I
WAALWIJKSCHE EN LANGSTRAATSCHE COURANT
iONALE FEESTDAG.
lONALE OFFERDAG.
DE DAG DER DAGEN.
(RIJDAG 31 AUGUSTUS 1945
Losse nummers 10 cent
68e JAARGANG No. 57
OVER RECHT EN RECHTVAARDIGHEID.
DOOR HET VENSTER.
KORTE BERICHTEN.
E ECHO VAN HET ZUIDEN
tofdredacteur Uitgever JAN TIELEN
docteur J. A. A. VAN DEN DUNGEN
Abonnementsprijs: 15 cent per week; 11.95 per kwartaal
Drukker: WaalwiJksche Stoomdrukkerij Antoon Tlelen
Kannummer 2483
io zei onze geliefde Prinses
toen zij Zondagmorgen in
radiotoespraak de op Ko-
nnedag te houden landelij-
:ollecte in warme woorden
ieval. Dat moet 31 Augustus
daad worden.
:len hebben in de afgeloo-
gruwelijken oorlog, die met
en atoombom eindigde, ook
ooral in ons land zwaar en
geleden. Velen verloren
have en goed. Velen ver
een dierbare aan het front,
:en concentratiekamp, voor
vuurpeleton, en blijven al-
achter. Velen leden be-
lichamelijke en materiële
geestelijke en moreele scha-
!n al dezen, die bij duizen-
te tellen zijn, moeten ge
en worden.
Regeering doet voor hen
zij kan. Maar zij kan niet
Het Nederlandsche Volk
en wil echter niet dulden,
deze menschen verwezen
len naar liefdadigheidsin-
ingen. Ware dit wel zoo,
zou reen nationale schande
ekenen. Zij hebben immers
met ons geleden en ge
len, samen met ons op de
gestaan voor hetzelfde ge-
ischappelijke doel: het be-
van de rechten en vrij-
n van ons Nederlandsche
aar dan heeft datzelfde Ne-
ndsche Volk nu ook den
n plicht om gezamenlijk en
enschappelijk de slachtof-
van dezen grootschen strijd
elpen. Dit is een eerezaak
nationale plicht. Niemand
hierbij achterblijven, want
and kan daarvoor een ex-
aanvoeren. De op allerlei
;d bestaande nooden moe-
worden opgelost en gele-
ar is echter geld mee ge-
d. ontstellend veel geld.
eld zal worden opgebracht
hét Nederlandsche Volk
collecte, die op 31 Augus-
vordt georganiseerd.
gt niet: ik heb al zoo vaak
ven. Want velen hebben
veel gegeven. Maar er
:n er nog zoovelen over
meer geleden hebben dan
)oit geven of vergoeden
En hoe meer gij geeft, des
eller kan geholpen worden,
es te spoediger zal Neder-
weer herrijzen.
Vrijdag, 31 Augustus, zal
ie eerste keer zijn, dat' wij
verjaardag van onze dier-
Landsmoeder na zoovele
weer in vrijheid en uit-
ig kunnen vieren. Toont
echter, dat Uw uitbundig-
zich niet' beperkt tot Uw
persoon en dat Uw Ne-
ndschap niet slechts op
of in woorden bestaat,
jst thans met één grootsch
ar van milddadigheid, dat'
kleine Nederland ook nu
groot kan zijn, groot in
tsbesef en naastenliefde,
1 in de verbondenheid en
dragen van elkanders
i.
Uw dankbaaheid en waar-
'ng voor de herkregen vrij-
blijken uil' Uw bijdrage op
aginnedag.
milddadigheid zij even
en spontaan als Uw feest
je. Steunt de collecte en
J niet Uw „steentje" bij,
draagt „keien" aan, want
'Od is groot en de slachtof-
:'jn velen.
at Uw hart warm en Uw
mild zijn op Koninginne-
dan zal deze Nationale,
tdag inderdaad worden een
Nationale Offerdag.
„Het recht is die zakelijke
„en persooonlijke verhouding
„van den mensch tot den
„mensch, welke, instand ge
houden, op haar beurt weer
„de menschenmaatschappij in
„stand houdt, en zoo zij met
„voeten wordt getreden, deze
„ten verderve stort.''
Dante, Monarchia.
Wij leven in de „verlichte"
eeuw.
Tijdens het bestaan van de
wereld zal er echter over haar
wel nooit zooveel duisternis ge
hangen hebben als in deze eeuw
van de techniek. De wereldge
schiedenis is waarschijnlijk
nooit zoo bewogen geweest als
in de laatste 30 jaren.
De eene groote gebeurtenis is
nog niet' beëindigd, of de ande
re is op komst, en de eene is
al tragischer dan de andere.
In November 1914 breekt de
eerste wereldoorlog uit.
Drie jaren later aanschouwt
men de Russische revolutie.
Lenin, Stalin en Trotzki pro-
clameeren de dictatuur van het
proletariaat.
Het communisme grijpt in
Rusland naar de macht.
Maatschappelijke
Wederopbouw
Langstraat
In Januari 1939
krijgt Duitschland
z'n afgod in den
persoon van Adolf
Hitler.
Een andere door en door hei-
densche wereldbeschouwing, het
nationaal socialisme, maakt
Zich van het Duitsche volk
meester.
De Mythus des 20 Jahrhun-
derl, de ras- en bodemleer, gaat
de zielen totaal bederven.
Met als ondergrond de eco
nomische wereldcrisis.
In Mei 1940 barst de grootste
aller oorlogen los.
En wanneer zal deze uitge
werkt zijn?
Krijgt de zwartgallige (voor-
nationaal socialistische) duit
sche profeet' O. Sfengler, met
z'n „Untergang des Abend-lan-
des" voorspelling gelijk?
Is er in Rusland werkelijk
een nieuwe cultuur aan het
groeien, die onze Christelijke
zal overheerschen en dnderwer-
pen?
We weten het niet.
Een ding staat echter vast:
wij Christenen moeten ons ge
loof werkelijk beleven. Rusland
is onze buur geworden.
Al deze groote wereldgebeur
tenissen, afgezien van de eco
nomische crisis, hebben slechts
één oorzaak: de machlsbezeten-
heid van een kleine groep
dwazen.
In de 20e eeuw heeft het recht
niet geheerscht, maar de macht.
De schending van het recht
voert, gelijk Dante, in z'n be
roemde definitie, zegt, de wereld
ten verderve.
Als Europa en Amerika er
werkelijk in slagen het recht te
doen zegevieren, dan gaan wij
niet ten onder.
Onze leefkracht is sterk ge
noeg om zelfs het Russische
gevaar te keeren.
Wij zijn groot' geworden door
het christendom. De Christelij
ke cultuur is de eenig ware,
goede en rechtvaardige.
Mits wij maar putten uit de
zuivere bronnen, dan staan en
blijven we sterk. Dan behouden
we ook onze groote idealen, o.a.
,de kerstening van de geheele
wereld.
Wij hebben het toch zoo dui
delijk gezien: het kwaad straft
zichzelf. De tyran graaft' z'n
eigen graf; ook dient hij zich
als „Uebermensch", Führer, af
god.
Want er zijn van die eeuwige
waarheden, waarvan niemand
mag afwijken.
Er is maar één keuze: we
moeten naar den rechtsstaat'.
Een der grootste vragen is
echter wat is recht en recht
vaardigheid. In elk mensch
leven drie groote strevingen:
I. Zijn drang tot zelfbehoud;
II. Zijn groote behoefte aan
Godsdienst;
III. Zijn drang naar gemeen
schap.
Behoefte aan Godsdienst en
gemeenschap heeft enkel de
mensch, wijl hij een redelijk
wezen i§,
Drang tot zelfbehoud en
voortplanting iheeft' ook het'
dier.
Behoefte aan gemeenschap is
voor ons onderwerp van fun-
damenteele beteekenis.
Dit staat vast.
Het recht ordent, regelt, den
mensch in die dingen, die be
trekking hebben op een ander.
„Ander"' nu kan op 2 manie
ren voorkomen:
I. „Ander" beschouwd als
enkeling;
II. „Ander" in het algemeen
genomen, zooals iemand, die
de gemeenschap dient, alle
menschen dient, die tot deze
gemeenschap behooren.
Een rechtsverhouding tot zich
zelf bestaat dus niet.
De bevelen en voorschriften
die den mensch ordenen met be
trekking tot zichzelf behooren
tot de moreele orde, tot de gods
dienst'.
Omdat nu de verhouding van
den eenen mensch tot den an
der noodzakelijk is, en zoo ge
wichtig voor het behoorlijk
leven, daarom is er een af
zonderlijke deugd, die de han
delingen van den mensch regelt
met betrekking tot' een ander.
Het eigen voorwerp van deze
deugd is de rechtvaardigheid.
Van de 4 kardinale' deugden
is de rechtvaardigheid de voor
naamste.
De grootste der Kerkvaders
de H. Augustinus zegt daarom:
„Er zijn 4 deugden in de ziel,
waardoor wij in dit leven gees
telijk leven nl. de verstandig
heid, de matigheid, de sterkte
en de rechtvaardigheid. De laat
ste doordringt alle andere, nl.
de liefde tot God en tot den
naaste."
De rechtvaardigheid is wer
kelijk een der grootste deug
den: „want' om haar worden de
menschen goed genoemd' en
daarom is de glans der deugd
in haar het' hoogst" (Cicero).
Ontbreekt de verhouding tot
een ander, dan heeft men geen
eigenlijke rechtsverhouding.
Er bestaat' dus geen eigenlijk
recht: tusschen vader en zoon.
De zoon is, met betrekking
tot' menschelijke aangelegenhe
den, iets van den vader, omdat
hij op eenigerlei wijze een deel
van hem is. Tusschen vader en
zoon bestaat slechts het vader
lijk recht.
Zoo ook tusschen de gehuw
de man en zijn vrouw.
Aan de rechtvaardigheid moet'
men nog een 2de eisch stéllen.
De rechtvaardige handeling
moet een zekere gelijkheid te
weegbrengen. De Heilige .Tho
mas van Aquino definieert de
rechtvaardigheid dan ook aldus:
„Onder de andere deugden
bestaat het eigene van de recht
vaardigheid hierin, dat' zij den
mensch en die dingen ordent,
die betrekking hebben op een
ander.
Want zooals de naam zelf
aantoont, sluit zij een zekere
gelijkheid in. Immers het gelijk
maken van dingen heet in het
gewone spraakgebruik „recht-
maken".
Evenmin heeft men dus een
eige-nlijke rechtsverhouding tus
schen God en den mensch.
De gelijkheid ontbreekt' hier.
De mensch kan aan God niets
op gelijkwaardige wijze ver
gelden. Wij kunnen Hem der
halve geen recht geven in den
eigenlijken zin van het woord.
Toch moet de mensch aan
God zooveel mogelijk vergel
ding geven. Dit doen wij door
onze ziel geheel aan hem te on
derwerpen.
31 Augustus 1945.
Het zal worden de dag der dagen een uitbundige feestvreugde
zal zich doen gelden over ons geheele land in iedere stad, in
ieder dorp zullen de menschen den 65-sten verjaardag van H. M.
Koningin Wilhelming vieren.
Voor de eerste maal sinds vijf lange jaren, zal de verjaardag
van onze geliefde Vorstin weer in volle openbaarheid en spontaan-
t Fieid en bij haar tegenwoordigheid in eigen land, gevierd kunnen
worden. Thans geen verborgen uitingen van listig weggestoken
oranje-speldjes, uitgezaagde dubbeltjes, of oranjebloemen in het
knoopsgat, met toch nog het gevaar, dat een of ander landverra-
derlijk sujet daarover zijn opmerkingen zou maken, met alle gevol
gen, die dat kan hebben.
Openlijk gaan thans de vlaggen uit en rond de Vorstin geschaard,
zal in ons land niemand achterblijven in zijn betuigingen van trouw
en liefde voor het Oranjehuis en zijn Vorstin.
Dat Oranje en Nederland één zijn, moge morgen weer bewezen
worden, op ondubbelzinnige wijze l
500.000 Amerikanen gaan naar
Japan. Amerika wenscht een groot
leger op de been te houden met
het oog op de gevarenelementen in
het verre oosten.
Polen zal het eerste land ziin,
dat herstelbetalingen krijgt uit
Duitschland. Nog dit jaar zullen
industrie-materialen en zelfs heele
industrieën uit Duitschland naar Po
len worden overgebracht en wel tot
een waarde van 709 millioen dollar.
Steeds meer door de Duit-
schers geroofde goederen komen in
allerlei plaatsen in Nederland te
voorschijn. In 234 kort geleden be
zochte schepen bevonden zich
groote hoeveelheden waardevolle
artikelen, waarénder 16.500 ton wan
producten. 2.640 ton machines, ma-
chine-onderdeelen, kranen e.d., 1.050
ton scheepsbouwmateriaal, 400 ton
verfmateriaal, 260 ton papier, 900
ton straatklinkers en metselsteenen
9.800 rollen draad, 115 ton touwen
nog heel veel meer.
De winkels mogen op Konin
ginnedag gesloten zijn. Indien bak-
kersvvinkels eyeneens willen sluiten,
mag in de bakkerijen op Donder
dag gewerkt worden als op Zater
dag.
15.000 goederenwagens zullen
door de geallieerden te onzer be
schikking worden gesteld, benevens
8 reizigerstreinen met 800 zitplaatsen.
Vijf hiervan zullen in het westen
van ons land dienen, 2 in het oos
ten en noordoosten en 1 in het
zuiden.
Uit België zal glas worden
aangevoerd. Deze maand komt er
60.000 M2 en geleidelijk een totaal-'
hoeveelheid van 600.000 M2 meldt
de M. en R. bode. Laten wij hopen
dat plannen en werkelijkheid dit
keer eens met elkander overeen
stemmen.
Er bestaan plannen om te
Boxtel op te richten een R.K. Mid
delbare Landbouwschool.
De Posterijen zullen op Ko
ninginnedag den Zondagsdienst
vervullen.
DE KOMENDE
VERKIEZINGEN.
De Nationale Advies Commissie
heeft in een openbare vergadering
besloten de regeering te adviseeren
de verkiezingen, indien deze op
normale zij het ook niet op
technisch volmaakte wijze kunnen
plaats vinden te houden: voor
de gemeenteraden in December 1945,
voor de Ilde Kamer in April 1946.
Die voor de Provinciale Staten zul
len voor dezen laatsten daium moe
ten gehouden worden.
Hoewel de Regeering het houden
van spoedige verkiezingen als een
groot belang erkent, zijn de tech
nische moeilijkheden van dien aard,
dat men ze niet voor het voorjaar
van 1946 kan houden, aldus deelde
kapitein Brugman van den regee-
ringsvoorlichtingsdienst mede.
VERWILDERING.
De minister-president zeide in een
vergadering voor 't N.V.B. te Rot
terdam dat wij den vrede in de we
reld en in het menschenhart in den
diepen zin van 't woord nog moe
ten veroveren.
Verwildering zien wij aan alle
kanten om ons heen. Wanneer ik
De grenzen van de rechtvaar
digheid hebben wij nu getrok
ken. Thans komt de1 groote
vraag: Hoe kunnen wij het
recht kennen. Hierover zal een
volgend artikel handelen.
om mij heen zie en zie tot welk
een peil vrouwen zich laten afzak
ken, waarvan ik dat vroeger nooit
zou hebben verwacht, dan heb ik
het gevoel: er is toch wat los in
ons volk. Het is niet juist, daarvan
het Canadeesche leger de schuld te
geven. Er is geen enkele vrouw, die
tegen haar eigen wil zich verlaagt
en meegesleept wordt. Wij doen het
zelf. Dat is de verwildering. En in
die verwildering wil nu de Neder
landsche Volksbeweging een gees
telijke vernieuwing brengen.
ER KOMT MEER
SPOORWEGMATERIAAL.
Door de geallieerden zullen, be
halve de kolenwagens, die in Lim
burg worden gebruikt, 15000 goe
deren wagons ter beschikking wor
den gesteld.
Verder zullen acht reizigerstreinen
elk met 800 zitplaatsen beschikbaar
komen n.l. vijf treinen voor het
Westen, twee voor het Oosten en
N.O. en een voor het Zuiden van
ons land.
BERECHTING MAX BLOKZIJL.
Max Blokzijl zal op 11 September
a.s. om 10.30 uur voor het Bijzon
der Gerechtshof te Den Haag te
recht staan. Hij heeft ruimschoots
de tijd gehad ztch op deze „Bran
dende kwestie" voor te bereiden.
Met hem zal de oud-N.S.B.-burge-
meester van Wassenaar jhr. De
Blockq van Scheltinga voor het
gerechtshof verschijnen.
SCHOEN REPARATIEBON.
Bon 236 Algemeen van de bon
kaart 9e periode is aangewezen voor
25 gram reparatieleder.
SPOEDIG CHOCOLADE.
Destijds werd gemeld, dat de
chocolade-industrie, hoewel er
grondstoffen aanwezig waren, niet
op gang kon komen omdat er geen
brandstof was. Naar het Eindh.
Dgbld. verneemt hebben de fabrie
ken kolen gekregen, zoodat er spoe
dig weer chocolade in de distributie
zal komen.
SERVIESGOED.... NIET
VOOR HET ZUIDEN.
Een grossiersfirma in keramische
producten deelde volgens „Oost-
Brabant" in een circulaire aan haar
afnemers mede:
„Door een regeling getroffen door
het Rijks Bureau Keramische Indu
strie kunnen wij vanaf heden be
ginnen met het afleveren van ser
viesgoed voor het gebied boven de
rivieren en wel 75 pet. naar plaat
sen, welke getroffen zijn door oor
logsgeweld en 25 pet. naar die
plaatsen, welke van het oorlogsge
weld niet geleden hebben.
Aan Brabant, Limburg (met uit
zondering van Noord- en Midden-
Limburg) en Zeeland mogen voor
loopt geen goederen meer worden
afgeleverd."
Het Rijksbureau schijnt in den
waan te verkeeren, dat hier in het
Zuiden aan niet-getroffen plaatsen
al wel eens serviesgoed is verstrekt.
Laten we die heeren dan uit den
droom helpen. Dat is niet waar!
Voor de uitzondering bestaat dan
ook gren enkel motief. Ze dient
onmiddellijk opgeheven te worden
als men de billijkheid wil betrach
ten tegenover alle landsdeelen en
geen volkomen gerechtvaardigde
verontwaardiging in het Zuiden wil
wekken. „De Stem".
Kantoor en drukkerij van
dit blad zijn Vrijdag en Za
terdag gesloten.
II.
Maandagavond zat ik voor
mijn venster, in een makkelijke
stoel.
Ik mag dat wel; zoo na ge
dane arbeid is het zoet rusten,
zeg een spreekwoord. Vandaar
dan ook
Er was buiten niet veel te
zien.
De menschen schijnen het op
het oogenblik verschrikkelijk
druk gekregen te hebben met
vergaderen.
Ja, dat is waar ook.
Over vergaderingen gespro
ken.
De gemeenteraden zijn dan
ook weer begonnen.
Zij dragen weliswaar nog het
predicaat „tijdelijk", maar dat
neemt toch niet weg, dat zij hun
taak met den meesten ernst
gaan aanvaarden.
Ik heb op mijn gemak de ver
slagen in „De Echo" er eens op
nagelezen en dat deed me weer
aan den goeden ouden tijd den
ken. Als ik het gesprokene zoo
nog eens de revue laat passee-
ren, dan kan ik niets anders
zeggen, of een en ander houdt
de beste beloften in, voor de
toekomst.
Men is met de beste bedoe
lingen gestart en ik hoop nu
maar, dat men het volhoudt.
Bovendien geeft een gemeen
teraad cachet aan de plaats,
met m het minst omdat men
er zoo maar in één klap drie
handen vol „edelachtbare hee
ren bij krijgt. Dat wil toch wel
wat zeggen.
Voor den oorlog waren er
ook gemeenteraden, maar men
moest vaak raden wat zij uit
voerden. Vandaar de naam mis
schien?
Toch ben ik blij, dat zij teruq
Zijn. a
Dat wijst er tenminste op, dat
we weer democratisch worden,
al is het met de gemeenteraden
dan nog maar een soort surro
gaat-democratie.
Beter dan niets, zult U zen
gen.
Ik ben het met U eens.
Zeg zelf eens: hoe zouden we
zonder surrogaat den oorlog zijn
doorgekomen?
Vlijmen had de primeur in de
Langstraat.
Niet met asperges, met ge
meenteraden natuurlijk.
Men vertelde mij, dat het de
enkele oude-getrouwen was aan
te zien, dat zij meer in de raad
zaal gezeten hadden. Zij zochten
direct hun oude plaatsje en
waren behulpzaam-vriendelijk
tegen over de nieuwelingen.
De agenda liep vlot van sta
pel, al schenen er wel wat
strubbelingen te zijn, toen de
agenda was afgewerkt, want
toen begon men over nood
woningen, als ik het goed be
grepen heb.
Het schijnt een moeilijk geval
te zijn, las ik in „De Echo",
want men kan van „niets" geen
noodwoningen bouwen. Intus-
schen hoop ik dat de Vlijme-
naren het bevredigend oplossen,
want ik mag die menschen daar
wel.
Waalwijk volgde Vlijmen op
den voet; of moet ik zeggen op
den dag.
In ieder geval hebben de
Vlijmeneren ons die primeur
lekker afgesnoept.
Ik meen me te herinneren,
dat de Waalwijksche raadsver
gaderingen vroeger re-kort
vergaderingen waren.
Ook nu ging het glad.
Als ik het krantenverslag er
eens critisch op na lees, krijg
ik den indruk, dat de raad eerst
een raad-van-den-raad qehouden
heeft.
Ik vind het niks erg.
Men was het op ieder terrein
in ieder geval roerend eens.
Moge het zoo blijven.
KIJKGRAAG.
