Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
De Rijksvakschool voor Leerlooiers en Schoenmakers annex Proefstation
Jubileert.
NUMMER 92.
WOENSDAG 22 NOVEMBER 1939.
62c JAARGANG.
Dit blad verschijnt
UITGAVE t
Advertentiën moeten Woensdag en
WOENSDAG en ZATERDAG.
Vrijdag des morgens om uiterlijk 9 uur
Brieven, Ingezonden stukken, gelden,
:nz. franco te zenden aan den Uitgever.
WAALWIJKSCHE STOOMDRUKKERIJ
ANTOON TIELEN.
in ons bezit zijn.
Prijs der Advertentiën:
Abonnementsprijsper 3 maanden
Telefoon No. 38.
Telegr.-adres: ECHO.
20 cent per regel; minimum 1.50.
f 1.25. Franco per post door 't geheele
GIRO-No. 50798.
Reclames 40 cent per regel.
rijk 1.40.
Bij contract flink rabat.
Bij Koninklijk Besluit van 7 Juli
1910 No. 39, werd op voordracht van
den Minister van Binnenlandsche Za
ken en van Landbouw, Nijverheid en
Handel van 1 Juli 1910 No. A372 I
Af deeling Hooger en Middelbaar On
derwijs en van h Juli 1910 No. 5885
Ard. Handel wordt goedgevonden en
verstaan:
1ste. te bepalen, dat te Waalwijk
gevestigd zal zijn een Rijksschool voor
Leerlooiers en Schoenmakers m.d.v.
Rijksproefstation en Voorlichtings
dienst t.b.d. Lederindustrie.
2de. In te stellen een Commissie
van Advies met betrekking tot deze
inrichting
3de. te benoemen in deze Commis
sie
Ade. Onze Ministers te machtigen
tot het vaststellen van een reglement
en van een verordening tot regeling
van de heffing, invordering en ver
antwoording van de schoolgelden van
de sub. 1a genoemde inriehting.
Onze Ministers zijn, ieder vooï zoo
veel zijn Departement betreft, bela§t
met de uitvoering van dit besluit,
waarvan afschrift zal worden gezon
den aan de Algemeene Rekenkamer.
Het is morgen de dag dat offi
cieel herdacht zal worden, dat
de Rijksvakschool voor Leer
looiers en Schoenmakers met daaraan
verbonden Proefstation vóór 25 jaren
in onze gemeente werden geopend (tus-
schen de opening van 't proefstation en
de school verliepen eenige jaren), en
het is een goede gedachte dezen ge
denkdag feestelijk te vieren, omdat
daardoor gelegenheid is van tal van zij
den duidelijk te demonstreeren, wat
deze school en proefstation voor de
schoen- en lederindustrie in al die ja
ren hebben beteekend.
Voor onze gemeente is hiertoe dub
bel aanleiding, waar onze schoen- en
lederindustrie daarvan profiteeren als
elke schoen- en lederplaats, maar daar
enboven drukt ontegenzeggelijk dit in
stituut op de industrie van Waalwijk
als centrum der schoen- en leder-indus
trie een bijzonder cachet, om nog niet
te spreken van de verdere voordeelen,
die deze school aan gemeente en hare
ingezetenen afwerpt.
Wie de voorgeschiedenis van de tot
standkoming dezer school heeft meege
maakt, weet wat er is moeten gebeu
ren om een Rijksschool te verkrijgen,
waarmee de plaats van vestiging na
tuurlijk nauw Verband hield.
Onze gemeente heeft zich bij dezen
strijd niet onbetuigd gelaten, maar op
de eerste plaats denken wij bij de rijks
school en de vestiging hier ter plaatse
aan de onvermoeide pogingen van on
zen afgevaardigde Mr. J. Loeff, die dan
ook op den 21 Dec. 1909 aan burge
meester Th, de Surmont de Bas Smeele
kon seinen, dat de Tweede Kamer de
stichting van een Rijksschool te Waal
wijk had aangenomen, zij het slechts
met 2 stemmen meerderheid.
In de avondvergadering van Maan
dag 20 December 1909 staakten de
stemmen (29 tegen 29). Den volgenden
dag bij de herstemming zag de Regee
ring haar voorstel met kleine meerder
heid aangenomen en wel met 35 tegen
33 stemmen.
De tegenstemmers hadden geen be
zwaar tegen de school, integendeel,
maar zij wenschten een school uit t par
ticulier initiatief met rijkssteun.
Ook de bonden van Schoenfabrikan
ten en Leerlooiers hebben eveneens een
Fred. H. Hoek kwam als leeraar aan
de handschoenmakerij, waaraan hij
nog verbonden is, al is dit thans meer
op het terrein der wandelcursussen.
De regeering benoemde een commis
sie van advies, waarvan de toenmalige
burgemeester onzer gemeente secreta
ris was.
Zoo kon dus het werk aanvangen en
al bood het begin, zooals overal, vele
moeilijkheden, vooral met den ook toen
uitgebroken oorlog, waardoor de direc
teur de heer van Gijn haast steeds af-
grooten ijver ontplooid, door deskundi
ge commissies uit hun midden te zen
den naar verschillende buitenlandsche
vakscholen, om bij de regeering met
een deskundig rapport en plan voor den
dag te komen, en de gemeente Waal
wijk bood om te toonen van hoe groot
nut en belang zij deze school achtte,
het terrein en den geheelen bouw der
school aan, wat een bedrag van pl.m.
60.000.vertegenwoordigde; zeker
geen sinecure, vooral in die dagen, hoe
wel het legaat van Cooth hierbij de hel
pende hand bood.
Het pleit werd gewonnen, zij het op
't kantje af en de school werd hier ge
sticht, met daarnaast 't proefstation.
Zoolang de school nog niet gereed
was, werd het proefstation geïnstalleerd
in een particulier huis in de Mr. van
Coothstraat en werden daaraan ver
bonden de heeren Ir. J. L. van Gijn, die
1 Maart 1911 werd benoemd als direc
teur en de heer Ir. H. van der Waer-
den (de huidige directeur) als schei
kundige; op 3 November 1914 was de
school gereed en geïnstalleerd en kon
den naast 't proefstation de theoreti
sche en practische lessen een aanvang
nemen. Als leeraar-looimeester werd
benoemd de heer A. v. d. Laak, later
naar België vertrokken, en als leeraar-
schoenmaker de heer A. Stütz (die later
naar Duitschland vertrok als directeur
der Pirmasenser-vakschool; de heer
wezig moest zijn, men heeft niet ver
saagd en met kracht en energie het be
gonnen werk voortgezet.
De school breidde zich uit en maak
te steeds meer naam; het proefstation,
later onder leiding Van Ir. C. van der
Hoeven, nadat Ir. v. d. Waerden den
heer Ir. van Gijn als directeur was op
gevolgd, bewees steeds meer en meer
z'n nut en onmisbaarheid.
Van binnen- en buitenland kwamen
de patroonszoons en toekomstige lei
ders voor de schoen- zoowel als voor
de leder-afdeeling. Honderden bekwa
me captains of industry heeft de school
in die jaren over de geheele wereld
afgeleverd, de leder- en schoenfabrie
ken hebben geprofiteerd en profiteeren
nog steeds van de bekwame leiders en
vakmenschen die hier zijn gekweekt,
dank zij mede de winter-avond-cursus-
sen die later werden ingesteld.
De naam der Nederlandsche schoen
en lederindustrie in binnen- en buiten
land werd zeer gebaat door 't bestaan
en 't werk van deze model-inrichting en
't proefstation, zoodat wij gerust mo
gen zeggen, en morgen zal daarvan ze
ker in verschillende toonaarden wor
den getuigd, dat deze Rijksvakschool,
al zijn er natuurlijk onvolkomenheden,
en blijven er ten deze nog verschillen
de zaken te wenschen, en al is de groei
dezer school door de bezuinigingswoe
de der regeering al te zeer in haar groei
bekort, volkomen aan haar doelstelling
heeft beantwoord.
Daarmee feliciteeren wij op dezen
gedenkwaardigen dag van harte den
huidigen directeur, den heer Ir. van der
Waerden met z'n staf van leeraren en
helpers en niet minder de commissie
van advies der rijksschool, die bij
voortduring waakt voor de belangen
van dit instituut.
Mogen directie en commissie bij
voortduring er in slagen de school op
peil te houden, zoowel wat outillage als
aantal leerlingen betreft, mogen zij er
in slagen de regeering te overtuigen dat
up-to date-zijn in inrichting, ook voor
de looierij-afdeeling een eisch is voor
den naam, den bloei en 't succes der
school in de toekomst.
In dezen geest biedt ons blad, dat bij
de tot standkoming en den uitbouw de
zer school bij voortduring zijn beschei
den krachten heeft geleverd, gaarne de
beste wenschen ook voor de toekomst
der school aan.
Moge de Waalwijksche Rijksvak
school tot in lengte van dagen een
pionier zijn en blijven voor de Neder-
iandsche Schoen- en Lederindustrie.
met genoegen voldoe ik aan
Uw verzoek om een kleine
bijdrage te geven voor het
nummer van Uw blad, dat meer spe
ciaal gewijd zal zijn aan het Zilveren
Jubilé der Rijksvakschool.
Te meer, geachte redactie, omdat ik
weet, dat Uw blad zich steeds ten zeer
ste interesseert voor alles wat de
Schoen- en Lederindustrie betreft.
Het verheugt me, dat het 25-jarig
bestaan der Rijksvakschool voor Leer
looiers en Schoenmakers feestelijk her
dacht zal worden, omdat daardoor de
gelegenheid ontstaat te memoreeren
van hoe groot belang deze instelling is
voor de Schoen- en Lederindustrie.
Over het ontstaan en de beginperio
de der Rijksvakschool zullen zeer zeker
bij deze gelegenheid anderen, welke dit
tijdperk hebben medegemaakt het hun
ne zeggen.
Als oud-leerling, als schoenfabrikant
en als voorzitter der Federatie van Ned.
Schoenfabrikanten meen ik echter ge
rechtigd te zijn een oordeel over dit in
stituut, zooals dat thans bestaat, te mo
gen uitspreken.
De Rijksvakschool heeft bewezen
van zeer groot belang te zijn voor de
opleiding van toekomstige schoenfabri
kanten en chefs. Door haar staf van
uiterst bekwame leeraren en door haar
moderne outillage, is zij in staat aan
haar leerlingen een schat van theore
tische en practische kennis mede te ge
ven voor hun toekomstig beroep. Haar
adviezen zoowel op technisch als op
scheikundig gebied worden door de In
dustrie hoog gewaardeerd.
De avondcursussen, zoowel voor
mannelijke als vrouwelijke leerlingen
geven aan velen de gelegenheid zich te
ontwikkelen en te bekwamen tot vak
kundige arbeidskrachten.
Ik meen dan ook om bovenstaande
redenen te kunnen zeggen, dat de
Rijksvakschool er het hare toe heeft bij
gedragen om de Nederl. Schoenindus
trie te brengen op het hooge peil van
organisatie, prestatie en outillage, waar
op deze thans staat.
Bij de herdenking van het 25-jarig
bestaan van dit instituut bied ik Direc
tie, Commissie van Toezicht en Leera
ren, ook namens de Federatie van Ne
derlandsche Schoenfabrikanten, de bes
te wenschen voor de toekomst aan.
Moge de Vakschool" verder uit
groeien en steeds meer bereiken in het
belang van de Industrieën waarvoor zij
werd opgericht.
C. RAMING.
Waalwijk 21 November 1939.
DE 25-JARIGE JUBILARESSE.
Baarne voldoe ik aan het ver
zoek van de Redactie van Uw
blad om een kort artikel te
schrijven over de 25-jarige jubilaresse.
De geschiedenis der tot standkoming
der Rijksschool voor Leerlooiers en
Schoenmakers zal ik voorbij gaan, al
leen er op wijzen, dat deze niet gemak
kelijk is geweest. Dank zij het legaat
van Mr. van Cooth, Griffier der Sta
ten van Noord-Brabant, kon de ge
meente Waalwijk een bedrag van
40.000 ter beschikking stellen van het
Rijk voor de bouw- en inrichtingskos
ten eener school, die de bevordering
van de vakopleiding beoogde. Doch de
2de Kamer der Staten-Generaal, het
aanbod van Waalwijk op prijs stellen
de, voelde meer voor de oprichting
eener particuliere school dan voor een
Rijksinrichting en slechts dank zij den
invloed van den vertegenwoordiger van
het oude district Waalwijk, den oud-
Minister van Justitie, Mr. J. Loeff,
werd bij tweede stemming, met twee
stemmen meerderheid, 't betreffende ar
tikel der Rijksbegrooting aangenomen.
Dat het onderwijs buiten het kader
van het nijverheidsonderwijs viel, bleek
wel uit de oprichting eener commissie
van advies, bestaande uit vertegen
woordigers der leder- en schoenindus
trie onder voorzitterschap van het lid
'JÊt
De Echo van het Zuiden,
Waal^ytstbe en Lnngstraatsebe Conranti
Ir. H. v. d. WAERDEN, DIRECTEUR SCHOOL EN PROEFSTATION.
Ir. C. V. d. HOEVEN,
scheikundige aan het Proef
station en den Voor
lichtingsdienst.
FRED. H. HOEK,
leeraar wandelcursuasen
Hand- en Maatschoenmakery.
C. J. MUSTERT,
leeraar Machinale Schoen-
fabricage.
J. R. SUERMONDT.
leeraar Lederbereiding.
J. V. DUMOULIN.
praktijkleeraar Machinale
Schoen fabricage.
V 3?*
P. MATEYSEN,
praktü kleeraar Machinale
Schoenfabricage.
J. SCHAMBERGEN.
praktykleeraar Machinale
Schoenfabricage.
