DINSDAG 2 APRIL 1946.
LOSSE NUMMERS 10 CENT.
69e JAARGANG No. 26.
Waalwijksche en Langstraatsche Courant verschijnt Dinsdag en vrijdag.
MIDDELBAAR ONDERWIJS
VOOR MEISJES.
NAAR BELGISCH
VOORBEELD.
De bevrijding van Drunen.
Gemeenteraad Waalwijk.
De Echo van het Zuiden
Hoofdredacteur-Uitgever JAN TIELEN Abonnementsprijs: 15 cent per weekt 1.95 per kwartaal. Drukker: Waalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tielen
Op heden, 1 Apil, viert de bekwa_
me en algemeen-geachte secretaris
van de „Vereniging Ons Middelbaar
Onderwijs in N.B.", de heer J. A.
A. v. Loon te Tilburg, zijn zilveren
ambtsjubileum. Dr. Moller is de
grote organisator van deze vereni
ging geweest, de oud-Waalwijker
v. Loon was twintig jaar lang zijn
rechterhand en als zodanig hebben
zij samen er toe meegewerkt, dat in
de voornaamste plaatsen van onze
jjrovincie katholieke middelbare
scholen zijn gesticht, ook te Waal
wijk. Het is ons een behoefte, den
heer Van Loon van deze plaats
openlijk onze dank te betuigen voor
de welwillendheid, welke hij steeds
betoond heeft om Waalwijk te ma.
ken tot een centrum van onderwijs
in de Langstraat. Wij bicden hem
daarom op deze dag onze hartelijke o
gelukwensen aan, en hopen, dat hij
zich nog vele jaren in de bloei van
het middelbaar onderwijs in Waal_
wijk mag verheugen.
„Bloei" betekent hier ook, dat dit
onderwijs zich zal blijven richten
op de ontwikkeling van de maat
schappelijke behoeften. Voor de
jongens is dit gedaande bestaande
middelbare school te Waalwijk
heeft een evolutie doorgemaakt van
middelbare handelsdagschool via
Hogere Handelsschool naar H.B.S.
A en H.B.S. B. Er bestaat in Waal
wijk nog geen middelbare school
voor meisjes, maar ook hierin wen
sen het Hoofd- en het Plaatselijk
Schoolbestuur van bovengenoemde
vereniging te voorzien. Het is een
punt van overweging geweest, welke
vorm van midclbaar onderwijs voor
meisjes gekozen zou moeten worden.
Over het algemeen gaan aanleg en
neiging van meisjes meer in de
richting van de taalvakken en min
der naar de wis_ en natuurkundige
studie. Een H.B.S. B is daarom niet
het aangewezen instituut voor meis
jes, de litterair_economische H.B.S.
A meer. Het program van een Mid
delbare Meisjesschool is echter ge
heel ingesteld op de psyche van de
meeste meisjes: aan het onderwijs
in de moderne talen en letterkunde
wordt de meeste zorg besteed, dan
volgen aardrijkskunde en geschie
denis, wis_, natuur, en scheikunde,
handelswetenschappen, lichamelijke
oefening, maar daarnaast wordt b.v.
in Den Bosch nog les gegeven in
tekenen, hygiene, opvoedkunde, so_
tiologie en muziek. De middelbare
school voor meisjes geeft dus een
volledige middelbare opleiding tot
alle moglijke maatschappelijke be
stemmingen, maar ook voor verde_
re studie. Het einddiploma geeft
n.l. bevoegdheid tot de studie voor
alle middelbare akten, geeft geen
toegang tot de universiteit, maar
wel vrijstelling voor de meeste vak
ken van het Staatsexamen.
Naar aanleiding van gegevens, in
het eerste nummer van het Maand
blad- van het St. Maria Lyceum te
's-Hertogenbosch.hebben wij de be_
stemming van 56 meisjes met het
einddiploma M.M.S. vna Den Bosch
kunnen nagaan:
11 studeren voor een middelbare
akte.
7 voor de akte lerares huishoud
school.
7 voor apothekers-assistente of
analyste.
6 voor biblothecaresse of een an
dere vorm van maatschappelijk
werk.
1 voor onderwijzeres.
11 werden geplaatst op een bureau
in overheidsdienst, als particu
lier-secretaresse of administra_
trice.
2 gingen in de accountancy verder.
3 traden in militaire dienst.
3 werden verpleegster.
5 zijn thuis of getrouwd.
Wij menen dat dit overzicht vol
doende belicht, dat de middelbare
school voor meisjes, welke in grote
mate de sympathie van oud_Minis_
ter Bolkestein geniet, een belang
rijke rol in ons sociaal leven kan
vervullen en vertrouwen, dat het
Plaatselijk Bestuur van de „Vereni
ging Ons Middelbaar Onderwijs"
van ouders en gemeenschap vol
doende steun zal ondervinden, om
ook deze uitbreiding van het mid
delbaar onderwijs te Waalwijk tot
stand te kunnen brengen, ten voor
dele van de gehele vrouwelijke
jeugd in de Langstraat en omge
ving.
G. J. DE VRIES.
DE TOESTAND IN INDIë.
De verwoesting in Zuid.Bandoeng
blijkt enorm te zijn. De algemeene
chaos werd nog vergroot door het
loslaten van de gevangenen uit de
gevangenis op Bantjeu, in het cen
trum van de stad. De telefoonver
bindingen, het station en de waren
huizen in het zuidelijk deel van
Bandoeng, zoomede vele woningen
in de Chineesclie wijk en bovendien
winkels en gouvernementseigendoin_
men in het Z.W. deel van de stad
zijn volledig verwoest.
De meerderheid van de T.R.I. is
geëvacueerd en ongeregelde Pemoe_
dabenden, aan wie de schade groo_
tendeels geweten wordt, deden het
zelfde. De eenige gewapende groep,
die men aantrof, bestond uit een
aantal Japanners, die zich overga
ven zonder een schot te lossen. Toen
op 25 Maart des middags te vier
uur Zuid-Bandoeng geheel bezet
was, verbleven slechts de Chineezen
en enkele Indonesiërs in dat deel
van de stad,
Alle motorvoertuigen en radio_
stations op Bali zijn thans in geal
lieerde handen. De actie der Pemoe_
da's, welke de bevolking groote
'moeilijkheden veroorzaakte, is aan
zienlijk verminderd sedert de komst
van de bezettingsmacht.
Het nationalistische dagblad
„Merdeka" te Batavia bevat een
aansporing tot het bespoedigen van
de evacuatie der in het binnenland
van Java geïnterneerde Nederlan
ders, opdat de Britten niet langer
een excuus hebben om langer op
Java te blijven.
Het aan land zetten van Neder-
landsche troepen in Indië gaat re
gelmatig voort. In Batavia zijn weer
1300 man aangekomen, afkomstig
uit Bangkok.
Ook op Lombok zijn Nederland-
sclie jongens aan wal gegaan. Zij
werden door de bevolking enthou
siast begroet.
RIDDER DE VAN DER SCHUEREN
COMMISSARIS DER KONINGIN
IN OVERIJSEL?
Naar wij vernemen is de benoe
ming te verwachten van jhr. ir. J.
B. Ridder de van der Schueren, ge
boren te Waalwijk (waar zijn vader
burgemeester was), tot commissaris
der Koningin in de provincie Over_
ijsel.
Ridder de van der Schueren is
o.m. militair commissaris van
Noord-Brabant geweest.
NATIONAAL WELVAARTSPLAN.
Ingediend is bij de Tweede Kamer
een ontwerp van „wet tot voorbe
reiding van de vaststelling van een
nationaal welvaartsplan". Het eerst
noodige bij het herstel is, dat tal
rijke overheidsinstanties, die op het
economische leven een invloed van
beteekenis uitoefenen, in haar ar
beid gecoördineerd te werk gaan
zoo wordt in de memorie van toe
lichting gezegd. Er moet systemati
sche leiding zijn.
Een middel daartoe is het werken
volgeps ceri centraal plan, gebaseerd
op ramingen van de productie- en
afzetmogelijkheden.
Het regeeringsbeleid zal in groo_
te lijnen moeten worden uitgestip
peld, voorloopig voor een periode
van 3 jaar voor enkele onderdee-
len, als een program voor woning
bouw, voor langeren tijd terwijl
aan de hand van dit plan telkens
voor een periode van een jaar een
meer gedetailleerd overzicht dient
te worden opgesteld.
HERDENKING EN REÜNIE.
Op Vrijdag 10 Mei a.s. organiseert
de Landelijke Vcrecniging van Ex_
Politieke Gevangenen uit den Be
zettingstijd op het Eeregrafhof in
Bloemendaal een grootsche herden
king van de gevallen vrijheidsstrij
ders, waarvoor zij rekent op de
deelname van alle oud-gevangenen
en gijzelaars. Na afloop van de
herdenking zal in Haarlem een ge
meenschappelijke maaltijd worden
gehouden, terwijl in aansluiting
daarop tijdens een reünie, de doel
stellingen van de Vereeniging na
der zullen worden toegelicht.
In deze massale samenkomst zul
len de gerechtvaardigde grjevcn en
verlangens van deze groep onder de
aandacht van de Regcering en het
Nederlandsclie Volk worden ge
bracht.
Weer klinkt voor alle oud_gevan_
genen en gijzelaars het vroeger zoo
gehate woord: AANTREDEN.
Alle inlichtingen verstrekt het
Uitvoerend Comité „Herdenking en
Reünie", p/a W. Bakker, van Pal-
landstraat 2 te Velp (Gld.).
Onder bovenstaanden titel zegt
-het „Brab. Nbld." o.m.:
Waartegen we meer speciaal be
zwaar hebben, is dat verschillende
excellenties herhaaldelijk in hun
kwaliteit van minister als parade_
paardjes optreden voor een bepaal
de partij en dan erg kwistig doen
met toezeggingen en aankondigin
gen, motto: er zit schot in.
Nu het tegen de verkiezingen
loopt, begint de reclame er wel erg
dik op te liggen. Reclame voor eige.n
voortreffelijkheid, zooals we dat in
België ook hebben gezien.
Het ergste is, dat die verzekerin
gen ook qua inhoud verdacht veel
op het Belgische voorbeeld beginnen
te lijken.
De ministers Mansholt en Vos
tooveren kolen en fietsbanden in
het nabije verschiet, alsof de misère
nog maar een kwestie is van maan
den. Schoenen, kleeding enz., als
men genoemde excellenties hoort
zal ook op dat gebied het leed al
gauw geleden zijn.
Men kan dan opmerken, dat het
niet te pas komt met de verkiezin
gen voor de deur Sinterklaasje te
gaan spelen, zooals die hccren doen,
maar het is lieclemaal mis als ach
teraf blijkt, dat die mooie beloften
ook nog met een stcvigen korrel
zout dienen te worden genoten.
Met 7 mud kolen voor een lxeelen
winter het achtste wordt in be
trokken kring sterk betwijfeld
een schoenen, en textielpositie die
nog uiterst precair is en versobering
van liet voedselpakket in plaats van
verruiming doet men beter geen
optimistische vertoogen te houden.
En als de winkels zóó leeg zijn,
dat er letterlijk, geen stofje op de
punten te krijgen is, moet een mi
nister niet beweren, dat het van den
kant der winkeliers een kwestie is
van niet willen in plaats van niet
kunnen. Zulke tegenstrijdigheden
geven een slechten indruk van een
bewindsman.
Laat de regeering eens ophouden
met al dat beloven en al dat pra
ten. Laat 'ze liever dóen
SHAG, STOFFEN F,N HOEDEN.
Vorige week Donderdag werd aan
de grens onder Nispen een partij
van 1300 kg. shag in beslag geno_
men. Gisternacht viel den be
ambten onder Huijbergcn een partij
van 180 kg. shag. in handen. Voorts
zijn de afgeloopen dagen groote
hoeveelheden stoffen „afgeslagen".
Vooral in het laatste artikel wordt
den laatsten tijd een levendige
smokkelhandel gedreven. Veel af_
heerenlioeden, een artikel dat uiter_
trek bestaat tevens in dames_ en
aard onderhevig is aan het seizoen.
De laatste nouveauté's uit de Ant_
werpsclie modehuizen gaan in deze
weken/ in grootcn getale de grens
over.
VIER DOODEN BIJ MIJN
EXPLOSIE.
Toen een groep arbeiders van een
der baggermolens van de grinderij
bij Linne (L.) bezig was een anker
op den Maasoever te bevestigen,
kwam een zware mijn tot explosie.
De gevolgen waren verschrikkelijk.
Vier personen, allen afkomstig uit
Venlo, werden op slag gedood, ter
wijl vier anderen zwaar gewond
naar het ziekenhuis te Roermond
zijn overgebracht.
Het terrein zou volgens verkregen
inlichtingen door Duitsclie krijgs_
gevangenen van mijnen gezuiverd
zijn, doch bij nader onderzoek
kwamen er in den loop van den
Woensdagmiddag nog 28 mijnen
voor den dag.
De herdenking onzer
bevrijding.
De regeering heeft besloten
de plechtige herdenking van de
totale bevrijding van Nederland
te doen plaais hebben op
Vrijdagavond 3 Mei.
Op Zaterdag 4 Mei, wanneer
het bevrijdingsfeest gevierd
wordt, zal des ochtends te 11
uur een minuut stilte in acht
worden genomen. Gedurende
dien tijd zal dus overal het
werk en het verkeer worden
stilgelegd.
Dokter en verpleegster
DOODDEN 1600 PATIËNTEN.
Dr. Hildc Wernicke en de hoofd
verpleegster Helene Wiecsorek,
werkzaam in het zwakzinnigenin
stituut van Oberwalde, in Duitsch-
land, zijn door het Hof te Moabit
wegens moord met voorbedachte
rade ter dood veroordeeld, meldt
de Amerikaansche nieuwsdienst in
Duitscliland.
Deze vrouwelijke arts gaf toe, dat
zij zonder nader onderzoek allen,
die haar ongeneeslijk ziek leken,
had aanbevolen af te maken. Zij
werd beschuldigd van medeplich
tigheid aan den dood van minstens
1600 patiënten. De hoofdverplcegi.
ster had de injecties bereid en
toegediend. Beiden voerden aan, dat
zij gehandeld hadden uit medelij
den met de patiënten. Het Hof vond
echter geen termen voor verzach
tende omstandigheden aanwezig.
IV.
Het groote bombardement.
De meeste projectielen vielen in
de buurt van de kerk van Drunen,
keer op keer sloegen ze daar in.
Men kon daken en gevels van hui
zen in zien storten. Ook de kerk
kreeg haar part, vooral het mid
denschip werd door de in Waalwijk
opgestelde kanonnen zwaar getrof
fen. De kerktoren hield zich goed.
De granaten schampten op de dikke
muren af, of zij beschadigden den
toren, maar niet een granaat sloeg
er door.
Toen de kruitdamp was wegge
trokken, kon men eerst goed de
ruïnes zien. Wonder boven wonder
waren er ditmaal geen slachtoffers,
ofschoon de beschieting in bet mid
den van den dag gebeurde.
Dc Zusters lagen onder het vuur.
Het klooster van de Zusters was
ook zwaar getroffen. Groote dcelen
van het dak waren weggeslagen en
verschillende kamers waren stuk-
geschoten. Men kon, zonder een
deur open te doen, dwars door het
klooster loopen, zoo'n groote gaten
waren er in de muren. Alleen de
toegang tot den kelder was tot nog
toe nog vrij gebleven. In den kelder
schuilden de Zusters met hun be
dienden, pensiongasten en enkele
paters. De positie waarin het ge
zelschap verkeerde was daar on
houdbaar. Voor slapen was geen
plaats, de oude vrouwtjes zaten al
dagen op stoelen te zuchten en
weeklagen. Van deze oudjes waren
er twee of drie, ik weet het niet
meer precies, voorzien van de Laat
ste Sacramenten der Stervenden.
Met behulp van het Roode Kruis
werden wat spullen uit den kelder
gesjouwd en werden van onder de
puinen uit, enkele matrassen ge
haald. Met die matrassen en wat
stroo maakte men in den kelder
enkele noodbedden.
Tussclien twee bombardementen
brachten een paar jonge mannen
voor dc Zusters en voor hen die
onder de sacristie en pastorie ver
bleven, melk, brood, water enz.
In de gangen? Zijn daar menschen?
Onder leiding van den heer van
de I£rabben, de leider van het Roode
Kruis, werd na iedere beschieting
uitgerukt. Twee mannen van deze
noodorganisatie vonden in de school-
gangen van de meisjesschool een
kleine 30 vluchtelingen, die van
den dijk, af waren gekomen omdat
ze onder den windmolen geen plaats
meer hadden kunnen machtig wor
den en die in de school een veilig
onderkomen dachten te hebben.
Wat waren deze menschen bedro
gen uitgekomen.
U moet liun toestand eens
goed indenken. Eerstens waren ze
uit hun huizen gevlucht. Tweedons
was het schuilen in de gangen niet
verantwoord, omdat het boven den
grond was en een granaat makke
lijk door zoo'n muur kon slaan. En
derdens, door de vele granaten, die
op kerk, pastorie, klooster en in
die omgeving terecht kwamen, was
ook de meisjesschool zwaar bescha
digd. Het lawaai, dat. een bombar
dement op zoo'n korte afstand
geeft, is alleen al meer dan genoeg
om er gewoonweg krankzinnig van
te worden.
De schoolgangen móeten
ontruimd worden.
Reeds donker geworden, was het
onverantwoord om in den laten
avond de sclioolgangen te ontrui
men, want ieder oogenblilc kon
weer een golf granaten over ons
dorp uitgespuwd worden. In den
vroegen morgen van het onvergete
lijke Allerheiligen, toog reeds om
4 uur de noodploeg er op uit, onl
plaats te zoeken voor de bange
menschen uit de sclioolgangen. Om
goed S uur was de evacuatie vol
tooid en Gode dank, zonder onge
lukken. U kunt zich wel indenken,
hoe blij deze misloopcrs waren,
wat verder van liet centrum te
schuilen. Achteraf bekeken, waren
hierdoor 30 menschen uit den greep
van den dood gered.
De bakkers blijven bakken!
De bakkers hadden zich die dagen
flink gehouden. Toen de schoen
makers diep onder den grond weg
kropen en de boeren in allerijl dë
allernoodzaklijksle bezigheden ver
richtten, toen stonden de bakkers
in de bakkerijen, zij bleven op hun
post.
Niet alle bakkerijen waren nog
intact, daarom moesten er sommi
gen op dubbele toeren draaien tn
dat met primitieve machines.
Na iedere beschieting waren liet
ds bakkers, die zich het eerste uit
de ondergrondsche schuilplaatsen
waagden en weer stookten en bak
ten, om duizenden monden open te
houden.
Bakkers, wij blijven U dankbaar!
Er was voldoende vleesch.
Er sneuvelden ook koeien, paar
den en varkens, naar verhouding
meer vee dan menschen, omdat de
dieren niet konden schuilen. In het
begin werd getroffen vee nog ge
slacht en aan de inwoners ter be
schikking gesteld, zoodoende was er
volop vleesch.
De soldaten hadden liever var_
kensvleescli, reden waarom zij ge
stolen varkens slachtten. Dc afval
en mindere kwaliteit vleesch wer
den aan d6 boeren weer terugge
geven of weggegooid.
In Elshout zaten veel Duitschers.
Zoodra in Drunen veel granaten
vielen, verkozen de frontsoldaten
Elshout tot rustplaats. Er waren
daar boerderijen, waar 50 tot 100
soldaten ingekwartierd werden,
waarvan de boeren vooral het
paardenvolk liever zagen gaan dan
komen, omdat veevoer door de
Duitschers opgevorderd werd. Ook
het Duitsche Roode Kruis verhuis
de.
Tegenover F. Vermeer was een
munitie depot. Als dat de Engel-
schen maar niet ontdekten
C. V.
Donderdag 28 Maart, 's avonds
7.30 uur kwam de tijdelijke raad
dezer gemeente in openbare verga
dering bijeeA onder voorzitterschap
van den waanemend burgemeester
Mr. R. J. Th. v. d. Heijden.
Afwezig dc heeren M. v. Loon
(met bericht van verhindering) en
C. Pullens.
De notulen der vorige vergade
ring werden zonder opmerking
vastgesteld.
Aan de orde:
1. Ingekomen stukken.
Nota van aanmerking van Ged.
Staten op het raadsbesluit van No
vember 1945 tot wijziging der be
grooting 1944.
In verbmid met het ontwerp.ant-
woord van B.' en W. vraagt de
heer Duivelaar of elk lid van het
gemeentepersoneel bij zijn jubileum
in aanmerking komt voor 1 maand
extra salaris, dus zoowel een arbei
der als een ambtenaar.
De voorzitter zegt dat vroeger bij
een 25_jarig of langer dienstjubi-
leum gewoonlijk een voorwerp, bijv.
een gouden horloge, werd aangebo
den. Sinds deze voorwerpen niet
meer te> krijgen zijn hebben B. en
W. dit vervangen door icderen ju
bilaris een maand extra salaris te
geven. B. en W. willen deze kwestie
regelen in het nieuwe ambtenaren
reglement. De bedoeling is deze uit-
keering lager te stellen. De raad
krijgt t.z.t. gelegenheid zich hier
over uit te sprkeen.
Van verschillende vergunninghou
ders en verlofhouders is een verzoek
ingekomen om vermindering van
vergunnings-verlofsrecht in ver
band met gedwongen sluiting hun
ner bedrijven van 30 Oct. 1944 tot
1 Mei 1945.
B. en W. zijn van oordeel dat dit
verzoek billijk is en stellen daarom
voor de gevraagde vermindering toe
te staan. De minister van Sociale
Zaken heeft hiertegen geen bezwaar.
Wordt z.h.st. goedgekeurd.
2. Voorstel tot wijziging van het
reglement van orde voor de ver
gaderingen van den raad.
De bedoeling is dit reglement aai»
te vullen met de bepaling dat de
voorzitter na het sluiten van de
raadsvergaderingen staande een ge
bed zal uitspreken dat door de
raadsleden en de verdere aanwezi
gen slaande zal worden aangehoord.
De heer Buykx, die over dit on
derwerp ook een schrijven tot B. en
W. gericht had, zegt dat hij zijn
verzoek achterwege gelaten zou
hebben als hij had kunnen vermoe
den dat B. en W. met dit voorstel
zouden komen. Hij stelt I-hans voor
de redactie eenigszins te wijzigen
en in plaats van de woorden:
„staande wordt aangehoord" te zet
ten: „sfaande in stilte wordt mede-
gebeden of aangehoord".
De voorzitter vindt het nogal erg
om te bepalen dat men zachtjes
mee kan bidden. Men zou een voor
schrift gaan maken van iets dat
vanzelf spreekt. Ieder is toch vrij
in stilte mede te bidden ook al
staat dat niet in het reglement.
Het voorstel van B. en W. wordt
hierna z.h.st. aangenomen.
3. Voorstel tot beschikbaarstelling
van een crediet en tot het nemen
van de noodige maatregelen
voor den bouw van 16 woningen
en 12 noodwoningen.
(Nadere bijzonderliedn over dit
voorstel werden reeds in een vorig
nummer opgenomen).
De voorzitter licht nader toe dat
men omtrent de kosten van deze
woningbouw, zoowel wat de 12
Zweedsche houten noodwoningen als
de 16 permanente woningen betreft,
nog geheel in het duister tast. De
ramingen loopen sterk uiteen. De
een spreekt van 6000.de ander
van 10.000.— k 12.000.—. De aan
besteding, die zoodra de voorberei
dingen getroffen zijn gehouden zal
worden, zal hierop wel het ant_
woord moeten geven.
De heer G'reve zegt dat liet hem
verwondert dat deze woningen niet
gebouwd worden ter plaatse waar
door oorlogsgeweld de huizen ver
woest zijn en het terrein braak
ligt. Als getroffenen de voorkeur
voor deze woningen krijgen zullen
zij het liefst wonen ter hoogte van
hun vroegere woning.