BINNENLAND.
De belangen van de gemobiliseerde dienstplichtigen
lo
ge
D
hi
zt
w
hi
m
D
o<
D
et
D
D
ei
tc
D
w
P
Is
d
v;
w
g'
h
P
1!
ir
tc
9'
IV
d
h
tc
v
P
C
e<
tc
g
d
z
g
k
z
h
I|
n
v
s
f
s
mannen overgaf, waren de Duitschers
uiterst verbaasd, dat liet geheele gar
nizoen uit slechts zestig man en vijf
officieren bleek te bestaan. Zij hadden
gemeend met een veel grootere bezet
ting te doen tc hebben gehad. Deze
had oorspronkelijk bestaan uit 120
man, van wie er 55 waren gesneuveld.
De overlevenden waren volkomen uit
geput.
KRASSE TAAL VAN DEN DUCE.
Naar Stefano uit Rome meldt, pu
bliceerden alle Italiaansche ochtend
bladen gister een cursief gedrukt ar
tikel uit Mussolini's dagblad de „Po-
polo d'Italia", getiteld: „Italië en zijn
lotsbestemming".
„Op de wijzerplaat van de geschie
denis", aldus het artikel, „trekt een
belangrijk uur voorbij, een van die
verschrikkelijke en beslissende uren.
Welker voorbereiding soms tientallen
jaren vereischt.
Dit is het uur van Versailles; welks
voorbereiding dateert van 23 Maart
1919 den dag waarop de eerste fascio
gesticht werd, welke om Mussolini
een handvol overlevenden samen
bracht, die zoo juist in den oorlog ge
streden hadden en nu tot een nieuwen
strijd geroepen werden.
De eerste fasci waren een onmid
dellijke reactie van de troepen, (lie uit
een bal van bloed gekomen, de te
leurstellende ontdekking hadden ge
daan, dat de overwinning, waarvoor
Italië met zijn bloed op enorme wijze
had bijgedragen verminkt en verijdeld
werd door vier vampiers die aan de
operatietafel hadden gezeten, alsof het
een diner betrof.
Wij allen gevoelden onzen toorn
opkomen over de wijze, waarop Italië
behandeld werd eil wij deden de plech-
tigc belofte, revanche te nemen, op
dat aan Italië zou worden teruggege
ven, al wat van dit land gestolen was.
Sedert 23 Maart 1919 gelooft en ge
hoorzaamt het Italiaansche volk aan
den Duce in den strijd legen Versail
les. Door dit geloof bezield, heeft het
Italiaansche volk het imperium her
overd en zal hel dit ook verdedigen.
Met hetzelfde geloof wacht het fas
cistische Italië thans op de orders van
den Duce.
Het fascistische Italië weet, dat het
zich op dit oogenblik voor zijn eigen
lotsbestemming geplaatst ziet en ge
looft meer dan ooit in den Duce".
DUITSCHE TORPEDOBOOT OP
EEN MIJN GELOOPEN.
Te Trelleborg (Zuid-Zweden) werd
gisterenavond een zware explosie ge
hoord, welke naar later zou blijken,
een nieuwe catastrofe beteekende in
het Duitsche mijnenveld in het Zui
delijk deel van de Sont. Pas vandaag
is bekend geworden, dat ditmaal een
Duitsche torpedoboot door het loopen
op een mijn vernield is.
Gisteravond om ongeveer zes uui
verliet een Zweedsch stoomschip de
haven Trelleborg. Toen hel schip in
de buurt van het Noordwestelijk deel
van het mijnenveld gekomen was,
werd de bemanning opgeschrikt door
een donderende explosie in de onmid
dellijke nabijheid. Van de commando
brug af kon men waarnemen, hoe een
Duitsche torpedoboot in de lucht
vloog. Even tevoren had men op het
Zweedsche schip geconstateerd, dat
het Duitsche oorlogsschip zich op pre
cies dezelfde plaats bevond waar en
kele oogenblikken later de explosie
gebeurde.
Het geheele drama speelde zich in
luttele seconden af. Na de ontploffing
zag men talrijke personen in de gol
ven worstelen om het vecge lijf te red
den. Eenige drenkelingen werden on
middellijk door een Duitschen treiler,
die zich in de nabijheid bevond, aan
boord genomen. Voor zoover men ech
ter aan boord van hel Zweedsche
schip kon nagaan, zijn ruim tien man
van de torpedoboot verdronken.
VLOTEN IN 1914:
Engeland: 30 moderne, 40 oudere
slagschepen en slagkruisers; 118 krui
sers; 228 torpedojagers; 77 onderzee
booten. Duitschland: 18 moderne en
22 oudere slagschepen en slagkrui
sers;; 51 kruisers; 152 torpedojagers;
29 onderzeebooten.
VLOTEN THANS:
Engeland: 13 (plus 2 in verbou
wing) slagschepen en slagkruisers;
56 kruisers; 190 torpedojagers, 57 on
derzeebooten. Duitschland: 5 (drie
hiervan zijn „vestzakslagschepen")
slagschepen en slagkruisers; 8 krui
sers; 22 torpedojagers; 60 onderzee-
booten. Tel.
HET LEGERBERICHT VAN
DINSDAGOCHTEND.
Terwijl van Duitsche zijde wordt
gemeld dat de Duitsche troepen in den
Noordelijken sector de vesting Lomza
hebben ingenomen en de troepen de
vesting Modlin naderen, declen de be
richten uit Warschau mede, dat niet
alleen de aanvallen op Warschau zijn
afgeslagen, maar dat de Duitschers
hier op verschillende punten wijken.
Van 't Westelijk front wordt gemeld
dat ondanks den tegenstand van den
vijand, de Fransche troepen op een
front van circa 20 K.M. ten Oosten van
de Saar, door hun krachtige aanval
len steeds meer en meer vorderingen
maken.
GOERINGS AANMOEDIGING.
De buitenlandsche overzicht-schrijver
in de „Maasbode gaf Maandagavond
in z'n blad de volgende beschouwing:
In oorlogstijd, zeker als een oorlog
pas begonnen is. gaat de belangstelling
gemeenlijk meer uft naar hetgeen zich
op de fronten en slagvelden afspeelt,
dan naar de redevoeringen, welke de
staatslieden houden. Later, als er tee-
kening in den algemeenen toestand is
gekomen: als de verwachtingen span
nen op het bevrijdende woord, dat den
vrede" weer in het vooruitzicht stelt,
concentreert zich de aandacht wellicht
meer op hetgeen in diplomatentaal ge
zegd wordt. Maar zoolang de werke
lijke strijd zelfs nauwelijks aangevan
gen is,-is het woord aan het kanon.
Zoo is het steeds geweest; en daar
om kan het te meer verwondering wek
ken, dat de redevoering, Zaterdag door
Goering gehouden, werkelijk 'n oogen-
biik in het centrum der Europeesche in
teresse heeft gestaan en alom druk be
commentarieerd wordt. Men beziet cn
beschouwt het document van alle zij
den; en al is ieder ervan overtuigd, dat
het geen enkel effect voor een herstel
van den vrede kan hebben, men is toch
daarnaast van oordeel, dat het de mo
gelijkheid biedt in de toekomst te schou
wen: en daarmede heeft de fantasie,
welke meer dan ooit wil werken, stof in
overvloed gekregen om zich bezig te
houden: tot gruwelijker zaken haar ge
heel in beslag zullen nemen.
Overigens was Goerings rede in vele
opzichten zeer merkwaardig. Het was
een echt document humain, opgesteld
in een uiterst moeilijk en kritiek mo
ment. Een stuk, waarin nog niet de ech
te Duitsche oorlogsstemming te bespeu
ren valt, wel de stille hoop, dat het
Westen alsnog op zijn schreden zal te-
rugkeeren; misschien ook de hoop, dat
Engeland en Frankrijk ieder hun eigen
weg zullen gaan en dat vooral Parijs
voor de uiterste consequenties van zijn
plechtige belofte aan Polen zal terug
schrikken.
Londen heeft op deze „bekoring" on
middellijk met groote vastberadenheid
gereageerd: enkele uren, nadat Goe
ring, zij het indirect tot nadere bespre
kingen op de basis van de in Polen
geschapen situatie uitgenoodigd had,
kwam het Britsche antwoord: Engeland
stelt zich in op een langdurigen oorlog:
voorloopig moeten alle Engelsche mi
nisteries hun maatregelen treffen voor
een oorlogsduUr van drie jaar; zoo noo-
dig zullen na die drie jaar even lange
verlengingen komen. Natuurlijk weet
men in Londen niet, evenmin als ergens
ter wereld, hoe lang deze oorlog Euro
pa zal martelen: natuurlijk hoopt en
verwacht men stellig, want daarop zijn
alle Britsche berekeningen gebaseerd
dat het nationaal-socialistische re
giem veel eerder zal ineenstorten: maar
men neemt in Londen geen enkel risico.
Men is verbeten om den strijd voort te
zetten, tot het oogenblik, waarop men
met een ander stelsel de onderhande
lingen kan openen, naar men verklaart,
zeer loyale en royale onderhandelingen,
welke voor het Duitsche volk geen
nieuw Versailles zullen brengen.
Men tast in Goerings rede voelbaar,
dat ook hij deze Britsche doelstelling
volkomen zuiver inziet. De felste, de
eenig felle fessage in zijn lange toe
spraak van meer dan anderhalf uur was
juist het verweer tegen den Engelschen
hoofdeisch: „Een vrede met als inzet
onzen Führer is voor een Duitscher on
denkbaar." Naar deze thesis culmineer
de het geheele Goeringsche betoog:
daar bereikte het een rhetorisch hoog
tepunt, volkomen begrijpelijk overi
gens, want „strijd tegen Hitier", zooals
de Engelschen dien opgezet hebben, be-
teekent strijd tegen het geheele natio
naal-socialistische regiem. Hier moest
Goering zich wel vereenzelvigen met
Hitler, met het geheele stelsel. Nu de
Führer in het hoofdkwartier bij de strij
dende troepen verblijft, is Goering zijn
plaatsvervanger in de rijkshoofdstad.
Op hem rust de verantwoordelijkheid,
maar ook de taak om het Duitsche volk
moed in te spreken, om het over de bit
tere teleurstelling van het oorlogsfeit
heen te helpen.
Want, en dit is voor de Duitsche
stemming een zeer belangrijk gegeven:
de nationaal-socialistische leiders heb
ben het volk steeds en voortdurend
voorgehouden, dat alle doeleinden, wel
ke Hitier zich gesteld had, zonder oor
log, zonder dat één druppel Duitsch
bloed zou vloeien, bereikt zouden wor
den. Dit is honderden malen zóó gezegd
en zóó geschreven. Het was juist de
glorie van Hitier, dat hij Versailles af
gebroken had, groote gebieden had ge
annexeerd zonder dat het tot een oor
log kwam; Hitler was heer en meester
niet alleen in Duitschland, maar even
zeer in geheel Europa, waar hij zijn wil
als wet kon doen gelden, zonder dat
Engeland op dit woord lag het volle
accent het kon of zou wagen iets
anders te doen dan bluffen. Zelfs toen
de oorlog in Polen reeds begonnen was,
heerschte in de breedste Duitsche krin
gen nog de diepe, door von Ribbentrop
verstevigde overtuiging, dat Engeland
zich weer bij het voldongen feit zou
neerleggen. Een werkelijke oorlog in 't
Westen, de groote schrik van het Duit
sche volk, werd zoo onwaarschijnlijk
geacht, dat hij als onmogelijk werd aan
gegeven.
Het groote doel van Goering nu was,
men voelde het voortdurend aan, deze
illusie van het Duitsche volk zonder al
te veel schokken af te leiden. „De
Führer heeft den oorlog niet gewild."
We zijn er van overtuigd; maar er
komt in de geschiedenis steeds een mo
ment, waarop het niet gewilde onver
mijdelijk wordt, wijl men voortdurend
„de allernaaste gelegenheid" gewild
heeft. Het „gevaarlijke leven" is een
riskant spel, dat men gemakkelijk ver
liezen kan.
Versailles, Oostenrijk, Tsjecho-Slo-
wakije. Memel zijn gewonnen zetten
geweest. Gewonnen zonder dat men
zichzelf behoefde te wagen. Om Polen
zal nu de strijd om leven en dood ge
voerd moeten worden. De inzet is nu
eenerzijds het nationaal-socialistische
regiem, anderzijds het Britsche impe
rium. Maar om dien inzet moet van nu
af aan oorlog gevoerd worden; de oor
log, dien Duitschland onmogelijk ver
klaard had. Het Britsche, het Fransche,
het Poolsche volk wisten sinds maan
den, waar ze aan toe waren; het Duit
sche hoorde alleen, dat ook voor het
Poolsche probleem geen oorlog zou be
hoeven gevoerd te worden. Hitler was
almachtig. Nu is gebleken, dat dit aure
ool slechts een vage schijn was. En
Goering moest pogen dit in zoo zacht
mogelijke termen, zonder de laatste
hoop te vernietigen, aan het Duitsche
volk. dat „recht heeft op de volle-waar
heid". mede te deelen. Hij moest her
stellen, wat de propaganda-methoden
van Goebbels van wien men de laat
ste weken niets meer gehoord heeft
bedorven hebben.
Daarom was Goering's rede ook
sterk defensief ingesteld: wij hebben
het niet gewild. En de bijna smeekende
aansporing: nu het toch gekomen is,
blijf vertrouwen in ons stellen. Twee
gedachten, welke op meesterlijke wijze
tot menschen gericht werden; niet meer
als met gesloten oogen over een onbe
paalbare massa, maar tot ieder der toe
hoorders afzonderlijk, van mensch tot
mensch.
ONZE MACHTIGE STEUN:
HET WATER.
Teneinde de inundatie-mogelijkhe
den waarover ons land beschikt, te
allen tijde en met name met het
oog op den huidigen waterstand
te verzekeren, worden maatregelen
genomen om, met den geringst moge-
lijken overlast voor de betrokken bur
gerbevolking, een kom van geringen
omvang in de provincie Utrecht met
water te vullen.
DONKERE OLIE, PETROLEUM
EN BENZINE
„DISTRIBUTIEGOEDEREN".
De minister van Economische Za
ken heeft drie beschikkingen uitge
vaardigd, waarbij donkere olie, pe
troleum, alsmede benzine en benzol
worden aangewezen als distributie-
goederen.
Krachtens deze beschikkingen is
iedere producent of importeur van of
handelaar in deze producten verplicht
zich te laten inschrijven hij het Rijks
bureau van aardolieproducten.
NAUW CONTACT
NEDERLAND—BELGIë.
Op het Belgische ministerie van
Buitenlandsche Zaken te Brussel is
Maandag de permanente commissie
van de Oslo-staten bijeengekomen.
Nederland was vertegenwoordigd door
H. M.'s gezant baron Van Harinxsma
thoe Slooten en door den heer Lam
ping, directeur der Handelsaccoorden.
Alhoewel Zwitserland zich steeds
buiten alle Oslo-conferenties heeft ge
houden, waren thans twee Zwitser-
sche waarnemers aanwezig.
De Belgische minister van Buiten
landsche Zaken, Spaak, opende de
bijeenkomst met een korte toespraak,
waarin hij met nadruk wees op de bij
zondere positie, die de neutrale lan
den in het huidige conflict innemen.
Er ontspon zich voorts een gedacli-
tenwisseling over verschillende kwes
ties, die op de agenda stonden, a.a.
over de handelsbetrekkingen van de
neutrale landen met de oorlogvoeren
de mogendheden.
Na de korte algemeene vergadering
werd besloten de besprekingen over
twee subcommissies te verdeden,
een economische en een juridische
sub-commissie. De economische com
missie, die vraagstukken te behande-
Verhooging van het maximum
der kostwinnersvergoeding.
De regeeringspersdienst meldt:
Bij de regeering zijn eenige maatre
gelen in voorbereiding, welke strek
ken om de maatschappelijke zorgen
van de buitengewoon onder de wape
nen geroepen dienstplichtigen zooveel
mogelijk te verlichten. Daartoe zal
o.a. het bedrag, dat ten hoogste aan
kostwinnersvergoeding kan worden
toegekend, van 2.50 op 3 per dag
worden gebracht, terwijl in bijzonde
re gevallen het bedrag van 3 met
machtiging van den minister van de
fensie nog eenigermatc zal mogen
worden overschreden.
Dit wil niet zeggen, dat alle vergoe
dingen verhooging zullen ondergaan,
maar dat in sommige gevallen, waarin
thans reeds 2.50 per dag aan ver
goeding wordt genoten, doch waarin
dit bedrag niet voldoende blijkt, in
verband met den achteruitgang van
de gezins-inkoinsten en b.v. in ver
hand met de grootte van het gezin,
de vergoeding kan worden verhoogd.
Verder zal de verhooging soms noodig
blijken ten aanzien van gezinnen, die
in het buitenland verblijf houden,
daar in verschillende streken in het
buitenland een andere maatstaf voor
levensonderhoud moet gelden dan
hier te lande.
Steun voor hen, die met kost
winnersvergoeding niet gehol
pen zijn.
Voorts is een regeling te wachten,
welke beoogt steun te verleenen aan
diegenen, die door opkomst in militai
ren dienst in onoverkomelijke moei
lijkheden zijn geraakt en met toeken
ning van kostwinnersvergoeding niet
of niet voldoende geholpen zijn.
De regeering heeft het hoofdbestuur
van de Koninklijke nationale veree-
niging tot steun aan miliciens bereid
gevonden zich met de uitvoering van
deze regeling te belasten. Daar deze
vereeniging voor dit doel niet over
voldoende geldmiddelen beschikt,
heeft de regeering haar een zeker be
drag aan subsidie toegezegd met de
bepaling, dat deze subsidie zal wor
den verhoogd met een gelijk bedrag
als de vereeniging van andere zijde
aan bijdragen mocht ontvangen. Wan
neer dus iemand de vereeniging
steunt, hetzij met 1(10, hetzij met een
kwartje of een dubbeltje, kan hij er
op rekenen, dat het rijk er evenveel
bijlegt. Het adres van de vereeniging
is: Amsterdam C., Weteringschaiis 96,
terwijl het nummer van de postreke
ning is 12459.
Geleidelijk meer verlof.
Ook is een verlofregeling in voor
bereiding, doch eerst moet nog wor
den nagegaan, in hoeverre de toestand
len heeft van ravitalleering, bevoor
rading enz., zetten Dinsdagmiddag
haar besprekingen voort.
Wij meenen ook te weten, aldus de
Tel., dat speciaal tusschen de Neder-
landsche en de Belgische regeering
iederen dag contact wordt gehouden
in verband met de treffende overeen
komst der neutraliteitsproblemen
van beiden landen. Om slechts een
voorbeeld te noemen: Nederland en
België moeten gemakkelijke verbin
dingen kunnen onderhouden met hun
respectieve koloniën en hebben der
halve dezelfde moeilijkheden op
scheepvaartgebied te overwinnen.
PRIJSOPDRIJVING
ENERGIEK TEGENGEGAAN.
De minister van Economische Za
ken heeft gisteren wederom een aan
tal opdrachten verstrekt tot instelling
op korten termijn van accountants
onderzoek hij verschillende impor
teurs, industrieele ondernemingen en
grossiers en wel naar aanleiding van
ingekomen klachten over prijsverhoo-
gingen. Voorts is last gegeven om te
gen verschillende bedrijven, waarin
mag worden aangenomen, dat inder
daad een in strijd met de wet vastge
stelde prijsverhooging werd uitge
voerd, proces-verbaal op tc maken.
De minister is erkentelijk voor de
gegevens, die hij naar aanleiding van
zijn oproep van vorige week heeft ont
vangen over uitgevoerde of voorgeno
men prijsverhoogingen. Individueele
beantwoording der ingekomen brie
ven is uiteraard bij de groote drukte
ten departeinente niet wel mogelijk,
doch men kan er van overtuigd zijn,
dat elk geval nauwkeurig wordt on
derzocht. De minister verzoekt be
langhebbenden ook verdere gevallen
onverwijld aan het ministerie van
Economische Zaken, Bezuidenhout
30, Den Haag, door te geven.
De politie te Tilburg heeft op de
markt enkele partijen rij wiel ban den
in beslag genomen wegens onredelij
ke prijsopdrijving. Zoo werden er
het verleenen van verlof gedoogt.
Voorshands zal het verlof in elk ge
val slechts op beperkte schaal kun
nen worden verleend. De regeering
hoopt, geleidelijk eenige uitbreiding
aan het verlof te kunnen geven.
Het is van belang, dal afgeschei
den van deze regeeringsinaatregelen
ook van particuliere zijde alles in
het werk wordt gesteld om de moei
lijkheden en zorgen, welke op de
schouders van de gemobiliseerden of
van hun gezinnen rusten, zooveel mo
gelijk te helpen verlichten.
Beroep op aller medewerking.
Uit maatschappelijk oogpunt is het
gewenscht, dat de plaatsen, die als ge
volg van de mobilisatie zijn openge
vallen, weder geheel worden bezet. De
regeering heeft in dit verband met
groote waardeering vernomen, dat
zeer vele werkgevers hun onder de
wapenen geroepen personeel niet of
althans slechts tijdelijk hebben ont
slagen en de opengevallen plaatsen
ook slechts tijdelijk hebben doen be
zetten door niet-gemobiliseerden, op
dat de gemobiliseerden, wanneer zij
weder uit dienst komen, in hun oude
betrekking kunnen terugkeeren.
Bovendien hebben vele werkgevers
het verschil tusschen loon en kostwin
nersvergoeding geheel of voor een deel
weggenomen door het toekennen van
een hijslag.
De regeering beseft volkomen, dal
niet alle werkgevers aldus kunnen
handelen, met name niet zij, die ten
gevolge van de algemeene mobilisatie
zelf in min of meer groote moeilijkhe
den zijn gekomen te verkeeren. Ech
ter moge de regeering een opwekking
richten tot alle werkgevers, die tot
heden in dit opzicht hun standpunt
nog niet hebben bepaald, om ten be
hoeve van onze gemobiliseerden zoo
ver te gaan, als in verband met hun
eigen omstandigheden mogelijk wordt
geacht.
Ook het publiek kan onder de hui
dige omstandigheden steun aan gemo
biliseerden verleenen. Vele zaken kun
nen in stand worden gehouden, indien
men eenige inschikkelijkheid betoont,
bijvoorbeeld door waren, welke an
ders aan huis worden bezorgd, zelf af
te halen of tc doen afhalen. In som
mige zaken blijft de echtgenoote van
den gemobiliseerde achter, die niet m
staat is het bedrijf gaande te houden,
terwijl hulp niet is te krijgen of niet
kan worden betaald. Hier kan alleen
uitkomst worden gebracht, wanneer
anderen die over vrijen tijd be
schikken belangeloos de behulp
zame hand bieden.
De regeering doet een beroep op
iedereen, die daartoe in staat is, om
te doen wat in zijn vermogen ligt om
de zorgen van de gemobiliseerden te
helpen verlichten.
handen verkocht voor ƒ1.75, die al
tijd voor 82 V2 cent werden aangebo
den, aldus de „Tel."
Voorts is tegen enkele slagers te
Tilburg proces-verbaal opgemaakt
wegens onredelijke verhooging van
vleeschprijzen.
NEDERLANDSCH STOOMSCHIP
OP EEN MIJN GELOOPEN.
Alle twee en twintig opva
renden gered.
Het A.N.P. verneemt uit Kopenha
gen
Uit Thisted wordt gemeld, dat elf
leden van de bemanning van het Nc-
derlandsche stoomschip Mark, afkom
stig uit Rotterdam, in een reddings
boot te Vorupocr zijn aangekomen.
Zij deelden mee, dat de Mark Za
terdagmiddag op weg van Finland
naar Nederland op een mijn is geloo-
pen en gezonken. De bemanning, die
uit twee-en-twintig koppen bestond,
begaf zich in de beide reddingssloe
pen. Een boot met 11 personen werd
gered.
Een motorreddingsboot uit Ivlit-
moeller en reddingsbooten uit Vuro-
poer en Lyngby zochten daarna naai
de andere boot, welke zij vanochtend
op eenige kilometers afstand van de
kust van Lyngby vonden. In deze boot
bevonden zich de andere elf leden van
de bemanning.
Alle twee-en-twintig schepelingen
waren uitgeput door de vermoeienis
sen, welke zij hebben uitgestaan ge
durende den langen tocht in de red
dingbooten.
De kapitein van de Mark, de heer
A. G. van Dam, en de eerste officier,
de heer J. Vinke, werden tengevolge
van de mijnontploffing gewond. Zij
bevinden zich onder geneeskundige
behandeling.
DE GEBOORTE VAN DEN
500.000STEN INWONER
IN DEN HAAG.
Bij den aanvang van de raadsver
gadering in den Haag heeft de burge
meester, mr. S. J. R. de Monchy, den
111
Zl
gt
h<
b
si
II
V
V
V
V