Waalwijkse en Langsiraaise Courant
Gemeenteraad Drunen.
Financiering van particuliere
woningbouw.
GRIEP
Land- en Tuinbouw.
De RAAD van Geertruidenberg
CONTRA de
REGENTEN der Godsh
Nieuwjaarsrede Burgemeester.
uizen
DONDERDAG 3 FEBRUARI 1949
Uitgever
Waalwijkse Stoomdrukkerij
ANTOON TIELEN
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
Redacteur-Verslaggever
W. v. d. MEE Jr.
DEECHO\WIH
72e JAARGANG No. 11
Abonnement
15 cent per week
1.95 per kwartaal
2.25 franco p. p.
Advertentie-prijs
9 cent per m.M.
Contract-advertenties
speciaal tarief.
OPGERICHT 1878.
Bureaux GROTESTRAAT 205 WAALWIJK TEL. 38.
SCHOOLSTRAAT 11 KAATSHEUVEL TEL. 66.
TEL.-ADRES „ECHO".
De raad der gemeente Drunen
kwam Vrijdag in openbare ver
gadering bijeen ten gemeentehuize
onder voorzitterschap van de
Edelachtb. heer burg. Snels.
Secretaris de heer P. Elshout.
De raad1 was voltallig.
Alvorens tot de agenda over
te gaan, hield de voorzitter de
volgende toespraak
Mijne Heren,
Het is mij een behoefte bij het
begin van dit jaar of althans op
de eerste vergadering in 1949 u
mijn beste wensen aan te bieden
voor 1949. Moge geluk en voor
spoed u aller deel zijn, zowel in
uw persoonlijk leven, uw gezin,
uw zaak of uw familie. Wanneer
wij zo terloops een terugblik wil
len werpen op 1948, dan geloof
ik dat wij dit kunnen doen met
gemengde gevoelens.
Met de woningbouw ging het
in 1948 niet zo goed, maar het
bedrijfsleven in onze gemeente is
nog gestadig in opgang, hoewel
we in deze tijd van hoogconjunc
tuur, wat zo langzamerhand ook
aan het dalen is, ons in de toe
komst ook op een andere tijd
moeten bedenken.
Op nationaal gebied was 1948
een zeer belangrijk jaar, n.l. H.
M. Koningin Wilhelmina deed
afstand van de troon, nadat zij
50 jaar lang haar volk met grote
toewijding had bestuurd. Overal
in den lande heeft men het be
stuur van H. M. geprezen en haar
als een Landsmoeder geëerd, ter
wijl haar naam internationaal ge
noemd werd als een naam van
een groot vorstin, de grootste on
der de vorsten van deze tijd. Als
een ware landsmoeder heeft zij
50 jaar lief en leed met ons ge
deeld en het leed is in de oorlogs
jaren wel des te scherper ge
voeld. Van verre heeft zij toen
steeds met ons medegeleefd en de
bezieling warm gehouden voor de
naderende bevrijding. Moge Hare
koninklijke dochter treden in de
voetsporen van haar moeder.
Nederland kampte in 1948 nog
met grote problemen en moeilijk
heden en een van de grootste
daarvan was wel Indonesië, waar
wij ongelukkigerwijze zelfs mili
tair moesten ingrijpen. Ook uit
onze gemeente vervullen er ve
len in dè tropen een harde vader
landse plicht. Speciaal mogen wij
hierbij wel herdenken zij die daar
het offer van hun leven gaven,
zelfs ook een uit onze gemeente,
n.l. C. v. Delft, die ik hierbij wil
herdenken, terwijl A. Cales er
lichte verwondingen opliep. La
ten wij niet vergeten de nabe
staanden geestelijk en moreel en
als het nodig mocht zijn, materi
eel te steunen.
Wat betreft de gemeente, kun
nen wij voor 1948 niet geheel te
vreden zijp. Op het gebied van 't
bedrijfsleven vindt alles gestadig
voortgang, maar op het gebied
van woningbouw zijn we uit 1948
maar sober te voorschijn geko
men, Eerst moest het plan 1947
worden afgewerkt en tot 'n plan
1948 is men niet gekomen. Vele
particuliere heropbouw-gevallen
werden echter wel afgewerkt, zo.
d'at we gelukkig toch een bepaald
bouwvolume behaalden.
Ook voor 1949 ziet het er op
het gebied van de woningbouw
nog niet al te rooskleurig uit, dat
wil zeggen, we behoeven niet pes
simistisch, maar ook niet optimis
tisch te zijn. Er is n.l. een nieu
we regeling gekomen, waardoor
het bouwvolume dat de gemeente
krijgt toegewezen, ook bedoeld is
als heropbouw. Dus voor herop-
bouwgevallen geen bouwvolume
buiten de toewijzing aan de ge
meente. Nu weten we nog niet
hoe hoog het bouwvolume voor
1949 voor oaze gemeente zal zijn
maar erg hoge verwachtingen mo
gen wij toch niet stellen. Met een
regeling als bovengenoemd, is 'n
gemeente als Drunen, die vrij
zwaar is gteroffen, zeer gedu
peerd. Bij de betrokken instanties
zijn wij daarover ook gaan spre
ken en ik geloof niet dat wij daar
helemaal aan dovemans oren
zijn gekomen. Er is nog een be
paald bouwvolume in reserve ge
houden voor heropbouwgevallen
en wanneer die verdeeld kunnen
worden in de loop van dit jaar,
kunnen wij daarvan mogelijk nog
wel medèlen.
Zoals u wel gehoord zult heb
ben, hebben wij dit jaar ook een
tuinbouwvakschool gekregen, iets
wat wij zeer hebben toegejuicht
en de mogelijkheid om deze
school in Drunen te krijgen, heb
ben wij met beide handen aange
grepen. Van welk nut deze school
voor onze jonge boeren en voor
de gehele streek is, behoef ik u
bijna niet te zeggen. Steeds maar
op een kleiner stukje grond te
ruggedrongen, kan de jonge boer
er leren het tuinbouwbedrijf waar
voor hij minder grond nodig heeft.
Het zal voor vele boerenzoons 'n
oplossing zijn, waardoor zij niet
ofwel naar industrie moeten of
wel emigreren, iets wat ook niet
voor iedereen goed is.
Dat Drunen werd uitverkoren
voor de school, stemt ons verheu
gend, mede met het oog op onze
belangrijke veiling.
Op het einde van deze verga,
dering hoop ik u een voorstel te
kunnen doen omtrent het geven
van gelden bij wijze van voor
schotten voor de verdere uitbouw
van deze school.
De voorzitter besloot zijn toe
spraak met de hoop uit te spre
ken dat in de toekomst in de raad
dezefde prettige sfeer zal heersen
als voorheen, dat men tesamen
de schouders onder het werk zal
zetten tot heil der gemeente.
Namens de raad dankte de hr.
v. Wezel de voorzitter voor de
gelukwensen, bood namens de
raad heilwensen aan en sprak de
hoop uit dat door onderling over
leg veel tot stand zal kunnen ko
men.
Hierna gaf de voorz. een kort
overzicht van de loop der bevol
king in 1948.
1 Jan. inwoners 5355
Bij door geboorte en
ingekomen 367
5722
Af overlijden en
vertrokken 257
5465
Totaal verm. 110
Vanaf 1945 t.m. 1948 zijn ge
bouwd 116 woningen; verwoest
82 woningen; vermindering 34.
Meer nodig vanaf 19401948
120 woningen; tekort 86.
Samenwoningen zijn er nog 86.
De notulen der vorige verga
dering worden goedgekeurd.
Ingekomen stukken.
Van Ged. Staten besluiten hou.
dende goedkeuring van
a. het raadsbesluit van 29 Oct.
1948 tot wijziging van de gemeen
tebegroting 1948 (12e wijziging);
z. het raadsbesluit d.d. 29 Oct.
1948 tot aankoop van een per
ceeltje bouwterrein van Mej. A.
v. Esch-KIerks langs de Schans-
wijk
c. het raadsbesluit d.d. 8 Jan.
1948 en 4 Mei 1948 tot verkoop
van een perceel bouwterrein aan
de Wed. J. Knippels
d. raadsbesluit d.d. 22 Decem
ber 1948 tot het aangaan vaneen
rekening-courant-overeenkomst m.
de N.V. Bank van Nederl. Ge
beenten voor 1949
c. Verslag van het verificatie,
bureau inzake opname van boe
ken en kas van de gemeente-ont
vanger en van de controle der
kassen ter secretarie over het 4e
kwartaal 1948.
Worden voor kennisgeving
aangenomen.
Punt 2 der agenda hield in het
voorstel tot toekennen van een
premie voor woningverbetering
ten behoeve van M. van Drunen
pand Heistraat 30 werd z.h.st.
goedgekeurd.
Het voorstel avn B. en W. tot
toekennen van een subsidie groot
10..per leerling uit deze ge
meente, zulks wegens bezoek van
de lagere landbouwschool te
Nieuwkuijk ging vlot onder de
hamer door. Evenzo de vaststel
ling van de vergoeding per leer
ling voor het bijzonder lager on
derwijs voor het jaar 1949 inge
volge de L. O. wet.
De vergoeding welke in 1947
12.07 en in 1944 12.44 was,
werd nu volgens prae-advies ver.
hoogd tot 15.Het maximum
toelaatbare, aldus de voor., was
18.-—. Een dergelijke hoge uit
kering achtte de voorz. niet nodig.
De Jongensschool van Elshout
verkeert in een bijzondere positie
aangezien de gebouwen eigendom
zijn van de gemeente en zag zich
14.per leerling toegewezen.
Ook de wijziging der gemeente
begroting 1948 en 1949 werd z.
h. st. goedgekeurd.
Het betrof hier wijzigingen wel
ke moeten worden aangebracht in
verband met kosten aan de ambts
woning en de bereids tot stand
gekomen verlichting op sommige
punten in de gemeente.
Punt 6 der agenda was het
voorstel tot wijziging der pacht-
voorwaarden. Deze wijziging
hield in dat personen die regel
matig in loondienst werkzaam
zijn, geen gemeentegrond in pacht
mag worden verstrekt noch in
pacht mogen hebben.
Als overgangsmaatrégel wordt
bepaald dat de verpachtster zich
het recht voorbehoudt om van
pachters van gemeentelanderijen,
waarvan bekend is dat zij hun
hoofdinkomsten hoofdzakelijk put
ten uit loondienst of nevenbedrijf,
ontbinding van de pachtovereen.
komst kan aanvragen aan de des
betreffende rechter.
Op grond van bijzondere om
standigheden, dit ter beoordeling
van B. en W„ gehoord de pacht-
commissie of op advies van deze,
kan de gemeente de pachters in
het bezit laten van de in pacht
zijnde percelen of gedeelten daar
van. Over de?e kwestie werd een
vrij langdurig, debat gevoerd, dat
de geest ademde van „men moet
de dingen niet al te scherp stel
len". In dien geest wordt het dan
ook in de notulen vastgelegd.
Hierna kreeg de heer Fr. van
Vliet, lid der Tweede Kamer der
Staten-Generaal, het woord en
deze gaf een uiteenzetting van de
financieringsmog.elijkheden bij par
ticuliere Woningbouw.
Op deze uiteenzetting komen
wij nader terug.
Het voorstel tot vaststelling
van 'n hypotheekregeling woning
bouw wordt z.h.st. goedgekeurd.
Het voorstel van B. en W.
tot het beschikbaar stellen van
gelden, gebouwen, grond, etc. etc.
bij wijze van voorschot voor de
Tuinbouwschool werd zonder
enige discussie goedgekeurd.
Het aangehouden voorstel van
B. en W. tot herziening van het
besluit van de raad d.d. 29 Oct.
in verband met de benoeming van
geineentepersoneel, werd door de
raad aangenomen met 6 stemmen
voor om het personeel door de
raad te benoemen.
Hierna ging men over tot het
benoemen van twee gemeente-ar
beiders in vasten dienst met een
proeftijd van 1 jaar.
Op de voordracht stonden
1. J. v. Spijk, 2 W. Knippels,
3 L. Krol, 4 A. v. Logten. Twee
sollicitanten, die ook stemmen
verwierven, waren A. Oerlemans
en G. Klerkx.
Bij de eerse stemming werd met
6 stemmen gekozen J. van Spijk.
Verder kregen W. Knippels 3,
A. van Lotgen 3, L. Krol 3, A.
Oerlemans 3 stemmen en G.
Klerkx 1 stem.
Sanapirin verkort de ziekte-
dagen. Tabletten 40 en 75 ct.
Bij tweede stemming verkregen
W. Knippels 3, A. v. Logten 3,
L. Krol 1 en A. Oerlemans 3 st.
Bij derde stemming verkregen
W. Knippels 4, A. v. Logten 3,
A, Oerlemans 3 stemmen.
Toen werd gestemd tussen A.
v. Logten en A. Oerlemans voor
candidaatstelling, waarbij A. van
Logten 6 stemmen behaalde. Ten
slotte werd K. Knippels gekozen
met 6 stemmen.
Bij elke stemming was er een
onthouding.
Hierna werd de vergadering
gesloten.
Kamerlid Van Vliet geeft voorlichting
Blijkens bovenstaand raads-
verslag der gemeente Drunen,
gaf de heer Fr. v. Vliet, lid
van de Tweede Kamer, op
deze raadsvergadering een
uiteenzetting van de finan-
cierings-regeling voor parti
culiere woningbouw.
Aan deze uiteenzetting ont
lenen wij het volgende:
De heer v. Vliet begon met
te wijzen op de moeilijkheden
welke na de oorlog zijn ont
staan op 't gebied van finan
ciering van woningbouw. Deze
moeilijkheden, aldus spr., vin
den hun oorzaak in de ver
houdingen tussen de hoge
bouwkosten enerzijds en het
bevroren huurpeil anderzijds.
De bouwkosten zijn door stij
ging van materialen en ar
beidsloon met ruim 200% ge
stegen. Een woning b.v. die
voor de oorlog 5000 zou
hebben gekost, kost nu
15000, terwijl toch maar de
zelfde huurprijs wordt ge
vraagd. Het is logisch dat op
een dergelijke manier moei
lijkheden moeten ontstaan.
Bij een toestand als deze kan
men spreken van een renda
bel kapitaal en een onrenda
bel. Bij een huidige woning
van 15000 zou het rendabel
kapitaal 5000 en het on
rendabel kapitaal 1000 be
dragen. Zo gezien ligt het dus
voor de hand dat particulieren
bij een dergelijke verhouding
niet veel voelen voor finan
ciering en zo is het dan ook
verklaarbaar dat de financie
ring van woningbouw na de
oorlog in handen kwam van
de Overheid.
Het uitsluitend financieren
door de Overheid is echter een
ongezegende toestand en het
is begrijpelijk dat naar mid
delen werd gezocht om hier
aan een einde te maken. En
zo ontstond de financierings
regeling 1947, later aangevuld
door de financieringsregeling
1948.
Deze regeling maakt voor
particulieren een rendabeler
financiering mogelijk.
Particulieren die willen bou
wen zullen zelf om te begin
nen 15% moeten kunnen over
leggen van de totale bouw
kosten, om van de gemeente
in de vorm van een hypotheek
de overige 85% te kunnen
ontvangen, terwijl alleen het
rendabele kapitaal van deze
hypotheek zal behoeven wor
den afgelost. Het onrendabele
deel zal door het Rijk in de
vorm van kapitaalsstorting
worden terugbetaald. Deze
kapitaalsstorting zal door het
Rijk geschieden over 10 jaar,
terwijl dan tevens het ren
dabele en onrendabele kapi
taal zal worden vastgesteld.
Bij stijging van de huren 0ver
het algemeen, zal het renda
bele kapitaal ook stijgen. Om
de gezonde toestand bij de
financiering van woningbouw
weer terug te krijgen, zullen
de huren moeten stijgen en
de bouwkosten moeten dalen.
Algemeen wordt dit ook ver
wacht, maar zoals iedereen
wel bekend zal zijn, zal bij de
stijging der huren een loon-
ronde ook niet uit kunnen
blijven.
De heer v. Vliet schetste
daarna de toestand zoals die
ontstaan is voor bouwspaar-
kassen en hunne leden. Bij
bouwspaarkassen is het over
het algemeen zo, dat men, na
een bepaalde tijd te hebben
gespaard, recht heeft om een
woning te bouwen en daar
voor een bepaald crediet te
ontvangen.
Het is echter begrijpelijk
dat de bouwkassen de finan
ciering van de woningbouw
evenmin op een rendabele
manier zal kunnen uitvoeren
als de particulieren. Met de
vereniging van gemeenten is
nu door de bouwkassen een
overeenkomst tot stand geko
men waarbij de gemeentekas
op grond van de financierings
regeling 1947 aan de spaarders
van de bouwkassen in de
vorm van een eerste hypo
theek het overige crediet ver
leent, dat dan door de bouw-
kas op grond van een lopen
de polis kan worden ver
strekt.
Spr. bepleitte het voordeel
voor de gemeente om crediet
te geven aan een beproefd
spaarder bij de spaarkas, bo
ven een particulier die door
sparen nog niet heeft kunnen
bewijzen dat hij de verplich
tingen kan nakomen. De ge
meentes hebben dit, aldus
spr., wel aangevoeld en dit is
mede van invloed geweest dat
deze overeenkomst tot stand
kon komen.
Spr. besprak verder ook nog
het risico van de gemeente om
op grond van deze regeling
aan particulieren crediet te
verschaffen. Het risico, aldus
spr., van de gemeente bij het
geven van crediet aan spaar
ders en niet spaarders is zeer
gering, terwijl de regeling
zeer bevorderlijk is voor het
eigen woning-bezit, wat vóór
de oorlog ook al zo heftig
werd gepropageerd en waarbij
ook de gemeente alleen maar
wèl kan varen. Spreker be
pleitte dan ook dat 't streven
om tot bezit van een eigen
huis te komen, door de Over
heid steeds moet worden ge
stimuleerd.
Verschillende vragen aan
gaande dit onderwerp werden
aan de heer v. Vliet nog ge
steld, welke vragen allen
werden beantwoord.
De heer Maas vroeg, of ie
mand, die zelf een stukje
grond had, daardoor bij de
spaarkas ook voordelen had?
Of de spaarder, nadat hij vol
doende gespaard had, ook
crediet kon krijgen en dan di
rect bouwen? En of iemand
die bij de spaarkas direct het
bedrag dat nodig was om het
crediet te krijgen, dit crediet
dan ook direct kreeg?
Wat het eerste betreft, ant
woordde de heer v. Vliet, dat
men dan inderdaad voordelen
genoot. Of spaarders, wanneer
zij crediet konden krijgen dan
ook direct konden bouwen,
zou afhangen van een vergun
ning en iemand die bij de
spaarkas komt, moet onder al
le voorwaarden eerst een be
paalde tijd sparen om zijn so
liditeit te bewijzen.
De heer Ploegmakers vroeg
of ook bedrijfsruimte voor
deze regeling in aanmerking
kwam.
De heer v. Vliet antwoord
de dat -de totale ruimte van
woning- en bedrijfsruimte niet
boven de 500 M3 mag gaan.
Voor bedrijfsbouw, aldus spr.,
heeft men aparte regelingen.
De heer v. d. Wiel vond de
aflossing van 2% wel wat laag
en zag er gaarne 4% van ge
maakt. Dit werd in de rege
ling opgenomen.
Verschillende vragen aan
gaande het risico voor de ge-
meentè werden nog gesteld.
Duidelijk bleek, dat het risico
voor de gemeente erg klein is.
De voorzitter dankte dhr.
v. Vliet voor zijn keurige uit
eenzetting.
De regeling, aldus 't prae-
advies, werd nu door B. en W.
voorgesteld, nu de verstrek
kende bouwvolume binnen
kort waarschijnlijk zal afko-
men. Door deze regeling
wordt het mogelijk dat parti
culieren zonder op al te gro
te lasten te komen zitten, een
eigen woning kunnen bouwen.
Waar de Overheid op gebied
van woningbouw slechts dan
behoort op te treden, wanneer
de bouw door particulieren
niet mogelijk is, dient 't stre
ven van de particulieren om
te komen tot een eigen huis
bezit te worden bevorderd, al
dus het prae-advies.
Zoals in het raadsverslag is
te lezen, werd deze regeling
aangenomen.
In Brabant zijn momenteel
40 gemeenten waar de rege
ling werd doorgevoerd.
WAT KAN MEN NU REEDS
IN DE TUIN ZAAIEN?
Het is thans reeds de tijd om
zaad voor de groententuin te be
stellen. Ja, sommige zaden mogen
direct gezaaid worden en dan
denken we in de eerste plaats aan
spinazie, die op een beschutte
plaats gezaaid kan worden.
Bij het bestellen houden we er
rekening mee dat het kopen van
het zaad een kwestie avn vertrou
wen is. Het zaad draagt de toe
komst in zich, maar van die toe
komst is niets te zien.
Behalve de kwaliteit spelen de
keuze van de variëteit en de hoe
veelheid zaad een rol. Hoewel de
catalogus dikwijls een groot aan
tal variëteiten aanbiedt, kan dat
juist voor de beginneling verwar
rend werken. Het beste lijkt ons
dat de beginner zich houdt
aan de meest gangbare varië
teiten, die bewezen hebben be
vrediging te geven.
De hoeveelheid zaad is ook
vaak een probleem. Men is ge
neigd te veel te nemen, zelfs al
weet men goed hoeveel nodig is.
Hierdoor wordt vaak nutteloos
zaad verspild.
Men doet dan ook het beste
zich te houden aan voorgeschre
ven hoeveelheden en zijn eigen er
varingen regelmatig te noteren.
Doet men dit gedurende enkele
jaren, dan komt men tot normen
voor de te gebruiken zaadhoeveel-'
heden en men leert tevens de
groeiperiode, dus het tijdsverloop
van zaaien en oogsten kennen.
Zo zal b.v. blijken dat men in
het vroege voorjaar aanzienlijk
meer zaad nodig heeft dan in de
latere maanden. Dit houdt ver
band met de ongunstigere kie-
mingsvoorwaarden, maar ook met
de tragere groei, zodat men zich
in het voorjaar tevreden moet
stellen met een groter aantal van
kleinere plantjes.
Het aantal vergoedt de gerin
gere omvang, bijv. bij spinazie.
Ook is het gevaar voor vogels in
het vroege seizoen veel groter dan
later. Er is in de meeste maanden
nog weinig jong groen en elk
sprietje is welkom.
Bij breedwerpig zaaien is meer
zaad nodig dan bij rijenzaai, al is
het goed denkbaar dat men voor
breedwerpige zaai meer voelt dan
voor het zaaien op rijen. Maar
men bedenke, dat breedwerpig
zaaien niet eenvoudig is, wil men
j een gelijkmatige verdeling van het
zaad bereiken.
Zal men dus nipt te weinig mo
gen zaaien, te veel levert ook be
zwaren op. Men kan na de kie
ming het zaad wel gaan dunnen,
maar men gaat daar niet zo ge
makkelijk toe over.
Men beginne dus direct met spi
nazie, ook peulen en doppers le
nen zich uitstekend voor vroege
zaai. Ook tuinbonen en radijs ko
men direct in aanmerking. Indien
mogelijk op een beschutte plaats
zaaien.
HOE STAAT HET MET
DE BEVOLKING EN DE
WONINGTOESTAND IN
DEN BOSCH.
Uit de Nieuwjaarsrede van de
burgemeester van 's-Hertogen-
bosch blijkt o.a. dat Brabants
hoofdstad over 1948 met 1207
zielen toenam, zodat 's-Bosch
op 1 Januari 1949 55959 in
woners telde.
Het aantal samenwoningen
bedroeg op 31 Mei 1947 ruim
40 pCt, van alle gezinnen. In
1948 konden 467 nieuwe defi
nitieve woningen worden be
trokken. In Februari zullen 645
woningen (w.o. 90 duplexwo-
ningen) in aanbouw zijn, plaats
biedend aan 735 gezinnen.
OP DE BRES VOOR DE DEMOCRATIE.
Er is Vrijdagavond poliiek gepleegd in Den Berg en niet
zo'n klein beetje de ongereptheid van de démocratie kwam
zelfs in het geding. En verschillende gemeenteraadsleden
hebben die met hand en tand verdédigd. In een debat van
bijne twee uur heeft men zijn best gedaan om elkander te
overtuigen van de juistheid van eigen inzicht en houding,
en wat was het resultaat De stemming wees het uit.
Nieuwjaarsrede.
De voorzitter begon de raads
vergadering met een nieuwjaars
wens uit te spreken hij wenste
de raad en alle ingezetenen een
Zalig Nieuwjaar en veel succes.
Speciale woorden wijdde hij aan
de Bergenaren die overzee hun
plicht moeten vervullen en sprak
de hoop uit dat 1949 orde en rust
zou brengen, 1948 aldus burge
meester Bianchi, leeft in dankbare
herinnering voort en hij memo
reerde het regeringsjubileum en
de inhuldiging. Toch nam 't voor
Geertruidenberg een droef einde,
daar daags voor Kerstmis het be
richt kwam dat korp. J. v. d. Ma
de was gesneuveld, die hij een
flinke jongeman noemde, na de.
bevrijding als O.V.W.'er naar
Indië gegaan en daar getrouwd.
Sprekers gedachten gingen ook
uit naar de echtgenote van de
gesneuvelde in Indonesië en naar
zijn oude moeder. Zijn nagedach
tenis zal in Geertruidenberg altijd
in ere blijven.
Vervolgens gaf de voorzitter
een kort overzicht van de loop
der bevolking in 1948 1 Januari
had de gemeente 3366 inwoners
in de loop van het jaar waren er
87 geboorten, 32 sterfgevallen,
220 inwoners gingen er weg en
365 vestigden er zich, zodat Geer
truidenberg op 1 Jan. 1949 3566
zielen telde. Het woningprobleem
blijft zorgen barener zijn nog
steeds te veel samenwoningen. In
1948 werd aan 105 gezinnen een
nieuwe of betere behuizing be
zorgd. Tenslotte bracht de bur
gemeester dank aan de heren
wethouders, de raadsleden en de
gemeente-ambtenaren.
Wethoiafer Waalwijk beant
woordde deze rede.
Na vaststelling der notulen gin
gen de eerste 6 punten practisch
zonder een enkele opmerking on
der de hamer door. (Voor de
agenda zie ons nummer van 27
Januari). Aan de openbare lagere
school werden twee lesuren per
week vastgesteld voor lichamelij
ke oefeningen en tot leraar werd
benoemd de heer S. van Gils.
Benoeming regenten Godshuizen.
De voorzitter las eerst 'n schrij
ven voor van 22 December waar
in de heer A. J. Sandbergen zijn
benoeming tot regent aanvaardde.
Ook de heer Jac. J. v. Dongen
had dit gedaan. Vervolgens een
schrijven van de Stedelijke Gods-
huzen Tot hun spijt was de heer
J. J. Staal niet tot regent benoemd
en had de raad zich niet aan de
aanbeveling gehouden. De regen
ten beschouwden dit als een blijk
van wantrouwen en namen daar
om ontslag. Tof juist begrip ver
klaarden zij dat de persoon van
Jac. J. van Dongen niet ter spra
ke was gebracht.
B. en W. hadden, verklaarde
de voorzitter, n.a.v. het gevallen
raadsbesluit getracht om door on
derhandeling met de voorzitter
van de Godshuizen de ontslag
name te voorkomen, waarvoor
werd gevreesd, echter zonder re
sultaat. Wel hadden de regenten
er in toegestemd om de lopende
zaken te behartigen. Dit was te
waarderen. Verder verklaarde de
voorziter. had hij de vorige ver
gadering de raad voorgehouden
eigenlijk was dat overbodig ge
weest het conflict waarin men
een jaar terug was terecht geko
men. En dat men nu hetzelfde ri
sico liep.
De heer Valkenstein zag het
woord „risico' hier liever niet ge
bruikt, want dat was het niethij
gaf dé voorkeur aan „mogelijk
heid waartegen de voorz. geen
bezwaar maakte. Hij deelde mee
dat op 24 Januari ook de heer Jac.
v. Dongen zijn ontslag had inge
diend.
De heer Okkerse vroeg of de
zaak zo wel juist was. De raad
had het recht om regenten te be
noemen, dus ook om onslag te
weigeren, hetgeen de voorzitter
betwistte. Ook vond de heer Ok
kerse, dat de regenten, als zij op
hun standpunt bleven staan, geen
aanbeveling hoefden in te dienen
en dat de raad niet hoefde te wij
ken voor de regenen.
De voorz. gaf toe dat de raad
het recht heeft om van een aan
beveling af te wijken. Ook vorig
jaar was hij niet met de zienswijze
van de regenten accoord gegaan.
Maar nergens zag men practijken
als hier gewoonlijk volgt men de
aanbeveling. De toestand hier
echter weerhoudt geschikte krach
ten om een benoeming aan te ne
men.
Vervolgens nam de heer Val
kenstein het woord. Hij greep te
rug in de geschiedenis van de
gemeenteraadsvergaderingen en
las letterlijk een gedeelte uit het
verslag van 28 November 1947
voor. Ook toen waren de regen
ten ontstemd omdat hun aanbe
veling voorbij was gegaan en
zijns inziens stonden ze toen in
hun recht. Ook een lang citaat uit
het verslag van 13 Jan. 1948
kwam er aan te pas. Daarna
kwam de heer Valkenstein tot 'n
lang resumé van het gevalDe
raad had vorig jaar vastgesteld
dat zijn benoemingsrecht niet aan
getast mocht worden. Daarnaast
waren ook de regenten er van
overtuigd, dat de raad correctief
moest optreden. Zoals gezegd,
waren de regenten het voorgaan
de jaar terecht op hun teentjes ge
trapt, naar de mening van de hr.
Valkenstein, omdat ten onrechte
hun aanbeveling was voorbijge
gaan en een deel van de raad er
van was afgeweken.
Dat de raad nu met de regen
ten geen rekening had gehouden,
vond de heer Valkenstein juist.
Ze hadden geen gelukkig advies
uitgebrachtde raad was prac
tisch verplicht op no. 1 te stem
men, omdat o. 2 niet in aanmer
king kwam.
Ondergetekende was toen met
een nieuwe candidaat gekomen om
verschillende motieven; Met alle
respect voor hetgeen de heer J.
Staal had gedaan, op de eerste
plaats om zijn hoge leeftijd. Ver.
volgens zagen de regenten zelf
ook liever een boer die geen pach
ter was van de Godshuizen. De
heer J. Staal was pachter en
daarom had de heer Valkenstein
gemeend met de jonge boer Jac.
J. van Dongen te moeten komen.
De raad had deze in meerderheid
aanvaard, dus was hij gekozen.
De regenten waren daar echter
niet mee accoord gegaan, zoals
bleek. Nu had men van diverse
zijden getracht om de heer van
Dongen te beïnvloeden om de
benoeming niet te aanvaarden en
dat, aldus de heer Valkenstein,
„tart alle vormen en opvattingen
van democratie." Nog eens resu
merend kwam hij tot de conclusie
dat de heer J. Staal moest wijken
voor een jongere. Welk bezwaar
konden de regenten hebben om de
heer Van Dongen te aanvaarden?
Hij protesteerde ten stelligste te
gen een dergelijke handelwijze.
Dan kwam hij me nog een argu
ment dat de candidaat een so
ciaal voelend mens moest zijn en
als dat nog niet genoeg motieven
waren dan zou hij de heer Jan
sen verzoeken met nog een te
komen.
De Voorz. merkte op dat er
toch altijd verschil van mening
blijft. Hij ,gaf toe dat de leeftijd
een rol speelde, maar het kon
toch gebeuren dat de een iemand
wilde houden, waarvoor de an
der liever iemand anders zag.
Waartegen de heer Valken
stein weer inbracht dat men, als
iemand ruim 70 jaar is, gerust
mag zeggen dat er een jongere
voor in de plaats moet komen.
Er zat daar toch niets tussen.
Bovendien moet men rekening
houden met het algemeen belang.
Dat deden de regenten ook wel,
meende de voorz. Waarop de hr.
Valkenstein weer de raad moest
zijn recht verdedigen. De voorz.
hij moest er niet van uitgaan dat
