PROVINCIAAL NIEUWS.
V
UIT DE LANGSTRAAT
EN OMGEVING
nen' 4
DUIMEN
Zaterdag 3 Mei 1941 No. 36
De Echo van het Zuiden.
Tweede Blad
WAALWIJKS BELANG
OPGEHEVEN.
Naar wij vernemen is op order van
den commandant der Veiligheidspolitie
te 's-Bosch, de vereeniging Waal wij ks
Belang" de dato 1 Mei opgeheven.
Het is voorts verboden de vereeni
ging onder anderen naam voort te la
ten bestaan.
Correspondentie en vermogen zijn
door de politie in beslag genomen.
De vereeniging Waalwijks Belang is
opgericht 21 Maart 1907 en bestond
dus ruim 34 jaren. Zij werd op inita-
ticf van den heer Herman Zeegers op
gericht onder leiding van de heercn:
H. J. A. Zeegers, W. Timmermans,
J. Tielen, Adr. van Liempt, Jan van
Schijndel, P. W. IJ. Verwiel, W. Zuur-
hout, G. Zuurhout en Cor Witlox.
Voorzitters waren respectievelijk de
heeren: H. J. A. Zeegers, J. Houben,
Dr. J. van Gils, Cor Witlox, Pb. Tim
mermans, M. A. J. van Liempt en Jud.
Timmermans Phzn., terwijl de heer
Jan Tielen vanaf de oprichting, dus 34
jaar, secretaris was.
REGISTRATIE EN DOMEINEN.
Met ingang van 1 Mei 1941 is be
noemd tot ontvanger van de registra
tie en domeinen te Waalwijk, H. J. J.
M. Piasmans, thans surnumerair dei-
registratie en domeinen te Eindhoven.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
Aan het postkantoor Waalwijk en
het daaronder behoorende ambtsgebied
werd gedurende de maand April in
gelegd 33.970.35 en terugbetaald
77.050.49.
Het laatste door dat kantoor uitge
geven boekje draagt 't nummer 22070.
WATERSCHAP
„DE BUITENPOLDER VAN
BESOIJEN".
Op Donderdag 15 Mei a.s. zal boven
genoemd waterschap in het café van
den heer J. v. d. Mcijs te v.m. Besoijen
een algemeene vergadering houden.
De agenda vermeldt
I. Vaststelling rekening 1939-1940.
2. Vaststelling begrooting 1941-1942.
3. Vaststelling van den aanslag a
3.per H.A.
4. Machtiging werken in eigen be
heer.
5. Verkiezing van den voorzitter,
wegens periodieke aftreding.
0 Medcdeelingen.
JUBILEUM.
De heer Jos. Hamburg herdacht de
zer dagen het feit dat hij vóór 40 jaren
zich te Waalwijk als kapper vestigde.
Trouwe klanten hebben hem een bloe
menhulde bezorgd, terwijl hij nog op
andere wijzen blijken van belangstel
ling ontving.
Wij bieden hem gaarne onze gcluk-
wenschen bij dit bijzondere jubileum.
STIERENKEURING.
De Centrale Stierenkeuring te 's-Her-
togenbosch,'welke vastgesteld was op
29 April 1941, is niet doorgegaan. Be
sloten is nu districtskeuringen te hou
den welke, voor zoover deze gemeente
betreft, zal worden gehouden op 10
Mei a.s. des namiddags 2 uur.
BEDEVAART ELSHOUT.
Het bestuur van de R.K. Werklieden-
vereeniging te Waalwijk verkreeg toe
stemming van den Procureur-Generaal
om de jaarlijksche Bedevaart naar Els-
hout te houden op Zondag 11 Mei 1941.
Bijeenkomst bondsgebouw 's mor
gens kwart over 0. Vertrek uiterlijk
half 7.
Men wordt beleefd verzocht vanaf
het vertrek ordelijk in rijen van vier
in den stoet mee te loopen.
De bedevaart zal worden begeleid
door de Harmonie.
Ten 8 uur wordt in Elshout ter her
denking van de uitvaardiging van Re-
rum Novarum en voor een spoedig
herstel van den wereldvrede een H.
Mis opgedragen, waaronder algemeene
H. Communie der leden. Wij vertrou
wen dat allen hieraan zullen deel
nemen. De H. Mis wordt gezongen dooi
de leden van onze Liedertafel.
Bruidjes die aan deze bedevaart wen-
schen deel te nemen, kunnen zich op
geven bij: Marie Stokwielder, Putstr.;
Risa Smolders, St. Antoniusstraat en
Jac. M. Didden, Besoijenschestraat 126.
„KRATES".
Wij vestigen nog even de aandacht
op het tooneelstuk „Krates", dat mor
gen door O.O.G. in de concertzaal Tha
lia zal wordenopgevoerd. De eerste
opvoering, vorige week, voor leden en
donateurs was een groot succes en met
recht mag verwacht worden dat dit
succes zich morgen zal herhalen.
Liefhebbers van goed tooneelspel
kunnen wij een bezoek aan deze uit
voering warm aanbevelen.
EEN FELLE BRAND.
Belangrijke schade.
Gistermorgen, om ongeveer 10 uur
brak een korte, maar hevige brand uit
in het magazijn, staande achter den
galanterie-winkel van den heer Van
Loon te v.m. Baardwijk, naast het si
garenmagazijn van de Rooy-Bourgon-
jen.
Op het oogenblik van uitbreken was
de eigenaar, evenals zijn echtgenoote,
afwezig, zoodat omwonenden de brand
weer waarschuwden die spoedig, onder
leiding van den heer H. de Hoop, met
de motorspuit aanwezig was. Aange
wakkerd door den feilen wind viel aan
redden echter niet meer te denken.
Het gebouwtje, uit licht materiaal op
getrokken, stond spoedig in lichte
laaie en was in een ommezien met den
grond gelijk. De motorspuit kon dan
ook direct weer inrukken, terwijl met
twee slangen van een slangenwagen 't
voortsmeulende vuur bestreden werd.
Gevaar voor uitbreiding was dus niet
meer te vreezen.
De schade is zeer aanzienlijk. Het
magazijn bevatte een grooten voor
raad huishoudelijke voorwerpen, land
en tuinbouwartikelen, die alle een
prooi der vlammen werden. Een en
ander is slechts laag verzekerd, waar
bij nog komt, dat voor den eigenaar
vele artikelen niet meer, of slechts aan
sterk verhoogde prijzen en mindere
kwaliteiten te krijgen zijn. Deze brand
bcteckent voor hem dan ook een
schier onoverkomelijke schadepost.
GOED AFGELOOPEN.
Donderdagmorgen viel eensklaps een
groot tuimelraam van de Kofa-maga-
zijnen kletterend naar beneden. Enke
le voorbijgangers, die juist passeerden,
kwamen met den schrik vrij, maar een
meisje Th. v. A., wonende aan den
Parallelweg, keek juist naar boven
en kreeg daardoor enkele scherven in
het gelaat, dat bloedende wonden op
liep.
Door Dr. Langemeijer werd genees
kundige hulp verleend en werden de
wonden gehecht.
DE NIEUWE KRUISWEG TE
WAALWIJK.
Een werk van Charles Eyck.
Wij lezen in „De Tijd":
Ter gelegenheid van zijn zilveren
priesterfeest boden de parochianen
van de St. Jans-parochie te Waalwijk
hun herder een bedrag aan in geld
voor de vervaardiging van een nieu
wen kruisweg, waarvoor Charles Eijck
uit Valkenburg de opdracht kreeg.
Deze bekende kunstenaar, die voor
al naam heeft gemaakt met kerkschil-
deren, stond daarbij voor een moeilij
ke opdracht. Allereerst had hij reke
ning te houden met het aparte ex- en
interieur van de kerk, die'zoo geheel
anders zijn dan bij andere godshuizen.
Het exterieur doet exotisch aan, waar
de fraai Byzantijnsche koepels voor
zorgen en hel interieur is zoo gedistin
geerd, zoo smaakvol, zelfs paleisachtig,
dat Eyck voor een lastige keuze stonc(.
Daarbij kwam nog, dat de kerk vrij
donker is en dat er geen direct licht
0111 de kruiswegstaties kon vallen.
Hierdoor was een afwerking met glim
mend materiaal verboden, omdat er
dan tal van kleine, doch stootende lich
tende plekken zouden ontstaan, die
aan het geheel afbreuk zouden doen.
Na lang beraad koos Eyck een kruis
weg'van uit roode vuurklei geboet
seerde beeldengroepen in den vorm
van een hautrelief. In verband met de
nissen, welke reeds bij den bouw dei-
kerk in de muren waren aangebracht,
moest hij de afmetingen kiezen van
2.10 M. hoogte en 1.45 M. breedte. De
boetseerdikte is ongeveer 20 c.M.
Als eerste werkstuk koos de kunste
naar Christus aan het Kruis, welke
statie thans reeds een plaats heeft ge
vonden in de monumentale kerk.
Eyck heeft dit tafereel uitgewerkt in
een beeldengroep, die tot de fantasie
spreekt. Hij heeft goed gezien dat de
statie aanmerkelijk fraaier kon wor
den indien er niet te veel beelden op
werden geplaatst, doch aan den ande
ren kant had hij te zorgen, dat het ge
heel niet te strak en te monotoon werd
door de groepen uit te weinig personen
té laten bestaan.
Schilderstukken geven oneindige
schakeeringen aan kleuren, waarmee
men wonderen kan bereiken, doch bij
dezen kruisweg, die practisch geen
kleurwisseling vertoont, moest het
leven in de beelden worden gebracht
door een uiterst fijne, kunstvolle boet
seering en volmaakte anatomische ver
houdingen. Hierin is de maker uit
stekend geslaagd. Hij schonk den
groepen een fijne harmonie tot de ver
schillende uitgebeelde personen en ook
in de personen onderling legde hij zijn
geheele kunnen, zoodat het geheel een
suggestief werk werd.
ABONNEERT U
OP DIT BLAD
Rheumatische pijnen
EVEN LACHEN.
De Markt was Woensdagavond ge
tuige van een aardig tafereeltje.
Tot goed begrip diene, dat het re
gende dat het goot. Je weet wel, van
die lekkere, malsche, dikke pijpestelen,
waarnaar het prettiger is te zien dan
er in te vertoeven. Zoo dachten er
elen over, want onder de portieken
en andere soorten schuilplaatsen die
onze Markt rijk is, verdrong zich nog
al een enkel persoon om het einde van
de bui af te wachten.
Er zijn echter van die onverstoor-
baren wien geen regen deren kan. Zoo
kwam daar op een gegeven moment
een jongeman aangestapt, behaaglijk
weggedoken in de kraag van zijn lich
ten regenjas, daarmede lustig de regen
droppels trotseerend. Wij meenen dat
hij thuis hoorde op een of ander in
stituut dat onze gemeente bezit, waar
men onderwijst in de schoonc kunsten
van lederbereiding en schoenmakerij.
Het geval wil, dat van de tegenoverge
stelde richting per rijwiel een eveneens
wit-geregenjaste-collega van eerstge
noemde persoon verscheen en dat zij
elkander spreken wilden.
Het midden der Markt zou het tref
punt worden; maar wat voor een tref
punt, want juist vóórdat het rendez
vous zou plaats vinden maakte onze
rijwielkunstenaar, op nu niet direct
bevallige wijze, met onze Marktsteen-
tjes kennis. Languit lag hij naast zijn
velo te kijken.
Was dit op zichzelf al vermakelijk en
wekte het den lachlust van de talrijke
omstaanders op, het is bij lange na
nog niet alles.
Luister.
Na zich eenigszins van den val hen-
steld te hebben, wilde de Markt-stee-
nen-aanbidder zich weer van zijn rij
wiel meester maken. Resoluut neemt
hij het frame vasttrekten
houdt een fiets in zijn handen zonder
voorwiel.
Verbouwereerd door zulk een tegen
slag laat hij het rijwiel weer vallen
om het daarna weer bij het stuur te
willen oprichten, omalleen het
stuur in handen te houden. Op kun
stige wijze was het rijwiel dus in drie
deelen verdeeld.
De hilariteit was ten top gestegen.
Onze twee helden van het blijspel
besloten toen maar wijs om uit den
gezichtskring der lachende omstaan
ders te verdwijnen.
Met de treurige en natte overblijf
selen van het „geval" marcheerden zij
af.
Ik wou, dat ik ook een fiets had...!
NIEUWE DIENSTREGELING B.B.A.
Ingaande Vrijdag 2 Mei gaat een
nieuwe dienstregeling in werking, wel
ke door de geringe brandstoftoewijzing
wederom is ingekrompen. (Zie Nieuwe
Dienstregeling).
De weinige beschikbare vloeibare
brandstof laat niet toe, dat volgbussen
worden gereden en de onderneming
kan geenerlei verantwoording nemen
voor wat de mogelijkheid van vervoer
betreft.
Ter besparing van brandstof zal al
leen gestopt worden bij de aangegeven
halten.
Door in gebruik-stelling van steeds
meer gasgeneratoren wordt gehoopt
over eenigen tijd ruimere vervoers-
gelegenheid te kunnen bieden.
GEVONDEN EN VERLOREN
VOORWERPEN.
Op het politiebureau alhier zijn in
lichtingen te bekomen omtrent de na
volgende gevonden en verloren voor
werpen
Gevonden: Blauw ketelpak.
Verloren: Blikken doos, inhouden
de bescheiden auto betreffende; een
bruine portemonnaie met inhoudeen
idem; een idem; een idem.
LUXOR BIOSCOOP.
„De Blinde Passagier".
In deze film van liefde, haat en ja-
louzie, vervullen de bekende artisten
Hilde Krahl en Atilla Hörbiger de
hoofdrollen. Reeds daardoor alleen al
kan men meer dan een gewone film
verwachten. Zij geeft een stille, doch
spannende strijd tusschen twee man
nen. De een: een rondborstige schip
per, de ander een rijke nietsnut, een
avonturier. Wat beiden gemeen heb
ben is de liefde voor hetzelfde meisje.
De achtergrond van deze geschiedenis
wordt gevormd door het leven op een
Donau-sleepboot met haar bonte be
manning: een mengeling van humor,
temperament, Scardas, zwaarmoedige
melodiën, geboorte en dood, kortom,
het leven in al zijn facetten.
Het einde spijt den filmbezoeker bij
na, want deze film heeft al de kracht
de soberheid en stoere overtuiging, die
een goede film eigen is. Een speelfilm
van zeer goed kaliber en gezonde
spanning, zooals wij er meer zouden
wenschen.
UIT DE SCHOEN
EN LEDERINDUSTRIE.
Aan de Schoenfabrikanten.
Hierbij deel ik U mede, dat in ver
band met de uitvoering van een nieu
we distributieregeling voor schoeisel,
met ingang van 1 Mei 1941 voorloopig
alle Bewerkingsvergunningen voor
bonvrij schoeisel, die U op grond van
circulaire No. 208 zijn verleend, wor
den ingetrokken. De fabricage van
schoeisel, welke op grond van deze be
werkingsvergunningen was toegestaan,
moet dus voorloopig worden stopge
zet.
De fabricage kan worden voortge
zet voor zoover het betreft schoeisel,
waaraan geen leder of rubber, noch
afval van leder of rubber is verwerkt,
zoomede strandsandalen met een hou
ten zool en een boventuig van ten
hoogste 5 lederen riempjes, (welke
niet breeder mogen zijn dan IVz cM.).
De voor de fabricage van deze laatst
genoemde artikelen verstrekte bewer
kingsvergunningen blijven dus van
kracht.
Orders voor schoeisel, dat volgens
de thans nog geldende regeling (welke
binnen enkele dagen komt te verval
len) „bonvrij" mag worden afgeleverd,
kunnen, voor zoover het Rijksbureau
voor Huiden en Leder hiervoor een af
leveringsvergunning heeft verstrekt
vóór 1 Mei 1941, ook na dezen datum
worden aangemaakt en afgeleverd.
(De aflevering is toegestaan na 9 Mei
1941).
Rijksbureau voor Huiden
en Leder.
Aan de Lederwarenfabrikanten.
Refereerend aan de circulaire No.
317 d.d. 20 Maart j.l., waarin werd
medegedeeld dal de distributie \an ga
rens en voeringstoffen voor de Leder-
warenindustrie door het Rijksbureau
voor Huiden en Leder van het Rijks-
Textielburcau zou worden overgeno
men, wordt 't volgende medegedeeld:
Daar echter de algemeene situatie
zich sindsdien belangrijk heeft gewij
zigd, moest worden besloten den in
principe nog bestaanden toestand te
handhaven, d.w.z. dat de distributie
van bovengenoemde artikelen ook ver
der door het Rijks-Textielbureau zal
geschieden.
Mochten de omstandigheden er t.z.t.
aanleiding toe geven in deze regeling
een wijziging aan te brengen, dan zult
U hiervan in kennis worden gesteld.
Rijksbureau voor Huiden
en Leder.
JAARVERSLAG 1940.
RIJKSPROEFSTATION EN VOOR
LICHTINGSDIENST TEN BATE
DER LEDER- EN SCHOENINDUS
TRIE TE WAALWIJK.
II.
Vacheleder (zooileder) en de
looistoffenvoorziening.
Daar Nederland slechts matige hoe
veelheden plantaardige looimiddelen
kan leveren (enkele procenten van de
normale behoefte) heeft het Rijks
proefstation en den Voorlichtings
dienst te Waalwijk andere wegen moe
ten zoeken en die ook gevonden
om het dreigend tekort te dekken. Hel
heeft daartoe twee wegen gevolgd:
I. Leder te bereiden met behulp
van Nederlandsche synthetische
looistoffen,
II. De plantaardige looistoffen ge-
gedeeltelijk te doen vervangen
door Nederlandsche houtslijp-
extracten.
I. De looiïng met synthetische looi
stoffen is reeds pl.m. 30 jaren bekend.
Aanvankelijk bestonden er geen syn
thetische looistoffen', die de plantaar
dige looistoffen volwaardig vervangen
konden. Sedert enkele jaren zijn deze
er wel en is Duitschland ons daarin
voorgegaan, toen zij de wereldbekende
Tanigan-extra-merken in den handel
bracht, die de eigenschappen der plant
aardige looistoffen reeds zeer dicht
benaderen. Nu kan ook Nederland zeil
dergelijke producten bereiden.
II. Ook het gebruik van houtslijp-
extracten is reeds tientallen jaren be
kend. Houtslijpextracten zijn op zich
zelf geen volwaardige looimiddelen,
maar het is bekend dat zij in bepaalde
looistadia en in geringe hoeveelheid
toegepast, de plantaardige looistoffen
vervangen kunnen, zonder dat 't eind
product noemenswaardig in kwaliteit
daalt. Bij gebruik van groote hoeveel
heden traden technische bezwaren op.
Men heeft getracht door reiniging van
deze houtslijpextracten sul f ietcel lu-
lose-extracten), d.i. door het verwij
deren van de calciumverbindingen en
ijzerdeelen, dit product meer aan de
bestaande looimethodes te doen aan
passen. Talrijke patenten hieromtrent
zijn loopende en verbetering is werke
lijk bereikt, doch ook de verbeterde
(gereinigde) houtslijpextracten blijven
bij geregelde toepassing groote tech
nische bezwaren geven, als het er om
gaat grootere hoeveelheden plantaar
dige locimiddelen te vervangen, zooals
de huidige toestand dit thans eischt.
Het Rijksproefstation te Waalwijk
heeft nu bereikt, dat belangrijke hoe
veelheden houtslijpextracten mede ge
bruikt kunnen worden, zonder dat een
voorafgaande reiniging van deze hout
slijpextracten noodzakelijk is.
Al is de kwaliteit van het zoo ver
kregen eindproduct wel is waar niet
die van hetgeen verkregen wordt met
uitsluitend plantaardige looistoffen,
toch behoeft het in geen enkel opzicht
onder te doen voor de resultaten, ver
kregen met de gereinigde houtslijp
extracten, die door het buitenland
worden geleverd.
Het proefstation heeft, in tegenstel
ling met wat algemeen in het buiten
land gebeurt, zijn toevlucht gezocht in
een wijziging der bestaande looimetho
den, zonder dus iets aan het houtslijp-
extract zelf te veranderen.
De looimethode is door ons aange
past aan de eigenschappen der nieuwe
producten (houtslijpextracten eu syn
thetische looistoffen), met hoog ge
halte aan z.g. niet-looistoffen, hetgeen
niet alleen eenvoudiger, maar ook
beter is dan omgekeerd.
Het principe van onze methode be
rust op het gebruik van weinig of
geen continu-vochten, waardoor wei
nig rcstvochten overblijven, zoodat
elke partij zooveel mogelijk zijn eigen
versche extractvochten krijgt, waar
door de belangrijkste technische be
zwaren ondervangen zijn.
Afvallend lederschaafsel in de Neder
landsche schoenfabrieken, voor zoo
ver dat opgevangen wordt in cyclonen.
Per 2000 paar schoenen worden ver
kregen 100 Kg. schaafsel, d.i. 5%
van het aantal geproduceerde schoe-
In Nederland zullen in oorlogstijd
gemaakt dienen te worden «Is „mini
mum 8.500.000 paar schoenen (thans
=1= 16 millioen).
Nemen we dit minimum als grond
slag, dan wordt verkregen 5/100 x
8.500.000 425.000 Kg. schaafsel,
waarvan 'wc, blijkens bijgevoegde 4
analysen, als bruikbaar looistofgehal
te aannemen kunnen 13.5%, dit is dus
13.5/100 x 425.000 Kg. 57.375 Kg.
100% looistof pl.m. 190.000 Kg..
30% looistof, waarmede 190.000 Kg.
huid 7600 huiden te looien zijn tot
65/100 x 190.000 123.500 kg. leder.
7600 huiden is een looierij die 150
huiden per week verwerkt. Afval le
vert dus als minimum voldoende looi-
extract voor een kleine looierij (bij
productie van 16 millioen paar
schoenen is dit ongeveer 't dubbele).
Schaafsel van afval van reparateurs
is niet te verzamelen. Voor 8.5 mil
lioen paar schoenen zijn noodig 4.64
millioen kg. leer. Uit het schaafsel is
dus terug te winnen voldoende txtract
ter bereiding van 123.500 Kg., dit is
2.7% van het benoodigde.
In de schoenfabricage wordt naast
het schaafsel nog lederafval verkregen
als kleine stukjes, die niet meer in 't
bedrijf te verwerken zijn. Wij noemen
dat de derde afval.
Deze derde afval zou geschat kun
nen worden op meer dan 10% van 't
verbruikte zoollcder, dit is 10% van
it 4.64 millioen Kg. leer (noodig voor
8.5 millioen paar schoenen minimum).
10% daarvan is dus 500.000 Kg.
leerafval, waarvan het gehalte aan
uitwaschbare looistof aangenomen
kan worden op 13.5% looistof. Ver
kregen kan dus worden 67.500 kg.
looistof 100% 225.000 kg. looistof
30%, waarmede 225.000 kg. huid,
dit zijn 9000 huiden te looien zijn tot
65/100 x 225.000 146.000 kg. leder.
9000 huiden zijn noodig voor een
looierij die 180 huiden per week ver
werkt.
Voor 8.5 millioen paar schoenen zijn
nbodig 4.64 millioen Kg. leder.
Uit de derde afval is dus terug te
winnen voldoende extract ter berei
ding van 146.000 Kg. leer, dit is 3.1%
van het benoodigde zoolleer.
Uit beide bronnen kan dus 5.8%
teruggewonnen worden.
Rupsennesten.
Onze tuinders zijn op hun hoede in
den strijd tegen de rupsen. Met veel
zorg werden gedurende de wintermaan-
Keeds tientallen van jaren werden
miljoenen lijders aan
over de heele wereld, door Kruschen van
dit lijden verlost. - Neem toch óók
13ij apolh. en drog. 1.47, 0.76, 0.41.
v
