PROVINCIAAL NifcUWS-
e\óJ0u
w
m
im&m
v
..NOORD-BRABAND"
Zaterdag 23 Augustus 1941 No. 68
De Echo van het Zuiden
Tweede Blad
y
•mm
t.
c* 'tsr
GESLAAGD.
De heer W. de Rooy, alhier slaagde
voor het te Breda gehouden examen
Hoofdakte.
BENOEMING.
De heer Kees van Huiten is met in
gang van 1 September benoemd tol
bemiddelaar voor de schoen- en leder
industrie aan het bijkantoor van het
Gewestelijk Arbeidsbureau te Waal
wijk.
DE NIJVERHEIDSSCHOOL VOOR
WAALWIJK EN OMSTREKEN.
Het zal velen mogelijk wel eenigs-
zins verwonderd hebben, dat in ons
blad tot dusverre nog zoo weinig is ge
schreven, over eene zoo belangrijke
aangelegenheid als de oprichting der
Nijverheidsschool in onze gemeente.
Dit vond zijn oorzaak in 't feit. dat
wij 't raadzaam achtten, daarmee te
wachten, tot een en ander meer defi
nitief was, concreter vorm had aange
nomen, opdat misschien geen ontijdi
ge óf onjuiste verwachtingen zouden
worden gekweekt.
Thans nu de oprichting in korten
termijn vaststaat, willen wij over deze
belangrijke onderwijs-inrichting voor
plaats en streek, die een onmisbare
schakel vormt in de prachtige onder-
wijs-instituten van Waalwijk, iets na
ders mededeelen.
Wij behoeven niet te zeggen hoe
veel moeilijkheden het bestuur der
stichting „Nijverheidsschool voor
Waalwijk en Omstreken" heeft moe
ten overwinnen om het zoolang be
geerde doel te bereiken, vooral in deze
tijden, nu het stichten van nieuwe
onderwijs-inrichtingen, het vinden
van gebouwen, het verkrijgen van ma
chines, materialen enz. zooveel moei
lijkheden ondervindt.
En toch heeft dit bestuur, dat reed-.
voor jaren bezig was met de stichting
van een Avonamjveriieidsschool, wel
ke echter door de autoriteiten niet
meer wenschclijk werd geaciit, niet
stilgezeten en bij vooriciuring ge
poogd lot het gewenschte resultaat,
een dagambachtsschool voor Waal
wijk en omstreken te geraken.
Het heeft dan de goedkeuring ver
kregen, alle voorbereidingen getroi-
fen, die vooral in deze omstandighe
den moeilijk en veelomvattend zijn,
zoodat het met 1 October de am
bachtsschool liöopt te openen.
Deze school, waarvoor thans niet
kan worden gebouwd, zal onderge
bracht worden in 't pand van den
heer H. Boers, naast hotel de Twee
Kolommen en 't pand van 't kerkbe
stuur van St. Jan, vroeger lederhandel
C. v. d. Waals, beide in de Groote
Straat.
Zij zal voorloopig omvatten sme-
den-bankwerken en het schoenma
ken (hand- en machinale afdeeling),
deze laatste speciaal bestemd vopr
de jongens die de lagere school verla
ten, totdat zij in de fabriek werkzaam
kunnen worden gesteld. De cursussen
d li ren 2 jaren.
De benoeming van directeur en
„leeraren kan ten spoedigste worden
verwacht, terwijl de oproeping tot in
schrijving van leerlingen binnen eeni-
ge dagen kan worden tegemoet gezien.
Met groole voldoening zal zeer ze
ker dit bericht in streek en plaats ver
nomen worden, waar reeds zoo lang
de behoefte aan deze school werd ge
voeld, nu zoovele jongelui naar
's-Boscli en Tilburg moeten worden
gezonden, met de vele kosten, moei
ten en onaangenaamheden daaraan
verbonden.
Wij hebben dus binnenkort een
eigen school,' die geoutilleerd zal zijn
met de nieuwste en beste machines
en materialen, waaraan gedoceerd zal
worden door de beste leerkrachten.
Aan de ouders nu om te toonen,
dat zij dit nieuwe instituut op prijs
weten te stellen door hun zonen voor
deze school te laten inschrijven, of
overplaatsing hunner kinderen naar
hier te bewerkstelligen.
Rijk, gemeente en bestuur ontzien
kosten noch moeiten om hier een
school tot stand te brengen die kan
evenaren, met welke ook in den lande
en die een sieraad moet worden onder
onze vele prominente onderwijs-in
richtingen; laat belanghebbenden
toonen dat men dat ook naar waarde
weet te schatten, dan zal de „Nijver
heidsschool voor Waalwijk en Om
streken aan haar mooie, en nuttige
doel ten volle beantwoorden, tot heil
van plaats en streek, speciaal van ha
re arbeidende en arbeidzame bevol
king.
LEVENSVERZEKERING
1843 WAALWIJK 1843
R.K. MIDDELBARE
HANDELSAVONDSCHOOL.
Onder verwijzing naar de adverten
tie in dit nummer maken wij er onze
lezers attent op, dat a.s. Maandag van
7 tot 9 uur in de R.K. H.B.S. gelegen
heid bestaat leerlingen aan te geven
voor de Handelsavondschool. Zoowel
jongens als meisjes, mits ze de 7e klas
van de lagere school doorloopcn heb-,
ben, kunnen op de Handelsavond
school verder studeeren. De school
leidt op voor:
le. Middenstandsdiploma Algemee-
ne Handelskennis. Het examen voor
dit dipioma kan worden afgelegd op
het einde van het'derde leerjaar. Bo»
halve dat de leerlingen dan een uit
gebreidere kennis bezitten van de vak
ken voor dit examen, (boekhouden,
handelsrekenen, handelskennis, han
delsrecht, bedrijfsleer en Neder-
landsch) dan wordt vereischt, kun
nen zij bovendien in deze klassen de
beginselen opdoen van één of meer
van de moderne talen (Fransch,
Duitsch, Engelsch. De katholieke leer
lingen krijgen les in de R.K. Gods
dienstleer. Om aan het examen voor
het Middenstandsdiploma deel te ne
men, moet men voortaan den leeftijd
van 17 jaar hebben bereikt. Mede in
verband hiermede worden de ouders
ten zeerste aangeraden hun jongens
en meisjes naar een rijks-gesubsidi
eerde erkende school te zenden en wel
direct na het verlaten van de lagere,
school. Spoedopleiding voor het exa
men in enkele maanden is niet alleen
uit den booze als geheel onvruchtbaar
voor het latere leven, maar bovendien
ook onnoodig. Mocht een leerling op
het einde van de derde klas den leef
tijd van 17 jaar nog niet hebben be
reikt, dan kan hij in de 4e en 5e klas
deelnemen aan de opleiding voor:
2e. Kantooradministratie. Deze op
leiding is ook voor den toekomstigen
middenstander uiterst geschikt. Zijn
kennis van boekhouden "en aanver
wante vakken wordt er door verdiept
en uitgebreid, terwijl ook hij zijn stu
die kan afsluiten mei het behalen van
het practijkdiploma boekhouden ol
vreemde talen of het diploma voor
machineschrijven of stenografie.
EEN DUBBEL JUBILEUM BIJ DE
N.V. CHROOMLEDERFABRIEK
„DE AMSTEL".
De heer P. Brokken herdacht dezer
dagen het feit dat hij voor 25 jaar in
dienst was, bij de N.V. Chroomleder-
fabriek „De Amstel", hetwelk Woens
dagmorgen, op feestelijke wijze ten
kantore der firma werd herdacht.
Gezeten te midden van het perma
nente feestcomité en in aanwezigheid
van directie, bedrijfsleiders, chefs en
kantoorpersoneel, werd de jubilaris
toegesproken door den oudsten direc
teur, den heer L,- S. Gompen, die zei-
de dat dit de negende jubilaris in h^t
bedrijf was. Gij hebt, aldus de heer
Gompen, 25 jaren achtereen, Uw beste
krachten in dienst van hét bedrijf 1
stckl, waardoor liet mij een voorrecht
is, U hier te kunnen toespreken. Ieder
een heeft zijn eigen plaats in het be
drijf en werkt daar mee met het go-
heel, om een goed artikel te maken,
dat gewild is bij de cliëntèle. De plaats
waar jij staat is evenmin van gewicht
ontbloot. Wat namelijk in het nathuis
gebeurt, drukt zijn stempel óp het fa
brikaat van de gcheele fabriek. Daar
door is Uw plaats in het nathuis een
belangrijke en jij bent daar steeds tot
onze tevredenheid werkzaam geweest.
Zoo hebt gij ons 25 jaar gediend op
de jouw eigen wijze, waardoor gij-eer.
onzer vertrouwde medewerkers zijt ge
worden. Voor datgene wat gij vooi
ons en onz^e firma gedaan hebt, zijn
wij U erkentelijk en dankbaar en wij
hopen dat gij nog vele jaren in goede
gezondheid Uw taak zult kunnen blij
ven vervullen.
Als stoffelijk blijk van erkentelijk--
heid bood spreker een couvert met in
houd aan.
De mede-directeur de heer S. A.
Gompen sloot zich bij de woorden van
zijn broer aan en zeide nog dat de ju
bilaris steeds een harde werker is ge
weest, die al zijn capaciteiten aan de
zaak heeft gegeven. Spreker hoopt dat
dit ook in de toekomst zoo zal blijven.
Namens het personeel sprak de heer
van Brunschot woorden van geluk-
wensch, waarbij hij de ijverige sa
menwerking prees, die men steeds van
den jubilaris heeft mogen ondervin-
pwt 'Uw Huid
HOW-KO-LA
door: Tom Radersma.
How-Ko-La is de oude indianen-
groet. How-Ko-La betekent: Liefde-
Trouw - Vriendschap. How-Ko-La is
een mooie groet, waarmee de lindiaan
van eerlijcis elk gesprek opende en
sloot. Daarom wil ik dan ook- mijn
verhaal openen met How-Ko-La en
zai in het daarmee sluiten, want ik
houd van woorden die op mooie dui
gen wijzen.
ik heb een oom, die je gerust wei
stok-oud kunt noemen zonder hem Le
beledigen en die oom heeft een In
dianen-avontuur beleefd. Zo span
nend ik hem li'm gevraagd of hij dat
avontuur niet zou willen opschrijven,
want ik dacht, dat is nu net wat voor
jullie, maar hij zei: „Jongen, dal doe
jij dan maar. ik héb van m'n leven
aan geen verhalenschrijven gedaan en
jij doet dat dagelijks, dus ik zou zeg
gen..." Verder kwam er niets; wat kon
ik dus anders doen dan het avontuur
maar zelf oververtellen
Toen mijn oom een jonge kerel was
van een jaar of twintig trok hij naar
Amerika, omdat zijn eigen land hem
niet dat kon geven wat hij verlangde.
Eigenlijk had dat land dat wèl gekund,
-maar ach, laat ik daar maar over zwij
gen. De mensen die toen andere men
sen beletten dat te zijn wat hem ge
lukkig kon maken, zijn nu immers
weg. Waarom zouden we dan nog over
hen praten? Dat zijn ze toch eigenlijk
niet waard!
Mijn oom dus trok naar Amerika. De
eerste jaren waren harder dan hard en
eerst na drie harde jaren gelukte het
hem een kleine farm te kopen en een
stuk oerwoud. Die kleine farm is latei-
een grote geworden ;#het hout dat hij
in z'n stuk oerwoud kapte, heeft hem
het geld daartoe bezorgd. Mijn oom is
nu een man die geen zorgen heeft en
het eelt in zijn handen toont, dat hij
zijn rust heeft verdiend.
Die kleine farm uit de eerste jaren
van komende welvaart lag in een dis
trict waar veel Indianen verblijf hiel
den. De „Bleekgezichten" werden als
ergste vijanden beschouwd en viel een
blanke hen in handen, dan was 't met
dien blanke gauw gedaan. Mijn oom
was terdege ingelicht over het doen
dcre farmers en hij drong dan ook
niet te diep in de wouden door. Maar
op een dag vergat hij in een Overmoe
dige bui alle voorzichtigheid en een
zacht gerits'cl, sluipende passen voor
'L tot mijn oom doordrong in welk een
gevaar hij. verkeerde, lag hij al aan
handen en voeten gebonden op de
grond. En zo gebonden sleepten de ln-
Ter dood veroordeeld.
Eén van het Rode Ras.
(Sherl.)
dianen hem voort. Hoe lang hij zo
werd voortgesleept kon hij zich later
niet meer herinneren, maar 't moest
wel geruimën tijd zijn geweest. Mijn
oom is altijd een kranige vent geweest
en ik twijfel dan ook geen ogenblik
aan de waarheid van zijn woorden, als
hij steeds weer opnieuw beweert: „Ik
was meer nieuwsgierig dan bang".
Waar zouden de Indianen hem naar
toe brengen, wat zouden zij met hem
doen? Het „waar naar toe" bleek een
groot Indianendorp te zijn, diep in 't
oerwoud, waar onmiddellijk -alles le
hoop liep om den gevangene aan alle
kanten te bekijken. Mannen en vrou
wen stonden in dichte rijen om hem
heen. Toen opeens stond er een meis
je voor hem. Hoe ze door de dichte
rijen had weten te dringen zonder op
gemerkt te worden, zal wel altijd een
raadsel blijven, maar een feit was dat
ze opeens voor den gevangene stond.
In haar hand droeg ze een mandje
met vruchten die op kersen leken en
één van die vruchten, die heerlijk sap
pig bleek te zijn, stak ze mijn oom in
de mond.
De kring nieuwsgierigen die hem
omringde, liet een zucht van verbazing
horen, maar in de Raad van Oude
Mannen, waar beraadslaagd werd over
het lot van mijn oom, klonk een eigen
aardige uitroep, die gevolgd werd door
hernieuwde beraadslagingen. Eindelijk
trad de oudste van de ouden op mijn
oom toe: „Bleekgezicht, door onwe
tendheid of door medelijden heeft één
van onze dochters U een van onze hei
lige vruchten gereikt. Hierdoor is een
mogelijkheid voor U ontstaan, de
marteldood die wij besloten hadden
U te doen ondergaan, te ontkomen,
want sinds wij, kinderen van den Gro
ten Geest, op aarde vertoeven, hebben
wij deze vrucht voor heilig gehouden.
Met sap van die vrucht nog op Uw lip
pen mogen wij U niet ter dood bren
gen. Eerst moeten wij U Uw kans
geven. Ieder jaar houden wij een feest,
dat ons allen gelukkig maakt. Op dat
feest doen wij een spel. Bij dit spel
kan men in het bezit komen van één
of meer heilige vruchten. Gelukt U
dit, dan is Uw leven gered en zijn wij
niet langer Uw vijanden, want van dat
ogenblik af zullen wij Uw trouwste
vrienden zijn. Tol de dag van het spel
zult gij echter onze streng behandelde
gevangene zijn".
De strengheid van de Indianen heeft
mijn oom aan de lijve ondervonden,
maar ook hun trouw aan het gegeven
woord, want toen de dag van 't feest
was gekomen, werd mijn oom toege
laten tot het óver zijn leven beslissen
de spel.
In een wijde kring zette zich alle
mannen en vrouwen van de stam om
een in het midden gezeten jong meis
je, dat wederom een mandje van de
op kersen lijkende heilige vruchten in
haar handen had. In haar taal riep zij
telkens een woord. Wie het eerst daar
op een rijmwoord terug riep kreeg een
vrucht. Mijn oom kende echter maar
een paar woorden van die taal en zijn
kans op redding was dus uiterst ge
ring. De bodem van het mandje was
al zichtbaar en nog had mijn oom 't
geluk niet gehad een rijmwoord te
kunnen roepen. De Indianen meenden
al het doodvonnis aan hem le kunnen
voltrekken, toen een woord klonk
waarop mijn oom een rijmwoord wist.
Dat snel geroepen rijmwoord redde
hein het leven en hergaf hem zijn vrij
heid. En wederom bleek de trouw aan
het gegeven woord. Van dit ogenblik
af zijn de Indianen van die stam zijn
beste vrienden geweest, die hem zelfs
met geschenken overladen.
Dit is het avontuur van mijn oom,
die je gerust stok-oud kunt noemen en
die door zijn vriendschap met de In
dianen heel -veel van hen te weten is
gekomen, wat voor anderen altijd diep
geheim is gebleven. Een paar van die
geheime en minder geheime dingen
vertel ik je nog.
Zelfbeheersing, géén tranen
Een Indianen-jongen werd zeer
vriendelijk, maar tevens ook onver
biddelijk streng opgevoed. Al heel
jong werd hij aan grote inspanning
en vermoeienis gewend. Discipline en
zelfbeheersing werden van hem ge-
eist. Een vierjarige Indianen-jongen
kon al zwemmen. Schieten, jagen en
paardrijden volgden al gauw.
Het kamp wordt beveiligd.
In een grote kring werden de tenten
opgezet. Ieder gezin had een afzonder
lijke tent en een plaats voor z'n vuur-
Op de, open ruimte binnen den kring
van tenten werd 's nachts een groot
vuur aangelegd en wanneer de vuren,
die gebruikt werden om het voedsel
op te koken, gedoofd waren, brandden
langs de buitenkant van de kring
wachtvuren, die dienden om de roof
dieren op een afstand Je houden. Maar
behalve die vuren werden andere ge-
heimzinnige middelen gebruikt om de
dierlijke vijanden op een behoorlijke
afstand te houden.
De keten van haar.
Slangen. Dat waren de gevaarlijkste
vijanden van de rustende Indianen. Bij
honderden kropen zij in de nachtelijke
uren nader, bij honderden stierven zij
dan. Want om het kamp hadden de
Indianen een keten gelegd, vervaardigd
uit haren van buffelstaarten en geen
slang kon de aanraking van die haren
verdragen. De kleinste aanraking had
de dood tengevolge.
Overdag werd door de Indianen-jon
gens jacht gemaakt op deze vervaar
lijke vijanden. Ze grepen de slangen
dan bij de staart en sloegen hun kop
pen te pletter tegen de bomen. De ge
dode slagen werden verbrand en hun
as werd om het kamp gestrooid. Geen
slang kon de lucht van die as verdra
gen. Ze stierven onherroepelijk aan de
rand van het kamp.
How-Ko-La, jongens! Misschien ver
tel ik later nog eens meer.
De Raad van Oude Mannen. (Sherl.)
■giiMMMMPflPBJMmiiMMrr fcnrriMr'rrw'iianianri n—hiiimi i h irmannmr cRjBSDRm&BiQGe
M zuivert.g
zuivert.geneest en verfraait
0005 J0-60.TU8E <»5CT
Brarrstcoi/j