DE TREINENLOOP DOOR
DE LANGSTRAAT.
'N VERSLAG OVER DEN OORLOG
MAANDAG 15 OCTOBER 1945
Losse nummers 10 cent
68e JAARGANG No. 70
Waalwijksche en Langstraatsche Courant
DE TOESTAND
IN INDIË
R.K. STAATSPARTIJ.
DOOR HET VENSTER
De Echo van het Zuiden
Hoofdredacteur Uitgever; JAN TIELEN
Redacteur: J. A. A. VAN DEN DUNGEN
Abonnementsprijs 1 5 cent per week 11.95 per kwartaal
Verschijnt Maandag en Vrijdag
Drukker: Waalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tlelen
'tKennummer; 2483
We hoor en en lezen telkens
over de vele verbeteringen voor
de reizigers overal in den lande,
maar bij al die verbeteringen
komt de Langstraat niet voor. De
zakenmenschen en handelsreizigers
c.a. moeten maar zien dat ze in
Den Bosch of Tilburg komen, in
hoop dienzelfden dag nog
I Utrecht, Amsterdam, Rotterdam
of Den Haag te kunnen bereiken,
I zonder de mogelijkheid om dan
I nog zaken te kunnen doen en
I thuis te komen.
Dé^ leerlingen van H.B.S., Nij-
I verheidsschool en Huishoudschool
wachten tevergeefs op de gelegen-
I heid hun studie voort te zetten.
En zoo kunnen we verder gaan.
Wij gunnen de menschen in
Holland alles en nog wat. Daar
voor zijn bewijzen genoeg aan te
I voeren, maar het grieft ons toch
Iwel dat aan ons en onze meest
vitale belangen zoo weinig aan-
dacht besteed wordt.
Waar zit toch het probleem.
Is het toch alleen materieel- en
personeelschaarschte. Daarmee
kampt men toch overal en elders
I gebeurt wel wat. Wij vinden 't
I prachtig dat de overdrukke lijnen
in 't westen nog eens een trein
en nog eens een trein krijgen. Wij
vonden het vanzelfsprekend dat
eerst aan de hoofdverbindingen is
I gedacht. Maar kan er nu onder
hand niet eens iets gebeuren
waarvan de Langstraat profijt
trekt?
Moeten wij maar in ons isole
ment blijven zitten, een isolement
zooals wij 't in geen 60 jaar
hebben gekend.
Onze handel en industrie, het
onderwijs onzer kinderen vragen
ten deze dringend hulp, het klemt
steeds harder.
Is de treinverbinding nog niet
direct te herstellen, dat men ons
helpe met bussen, zooals- wij in
een vorig artikel aangaven en
voor hulp aan de onderwijsge-
legenheden vragen we toch slechts
een bus van en naar 't Westen
der Langstraat. We zijn toch
heusch niet zoo onbescheiden en
onze belangen wegen toch zeker
even zwaar als die van andere
streken in ons land.
We hooren of zien hierbij nog
zoo weinig van eenige actie. Heb
ben de Langstraatsche gemeente
besturen reeds met klem aange
drongen op spoedigst herstel onzer
treinverbinding of beschikbaar
stelling van bussenmaterieel? Is de
Kamer van Koophandel ten deze
actief. Waar blijven andere of-
ganisaties en belangrijke bedrijven.
Alle hens aan dek! „Eendracht
maakt ook ten deze macht", want
wij moeten uit ons isolement!
Het lijkt ons wel interessant
onzen lezers eens een en ander
I voor te zetten uit een verslag dat
I de Amerikaansche legerchef gene
raal Marshall heeft uitgebracht
terzake de oorlogvoering in de
I laatste jaren.
Hij begint met te zeggen dat
het Amerikaansche leger goetf ge
wapend en goed uitgerust was en
dat het overal in de wereld ook
met een strategische troepen
minderheid gevaarlijke operaties
aandurfde.
De superioriteit in de lucht of
ter zee, wat beweeglijkheid en
vuurmonden betreft, stelde de
Vereenigde Staten en de Gealli
eerde mogendheden in staat een
tactisch overwicht op plaatsen te
bereiken, welke voor den aanval
uitgekozen waren. De Amerikaan
sche industrie rustte niet alleen 't
Amerikaansche leger uit, doch
droeg ook in sterke mate tot de
kracht der geallieerde legers bij.
Met de waarde van het aan de
geallieerden geleverde wapentuig,
in dollars berekend, zou men 588
pantserdivisies of 2000 infanterie
divisies kunnen uitrusten.
Het heroische standhouden van
het Britsche en 't Russische volk,
zei Marshall, bewaarde de Ver
eenigde Staten voor oorlog op
hun eigen grondgebied. Daaren
tegen hielden de aan de as ver
bonden landen in hun oorlogvoe
ring geen rekening met elkaar en
streed Japan in het Oosten alleen
maar voor zijn eigen voordeel.
..De as bestond feitelijk alleen
maar op papier" meende hij.
Het plaatsen van de Ameri
kaansche en Britsche troepen on
der een enkel bestuur een
regeling, waartoe in December
1941 te Washington door Roose
velt, Churchill en de comman
danten der staven besloten was
was de meest volledige unificatie
van militaire kracht, welke ooit
door twee geallieerde naties be
reikt was. Daarbij was die een
wording niet alleen in het voor
deel van de Amerikanen en de
Britten, doch eveneens van Rus
land, China en de overige ge
allieerden.
Er is geen enkel bewijs voor
gevonden, dat. het Duitsche op-
Perste commando er eenig alge-
I
meen krijgsplan op na hield.
„Hoewel het Duitsche opper
commando het in beginsel met
Hitiers politiek eens was, streefde
zijn onstuimigheid de Duitsche
militaire mogelijkheden voorbij.
Mussolini, zoo verklaarde Mars
hall, handelde eenzijdig door Grie
kenland en Egypte aan te vallen.
Daardoor noopte hij de Duit-
schers zich te zeer te verspreiden
door aan de veldtochten op den
Balkan en in Afrika deel te ne
men. Ook Japan ging blijkbaar op
zijn eigen houtje te werk,' zonder
rekening te houden met een ge
meenschappelijk plan.
Drie afzonderlijke plannen voor
operaties aan den anderen kant
van het Kanaal weerspiegelden de
vastberadenheid der geallieerde
aanvoerders om de Duitschers op
een zoo spoedig mogelijk gunstig
oogenblik aan te vallen. Deze
plannen werden door de code
namen „Ledgehammer", „Round
up" en „Overlord" aangeduid.
Zij werden doorgevoerd, niet
tegenstaande de aanvoerders der
geallieerden er zich wel van be
wust waren, dat een invasie over
het Engelsche Kanaal, welke tegen
een Duitsch leger gevoerd werd,
ddt zich ingegraven en versterkt
had, een operatie was, die haar
weerga niet had wat het gevaar
van een ontzettende catastrophe
betreft. Daar de landingen aldaar
op een verren afstand van
Duitschland geschiedden, voelden
de geallieerde bevelhebbers het
als zeker, dat zij ertoe konden
bijdragen tenminste eenigen druk
van de Duitschers op het Roode
leger af te wenden, tevens zouden
zij de critieke situatie in 't midden
oosten materieel kunnen ver
beteren.
De Noord—Afrikaansche veld
tocht beteekende eveneens, dat
men de „Roundup '-operatie over
het Kanaal in 1943 zou kunnen
opbouwen, welke niet op het van
te voren vastgestelde tijdstip kon
uitgevoerd worden. Marshall wees
er op, dat de Afrikaansche onder
neming boven de aanvankelijke
berekeningen slaagde. Tunesië
was een lokaas, waarheen de
Duitschers voortgingen op groote
schaal mannen en materiaal te
sturen.
MIDDEN-EUROPEESCHE TIJD
WORDT GEHANDHAAFD.
De ministerraad heeft besloten,
in verband met de moeilijke ko-
lcnpositie, dit jaar den Midden-
Europeeschen tijd te handhaven.
Het wordt steeds duidelijker dat
de nationalistische bweging in
Ned. Oost-Indië niet meer te con
troleeren is, schrijft de corres
pondent te Batavia van de Times.
„Soekarno en zijn zelfbenoemde
„regeering" voegt de correspondent
er aan toe" schijnen machteloos te
staan tegenover de extremistische
en oproerige elementen in het land
en zij maken zich zeer ongerust
hierover want zij beseffen dat het
gevaar bestaat dat de politieke
kwestie op den achtergrond ge
raakt tegenover de noodzaak wet
en orde te handhaven.
Er komen verontrustende berich
ten binnen uit verschillende land
streken op Java. Extremisten in
Bandoeng hebben Britsche en Ne-
derlandsche onder-commandanten
van oud-krijgsgevangenorganisaties
gearresteerd en ondanks hun pro
testen een van hun hospitalen
overgenomen. Zij houden ook Ne-
derlandsche vrquwen op straat aan
om haar te fouilleeren. In Soera-
baja verhinderen zij vliegtuigen
ook die van de organisaties van te
ruggekeerde krijgsgevangenen
te landen. In Djokjakarta maakten
zij het vliegveld onbruikbaar door
ongeveer 40 Japanschc vliegtuigen
te verbranden. Er zijn botsingen
en gevechten tusschen nationalisten
en Jppanners, waarbij aan beide
zijden dopden vallen. Speciale trei
nen, die gebruikt werden voor liet
vervoer van bevrijde krijgsgevan
genen en geïnterneerden van de
kampen naar nieuwe plaatsen,
werden teruggezonden en er wer
den zoo dikwijls auto's aangehou
den dat de autoriteiten zooveel
mogelijk liet reizen over den weg
vermijden".
Voorts zijn reeds talrijke Neder
landers en andere Europeanen ge
dood en op Java wordt het reizen
gevaarlijk en moeielijk. De Japan
ners hebben geweren, pis'olen,
maar ook tanks en pantserwagens
aan de Indonesiërs afgestaan, die
daarmee nu de bevolking terrori-
seeren en straks verzet zullen bie
den.
Ook op Sumatra bij Palembang
schijnt het niet in orde te zijn;
de daar gelegerde troepen, die een
vliegveld bezetten, worden door de
geallieerde troepen van de lucht
uit van voedsel en ammunutic
voorzien.
Luitenant-generaal van Mook. de
leger-commandant admiraal Hol-
frich zijn naar Singapore om be-
snrekingen te voeren met generaal
Mountbatten, den opperbevelheb
ber in 't verre Oosten.
Men vermoedt dal zij zullen aan
dringen op meer schepen voor troe
penvervoer en verder zal de En
gelsche houding op Java wel ter
sprake komen.
De heroische verdediging van
Stalingrad door de Russen en de
verpletterende nederlaag die ge
neraal Montgomery den Duit-
schen bevelhebber Rommel toe
bracht, maakten de gigantische
nijptang onmogelijk, waarmee Hit-
Ier van plan geweest was in het
midden-oosten te werk te gaan.
Terwijl de geallieerden hun cam
pagne in het gebied van de Mid-
dellandsche Zee met succes uit
voerden begonnen zij weer met
de voorbereidingen in Groot-
Brittannië voor de landingen in
West-Europa voor 1944, bekend
als het „Overlord"-plan.
Intusschen besloten de gealli
eerde bevelhebbers tot een groot
strategisch bombardement, dat
Duitschland op militair, industri
eel en economisch gebied moest
verzwakken.
Voor de operatie „Overlord"
gaven de vereenigde chefs der
staten de volgende aanwijzing aan
generaal Eisenhower; „gij moet 't
vasteland van Europa binnen
trekken en samen met andere ge
allieerde naties operaties in de
richting van het hart van Duitsch
land en ter vernietiging van zijn
gewapende macht ondernemen".
Landingen in Zuid-Frankrijk
zouden gelijktijdig met landingen
in Normandië plaats moeten heb
ben, doch dit moest twee maan
den uitgesteld worden, zoodat de
landingskracht, die in het Engel
sche Kanaal gebruikt was, snel
naar de Middellandsche Zee ge
bracht kon worden.
(Wordt vervolgd).
HERSTEL EN VERNIEUWING
Urgentieprogram der R.K.
Staatspartij.
Het nieuwe program wordt ge
dragen door de gedachte aan
Christus en Zijn Bergrede. Zooals
de Verlosser in Zijn Bergrede bet
program voor den opbouw eener
Christelijke wereld aangaf, zoo
steunt ook dit program op die be
ginselen en gsondslagen, zonder
welke elke opbouw ijdel is.
In een 7-tal punten wordt dit
uitvoerig uiteengezet. Versterking
der geestelijke en zedelijke grond
slagen van ons volksleven omvat
het eerste punt. Gewezen wordt op
de noodzaak van het herstel der
zedelijke normen, speciaal in liet
ontspanningsleven en op het wijzi
gen van de huwelijkswetgeving in
dien zin, dat het kerkelijk huwc
lijk van een katholiek door de
Overheid als huwelijk wordt er
kend. De nadruk wordt gelegd op
het tegengaan van publieke uitla
tingen en practijkcn, welke, terecht
ingegeven door haat tegen liet ons
aangedane kwaad, in de overwel
digers van ons volk geen mede-
mensclien meer erkennen. In liet
tweede punt dringt liet urogram
aan op een snelle en grondige /.ui.
vering van het Overheidsapparaat,
waarbij het noodigc onderscheid
in acht dient te worden genomen.
Ook het bedrijfsleven dient met
spoed gezuiverd te worden.
De woningbouw dient vóór alles,
bijzonder in de geteisterde gebie
den, ter hand te worden genomen,
geeft het program aan. Het schenkt
ook aandacht aan de voorziening
in de voornaamste levensbehoeften
en dringt met klem aan op volle
dige teruggave van de door den
bezetier geroofde goederen.
Wat betreft den uitbouw van het
staatsbestel van ons koninkrijk
neemt het program de r'dc van
H. M. de Koningin op 7 >H'c. 1942
als grondslag, terwijl daarnaast
aangedrongen wordt op snel her
stel van den volksinvloed in de
gemeenten, de provincies en het
Rijk.
In de internationale orde dient
Nederland de Neutraliteitspolitiek
te verlaten. Met kra ht dienen
vreemde invloóden, welke niet
stroken met de wezenlijke karak
tertrekken van den Nederland-
sclien Slaat, te worden geweerd.
Wat betreft de versterking en
vernieuwing der econoiiiisch-socia-
lc grondslagen van ons volksleven
en het financieel herstel wenscht
het program voorkoming van een
inflationistisclic prijsontwikkeling,
waardoor tevens de noodzaak ont
staat, dat de sterk gestegen staats
schuld tot een houdbaar niveau
worde teruggebracht.
Uitvoerig gaat het program op
al deze punten in en een waarde
volle hoeveelheid studiema'criaal
wordt hiermede aan de Studiecen
tra voorgelegd. Meer dan eenige.
andere bevolkingsgroep zijn wij
Katholieken, aldus het voorwoord,
aansprakelijk voor den gang van
zaken in Nederland. Het is dus
plicht ons er op Ie bezinnen, wat
er moet geschieden tot heil van
land en volk. Aan de verwezenlij
king van het herstel en de ver
nieuwing der maatschappelijke
orde aan de hand van de uitein
delijk uit dit program gegroeide
richtlijnen dient ieder Katholiek
zijn beste krachten te wijden.
Het nieuwe voorloopige partijbe
stuur der R.K. Staatspartij is te
Utrecht bijeen geweest.
In behandeling kwam o.m. het
verslag van het dagelijksch be
stuur over de verhouding tot de
N.V.B. en over liet gevoerde ge
sprek met eenige leden van het
bestuur der N.V.B. De partijleiding
acht nauwer contact en brcedere
samenwerking met de andere
staatkundige groepeeringen gc-
wensclit en noodzakelijk. De wijze
waarop de N.V.B. zich deze dacht
te verwezenlijken bij de a.s. ver
kiezingen, lijkt het D. B. niet aan
vaardbaar. Zoodra de N.V.B. als
partij zou gaan optreden is liet lid
maatschap van de R.K.S.P. met het
lidmaatschap der N.V.B. niet meer
te vereenigen. Vast moet staan,
dat leden der N.V.B. die tevens lid
der R.K.S.P. willen zijn en blijven,
zich electoraal volkomen, spontaan
en open achter onze partij plaatsen.
Tot leden van het voorloopig
D. B. werden aangesteld de lieeren
mr. dr. P. I. Watteman (tevens als
voorloopig voorzitter), A. C. de
Bruyn te Utrecht, prof. dr. J. van
den Brink te Laren, mr. B. Drion
te Breda, prof. dr. .T. de Quay te
Beers, prof. mr. C. Rommete
Overveen, Mag. dr. S. Stokman te
Utrecht, mr. Frans Teulings te
Vught en ir. Dewez te Roermond.
GIRO WERKT WEER.
Vanaf heden neemt de postclièque-
en girodienst weer opdrachten tot
overschrijving en uitbetaling aan.
Er moet bij het geven van op
drachten goed onderscheid gemaakt
worden tusschen geblokkeerde en
girale tegoeden.
XI.
Onze mooie fontein zijn we
kwijt!
Ik vind het wel jammer, want
nu mis ik iets in ons „stads"-
beeld, waarmede ik me al ver
trouwd gemaakt had.
Er waren menschen, die zeiden
dat de fontein niet bij de omge
ving paste en gedeeltelijk moet ik
hen ook gelijk geven, maar er dan
tevens aan toevoegen, dat zij
daarvoor ook niet gemaakt was.
Het stond in ieder geval wel
aardig in ons centrum en daarom
komt me een de gedachte naar
voren, waarom we hier dan niet
een fontein zouden maken, die wel
passend is.
Ik stel me zoo iets al voor, ge
bouwd rond den lantaarnpaal met
de speelsche waterpartijen, glin
sterend in het zonlicht.
Zoo iets zou pas chachet aan
onze gemeente geven.
Waalwijk is een welvarende
plaats, heeft een prachtig raad
huis, een te benijden centrum,
mooie kerken, welverzorgde stra
ten, een flinke industrie, maar
geen fontein.
Ik zou niet durven zeggen, dat
Waalwijk een stad is, alhoewel
haar stichting in het duister der
middeleeuwen verborgen ligt, zoo
als de kronieken zeggen en haar
bloei op het einde der dertiende
eeuw zoo geklommen was, dat de
Hertog Jan van Brabant het noo-
dig oordeelde, haar tot eene stad
te verheffen.
Dat is toen gebeurd en we kre
gen zelfs gelijke rechten als
's-Bosch en Leuven, maar het ver
velende is nu juist dat Hertog Jan
vergeten heeft ons te ommuren en
die vergeetachtigheid kwam ons
duur te staan, want reeds toen
was het nog al eens pik en pook
tusschen Brabanders en Hollan
ders en de laatsten hadden met
een van die buren ruzietjes weinig
moeite het on-muurde Waalwijk
leeg te plunderen en plat te bran
den.
Toen zaten we dus letterlijk
met de gebakken peren, maar ik
geloof toch wel, dat we er ons
nu zoo zoetjes aan weer opge
werkt hebben, zooals dat heet.
Men kan ons dan nageven, dat we
daar dan toch maar even zes
eeuwen over gedaan hebben, maar
in ieder geval zijn we er toch ge
komen, ook zonder muur.
En ik men, dat het nu ook tijd
wordt, dat we weer eens over die
stads-rechten beginnen te praten.
In elk geval geeft zoo'n fontein
reeds een stads idee.
Dan zou je immers kunnen zeg
gen: „wel Waalwijk, dat is een
stadje joh, we hebben er pas nog
een pracht fontein bij gekregen,
waarbij Drakenstein van den
Bosch in het niet verzinkt."
Zoo zie je, dat er aan een fon
tein toch wel veel gelegen kan
zijn.
We moeten toch ergens mee
beginnen.
En waarom zou dat niet met
een fontein kunnen zijn?
Als er soms anderen zijn, die
betere gedachten daarover meenen
te hebben, dan houd ik me graag
aanbevolen hoor!
KIJKGRAAG.
OOK DEZE WEEK NOG.
Wij herinneren er aan dat men
ook deze week nog z'n geld 100)
bij 't Postkantoor en de banken
kan afhalen.
HARK.
De slichting Nationale Hulpactie
Roode Kruis, wijst erop dat voort
durend meer aanvragen bij 't Cen
traal Bureau inkomen, die behan
deld moeten worden door de pro
vinciale commissies die daarover
een heler oordeel kunnen vellen.
Speciaal wordt de aandacht ge
vestigd op de kampen waar kinde
ren van politieke gevangenen zijn
ondergebracht, daar deze niet kun
nen steunen op particuliere hulp.