WAALWIJKSCHE EN LANGSTRAATSCHE COURANT
JAN DE ROOIJ
11 JUNI 1945
Losse nummers 10 cent
68e JAARGANG No. 34
HELD VAN DE LANGSTRAAT.
S
Prijxencontrole.
Men verzoekt ons mede
te deelen dat de Prijzen-
controle alleen de taak
heeft het controleeren van
de van ovei heidswege vast
gestelde prijzen en prijs-
voorschriften en te zorgen
dat deze worden nage
leefd.
Prijsvaststellingen e. d.
geschieden dus niet door
de Prijzencontrole. Met
de vaststelling der prijzen
heeft zij dus niets uit te
staan.
Schoenen.
Via H. N. is medege
deeld, dat voor de distri
butie-kringen in de groote
steden in het Westen re
paratie-leer is beschikbaar
gesteld varieerende tus-
schen 4 en 20.000 K.G.
j "zu^en binnenkort
lederen schoenen aan win
keliers boven de groote
rivieren worden toegewe
zen; leerloos schoeisel kan
vrij worden aangemaakt
en verkocht.
Vacaniie van
2 Ju Ia1 September.
1ü ons vorig nummer
hebben we al medegedeeld
dat op alle scholen vacan-
tie moet gegeven worden
van 1 Juli—1 September.
Wij vroegen toen reeds of
de kinderen al niet lang
genoeg gedwongen vacan
iie gehad hebben.
Nu men overal zoo wat
op streek begint te komen
met meer geregeld les
geven, nu gaat men weer
2 maanden voorschrijven
en dat in den besten tijd
des jaars, waar we zeer
huiverig zijn voor het on
derwijs tegen 't najaar en
winter met die glaslooze
ramen, met zeer weinig
verwarming e.d. Zoo heb
ben ze steeds vacantie.
We noemen dit een zeer
slechte maatregel, ook met
het oog op de huidige
mentaliteit der jeugd, die
wel weer wat aan orde en
tucht gewoon mag raken.
St BureaucratJus.
Een medewerker van
,,De Stem" die wijst op't
schandaal der woekerprij
zen voor aardbeien,nu er
zulke groote opbrengsten
zijn, met toenemenden
pluk, heeft daarnaar ge
ïnformeerd hij een aard-
beienkweeker. Dat is de
schuld, zoo zeide deze, van
St. Bureaucratius.
„De prijzen, die nu
gelden zijn eigenlijk de
normale prijzen voor het
kasgoed, dat anders om
dezen tijd aan de markt
komt. Dit jaar is echter
door het zachte voorjaar
de oogst drie weken ver
vroegd, maar niemand van
de autoriteiten, die met de
regeling der prijzen belast
zijn, denkt er aan, nu ook
de koude-grond prijzen 3
weken te vervroegen".
't Toppunt, zouden wij
zeggen 1
Studenten.
Betredende de zuivering
der studentenwereld werd
medegedeeld dat alleen zij
die de loyaliteits-verkla-
ring niet geteekend had
den en niet in Duitschland
gewerkt hadden,door kon
den studeeren en examen
doen. Thansg is medege
deeld dat de laatste con
ditie is vervallen.
Posterijen.
Met ingang van heden
mogen in 't binnenlandsch
verkeer worden verzon
den briefkaarten en brie
ven tot en met 200gram.
Drukwerken, nieuwsbla
den, tijdschriften, mon
sters en braille-drukwer
ken zijn alleen voor de
drie Zuidelijke provincies
toegelaten. Postwissel- en
kwitantiedienst zijn volle
dig hervat.
Korte Berichten.
Op 16 milliard gulden
wordt, volgens den Am-
sterdamschen correspon
dent van de „Fin. Times"
de totale schade geraamd
door de Duitschers aan
ons land berokkend. De
nationale schuld is toege
nomen met ca. 8 milliard
gulden, waarvan de jaar-
lijksche rente ca. 300 mill,
gulden bedraagt* (A.A)
De melkopbreugsten
in de laatste twee maanden
zijn sterk gestegen en wel
van ongeveer 2 millioen
liter in de week van 1 tot
7 April tot ruim 4 millioen
liter gemiddeld per week
in Mei.
De boterproductie steeg
navenant, van 1 April tot
7 April bedroeg zij 45.954
K.G. In de maand Mei
468.381 K.G. of gemiddeld
105.000 K.G. per week.
Voor de volgende
periode zal op de levens
middelenkaart weer na
tuurboter worden aange
wezen (d.w.z. natuurboter
of margarine naar keuze.)
Bij het zuiveren van
landmijnen te Westervoort
zijn zes personen gedood,
waarhij vier leden uit één
gezin. (N. H.)
Frankrijk heeft aan
de geallieerden gevraagd
om 1.500 000 Duitsche
krijgsgevangenen tot haar
beschikking te stellen, ten
behoeve van het werk van
den wederopbouw. Voorts
werden 250.000 krijgsge
vangenen gevraagd voor
werkzaamheden in de mij
nen en op de boerderijen.
WAALWUK.
Monument Burgemees
ter Moonsn. c s.
55.ÜÖÜ brooden.
Vrijdagmorgen vertrok
uit onze gemeente een co
lonne vrachtauto's beladen
met 55 000 brooden, ge
heel belangloos gebakken
door de bakkers van Dru.
neu. Kaatsheuvel, Sprang-
Capelle, Waalwijk.
De brooden zijn bestemd
voor de groote steden in
het Westen. Het initiatief
ging uit en de organisatie
was in handen van de Nat.
Centrale Hulpverleening
„Langstraat", dat reeds
zooveel prachtig werk ver
richt heeft.
Iets nieuws.
Onze jeugd wordt iets
nieuws geboden. A.s. Za
terdagmiddag zal in Musis
Sacrum een Jeugd-concert
gegeven worden in den
vorm van 'n Piano recital.
Wij hopen dat dit eerste
pogen een groot succes zal
worden in het belang der
cultureele ontwikkeling
der jeugd.
R.K. Fabrieksarbeiders-
bond.
Onder leiding van den
heer J. van Seters hield
de R.K.Fabrieksarbeiders-
bond „St. Willibrordus"
een zeer druk bezochte
vergadering, waarover de
voorzitter in zijn openings
woord zijn vreugde uit
sprak. Hij gaf het woord
aan den hoofdbestuurder,
den heer P. Buijkx, die
een heldere uiteenzetting
gaf over de gevoerde loon
politiek en de totstandko
ming van de nieuwe loon
regeling. Hij gaf toe, dat
de levensstandaard niet
in volledige overeenstem
ming was met deloonen.
Dit beeft de organisatie bij
de bevoegde instanties naar
voren gebracht en de re
geering in kennis gesteld
van de bestaansnormen in
de verschillende gezinnen.
Dit heeft men ook aan
getoond in een bespreking
ten gemeenlehuize met de
afgevaardigden van de
werkgevers —organisaties,
den burgemeester en den
rijksbemiddelaar. Dezen
laatste heeftmendenieuwe
j loonregeling toen voorge
legd, welke op 28 Mei werd
goedgekeurd, Stemmen uit
de vergadering toonden
aan, dat de leden van
meening waren, dat er be
reikt is wat mogelijk was.
De bestuursverkiezing
had tot resultaat dat ge
kozen werden J. v. Seters,
voorzitter, J. van Daalen,
J. van Well, P. v. Huiten,
R. van Daelen, J. A. van
Loon en Th. Duquesnoij.
De voorzitter gaf een
aanbeveling voor bet op
gerichte Vaandelfonds en
wees er op, dat 't concept
Ondernemingsraden van
den Raad voor Maatschap-
pelijken Wederopbouw
door een arbeiders-com-
missieinstudieis genomen
en dat dienaangaande
contact zalwordengezocht
met de werkgevers-orga
nisatie.
De eerw. adviseur sprak
een algemeen propagan
distisch woord, waarbij hij
er op wees, dat met een
drachtige samenwerking
iets tot stand gebracht kan
worden. Wij moeten niet
naar buiten gaan critisee-
ren, doch bouwen aan
nnze toekomst en den
wederopbouw van ons
vaderland.
Tot slot werd er nog op
gewezen, dit naar aanlei
ding van een gestelde
vraag, dat op een bespre
king tusschen werkgevers
en werknemers uit de leer.
industrie overeenstem
ming is bereikt de loonen
met 33 °/o te verhoogen op
basis van 1940, heigeen
mogelijk is, doordat het
loonpeil in deleerindustrie
lager is dan dat in de
schoenindustrie.
De Thor vaart weer
Naar wij vernemen zal
de Thor a.s. Maandag haar
beurtvaarten op Rotter
dam hervatten. Weer een
stap in de goede richling 1
Jonge Boerenstand.
In de gehouden vergade
ring van den R.K. Jonge
Boerenstand, deed de voor
zitter mededeeling van een
ingekomen schrijven van den
geestelijk adviseur kapelaan
Gedden, waarin deze met
hartelijke woorden afscheid
nam van de vereeniging
Als nieuwe adviseur werd
vervolgens pastoor van den
Brekel geinstalleerd, die de
leden in zijn begroetings
woord aanspoorde totmede
werking om samen te bou
wen aan den groei en den
bloei van de vereeniging.
De technisch adviseur, de
heer H. v. d, Valk, hield een
lezing over de bestrijding
van den Coloradokever. Be
sloten werd, dat iederen
dag een lid de H. Mis zal
bijwonen, waarvoor een
rooster is samengesteld.
SPRANG CAPELLE.
De voorbereidingen voor
de bevrijdingsfeesten op
29 en 30 Juni a.s. zijn in
vollen gang.
In alle buurten zijn
commissies gevormd, wel.
ke o.a. voor de versiering
zullen zorgdragen. Voor
de mooiste buurtversierin.
gen zal een aantal prijzen
beschikbaar worden ge
steld, eveneens zullen prij
zen worden toegekend aan
de mooiste wagens van
den optocht, welke op 29
Juni wordt gehouden. Alle
wagens zullen de geheele
vastgestelde route moeten
rijden om voor een prijs
in aanmerking te komen.
De aanmelding voor
deelneming aan den op
tocht moet geschieden
vóór Donderdag 14 Juni.
De bakkers der gemeente
hebben besloten op de
feestdagen niet te bakken.
Op 30 Juni van 9-12 uur
zal gelegenheid worden
gegeven brood aan de bak
kerswinkels af te halen.
WASPIK.
De bevrijdingsfeesten in
deze ïgemeenle zullen ge
houden worden op Dins
dag 19 en Woensdag 20
Juni e. k., de eerste in
hoofdzaak voor het hou
den van kinderfeesten en
de tweede als 'n algemeene
feestdag.
Daaraan voorafgaande
werden op Zaterdag 9 Juni
de gevallenen herdacht.
Het progiammaop dezen
herdenkingsdag was als
volgt
Des morgens algemeene
kerkdiensten en in den
namiddag te 3 uur voor
't gemeentehuis plechtige
herdenking voor de ge
vallenen, waaronder toe
spraak van den burge
meester, herdenkingsrede
door den Heer Drs. J,
Naninck, mettoepasselijke
muziek met medewerking
van de .christelijke zang-
vereeniging, de kerkkoren
en de harmonie en aan
het slot kranslegging op de
graven.
KAATSHEUVEL
Da Oosterhoutsche
Nachtegalen
De Oosterhoutscbe Nach
tegalen, die direct na de
bevrijding met een zeer
succesvolle tournee zijn
begonnen, in Breda zelfs
zongen voor onze geliefde
Koningin Wilhelmina, in
Brussel en Mechelen en
thousiast werden toege
juicht, komen 17 Juni a.s.
in de Bel Canto-zaal con-
cerleeren. Muzikaal Kaals,
heuvel zal zich hierbij niet
onbetuigd laten.
Polleke Prik.
Kaatsheuvel heeft weer
eens kunnen genieten.
Echt kunnen genieten zoo
als alleen van 'njongens-
tooneel kan genoten wor
den een jongenspel, on
bevangen, spontaan, inge
leefd en beleefd omdat 't
spel een stuk is van het
onbedorven jongenskarak
ter. We hebben gelachen
en gegierd om de rake
zetten van de acteurs, dit
niet slechts 'n vinding
waren van' den auteur,
doch tevens een uiting
waren van 'tgoedbegrepen
spel der acteurs.
Daarbij 'n tooneel aan
kleeding, die reeds bij het
opgaan van 't eerste doek
'n zucht van bewondering
door de zaal doet gaan.
'n Costumeering als uit
'n sprookjesland, 'n grime
tot in de puntjes verzorgd.
En de Troubadours met
gezellige entre-acte mu
ziek.
DE ECHO VAN HEI ZUIDEN
Hoofdredacteur Uitgever: JAN HELEN
Redacteur: J. A. A. VAN DEN DUNGEN
Abonnementsprijs 1 5 cent per wefek f1.95 per kwartaal
Drukker: Waalwljktche Stoomdrukkerij Antoon Tielen
Konnummer 2483
III
Gij kent hem niet en ik ken
hem niet) Maar hij heeft ons bei
der leven en dat van waarschijn
lijk duizenden anderen gered, al
heeft hij het zijne daarbij verloren.
En zijn naam zal onder ons voort
leven en van mond tot mond
worden overgeleverd.
Ik zal LI het verhaal doen, zoo
als ik het vernam uit de mond van
zijn opdrachtgever, zoo kort moge
lijk.
In de week voor Kerstmis 1944,
toen von Rrmdstedt zijn groot of
fensief in België had ingezet, had
- - zooals men zich zal herinneren
de Canadeesche bevelhebber te
Waalwijk goed gevonden, dat er
in de Kerstnacht geen zoogenaam
de curfew" of avondklok zou
zijn, opdat de Kerstnacht naar
oude trant met een Nachtmis ge
vierd kon worden. Intusschen
vertrok daags voor Kerstmis deze
Canadeesche divisie naar België
om de Duitschers mee op te van
gen en in de plaats kwam een
Poolsche afdeeling. Om vijf uur
kwam plotseling bericht van den
Poolschen Commandant dat tot
zijn groote spijt de Kerstnacht
viering niet kon doorgaan en na
zes- uur zich niemand meer op
straat mocht bevinden, terwijl te
gelijkertijd de leden van de N.B.S.
gealarmeerd werden. Die nacht,
welke een „Stille Nacht" had moe
ten zijn, volgde er een aanhoudend
trommelvuur der geallieerde artil
lerie.
Weinigen onzer beseften toen,
welk gevaar voor Brabant en spe
ciaal voor de Langstraat de ach
tergrond vormde van deze plotse
linge, onbegrijpelijke maatregelen.
Dat liet gevaar echter kón worden
afgewend, was te danken aan Jan
de Rooy. Wat was er namelijk
gebeurd?
Von Rundstedt had de aanval
in België vergezeld willen doen
gaan van een doorstoot vanuit het
Land van Heusden en Altena naar
de Belgische grens, waarbij hij zich
twee bruggehoofden had gedacht
aan de Maas, namelijk een bij
Keizersveer en een tegenover
Drongelen om van daaruit via
Waalwijk ineens te kunnen door
stoten naar Tilburg en eventueel
nog verder.
Daartoe waren in één nacht tijd
meer dan zestien duizend Duit
schers in het Land van Heusden
en Altena gebracht, voorzien van
alle mogelijke licht en zwaar ma
teriaal alsmede complete bruggen
hetwelk alles in een lange colonne
van Woudrichem tot Drongelen en
van Sleewijk tot Keizersveer klaar
stond. Tegelijk stonden cr para
chutisten klaar, die ten Zuiden
van de Maas vitale punten zouden
moeten bezetten en spionnen on
schadelijk maken. Er was echter
een man in het Land van Heusden
en Altena, die dit mooie Duitsche
plan had afgekeken en die zorgde
at het niet doorging. Deze man
as Jan de Rooy.
Geboren 20 Augustus 1923 te
Sprang, was Jan de Rooy tot Juli
1942 werkzaam op de schoenfa
briek van Wennekes in Kaatsheu
vel. Na 7 maanden gedwongen in
Duitschland te hebben gewerkt,
wist hij te ontsnappen en dook
onder hij zijn broer, een landbou
wer in Sprang. In Sprang kwam
hij in de illegaliteit en kwam te
werken bij de groep „André" (ka
pitein A. L. van Wijlen), die op
uitgebreide schaal diensten ver
richtte voor de geallieerden. In
December 1944 was de Rooy in
"opdracht van André naar 't Land
pan Altena vertrokken om daar
een geheime zender te bedienen.
Het was via deze zender dat de
Rooy zijn kapitein de gegevens
verstrekte omtrent de plannen,
sterkte en geschutsopslellingen
der Duitschers. De geallieerden
werden hiervan onmiddellijk op de
hoogte gebracht, met het gevolg
dat de Poolsche Commandant be
vel gaf de avondklok ook in de
Kerstnacht gewoon te handhaven;
dat de leden van de N.B.S. op een
bepaald punt bij elkaar gebracht
werden om naar elders te worden
getransporteerd, daar zij bij een
oversteken der Duitschers natuur
lijk onmiddellijk zouden worden
gefusilleerd; dat de uit de Lang
straat vertrokken zware Cana
deesche artillerie, die Eindhoven
reeds was gepasseerd, onverwijld
terugkeerde en tegen de avond de
kanonnen nog opstelde; dat die
zelfde avond en nacht de geal
lieerde kanonnen, aan de hand
van de gegevens van Jan de Rooy,
de Duitsche opstellingen in puin
beukten. Alleen het bruggenmate-
riaal werd niet voldoende geraakt,
maar dit werd de week daarop
op Oudejaarsmiddag door Ty
phoons onderhanden genomen.
Aldus voorkwam Jan de Rooy
door zijn oplettendheid en durf
een ramp die voor de Langstraat
vreeselijke gevolgen had kunnen
hebben. Natuurlijk begrepen de
Duitschers wel dat hier spionnage
in het spel moest zijn. Zij gingen
dan ook op zoek en ontdekten na
eenige tijd de zender van de Rooy.
Deze was op dat moment zelf
juist niet thuis, daar hij met post
voor de zoogenaamde „line-cross",
(die ook door de ondergrondsche
groep werd onderhouden), naar
Werkendam was. Daarom namen
de Duitschers vijf personen gevan
gen op de plaats waar de zender
gevonden was, om deze ter repre
saille te fusilleeren.
Toen de Rooy dit hoorde, nam
hij zonder zich te bedenken af
scheid van zijn vrienden en meldde
zich bij de Duitschers terwijl hij
wist dat het hem zijn leven zou
kosten en hij hergaf de de vijf
onschuldige gijzelaars op deze
edelmoedige wijze hun vrijheid en
leven. Jan de Rooy had kunnen
redeneeren dat hij duizenden Lang-
straters het leven gered had; hij
had kunnen stellen dat hij onmis
baar was; maar neen, dat deed
hij niet: deze held gaf zijn leven.
De Rooy zelf was natuurlijk een
welkome buit voor de Duitschers,
daar hij over belangrijke inlich
tingen beschikte betreffende de
vijandelijke spionnage. Wederom
echter vergisten de bezetters zich
in de taaie aard van den waren
Nederlander: zij sleepten de Rooy
mee naar Amsterdam, waar ze
hem hebben doodgeranseld; maar
geen woord van verraad is over
zijn lippen gekomen!
De Langstraat mag dezen stil
len held, dezen eenvoudigen jon
gen, die zonder ophef zijn plicht
deed, en meer dan dat, in dienst
van God en Vaderland nimmer
vergeten. Wij zullen ons zijn offer
waardig toonen en onze dank zal
op een of andere wijze vaste en
blijvende vorm moeten krijgen,
om aan de komende geslachten
te getuigen dat Jan de Rooy fier
en edelmoedig, zooals dat van een
waren held te verwachten is, zijn
eigen "leven heeft veil gehad om
het onze te sparen.
God hebbe zijn ziel.
JOEP NANINCK,
namens
De Oud-Illegale Werkers
van de Langstraat.
Wij moeten ons voortaan zeer
beperken in 't opnemen van ad
vertenties en ook in de grootte
daarvan. Familie-advertenties
gaan voor.
Vervolg Hulpverlecning
Langstraat in 't volgend num
mer.
Bedrag vorig nummer f 4463,34
Adr. de Cortie,
Den Haag f 20.
Totaal f 4483 34
„Er staat geschreven"
Naar onze smaak heeft Jaap
van der Poll het accent in 't 4-be-
drijvige tooneelspel niet op de juis
te plaats gelegd. Hij schildert wel
op een realistische wijze de ver
schrikkingen van den modernen
oorlog, maar laat geen ruimte
open voor het feit, dat een oorlog
soms noodzakelijk zijn moet en dat
er ook offers voor het vaderland
met liefde gebracht worden. De
laatste jaren hebben dit aange
toond.
Niettemin hebben we van de
vertolking van dit stuk genoten.
Drie personen drongen zich on
weerstaanbaar boven de anderen
naar voren, en zonder die anderen
iets te kort te willen doen, moeten
we ons tot "hen beperken, omdat
zij dit stuk gedragen hebben. Mej.
J. v. d. Gouw, die van haar moei
lijke rol als zwaarbeproefde oor
logsmoeder een, we zouden haast
zeggen, gave vertolking gaf. In
ieder geval was haar spel in elk
opzicht een openbaring. Op de
de tweede plaats C. v. d. Meij-
denberg, tevens regisseur, die vol
idealisme en geestdrift den strijd
ingaat en als een gebroken en af
schuwelijk verminkt man terug
komt, Zijn uitbeelding van deze
twee uitersten, uitingen van hoog
ste streven en diepste verval, wa
ren bijna volmaakt en zouden dat
zeker geheel en al geweest zijn,
wanneer op sommige momenten
het theatrale niet even doorbrak,
waardoor de emotie-uiting soms
iets onnatuurlijks kreeg. Een
woord van hoogen lof komt hem
echter toe, niet alleen voor zijn
spel, maar vooral ook voor de
wijze, waarop hij met het ter be
schikking zijnde materiaal, (wie
van hen stond eerder op de plan
ken?), zulke uitstekende resultaten
heeft weten te bereiken. Als derde
hebben we dan'nog C. v. d. Wiel;
een oude rot in het vak, zouden we
haast zeggen, maar ook thans
weer opperbest; een weinig meer
aandacht aan de pronunctiatie zou
zijn spel meer ten goede komen;
hetzelfde geldt trouwens ook voor
de anderen, speciaal met betrek
king tot de Engelsche woorden
en uitdrukkingen. Echter, dit zijn
maar kleinigheden, die onzen lof
en die van de geheele zaal, getuige
het warme applaus na ieder be
drijf, niet verkleinen. Het zijn en
kele opmerkingen slechts, waarbij
wij nog voegen wat meerdere soe
pelheid in den samenhang der
dialogen, die wij voor .een vol
gende optreden graag in acht
genomen zouden willen zien. Want
dat wij dit gezelschap, nog eens
weer willen begroeten, is een
wensch, die niet alleen van ons
uitgaat.
In de pauze bood Dr. Kolster
bloemen aan en dankte regisseur
en spelers voor de spontane geste,
de opbrengst aan te bieden aan
het Roode Kruis. De regisseur
dankte namens allen en drukte
zijn bewondering uit over het
mooie werk van de kranige Roode
Kruis kerels in de bange oorlogs
dagen.