Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
De Algemeene Toestand
„NOORD-
BRABAND"
1843
Binnenlandsch Nieuws.
heerlijk gekruide SPECULAAS
a 25 cent per half pond.
Dit nummer bestaat uit Twee bladen.
EERSTE BLAD
NUMMER 88.
WOENSDAG 8 NOVEMBER 1939.
62e JAARGANG.
Dit blad verschijnt
WOENSDAG en ZATERDAG.
Brieven, Ingezonden stukken, gelden,
;nz. franco te zenden aan den Uitgever.
Abonnementsprijs per 3 maanden
f 1.25. Franco per post door 't geheele
rijk 1.40.
UITGAVE
WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON TIELEN.
Telefoon No. 38. Telegr.-adres: ECHO.
GIRO-No. 50798.
Advertentiën moeten Woensdag en
Vrijdag des morgens om uiterlijk 9 uur
in ons bezit zijn.
Prijs der Advertentiën:
20 cent per regel; minimum 1.50.
Reclames 40 cent per regel.
Bij contract flink rabat.
De oorlog in het Westen van Euro
pa is slechts één der vele facetten van
de krachtsinspanning, welke men zich
getroost ter verandering, eenerzijds,
van de algemeene politieke constellatie
in de wereld en ter behoud anderzijds,
Groote machten Engeland, Frank
rijk, Duitschland, Rusland, Japan, Ita
lië en de Ver. Staten zijn daarbij
min of meer rechtstreeks betrokken, al
thans zijn ze rechtstreeks geïnteres
seerd; tal van neutrale landen weten
hun lot aan den afloop van deze
krachtsinspanning verbonden.
Stel b.v., dat Duitschland den oorlog
zou winnen, dan brengt dat veel méér
politieke verandering te weeg, dan
laten we zeggen de terugkeer van
Elzes-Lotharingen naar het Reich en
den afstand door Engeland van eenige
koloniën aan Duitschland. Van een
Duitsche overwinning zal ook Italië
ten koste van Frankrijk en het Britsche
rijk profiteeren. Rusland zal op den
Balkan doordringen, misschien zijn voe
ten planten in Scandinavië, Japan zal de
vrije hand krijgen in China en de Ver.
Staten zouden hun invloed in andere
werelddeelen verliezen.
We wagen ons niet aan voorspellin
gen van wat de toekomst der kleinere
West-Europeesche democratieën zou
zijn, noch hoe het koloniaal bezit op
nieuw zou worden verdeeld.
Men moet zich daarom niet voorstel
len, dat alle overige geïnteresseerden bij
de politieke wereldconstellatie het maar
rustig gaan zitten afwachten, wie óf
Duitschland, óf de verbonden twee de
mocratieën - den oorlog zullen winnen.
Alle hiervoren met name aangeduide
mogendheden zijn op haar qui vive en
zien angstvallig toe, of haar belangen
niet in het gedrang komen. Ze zullen,
als dat noodig mocht zijn, ingrijpen met
de middelen, welke voor het doel het
meest geëigend zijn. Dat zijn lang niet
altijd de gewone oorlogsmiddelen. Het
heeft geen zin, of er aan het Fransch-
Duitsche front over en weer nog een
millioen of zelfs een paar millioen strij
ders zouden worden toegevoegd.
De Ver. Staten vechten mee, nu
reeds, in den zich ontwikkeldenden po-
litieken belangenstrijd. Ook al hebben
ze den oorlog niet verklaard, zij staan
aan Britsch-Fransche zijde.
Op tweeërlei wijze steunen ze de
twee verbonden Europeesche democra
tieën.
lo. Door levering van oorlogsgoe
deren.
De wijziging der neutraliteitswet is
thans definitief door senaat en kamer,
resp. met 45—25 en 223 —189 stem
men, aanvaard en inmiddels door pres.
Roosevelt afgekondigd. Het feit gaf
Roosevelt aanleiding om in schoone
woorden van vredelievende bedoelin
gen te gewagen en ook staatssecretaris
Huil sprak van de „voorname en heili
ge taak'' van het land om den vrede te
beschermen -waartoe de gewijzigde
neutraliteitswet zou moeten dienen! -
maar in feite hebben de Ver. Staten nu
partij gekozen. Omdat de wijziging in
oorlogstijd is doorgevoerd en practisch
slechts aan één der partijen ten goede
kan komen. Zooals we dat eerder reeds
hebben uiteengezet.
2o. Niet enkel in Europa, maar ook
in Azië hebben de Ver. Staten de partij
van Britten en Franschen gekozen.
Tot September j.l. hebben de Ame
rikanen het vrijwel aan de Britten over
gelaten om tegen Japan de belangen
der niet-Aziatische volkeren in China
te verdedigen. Toen Engeland in Eu
ropa de handen vol kreeg door de moei
lijkheden met Duitschland, hebben de
Japanners door een fel anti-Britsch op
treden (conflict in Tientsin) een snel
einde willen maken aan allen „vreem
den" invloed in China. Maar toen heb
ben de Ver. Staten de verdediging van
de West-Europeesche en Amerikaan-
sche belangen tegenover Japan op zich
genomen. De Amerikaansch-Japansche
betrekkingen zijn als gevolg van dien,
op het oogenblik zeer gespannen. Toen
de Ver. Staten in Azië de Britsche taak
overnamen, begonnen ze hun actie met
de opzegging van het met Japan geslo
ten handels- en scheepvaartverdrag. De
opzeggingstermijn moet worden ont
zien, maar in Januari a.s. eindigt nu
elke verplichting. En er is niets onder
nomen ten behoeve van een nieuwe
overeenkomst, integendeel hebben
de Ver. Staten gedreigd met een in
voerverbod van Japansche goederen.
Japan heeft aanvankelijk het Ameri-
kaansche verzet willen negeeren, omdat
het meende, dat het de handen meer vrij
had gekregen door de actieve interven
tie van Rusland in Polen. Maar nu Rus
land zich vrijgehouden heeft van deel
name aan den oorlog in Europa en zijn
reserves in Azië op volle sterkte kon
handhaven, is Tokio's positie moeilij
ker geworden.
We vermogen niets te voorspellen
inzake de te verwachten Amerikaansch-
Japansche onderhandelingen, maar feit
is, dat de Vereen. Staten zoowel in Eu
ropa als in Azië aan de Britsche en
Fransche zaak op het oogenblik groote
diensten bewijzen. En daarmee aan de
eigen zaak.
De
Russisch-Finsche onderhandelingen
vlotten niet. Nog steeds is de Finsche
delegatie in Moskou, maar deze heeft
om nieuwe instructies geseind naar Hel
sinki en die zullen waarschijnlijk Don
derdag pas aankomen. De Finsche re
geering uitte zich de laatste dagen o.m.
bij monde van Erkko, minister van bui-
tenlandsche zaken, zeer krachtig. Fin
land wenscht volkomen zijn zelfstan
digheid te bewaren en geen concessies
te doen, welke de veiligheid van het
land verzwakken.
Over deze en dergelijke uitingen
toont men zich in Moskou zeer geprik
keld; men beschouwt ze als... bedrei
gingen!
De onderhandelingen verkeeren in
een kritiek stadium en de vraag rijst:
wat zai Rusland doen? Zal het zijn ver-
langslijstje systematisch afwerken en de
Finnen desnoods met geweld onder
werpen? Of zal het liever tot een com-
promie zien te geraken, alzoo geen tijd
verliezende voor het stellen van de
overige étappes op den imperialisti-
schen weg?
In het laatste geval zou dan Roeme
nië aan de beurt komen voor een uit-
noodiging naar Moskou ter bespre
king van „gemeenschappelijke" belan
gen.
Het schijnt aldus valt tenminste
op te maken uit de berichten uit Bel
grado dat langs diplomatieken weg
reeds besprekingen worden gevoerd, op
initiatief van Roemenië, om de Balkan
entente uit te breiden tot Bulgarije en
Hongarije, teneinde zoo een neutraal
blok te vormen.
Hoewel men veronderstelt dat dit
neutrale blok om Italië geschaard zal
worden, heeft men tot dusver nog geen
Italiaansche stappen te dien aanzien te
Belgrado bemerkt. In leidende Italiaan
sche kringen toont men zich terughou
dend ten aanzien van deze aangelegen
heid.
Zou Mussolini Italië's positie in de
politieke strevingen nog steeds niet de
finitief hebben bepaald? Het kan in
Rome toch overigens geen twijfel wek
ken, dat indien Italië den Balkan
niet organiseert de Russen dat zullen
doen.
Het ronddobberen van het door een
Duitsche prijsbemanning bevaren Ame-
rikaansch schip de „City of Flint" heeft
een einde genomen. De prijsbemanning
zag blijkbaar geen kans om het schip
naar een Duitsche haven te brengen en
manoeuvreerde maar wat binnen de
Noorsche territoriale wateren, gevolgd
door Noorsche oorlogsschepen. Toen
het schip ankerde, z.g. om een ziek lid
van de Amerikaansche bemanning aan
land te brengen en een Noorsche ge
neesheer had uitgemaakt, dat daartoe
geen reden bestond, werd volgens de
Noorsche wetsbepalingen de Duitsche
prijsbemanning geïnterneerd en het
schip vrijgegeven. In Berlijn is men
daarover zeer ontstemd, maar in Was
hington verheugd. De Amerikaansche
regeering heeft de regeering van Noor
wegen dank betuigd voor de juiste toe
passing van het internationale recht.
LEVENSVERZEKERING
WAALWIJK
De duikboot-actie verloopt veel moei
zamer dan in den oorlog van 1914
1918; de afweermiddelen blijken thans
veel deugdelijker. De diepzee-bommen
brengen heel wat verliezen toe. Berich
ten we de vorige week van het vinden
van verscheidene lijken van een Duit
sche duikbootbemanning aan de Fran
sche kust en van het aantreffen van een
U-boot op een zandplaat in het Engel-
sche Kanaal, thans wordt het bergen
gerapporteerd ook weer in het Ka
naal van vijf matrozen van een Duit-
schen onderzeeër. De mannen hadden
hun reddingsapparaten aan het lichaam
gebonden zitten.
EEN HEVIG LUCHTGEVECHT
AAN HET WESTELIJK FRONT.
Er zouden negen Duitsche toestellen
omlaag geschoten zijn.
Het Fransche legerbericht van Maan
dagavond luidt:
„Groote bedrijvigheid der wederzijd-
sche luchtmachten. In een hevig ge
vecht hebben negen Fransche jachttoe-
stellen een aanval gedaan op een groep
van 27 Duitsche jagers. Negen Duit
sche toestellen werden neergehaald;
tenminste zeven kwamen op ons gebied
terecht. Onze patrouille keerde voltal
lig en ongedeerd terug."
MOSKOU BLIJFT BUITEN
DEN OORLOG.
Aan den vooravond van den 22sten
verjaardag der bolsjewistische revolu
tie heeft Molotof een rede gehouden,
met als hoofdthema „het bankroet der
kapitalistische wereld". Evenals in zijn
vorige rede betoogde hij met veel na
druk, dat de Sovjet-Unie zich krachtig
zal verweren tegen de pogingen om
haar eveneens in den oorlog te betrek
ken.
Het traditioneele manifest van de
Komintern is zoo mogelijk nog feller
en blijkbaar ook hetgeen eenige ver
bazing heeft gewekt, aldus Reuter
tot de arbeiders in Duitschland gericht.
Bijzonder scherp richt het zich tegen
Japan.
AMERIKA DOET ZAKEN.
Te Ottawa is een conferentie ge
opend waaraan Britsche, Australische,
VANAF HEDEN dagelijks VERSCH
verkrijgbaar
ONZE ZEEK BEKENDE
T.i-99. PULLES-HEESBEEN
Nieuw-Zeelandsche en Canadeesche
gedelegeerden deelnemen, ter bespre
king van vliegtuigaangelegenheden.
Volgens in omloop zijnde berichten
is Canada voornemens 1500 vliegtuigen
in de Vereenigde Staten te koopen.
Walstreet Journaal meldt, dat de
North American Aviaton Corporation,
waarbij Engeland reeds verscheidene
honderden vliegtuigen gekocht heeft,
op het punt staat een groote bestelling
te ontvangen van de Britsche lucht
vaartmissie waarschijnlijk voor 1000 a
1600 toestellen.
EEN ORANJEBOEK.
Nederland en de oorlogstoestand.
Bij de memorie van antwoord inzake
de begrooting van zijn departement
heeft de minister van buitenlandsche
zaken een Oranjeboek overgelegd,
waarin een overzicht is opgenomen van
de voornaamste tot November 1939 in
verband met den oorlogstoestand door
het ministerie van Buitenlandsche Za-
ken behandelde en voor openbaarma
king geschikte aangelegenheden.
Het Oranjeboek, dat twintig folio
pagina's druks beslaat, opent met een
bespreking van de werkzaamheden der
regeering tot behoud van den vrede.
De oproep van de Oslo-Staten van 23
Augustus is er in opgenomen, waarna
het aanbod van goede diensten van de
Koningin en den Koning der Belgen
wordt vermeld. Daarbij wordt gezegd,
dat van Nederlandsche en Belgische
zijde aan dit aanbod geen ruchtbaarheid
werd gegeven, om eventueele inleiden
de besprekingen niet te bemoeilijken.
De eerste berichten over dezen stap
kwamen uit het buitenland.
Voorts worden de Duitsche en de
Britsche verklaringen omtrent de eer
biediging onzer neutraliteit, die al eer
der gepubliceerd zijn in volledigen tekst
afgedrukt, evenals de Nederlandsche
neutraliteitsproclamatie.
De daarop volgende hoofdstukken
behandelen de schendingen van het
Nederlandsch rechtsgebied door vlieg
tuigen en door één schip (de Britsche
kanonneerboot „Leith", die op 13 Sep
tember door Straat Riouw voer), de
aanvallen op Nederlandsche vliegtui
gen, de belemmeringen van het vrije
handels- en postverkeer, de bespreking
der Oslostaten, het' vlagverbod en de
bescherming van vreemde belangen.
Het meerendeel der thans officieel
gepubliceerde feiten is reeds bekend.
DUITSCHE COMMENTAAR OP
HET ORANJEBOEK.
De correspondent van de N.R.Crt. te
Berlijn telefoneerde aan zijn blad:
„Tot dusver is nog nooit een zoo dui
delijk en volledig tafereel opgehangen
van den wanhopigen strijd der neutra
len tegen de Britsche zeerooverij". Met
deze woorden bespreekt de B. Z. am
Mittag het Nederlandsche oranjeboek.
De Nederlandsche regeering, zoo gaat
het blad verder, heeft zich niet alleen
verdienstelijk gemaakt ten opzichte van
het eigen volk, zijn recht en zijn gekne
veld economische leven, maar ook ten
opzichte van de andere neutralen, wel
ke door Engeland al even brutaal wor
den behandeld. Boven deze beschou
wing staat als titel: „Nederlandsche
vlucht in de openbaarheid; onbarmhar
tige onthullingen over de inbreuk van
Engeland op het volkenrecht".
Vele andere bladen geven met ande
re woorden commentaren in gelijken
geest.
Ook in de Wilhelmstrasse prijst men
het oranjeboek als „de eerste samen
vattende critiek van een neutrale mo
gendheid op de verachting van de be
palingen van het volkenrecht door een
oorlogvoerende mogendheid, te weten
Engeland". Doch men voegt er gelaten
aan toe, de kans gering te achten, dat
Engeland door dergelijke publicaties
zal worden bewogen, zijn druk op de
neutrale mogendheden te verlichten.
In dit verband wordt van geïnspi
reerde Duitsche zijde nog opgemerkt,
dat in Engelsche organen, gelijk de Fi
nancial News en de Daily Telegraph
gewag wordt gemaakt van het voorne
men om maatregelen te treffen, tenein
de te verhinderen dat Duitschland aan
neutrale landen goederen levert en dus
doende in die landen een schuldvorde
ring in deviezen krijgt. Men gelooft hier
nauwelijks dat een neutrale mogendheid
alleen op grond van de omstandigheden
dat Duitschland daardoor een schuld
vordering in deviezen krijgt van het be
trekken van goederen uit Duitschland
zal afzien.
KOSTWINNERSVERGOEDING
WORDT GEHEEL HERZIEN.
Omtrent de wijziging der kostwin
nersvergoedingen meldt de regeerings-
persdienst thans het volgende:
De minister van Defensie heeft onder
dagteekening van 2 November j.l. een
regeling voor de kostwinnersvergoe
dingen vastgesteld, die in menig op
zicht afwijkt van de regeling, welke tot
dusver gold. Wel blijven de algemeene
beginselen, waarop het instituut der
kostwinnersvergoedingen berust, onge
wijzigd, doch de berekeningsmethode
van de vergoedingsbedragen ondergaat
een belangrijke verandering en vooral
een groote vereenvoudiging. In verband
met de verhooging van het maximum
van 2.50 tot 3. welk maximum in
bijzondere gevallen nog kan worden
overschreden, zullen vele vergoedings
bedragen worden verhoogd. Dit betee-
kent echter volstrekt niet, dat een alge
meene verhooging zou plaats hebben.
Er zijn ook vergoedingen, die verlaagd
zullen worden, doch dit zal alleen voor-
De Echo van het Zuiden,
WaaHykscIie en Lanptraatsche Courant.
V J
