, zich naar den heer
Spaak, minister van buitenlandsche
zaken, te begeven, oin zijn volledige
excuses aan te bieden voor het optre
den der Engelsche vliegers en zijn diep
leedwezen te uiten over de verwondin
gen, welke aan.de Belgische vliegers
zijn toegebracht.
Sir Robert Give heeft den lieer
Spaak mededeeling gedaan van den
wensch der Britsche regeering, alle
aangerichte schade te herstellen.
De ambassadeur heeft hieraan toe
gevoegd dat nieuwe, zeer scherpe in
structies gegeven zijn aan de Britsche
luchtmacht, het Belgische grondge
bied te mijden en een herhaling van
incidenten te voorkomen.
Ook op Deensch gebied heeft zich
een incident voorgedaan. Boven Je
DeenschnDuitsche grens had 'n lucht
gevecht plaats.
Waarnemers hebben verklaard, dat
zij hebben gezien, dat verscheidene
bommen in zee vielen als gevolg waar
van het water in de buurt van den
Hindenburgdam, welke de verbinding
vormt van het Duitsche eiland Sylt
met het vasteland, hoog opspatte.
Op zee blijven Britsche schepen ten
offer vallen van Duitsche duikbooten;
van den anderen kant blijven de Brit
ten actief met het opbrengen of in den
grond boren van Duitsche schepen.
De schepen van neutrale staten ver
richtten verscheidene daden van inen-
schenliefde door de slachtoffers te
bergen vooral Nederlandsche sche
pen doen dat.
De „Bilderdijk" redde 35 leden der
bemanning van het E,ngelsche s.s.
„Pukkastan"; de „Mars" nam dertig
opvarenden van het Britsche s.s. „Ma
naar" aan boord.
De „Statendam" van de Holland
Amerika Lijn heeft per radio medege
deeld, dat 37 leden van de bemanning
van het Britsche schip „Winkleigh"
KOMT EN/EN SMULLEN.
uitsluitend van Ie kwaliteit
kalfsvleesch.
opgepikt zijn.
Het stoomschip .Jireedijk" van de
Holland-Amerika Lijn heeft de geheele
bemanning van het getorpedeerde En
gelsche tankstoomschip „Kennebec"
opgepikt. De bemanning bestond uit
32 man.
VAN DE FRONTEN.
Aan het front in het Westen begint
zich grootere activiteit te ontwikke
len. De Franschen strijden op Duitsch
gebied en veroverden in de richting
van Saarbrücken verscheidene dooi
de Duitsche burgerbevolking verla
ten dorpen. De luchtmacht voert over
en weer verkenningsvluchten uit.
De Britten zetten hun papier-bom
bardement over Duitschland voort.
In Polen wordt verwoed om War
schau gevochten. Maarschalk Smigly
Rydz heeft een legerorder uitgegeven,
waarin hij den Poolschen troepen ge
last om op de nieuwe verdedigingsli
nie tot den laatsten man halt te hou
den.,Deze linie loopt Noord-Zuid van
Warschau.
De Duitsche legerberichten maken
melding van veel oorlogsbuit en tien
duizenden gevangenen. Heele divisies
der Polen zouden omsingeld zijn en
haar overgave wordt een kwestie van
enkele dagen geacht.
De Polen beweren, dat reeds meer
dan 1 Duitschers zijn gesneuveld.
De Duitschers geven hun verliezen
voor de eerste zes dagen van strijd in
Polen op als 9 per 10000 man aan
dooden. Dat zou dus op een invalsle-
ger van 1V2 millioen man circa 1350
dooden beteekenen.
De Poolsehe bezetting van de Wes-
terplatte in Danzig heeft zich 11a een
6-daagsche verdediging tegen de be
schieting van de Duitsche oorlogssche
pen en stormaanvallen van infanterie,
gesteund door artillerie en pioniers,
moeten overgeven. De bezetting heeft
uit slechts 120 man bestaan, van wie
er vóór de overgave 55 waren ge
sneuveld. De overlevenden waren vol
komen uitgeput.
DE HELDEN VAN DE
WESTER PLATTE,
„De verdediging van de Westerplat-
te zal een roemvolle bladzijde vormen
in de geschiedenis van Polen', schrijft
de Berlijnsche correspondent van dc
„Neue Zuericher Zeitung".
Een week lang heeft 't kleine Pool
sehe garnizoen weerstand geboden aan
alle aanvallen te land, ter zee en uit
de lucht.
Het fort werd eerst hevig gebombar
deerd uit het zware geschut van dc
„Schleswig Holstein". Toen de troepen
van de Duitsche marine daarna aan
vielen. werden zij echter tot tweemaal
toe teruggeslagen. Hierop riep men de
hulp in van „Heinnvehr" en S.S., die
in werkelijkheid bestonden uit gere
gelde infanterie, artillerie en pioniers.
Het bosch voor het Poolsehe fort
werd in brand gestoken, de manshoo-
ge muren rondom werden in puin ge
schoten door geschutvuur. Loopgraaf-
mortrieren en vlammenwerpers wer
den in actie gebracht, evenals 'n groot
aantal bombardementsvliegtuigen. Te
gelijkertijd bombardeerde de „Schles
wig Holstein" onophoudelijk de Pool
sehe stelling.
Toen tenslotte Donderdag de witte
vlag door de belegerden geheschen
werd op de ruïnes van het fort en de
Poolsehe commandant zich met zijn
Waalwyfescbe en Laifslraatsrke Coorant.
