tSamzuwe, hking..
Wijde Wereld
PADDESTOELEN
Waalwijkse en Langstraatse Courani
UIT DE
HET IS WEER MIS
Benelux
Jules Moch faalde
Amoy bezet
Praag
Goed voorbeeld
Van wielrenner tot
smokkelaar
DONDERDAG 20 OCT. 1949
Uitgever
Waalwijkse Stoomdrukkerij
ANTOON TEELEN
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
DE ECHO m HET ZUIDEN
72e JAARGANG No. 85
Abonnement
15 cent per week
1.95 per kwartaal
2.25 franco p.p.
Advertentie-prijs
9 cent per m.M.
Contract-advertenties
speciaal tarief.
OPGERICHT 1878.
Bureaux GROTESTRAAT 205 WAALWIJK TEL. 38. SCHOOLSTRAAT 11 KAATSHEUVEL TEL. 66.
TEL.-ADRES „ECHO'
De Voorunie van de Bene
lux, die onlangs in werking
trad, bewijst dat er met sa
menwerking heel wat te be
reiken valt. Maar zij is even
zeer een bewijs dat samen
werking op een enigszins uit
gebreid plan grote moeilijk
heden oplevert. Want ieder is
het er over eens dat wat hier
tot stand kwam, verre van
volmaakt is. Eerst na einde
loze onderhandelingen is men
er, drie maanden te laat, in
geslaagd om deze stap te zet
ten op de weg naar volledige
economische eenheid. En nog
lang niet tot ieders tevreden
heid.
Het is niet onze bedoeling
om hier een uiteenzetting te
geven over de Benelux, de
voordelen er van en de ge
breken, die er aan kleven.
Maar het is een typisch voor
beeld dat er ook in het groot
iets valt te bereiken, van de
andere kant echter dat 'n der
gelijke samenwerking iets,
soms zelfs veel eist van beide
partners. Het is nu eenmaal
onvermijdelijk, wil men op 'n
zeker punt tot overeenstem
ming komen, dat er offers ge
bracht worden. Bovendien
kan de liefde niet van één
kant komen, dus zullen beide
partijen water bij de wijn
moeten doen. En dat ont
breekt er dikwijls aan. O, het
is heel mooi, maar nog ge
makkelijker, om in de beste
verstandhouding aan 'n confe
rentietafel te zitten en daar
zijn standpunt uiteen te zet
ten. Op die manier komt men
er echter niet, want blijft het
daarbij, de overeenstemming
zal op het eind nog net zo ver
zijn als aan het begin. Even
min is het voldoende eikaars
opvattingen te begrijpen. Dat
is pas een eerste stap op de
goede weg. Om resultaat te
boeken, moet men elkaar
trachten te naderen en een
gemeenschappelijke basis pro
beren te vinden waarop men
verder bouwt.
En daar beginnen de offers.
Het valt dikwijls niet mee om
iets prijs te geven, waarop
men zelf gesteld is. Men ziet
voor principe aan wat slechts
een bijkomstigheid is; of men
ziet niet in dat men uitein
delijk hetzelfde wil, omdat
men zich blind staart op wat
de partijen scheidt.
Begrip en goede wil zijn 'n
eerste vereiste voor een doel
treffende samenwerking.
Overlegt men in de juiste
geest, dan rest er nog altijd
genoeg om over te discussië
ren, maar dan is er ook een
basis waarop men elkaar kan
vinden. Zelfs vanuit een ver
schillend principe is het mo
gelijk tot een redelijke over
eenstemming te komen, mits
men bereid is met vertrouwen
van eikaars opvattingen ken
nis te nemen en ze objectief
naar hun waarde te onderzoe
ken, ofschoon het kan gebeu
ren dat ofwel de een ofwel de
ander niets meer mag toege
ven.
Zoals het in het klein gaat,
zo gaat het in het groot. Al
leen hoe hoger men komt, des
te ruimer zal het gebaar moe
ten zijn, waarmee men elkaar
tegemoet treedt. Helaas is het
vaak, hoe breder het vraag
stuk, hoe enghartiger men het
aanpakt zodat de kans op suc
ces uiterst gering is. De feiten
liggen voor het grijpen. Ruim
vier jaar is de oorlog nu al
voorbij en nog steeds worstelt
de wereld met problemen die
onmiddellijk na de oorlog al
tot de „brandende kwesties"
behoorden. De tegenstelling
Oost-West wordt met de dag
scherper, omdat men zonder
meer weigert samen te wer
ken. Oost verwijt West en
omgekeerd, maar doet de een
al eens een stap nader, de an
der weert af en trekt zich te
rug in zijn isolement. En op
dit pantser stuiten af vredes
verdragen, ontwapening, ge
zamenlijke veiligheidsmaatre
gelen, controle over atoom
energie, enz. enz.
Gelukkig kunnen we ons nu
en dan verheugen over sa
menwerking in het klein, die
bewijst dat er nog mensen
zijn van goede wil, die bereid
zijn een offer te brengen voor
het algemeen belang. We kun
nen niet beter doen dan het
goede voorbeeld te volgen en
in onze eigen omgeving, waar
nodig, samen te werken.
Daardoor alleen is het mo
gelijk iets tot stand te bren
gen in deze wereld, waar ie
der zich naar zijn eigen aard
onderscheidt.
Het heeft er enige tijd op geleken dat er nu ein
delijk eens iets terecht zou komen van de order
„Staakt het vuren". Deze omstandigheid en het feit
dat de R.T.C. in een goede sfeer was begonnen,
terwijl er zelfs onlangs door de Indonesiërs po
gingen werden gedaan om tot een oplossing te
komen, stemden, ondanks alle voorafgaande teleur
stellingen, hoopvol. Helaas, het lijkt erop dat het
ook deze keer weer mis gaat.
Terwijl wij weer niets horen
van de R.T.C., komt er uit In
donesië een verklaring van de
Sultan van Djokja, republi
keinse minister van Defensie,
dat „de snel verslechterende
toestand in Oost-Java vol ex
plosieve mogelijkheden is". En
natuurlijk volgt daarop: „In
dien de Nederlanders onrede
lijk blijven (waarom zou het
ook niet onze schuld zijn?)
wordt gevreesd, dat een ge
wapende botsing niet alleen
onvermijdelijk is, doch zich
spoedig zal verspreiden over
geheel Java en Sumatra". Het
vervelende in dergelijke om
standigheden is, dat of wij
„onredelijk blijven" niet aan
ons ligt, maar aan de plannen
van de heren republikeinen.
Zijn wij niet onredelijk, dan
worden wij het verklaard. En
over die plannen hoeven we
niet ver te raden als men
denkt aan de republikeinse
legerorders die de Nederlan
ders in handen zijn gevallen.
Dr. Koets heeft enkele ver
klaringen afgelegd over de
militaire situatie. Een grote
republikeinse legerafdeling
seinde naar Djokja dat zij zich
niet langer meer aan de order
„Staakt het vuren" gebonden
achtte. Een order van luite
nant-kolonel Suprapto bevat
te het bevel om uit politiek
en militair oogpunt alle dor
pen langs de vijandelijke
aanvoerroutes te bezetten. Dit
gebeurt in het geheim, zonder
dat een schot wordt afge
vuurd; in deze zin schendt
men de order dus niet.
Zo kan men verder gaan.
Na het bereiken van overeen
stemming tussen de Neder
landse en Indonesische mili
taire staven in zake de zones
van de gecoördineerde pa
trouille-gang in Oost- en Mid-
den-Java, overhandigde de
Sultan van Djokja aan de
H.V.K. een aide-mémoire die
„een schrikwekkende veran
dering bracht in de toestand,
die de Nederlanders als bij
na opgelost beschouwden".
Een argeloos mens vraagt
zich dan af wat dat toch alle
maal voor nut heeft.
Ook de verklaring zelf van
de Sultan was niet op haar
plaats. Immers, zij is recht
streeks in strijd met de order
„Staakt het vuren", waarin is
overeengekomen dat de par
tijen zich onthouden van eni
gerlei vorm van publiciteit,
die geacht kan worden een
uitdagend en verontrustend
karakter te dragen. De H.V.K.
heeft nu verklaard dat de Ne
derlanders de republikeinse
regering al herhaaldelijk heb
ben gewezen op de gevaren
in de toestand in Oost-Java.
Dit lag echter niet aan de Ne-
derl. onredelijkheid, maar
aan bepaalde republikeinse
groeperingen die zich niet
houden aan de overeenkomst.
In hoeverre de leiders met
dergelijke acties op de hoogte
zijn, kan men zien in de me
dedeling dat de Sultan van
Djokja niet verrast was toen
hem de bewijzen werden ver
schaft van infiltraties.
Zelfs schijnen er op een
viertal plaatsen van Oost-
Java gevechten te zijn uitge
broken, terwijl er stromen
vluchtelingen uit de door de
Nederlanders verlaten gebie
den trekken naar plaatsen
waar nog Nederlandse strijd
krachten zijn.
De stukken betreffende de
toestand zijn door de Neder
landers aan de U.N.C.I. ter
hand gesteld ter bespreking in
haar eerstvolgende vergade
ring te Batavia. Een functio
naris van deze commissie ver
klaarde, dat hij niet 't flauw
ste idee had wanneer de U.N.
C.I. de toestand zal bespre
ken. Dat zal dan wel gebeu
ren als het te laat is. Hoe het
ook zij, het ziet er niet mooi
uit en als de toestand niet snel
verbetert zijn we voor de zo
veelste keer teleurgesteld en
is ons vertrouwen voor de zo
veelste maal beschaamd. Rui
me gebaren van een kant zijn
niet voldoende om tot oplos
sing van moeilijkheden te ko
men.
De conferentie der minis
ters van de Benelux-landen,
in Luxemburg is in de nacht
van Zaterdag op Zondag ge
ëindigd. Men is wel niet tot
een volledige oplossing geko
men, met name niet van het
monetaire probleem, omdat
daaraan meer vast zit dan al
leen de verhouding tussen de
drie landen, maar er zijn toch
waardevolle resultaten be
reikt, terwijl er volledige
overeenstemming heerste.
Per 1 Juli 1950 zal de wer
kelijke economische unie wor
den gevormd in het licht van
de ervaringen die met de
Voor-Unie zullen worden op
gedaan. Ondertussen kan men
bekijken welke gevolgen de
devaluaties op den duur zul
len hebben. Verder zal het
van de ontwikkeling van het
internationaal handels- en be
talingsverkeer afhangen of de
economische unie direct vol
ledig kan worden gerealiseerd
of dat tijdelijk nog bepaalde
beperkingen onvermijdelijk
zullen blijken. Voor 1 Maart
1950 zullen de deskundigen
wat dit laatste betreft voor
stellen doen aan de regerin
gen.
Tekorten zullen niet per se
met dollars behoeven gedekt
te worden. België heeft erin
toegestemd om ook andere be
talingsmiddelen te aanvaar
den, maar om dat helemaal
door te voeren zal het eerst
tot een oplossing moeten ko
men met Engeland, waarmee
het moeilijkheden heeft. De
onderhandelaars zijn daartoe
al bij elkaar gekomen. Wan
neer ook die andere deviezen
niet voldoende zijn om een
tekort te dekken dan kan het
Internationale Monetaire
Fonds worden ingeschakeld
door daar een beroep op te
doen en ten einde raad kan
men dan nog de invoer be
perken, al lijkt dat weinig in
overeenstemming met een
ekonomische unie. Het is dan
ook te hopen dat het niet no
dig is.
Men ziet, er is en wordt ge
werkt om werkelijk zo spoe
dig en volledig mogelijk te
komen tot de uiteindelijke
Benelux-unie. Of we er zul
len komen zoals we graag
willen hangt voor een deel
ook van de omstandigheden
af. De goede wil is er in ieder
geval.
De Franse kabinetsforma
teur was wel wat voorbarig
toen hij Zondagavond tegen
verslaggevers zei dat Fran
krijk in ieder geval 's ande
rendaags een nieuwe regering
zou hebben. Zelfs een buiten
staander weet onder de hand
wel dat men in Frankrijk
voorzichtig moet zijn met der
gelijke beweringen. Daar
werken blijkbaar krachten
die in andere landen een ka
binetsformateur in ieder ge
val niet in zo sterke mate
dwars zitten. Hoe het ook zij,
in plaats van zijn kabinet te
kunnen voorstellen, heeft
Moch Maandag zijn opdracht
moeten teruggeven, nadat hij
zijn medewerkers ongeveer
bij elkaar had gekregen.
Ogenschijnlijk was het niet
zo belangrijk waarover Moch
is gestruikeld, maar er zit
heel wat meer achter en voor
al M.R.P. en socialisten zijn
het niet erg eens. De M.R.P.
keurt af dat Daniël Mayer het
kabinet Queuille in de lucht
heeft doen vliegen en de so
cialisten van hun kant zijn
niet te spreken over de hou
ding van de katholieken.
President Auriol heeft het
blykbaar niet aangedurfd om
Moch de opdracht te geven
nu maar een uitsluitend so
cialistisch kabinet te vormen,
dat misschien al de eerste
keer in de Assemblée zou sneu
velen. Robert Schuman, mi
nister van Buitenlandse Za
ken in het kabinet-Queuille,
heeft de opdracht gekregen
om de crisis, die al 14 dagen
duurt, op te lossen.
De communisten in China
hebben de laatste havenstad
van de Nationalisten, Amoy,
na hevige gevechten bezet.
Ondertussen hebben ze ook
al de grens van de Britse
kroonkolonie Hongkong be
reikt. In verband met de ge
vaarlijke situatie die daardoor
ontstaat, zal er te Singapore
binnenkort een conferentie
worden gehouden over het
communisme in het verre
Oosten, waarbij de hoogste
militaire autoriteiten aanwe
zig zullen zijn. In Hongkong
zelf zijn 40.000 Britse solda
ten gelegerd.
De arrestaties in Tsjecho-
Slowakije gaan door. Vooral
sinds de aanneming van de
kerkwet moeten de priesters
het ontgelden. Al meer dan
200 zijn er gevangen geno
men wegens verzet tegen de
wet. Ook de domheer van de
St. Vitus, de kerk van Mgr.
Beran, is gearresteerd. Alge
meen wordt verwacht, en men
kan er zeker van zijn, dat er
nog meer zullen volgen. Dit
alles wordt gemotiveerd als
verdediging van het land te
gen de agenten van imperia
listische mogendheden en
Joegoslavië. De Pauselijke
encyclieken mogen niet meer
verspreid worden.
Er worden de laatste tijd
in Amsterdam al zoveel roof
overvallen gepleegd op klaar
lichte dag, laten wij het ook
maar eens proberen, zullen de
2 boeven van 11 en 15 jaar
gedacht hebben. Gewapend
met een klapperpistool trok
ken ze erop uit en probeerden
in een zestal winkels hun slag
te slaan. Tot het ernstig werd
opgenomen en hun signale
ment in de krant kwam. Pa
las 't, combineerde en bracht
zijn ontaarde zoons naar de
politie. Die nam het geval
nogal ernstig op, wat tenslot
te ook geen wonder is.
John Braspenninx, de 35-
jarige wielrenner uit Princen-
hage, is gearresteerd, nadat
hij de vierde goudstaaf die in
dertijd uit de Nieuwe Water
weg is opgebaggerd en daar
na gestolen, in België had ver
kocht met een zoet winstje
van 10.000 gulden. Met hem
zijn er nog 5 anderen in het
geval betrokken. Braspenninx
had blijkbaar niet genoeg aan
zijn winst en wist zijn mede
werkers nog het een en an
der afhandig te maken. De
politie kwam er achter, maar
toen ze hem wilde arresteren
was de renner niet thuis. Zijn
vrouw stuurde hem op ver
zoek even door en zo reed
Braspenninx zijn eigen arres
tatie tegemoet.
H. J. VAN SUSANTE t
Te Boxtel overleed in de
ouderdom van 67 jaar dhr.
H. J. van Susante, lid van de
Prov. Staten van Noord-Bra
bant. De overledene was rid
der in de Orde van de H. Gre-
gorius de Grote en ridder in
de Orde van Oranje Nassau.
Kort geleden herdacht hij 't
50-jarig bestaan van zijn be
kende sigarenfabrieken.
EERVOL ONTSLAG
Ir. J. L. M. ASSELBERGS.
Aan Ir. J. L. M. Asselbergs
te Breda, is op zijn verzoek,
met ingang van 7 November
a.s. eervol ontslag verleend
als hoofdinspecteur van de
Arbeid in vaste dienst, onder
dankbetuiging voor het vele
belangrijke werk, dat hij in
zijn functie heeft verricht.
i keerd en die daarom ook wel
j buisjeszwammen worden ge-
j noemd. Er zijn berkenboleten,
I koeiboleten, kastanjeboleten,
fijnschubbige boleten, hek-
senboleten, bruine en gele
ringboleten, fluweelboleten,
rosse boleten, indigiboleten,
peperboleten en nog veel
meer. Met een eenvoudig de-
WONDER DER
VLIEGENZWAMMEN.
Er zijn mensen die nimmer
in verrukking heben gestaan
voor een vliegenzwam, om de
simpele reden, dat zij hem
nooit zagen. Vliegenzwam-
men dragen een rode vasten
avondpet met witte stippen:
het prototype der fungi, zoals
hij staat afgebeeld in sprook
jesboeken en in onze tijd in
technicolor verschijnt in ver
halen, waarin elfjes en ko
bolden hun ongrijpbaar be
staan vieren tussen spinne-
webben en paddestoelen.
Wie dezer dagen zou zijn
doorgedrongen tussen de
spichtige dennenstammen die
uit de armzalige bodem op
schieten, verenigd tot een
dennenakker, ergens nog voor
de Roestelberg, zou daar het
wonder der vliegenzwammen
hebben kunnen ondergaan.
Als honderden, ja honder
den bloedrode schijven hin
gen zij rond te dwalen tussen
de stammen, gevormd tot
grillige kringen, op roomwit
te steel en bezet met candij-
klontjes van het gebarsten
velum.
En dan moet je gaan neer
zitten of leunen tegen een
stam en je indenken in 't ge-
dachtenleven van de primi
tieve mens, die dit aan
schouwde en verhalen ging
weven rond dit korte, écla
tante bestaan van deze wufte
wezens.
Ineens barsten zij uit de
vuile grond en laten 'n kleur
en vorm zien die deze bossen
vreemd zijn en zonder meer
verwezen moeten worden
naar het bestaan van zinne
lijke duivels, heksen en
spookgestalten.
Wanneer een takje onder
onze voeten kraakt, schiet
ginds een haasje weg en
springt een rode hoed stuk.
Wij rapen de spatten bijeen
en het zachte, brosse weefsel
ligt in onze hand: vergif!
ZIJN PADDESTOELEN
VERGIFTIG?
Wij spraken van de primi
tieve mens, Eén van de din
gen die de primitieve mens
in ons nog te leren heeft is,
de schrik te overwinnen, die
hem van paddestoelen afkerig
maakt.
Wanneer zo iemand een
dampende schotel geurig-
bereide paddestoelenragoüt
wordt voorgezet, blijkt deze
schrik sterker dan het ver
paddestoel zit tussen het bla-
derendek op de bosbodem en
in de bovenste lagen van de
losse bodem.
Het gedeelte waarmee een
zwam zijn leven begint, is de
spore. Een microscopisch stof
je, dat ter vergemakkelijking
vergeleken kan worden met
een zaadje.
(Foto's Jan van Eijk)
langen naar het heerlijke
voedsel.
Wie over eetbare padde
stoelen hoort spreken, denkt
aan champignons of cantha
rellen. Hoe echter kan ik U
de voortreffelijkheden opsom
men van een met kennis van
zaken bereide inktzwammen-
schotel.
Op plaatsen waar regelma
tig paarden grazen kan men
ze nu aantreffen. En zij zijn
gemakkelijk te kennen. Want
in tegenstelling met al de an
dere zwammen is de hoed
langwerpig ovaal en dan ook
het aantrekkelijkst. Als ze
wat ouder worden richt de
hoed zich op, druipend van
een dikke, gitzwarte inkt. Als
men eenmaal een weitje heeft
ontdekt waar ze staan, kan
men er dagelijks een maaltje
wegslepen, want zij schieten
als paddestoelen uit de grond.
Natuurlijk zijn er ook gif
tige soorten. Maar tussen
smakelij k-eetbaar en giftig
kent de paddestoelenkenner
die scala van waarderingen:
oneetbaar, ongenietbaar
braakmiddel, giftig, dodelijk
giftig. Maar deze staan met
alle moderne middelen die de
typografen hebben uitge
dacht, gebrandmerkt te boek.
Een goede raad: Wilt U van
paddestoelen leren houden,
leert dan een smakelijke soort
goed kennen, ga U daar aan
te buiten en bekommer U niet
om de rest. Wilt U meer soor
ten leren kennen, raadpleeg
dan een kenner die U de weg
zal wijzen.
De vliegenzwam behoort
tot een familie, waarvan de
vertegenwoordigers alle gif
tig of minstens verdacht zijn:
de amanieten. Deze zijn te
kennen aan een knolvormig
verdikte voet, een steel waar
aan een manchet bevestigd
zit en een rood-oranie, don
ker- of lichtgroen, bruin of
beige gekleurde hoed waarop
resten aanwezig zijn van het
velum, in de vorm van witte
punten of plakken. De ge
vaarlijkste is de Olijfgroene
Knolamaniet.
OVER
EEKHOORNTJESBROOD
EN NOG WAT
Het verhaal wil, dat in de
bossen een paddestoel groeit
die bij voorkeur door eek
hoorntjes wordt gegeten en
daarom eekhoorntjesbrood ge
noemd wordt. Boleten dragen
aan de onderkant van hun
hoed een aantal fijne buisjes,
met de openingen omlaag ge-
Een beetje teveel van het goede.
termineerlijstje zijn ze ge
makkelijk te onderscheiden.
Maar de niet-kenner noemt ze
allemaal eekhoorntjesbrood.
Nu komt de boleet, die dan
speciaal als eekhoorntjes
brood bekend is, het minst
van alle in onze bossen voor.
Deze namen werden U hier
opgesomd om een indruk te
geven van de rijkdom aan
vormen, die de natuur ten
toonspreidt. Alleen wie zich
een beetje moeite geeft raakt
er in thuis, en het is de moei
te waard.
Uit de spore groeit een
warnet van witte schimmel
draden, die als een wijd ver
takt stelsel door de bodem
woekeren. Als men nu in de
buurt van paddestoelen de
bladeren een beetje verwij
dert, kan men ze gemakkelijk
vinden. Een dergelijk net
werk noemt men 't mycelium
of de zwamvlok. Echte zwam-
draad bestaat uit langgerekte
cellen, waarvan de kernen
slechts het halve aantal chro
mosomen bevatten.
Op het moment nu dat de
Hoe heet deze paddestoel?
Het is gemakkelijk om,
wanneer gij 's Zondags met
Uw kinderen de hei intrekt,
alleen maar te kunnen con
stateren dat er veel padde
stoelen zijn. En vooral niet
plukken, want paddestoelen
zijn vergiftig.
Wij vonden laatst nu zo'n
eekhoorntjesbrood en 't witte
vlees was afgeknaagd door
knaagtanden. Knaagtanden
behoren toe aan een knaag
dier en hiertoe rekent men
de eekhoorn, het konijn en de
haas. Wie zal dus uitmaken
of het inderdaad een eek
hoorn is geweest, die hier aan
het werk was
BIOLOGIE DER
PADDESTOELEN.
De paddestoelen behoren tot
die hoofdafdeling uit 't plan
tenrijk, die bekend is onder
de naam van Mycophytha:
schimmelplanten. Hiertoe be
horen de schimmels en ook
de paddestoelen.
De eigenlijke plant van de
milieu-omstandigheden voor
de ontwikkeling der vrucht
lichamen gunstig gaan wor
den: te weten de aan het na
jaar gebonden toenemende
vochtigheidstoestand, gaan de
paddestoelen verschijnen.
Twee draden van het my
celium versmelten met elkaar
en groeien als één draad ver
der: nu met twee-kernige cel
len, dus ook met een dubbel
stel chromosomen. De ge
slachtelijke vermenigvuldi
ging heeft dus plaats in de
bodem. Uit het versmeltings
product gaat het mycelium nu
zodanig woekeren dat het als
een steel met hoed boven de
grond verschijnt.
Aan deze hoed zitten plaat
jes, buisjes of stekels beves
tigd op grond waarvan men
een onderscheid maakt in
plaatjeszwammen, buisjes-
zwammen en stekelzwammen.
Tot de. eerste groep behoren
de amaniten? de russula's, de
melkzwammen en de inkt-